Cantigas d'amor
Cantigas d'escarnho e de maldizer
Tenzoni
97,2 (115,1)
Ms.: B 144.
Cantiga de meestria; quattro coblas doblas di sette versi cui segue una fiinda di tre vv. modellata su III e IV strofe.
Schema metrico: a10 b10 a10 b10 c10 c10 b10 (101:14).
Fiinda: c10 c10 b10.
Edizioni: Vallín 2; Bertolucci 2; Lopes 264; CA 396; Lapa 301; Machado 116; Molteni 116.
- Ay Paay Soarez, venho-vos rogar
por un meu ome que non quer servir,
que o façamos mi e vós jograr,
en guisa que possa per i guarir;
pero será-nos grave de fazer 5
ca el non sabe cantar nen dizer
ren, per que se pague d' el quen-o ouir.
- Martim Soarez, non poss' eu osmar
que no-las gentes querrán consentir
de nos tal omen fazermos pojar 10
en jograria, ca, u for pedir,
algun veerá-o vilan seer
trist' e nojoso e torp' e sen saber,
e aver-ss'-á de nos e d' el riir.
- Paay Soarez, o om' é de seu 15
triste e nojoso e torp' e sem mester,
pero faremos nos d' el -cuido-m' eu-
jograr, se én de vós ajuda ouver,
ca lhe daredes vós esse sayom
e porrei-lh' eu nome "jograr sisom", 20
e con tal nome gualrrá per u quer.
- Martin Soarez, a mi non é greu
de lh' o sayon dar; e pois que lh' o der,
non diga el que lh' o nulh' omen deu;
e se o el por ventura disser, 25
mui ben sei eu o que lhe diran entom:
"confunda Deus quem te deu esse dom
nen a quem te fezo jograr nen segrer".
- Paay Soarez, tenh' eu por razom
de pojar ja o vilão a gran dom; 30
des i, posface d' ele quem quiser.
97,1
Mss.: A 40 (acefala), B 152.
Cantiga de meestria; tre coblas unissonans di sette versi.
Schema metrico: a10' b10 b10 a10' c10 c10 a10' (161:157).
Edizioni: Bertolucci 8; CA 40; Molteni 125; Machado 124; Torres, Poesia trovadoresca, p. 474.
Ay, mha senhor, se eu non merecesse
a Deus quan muyto mal lh' eu mereci,
d' outra guisa penssara el de mi,
ca non que m' en vosso poder metesse;
mays soube-lh' eu muito mal merecer 5
e meteu-m' el eno vosso poder
hu eu ja mays nunca coyta perdesse.
E, mha senhor, se m' eu d'esto temesse,
u primeyro de vus falar oy,
guardara-m' en de vos viirdes hi, 10
mays non quis Deus que meu mal entendesse,
e mostrou-mh-o vosso bon parecer
por mal de min, e non m' ar quis valer
el contra vos nen quis que m' al valesse.
E, mha senhor, se eu morte prendesse 15
aquel primeyro dia en que vus vi,
fora meu ben; mays non quis Deus assi,
ante me fez por meu mal que vivesse,
ca min valvera a min mays de prender
morte aquel dia que vus fui veer, 20
que vus eu visse nen vus conhocesse.
97,3
Mss.: B 1357, V 965.
Cantiga de meestria; quattro coblas singulars (rima b alternata) di sette versi cui segue una fiinda di due vv. modellata sulla quarta strofe.
Schema metrico: a9' b9' c9' b9' d11 d10 b9' (247:1).
Fiinda: d10 b9'.
Edizioni: Lapa 287; Bertolucci 32; Arias, Antoloxía, 154; Lopes 250; CA II, pp. 651-652; Braga 965; Machado 1308; Alvar/Beltrán, Antología, 17; Álvarez Bláquez, Escolma, pp. 84-85.
Cavaleiro, con vossos cantares
mal avilastes os trobadores;
e, pois assi per vós son vençudos,
busquen per al servir sas senhores;
ca vos vej' eu mais das gentes gaar 5
de vosso bando, por vosso trobar,
ca non eles, que son trobadores.
Os aldeiãos e os concelhos
tôdolos avedes por pagados;
tambem se chaman por vossos quites, 10
como se fossen vossos comprados,
por estes cantares que fazedes d' amor,
en que lhis achan os filhos sabor
e os mancebos, que teen soldados.
Ben quisto sodes dos alfaiates, 15
dos peliteiros e dos reedores;
do vosso bando son os trompeiros
e os jograres dos atambores,
por que lhis cabe nas trombas vosso son;
pera atambores ar dizen que non 20
achan no mund' outros sõos melhores.
Os trobadores e as molheres
de vossos cantares son nojados,
as ũas porque eu pouco daria,
pois mi dos outros fossen loados; 25
ca eles non saben que xi en fazer:
queren bon son e bõo de dizer
e os cantares fremosos e rimados.
E tod' aquesto é mao de fazer
a quen os sol fazer desiguados. 30
97,4
Mss.: B 1364, V 972.
Cantiga de meestria; tre coblas unissonans di sette versi.
Schema metrico: a10' b10 a10' b10 c10 c10 a10' (100:22).
Edizioni: Lapa 294; Bertolucci 39; Lopes 257; Machado 1315; Braga 972.
Con alguen é 'qui Lopo desfiado,
a meu cuidar, ca lhi viron trager
un citolon mui grande sobarcado,
con que el sol muito mal a fazer;
e poi-lo ora assi viron andar, 5
non mi creades, se o non sacar
contra alguen, que foi mal dia nado.
Porque o vêen atal, desaguisado,
nono preçan neno queren temer;
mais tal passa cabo d' el, segurado, 10
que, se lhi Lopo cedo non morrer,
ca lhi querrá deante citolar,
fazendo-lhi seus cantares provar,
e pois verrá a morte, sen seu grado.
E pois lhi Lop' ouver ben citolado, 15
se i alguen chegar, polo prender,
diz que é mui corredor aficado;
e de mais, se cansar ou se caer,
e i alguen chegar polo filhar,
jura que alçará voz a cantar, 20
que non aja quen dulte, mal pecado.
97,5
Mss.: A 53, B 165.
Cantiga de meestria; quattro coblas doblas (rima c singulars) di sette versi.
Schema metrico: a8 b8 b8 a8 c8 c8 a8 (161:262).
Edizioni: Bertolucci 21; CA 53; Molteni 138; Machado 137.
De tal guisa mi ven gran mal
que nunca de tal guisa vi
viir a home, poys naci;
e direy-vus ora de qual
guisa, se vus prouguer, me ven: 5
ven-mi mal porque quero ben
mha senhor e mha natural
que am' eu mays ca min nen al
e tenho que ei dereit' y
d' amar tal senhor mays ca min; 10
e sseu torto x' é, se me fal,
ca eu non devi' a perder
por muy gram dereito fazer:
mays a min dereito non val.
E poys dereito nen senhor 15
non me val y, e que farey?
Quen me conselho der, terrey
que muyt' é bon conselhador,
ca ela non mh-o quer hi dar
nen m' ar poss' eu d' ela quitar: 20
E qual consselh' é aqui melhor?
Esforçar-me e perder pavor
o melhor conselh' é que sei,
esto é lhe dizer qual tort' ei,
e non lh' o negar, pois hi for; 25
e ela faça como vyr,
de me matar ou me guarir,
e averey de qual quer sabor.
97,6
Mss.: A 50, B 162.
Cantiga de meestria; quattro coblas unissonans (rima d singulars) di otto versi cui segue una fiinda di due vv.
Schema metrico: a10 b10 a10 b10 c10 c10 d10 d10 (107:1).
Fiinda: e10 e10.
Edizioni: Bertolucci 18; CA 50; Molteni 135; Machado 134; Gonçalves/Ramos, A lírica, 6.
En tal poder, fremosa mha senhor,
sõo de vos qual vus ora direi:
que ben ou mal, enquant' eu vivo for,
qual vus prouguer, de vos atenderey:
ca se me vos, senhor, fezerdes ben, 5
ben mi verrá de Deus e d' outra rem;
e se mi vos quiserdes fazer al,
Amor e Deus logo mi farám mal.
E entend' eu, fremosa mha senhor,
mentr' eu vos vir, que nunca perderei 10
gram ben de Deus nen de vos nen d' Amor:
ca pois vus vejo, de tod' eu ben ei
e direi-vus, mha senhor, que mh-aven:
amor de Deus prend' e esforç' e sen
mentre vus vejo, mais pois vus non vir, 15
esforç' e sen e Deus an-mh-a falir.
E des enton, fremosa mha senhor,
nunca de Deus nen de min prenderei
prazer nen ben de que aja sabor;
ca, mha senhor, de qual guisa averei 20
ben d' este mundo, pois me for d' aquen?
Ca perderei quanto prazer me ven,
pois vos non vir e perderey des i
Deus, mha senhor, e o seu ben e min.
