A cura di Valentina Laudi
85r | |
![]() |
[b] Ertrans deborn si era druz dema do(m)pna maenz de montaignac de la moiller de talaran. qera ai tals do(m)pna co(m) eu uos ai ditz enla razo del sirue(n)tes de la do(m)pna soi seubuda. E si co(m) eu uos dis ellal parti de se edet li co(m)iat. (et) encuset lo de madopna guiscarda de la moiller del uesco(m)te de co(m)born. duna ualen do(m)pna qe fo deber goigna soror de guiscart de bel ioc. auine(n) do(m)pna (et) enseignada ebel la de totas beutaz. Si la lauzaua. fort encontan echantan. B(ertrans) en nanz qe la uijs era sos amics p(er) lo ben qel auzi della. Ez enanz qella fos uenguda amarit alue sco te de co(m)born. Ep(er) la legresa qel ac dele soa ue(n)guda si fez aqestas coblas qe dizo(n). [a] le mozin francha terra cortesa. Molt me sap bo qar tals honors uos creis. |
85v | |
![]() |
Qe iois (et) prez e deportz egaiesa. Cortesia e solatz (et) do(m)pneis. Sen uen anos el cor estei anceis. Bes deu gardar qui adruz se depeis. Per qals obras deu esser do(m)pna qesa. [d]os (et) s(er)uir egarnirs elar gesa. Noiris amors com fai laiga los pes. Enseignamenz eualors ep(ro)esa. Armas (et)cort eguerras etorneis. E qui pros es ni deproesas fe(i)s. Mal estara sa oras no(n) pareis. Pos na guiscarda nos es sai tramesa. [e] Per aqesta do(m)pna guiscarda sil parti dasi (et) mado(m)pna maenz. qella crezia qel li uolgues melz q(e) ad ella. (et) qella li fezes amor. Ep(er) aqest de partimen el fez la do(m)p na soiseubuda (et) aqest sirue(n)tes. |
85 r | |
[b] Ertrans deborn si era druz dema do(m)pna maenz de montaignac de la moiller de talaran. qera ai tals do(m)pna co(m) eu uos ai ditz enla razo del sirue(n)tes de la do(m)pna soi seubuda. E si co(m) eu uos dis ellal parti de se edet li co(m)iat. (et) encuset lo de madopna guiscarda de la moiller del uesco(m)te de co(m)born. duna ualen do(m)pna qe fo deber goigna soror de guiscart de bel ioc. auine(n) do(m)pna (et) enseignada ebel la de totas beutaz. Si la lauzaua. fort encontan echantan. B(ertrans) en nanz qe la uijs era sos amics p(er) lo ben qel auzi della. Ez enanz qella fos uenguda amarit alue scote de co(m)born. Ep(er) la legresa qel ac dele soa ue(n)guda si fez aqestas coblas qe dizo(n). [a] le mozin francha terra cortesa. Molt me sap bo qar tals honors uos creis. |
Bertrans de Born si era druz de madompna Maenz de Montaignac, de la moiller de Talaran, q’era aitals dompna com eu vos ai ditz en la razo del sirventes de la dompna soiseubuda. E si com eu vos dis, ella·l parti de se e det li comjat et encuset lo de madompna Guiscarda, de la moiller del vescomte de Comborn, d’una valen dompna qe fo de Bergoigna, soror de Guiscart de Beljoc. Avinen dompna et enseignada e bella de totas beutaz. Si la lauzava fort en contan e chantan. Bertrans, ennanz qe la vijs, era sos amics per lo ben qe·l auzi d’ella, ez enanz q’ella fos venguda a marit al vescomte de Comborn. E per l’alegresa qe·l ac de le soa venguda, si fez aqestas coblas qe dizon: A! Lemozin, francha terra cortesa, molt me sap bo qar tals honors vos creis, |
85 v | |
Qe iois (et) prez e deportz egaiesa. Cortesia e solatz (et) do(m)pneis. Sen uen anos el cor estei anceis. Bes deu gardar qui adruz se depeis. Per qals obras deu esser do(m)pna qesa. [d] os (et) s(er)uir egarnirs elar gesa. Noiris amors com fai laiga los pes. Enseignamenz eualors ep(ro)esa. Armas (et)cort eguerras etorneis. E qui pros es ni deproesas fe(i)s. Mal estara sa oras no(n) pareis. Pos na guiscarda nos es sai tramesa. [e] Per aqesta do(m)pna guiscarda sil parti dasi (et) mado(m)pna maenz. qella crezia qel li uolgues melz q(ue) ad ella. (et) qella li fezes amor. Ep(er) aqest de partimen el fez la do(m)p na soiseubuda (et) aqest sirue(n)tes. |
qe jois et prez e deportz e gaiesa, cortesia e solatz et dompneis s’en ven a nos; el cor estei anceis! Be·s deu gardar qui a druz se depeis per qals obras deu esser dompna qesa. Dos et servir e garnirs e largesa noiris amors com fai l’aiga los pes, enseignamenz e valors e proesa, armas et cort e guerras e torneis. E qui pros es ni de proesa·s feis, mal estara, s’aoras non pareis, pos Na Guiscarda nos es sai tramesa. E per aqesta dompna Guiscarda, si·l parti da si et madompna Maenz, q’ella crezia qe·l li volgues melz que ad ella, et q’ella li fezes amor. E per aqest departimen, el fez la dompna soiseubuda et aqest sirventes. |
182v | |
![]() |
Aquesta es la razos daquest siruentes. xiiij. BErtrans de born si era drutz de mado(m)pna ma- eutz de montai(n)gnac de la moiller de tallai- ran que era aitals do(m)pna com uos ai dich en la razon de la domna soiseubuda esi com eu uos dis elal parti de si edet li comiat et encusa- ua lo de madomna guiscarda de la moiller del uescomte de conborn duna ualen domna que fon de bergoi(n)gna sor den Guiscart de bel ioc. Auine(n)s domna et ensei(n)gnada era conplida de totas beutatz. si la lauzaua fort encomtan et en chantan. Bertrans enans quel lauis era sos amics p(er) lo ben quel dizia della. Et enans quella fos uenguda amarrit al uescomte de comborn. ep(er) alegressa quel ac de la soa ue(n)gu- da si fetz aquestas coblas que dizion. Ai lemozis francha terra cortesa. Mout me sap bon car tals honors uos creis. Que iois ep(re)tz edeportz egaiessa. Cortesia esolatz edomneis. Sen uen anos. el cor esteian auceis. Beis deu gardar qui adrutz se de peis. P(er) cals obras deu domna esser (con) quissa. Dons eseruirs egarnirs elarguesa. Noiris am- ors com fai laiga lo peis. Ensei(n)gnam(en)z eua- lors eproessa. Armas ecortz eguerras etorne- is. Equi pros es ni de proessas fe(i)s. Mal esta- ra saoras no(n) pareis. pois na guiscarda nos a enzai trames. Ep(er) aquesta domna Guisca- rda si parti de si madomna maeuz. quela |
![]() |
crezia quel li uolgues meills que ad ella. equella li fezes amor. Ep(er) aquest de partimen el fez la do(m)- pna soiseubuda. el sirue(n)tes que ditz. Eume scondic do(m)pna que mal no(n) mier. (et)c(etera). |
182v | |
Aquesta es la razos daquest siruentes. xiiij. B Ertrans de born si era drutz de mado(m)pna ma- eutz de montai(n)gnac de la moiller de tallai- ran que era aitals do(m)pna com uos ai dich en la razon de la domna soiseubuda esi com eu uos dis elal parti de si edet li comiat et encusa- ua lo de madomna guiscarda de la moiller del uescomte de conborn duna ualen domna que fon de bergoi(n)gna sor den Guiscart de bel ioc. auine(n)s domna et ensei(n)gnada era conplida de totas beutatz. si la lauzaua fort encomtan et en chantan. Bertrans enans quel lauis era sos amics p(er) lo ben quel dizia della. Et enans quella fos uenguda amarrit al uescomte de comborn. ep(er) alegressa quel ac de la soa ue(n)gu- da si fetz aquestas coblas que dizion. A i lemozis francha terra cortesa. Mout me sap bon car tals honors uos creis. Que iois ep(re)tz edeportz egaiessa. Cortesia esolatz edomneis. Sen uen anos. el cor esteian anceis. Beis deu gardar qui adrutz se de peis. p(er) cals obras deu domna esser (con) quissa. Dons eseruirs egarnirs elarguesa. Noiris am- ors com fai laiga lo peis. Ensei(n)gnam(en)z eua- lors eproessa. armas ecortz eguerras etorne- is. Equi pros es ni de proessas fe(i)s. Mal esta- ra saoras no(n) pareis. pois na guiscarda nos a enzai trames. Ep(er) aquesta domna Guisca- rda si parti de si madomna maeuz. quela |
Aquesta es la razos d'aquest sirventes. xiiij. Bertrans de Born si era drutz de madompna Maeutz de Montaingnac, de la moiller de Tallairan, que era aitals dompna com vos ai dich en la razon de la domna soiseubuda. E si com eu vos dis, ela·l parti de si e det li comjat et encusava lo de madomna Guiscarda, de la moiller del vescomte de Comborn, d’una valen domna que fon de Bergoingna, sor d’En Guiscart de Beljoc. Avinens domna et enseingnada era, conplida de totas beutatz. Si la lauzava fort en comtan et en chantan. Bertans, enans qu’el la vis, era sos amics per lo ben qu’el dizia d’ella, et enans qu’ella fos venguda a marrit al vescomte de Comborn. E per alegressa qu’el ac de la soa venguda, si fetz aquestas coblas que dizion: A! I Lemozis, francha terra cortesa, Mout me sap bon car tals honors vos creis, Que jois e pretz e deportz e gaiessa, Cortesia e solatz e domneis S’en ven a nos; el cor estei an anceis! Beis deu gardar qui a drutz se depeis Per cals obras deu domna esser conquissa. Dons e servirs e garnirs e larguesa Noiris amors com fai l’aiga lo peis, Enseingnamenz e valors e proessa, Armas e cortz e guerras e torneis. E qui pros es ni de proessa·s feis, Mal estara, s’aoras non pareis, Pois Na Guiscarda nos a en zai trames. E per aquesta domna Guiscarda, si parti de si madomna Maeuz, qu’ela |
crezia quel li uolgues meills que ad ella. equella li fezes amor. Ep(er) aquest de partimen el fez la do(m)- pna soiseubuda. el sirue(n)tes que ditz. Eume scondic do(m)pna que mal no(n) mier. (et)c(etera). |
crezia qu’el li volgues meills que ad ella, e qu’ella li fezes amor. E per aquest departimen, el fez la dompna soiseubuda e·l sirventes que ditz: “Eu m’escondic, dompna, que mal non mier” etc. |
168r | |
![]() |
Aquesta es la razos daquest siruentes. BErtrans de born si era drutz de ma dom- na maeutz de montaignac. de la moill- er de tallairan que era aitals domna com eu uos ai dich en la razon de la domna soiseubuda esi com eu uos dis elal parti de si edet li comiat et encusaua lo de madom- na guiscarda de la moiller del uescomte d(e) co(m)born duna ualen domna que fon de ber- goigna sor den Guiscart de bel ioc. Auine(n)s domna et enseignada era co(m)plida de totas be- utatz. si la lauzau<e>a fort en comtan et en chantan. Bertrans enans quel lauis era sos amics per lo ben quel dizia della. Et enans quella fos uenguda amarit al uescomte de comborn. eper alegressa quel ac de la soa uenguda si fetz aquestas coblas que dizion. Ai lemozis francha terra cortesa. Mout me sap bon car tals honors uos creis. Que iois epretz edeportz egaiessa. Cortesia esolaz edomneis. Sen uen anos. el cor esteian au- ceis. Beis deu gardar qui adrutz se de peis. P(er) cals obras deu domna esser conquissa. Dons eseruirs egarnirs elarguesa. Noiris amors com fai laiga lo peis. Enseigname(n)z eualors eproesa. Armas ecorz eguerras etor- neis. Equi pros es nide proessais feis. Mal estara saoras no(n) pareis. Puois na guiscar- da nos a enzai trames. Eper aquesta do(m)na Guiscarda sil parti de si ma domna maeuz. quella crezia quel li uolgues meills q(ue) ad ella. equella li fezes amor. Eper aquest de- partime(n) el fetz la domna soiseubuda. el sir- uentes que ditz. Eu me scondic do(m)na qe mal no(n) mier. (et)c(etera). |
168r | |
Aquesta es la razos daquest siruentes. B Ertrans de born si era drutz de ma dom- na maeutz de montaignac. de la moill- er de tallairan que era aitals domna com eu uos ai dich en la razon de la domna soiseubuda esi com eu uos dis elal parti de si edet li comiat et encusaua lo de madom- na guiscarda de la moiller del uescomte d(e) co(m)born duna ualen domna que fon de ber- goigna sor den Guiscart de bel ioc. Auine(n)s domna et enseignada era co(m)plida de totas be- utatz. si la lauzau<e>a fort en comtan et en chantan. Bertrans enans quel lauis era sos amics per lo ben quel dizia della. Et enans quella fos uenguda amarit al uescomte de comborn. eper alegressa quel ac de la soa uenguda si fetz aquestas coblas que dizion. A i lemozis francha terra cortesa. Mout me sap bon car tals honors uos creis. Que iois epretz edeportz egaiessa. Cortesia esolaz edomneis. Sen uen anos. el cor esteian an- ceis. Beis deu gardar qui adrutz se de peis. p(er) cals obras deu domna esser conquissa. Dons eseruirs egarnirs elarguesa. Noiris amors com fai laiga lo peis. Enseigname(n)z eualors eproesa. Armas ecorz eguerras etor- neis. Equi pros es nide proessais feis. Mal estara saoras no(n) pareis. Puois na guiscar- da nos a enzai trames. Eper aquesta do(m)na Guiscarda sil parti de si ma domna maeuz. quella crezia quel li uolgues meills q(ue) ad ella. equella li fezes amor. Eper aquest de- partime(n) el fetz la domna soiseubuda. el sir- uentes que ditz. Eu me scondic do(m)na qe mal no(n) mier. (et)c(etera). |
Aquesta es la razos d'aquest sirventes. Bertrans de Born si era drutz de madomna Maeutz de Montaignac, de la moiller de Tallairan, que era aitals domna com eu vos ai dich en la razon de la domna soiseubuda. E si com eu vos dis, ela·l parti de si e det li comjat et encusava lo de madomna Guiscarda, de la moiller del vescomte de Comborn, d’una valen domna que fon de Bergoigna, sor d’En Guiscart de Beljoc. Avinens domna et enseignada era, complida de totas beutatz. Si la lauzava fort en comtan et en chantan. Bertrans, enans qu’el la vis, era sos amics per lo ben qu’el dizia d’ella, et enans qu’ella fos venguda a marit al vescomte de Comborn. E per alegressa qu’el ac de la soa venguda, si fetz aquestas coblas que dizion: A! I Lemozis, francha terra cortesa, Mout me sap bon car tals honors vos creis, Que jois e pretz e deportz e gaiessa, Cortesia e solaz e domneis S’en ven a nos; el cor estei an anceis! Beis deu gardar qui a drutz se depeis Per cals obras deu domna esser conquissa. Dons e servirs e garnirs e larguesa Noiris amors com fai l’aiga lo peis, Enseignamenz a valors e proesa, Armas e corz e guerras e torneis. E qui pros es ni de proessais feis, Mal estara, s’aoras non pareis, Puois Na Guiscarda nos a enzai trames. E per aquesta domna Guiscarda, si·l parti de si madomna Maeuz, qu’ella crezia qu’el li volgues meills que ad ella, e qu’ella li fezes amor. E per aquest departimen, el fetz la domna soiseubuda e·l sirventes que ditz: “Eu m’escondic, domna, qe mal non mier” etc. |
A cura di Giorgio Parrano
68r | |
![]() |
[] A b(er)trans ac faich lo sirue(n)tes
pos als baros enoia e lor pesa.
