Edizione diplomatico-interpretativa

Versione stampabilePDF version
I
OA(n)ima mia c(ri)ata ge(n)tile. no(n) te far uile. ad e(n)kina(r) tuo coraio
ke(n) gran baronaio. e posto el tuo stato.
O anima mia,    creata gentile,
non te far vile    ad enkinar tuo coraio,
ke ‘n gran baronaio    è posto el tuo stato!
II
                                                                  S(ed)om poue(ri)cto ioiecta
te dona. lame(n)te sta prona. adda(r)glel tuo core. (con)gan desio de
lui se raiona. (con)uile çona te lega damore. el gran signore da
te ep(er)egrino. factalcamino. p(er)te molto amaro. ocore aua(r)o.
starai piu edu(r)ato.
Sed om povericto    ioiecta te dona,
la mente sta prona    addargle ‘l tuo core;
con gran desio    de lui se raiona,
con vile çona    te lega d’amore!
El gran signore    da te è peregrino,
fact’à ‘l camino   per te molto amaro.
O core avaro,    starai più edurato?
III
                          Sel re de fra(n)cia auesse figlola. (et)ella so
la ensua he(re)dectate. ge(r)ia adornata. de bia(n)ca stola. sua fama uo
la p(er)molte (con)trate. sz ella(n) uiltate. e(n)te(n)dessen malsano. edessei se(n)
mano. adse possede(re). q(ue) po(r)ria hom dire. de q(ue)sto tractato.
Se ‘l re de Francia    avesse figlola   
et ella sola    en sua heredectate,
geria adornata    de bianca stola
sua fama vola per    molte contrate;
se ella ‘n viltate    entendesse ‘n malsano
e desseise ‘n mano    ad sé possedere,
que porria hom dire    de questo tractato?
IV
                                                                                                                  Piu uil
cosa. e q(ue)llo cai f(a)c(t)o. da(r)te(n)tra(n)siato almo(n)do falle(n)te. elco(r)po p(er)s(er)uo
te fo dato acto. ail f(a)c(t)o macto. p(er)te dole(n)te. signore neglige(n)te fa
s(er)uo regnare. e se d(omi)nare. e(n) ria segnoria. ai presa uia. ke q(ue)sto
te(n)trato.
Più vil cosa    è quello c’ài facto,
dart’ entransiato    al mondo fallente;
el corpo per servo    te fo dato acto,
à il facto macto    per te dolente.   
Signore negligente    fa servo regnare
e sé dominare    en ria segnoria;
ài presa via    ke questo t’è ‘ntrato!
V
                  Lo tuo (con)tado enq(uin)to partito. ueder.gusto. audito.o
odorato. etacto. alcorpo no(n) basta .kel tuo uestito. elmo(n)do ade(n)
pito. tucto adaffacto. pona(m) questo acto. ueder bella cosa. lodi(r)
nona posa. nellokio pasciuto. enquactro franduto. qual uuol
te sia dato.
Lo tuo contado    en quinto partito:
veder, gusto, audito    oodorato e tacto;
al corpo non basta    ke ‘l tuo vestito
el mondo adenpito    tucto addafacto.
Ponam questo acto,    veder bella cosa;
l'odir non à posa    nell’okio pasciuto;
en quactro franduto    qual vuol te sia dato.
VI
                 El mo(n)do no(n) basta allokio aduede(re). ke poça ade(m)pi
re la sua esmesu(r)ança. se mille eine mustre. farailo(n)famire.
ta(n)tel sentire de sua desia(n)ça. lor delecta(n)ça soctracta e(n)torm(en)to.
rema(n) lotale(n)to. fraudato e(n) tucto. piacer rieca lucto. alcor dese(r)
sato.
El mondo non basta    all’okio ad vedere,
ke poça adempire    la sua esmesurança;
se mille en ei mustre,    farai lo ‘n famire,
tant’è ‘l sentire    de sua desiança.
Lor delectança    soctracta en tormento,
reman lo talento    fraudato en tucto;
piacer rieca lucto    al cor desersato!
VII
         El mo(n)do no(n) basta ai tuoi uassalli. pa(r)me ke falli. de da(r)gle
eltuo core. p(er)satesfare ai tuoi gastalli. muore(n)traualgla. ad g(ra)n(de)
dolore. retornalcore de q(ue) uiuerai. tre ri(n)gni cai. p(er) tuo defecto.
muogo(n) negecto. lo(r) cibo occultato.
El mondo non basta    ai tuoi vassalli,
parme ke falli    de dargle el tuo core.
Per satesfare    ai tuoi gastalli,
muore ‘n travalgla    ad grande dolore!
Retorn’al core    de que viverai!
Tre ringni c’ài,    per tuo defecto,
muogo ‘n negecto    lor cibo occultato.
VIII
                                                            Tu ei c(re)ata. ensi gra(n)dalteça.
e(n)gran ge(n)teleça e tua n(atur)a. se uide e pie(n)si la tua belleça. starai en
forteça. s(er)uandote pura. ca c(re)atu(r)a nulla ec(re)ata. ke si adornata.
dau(ere) lotuo amore. solalsignore. saffa el pare(n)tato.
Tu ei creata    en sì grand’alteça,
en gran genteleça    è tua natura;
se vide e piensi    la tua belleça,
starai en forteça    servandote pura;
cà creatura    nulla è creata,
ke si adornata    d’aver lo tuo amore;
sol al Signore    s’affà el parentato.
IX
                                                                                          S(ed) allo spe
ckio te uoi uede(re). po(r)rai sentire latua delica(n)ça. e(n)te puorti for(m)a
de(n)dio gra(n) sire. ben puoi gaudi(r)e. cai sua similgla(n)ça. osmesu
ra(n)ça e(n)breue reducta.cielo. t(er)ra tucta. uede(re) e(n)u(n) uascello. ouaso
bello. comalie tractato.
Sed allo speckio    te voi vedere,    
porrai sentire    la tua delicança;
en te puorti forma    de ‘n Dio gran sire,
ben puoi gaudire    c’ài sua similglança.
O smesurança    en breve reducta,
cielo, terra tucta    vedere en un vascello!
O vaso bello, co’mal iè tractato!
X
                                  Tu nonai uita e(n)cose c(re)ate. e(n)altre co(n)t(ra)
te tuopo allitare. salire addio ked e he(re)dectate. ke tua pou(er)tate
po satesfare. orno(n) ta(r)dare la uia tua allamore. sei dai el tuo core.
date se(n) pacto. sel suo traiacto.entuo redetato.
Tu non ài vita    en cose create,
en altre contrate    tu opo allitare!
Salire ad Dio,    ked è heredectate,
ke tua povertate    pò satesfare!
Or non tardare    la via tua all’amore
se i dai el tuo core,    datese ‘n pacto
se ‘l suo traiacto    è 'n tuo redetato.
XI
                                                                              Oamor ca(r)o ke tu
cto te dai. (et) o(mn)ia trai e(n)tuo possede(re). g(re)nde lonore ke addio fai. qu(anno)
ellui stai e(n)tuo ge(n)tilire. ke po(r)ra hom dire. dio none(m)paçao. se (com)
parao. (con)talderrata. ke si esmesu(r)ata. ensuo d(omi)nato.
O amor caro,    ke tucto te dai
et omnia trai    en tuo possedere!
Grand’è l’onore    ke ad Dio fai,
quanno ellui stai    en tuo gentilire;
ke porrà hom dire:   ‘Dio non è ‘mpaçao,
se comparao    con tal derrata
k’è sì esmesurata    en suo dominato’.