E direi-vus, fremosa mha senhor, 25
pois vus non vir, quan perdudo serey:
perderei sen e esforç' e pavor,
e des i ben nen mal non sentirey;
e, mha senhor, al vus direy en:
non mi terrá conselho que mi den, 30
dano nen prol nen pesar nen prazer,
e per qual guisa m' ei mays a perder?
Ca perdud' é, senhor, a meu cuidar,
quem perde ssem e prazer e pesar.
115,6bis:97,7*
Ms.: A 37.
Cantiga de meestria; quattro coblas doblas di sette versi.
Schema metrico: a8 b8 a8 b8 c8 c8 b8 (101:51).
Edizioni: Vallín 10; Bertolucci 4 (attrib. a Martim Soarez); Lopes 17; CA 37; Randgl. XIV, p. 390; Machado 1570; Auswahl 7; Piccolo 11.
*Doppia attribuzione. Le cantigas 115,6bis:97,7; 115,6ter:97,18; 115,7bis:97,20 e 115,10bis:97,41 (A 36-A 39) chiudono nel Cancioneiro da Ajuda il gruppo che, a partire da A 31, si colloca prima di lacuna IV, la quale precede i componimenti di Martim Soarez (cfr. LPGP, Apéndice II, p. 1005) e avrebbe potuto contenere la miniatura indicativa del cambio di autore. Le cantigas A 31-A 35 figurano anche in B (146-150) sotto la rubrica di Pay Soarez de Taveirós (corroborata da C), motivo per il quale è possibile attribuire a tale trovatore tutta la serie (cfr. LPGP, Introducción, p. 20). Tavani in RM attribuisce il componimento a Martim Soarez.
Eu sõo tan muit' amador
do meu linnagen, que non sei
al no mundo querer mellor
d' ũa mia parenta que ei;
e quen sa linnagen quer ben, 5
tenn' eu que faz dereit' e sen,
e eu sempr' o meu amarei.
Senpre serviço e amor
eu a meu linnagen farei;
entanto com' eu vivo for 10
esta parenta servirei,
que quero mellor d' outra ren,
e muito serviç' en mi ten,
se eu poder', e poderei.
Pero nunca vistes moller, 15
nunca chus pouco algo fazer
a seu linnagen, ca non quer
en meu preito mentes meter;
e poderia me prestar,
par Deus, muit', e non lle custar 20
e ela ren de seu aver.
E veede se mi-á mester
d' atal parenta ben querer,
que m' ei a queixar, se quiser
lle pedir alg' ou a veer; 25
pero, se me quisesse dar
algo, faria-me preçar
atal parenta e valer.
97,8
Mss.: B 1363, V 971.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars (a I = c II) di sette versi.
Schema metrico: a7 b6' a7 b6' c7 c7 b6' (101:67).
Edizioni: Lapa 293; Bertolucci 38; Lopes 256; Braga 971; Machado 1314; Torres, Poesia trovadoresca, p. 483.
Foi a cítola temperar
Lopo, que citolasse;
e mandaron-lh' algo dar,
en tal que a leixasse;
e el cantou logu' enton, 5
e ar deron-lh' outro don,
en tal que se calasse.
U a cítola temperou,
logo lh' o don foi dado,
que a leixass', e el cantou; 10
e diss' un seu malado:
- Pera leixar de cantar,
ar dé-lh' alg' a quen pesar:
non se cal' endoado.
E conselhava eu ben 15
a quen el don pedisse,
desse-lho logu' e, per ren,
seu cantar non oísse,
ca est' é, ai, meu senhor,
o jograr braadador 20
que nunca bon son disse.
97,9
Mss.: B 1366, V 974.
Cantiga de refran; due coblas singulars di sei versi.
Schema metrico: a8 a8 a8 b6' a8 B6' (13:57).
Edizioni: Lapa 293; Bertolucci 41; Lopes 259; Arias, Antoloxía, 156; Jensen, Medieval, pp. 232-233, 525-526; Machado 1317; Braga 974; Crestomatia, p. 287; Oliveira/Machado, p. 127; Alvar/Beltrán, Antología, 18; Torres, Poesia trovadoresca, p. 485; Pena, Lit. Galega, II, 105; id., Manual, 41; Álvarez Blázquez, Escolma, p. 85; Fonseca, Escárnio, 58; Gonçalves/Ramos, A lírica, 9.
Foi un dia Lopo jograr
a cas dun infançon cantar;
e mandou-lh' ele por don dar
três couces na garganta;
e fui-lh' escass', a meu cuidar, 5
segundo com' el canta.
Escasso foi o infançon
en seus couces partir en ton,
ca non deu a Lopo, enton,
mais de três na garganta; 10
e mais merece o jograron,
segundo com' el canta.
97,45
Mss.: B 1359, V 967.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars (a I = b III) di sette versi.
Schema metrico: a8 b8 a8 b8 c8 c8 b8 (101:53).
Edizioni: Lapa 289; Bertolucci 34; Machado 1310; Braga 967; Lopes 252.
Un cavaleiro se comprou,
pera quitar-se de Jaén,
u jazia pres', e custou
pouco; pero non mercou ben,
ante tenho que mercou mal, 5
ca deu por si mais ca non val;
e tenho que fez i mal sen.
Tan pouco soub' el de mercar
que nunca eu tan pouco vi,
ca se quitou de se comprar, 10
e tan grand' engano prês i
que, pero s' ar queira vender,
já nunca poderá valer
o meio do que deu por si.
De se comprar ouv' el sabor 15
tan grande, que se non guardou
de mercar mal; e fez peior
por que s' ante non conselhou:
ca diz agora sa molher
que este mercado nono quer 20
saber, pois el tan mal mercou.
97,44
Mss.: B 1369, V 977.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sette versi.
Schema metrico: a10 b10 b10 a10 c10 c10 b10 (163:7).
Edizioni: Lapa 299; Bertolucci 44; Machado 1320; Lopes 262; Dobarro et alii, Literatura, Apéndice I, 36; Braga 977; Arias, Poesia obscena, 4.
Ũa donzela jaz preto d' aqui,
que foi ogan' ũa dona servir
e non lhi soube da terra sair:
e a dona cavalgou e colheu i
Don Caralhote nas mãos; e ten 5
pois lo á preso, ca está mui ben.
e non quer d' ele as mãos abrir.
E pois a dona Caralhote viu
antre sas mãos, ouv' en gran sabor
e diss' esto: -O falso treedor 10
que m' ogano desonrou e feriu
praz-me con el, pero trégoa lhi dei,
que o non mate; mas trosquiá-l'-ei
come quen trosquia falso treedor.
A bõa dona, molher mui leal, 15
pois que Caralhote ouv' en seu poder,
mui ben soube o que d' ele fazer:
e meteu-o logu' en un cárcer atal,
u muitos presos jouveron assaz;
e nunca i, tan fort' e preso jaz, 20
quer que en saia, meios de morrer.
97,10
Mss.: A 45, B 157.
Cantiga de meestria; quattro coblas singulars di sei versi.
Schema metrico: a8 a8 b8 a8 a8 a8 (27:1).
Edizioni: Bertolucci 13; CA 45; Molteni 130; Machado 129.
Ja, mha senhor, neum prazer
non mi fará mui gram prazer
sen vosso ben ca outro ben
non mi fará coyta perder
mentr' eu viver; e quen viver 5
aver-mh-á poys est' a creer.
E que mal conselho filhei
aquel dia en que filhei
vos por senhor! Ca, mha senhor,
sempr' eu mha morte desejey; 10
meu mal cuydey porque cuidei
d' amar-vos: ja mays que farey?
Que farei eu con tanto mal,
poys vosso ben tod' é meu mal?
Poys est' assy, morrer assy 15
com' omen a que, senhor, non val
a coita tal que nunca tal
ouv' outro omen, d' amor nen d' al.
Como que me faz desejar
Deus vosso ben por desejar 20
a mha mort' eu, pero sei eu
pois que me Deus non quer quitar
d' en vos cuidar, ca a meu cuidar,
non m' averá mort' a filhar.
97,12
Mss.: 1367, V 975.
Cantiga de meestria; tre coblas unissonans di sette versi.
Schema metrico: a10 b10' a10 b10' c10 c10 b10' (101:25).
Edizioni: Lapa 297; Bertolucci 42; Lopes 260; Braga 975; Machado 1318.
Joan Fernándiz, un mour' est' aqui
fugid', e dizen que vó-lo avedes;
e fazed' ora atanto por mi,
se Deus vos valha: que o mooredes,
ca vo-lo iran da pousada filhar; 5
e se vós virdes no mouro travar,
sei eu de vós que vos assanharedes.
Levad' o mour' e ide-vos daqui,
poi-l' a seu don' entregar non queredes,
e jurarei eu que vo-lo non vi, 10
en tal que vós con o mour' escapedes,
ca ei pavor d' iren vosco travar;
e quero-m' ant' eu por vós perjurar
ca vós por mouro mao pelejedes.