Et ac dich al rei phelip com p(er)dia de cincs ducatz los tres. e degiort la renda el p(er)catz e com caersi(n)s remania en gerra (et) en barata.e la terra dengolmesa.e con frances e borgognon auion canbiada honor p(er) cobezesa.e com lo reis phelips a uia anat plaideiar sobre la riba de laiga. e comel non auia uolguda la paz qan era de sarmatz. e tan tost co(n) fo armatz el p(er)det lau(er)tut lardime(n) ela forsa. eqel mal sem blaua lo conthenricloncle den raols de |
68v | |
![]() |
canbrais. qui desar matz uolc qe la paz se fezes. den raols son nebot. co(n) los qatre(s) fillz nalb(er)t. (et) despois qe fo armatz no uolc paz ni co(n) cordi. E co(m) totz reis era auniz e de(s) honratz. pos come(n)sa ad autre rei. p(er) t(er)ra qe aqel reis li torgues qant el fazia paz ni treua tro lade manda qeil fazia agues co(n) qista. erecobrat so qes sos drezera zos. do(n) lautre rei lo teno(n) deserat. E p(er) far u(er)gog(na) als ca(m)panes dels est(er) li(n)s qi foron seme- nat entre lor. p(er) so qeill uolguesson tor nar ala guerra; tuit li baron de piteu e de le mozin en foron molt alegre. qe molt eran trist de la paz. p(er) so qarmenz neron honrat e car te(n)gut. p(er) am dos los reis. Lo reis richartz si creisset molt dor goill da qesta paz. ecome(n)sset far tortz (et) de smesu ras en las terras del rei de fransa. qe mar cauan co(n) las terras den richart. El reis phelips uenia areclam qui auian faicha la paz entre lor dos. En richartz no(n) uolia p(er) lor tort ni dreg far. Don fo ordenatz p(er) lor uns parlame(n)z o(n) forn ensemble en la marcha de torene e de briu. El rei phelip(s) si fez mantz reclams den richart. do(n) am dui ue(n)gron agranz paraulas malas. siqen richartz lo desme(n)ti elo clama uil |
69r | |
![]() |
erecrezenz. E si se desfizeron (et) si se partiron mal. Eqan b(er)trans de born auzi qeill eron mal partit si fo molt alegres. Et aisso si fezel te(m)ps al come(n)sar destat. don b(er)trans si fez aqest sirue(n)tes qe uos aras auzirez. Al dolz nou t(er)mini blanc. Et enaqel sir ue(n)tes el poins fort lo rei phelip qel de- gues come(n)sar la guerra co(n) lo rei richart a fuoc (et) sanc. E dis qel reis phelips uolia mais paz qus mon ges. E richartz co(n) cui sa pellaua oc e no. uolia mais guerra. qe- negus dels algais. Qeran qatre fraire. gran raubador (et) prezador. emenauan ben co(n) lor mils raubadors acaual. ebe(n) doz emils ape. E no uiuian dautra re(n)cla ni dautre p(er)caz. Bentrans de born. |
68r | |
[]A b(er)trans ac faich lo sirue(n)tes pos als baros enoia elor pesa. Et ac dich al rei phelip com p(er)dia de cincs ducatz los tres. e degiort la renda el p(er)catz e com caersis remania en gerra (et) en barata.e la terra dengolmesa.e con frances e borgognon auion canbiada honor p(er)co bezesa.e com lo reis phelips a uia anat plaideiar sobre la riba de laiga. e comel non auia uolguda la paz qan[era]de sarmatz. e tan tost co(n) fo armatz el p(er)det la u(er)tut lardime(n) ela forsa. eqel mal sem blaua lo cont henric loncle den raols de |
[.]a Bertrans ac faich lo sirventes “Pos als baros enoia e lor pesa” et ac dich al rei Phelip com perdia de cincs ducatz los tres e de Giort la renda e·l percatz, e com Caersis remania en gerra et en barata e la terra d’Engolmesa, e con Frances e Borgognon avion canbiada honor per cobezesa, e com lo reis Phelips avia anat plaideiar sobre la riba de l’aiga, e com el non avia volguda la paz quan era desarmatz, e tan tost con fo armatz, el perdet la vertut, l’ardimen e la forsa, e qe·l mal semblava lo cont Henric, l’oncle d’En Raols de |
68v | |
canbrais. qui desarmatz uolc qe la paz se fezes.den raols son nebot. co(n) los quatres fillz nalb(er)t.(et) despois qe fo armatz no uolc paz ni co(n)cordi. E co(m)totz reis era auniz e des honratz.pos come(n)sa ad autre rei. p(er) t(er)ra qe aqel reis li torgues qant el fazia paz ni treua tro lademanda qeil fazia agues co(n) qista.erecobrat so qes sos drezera zos. do(n) lautre rei lo teno(n) deserat. E p(er) far u(er)gog(na) als ca(m)panes dels est(er) li(n)s qi foron seme nat entre lor.p(er) so qeill uolguesson tor nar ala guerra. tuit li baron de piteu e de le mozin en foron molt alegre. qe molt eran trist de la paz.p(er) so qarmenz neron honrat e car te(n)gut.p(er) am dos los reis.Lo reis richartz si creisset molt dorgoill da qesta paz. ecome(n)sset far tortz (et) desmesu ras en las terras del rei defransa.qe mar cauan co(n) las terras den richart. El reis phelips uenia areclam qui auian faicha la paz entre lor dos. En richartz no(n) uolia p(er) lor tort ni dreg far.Don fo ordenatz p(er) lor uns parlame(n)z o(n) forn ensemble en la marcha de torene e de briu. El rei phelip(s) si fez mantz reclams den richart. do(n) am dui ue(n)gron agranz paraulas malas. siqen richartz lo desme(n)ti elo clama uil. |
Canbrais, qui desarmatz volc qe la paz se fezes d’En Raols, son nebot, con los quatres fillz N’Albert et, despois qe fo armatz, no volc paz ni concordi, e com totz reis era auniz e deshonratz, pos comensa ad autre rei per terra qe aqel reis li morgue, qant el fazia paz ni treva, tro la demanda qe·il fazia agues conqista e recobrat so q'es fos drez e razos, don l’autre rei lo tenon deserat, e per far vergogna als Campanes dels esterlins qi foron semenat entre lor, per so qe ill volguesson tornar a la guerra, tuit li baron de Piteu e de Lemozin en foron molt alegre, qe molt eran trist de la paz, per so qar menz n’eron honrat e car tengut per amdos los reis. Lo reis Richartz si creisset molt d’orgoill d'aqesta paz e comensset far tortz et desmesuras en las terras del rei de Fransa qe marcavan con las terras d’En Richart. E.l reis Phelips venia a reclam qui avian faicha la paz entre lor dos, En Richartz non volia per lor tort ni dreg far. Don fo ordenatz per lor uns parlamenz on forn ensemble en la marcha de Torene e de Briu. E.l rei Phelips si fez mantz reclams d’En Richart, don amdui vengron a granz paraulas malas, si q’En Richartz lo desmenti e lo clama vil |
69r | |
erecrezenz. E si se desfizeron (et) si se partiron mal. Eqan b(er)trans de born auzi qeill eron mal partit si fo molt alegres. Et aisso si fezel te(m)ps al come(n)sar destat. don b(er)trans si fez aqest sirue(n)tes qe uos aras auzirez. Al dolz nou t(er)mini blanc. Et enaqel sir ue(n)tes el poins fort lo rei phelip qel de gues come(n)sar la guerra co(n) lo rei richart a fuoc (et) sanc. E dis qel reis phelips uolia mais paz qus monges. E richartz co(n) cui sa pellaua oc e no.uolia mais guerra. qe negus dels algais. Qeran qatre fraire. gran raubador (et) prezador. emenauan ben co(n) lor mils raubadors acaual. ebe(n) doz emils ape. E no uiuian dautra re(n)da ni dautre p(er)caz. |
e recrezenz. E si se desfizeron et si se partiron mal. E qan Bertrans de Born auzi qe ill eron mal partit, si fo molt allegre et aisso si fez el temps al comensar d’estat. Don Bertrans si fez aqest sirventes qe vos aras auzirez: “Al dolz nou termini blanc”, et en aqel sirventes, el poins fort lo rei Phelip q'el degues comensar la guerra con lo rei Richart a fuoc et sanc, e dis qe.l reis Phelips volia mais paz q’us monges e Richartz con cui s’apellava Oc-e-No, volia mas guerra qe negus dels Algais, q’eran qatre fraire gran raubador et prezador e menavan ben con lor mils raubadors a caval e ben doze mils a pe e no vivian d’autra renda ni d’autre percaz. |
A cura di Giorgio Parrano
179r | |
![]() |
Qvant enbertrans ac faich lo sirue(n)tes q(ue) ditz. pois als baros enoia elor pesa. Etac dich al rei felip com. perdia de cinc ducatz los tres. ede guiortz la renda el p(er)chatz. Ecom caerci(n)s remania en guerra et enbarata e la terra dan golerma. Ecom frances eber goi(n)gno(n) auia(n) ca(m)- biat honor p(er) cobeza. ecom lo reis felips auia anat plaideian sobre la riba del aiga. Ecom el no(n) auia uolguda la patz cant fon desarmatz. Esi tost com el fon armatz p(er)det p(er)uiutat lar- dimen ela forza. Eque mal semblaua del cor enric loncle de raols del cambrais.Q(ue) desarm- atz uolc que la patz si fezes de raols so(n) nebot. ab los quatre fills nalbert. Ede pois que fon ar- matz no(n) uolc patz ni concordi. Ecom totz reis era aunitz edesonratz pois come(n)saua adautre rei p(er) terra qua quel reis li tolgues. Car el faz ia patz ni treua tro la dema(n)da q(ue)il fazia agues co(n) quista erecobrat so que fos dreitz erasos. Do(n) li autre rei lo tenon desiritat. Ep(er) far uergoin- gna als ca(m)panes dels esterlins que foron seme- nat entre lor. p(er) so queill uolgueson tornar ala guerra. Tuit li baron de peitieus ede lemo- zin enforon molt alegre. Que molt erent t(ri)stz de la pas. p(er)so que meins neron onrat ecar te(n)- gut p(er) amdos los reis. lo reis richartz si carguet molt dorgoill daquesta patz. Ecom(en)set far to(r)z |
179v | |
![]() |
edesmesuras en las terras del rei de fransa. Q(ue) mar- cauon ablas terras denrichart. El reis felips ueni a areclam adaicels que avian faita la patz entre lor dos. Enrichartz no uolia per lor tort ni dreg far. Don fon ordenatz p(er) lor uns parlamens on fo- ron ensems en la marcha de torena e debeiriu. El reis felips si fetz mains reclams den richart. Don ambdui uengron agrans paraulas (et) as ma- las. Si quen richart lo desme(n)ti el clamet uil re- crezen esis desfieron esis partiron mal. Ecant Bertrans deborn auzi queil eront mal partit. si fo molt alegres. Et aisso fon el temps al comen- same(n)t destiu. Don Bertrans fetz aquest s(ir)uentes que uos aras auziretz. Al douz termini blanc. del pascor uez la estat. Et enaquel siruentes el pois fort lo rei felip. Quel degues comensar la gue(r)- ra ablo rei richart. afuoc et asanc. Edis quell re- is felips uolia mais pat. cuns morgues. Enrich- art ab cui el sapellaua oc eno(n) mais guerra que negus dels algais. Queron quatre fraire gran raubador eraubauen emenauen ben ablor mil raubadors acaual eben doa milia ape. Eno uiui- on <dautra> dautra renda ni dautre perchatz. |
179r | |
Qvant enbertrans ac faich lo sirue(n)tes q(ue) ditz. pois als baros enoia elor pesa.Et ac dich al rei felip com. perdia de cinc ducatz los tres. ede guiortz la renda el p(er)chatz. Ecom caerci(n)s remania en guerra et en barata e la terra dan- golerma. Ecom frances ebergoi(n)gno(n) auia(n) ca(m) biat honor p(er) cobeza. ecom lo reis felips auia anat plaideian sobre la riba delaiga. Ecom el no(n) auia uolguda la patz cant fon desarmatz. Esi tost com el fon armatz p(er)det p(er)uiutat lar- dimen ela forza.Eque mal semblaua del cor enric loncle de raols del cambrais.Q(ue)desarm- atz uolc que la patz si fezes de raols so(n) nebot.ab los quatre fills nalbert. Ede pois que fon ar- matz no(n)uolc patz ni concordi. Ecom totz reis era aunitz edesonratz pois come(n)saua adautre rei p(er) terra qua quel reis li tolgues.Car el faz ia patz ni treua tro la dema(n)da q(ue)il fazia agues co(n)quista erecobrat so que fos dreitz erasos. Do(n) li autre rei lo tenon desiritat. Ep(er) far uergoin- gna als ca(m)panes dels esterlins que foron seme- nat entre lor. p(er)so queill uolgueson tornar ala guerra. Tuit li baron de peitieus ede lemo- zin enforon molt alegre. Que molt erent t(ri)stz de la pas. p(er)so que meins neron onrat ecar te(n)- gut p(er) amdos los reis. lo reis richartz si carguet molt dorgoill daquesta patz.Ecom(en)set far to(r)z |
