Edizione diplomatico-interpretativa

Versione stampabilePDF version

*La lassa XIX presenta dei danneggiamenti materiali poiché una porzione della carta su cui è stata trascritta la suddetta lassa è stata tagliata. 
Si è andati a capo, nella diplomatico-interpretativa, servendosi dell'aiuto offerto dal testo integro di R. Sono state comunque mantenute anche in diplomatico-interpretativa le lacune presentate dal testo di C. 

  I
           Na gormunda .
  G      r eu mes a durar.
           quar aug tal des
           crezensa. dir ni se
           menar. e nom platz
           nim agenza. quo(m)
           non deu amar. q(ui)
  fai desmantenensa . a so don totz
  bes . uen e nays (et) es . saluamens
  e fes. Per quieu faray paruensa .
  en semblan quem pes . 
  Na Gormunda. 
  Greu m'es a durar
  quar aug tal descrezensa 
  dir ni semenar, 
  e no.m platz ni m'agenza, 
  qu'om non deu amar 
  qui fai desmantenensa
  a so don totz bes
  ven e nays et es
  salvamens e fes 
  per qu'ieu faray parvensa
  en semblan quem pes.
  lII
  Nous merauilhes . negus si eu 
  muou guerra . ab fals mall apres. 
  qua son poder soterra .totz bos
  faitz cortes .els en caussels en ser
  ra . trop se fenh arditz.quar de
  roma ditz.mal ques caps e guitz.
  de totz selhs quen terra . an bos
  esperitz.
  No.us meravilhes 
  negus si eu muou guerra
  ab fals mal apres
  qu'a son poder soterra 
  totz bos faitz cortes
  e.ls en caussels enserra; 
  trop se fenh arditz, 
  quar de Roma ditz
  mal qu'es caps e guitz
  de totz selhs qu en terra 
  an bos esperitz. 
  III
  E n romaes complitz . totz bes e
  quils li plana. Sos sens les fal
  litz . quar si meteys enguana.
  quelh ner sebellitz . don perdra
  sa ufana. dieus au ja mos precx . 
  que selhs quan mals becx . ioue(n)
  e senecx. contra la ley romana .
  ca ion dels bauecx .
  En Roma es complitz
  totz bes e qui.ls li plana
  sos sens l'es fallitz, 
  quar si meteys enguana, 
  qu'elh n'er sebellitz
  don perdra sa ufana.
  Dieus au ja mos precx . 
  que selhs quan mals becx, 
  ioven e senecx, 
  contra la ley romana, 
  caion dels bavecx. 
  IV
  R oma selhs per pecx . tenc totz
  e per gent grossa. per orbs e per 
  secx. que lur ca(r)n elur ossa . car 
  gon dauols decx. don caion en 
  la fossa . on lur es sermatz . pude(n)s
  focx maluatz . don mais desliatz . 
  no seran de la gran trossa . quan 
  de lurs peccatz . 
  Roma, selhs per pecx
  tenc totz e per gent grossa, 
  per orbs e per secx
  que lur carn e lur ossa
  cargon d'avols decx, 
  don caion en la fossa
  on lur es sermatz
  pudens focx malvatz, 
  don mais desliatz
  no seran de la gran trossa
  qu'an de lurs peccatz. 
  V
  R oma ges nom platz . q(ua) uols
  hom uos combata . dels bos auez
  patz . qusquecx ab uos saflata .
  dels fols lurs foldatz . fes perdre
  damiata . mas li uostre sen . fan 
  sels ses conten. caytiu e dolen .
  que contra uos deflata . ni renh(a)
  Roma, ges no.m platz 
  qu'avols hom vos combata, 
  dels bos avez patz
  q'usquecx ab vos s'aflata, 
  dels fols lurs foldatz
  fes perdre Damiata, 
  mas li vostre sen
  fan sels conten
  caytiu e dolen 
  que contra vos deslata
  ni renha greumen.
 