Si quer meaçan-vos agor' aqui 15
por este mouro que vosco tragedes,
e juran que, se vos achan assi
mour' ascondudo, com' est' ascondedes,
se o quiserdes un pouqu' emparar,
ca vo-lo iran sô o manto cortar, 20
de guisa que vos sempr' en doeredes.
97,11
Mss.: B 1370, V 978.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sette versi.
Schema metrico: a10' b10 b10 a10' c10 c10 a10' (161:158).
Edizioni: Lapa 300; Bertolucci 45; Lopes 263; Machado 1321; Braga 978; Álvarez Blázquez, Escolma, pp. 85-86.
Joan Fernandes, que mal vos talharon
essa saia que tragedes aqui,
que nunca eu peior talhada vi;
e sequer muito vo-la escotaron,
ca lhi talharon cabo do giron; 5
muit' i é corta, si Deus me perdon,
por que lhi cabo do giron talharon.
E por que vos lhi talharon atanto
sô o giron, vo-la talharon mal,
Joan Fernández; ar direi-vos al; 10
pois que dela non tragedes o manto,
saia tan curta non conven a vós,
ca muitas vezes ficades en cós,
e faz vos peior talhado já quanto.
Non vos vestides de saia, guisado, 15
pois que a corta queredes trager,
ante fazedes i vosso prazer;
ca na corta sodes vós mal talhado,
e a longa estar-vos-ia ben,
ca mui corta, senher, non conven 20
a vós, que sodes cortês e casado.
97,13
Mss.: B 1365, V 973.
Cantiga de meestria; due coblas unissonans di sette versi.
Schema metrico: a8 b8 a8 b8 c8 c8 a8 (100:47).
Edizioni: Lapa 295; Bertolucci 40; Lopes 258; Braga 973; Machado 1316; Torres, Poesia trovadoresca, p. 484; Deluy, Troubadours, p. 220; Álvarez Blázquez, Escolma, p. 86.
Lopo jograr, és garganton
e sees trist' ao comer;
pero dous nojos, per razon,
tenh' eu de ch' os omen sofrer:
mais vás no citolon rascar, 5
des i ar filhas-t' a cantar,
e estes nojos quatro son.
Come verde foucelegon,
cuidas tu i a guarecer
por nojos; mais non é sazon 10
de ch' os querer omen sofrer:
ca irás un dia cantar,
u che faran todo quebrar
na cabeça o citolon.
97,14
Mss.: A 51, B 163.
Cantiga de meestria; quattro coblas unissonans (rima c singulars) di sette versi cui segue una fiinda di tre vv.
Schema metrico: a10 b10 b10 a10 c10 c10 b10 (163:6).
Fiinda: a10 a10 b10.
Edizioni: Bertolucci 19; CA 51; Machado 135; Torres, Poesia trovadoresca, pp. 476-477; Spina, Lírica, pp. 297-298.
Mal consselhado que fui, mha senhor,
quando vus fui primeyro conhocer,
ca nunca pudi gram coyta perder
nen perderey ja, mentre vivo for;
nen viss' eu vos nen quen mh-o consselhou, 5
nen viss' aquel que me vus amostrou,
nen viss' o dia 'n que vus fui veer.
Ca des enton me fez o voss' amor
na mui gram coita 'n que vivo viver;
e por mh-a non leixar escaecer 10
e mh-a fazer cada dia mayor,
faz-me, senhor, en vos sempre cuydar,
e faz-mh-a Deus por mha morte rogar,
e faz a vos a min gram mal fazer.
E quen sse fez de min consselhador 15
que eu viss' o vosso bon parecer,
a quant' eu posso de vos entender,
de mha morte ouve e de meu mal sabor;
e, mal pecado, non moir' eu poren,
nen moyro, porque seria meu ben, 20
nen moyro, porque querria morrer
e porque mi seria mui melhor
morte ca mays esta coyta sofrer,
poys non mh-á prol de vola eu dizer,
nen vus faz outrem por min sabedor, 25
nen mi val ren de queixar-m' end' assy,
nen me val coita que por vos sofri,
nen mi val Deus nen me poss' eu valer.
Pero, entanto com' eu vivo for,
queixar-m' ey sempre de vos e d' Amor, 30
pois conselh' outro non poss' y prender.
97,15
Mss.: A 42, B 154.
Cantiga de meestria; quattro coblas unissonans (rima c singulars) di sette versi cui segue una fiinda di tre vv. modellata sulla quarta strofe.
Schema metrico: a8 b8 b8 a8 c8 c8 b8 (163:30).
Fiinda: c8 c8 b8.
Edizioni: Bertolucci 10; CA 42; Molteni 127; Machado 126.
Maravilho-m' eu, mha senhor,
de mi, como posso sofrer
quanta coyta me faz aver,
des que vus vi, o voss' amor;
e maravilho-me logu' i 5
de vos, por leixardes assy
voss' om' en tal coyta viver.
Aquesto digu' eu, mha senhor,
por quanto vus quero dizer:
porque vus fez Deus entender 10
de todo ben sempr' o melhor;
e a quen Deus tanto ben deu
devia-ss' a nenbrar do seu
home coytado e a doer
de tan coytado, mha senhor, 15
com' oj' eu vivo, que poder
non ey de gram coita perder
per al ja, se per vos non for;
e se quiserdes, perderey
coita per vos ou morrerey 20
ca todo hé en vosso prazer.
E a mha coyta, mha senhor,
non vola ouvera a dizer,
ante me leixara morrer
se non por vos, que ei pavor 25
de que tẽen, senhor, por mal
de quen a seu homen non val,
pois poder á de lhi valer.
E pois vos outro ben non ffal,
por Deus, non ffaçades atal 30
torto qual oydes dizer.
97,16
Mss.: A 57, B 168.
Frammento?*; una cobla di sei versi.
Schema metrico: a8 b8 b8 c8 c8 a8 (189:31).
Edizioni: Bertolucci 25; CA 57; Molteni 143; Machado 141.
*Eventualità non segnalata da Tavani in RM.
Meu coraçon me faz amar
senhor atal de que eu ey
todo quant' eu aver cuydei
des aquel dia en que a vi:
ca sempr' eu d' ela atendi 5
desej' e coyta, ca non al.
97,17
Mss.: A 54, B 166.
Cantiga de meestria; tre coblas unissonans (rima b singulars) di sei versi.
Schema metrico: a8 b8 b8 c8 c8 a8 (189:32).
Edizioni: Bertolucci 22; CA 54; Molteni 140; Machado 138; Torres, Poesia trovadoresca, p. 480.
Meu senhor Deus, se vus prouguer,
tolhed' Amor de sobre mi,
e non me leixedes assi
en tamanha coyta viver,
ca vos devedes a valer 5
a tod' ome que coyta ouver.
Ca mi seria mays mester,
ca me ten oj' el na mayor
coita 'n que home ten Amor.
E, Deus, se vus for en prazer, 10
sacade-me de seu poder,
e pois fazede m' al que-quer.
E des que mh-Amor non fezer
a coyta que levo levar,
Deus, nunca por outro pesar 15
averey sabor de morrer:
o que eu non cuydo perder
mentr' Amor sobre min poder.
115,6ter:97,18*
Ms: A 39.
Frammento?**; una cobla di sei versi.
Schema metrico: a8 b8 b8 a8 c7' c7' (160:403).
Edizioni: Vallín 12; Bertolucci 6 (attrib. a Martim Soarez); CA 39; Machado 1572.
*Doppia attribuzione. Le cantigas 115,6bis:97,7; 115,6ter:97,18; 115,7bis:97,20 e 115,10bis:97,41 (A 36-A 39) chiudono nel Cancioneiro da Ajuda il gruppo che, a partire da A 31, si colloca prima di lacuna IV, la quale precede i componimenti di Martim Soarez (cfr. LPGP, Apéndice II, p. 1005) e avrebbe potuto contenere la miniatura indicativa del cambio di autore. Le cantigas A 31-A 35 figurano anche in B (146-150) sotto la rubrica di Pay Soarez de Taveirós (corroborata da C), motivo per il quale è possibile attribuire a tale trovatore tutta la serie (cfr. LPGP, Introducción, p. 20). Tavani in RM attribuisce il componimento a Martim Soarez.
**La cantiga si situa immediatamente prima di lacuna IV, la quale si può presumere consistere nell''assenza di un unico foglio (cfr. LPGP, Apéndice II, p. 1005).
Meus ollos, gran cuita d' amor
me dades vós, que sempr' assi
chorades; mais ja des aqui,
meus ollos, por Nostro Sennor,
non choredes, que vejades 5
a dona por que chorades.
97,19
Mss.: A 48, B 160.
Cantiga de meestria; quattro coblas doblas di sette versi.
Schema metrico: a8 b8 a8 b8 c8 c8 a8 (100:48).