Quant En Bertrans ac faich lo sirventes que ditz “Pois als baros e noia e lor pesa” et ac dich al rei Felip com perdia de cinc ducatz los tres e de Guiortz la renda e.l perchatz, e com Caercinis remania en guerra et en barata e la terra d’Angolerma, e com Frances e Bergoingnon avian cambiat honor per cobeza, e com lo reis Felips avia anat plaideian sobre la riba de l’aiga, e com el non avia volguda la patz qant fon desarmatz e, si tost com el fon armatz, perdet per viutat l’ardimen e la forza, e que mal semblava del cor Enric, l’oncle de Raols del Cambrais, que desarmatz volc que la patz si fezes de Raols, son nebot, ab los quatre fills N’Albert e, depois que fon armatz, non volc patz ni concordi e com totz reis era aunitz e desonratz, pois comensava ad autre rei per terra qu'aquel reis li tolgues, car el fazia patz ni treva, tro la demanda que.il fazia agues conquista e recobrat so que fos dreitz e rasos, don li autre rei lo tenon desiritat, e per far vergoingna als Campanes dels esterlins que foron semenat entre lor, per so que ill volgueson tornar a la guerra, tuit li baron de Peitieus e de Lemozin en foron molt alegre, que molt erent tristz de la pas, per so que meins n’eron onrat e car tengut per amdos los reis. Lo reis Richartz si carguet molt d’orgoill d'aquesta patz e comenset far torz |
179v | |
edesmesuras en las terras del rei de fransa. Q(ue)mar- cauon ablas terras d[enrichart]. El reis felips ueni a areclam adaicels [...] faita la patz entre lor dos. Enrichartz no uolia [...] dreg far. Don fon ordenatz p(er) lor uns pa[...] en fo- ron ensems en la ma[rcha de torena e de...] El reis felips si fetz mains reclams den richart. Don ambdui uengron agrans paraulas (et) as ma- las. Si quen richart lo desme(n)ti el clamet uil re- crezen esis desfieron esis partiron mal. Ecant Bertrans de born auzi queil eront mal partit si fo molt alegres. Et aisso fon el temps al comen- same(n)t destiu. Don Bertrans fetz aquest siruentes que uos aras auziretz. Al douz termini blanc. del pascor uez la estat. Et enaquel s(er)uentes el pois fort lo rei felip. Quel degues comensar la gue(r) ra ablo rei richart. afuoc et asanc. Edis quell re- is felips uolia mais patz cuns morgues. Enrich- art ab cui el sapellaua oc eno(n) mais guerra que negus dels algais. Queron quatre fraire gran raubador eraubauen emenauen ben ablor mil raubadors acaual eben doa milia ape. Eno uiui- on <dautra> dautra renda ni dautre perchatz. |
e desmesuras en las terras del rei de Fransa que marcavon ab las terras d'En Richart. E.l reis Felips venia a reclam ad aicels que avian faita la patz entre lor dos, En Richartz no volia per lor tort ni dreg far. Don fon ordenatz per lor uns parlamens on foron ensems en la marcha de Torena e de Beiriu. E.l reis Felips si fetz mains reclams d’En Richart, don ambdui vengron a grans paraulas et as malas, Si qu'En Richart lo desmenti e.l clamet vil recrezen. E si.s desfieron e si.s partiron mal. E cant Bertrans de Born auzi que il eront mal partit si, fo molt alegres. Et aisso fon el temps al comensament d’estiu. Don Bertrans fetz aquest sirventes que vos aras auziretz: “Al douz termini blanc. del pascor vez la estat”. Et en aquel serventes, el pois fort lo rei Felip qu'el degues comensar la guerra ab lo rei Richart a fuoc et a sanc, e dis que.ll reis Felips volia mais patz c'uns morgues, e.N Richart, ab cui el s’apellava Oc-e-No, mais guerra que negus dels Algais, qu’eron quatre fraire gran raubador e raubaven e menaven ben ab lor mil raubadors a caval e ben doa milia a pe e no vivion d’autra renda ni d’autre perchatz. |
A cura di Giorgio Parrano
164v | |
![]() |
Aquesta es la razos daqest siruentes. Quant en Bertrans ac faich lo sirue(n)tes que ditz. Puois als barons enoia elor |
![]() |
pesa. Et ac dich al rei felip com perdia d(en) ci(n)c ducaz los tres. ede giortz la renda el perchaz. Eco[...] caercins remania en guerra et en ba- ra[...] et la terra dangolerma. Ecom frances e[...]ergoignon auian cambiat honor p(er) cobe- [...]a. ecom lo reis felips auia anat plaideia(n) armatz sobre la riba del aiga. Ecom el non auia uolguda la patz cant fon desarmatz. E si tost com el fon armatz perdet per uiutat lardimen ela forza. Eque mal semblaua del cor enric loncle de raols del cambrais. Que desarmartz uolc q(ue) la patz si fezes de ra- ols son nebot ablos quatre fils nalbert. Ede pois que fon armatz no(n) uol patz ni co(n)cordi. Ecom totz reis era aunitz edesonratz pois co- mensaua adautrerei per terra qa qel reis li tolgues. Cant el fazia patz ni treua tro la demanda queil fazia agues co(n)qista ereco- brat so que fos dreitz erasos. Don li autre rei lo tenon desiritat. Eper far uergoingna alz ca(m)panes dels esterlins que foron semenat entre lor. Perso qeill uolgues son tornar a la guerra. Tuit li baron de peitieus ede lemo- zin enforon molt alegre. Que molt erent trist de la patz. p(er) so que meins neron onrat ecar tengut per amdos los reis <lo reis> richartz sica(r)- guet molt dorgoill da questa patz. Ecomen- set far tortz edesmesuras en la terras del rei de fransa. Que marcauon ab las terras den richart. El reis felips uenia areclam ad ai- cels que auian faita la patz entre lor dos. En richartz no uolia per lor tort ni dreg far. Don fon ordenatz per lor uns parlame(n)s on foron ensems en la marcha de torena ede beiriu. El reis felips si fetz mains reclams den richart. Don amdui uengron agrans paraulas et amalas. Si qen richart lo desme(n)- ti el clamet uil recrezen esis desfieron esis partiron mal. Ecant Bertrans de born auzi queil eront mal partit sifo molt alegres. Et aisso fon el temps al comensame(n)t destiu. Don Bertrans fetz aquest siruentes que uos aras auziretz. Al doutz termini blanc. Del pascor uez la estat. Et en aquel sirue(n)tes el pois fort lo rei felip. Quel degues comensar la gue(r)ra ab lo rei richart. afuoc et asanc. Edis quell reis felips uolia mais patz cuns morgues. En richart ab cui el sapellaua oc enon uolia mais guerra que negus dels algais. Queron qatre fraire gran raubaudor eraubaue(n) eme |
165r | |
![]() |
nauen ben ab lor mil raubadors acau[...].eben doa milia ape. Eno uiuion dau[...]a rend[...]nida- utre perchatz. |
164v | |
aquesta es la razos daqest siruentes [Q]uant en Bertrans ac faich lo sirve(n)tes que ditz. Puois als barons enoia elor |
Quant En Bertrans ac faich lo sirventes que ditz: “Puois als barons enoia elor |
pesa. Et ac dich al rei felip com perdia d(en) ci(n)c ducaz los tres. ede giortz la renda el perchaz. Eco[...] caercins remania en guerra et en ba- ra[...] et la terra dangolerma. Ecom frances e[...]ergoignon auian cambiat honor p(er) cobe- [...]a. ecom lo reis felips auia anat plaideia(n) armatz sobre la riba del aiga. Ecom el non auia uolguda la patz cant fon desarmatz. E si tost com el fon armatz perdet per uiutat lardimen ela forza. Eque mal semblaua del cor enric loncle de raols del cambrais. Que desarmartz uolc q(ue) la patz si fezes de ra- ols son nebot ablos quatre fils nalbert. Ede pois que fon armatz no(n) uol patz ni co(n)cordi. Ecom totz reis era aunitz edesonratz pois co- mensaua adautrerei per terra qa qel reis li tolgues. Cant el fazia patz ni treua tro la demanda queil fazia agues co(n)qista ereco- brat so que fos dreitz erasos. Don li autre rei lo tenon desiritat. Eper far uergoingna alz ca(m)panes dels esterlins que foron semenat entre lor. Perso qeill uolgues son tornar a la guerra. Tuit li baron de peitieus ede lemo- zin enforon molt alegre. Que molt erent trist de la patz. p(er) so que meins neron onrat ecar tengut per amdos los reis <lo reis> richartz sica(r)- guet molt dorgoill da questa patz. Ecomen- set far tortz edesmesuras en la terras del rei de fransa. Que marcauon ab las terras den richart. El reis felips uenia areclam ad ai- cels que auian faita la patz entre lor dos. En richartz no uolia per lor tort ni dreg far. Don fon ordenatz per lor uns parlame(n)s on foron ensems en la marcha de torena ede beiriu. El reis felips si fetz mains reclams den richart. Don amdui uengron agrans paraulas et amalas. Si qen richart lo desme(n)- ti el clamet uil recrezen esis desfieron esis partiron mal. Ecant Bertrans de born auzi queil eront mal partit sifo molt alegres. Et aisso fon el temps al comensame(n)t destiu. Don Bertrans fetz aquest siruentes que uos aras auziretz. Al doutz termini blanc. Del pascor uez la estat. Et en aquel sirue(n)tes el pois fort lo rei felip. Quel degues comensar la gue(r)ra ab lo rei richart. afuoc et asanc . Edis quell reis felips uolia mais patz cuns morgues. En richart ab cui el sapellaua oc enon uolia mais guerra que negus dels algais. Queron qatre fraire gran raubaudor eraubaue(n) eme |
pesa” et ac dich al rei Felip com perdia den cinc ducaz los tres e de Giortz la renda e.l perchaz, e co[...] Caercins remania en guerra et en bar[...] et la terra d’Angolerma, e com Frances e [...]ergoignon avian cambiat honor per cobe[...]a, e com lo reis Felips avia anat plaideian armatz sobre la riba de l’aiga, e com el non avia volguda la patz cant fon desarmatz e, si tost com el fon armatz, perdet per viutat l’ardimen e la forza, e que mal semblava del cor Enric, l’oncle de Raols del Cambrais, que desarmartz volc que la patz si fezes de Raols, son nebot, ab los quatre fils N’Albert e, depois que fon armatz, non vol patz ni concordi, e com totz reis era aunitz e desonratz, pois comensava ad autre rei per terra q'aqel reis li tolgues, cant el fazia patz ni treva ,tro la demanda que.il fazia agues conqista e recobrat so que fos dreitz e rasos, don li autre rei lo tenon desiritat, e per far vergoingna alz Campanes dels esterlins que foron semenat entre lor, per so qe ill volguesson tornar a la guerra, tuit li baron de Peitieus e de Lemozin en foron molt alegre, que molt erent trist de la patz, per so que meins n’eron onrat e car tengut per amdos los reis. Lo reis Richartz si carguet molt d’orgoill d'aquesta patz e comenset far tortz e desmesuras en la terras del rei de Fransa que marcavon ab las terras d’En Richart. E.l reis Felips venia a reclam ad aicels que avian faita la patz entre lor dos, E.n Richartz no volia per lor tort ni dreg far. Don fon ordenatz per lor uns parlamens on foron ensems en la marcha de Torena e de Beiriu. E.l reis Felips si fetz mains reclams d’En Richart, don amdui vengron a grans paraulas et a malas, si q’En Richart lo desmenti e.l clamet vil recrezen. E si.s desfieron e si.s partiron mal. E cant Bertrans de Born auzi que il eront mal partit, si fo molt alegres. Et aisso fon el temps al comensament d'estiu. Don Bertrans fetz aquest sirventes que vos aras auziretz: “Al doutz termini blanc. del pascor vez la estat” . Et en aquel sirventes el pois fort lo rei Felip, qu'el degues comensar la guerra ab lo rei Richart a fuoc et a sanc, e dis que.ll reis Felips volia mais patz c’uns morgues, e. N Richart, ab cui el s’apellava Oc- e-No, volia mais guerra que negus dels Algais, qu’eron qatre fraire gran raubaudor e raubaven e me- |