  VI
  R oma ueramen.sai greumen.
  e cre ses duptanza . qua uer sal 
  uamen aduretz tota fransa . oc 
  e lautra gen . queus uol far a 
  iudansa . mas so que merlis .
  prophetizan dis . del bon rey loys.
  que morira en pansa . aras ses
  Roma, veramen
  sai e cre ses duptansa
  qu'a ver salvamen aduretz tota Fransa, 
  oc, e l'autra gen 
  que us vol far aiudansa; 
  mas so que Merlis 
  prophetizan dis
  del bon rey Loys
  que morira en Pansa, 
  aras s'esclarzis
  VII
  Piegz de sarrazis . e          clarzis .
  de pus fals coratge . heretiers
  mesquis . son qui uol lur estat
  ge . ins el foc dabis . iray en loc
  de saluatge . en dampnatio . q(ua)
  selhs dauinho . baysses don mes
  bo . roma lo mal pezatge . don
  grans merces fo .
  Piegz de Sarrazis 
  e de pus fals coratge
  heretiers mesquis
  son qui vol lur estatge
  ins el foc d'abis 
  uay en loc de salvatge
  en dampnatio. 
  Qua selhs d'Avinho 
  baysses don m'es bo, 
  Roma lo mal pezatge, 
  don grans merces fo. 
  VIII
  R oma per razo . auetz manta
  destorta . dressada bando . (et) ober
  ta la porta . de saluatio don era
  la claus torta . que ab bon go
  uern . bayssatz folh esquern. q(ui)
  sec uostres tern . langel michel
  lon porta . el garda difern . 
  Roma per razo 
  avetz manta destorta
  dressad'a bando 
  et oberta la porta 
  de salvatio
  don era la claus torta. 
  Que ab bon govern 
  bayssatz folh esquern, 
  qui sec vostr'estern
  l'angel Michel lo.n porta 
  el garda d'ifern. 
  IX
   L estiu el yuern . deu hom ses
  contradire . roma lo caze(r)n . le
  gir si que nos uire . e qua(n) ue
  lestern . com ih(esu)s pres martire .
  albir se lo cas . sis bos crestias .
  sa doncx non a cossire . totz es
  fols e uas . 
  L'estiu e l'yverne 
  deu hom ses contradire, 
  Roma lo cazern
  legir si que nos vire,
  e quan ve l'estern 
  com Ihesus pres martire, 
  albir se lo cas 
  si.s bos crestias, 
  s'adoncx non a cossire, 
  totz es fols e vas. 
  X
  R oma los trefas . e saleys sos
  pechoza . als fols digz uilas .
  par que fos de toloza . on den
  ians certas . non es doncx uer
  gonhoza ni anz de dos ans .
  mas sil coms prezans .coue
  quels engans . lays e la fe dup
  toza . e restaurels dans . 
  Roma los trefas
  e sa leys sospechoza
  als fols digz vilas
  par que fos de Toloza, 
  on d'enians certas
  non es doncx vergonhoza
  Ni ans de dos ans mas 
  s'il coms prezans
  cove quels engans
  lays e la fe duptoza
  e restaurels dans. 
  XI
  R oma lo reys grans . ques se
  nhers de dreytura . als falses
  tolzans . don gran malauetura .
  quar tot a sos mans . fan tan
  gran desmezura . qusquecx lo
  rescon . e torbon est mon . elh
  comte raymon . san elhs plus
  sa segura . nol tenray per bon .
  Roma lo rays grans 
  qu'es senhers de dreytura 
  als falses Tolzans
  don gran malavetura,
  quar tot a sos mans 
  fan tan gran desmezura 
  q'usquecx lo rescon
  e torbon est mon 
  e.lh comte Raymon, 
  s'ab elhs plus s'asegura,
  nol tenray per bon. 
  XII
  Roma bes cofon . eual li pauc
  sa forsa . qui contrauos gron.
  ni bast castelh ni forsa . quar
  en tan aut mon . nos met ni no(s)
  samorsa . que dieus non recort .
  son erguelh el tort . don per to
  ta sescorsa . e pren dobla mort .
  Roma bes cofon
  e val li pauc sa forsa
  qui contra vos gron 
  ni bast castelh ni forsa,
  quar en tan aut mon
  nos met ni nos s'amorsa
  que Dieus non recort 
  son erguelh el tort 
  don pert tota s'escorsa
  e pren dobla mort. 
  XIII
  R oma bem conort . quel coms
  nil emperaire . pueys que son
  destort de uos no ualon gayre .
  quar lur folg deport . e lur mal
  uat uejaire . los fa totz cazer .
  a uostre plazer .que nos pot
  tener . si tot ses guerreiayre. no(n)
  li ual poder . 
  Roma be.m conort