Edizioni: Bertolucci 16; CA 48; Jensen, Medieval, pp. 226-227, 522-523; Molteni 133; Machado 132.
Muitus me vẽem preguntar,
mha senhor, a quen quero ben,
e non lhis quer' end' eu falar
con medo de vus pesar en,
nen quer' a verdade dizer, 5
mays jur' e faço-lhis creer
mentira por volhis negar
e porque me vẽem coitar
do que lhis non direi per rem,
ca m' atrev' eu en vus amar. 10
E mentr' eu non perder o sen,
non vus devedes a temer,
ca o non pod' ome saber
per min, se non adevinhar.
non será tan preguntador 15
null' ome que sabha de min
ren per que seja sabedor
do ben que vus quis, pois vus vi.
E pois vus praz, negalo-ei
mentr' o ssen non perder, mays sei 20
que mh-o tolherá voss' amor.
E se per ventura assi for,
que m' er pregunten des aqui
se sodes vos a mha senhor
que am' e que sempre servi, 25
vedes como lhis mentirei:
d' outra senhor me-lhis farei
ond' aja mais pouco pavor.
115,7bis:97,20*
Ms.: A 38.
Cantiga de meestria; due coblas unissonans di otto versi.
Schema metrico: a7' b8 b8 a7' c7' c7' d8 e7' (171:1).
Edizioni: Vallín 11; Bertolucci 5 (attrib. a Martim Soarez); Lopes 18; Arias, Antoloxía, 23; CA 38; Randgl. XIV, pp. 385-386; Machado 1571; Oliveira/Machado, pp. 17-19; Gonçlaves/ramos, A lírica, 4; Ferreira, Poesia e prosa, p. 50; Lapa, Crestomatia arcaica, 4; Pena, Lit. Galega, II, 97; Jensen, Medieval, pp. 266-267, 542-543; Deluy, Troubadours, p. 279; Tavares, Textos medievais, p. 7-8; Torres, Poesia trovadoresca, p. 502; Fonseca, Escárnio, 1; Auswahl 8.
*Doppia attribuzione. Le cantigas 115,6bis:97,7; 115,6ter:97,18; 115,7bis:97,20 e 115,10bis:97,41 (A 36-A 39) chiudono nel Cancioneiro da Ajuda il gruppo che, a partire da A 31, si colloca prima di lacuna IV, la quale precede i componimenti di Martim Soarez (cfr. LPGP, Apéndice II, p. 1005) e avrebbe potuto contenere la miniatura indicativa del cambio di autore. Le cantigas A 31-A 35 figurano anche in B (146-150) sotto la rubrica di Pay Soarez de Taveirós (corroborata da C), motivo per il quale è possibile attribuire a tale trovatore tutta la serie (cfr. LPGP, Introducción, p. 20). Tavani in RM attribuisce il componimento a Martim Soarez.
No mundo non me sei parella
mentre me for como me vay,
ca ja moiro por vós e, ay!
mia sennor branca e vermella,
queredes que vus retraya 5
quando vus eu vi en saya?
Mao dia me levantei
que vus enton non vi fea!
E, mia sennor des aquella
me foi a mi mui mal di' ay! 10
E vus, filla de don Paay
Moniz, e ben vus semella
d' aver eu por vós guarvaya?
pois eu, mia sennor, d' alfaya
nunca de vós ouve nen ei 15
valia d' ũa correa
97,21
Mss.: A 56, B [167bis].
Cantiga de refran; quattro coblas singulars di quattro versi.
Schema metrico: a8 a8 b8 B8 (37:53).
Edizioni: Bertolucci 24; CA 56; Machado 140; Molteni 142; Spina, Lírica, pp. 298-299; Torres, Poesia trovadoresca, p. 478.
Non ouso dizer nulha ren
a mha senhor e sen seu ben
non ei mui gram coyt' a perder.
Vedes que coyta de sofrer:
d' amar a quen non ousarei 5
falar; pero non perderei
gran coita sen seu ben fazer.
Vedes que coyta de sofrer!
Por gran coita per-tenho tal
d' amar a quen nunca meu mal 10
nen mha coita ei a dizer.
Vedes que coita de sofrer!
E vejo que moyro d' amor
e pero vej' a mha senhor
nunca o per min á a ssaber. 15
Vedes que coita de sofrer!
97,22
Mss.: B 1358, V 966.
Cantiga de meestria; quattro coblas singulars (rima b alternata) di sei versi cui seguono due fiindas, ciascuna di due vv., modellate sulla quarta strofe.
Schema metrico: a10' b11 a10' b11 b11 a10' (79:1).
2 fiindas: b11 a10'.
Edizioni: Arias, Antoloxía, 155; Bertolucci 33; Lapa 288; Lopes 251; Machado 1309; Braga 966; Arias, Poesía obscena, 49.
Nostro Senhor, com' eu ando coitado
con estas manhas que mi quisestes dar:
son mui gran putanheiro aficado,
e pago-me muito d' os dados jogar;
des i, ar, ei mui gran sabor de morar 5
per estas ruas, vivend' apartado.
Podera-m' eu ben, se foss' avegoso,
caer en bon prez e onrado seer,
mais pago-m' eu deste foder astroso
e d' estas tavernas e deste bever; 10
e pois eu ja máis non posso i valer,
quero-m' andar per u seja viçoso.
E pois eu entendo que ren non valho,
nen ei por outra bondade a catar,
non quer' eu perder este fodestalho, 15
nen estas putas, nen este entençar,
nen quer' ir per outras fronteiras andar,
perdend' o viço e dando-mi trabalho.
Ainda eu outras manhas avia
per que eu non posso ja muito valer: 20
nunca vos entro na tafularia
que lh' i non aja algun preit' a volver,
por que ei pois en gran coita a seer,
e fugir, e guarir na putaria.
E pois, quando me vejo en meu lezer, 25
merendo logo, e pois vou mia via;
e leixo i putas de mi ben dizer,
e de mias manhas e de mia folia.
97,23
Mss.: A 43, B 155.
Cantiga de meestria; quattro coblas unissonans (rima c singulars) di sette versi.
Schema metrico: a10' b10 a10' b10 c10 c10 a10' (100:23).
Edizioni: Bertolucci 11; CA 43; Machado 127; Molteni 128.
Nostro Senhor, como jazco coytado,
morrend' assy en tal poder d' Amor
que mi tolheu o sen e, mal pecado,
al mi tolh' el de que mi faz peor:
tolhe-me vos, a que non sey rogar 5
pola mha coyta, nen vola mostrar,
assi me ten end' amor obridado.
E grave dia con Amor foy nado,
que me de coita sempre soffredor
fez, e m' ar faz viver tam alongado 10
d' u eu os olhos vi da mha senhor,
e d' u eu vi o seu bon parecer;
se m' est' a min podess' escaecer,
logu' eu seria guarid' e cobrado.
E saberia d' algun ben mandado 15
de que oj' eu non sõo sabedor,
mays sei que est' é desej' e cuydado.
E como morre quen jaz na mayor
coita d' amor das que eu nunca vi
e, mal pecado, moyr' oj' eu assy, 20
de mha senhor long' e desemparado.
E dereit' é, ca fui mal conselhado
que lhi faley; pero m' ouv' en sabor,
ca entendi que foy tan sen seu grado
que lhi fugi da terra con pavor 25
que ouvi d' ela, e fiz muy mal sen
ca non mi-avi' a dizer nulha ren
ond' eu nen outrem fosse despagado.
97,24
Mss.: A 44, B 156.
Cantiga de meestria; quattro coblas unissonans (rima c singulars) di sette versi.
Schema metrico: a10 b10 a10 b10 c10 c10 b10 (101:15).
Edizioni: Bertolucci 12; CA 44; Machado 128; Molteni 129.
Nunca bon grad' Amor aja de mi
nen d' al, porque me mais leixa viver;
e direy-vus porque o dig' assi
e a gram coita que mh-o faz dizer:
ey gram pavor de mi fazer levar 5
coyt' alongadament' e m' ar matar
por me fazer peor morte prender.
Poren me leixa viver des aqui
Amor; e beno pod' om' entender,
ca muyt' á que lh' eu morte mereci, 10
se dev' omen per amar a morrer.
Mays non me mata nen me quer guarir,
pero non m' ey d' el, pois viv', a partir,
mays non me quer matar a meu prazer.
E d' Amor nunca hun prazer prendi, 15
por mil pesares que m' el faz sofrer;
e a senhor que eu por meu mal vi
non me quer el contra ela valer
nen dar-m' esforço, que m' era mester.
Poys m' esto faz, e matar non me quer, 20
porqué lh' ei eu tal vid' a gradecer?
Ca des que m' eu en seu poder meti
non desejey ben que podess' aver,
sequer mha morte desejey des i
que ant' eu muito soya temer. 25
E Amor non me mata nen mi val,
mays matar-m' ia, se fosse meu mal
ou eu cuydass' en mha mort' a perder.