165r | |
nauen ben ab lor mil raubadors acau[...]l.eben doa milia ape. Eno uiuion dau[...]a rend[...]nida- utre perchatz. |
naven ben ab lor mil raubadors a cav[...]l e ben doa milia a pe e no vivion d’au[...]a rend[...]ni d’autre perchatz. |
A cura di Valeria Venanzi
78v | |
![]() |
[Q]Ant richart. aic fata la patz co(n) Bertran de born. eill ac re(n)dut. |
79r | |
![]() |
son castel autafort el croset lo reis. richart. epasset oltramar. E bertrans remas guerreian co(n) nai mar lo uesco(m)te de lemoges econ lo comte de peiregors. eco(n) totz lo(s) autres baros de uiron. Esico(n) auez ente(n)dut. qan.R(ichart). sen tornaua. el fo pres enalemagn. (et) si estec en preson dos anz esi serez emet p(er) auer.Eqan. B(ertrans)de born saup q(e)l reis deuia essir de preison molt fo alegres p(er) lo gran ben qel sabia. qel auria del rei.ep(er) so dan qe se ria asos enimics. Esapchatz q(e)n bertran auia escript en son cor totz los mals el danz qe aquist guereiador auian faitz en lemo zin (et)en las terras del rei. R(ichart). E fez son sirue(n)tes. B(ertrans). deborn. |
78v |
|
Q]ant richart. aic fata la patz c(on) Bertran de born. eill ac re(n)dut. |
Qant Richart aic fata la patz con Bertran de Born e·ill ac rendut |
79r | |
son castel autafort el croset lo reis. richart. epasset oltramar. E bertrans remas guerreian co(n) nai mar lo uesco(n)te de lemoges econ lo comte de peiregors. eco(n) totz lo(s) autres baros de uiron.esic(on) auez ente(n)dut. qan.R(ichart). sen tornaua. el fo pres enalemagn. (et) si estec en preson dos anz esi serez emet p(er) auer.Eqan B(ertrans)de bornsaup q(e)l reis deuia essir de preison molt fo alegres p(er) lo gran ben qel sabia. qel auria del rei.ep(er) so danqe se ria asos enimics. Esapchatz q(e)n bertran auia escript en son cor totz los mals el danz qe aquist guereiador auian faitz en lemo zin (et)en las terras del rei. R(ichart). E fez son sirue(n)tes. |
son castel, Autafort, e·l croset, lo reis Richart e passet oltra mar. E Bertrans remas guerrejan con N'Aimar, lo vesconte de Lemoges, e con lo comte de Peiregors e con totz los autres baros de viron. E si con avez entendut, qan Richart s'en tornava, el fo pres en Alemagn et si estec en preson dos anz e si se rezemet per aver. E qan Bertrans de Born saup qe·l reis devia essir de preison, molt fo alegres per lo gran ben q’el sabia q’el auria del rei e per so dan qe seria a sos enimics. E sapchatz qu’En Bertran avia escript en son cor totz los mals e·l danz qe aquist guerejador avian faitz en Lemozin et en las terras del rei Richart e fez son sirventes. |
A cura di Federica Salemme
70r | |
![]() |
[B]En auez entenduz los mals qe b(er)tra(n)s de born recordet qel reis daragon auia faich de lui e dautrui. Et acap duna gran sazo(n) qel nac apres dautres mals q(e)l auia faich. si los uol retraire en un autre sirue(n)tes. E fo dich an b(er)tran qun caualier auia inaragon qui auia nom nespagnol(s) (et) auia un bon castel molt fort. qui auia nom castellot. (et) era p(ro)prietatz denespag(no)l. (et) era in la forteresa de sarazis. don el fazia gran guerra als sarazis. el reis si ente(n)dia molt enaqel castel. E uenc un dia enaqe- lla encontrada.e enespagnols sil uenc enco(n)tra p(er) s(er)uir lo (et)p(er) enuidarlo al seu ca- stel. (et) menetelo dinz lo castel. lui e tota sa gen. El reis qan fo dintre lo fez prendre e menar de foras. e tolcli lo castel. E fo uer tatz qeqan lo reis uenc al s(er)uizi del rei he(n) ric. lo coms de tolosa sil desconfis engua scogna. etolc li ben cinqanta caualiers. El reis henrics li det tot lauer qill cauali er de uian pagar p(er) la prexon. Et el no pa get lauer als caualiers. anz len porteten aragon. eill caualier eissiren de preson e pageren lauer. E fo uertatz qus ioglars q(i) auia nom artusetz li prestet dozenz ma |
70v | |
![]() |
rabotis. (et) menetelo ben un ancossi. enoi- llendet denier. Eqan uenc una dia artu setz ioglars si semesclet co(n) un iudeo. eill iudei sill forn sobra esil naffreron mala men. lui (et) un son co(m)pagno(n).Et artusetz el (com)pa(n)igz si auciseron un dels iudeus. Don li iudei aneron areclam al rei. (et) pre geron lo qel en fezes uendeta qe lor des artuset el (com)pagno(n) p(er)aucire. (et) qeill lida rian. cc. marabotis. El reis los lor donec am dos etolc los. cc. marabotis. eill iudei lo feron brusar lo dia de la natiuitat de crist. Si con dis. Guillems debregadan in un seu sirue(n)tes. dizen mal del rei. En fez una mespreson. Do(n) hom nol deu razonar. Qe iorn de lan(a)ision. fez dos cristians bru sar. Artus abautre son par. E no degraissi iuzar. Amo(r)t ni apassion. Dos p(er) un iudeu felon. Don us autre qui auia nom peire- ioglars. li prestet diniers e cauals. (et)aqel peire ioglars si auia granz mals dich de la ueilla regina dangleterra. la qals te- nia font ebraus. qes un ab dia on sere(n)- dian totas la(s) ueillas ricas. (et) ella lo fez aucire p(er) paraula del rei darago(n). Etotz aqestz laichz faitz recordet al rei dara- gon Bertrans enaqest sirue(n)tes qi dis |
70r | |
[B]En auez entenduz los mals qe b(er)tra(n)s
de born recordet qel reis daragon auia faich de lui e dautrui. Et acap duna gran sazo(n)qel nac apres dautres mals q(e)l auia faich. si los uol retraire en un autre sirue(n)tes. E fo dich an b(er)tran qun caualier auia inaragon qui auia nom nespagnol(s) (et) auia un bon castel molt fort. qui auia nom castellot. (et) era p(ro)prietatz denespag(no)l. (et)era in la forteresa de sarazis. don el fazia gran guerra als sarazis. el reis si ente(n)dia molt enaqel castel. E uenc un dia enaqe- lla encontrada.e enespagnols sil uenc enco(n)tra p(er) s(er)uir lo (et) p(er) enuidarlo al seu ca- stel. (et) menetelo dinz lo castel. lui e tota sa gen. El reis qan fo dintre lo fez prendre e menar de foras. e tolcli lo castel. E fo uer tatz qeqan lo reis uenc al s(er)uizi del rei he(n) ric. lo coms de tolosa sil desconfis engua scogna. etolc li ben cinqanta caualiers. El reis henrics li det tot lauer qill cauali er de uian pagar p(er) la prexon. Et el no pa get lauer als caualiers. anz len porteten aragon. eill caualier eissiren de preson e pageren lauer. E fo uertatz qus ioglars q(i) auia nom artusetz li prestet dozenz ma |
Ben avez entenduz los mals qe Bertrans |
70v | |
rabotis. (et) menetelo ben un ancossi. enoi-
llendet denier. Eqan uenc una dia artu |
rabotis et menete lo ben un an cossi e no·ill en det denier. E qan venc una dia, Artusetz joglars si se mesclet con un Judeo e.ill Judei s·ill forn sobra e si.l naffreron malamen lui et un son compagnon. Et Artusetz e.l companigz si auciseron un dels Judeus, don li Judei aneron a reclam al rei et pregeron lo q'el en fezes vendeta qe lor des Artuset e.l compagnon per aucire et qe il li darian . cc. marabotis. E·l reis los lor donec amdos e tolc. cc. marabotis. E.ill Judei lo feron brusar lo dia de la nativitat de Crist, si con dis Guillems de Bregadan in un seu sirventes, dizen mal del rei: “En fez una mespreson
don hom no·l deu razonar, qe jorn de la Naison fez dos cristians brusar, Artus ab autre, son par. E no degr'aissi juzar a mort ni a passion dos per un Judeu felon” Don us autre, qui avia nom Peire |
179v | |
![]() |
BEn auetz entendutz los mals quen bertrans de born reme(m)bret. quel reis darrago(n) auia faitz de lui edautrui. Et acap duna gran sa- zon quel nac apres dautres mals quelauia faitz li lol uolc retraire en un autre sirue(n)tes. Efon dig anbertran cun cauallier auia enarragon que auia nom nespai(n)gnols. Et auia un bonca stel molt fort que auia nom castellot. et era p(ro)- prietat denespai(n)gnol et era en la forteressa de sa- rrazins. Don el fazia grant guerra als sarrazis. El reis si ente(n)dia molt enaquel chastel. Euenc uniorn enaquella encontrada. p(er) seruir lo eper enuidarlo al sieu castel. Emenet lo charament lui ab tota soa gent. El reis qua(n)t son dedinz lo castel lo fetz penre et menar de foras etolc lo castel efon u(er)tatz q(ue) quant lo reis uenc al seruizi del rei enric.lo com(s) de tolosa sildesco(n)fis engascoi(n)gna etolc li ben cin- quanta caualliers. El reis enrics li det tot lauer queill cauallier deuian pagar p(er) la reenson.et el nol paguet lauer als caualliers. Anz lenportet e(n) arragon. Eill cauallier isseron de preisson epage ron lauer. E fon uertatz cus ioglars q(ue) auia nom artuset li prestet.cc. marabotis. Emenet lo ben un an absi enoillen det denier. Eca(n)t uenc un di- a artuset ioglars sise meslet abun iuzieu [...] juzieu li uengron sobre enafreron a[...] |
180r | |
![]() |
men lui et un son conpai(n)gnon. Et artuset (et) us sos conpai(n)gs accusseron un iuzieu don li iuzieu aneron al rei epregueron lo quel enfezes uen- deta eque lor des artus el conpai(n)gnon p(er) aucire. equill li darian. cc. marabotis. el reis los lor do- net amdos epres los. cc. marabotis.eill iuzieu les feiron ardre lo iorn de la natiuitat de crist si comdis Guillems de berguedam en un sieu s(ir)- uentes dizen en el mal del rei. Efetz una mes preison. Don hom nol deu razonar. Quel iorn de la naision. fetz dos crestias brusar. Artus ab autre son par. Eno(n) degra aici iutgar amort ni apassion. Dos p(er) un iuzieu fellon. Don us autre que auia nom peire ioglar li p(re)stet deniers eca- uaus. et aquel peire ioglars si auia grans ma- ls ditz de la ueilla reina denglaterra. la quals tenia font ebrau. que es una abadia onse rendon to- tas las ueillas ricas. et ella lo fetz ausire p(er) parau- la del rei darragon. etotz aquestz laich faich re menbret enbertrans de born al rei darragon en aquest sirue(n)tes que dis. Quant uei p(er) uergiers despleiar. los cendaus grocs indis. (et) cetera. |
179v | |
BEn auetz entendutz los mals quen bertrans
de born reme(m)bret. quel reis darrago(n) auia