  que.l coms ni l'emperaire, 
  pueys que son destort
  de vos no valon gayre, 
  quar lur folh deport
  e lur malvat vejare 
  los fa totz cazer
  a vostre plazer
  q'us no.s pot tener 
  si tot ses guerreiayre
  non li val poder. 
  XIV
  Roma yeu esper . que uostra
  senhoria . fransa per uer . cuy
  no platz malauia . fassa decha
  zer . lerguelh eleretgia . fals he
  retges quetz . que [...] temon
  uetz . ni cre als secretz . tan son
  ples de feunia . e de mals pessetz.
  Roma yeu esper 
  que vostra senhoria
  e Fransa per ver
  cuy no platz mala via 
  fassa dechazer
  l'erguelh e l'eretgia,
  fals heretges quetz 
  que [...] temon vetz 
  ni cre als secretz, 
  tan son ples de feunia 
  e de mals pessetz. 
  XV
  R oma be sabetz . que fort greu
  lur escapa . qui au lor decretz .ais
  si tendon lur trapa . ab falçes tru
  detz .ab que quascus sarrapa.totz
  son fortz e mutz . quel lur tolh
  salutz . don quecx es perdutz . qilh
  nan capelh o capa .eremano(n)nutz .
  Roma be sabetz 
  que fort greu lur escapa
  qui au lor decretz,
  aissi tendon lur trapa 
  ab falçes trudetz
  ab que quascus s'arrapa; 
  totz son fortz e mutz
  qu'el lur tolh salutz 
  don quecx es perdutz 
  q'ilh n'an caoelh o capa 
  e remanon nutz. 
  XVI
  Clauzis e sauputz . naysson se
  nes falhida .cremat e perdutz . q(ue)
  lur maluada uida . quanc negu(s)
  uertutz . non fe na ges auzida .
  non auem siuals . e si fos leyals .
  lur uida mortals .dieus crey la
  graeyssauzida . mas non es cabal .
  Clauzis e sauputa
  naysson senes falhida,
  cremat e perdutz
  que lur malvada vida
  qu'anc negus vertutz
  non avem sivals,
  e si fos leyals
  lur vida mortals 
  Dieus crey l'agra eyssauzida,
  mas non es cabal. 
  XVII
  Q ui uol esser sals . ades deu la
  crotz penre . quel celestials . hi
  uenc son bras estendre . tot per
  sos amicx . epus tals destricx .
  pres ben en enicx . selh que nol
  uol entendre . ni creyrels chastix .
  Qui vol esser sals, 
  ades deu la crotz penre
  que.l celestials
  hi venc son bras estendre 
  tot persos amicx,
  e pus tals destricx
  pres ben en enicx
  selh que no.l vol entendre 
  ni creyre.ls chasticx.
  XVIII
  R oma si pus gicx . renhar selh(s)
  queus fan [....]a al santesperitz.
  quant hom lor o a conta. tanso(n)
  fols mendicx.qus abuer nossa
  fronta . noy auras honor . roma
  li trachor . son tan ples derror.
  quom plus per quascus monta .
  quec iorn sa follor . 
  Roma si pus gicx 
  renhar selhs que.us fan [...]a 
  al sant esperitz, 
  quant hom lor o aconta, 
  tant son fols mendicx
  q'us ab ver nos s'afronta 
  noy auras honor. 
  Roma li trachor 
  son tan ples d'error 
  qu'on plus pot quascus monta 
  quec iorn sa follor. 
  XIX
  Roma folh labor                       uo(s)
  tensona . del empe                      ab
  uos nossa dona . q                         es
  honor . ne uenra                             se
  ra razos . mas pe                              tro
  hom perdos. qui g                              tz
  razona . ni nes an
  Roma folh labor 
               vos tensona 
  del empe         
  ab vos nos s'adona
  q                  esonor
  ne venra
    ra razos
  mas pe
        tro hom perdos 
  qui g                      tz razona
  ni n'es an               
  
  XX
  R omal glorios . que a la mag
  dalena . perdonet don nos . espe
  ram bonaestrena . lo folh rabios .
  que tan dich fals semena. fas
  sa daital for . elh e son thezor . e
  son maluat cor morir edaital
  pena . cum hereties mor .
  Roma l Glorios 
  que a la Magdalena perdonet don nos 
  esperam bon estrena; 
  lo folh rabios 
  que tan dich fals semena, 
  fassa d'aital for 
  elh e son thezor
  e son malvat cor  
  morir e d'aital
  pena cum hereties mor.