157,34bis:97,25*
Mss.: A 63, B 174.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di nove versi.
Schema metrico: a10 a10 a10 b5' b5' a5 b5' b5' a5 (18:1).
Edizioni: Bertolucci 31; CA 63; Molteni 149; Machado 147.
*Doppia attribuzione. Sebbene nel Cancioneiro da Biblioteca Nacional (B 173- B 174) le cantigas 157,34bis:97,25 e 157,43bis:97,33 figurino attribuite a Martim Soarez, appare maggiormente prudente considerarle anonime (cfr. LPGP, Introducción, p. 23): nel Cancioneiro da Ajuda la serie del trovatore (A 40- A 61) risulta perfettamente separata da questi due componimenti (A 62- A 63), collocati dopo miniatura II. Michaëlis in CA II, pp. 131-133 propone come autore Roy Gomez de Breteyros; Tavani in RM attribuisce le cantigas a Martim Soarez.
Nunca tan coytad' ome por molher
fui com' eu por hunha que me non quer
fazer ben; pero, se mh-o non fezer,
é cousa guisada
de non viver nada. 5
Se mi Deus non der
ben da ben-talhada,
nen vid' alongada
non mh-á mi mester.
E melhor mi seria a min de morrer 10
ca senpr' assi como vivo, viver
coitado pola que non quis dizer
a min noutro dia
o per que guarria,
per que gram prazer 15
ela me faria,
par santa Maria:
non mh-o quis fazer.
E poila eu vi, sempr' a vi punhar
en me de seu preyto e de ssy quitar, 20
mays agora ja, por me mays coytar,
por ende me disse
que a nunca visse
en logar estar
que lh' eu non fugisse 25
e que a non visse
por en me matar.
97,26
Mss.: A 49, B 161.
Cantiga de meestria; quattro coblas unissonans di sei versi.
Schema metrico: a10 b10 b10 c10 c10 a10 (189:11).
Edizioni: Bertolucci 17; CA 49; Machado 133; Molteni 134.
O que consselh' a mi de m' eu quitar
de mha senhor porque me non faz ben,
e me por tam poderos' ora ten
de m' en partir, nunca el ouv' amor
qual oj' eu ey, nen viu esta senhor 5
con que Amor fez a mi començar.
Mays nona viu e vay-m' agora dar
tal conselho en que perde seu sen,
ca, se a vir ou lh' a mostrar alguen,
ben me faç' en d' atanto sabedor 10
que me terrá mha morte por melhor
ca me partir do seu ben desejar.
Ca, se el vir o seu bon semelhar
d' esta dona porque mh-a mi mal ven,
non m' ar terrá que m' eu possa per ren 15
d' ela partir, enquant' eu vivo for,
nen que m' end' eu tenha por devedor,
nen outr' ome que tal senhor amar.
E poila vir, se poder ssy guardar
de lh' aviir com' end' a min aven, 20
ben terrey eu que escapara en;
mays d' ũa ren ei ora gram pavor:
des que a vir, este conselhador
de non poder min nen ssy conselhar.
97,27
Mss.: B 1360, V 968.
Epigrammatica; una cobla di sei versi.
Schema metrico: a10' b10 a10' b10 b10 a10' (79:11).
Edizioni: Lapa 290; Bertolucci 35; Lopes 253; Braga 968; Machado 1311.
Ouv' Albardan caval' e seendeiro
e cuidava cavaleiro seer;
quand' eu soub' estas novas primeiro,
maravilhei-m' e nono quis creer;
fiz dereito, ca eu non vi fazer, 5
des que naci, d' albardan cavaleiro.
97,29
Mss.: B 1362, V 970.
Cantiga de meestria; due coblas singulars di sette versi.
Schema metrico: a8 b6' a8 b6' c8 c8 b6' (101:62).
Edizioni: Lapa 292; Bertolucci 37; Lopes 255; Machado 1313; Braga 970.
Pero Pérez se remeteu
por dar ũa punhada;
e nona deu, mais recebeu
ũa grand' orelhada,
ca errou essa que quis dar; 5
mais nono quis o outr' errar
de cima da queixada.
Ouvera el gran coraçon
de seer i vingado,
e do seu punho, dun peon 10
que o á desonrado;
e non lhi deu, ca o errou;
e Pero Pérez i ficou
con seu rostro britado.
97,31
Mss.: B 1368, V 976.
Cantiga de meestria; due coblas singulars di sette versi.
Schema metrico: a10 b10' a10 b10' c10 c10 b10' (101:26).
Edizioni: Lapa 298; Bertolucci 43; Lopes 261; Braga 976; Machado 1319; Deluy, Troubadours, p. 221.
Pero Rodríguiz, da vossa molher
non creades mal que vos ome diga,
ca entend' eu dela que ben vos quer
e quen end' al disser, dirá nemiga;
e direi-vos en que lho entendi: 5
en outro dia, quando a fodi,
mostrou-xi-mi muito por voss' amiga.
Pois vos Deus deu bõa molher leal,
non temiades, per nulha jograria,
de vos nulh' ome d' ela dizer mal, 10
ca lh' oí eu jurar en outro dia
ca vos queria melhor d' outra ren;
e, por veerdes ca vos quer gran ben,
non sacou ende mi, que a fodia.
97,28
Ms.: B 143.
Cantiga de meestria; cinque coblas singulars (a I = b II; b I = a II; a III = b V; b III = a V) di sette versi.
Schema metrico: I-III, V: a8 b8 b8 a8 b8 b8 a8 (152:3);
IV: a8 b8 b8 a8 c8 c8 b8 (163:31).
Edizioni: Lapa 284; Bertolucci 1; Jensen, Medieval, pp. 228-231, 523-525; Lopes 247; CA 395; Machado 115; Molteni 115; Gonçalves/Ramos, A lírica, 7; Piccolo 27.
Pero non fui a Ultramar,
muito sei eu a terra ben
per Soeir' Eanes, que en ven,
segundo lh' eu oí contar.
Diz que Marselha jaz alen 5
do mar e Acre jaz aquen,
e Somportes logu' i a par.
E as jornadas sei eu ben,
como lhi éiri oí falar:
diz que pod' ir quen ben andar 10
de Belfurad' a Santarem,
se noutro dia madrugar,
e ir a Nogueirol jantar
e maer a Jerusalen.
E diz que vio ũu judeu, 15
que vio prender Nostro Senhor;
e averedes i gran sabor,
se vo-lo contar cuido-m' eu;
diz que é un judeu pastor,
natural de Rocamador, 20
e que á nome Don Andreu.
Do sepulcro vos er direi,
per u andou, ca lho oí
a Don Soeiro; ben assi
como m' el disse, vos direi: 25
de Santarem três légoas é
e quatr' ou cinco de Loulé,
e Belfurado jaz logu' i.