faitz de lui edautrui. Et acap duna gran sa- zon quel nac apres dautres mals quelauia faitz |
Ben avetz entenduz los mals qu'En Bertrans de Born remembret que·l reis d’Arragon avia faitz de lui e d’autrui. Et a cap d’una gran sazon qu’el n’ac apres d’autres mals qu’el avia faitz, li lo·l volc retraire en un autre sirventes. E fon dig a·N Bertran c’un cavallier avia en Arragon que avia nom N’Espaingnols, et avia un bon castel molt fort que avia nom Castellot et era proprietat d’En Espaingnol et era en la forteressa de Sarrazins, don el fazia grant guerra als Sarrazis. E·l reis si entendia molt en aquel chastel, e venc un jorn en aquella encontrada, per servir lo e per envidar lo al sieu castel, e menet lo charament, lui ab tota soa gent. E·l reis, quant fon dedinz lo castel lo fetz penre et menar deforas e tolc lo castel. E fon vertatz que quant lo reis venc al servizi del rei Enric, lo coms de Tolosa si·l desconfis en Gascoingna e tolc li ben cinquanta cavalliers; e·l reis Enrics li det tot l’aver que·ill cavallier devian pagar per la reenson, et el no·l paguet l’aver als cavallier, anz l’en portet en Arragon. E·ill cavallier isseron de preisson e pageron l’aver. E fon vertatz c'us joglars, que avia nom Artuset, li prestet .cc. marabotis; e menet lo ben un an ab si e no·ill en det denier. E cant venc un dia Artuset joglars si se meslet ab un Juzieu […] Juzieu, li vengron sobre e nafreron Artuset [...] |
180r | |
men lui et un son conpai(n)gnon. Et artuset (et) us sos conpai(n)gs accusseron un iuzieu don li iuzieu aneron al rei epregueron lo quel enfezes uen- deta equelor des artus el conpai(n)gnon p(er) aucire. equill li darian.cc.marabotis.el reis los lor do net amdos epres los.cc. marabotis.eill iuzieu les feiron ardre lo iorn de la natiuitat de crist si comdis Guillems de berguedam en un sieu s(ir)- uentes dizen en el mal del rei. Efetz una mes preison. Don hom nol deu razonar. Quel iorn de la naision. fetz dos crestias brusar. Artus ab autre son par. Eno(n) degra aici iutgar amort ni apassion. Dos p(er) un iuzieu fellon. Don us autre que auia nom peire ioglar li p(re)stet deniers eca- uaus. et aquel peire ioglars si auia grans ma- ls ditz de la ueilla reina denglaterra. la quals tenia font ebrau. que es una abadia onse rendon to- tas las ueillas ricas. et ella lo fetz ausire p(er) parau la del rei darragon. etotz aquestz laich faich re menbret enbertrans de born al rei darragon en aquest sirue(n)tes que dis. Quant uei p(er) uergiers despleiar. los cendaus grocs indis. (et) cetera |
men, lui et un son conpaignon. Et Artuset et us
sos conpaings accuseron un Juzeu, don li Juzeu aneron al rei e pregueron lo qu’el en fezes vendeta e que lor des Artus e·l conpaignon per aucire, e qu’ill li darian .cc. marabotis. E·l reis los lor donet amdos e pres los .cc. marabotis. E·ill Juzieu les feiron ardre lo jorn de la nativitat de Crist, si com dis Guillems de Berguedam en un sieu sirventes, dizen en el mal del rei: “E fetz una mespreison
Don hom no·l deu razonar, Qu’el jorn de la Naison Fetz dos crestias brusar: Artus ab autre, son par. E non degra aici jutgar A mort ni a passion Dos per un Juzeu fellon.” Don us autre, que avia nom Peire Joglar, li prestet deniers e cavaus; et aquel Peire Joglars si avia grans mals |
165r | |
![]() |
BEn auetz entendutz los mals qen bertrans de born remembret quel reis daragon auia faitz de lui edautrui. Et acap duna gran sazon quel nacapres dautres mals quel auia faitz. si lol uolc retraire en un au- tre siruentes. E fon dig an bertran cun ca- uallier auia en aragon que auia nom nes- paignols. Et auia un bon castel molt fort que auia nom castellot. et era p(ro)prietat den espaignol et era en la forteresa de sarazis. Don el fazia grant guerra als sarrazis. El reis si entendia molt enaquel chastel. Eue(n)c un iorn en aquella encontrada.p(er) seruirlo /eper enuidarlo/ al seu chastel. Emenet lo charame(n)t lui ab tota soa gent. El reis quant fon dedinz lo ca- stel. lo fetz penre e menar deforas etolc lo lo castel efon uertatz que cant lo reis uenc al seruizi del rei enric. lo coms de tolosa sil des- comfis en gascoigna etolc li ben cincqua(n)ta cauallers el reis enrics li det tot lauer qeill caualler deuian pagar per la reenso(n) et el nol paget lauer als caualliers Anz lenportet en aragon. Eill cauallier isseron de preison epa geron lauer. Efon uertatz cuns goglars q(ue) auia nom artuset li p(re)stet.cc. marabotins. E menet lo ben un an absi enoillen det denier. Ecant uenc un dia artuset ioglars sise mes- let ab un iuzeu eill iuzeu li uengron sobre enafreron artuset malamen lui et un son conpaigno(n). Et artuset et us sos compaigns aucisseron un iuzeu don li iuzeu aneron al rei epregeronlo quel enfezes uendeta eque lor des artus el compaigno(n) per aucire. eqill li darian.cc.marabotis. el reis los lor donet amdos epres los.cc.marabotis. eill iuzeu les feiron ardre lo iorn de la nativitat de crist si comdis Guillems de bregada(n) en un seu siruentes dizen en el mal del rei. Efetz una mespreiso(n). Don om <i> nol deu razonar. Qel iorn de la naisio(n). fetz dos crestias brusar. Art(us) ab autre son par. Eno(n) degra aici iutgar a mort ni apassion. Dos per un iuzeu fellon. Don us autre que auia nom peire ioglor li prestet deniers e cauaus. et aquel peire iogla- rs si auia grans mals ditz de la ueilla reina denglaterra. la quals tenia font ebrau. que |
165v | |
![]() |
es una abadia on se rendon totas las ueillas ricas. et ella lo fetz ausire per paraula del rei daragon. etotz aquestz laitz faich reme(n)bret en bertrans de born al rei daragon en aquest sirue(n)- tes que dis. Quant uei per uergiers desple- iar. los cendans grocs indis (et) c(etera). |
165r | |
BEn auetz entendutz los mals qen bertrans de born remembret quel reis daragon auia faitz de lui edautrui. Et acap duna gran sazon quel nacapres dautres mals quel auia faitz. si lol uolc retraire en un au- tre siruentes. E fon dig an bertran cun ca- uallier auia en aragon que auia nom nes- paignols. Et auia un bon castel molt fort que auia nom castellot. et era p(ro)prietat den espaignol et era en la forteresa de sarazis. Don el fazia grant guerra als sarrazis. El reis si entendia molt enaquel chastel. Eue(n)c un iorn en aquella encontrada. p(er) seruirlo /eper enuidarlo/ al seu chastel. Emenet lo charame(n)t lui ab tota soa gent. El reis quant fon dedinz lo ca- stel. lo fetz penre e menar deforas etolc lo lo castel efon uertatz que cant lo reis uenc al seruizi del rei enric. lo coms de tolosa sil des- comfis en gascoigna etolc li ben cincqua(n)ta cauallers el reis enrics li det tot lauer qeill caualler deuian pagar per la reenso(n) et el nol paget lauer Als caualliers anz lenportet en aragon. Eill cauallier isseron de preison epa geron lauer. Efon uertatz cuns goglars q(ue) auia nom artuset li p(re)ste .cc. marabotins. E menet lo ben un an absi enoillen det denier. Ecant uenc un dia artuset ioglars sise mes- let ab un iuzeu eill iuzeu li uengron sobre enafreron artuset malamen lui et un son conpaigno(n). Et artuset et us sos compaigns aucisseron un iuzeu don li iuzeu aneron al rei epregeronlo quel enfezes uendeta eque lor des artus el compaigno(n) per aucire. eqill li darian .cc. marabotis. el reis los lor donet amdos epres los.cc.marabotis. eill iuzeu les feiron ardre lo iorn de la nativitat de crist si comdis Guillems de bregada(n) en un seu siruentes dizen en el mal del rei. Efetz una mespreiso(n). Don om <i> nol deu razonar. Qel iorn de la naisio(n). fetz dos crestias brusar. Art(us) ab autre son par. Eno(n) degra aici iutgar a mort ni apassion. Dos per un iuzeu fellon. Don us autre que auia nom peire ioglor li prestet deniers e cauaus. et aquel peire iogla- rs si auia grans mals ditz de la ueilla reina denglaterra. la quals tenia font ebrau. que |
Ben avez entendutz los mals q’En Bertrans
de Born remembret qu'el reis d’Aragon avia faitz de lui e d’autrui. Et a cap d’una gran sazon qu’el n’ac apres d’autres mals qu’el avia faitz, si lo·l volc retraire en un autre sirventes. E fon dig a·N Bertran c’un cavallier avia e N'Aragon que avia nom N’Espaignols, et avia un bon castel molt fort que avia nom Castellot et era proprietat d’ En Espaignol et era en la forteresa de Sarazis, don el fazia grant guerra als Sarrazis. E·l reis si entendia molt en aquel chastel, e venc un jorn en aquella encontrada per servir lo e per envidar lo al seu chastel, e menet lo charament, lui ab tota soa gent. E·l reis, quant fon dedinz lo castel, lo fetz penre e menar deforas e tolc lo castel. E fon vertatz que cant lo reis venc « E fetz una mespreison
Don om no·l deu razonar, Q’el jorn de la Naision Fetz dos crestias brusar: Artus ab autre, son par. E non degra aici jutgar A mort ni a passion Dos per un Juzeu fellon. » Don us autre, que avia nom Peire Joglor, li |
165v | |
es una abadia on se rendon totas las ueillas ricas. et ella lo fetz ausire per paraula del rei daragon. etotz aquestz laitz faich reme(n)bret en bertrans de born al rei daragon en aquest sirue(n)- tes que dis. Quant uei per uergiers desple- iar. los cendaus grocs indis (et) c(er). |
es una abadia on se rendon totas las veillas ricas. Et ella lo fetz ausire per paraula del rei d’Aragon. E totz aquestz laitz faich remenbret En Bertrans de Born al rei d’Aragon en aquest sirventes que dis: « Quant vei per vergiers despleiar los cendaus grocs, indis... » etc. |
a cura di Arditi Vanessa
83r | |
![]() |
[b] Ertrans deborn si era druz du- na do(m)pna gentil (et) ioue eforte prizanda. (et)auia nom mado(m)p na mae(n)z demo(n)taignac muiller den talaran qera fraire del co(m) te de peiregors. (et) ella era filla del uesconte de torena (et) soror de mado(m)pna maria de ue(n)tador (et)de nelis de mon fort. Ez en son chantar el appellaua dalfi eill comiat don el fo fort trist egrams. efez razo qeia mais nola cobraria. ni autra no(n) tro baua qe fos tan bella ni ta(n) bo na ni tan plaze(n)z ni tan insei gnada. E penset pos qel no poi(ri)a |
83v | |
![]() |
cobrar neguna <neguna> qeill po. gues esser egals ela soa dompna li (con) seillet una en naital guisa. q(en) soi seubes delas autras bonas do pnas ebellas de chascuna una be utat on un bel se(m)blan. on un bel acoillir on un auine(n) parlar. on un bel captinime(n). on un bel gran. on un bel taill de p(er)sona.(et)enai ssi ellanet qerre(n) atotas bonas do(m)pnas qe chascuna li dones un daqestz dos mauez auzit noma(r). arefar la soa do(m)pna. qe auia per duda. Et el sirue(n)tes qe fez da q(e) sta razo uos auziretz nomar to tas las do(m)pnas alas qals el a net qirir socors (et) aiuda afar la do(m)pna soiseubuda. El siruentes qel fez da qesta razo si co(m)mensa enaisi. |
83r | |