Per i andou Nostro Senhor;
dali diz el que foi romeu; 30
e depois que lh' o Soldan deu
o perdon, ouve gran sabor
de se tornar; e foi-lhi greu
d' andar Coira e Galisteu
con torquis do Emperador. 35
Pero non fui a Ultramar muito sei eu a terra ben per Soeir’ Eanes, que en ven, segundo lh’eu oí contar. Diz que Marselha jaz alen 5 do mar e Acre jaz aquen, e Pomrortes logu’ i a par. E as jornadas sei eu ben como lhi éiri oí falar diz que pod’ir quen ben andar 10 de Belfurad’a Santarem se noutro dia madrugar, e ir a Nogueirol jantar e maer a Jerusalem E diz que vio ũu judeu, 15 que vio prender Nostro Senhor e averedes i gran sabor se vo-lo contar, cuido-m’eu diz que é <un> judeu pastor natural de Rocamador, 20 e que á nom<e> Don Andreu. Do sepulcro vos <er> direi, per u andou, ca lho oí a Don Soeiro, ben a<s >si como m’el di<s >se, vos direi: 25 de Sa<nt>arem tres legoas é e quatr’ ou <cinco> de Loulé e Belfurado jaz logu’ i. Per i andou Nostro Senhor, dali diz el que foi romeu; 30 e, depois que lh’o Soldan deu o perdon, ouve gran sabor de se tornar; e foi lhi greu d’andar Coira e Galisteu con torquis do Emperador. |
I. Nonostante non sia mai stato a Ultramar (in Terrasanta), conosco molto bene quella terra, grazie a Soeir’Eanes, che viene da lì, secondo quanto gli ho sentito raccontare. Dice che Marsiglia si trova al di là del mare, mentre Acri al di qua, e Pomrortes è lì accanto. II. Conosco molto bene le tappe del viaggio, da quello che gli ho sentito dire ieri, dice che può andare, chi cammina molto, da Belfurado a Santarem, e se si alza presto il giorno seguente pranzare a Nogueirol e pernottare a Gerusalemme. III. E dice che ha visto un ebreo , che vide prendere Nostro Signore. E avreste un gran piacere, credo, se io ve lo raccontassi! Dice che è un ebreo pastore, nativo di Rocamador, e che ha nome Don Andreu. IV. Del sepolcro vi parlerò, per dove egli è andato, poiché io l’ho udito (dire) da Don Soeiro! Così come egli mi disse, vi dirò: da Santarem vi sono tre leghe, quattro o cinque da Loulé e Belforado si trova lì. V. Per quei luoghi dove andò Nostro Signore, proprio lì dice di essere stato pellegrino, e dopo che il sultano gli dette il perdono ebbe gran desiderio di tornare, e che fu per lui increscioso andare a Coira e Galisteu con i turchi dell’imperatore. |
![]() |
![]() |
Esta cantiga fez Martym Soares a hu(n) caval(ei)ro q(ue) era chufa d(or) q(ue) dezia que uih[1]a donc[2] mar |
![]() |
P ero non fuy a ultra mar muyto fey eu a terra ben per soryreanes q(ue) e(n) uem segu(n)do lheu oy co(n)tar diz q(ue) marcelha iaz alem domar eAcre iaz aquem e pom ror tes loguy arar E as iornadas sei eubem comolhi eiry oy falar diz q(ue) podir que(n) bem andar [1] debel fura dasantare(m) [2] Sen out(ro) dia maadurgar· eir anoguey Rol ia(n) tar emaer a Jhr(usa)lm E diz q(ue)yo huũ judeu q(ue) vyo p(re)nder n(ost)ro senh(or) · eaveredes hi gra(n) sabor seuolo co(n)tar cuydo meu diz q(ue) h(un) iudeu pstor · nat(ur)al de rocamador e q(ue) h(a) nom dona(n) dreu Dossepulcro vo(s) direy p(er) hu andou calho oy ·oidom soeyro bem asy como mel dise vos direy de sare(m) tres legoas h(un) eq(ua)tro ou ci(n)co deloule ebelsselffurado(s) iaz loguy Peri andou n(ost)ro sen(or) daly diz el q(ue) foy romeu · edepoys q(ue)lho soldandeu op(er)dom |
![]() |
ouue gra(n) sabor desse tornar efoylhy greu dandar coyta egalisteu co(n)torq(ui)s do e(m)p(er)ador |
I | I |
Pero non fuy a ultra mar muyto sey eu a terra ben per soeyreanes q(ue) e(n) uem segu(n)do lheu oy co(n)tar diz q(ue) marcelha iaz alem domar eAcre iaz aquem e pom ror tes loguy arar |
Pero non fuy a ultra mar muyto sey eu a terra ben per Soeyr Eanes, que en ven, segundo lh’eu oy contar. Diz que Marcelha iaz alen do mar e Acre iaz aquen, e pom rortes logu y arar. |
II | II |
E as iornadas sei eubem comolhi eiry oy falar diz q(ue) podir que(n) bem andar debel fura dasantare(m) Sen out(ro) dia madurgar eir anoguey Rol ia(n) tar emaer a Jhr(usa)l(e)m |
E as iornadas sei eu ben como lhy eiry oy falar diz que pod’ir quen ben andar de Belfurad’a Santarem sen outro dia madurgar, e ir a nogueyrol iantar e maer a Jhrusalem |
III | III |
E diz q(ue) uyo huũ judeu q(ue) vyo p(re)nder n(ost)ro senh(or) · eaveredes hi gra(n) sabor seuolo co(n)tar cuydo meu diz q(ue) h(e) iudeu pstor · nat(ur)al de rocamador e q(ue) h(a) nom dona(n) dreu |
E diz que vyo huũ judeu que vyo prender nostro senhor e averedes hi gran sabor se vo-lo contar, cuydo-m’eu diz que he iudeu pastor natural de rocamador, e que ha nom don Andreu. |
IV | IV |
Dossepulcro vo(s) direy p(er) hu andou calho oy · adom soeyro bem asy como mel dise vos direy de sare(m) tres legoas h(e) eq(ua)tro ou a co deloule ebelsselffurad o iaz loguy |
Do sepulcro vos direy, per hu andou, ca lho oy a Dom Soeiro, ben assi como m’el disse, vos direi de sarem tres legoas hé e quatr’ ou a ro de loule e belsselffurado iaz logu’ i. |
V | V |
Peri andou n(ost)ro sen(or) daly diz el q(ue) foy romeu · edepoys q(ue)lho soldandeu op(er)dom ouue gra(n) sabor desse tornar efoylhy greu dandar coyra egalisteu co(n)torq(ui)s do e(m)p(er)ador. |
Per i andou nostro senhor, daly diz el que foy romeu e depoys que lh’o soldan deu o perdom, ouve gran sabor de se tornar; e foy lhy greu d’andar coyra e galisteu con torquis do emperador. |
97,30
Mss.: A 61, B 151.
Cantiga de meestria; quattro coblas doblas di sette versi.
Schema metrico: a8 b8 b8 a8 c8 c8 a8 (161:263).
Edizioni: Bertolucci 7; CA 61; Arias, Antoloxía, 152; Machado 123; Molteni 124.
Pero que punh' en me guardar
eu, mha senhor, de vus veer,
per rem non mh-o querem sofrer
estes que non poss' eu forçar:
meus olhos e meu coraçon 5
e Amor: todos estes son
os que m' en non leixam quitar.
Ca os meus olhus van catar
esse vosso bon parecer,
e nonus poss' end' eu tolher 10
neno coraçon de cuidar
en vos; e a toda sazon
ten con eles amor, e non
poss' eu con tantus guerrear.
Ca lhi non poderei guarir 15
nelhur, se o provar quiser;
e por esto non mh-a mester
de trabalhar en vus fogir,
ca eu como vus fugirei
pois estes, de que tal med' ei, 20
me non leixan de vos partir?
E pois m' alhur non leixan hir,
estar-lhis-ei, mentr' eu poder,
hu vus vejan, se vus prouguer;
e aver-lhis-ei a conprir 25
esto que lhis praz, eu o sei,
e outro prazer lhis farei:
morrer-lhis-ei, poys vus non vir.
97,32
Ms.: B 172.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di otto versi.
Schema metrico: a10' b10 a10' b10 b10 a10' b10 a10' (84:2).
Edizioni: Arias, Antoloxía, 153; Bertolucci 29; Lopes 248; Lapa 285; CA 398; Machado 145; Molteni 147; Alvar/Beltrán, Antología, 16; Deluy, Troubadours, pp. 219-220; Torres, Poesia trovadoresca, pp. 481-482; Gonçalves/Ramos, A lírica, 8.
Pois boas donas son desemparadas
e nulho home non as quer defender,
non as quer' eu leixar estar quedadas,
mais quer' én duas per força prender,
ou tres ou quatro, quaes m' én escolher; 5
pois non an ja per que sejan vengadas,
netas de conde quer' eu cometer,
que me seran máis pouc' acoomiadas.
Netas de conde, viuvas, nen donzela,
essa per ren non a quer' eu leixar, 10
nen lhe valrá se se chamar "¡mesela!",
nen de carpir muito, nen de chorar,
ca me non an por én a desfiar
seu linhagen, nen deitar a Castela;
e veeredes meus filhos andar 15
netos de Gued' e partir en Sousela.
Se eu netas de conde, sen seu grado,
tomo, en tanto com' eu vivo for
nunca por én serei desafiado,
nen pararei mia natura peior, 20
ante farei meu linhagen melhor
(o que end' é de Gueda máis baixado):
e veeredes pois meu filho for
neto de Gueda con condes mizcrado.
157,43bis:97,33*
Mss.: A 62, B 173.
Cantiga de refran; due coblas unissonans di sei versi.
Schema metrico: a7' a7' a7' b7' B7' B7' (19:39).
Edizioni: Lapa 286; Bertolucci 30; Lopes 249; CA 62; Molteni 148; Machado 146.
*Doppia attribuzione. Sebbene nel Cancioneiro da Biblioteca Nacional (B 173- B 174) le cantigas 157,34bis:97,25 e 157,43bis:97,33 figurino attribuite a Martim Soarez, appare maggiormente prudente considerarle anonime (cfr. LPGP, Introducción, p. 23): nel Cancioneiro da Ajuda la serie del trovatore (A 40- A 61) risulta perfettamente separata da questi due componimenti (A 62- A 63), collocati dopo miniatura II. Michaëlis in CA II, pp. 131-133 propone come autore Roy Gomez de Breteyros; Tavani in RM attribuisce le cantigas a Martim Soarez.
Pois non ei de Dona Elvira
seu amor e ei sa ira,
esto farei, sen mentira,
pois me vou de Santa-Vaia:
morarei cabo da Maia, 5
en Doiro, antr' o Porto e Gaia
Se crevess' eu Martin Sira,
nunca m' eu dali partira
d' u m' el disse que a vira:
en Sanhoane e en saia. 10
Morarei cabo da Maia,
en Doiro, antr' o Porto e Gaia
97,35
Mss.: A 58, B 169.