[b] Ertrans deborn si era druz du- na do(m)pna gentil (et)ioue eforte prizanda. (et)auia nom mado(m)p na mae(n)z demo(n)taignac muiller den talaran qera fraire del co(m) te de peiregors. (et) ella era filla del uesconte de torena (et) soror de mado(m)pna maria de ue(n)tador (et)de nelis de mon fort. Ez en son chantar el appellaua dalfi eill comiat don el fo fort trist egrams. efez razo qeia mais nola cobraria. ni autra no(n) tro baua qe fos tan bella ni ta(n) bo na ni tan plaze(n)z ni tan insei gnada. E penset pos qel no poi(ri)a |
Bertrans de Born si era druz d'una dompna gentil et jove e fort e prizanda, et avia nom madompna Maenz de Montaignac, muiller d'En Talaran, q'era fraire del comte de Peiregors, et ella era filla del vesconte de Torena et soror de madompna Maria de Ventador et de N'Elis de Monfort. Ez en son chantar e l'appellava dalfi, e·ill comjat don el fo fort trist e grams, e fez razo qe ja mais no la cobraria ni autra non trobava qe fos tan bella, ni tan bona, ni tan plazenz, ni tan inseignada. E penset pos q'el no poiria |
83v | |
cobrar neguna <neguna> qeill po. gues esser egals ela soa dompna li (con) seillet una en naital guisa. q(en) soi seubes delas autras bonas do pnas ebellas de chascuna una be- utat on un bel se(m)blan. on un bel acoillir on un auine(n) parlar. on un bel captinime(n). on un bel gran. on un bel taill de p(er)sona.(et)enai ssi ellanet qerre(n) atotas bonas do(m)pnas qe chascuna li dones un daqestz dos mauez auzit noma(r). arefar la soa do(m)pna. qe auia per duda. Et el sirue(n)tes qe fez da q(e) sta razo uos auziretz nomar to tas las do(m)pnas alas qals el a net qirir socors (et) aiuda afar la do(m)pna soiseubuda. El siruentes qel fez da qesta razo si co(m)mensa enaisi. |
cobrar neguna qe ill pogues esser egals. E la soa dompna li conseillet una en n'aital guisa q'en soiseubes de las autras bonas dopnas e bellas, de chascuna una beutat, on un bel semblan, on un bel acoillir, on un avinen parlar, on un bel captinimen, on un bel gran, on un bel taill de persona. Et enaissi ell anet qerren a totas bonas dompnas qe chascuna li dones un d'aquestz dos m'avez auzir nomar, a refar la soa dompna qe avia perduda. Et el sirventes qe fez da qesta razo vos auziretz nomar totas las dompnas a las qals el anet qirir socors et aiuda, a far la dompna soiseubuda. E·l sirventes q'el fez d'aqesta razo si commensa enaisi. |
182r | |
![]() |
Aqesta es la razos daquest siruentes. xy. BErtrans de born si era drutz duna domna ge(n) til eioue efort prezada. et auia nom ma domna maeuz de montai(n)gnac moiller den tailarairan quera fraire del comte de peiregors et ella era filla del uescomte de torena eseror de mado(m)pna maria de ventedorn. eden elis de mon fort. esegon quel dis enson chantar elal parti (de) si eil det comiat don el fon mout tristz eiratz efez razo que iamais nola cobraria ni autra no(n) tro baua queil fos tan bella ni tan bona ni tan plaze- ns ni tan ensei(n)gnada.E penset pois quel no(n) poi ria cobrar neguna queill pogues esser egals.e la soa domna li conseillet quel enfezes una enaital guisa. Quel soiseubes delas autras bonas do(m)pnas ebellas de chascuna una beutat o un bel senblan o un bel acuillimen o un auine(n) parlar o un bel ca pteneme(n) o un bel garan o un bel taill de persona. et enaissi el anet que atotas las bonas dompnas que chascuna li dones un daquest dos que(m) auetz auzitz nomar. (per) restaurar la soa domna cauia p(er) duda. et el sirue(n)tes quel fetz daquesta razon uos auziretz no(m)mar totas las domnas alas quals el anet querre socors et aiuda afar la domna soise ubuda. el sirue(n)tes quel fetz daquesta razon si co mensa. Dompna pois de mi nous cal. (et)c(tera). |
182r | |
Aqesta es la razos daqest siruentes. xy. BErtrans de born si era drutz duna domna ge(n) til eioue efort prezada. et auia nom ma domna maeuz de montai(n)gnac moiller den tailarairan quera fraire del comte de peiregors et ella era filla del uescomte de torena eseror de mado(m)pna maria de ventedorn. eden elis de mon fort. esegon quel dis enson chantar elal parti (de) si eil det comiat don el fon mout tristz eiratz efez razo que iamais nola cobraria ni autra no(n) tro baua queil fos tan bella ni tan bona ni tan plaze- ns ni tan ensei(n)gnada. E penset pois quel no(n) poi ria cobrar neguna queill pogues esser egals. e la soa domna li conseillet quel enfezes una enaital guisa. Quel soiseubes delas autras bonas do(m)pnas ebellas de chascuna una beutat o un bel senblan o un bel acuillimen o un auine(n) parlar o un bel ca pteneme(n) o un bel garan o un bel taill de persona. et enaissi el anet que atotas las bonas dompnas que chascuna li dones un daquest dos que(m) auetz auzitz nomar. (per) restaurar la soa domna cauia p(er) duda. et el sirue(n)tes quel fetz daquesta razon uos auziretz no(m)mar totas las domnas alas quals el anet querre socors et aiuda afar la domna soise ubuda. el sirue(n)tes quel fetz daquesta razon si co mensa. Dompna pois de mi nous cal. (et)c(etera) |
Bertrans de Born si era drutz d'una domna gentil e jove e fort prezada, et avia nom madomna Maeuz de Montaingnac, moiller d'En Tailarairan, qu'era fraire del comte de Peiregors, et ella era filla del vescomte de Torena e seror de madompna Maria de Ventedorn e de N'Elis de Mon- fort. E segon qu'el dis en son chantar ela·l parti de si e·il det comjat, don el fo·n mout tristz e iratz e fez razo que ja mais no la cobraria ni autra non tro- bava que·il fos tan bella, ni tan bona, ni tan plazens, ni tan enseingnada. E penset pois qu'el non poiria cobrar neguna que·ill pogues esser egals, e la soa domna li conseillet qu'el en fezes una en aital guisa qu'el soiseubes de las autras bonas dompnas e bellas, de chascuna una beutat, o un bel senblan o un bel acuillimen, o un avinen parlar, o un bel ca- ptenemen, o un bel garan, o un bel taill de persona. Et enaissi el anet que a totas las bonas dompnas que chascuna li dones un d'aquest dos que m' avetz auzitz nomar, per restaurar la soa domna c'avia per- duda. Et el sirventes qu'el fetz d'aquesta razon vos auziretz nommar totas las domnas a las quals el anet querre socors et aiuda a far la domna soise- ubuda. El sirventes qu'el fetz d'aquesta razon si co- mensa: "Dompna pois de mi nous cal" etc. |
167v | |
![]() |
Aquesta es la razos da quest siruentes. BErtrams de born si era drutz duna dom- na gentil eioue efort prezada.et auia nom ma domna maeuz de montagn- ac moiller den tailarairan quera fraire del comte de peiregors et ella era filla del uesco(m) te de torena eseror de ma domna maria de uentedorn. et den elis demo(n)fort. esegon q(ue)l dis en son chantar el al parti desi eil det co- miat don el fon mout tristz eiratz efetz ra- |
![]() |
zo que iamais nola cobraria ni autra no(n) tro- baua queil fos tan bella ni tan bona ni tan plazens ni tan enseignada. Epenset puois quel no(n) poiria cobrar neguna queill poges esser egals. e la soa domna li conseillet quel enfezes una en aital guissa. Quel soiseubes de las autras bonas domnas ebellas de chascu- na una beutat o un bel semblan o un bel a- cuillimen o un auine(n) parlar o un bel capte nemen o un bel garan o un bel taill de per- sona. et enaissi el anet queren que atotas las bonas domnas que chascuna li dones un da- questz dos quem auetz auzitz nomar. per re- staurar la soa domna cauia perduda.et el siruentes quel fetz da questa razon uos auzir- ez no(m)mar totas las domnas alas quals el anet querre socors et aiuda afar la domna soiseubuda. el sirue(n)tes quel fetz daquesta ra- zon si comensa. Domna puois de mi no(n) cal. Epartit mauetz de uos. |
167v | |
Aqesta es la razos daquest siruentes. BErtrams de born si era drutz duna dom- na gentil eioue efort prezada.et auia nom ma domna maeuz de montagn- ac moiller den tailarairan quera fraire del comte de peiregors et ella era filla del uesco(m) te de torena eseror de ma domna maria de uentedorn. et den elis demo(n)fort. esegon q(ue)l dis en son chantar el al parti desi eil det co- miat don el fon mout tristz eiratz efetz ra- |
Bertrams de Born si era drutz d'una domna gentil e jove e fort prezada, et avia nom madomna Maeuz de Montagnac, moiller d'En Tailarairan, qu'era fraire del comte de Peiregors, et ella era filla del vescomte de Torena, e seror de madomna Maria de Ventedorn et de N'Elis de Monfort. E segon qu'el dis en son chantar ela·l parti de si e·il det comjat don el fo·n mout tristz e iratz e fetz ra- |
zo que iamais nola cobraria ni autra no(n) tro- baua queil fos tan bella ni tan bona ni tan plazens ni tan enseignada. Epenset puois quel no(n) poiria cobrar neguna queill poges esser egals. e la soa domna li conseillet quel enfezes una en aital guissa. Quel soiseubes de las autras bonas domnas ebellas de chascu- na una beutat o un bel semblan o un bel a- cuillimen o un auine(n) parlar o un bel capte nemen o un bel garan o un bel taill de per- sona. et enaissi el anet queren que atotas las bonas domnas que chascuna li dones un da- questz dos quem auetz auzitz nomar. per re- staurar la soa domna cauia perduda.et el siruentes quel fetz da questa razon uos auzir- ez no(m)mar totas las domnas alas quals el anet querre socors et aiuda afar la domna soiseubuda. el sirue(n)tes quel fetz daquesta ra- zon si comensa. Domna puois de mi no(n) cal. Epartit mauetz de uos. |
zo que ja mais no la cobraria, ni autra non trobava que·il fos tan bella, ni tan bona, ni tan plazens, ni tan enseignada. E penset puois qu'el non poiria cobrar neguna que·ill poges esser egals, e la soa domna li conseillet quel en fezes una en aital guissa quel soiseubes de las autras bonas domnas e bellas, de chascuna una beutat, o un bel semblan, o un bel acuillimen, o un avinen parlar, o un bel captenemen, o un bel garan, o un bel taill de persona. Et enaissi el anet queren que a totas las bonas domnas que chascuna li dones un d'aquestz dos que m'avetz auzitz nomar, per restaurar la soa domna c'avia perduda.Et el sirventes qu'el fetz d'aquesta razon vos auzirez nommar totas las domnas a las quals el anet querre socors et aiuda a far la domna soiseubuda. E·l sirventes qu'el fetz d'aquesta razon si comensa: “Domna puois de mi non cal. E partit m'avetz de vos". |
78r | |
![]() |
[e] Nla sazo qel res joues ac faita la paz con son fraire. rich(art). el ac fi nida la demanda qeill fazia de la terra si co(m) fo lauoluntaz del rei. Henric lor paire el paire li daua certa liurason de diniers p(er) uian da e(per) so que besoi(n)gz li era. e negv na terra no possezia ni tenia. ni negus hom alui no uenia p(er) ma(n) tinimen ni p(er) socors de guerra. B(er) trans deborn etuit li autre baro(n) qel auian mantegut (con)tra Rich(art). forno molto dolen. Et el se(n) anet lo reis joues en lombardia tor- neiare esollasar. elaiset totz aq(ue)st <baros> borcs (et) castels epres t(er)ras e de roca et ars (et) bruisa. El reis jo ues si soiornaua. e dormia e solla- saua. don. B(ertran). en fez aqest sirue(n) tes. B(ertran) de born. |
78r | |
[e] Nla sazo qel res joues ac faita la paz con son fraire. rich(art). el ac fi nida la demanda qeill fazia de la terra si co(m) fo lauoluntaz del rei. Henric lor paire el paire li daua certa liurason de diniers p(er) uian da e(per) so que besoi(n)gz li era. e negv na terra no possezia ni tenia. ni negus hom alui no uenia p(er) ma(n) tinimen ni p(er) socors de guerra. B(er) trans deborn etuit li autre baro(n) qel auian mantegut (con)tra Rich(art). forno molto dolen. Et el se(n) anet lo reis joues en lombardia tor- neiare esollasar. elaiset totz aq(ue)st <baros> borcs (et) castels epres t(er)ras e de roca et ars (et) bruisa. El reis jo ues si soiornaua. e dormia e solla- saua. don. B(ertran). en fez aqest sirue(n) tes. B(ertran) de born. |
En la sazo qe·l res Joves ac faita la paz con son fraire Richart e·l ac finida la demanda qe ill fazia de la terra, si com fo la voluntaz del rei Henric, lor paire, e·l paire li dava certa liurason de diniers per vianda e per so que besoingz li era e neguna terra no possezia ni tenia, ni negus hom a lui no venia per mantinimen ni per socors de guerra. Bertrans de Born e tuit li autre baron qe l’avian mantegut contra Richart forno molto dolen. Et el s’en anet lo reis Joves en Lombardia torneiare e sollasar e laiset totz aquest borcs et castels e pres terras e deroca et ars et bruisa. E·l reis Joves si soiornava e dormia e sollasava. Don Bertran en fez aqest sirventes. |
181v | |
![]() |
Aquesta es la razos daquest siruentes. viy. EN la sazos quel reis ioues ac faita la patz ab son fraire richart eil ac fenida la dema(n)da queil fazia de la terra. si com fo la uolu(n)tat del rei enric lor paire. el paire li daua certa liura zon de deniers p(er) uianda ep(er) so que besoig(n)s lera. eneguna terra no(n) tenia ni possezia. ni negus hom alui no uenia p(er) ma(n)teneme(n) ni p(er) secors de guerra. Enbertra(n)s de born etuit li autre baro(n) quell auian mantengut contra(n) richart foro(n) m(o)lt dolen el reis ioues si sen anet en lombardia torne iar esolasar. elaisset totz aquestz baros en la guer- ra ab enrichart. Enrichartz asega borcs echaste- ls. epres terras ederroca et ars et abrassa. el reis ioues si torniaua edormia esolazaua. don enber- trans si fetz aquest sirue(n)tes q(ue) come(n)ssa.du(n) siruentes nom cal far longor (et)c(etera). |
181v | |
Aquesta es la razos daquest siruentes viy. EN la sazos quel reis ioues ac faita la patz ab son fraire richart eil ac fenida la dema(n)da queil fazia de la terra. si com fo la uolu(n)tat del rei enric lor paire. el paire li daua certa liura zon de deniers p(er) uianda ep(er) so que besoig(n)s lera. eneguna terra no(n) tenia ni possezia. ni negus hom alui no uenia p(er) ma(n)teneme(n) ni p(er) secors de guerra. Enbertra(n)s de born etuit li autre baro(n) quell auian mantengut contra(n) richart foro(n) m(o)lt dolen el reis ioues si sen anet en lombardia torne iar esolasar. elaisset totz aquestz baros en la guer- ra ab enrichart. Enrichartz asega borcs echaste- ls. epres terras ederroca et ars et abrassa. el reis ioues si torniaua edormia esolazaua. don enber- trans si fetz aquest sirue(n)tes q(ue) come(n)ssa. du(n) siruentes nom cal far longor (et)c (era). |
Aquesta es la razos d'aquest sirventes. En la sazos que·l reis Joves ac faita la patz ab son fraire Richart eil ac fenida la demanda que il fazia de la terra, si com fo la voluntat del rei Enric, lor paire, e·l paire li dava certa liurazon de deniers per vianda e per so que besoigns l’era, e neguna terra non tenia ni possezia, ni negus hom a lui no venia per mantenemen ni per secors de guerra, En Bertrans de Born e tuit li autre baron quel l’avian mantengut contran Richart foron molt dolen. E·l reis Joves si s’en anet en Lombardia torneiar e solasar e laisset totz aquestz baros en la guerra ab en Richart. En Richartz asega borcs e chastels e pres terras e derroca et ars et abrassa. E·l reis Joves si torniava e dormia e solazava. Don en Bertrans si fetz aquest sirventes que comenssa: "D’un sirventes no·m cal far longor" etc. |
167r | |
![]() |
Aquesta es la razos daquest siruentes. EN la sazon quel reis ioues ac faita la patz ab son fraire richart eil ac fenida la dema(n)- da queil fazia de la terra si com fo la uolu(n)- tatz del rei enric lor paire. el paire li daua ce(r)ta liurazon de deniers per uianda eper so que be- soigns lera. eneguna terra no(n) tenia ni posse- zia. ni negus hom alui no uenia per mante- nemen ni per secors de guerra. en bertrans de born etuit li autre baron quel auian mante(n)- gut contra(n) richart foron molt dolen el reis ioues si sen anet en lombardia torneiar eso- lasar. elaisset totz aquestz baros en la gerra ab enrichart. enrichartz asetga borcs echast- els. epres terras ederroca et ars et abrasa. el reis ioues si torniaua edormia esolazaua. Don enbertrans sifetz aqest siruentes q(ue) co- mensa. Dun siruentes nom cal far loin- gnor. (et)c(etera). |
167r | |
Aquesta es la razos daquest siruentes. EN la sazos quel reis ioues ac faita la patz ab son fraire richart eil ac fenida la dema(n)- da queil fazia de la terra si com fo la uolu(n)- tatz del rei enric lor paire el paire li daua ce(r)ta liurazon de deniers per uianda eper so que be- soigns lera. eneguna terra no(n) tenia ni posse- zia. ni negus hom alui no uenia per mante- nemen ni per secors de guerra. en bertrans de born etuit li autre baron quel auian mante(n)- gut contra(n) richart foron molt dolen el reis ioues si sen anet en lombardia torneiar eso- lasar. elaisset totz aquestz baros en la gerra ab enrichart. enrichartz asetga borcs echast- els. epres terras ederroca et ars et abrasa. el reis ioues si torniaua edormia esolazaua. Don enbertrans sifetz aqest siruentes q(ue) co- mensa. Dun siruentes nom cal far loin- gnor (et)c(etera). |
Aquesta es la razos d'aquest sirventes. En la sazos que·l reis Joves ac faita la patz ab son fraire Richart eil ac fenida la demanda que il fazia de la terra, si com fo la voluntat del rei Enric, lor paire, e·l paire li dava certa liurazon de deniers per vianda e per so que besoigns l’era, e neguna terra non tenia ni possezia, ni negus hom a lui no venia per mantenemen ni per secors de guerra, En Bertrans de Born e tuit li autre baron quel l’avian mantengut contran Richart foron molt dolen. E·l reis Joves si s’en anet en Lombardia torneiar e solasar, e laisset totz aquestz baros en la gerra ab en Richart. En Richartz asega borcs e chastels e pres terras e derroca et ars et abrasa. E·l reis Joves si torniava e dormia e solazava. Don En Bertrans si fetz aquest sirventes que comensa: "D’un sirventes no·m cal far loingnor " etc. |
A cura di Stendardi Andrea.
81v | |
![]() |
[b] Ertra(n)s deborn si era anatz uezer una seror del rei. Rich(art). qe fo mai re dele(m)p(er)ador Ot. la qals auia nom mado(m)pna eleina qe fo muiler |
82r | |
![]() |
del duc desansoigna. bella do(m)pna era. Emolt cortesa (et) enseignada. efazia gra(n)t honor en son acoilli men (et) en son gens parlar. E. R(ichart) qera coms de piteus si saissis lo nor sa soror. e sill dis (et) sill coma(n) det qella li dizes eill fez plazer e grant honor. Et ella p(er)gran uolv(n) tat qella auia de prez e donor au(er). (et) p(er) so qella sabia qe bertra(n)s era co ssi pressatz hom eualenz. eqella po dia fort enanssar. sill fez tan donor qel sen te(n)c fort p(er) pagatz. Et i(n)na moret se della fort si qella comes set lauzar (et) grazir. enaqella sazoq(ue)l lauia uista el era con lo co(n)mte. R(ichart) en una ost el te(m)ps di(n)uern. (et) ella ost auia gran desaise. Eqan ue(n)c un dia duna dominiga era ben meitz dia passatz qe non auian maniat ne begut. e la fams lo de streignia molt. (et) ado(n)cs fez aqest siruentes. |
81v, 82r | |
[b]Ertra(n)s deborn si era anatz uezer
|
Bertrans de Born si era anatz vezer una seror del rei Richart, qe fo maire del emperador Ot, la qals avia nom Madompna Eleina qe fo mulier del duc de Sansoigna. Bella dompna era e molt cortesa et enseignada. E fazia grant honor en son acoillimen et en son gens parlar. E Richart, q’era coms de Piteus, si s'aissis l' onor sa soror, e si·ll dis et si·ll comandet q’ella li dizes e ill fez plazer e grant honor. Et ella, per gran voluntat q’ella avia de prez e d'onor aver. Et per so q’ella sabia qe Bertrans era cossi pressatz hom e valenz e q’el la podia fort enanssar, si·ll fez tan d’onor q’el s'en tenc fort per pagatz et innamoret se d'ella fort si q’el la comesset lauzer et grazir. En aqella sazo qu'el l’avia vista, el era con lo conmte Richart en una ost, el temps d’invern, et ella ost avia gran desaise. E qan venc un dia d’una dominiga era ben meitzdia passatz qe non avian manjat ne begut e la fams lo destreignia molt. Et adoncs fez aqest sirventes. |
181v | |
![]() |
BErtrans de born si era anatz uezer una serror del rei richart que fon maire del emperador oth la quals auia nom madomna eleina qe fo moiller del duc de sansoi(n)gna bella dompna era emolt cortesa (et) ensei(n)gnada. efazia gran ho- nor enson acuillime(n) et en son gen parlar. En richartz quera ado(n)cs coms de peitieus sil assis lo(n)c temps sa seror. esil comandet que laill disses eil fezes plazer egrant honor. et ella p(er) la gran volu(n)- tat quella auia de pretz edonor. ep(er) quella sabia quen bertrans era tan fort p(re)satz hom eualens e quel la podia fort enansar sil fez ta(n)t donor quel sen tenc fort perpa(ga)tz. et enamoret se fort de leis si quel la com(en)set lauzar egrazir ena quella sazo(n) quel lauia uista elera ab lo comte richart enun ost el temps dinuern et en aquel ost auia gra(n)t |
182r | |
![]() |
desaise. ecant venc un dia duna domenga era be(n)
|
181v | |
BErtrans de born si era anatz uezer una serror del rei richart que fon maire del emperador oth la quals auia nom madomna eleina qe fo moiller del duc de sansoi(n)gna bella dompna era emolt cortesa (et) ensei(n)gnada. efazia gran ho- nor enson acuillime(n) et en son gen parlar. En richartz quera ado(n)cs coms de peitieus sil assis lo(n)c temps sa seror. esil comandet que laill disses eil fezes plazer egrant honor. et ella p(er) la gran volu(n)- tat quella auia de pretz edonor. ep(er) quella sabia quen bertrans era tan fort p(re)satz hom eualens e quel la podia fort enansar sil fez ta(n)t donor quel sen tenc fort perpa(ga)tz. et enamoret se fort de leis si quel la com(en)set lauzar egrazir ena quella sazo(n) quel lauia uista elera ab lo comte richart enun ost el temps dinuern et en aquel ost auia gra(n)t |