Cantiga de meestria; quattro coblas doblas di sette versi.
Schema metrico: a8 b8 a8 b8 c8 c8 b8 (101:52).
Edizioni: Bertolucci 26; CA 58; Molteni 144; Machado 142; Piccolo 28.
Por Deus vus rogo, mha senhor,
que me non leixedes matar,
se vus prouguer, a voss' amor,
e se me quiserdes guardar
de morte, guardaredes hi 5
voss' ome, se guardardes mi
e que vus nunca fez pesar.
E sse quiserdes, mha senhor,
min en poder d' Amor leixar,
matar-m' á el, pois esto for; 10
aquen vus vir desenparar
min, que fui vosso pois vus vi,
terrá que faredes assy
de pois a quen, ss' a vos tornar.
E sse mi contra vos gran ben, 15
que vus quero, prol non tever,
matar-m' á voss' amor poren,
e a min será mui mester,
ca logu' eu coyta perderei;
mas de qual mort' eu morrerey 20
se guarde quen vus ben quiser.
E querrá-sse guardar mui ben
de vos quen mha morte souber,
e tenho que fará bon sen;
e, se sse guardar non poder, 25
averá de vos quant' eu ei:
atal coyta de que ben sei
que morrerá quena ouver.
97,34
Mss.: A 59, B 170.
Cantiga de meestria; quattro coblas unissonans (rima c singulars) di sette versi cui segue una fiinda di tre vv.
Schema metrico: a10' b10 a10' b10 c10 c10 a10' (100:24).
Fiinda: b10 b10 a10'.
Edizioni: Bertolucci 27; CA 59; Molteni 145; Machado 143; Alvar/Beltrán, Antología, 15.
Por Deus, senhor, non me desenparedes
a voss' amor que m' assy quer matar;
e valha-mi bon sen que vos avedes
e Deus porque vol' eu venho rogar;
e valha-mi, fremosa mha senhor, 5
coyta que levo por vos e pavor;
e valha-mi quam muyto vos valedes;
e valha-mi porque non saberedes
que vus eu nunca mereci pesar
de que me vus con dereito queixedes, 10
ergo se vus pesa de vus amar;
e non tenh' eu que é torto nen mal
d' amar home sa senhor natural,
ant' é dereito e vos vol' entendedes.
E, mha senhor, por Deus non me leixedes, 15
se vus prouguer, a voss' amor forçar,
ca non posso' eu con el, mays poder-m' edes
vos, se quiserdes, de força guardar
de tal guisa como vus eu disser,
senhor fremosa, se vus aprouguer, 20
pois m' el por vos força que o forcedes.
E poys vos anbus en poder tẽedes,
non me leixedes d' el forçad' andar,
ca somus anbus vossus e devedes
a creer quen vus melhor consselhar; 25
e, mha senhor, cuido que eu serey,
ca senpre vus por consselho darei
que o voss' ome de morte guardedes.
E fic' Amor como dev' a ficar,
quando vus non quiser avergonhar 30
de vus matar hun home que avedes.
97,36
Mss.: A 41, B 153.
Cantiga de meestria; quattro coblas unissonans (rima c singulars) di sette versi.
Schema metrico: a8 b8 a8 b8 c8 c8 a8 (100:49).
Edizioni: Bertolucci 9; CA 41; Machado 125; Braga 153; Molteni 126.
Qual senhor devi' a filhar
quena ben soubess' escolher,
essa faz a mi Deus amar,
e essa me ten en poder,
e essa est' a mha senhor, 5
e essa mi faz o mayor
ben d' este mundo desejar:
o seu ben, que non á hi par;
tam muyto a faz Deus valer
per bon-prez e per bon-falar 10
per bon-sen e per parecer.
E de tal dona o seu ben
non sey oj' eu no mundo quen
o podesse saber osmar,
nena mha coyt', a meu cuydar, 15
en que m' oj' eu vejo viver;
ca m' ei de tal dona guardar,
de qual mh-ora oystes dizer,
de a veer, ca, se a vir,
fará-m' ela de ssy partir 20
muy trist' e muyt' a meu pesar.
Poren, non devia a quitar,
os seus olhus de a veer
a quen Deus quisesse guisar
de lh' o querer ela sofrer; 25
porque os quitaria d' i
por tal coyt' aver come min:
ante sse devia a matar!
97,37
Mss.: B 1361, V 969.
Cantiga de refran; due coblas singulars di sei versi.
Schema metrico: a10 a10 a10 B10 B10 B10 (19:20).
Edizioni: Lapa 291; Bertolucci 36; Braga 969; Machado 1312.
Quand' Albardan fogia d' aalen
Orrac' Airas o ascondeu mui ben;
e el na arca fez-lhi atal ren,
per que nunca i outr' asconderá.
Per quant' i fez Albardan, nunca já 5
Orrac' Airas i outr' asconderá.
(Polo guarir, muito fostes de mal
sen!) E chamou sempre: -Non moir' Albar-
-dan! E el demais lhi fez na arca tal,
per que nunca i outr' asconderá. 10
Per quant' i fez Albardan, nunca já
Orrac' Airas i outr' asconderá.
97,38
Mss.: A 47, B 159.
Cantiga de meestria; tre coblas unissonans di sette versi cui seguono due fiindas di tre vv. ciascuna.
Schema metrico: a10 b10 a10 b10 c10 c10 b10 (101:16).
2 fiindas: c10 c10 b10.
Edizioni: Bertolucci 15; CA 47; Machado 131; Molteni 132.
Quando me nenbra de vos, mha senhor,
en qual affam me fazedes viver,
e de qual guisa leixades Amor
fazer en mi quanto x' el quer fazer,
entom me cuyd' eu de vos a quitar; 5
mays poys vus vej' e vus ouço falar,
outro cuydad' ar ey log' a prender.
Porque vus vejo falar mui melhor
de quantas donas sei e parecer,
e cuid' en como sodes sabedor 10
de quanto ben dona dev' a ssaber.
Este cuydado me faz estorvar
de quant' al cuid' e non me quer leixar
partir de vos nen de vus ben querer.
E quand' er soyo cuydar no pavor 15
que me fazedes, mha senhor, sofrer,
enton cuid' eu enquant' eu vivo for
que nunca venha a vosso poder;
mays tolhem-me log' aqueste cuidar
vosso bon prez e vosso semelhar 20
e quanto ben de vos ouço dizer.
Mays quen vus ousa, mha senhor, catar,
Deus, como pod' o coraçon quitar
de vos, nenos olhus de vus veer?
Nen como pode d' al ben desejar 25
se non de vos, que sol oyr falar
en quanto ben Deus en vos faz aver?
97,39
Mss.: A 55, B 167.
Cantiga de meestria; quattro coblas doblas (rima a unissonans; d I, II = e) di sette versi cui segue una fiinda di tre vv. modellata su III e IV strofe.
Schema metrico: a8 b8 b8 c8 c8 d8 d8 (199:9).
Fiinda: e8 e8 d8.
Edizioni: Bertolucci 23; CA 55; Machado 139; Molteni 141.
Quantus entendem, mha senhor,
a coyta que mi por vos ven
e quam pouco dades poren,
todus maravilhadus son
de non poder meu coraçon 5
per algunha guisa quitar,
por tod' esto, de vus amar.
Maravilhan-sse, mha senhor,
e eu d' eles, por nenhum ben
desejaren de nulha ren 10
eno mundo se de vos non,
se lhis Deus algũa sazon
aguisou de volhis mostrar
ou d' oyren de vos falar.
Ca se vus viron, mha senhor, 15
ou vus souberom conhocer,
Deus, com' er poderom viver
eno mundo ja mays des i
se non coitadus, come min,
de tal coyta qual oj' eu ey 20
por vos, qual nunca perderei?
Nena perderá, mha senhor,
quen vir vosso bon parecer,
mays converrá-lhi en a sofrer,
com' eu fiz, des quando vus vi; 25
e o que non fezer assy,
se disser ca vus vyu, ben sei
de min ca lh' o non creerey.
Mays creer-lhi' ei a quen leixar
tod' outro ben por desejar 30
vos que sempre desejarey.
97,40
Mss.: A 46, B 158.
Cantiga de meestria; quattro coblas alternadas di sette versi.
Schema metrico: a10' b10 a10' b10 c10 c10 a10' (100:25).
Edizioni: Arias, Antoloxía, 151; CA 46; Auswahl 9; Bertolucci 14; Jensen, Medieval, pp. 224-225, 521-522; Machado 130; Molteni 131; Ferreira, Poesia e prosa, pp. 46-47; Piccolo 26; Pena, Lit. Galega II, 7; Torres, Poesia trovadoresca, p. 475; Ferreira, Antol. lit., pp. 35-36; Oliveira/Machado, pp. 22-23; Crestomatia, pp. 158-159.
Senhor fremosa, pois me non queredes
creer a cuit'an que me ten Amor,
por meu mal é que tan ben parecedes
e por meu mal vos filhei por senhor,
e por meu mal tan muito ben oí 5
dizer de vós, e por meu mal vos vi:
pois meu mal é quanto ben vós avedes.
E pois vos vós da cuita non nembrades
nen do afan que mi o Amor faz sofrer,
por meu mal vivo máis ca vós cuidades, 10
e por meu mal me fezo Deus nacer,
e por meu mal non morri u cuidei
como vos viss', e por meu mal fiquei
vivo, pois vós por meu mal ren non dades.
D' esta cuita en que me vós tẽedes, 15
en que oj' eu vivo tan sen sabor,
¿que farei eu, pois mi a vós non creedes?
¿Que farei eu, cativo pecador?
¿Que farei eu, vivendo sempr' assi?
¿Que farei eu, que mal dia naci? 20
¿Que farei eu, pois me vós non valedes?
E pois que Deus non quer que me valhades
nem me queirades mia coita creer.
¿que farei eu? ¡Por Deus, que mi o digades!
¿Que farei eu, se logo non morrer? 25
¿Que farei eu, se máis a viver ei?
¿Que farei eu, que conselho non sei?
¿Que farei eu, que vós desamparades?
115,10bis:97,41*
Ms.: A 36.
Cantiga de meestria; tre coblas doblas di sette versi.
Schema metrico: a8 b8 b8 a8 c8 c8 b8 (163:32).
Edizioni: Vallín 9; Bertolucci 3 (attrib. a Martim Soarez); CA 36; Machado 1569.
*Doppia attribuzione. Le cantigas 115,6bis:97,7; 115,6ter:97,18; 115,7bis:97,20 e 115,10bis:97,41 (A 36-A 39) chiudono nel Cancioneiro da Ajuda il gruppo che, a partire da A 31, si colloca prima di lacuna IV, la quale precede i componimenti di Martim Soarez (cfr. LPGP, Apéndice II, p. 1005) e avrebbe potuto contenere la miniatura indicativa del cambio di autore. Le cantigas A 31-A 35 figurano anche in B (146-150) sotto la rubrica di Pay Soarez de Taveirós (corroborata da C), motivo per il quale è possibile attribuire a tale trovatore tutta la serie (cfr. LPGP, Introducción, p. 20). Tavani in RM attribuisce il componimento a Martim Soarez.
Sennor, os que me queren mal,
sei eu ben que vus van dizer
todos, sennor, por me fazer
perder convusc' e non por al:
dizen-vus ca vus quero ben, 5
sennor, e non devo poren
eu escontra vós a perder.
E ja d' esta mezcra atal
de me guardar non ei poder,
ca vus sei mui gran ben querer; 10
pero me contra vós non val,
e vós, por tolherdes mi-o sen,
nunca lles queredes per ren
esta mezcra de min creer.
E, mia sennor, quer' eu punnar 15
se me posso salvar, se non;
a diré-lles a quantos son
que mi-o non poderam provar;
mais eles sei eu que faran:
log' ante vós mi-afrontaran 20
que vos amo de coraçon.
97,42
Mss.: A 52, B 164.
Cantiga de meestria; tre coblas unissonans (rima c singulars) di sette versi.
Schema metrico: a10' b10 b10 a10' c10 c10 a10' (161:159).
Edizioni: Bertolucci 20; CA 52; Molteni 137; Machado 136.
Senhor, poys Deus non quer que mi queirades
creer a coyta que mi por vos ven,
por Deus, creede ca vus quero ben,
e ja mays nunca m' outro ben façades;
e sse mh-aquesto queredes creer, 5
poderei eu mui gram coyta perder;
e vos, senhor, non sey que hi perçades
en guarirdes voss' omen que matades
e que vus ama mays que outra ren;
por min vos digo, que non acho quen 10
mi dé conselho nen vos non mh-o dades.
Pero Deus sabe quan de coraçon
oj' eu vus amo e, se el mi perdon,
desamo min porque me desamades.
Per bõa fe, mha senhor, e sabhades 15
ca por aquest' ey perdudo meu sen;
mays se Deus quiser que vus diga alguen
quan ben vus quero e que o vos creades,
poderei eu meu sen cobrar des y;
e se a vos prouguer que seja assy, 20
sempre poren bõa ventura ajades.
97,43
Mss.: A 60, B 171.
Cantiga de meestria; tre coblas unissonans di sette versi.
Schema metrico: a8 b8 b8 a8 c8 c8 a8 (161:264).
Edizioni: Bertolucci 28; CA 60; Machado 144; Molteni 146; Torres, Poesia trovadoresca, p. 479.
Tal hom' é cuitado d' amor
que se non dol ergo de ssy;
mays d' outra guis' aven a mi,
se mi valha Nostro Senhor:
por gram coyta que d' amor ey 5
ja sempre doo averei
de quen d' ele coytado for,
e de quen filhar tal senhor
que lhi non queira valer hi
qual eu filhei, que, poila vi, 10
sempre me teve na mayor
coita das que no mundo sei.
E como me non doerei
de quen d' atal vir sofredor?
Ca de tal coyta sabedor 15
sõo por quanto mal sofri
amand' e nunca m' en parti,
e cada vez mi foy peor;
e por esto, per que passei,
de me doer gram dereit' ey 20
de quen assy for amador.
Links:
[1] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/ay-mha-senhor-se-eu-non-merecesse
[2] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-501
[3] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/de-tal-guisa-me-ven-gran-mal
[4] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-505
[5] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/en-tal-poder-fremosa-mia-sennor
[6] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-506
[7] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/eu-s%C3%B5o-tan-muitamador
[8] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-541
[9] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/ja-mia-sennor-n%E1%BA%BDum-prazer
[10] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-509
[11] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/mal-conssellado-que-fuy-mia-sennor
[12] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-513
[13] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/maravillo-m-eu-mia-sennor
[14] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-514
[15] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/meu-cora%C3%A7on-me-faz-amar
[16] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-515
[17] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/meu-sennor-deus-se-vus-prouguer
[18] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-516
[19] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/meus-ollos-gran-cuita-damor
[20] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-542
[21] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/muitos-me-veen-preguntar
[22] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-517
[23] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/no-mundo-non-sei-parella
[24] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-543
[25] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/non-ouso-dizer-nulla-ren
[26] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-518
[27] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/nostro-sennor-como-ja%C3%A7o-coitado
[28] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-520
[29] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/nunca-bon-gradamor-aja-de-min
[30] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-521
[31] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/nunca-tan-coitadome-por-moller
[32] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-523
[33] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/o-que-conssella-mi-de-meu-quitar
[34] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-522
[35] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/pero-que-punhen-me-guardar
[36] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-527
[37] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/por-deus-sennor-non-me-desamparedes
[38] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-530
[39] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/por-deus-vus-rogo-mia-sennor
[40] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-532
[41] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/qual-sennor-devia-fillar
[42] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-743
[43] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/quando-me-nembra-de-v%C3%B3s-mia-sennor
[44] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-534
[45] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/quantos-entenden-mia-sennor
[46] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-535
[47] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/sennor-fremosa-pois-me-non-queredes
[48] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-536
[49] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/sennor-os-que-me-queren-mal
[50] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-544
[51] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/sennor-pois-deus-non-quer-que-mi-queirades
[52] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-537
[53] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/tal-om%C3%A9-coitado-damor
[54] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-538
[55] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/cavaleyro-con-vossus-cantares
[56] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-503
[57] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/con-alguen-%C3%A9-qui-lopo-desfiado
[58] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-504
[59] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/foy-citola-temprar
[60] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-507
[61] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/foy-hun-dia-lopo-jograr
[62] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-508
[63] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/johan-fernandes-que-mal-vus-talharon
[64] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-510
[65] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/joham-fernandiz-hun-mourestaqui
[66] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-511
[67] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/lopo-jograr-es-garganton
[68] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-512
[69] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/nostro-senhor-comeu-ando-coytado
[70] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-519
[71] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/ouvalbardar-cavalo-seendeyro
[72] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-524
[73] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/pero-non-fuy-ultramar
[74] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/testo-e-traduzione-95
[75] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-525
[76] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/tradizione-manoscritta-385
[77] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/pero-perez-se-remeteu
[78] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-526
[79] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/pero-rodriguiz-da-vossa-molher
[80] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-528
[81] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/pois-boas-donas-som-desemparadas
[82] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-529
[83] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/pois-non-ei-de-donalvira
[84] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-531
[85] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/quandalbardar-fogia-daalen
[86] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-533
[87] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/hunha-donzela-jaz-aqui
[88] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-539
[89] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/hun-cavaleyro-se-comprou
[90] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-540
[91] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/ay-pay-soarez-venho-vus-rogar
[92] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-502