Bertrans de Born si era anatz vezer una serror del rei Richart que fon maire del emperador Oth, la quals avia nom madomna Eleina, que fo moiller del duc de Sansoingna. Bella domna era e molt cortesa et enseingnada e fazia gran honor en son acuillimen et en son gen parlar. E·N Richartz q’era adoncs coms de Peitieus si l’assis lonc temps sa seror, e si·l comandet qu’ela·ill disses e·il fezes plazer e grant honor. Et ella, per la gran voluntat qu’ella avia de pretz e d’onor, e per qu’ella sabia qu'En Bertrans era tan fort presatz hom e valens e qu’el la podia fort enansar, si·ll fetz tant d’onor qu’el s’en tenc fort per pagatz e enamoret se fort de leis, si qu’el la comenset lauzar e grazir. En aquella sazon que l’avia vista, el era ab lo comte Richart en un’ ost, el temps d’invern, et, en aquel’ost, avia grant |
182r | |
desaise. ecant venc un dia duna domenga era be(n) meitz dias passatz que no(n) auian maniat ni begut ela fams lo destrei(n)gnia mout et adoncs fetz aqest siruentes que dis. Ges de disnar no(n) for oima- is matis. |
desaise. E cant venc un dia d’una domenga, era ben meitzdia passatz que non avian manjat ni begut e la fams lo destreingnia mout, et adoncs fetz aquest sirventes que dis: “Ges de disnar no·n fora oi mas matis” |
167r | |
![]() |
BErtrans de born si era anatz uezer una seror de(l) rei richart que fon maire del emperador oth la quals auia nom ma domna eleina que fo moiller del duc de sa- msoigna bella domna era emolt cortesa (et) enseingnada. efazia gran honor en son acui- llimen et en son gen parlar. En richartz qe- ra adoncs coms de peitieus sil assis lo(n)c tems sa seror. esil comandet que laill disses eill fe- zes plazer egrant honor. et ella per la gra(n) uoluntat quella auia de pretz edonor eper quella sabia quen bertrans era tan fort p(re)- satz hom eualens equel la podia fort enan sar sill fetz tant donor quel sen tenc fort p(er)- pagatz et enamoret se fort de leis si quel la comenset lauzar egrazir en aquella sazon quel lauia uista el era ab lo comte richart en un ost el temps dinuern et en aquel ost auia grant desaise. ecant uenc un dia duna domenga era ben meitz dias passatz que no(n) auian maniat ni begut ela fams lo destrei(n)- gnia mout et adoncs fetz aquest siruentes que dis. Ges de disnar no(n) fora oimas maitis. |
167r | |
BErtrans de born si era anatz uezer una seror de[l] rei richart que fon maire del emperador oth la quals auia nom ma domna eleina que fo moiller del duc de sa- msoigna bella domna era emolt cortesa (et) enseingnada. efazia gran honor en son acui- llimen et en son gen parlar. En richartz qe- ra adoncs coms de peitieus sil assis lo(n)c tems sa seror. esil comandet que laill disses eill fe- zes plazer egrant honor. et ella per la gra(n) uoluntat quella auia de pretz edonor eper quella sabia quen bertrans era tan fort p(re)- satz hom eualens equel la podia fort enan sar sill fetz tant donor quel sen tenc fort p(er) pagatz et enamoret se fort de leis si quel la comenset lauzar egrazir en aquella sazon quel lauiia uista el era ab lo comte richart en un ost el temps dinuern et en aquel ost auia grant desaise. ecant uenc un dia duna domenga era ben meitz dias passatz que no(n) auian maniat ni begut ela fams lo destrei(n)- gnia mout et adoncs fetz aquest siruentes que dis. Ges de disnar no(n) fora oimas maitis. |
Bertrans de Born si era anatz vezer una seror del rei Richart que fon maire del emperador Oth, la quals avia nom madomna Eleina, que fo moiller del duc de Samsoigna. Bella domna era e molt cortesa et enseingnada e fazia gran honor en son acuillimen et en son gen parlar. E·N Richartz q’era adoncs coms de Peitieus si l’assis lonc tems sa seror, e si·l comandet qu’ela·ill disses e·ill fezes plazer e grant honor. Et ella, per la gran voluntat qu’ella avia de pretz e d’onor, e per qu’ella sabia qu’En Bertrans era tan fort presatz hom e valens e qu’el la podia fort enansar, si·ll fetz tant d’onor qu’el s’en tenc fort per pagatz et enamoret se fort de leis, si qu’el la comenset lauzar e grazir. En aquella sazon que l’avia vista, el era ab lo comte Richart en un’ost, el temps d’invern, et, en aquel’ost, avia grant desaise. E cant venc un dia d’una domenga, era ben meitzdias passatz que non avian manjat ni begut e la fams lo destrein gnia mout, et adoncs fetz aquest sirventes que dis: “Ges de disnar no·n fora oi mas maitis”. |
94v | |
![]() |
[s] Jco(m) uos auez ma(n)tas uez auzit B(er) tra(n)s deborn esos fraire co(n)sta(n)tis totz t(em)ps agron se gran maluole(n) za lus alautre p(er)so qe chascus uolia estre segner dauta fort so(n) comunal castel p(er) razo. Ez auenc si qe co(m) se fos causa qe B(ertrans) agues pres etolgut auta fort. (et) cassat co stantin efos fillz de laterra. Co(n) se(n) anet anazemar uesco(m)te delemo zes. en amblar comte de peirego(r)s (et)antalaran seignor de mo(n)tagnac qerre m(er)ce qill lo deguessen aiu dar co(n)tra son fraire. B(ertrans) qe mala men tenia autafort qera meiz seus enoill uolia dar neguna p(ar)t anz malame(n)z lauia des(er)tat. Ezill la uideron (et) (con)seilleron (con)tra B(ertrans) eferon lonc te(m)ps gran guerra ab lui. Ezala fin tolgron li auta fort. Eb(er)trans senescapet con la soa gen. (et) co(m)meset aguerreiar ar |
95r | |
![]() |
tafort co(n) totz sos pare(n)z (et) amics ez auenc si qe B(ertrans) cerqet co(n)cordi epaz co(n) son fraire efo faita granz paz. euegron amic. Mas qan B(ertrans) fo co(n) la soa gen dinz lo castel dautafo(r)t. fez faillime(n) (et) noill te(n)c sagrame(n)z ni conuen et agran fellonia tolc lo castel ason fraire. E so fo un dia de lune. en loqale era tals hora etals punz qe segon la razon dels agur(s) e dastrolomia no era bon comen sar negun gran faitz. En co(n)sta(n)tin sen anet al rei henric da(n)gletera (et) an .rich(art). comte de piteu. qerrer mantinime(n) (con)tra .B(ertrans). el reis he(n)ric(s) p(er) so qar uolia mal an .B(ertran). p(er)so qel era amics (et) co(n)seillare del rei joue son fill lo qals auia auuda guer ra co(n) el (et) crezia qe .B(ertrans). nagues to ta la colpa. sil pres ad aiudar. el coms .Rich(art). sos fillz. (et) ferron gra(n)t host. (et) asseieron autafort (et) ala fin pre(n)deron lo castel. (et) B(ertrans). fo pres. E qan fo menaz al pauailon de nan dal rei. acgran paor. Mas p(er)las paraulas qals el recordet al rei. he(n) ric del rei joue son fill lo reis li |
95v | |
![]() |
rendet autafort. (et) p(er)donet li. el co(m)s Rich(artz) totz sos mals tallanz si co(m) uo(s) auez auzit enla ystoria qe es escri pcha denan sobre lo sirue(n)tes qe dis Pos lo genz t(er)minis floritz. Mas qa(n) lo reis henrics li rendia autafort. dis solassan ues de b(er)tran. Sia toa be la deues tu auer p(er) razon. ta(n) gra(n) felonia fezis tu de ton fraire. ez en b(er)trans sengenoillet de nan lui e dis. Seigner granz merces. be(n) mi platz aitals iuiamenz. ez entret. B(ertrans) el castel. el reis henric. el coms. Rich(artz). sen torneron en soa terra co(n) la lor gen. Qan li autre baron qa ju dauan constantin auziron so. eui ron qe .B(ertrans). encar auial castel. foron trop dolen (et) irat. eco(n)seilleron Con stantin qel se reclames de .B(ertrans). dena(n) lo rei henric qel manteria be(n) en ra zo. (et) si fez. Mas .B(ertrans). mostret al rei lo juzame(n) qel auia fait. qar el auia ben fait escrire. El reis sen ris e sol lasset. E B(ertrans). senanet ad autafort. e consta(n)tis no(n) ac autra razo. Mas li baron qui aiudauan .Const(antin). feron co(n) el lonc te(m)ps gran guerra an .B(ertran) |
96r | |
![]() |
(et) el ad els etan co(m) uisqet noill uolc rendre lo castel. ni far paz co(n) son fraire ni tregua. eqan fo mortz a corderon se li fill de b(er)tran co(n) costa(n) tin son oncle. (et) co(n) sos fillz sos cosis (et) p(er) aqestas razos fez .B(ertrans). aqest sir uentes. Bertan de born. |
94v | |
[s] Jco(m) uos auez ma(n)tas uez auzit B(er) tra(n)s deborn esos fraire co(n)sta(n)tis totz t(em)ps agron se gran maluole(n) za lus alautre p(er)so qe chascus uolia estre segner dauta fort so(n) comunal castel p(er) razo. Ez auenc si qe co(m) se fos causa qe B(ertrans) agues pres etolgut auta fort. (et) cassat co stantin efos fillz de laterra. Co(n) se(n) anet anazemar uesco(m)te delemo zes. en amblar comte de peirego(r)s (et)antalaran seignor de mo(n)tagnac qerre m(er)ce qill lo deguessen aiu dar co(n)tra son fraire. B(ertrans) qe mala men tenia autafort qera meiz seus enoill uolia dar neguna p(ar)t anz malame(n)z lauia des(er)tat. Ezill la uideron (et) (con)seilleron (con)tra B(ertrans) eferon lonc te(m)ps gran guerra ab lui. Ezala fin tolgron li auta fort. Eb(er)trans senescapet con la soa gen. (et) co(m)meset aguerreiar ar |
Si com vos avez mantas vez autiz, Bertrans de Born e sos fraire Constantis totz temps agron se gran malvolenza l’us a l’autre, per so qe chascus volia estre segner d’Autafort, son comunal castel per razo. Ez avenc si qe, com se fos causa qe Bertrans agues pres e tolgut Autafort et cassat Costantin e fos fillz de la terra, con s’en anet a N’Azemar, vescomte de Lemozes, e N’Amblar, comte de Peiregors, et a⋅n Talaran, seignor de Montagnac, qerre merce, q'ill lo deguessen aiudar contra son fraire Bertrans, qe malamen tenia Autafort, q’era meiz seus, e no⋅ill volia dar neguna part, anz malamenz l’avia desertat. Ez ill l’aiuderon et conseilleron contra Bertrans e feron lonc temps gran guerra ab lui ez, a la fin, tolgron li Autafort. E Bertrans s’en escapet con la soa gen et commeset a guerreiar Ar- |
95r | |
tafort co(n) totz sos pare(n)z (et) amics ez auenc si qe B(ertrans) cerqet co(n)cordi epaz co(n) son fraire efo faita granz paz. euegron amic. Mas qan B(ertrans) fo co(n) la soa gen dinz lo castel dautafo(r)t. fez faillime(n) (et) noill te(n)c sagrame(n)z ni conuen et agran fellonia tolc lo castel ason fraire. E so fo un dia de lune. en loqale era tals hora etals punz qe segon la razon dels agur(s) e dastrolomia no era bon comen sar negun gran faitz. En co(n)sta(n)tin sen anet al rei henric da(n)gletera (et) an .rich(art). comte de piteu. qerrer mantinime(n) (con)tra .B(ertrans.) el reis he(n)ric(s) p(er) so qar uolia mal an .B(ertran). p(er)so qel era amics (et) co(n)seillare del rei joue son fill lo qals auia auuda guer ra co(n) el (et) crezia qe .B(ertrans). nagues to ta la colpa. sil pres ad aiudar. el coms .Rich(art). sos fillz. (et) ferron gra(n)t host. (et) asseieron autafort (et) ala fin pre(n)deron lo castel. (et) B(ertrans). fo pres. E qan fo menaz al pauailon de nan dal rei. acgran paor. Mas p(er)las paraulas qals el recordet al rei. he(n) ric del rei joue son fill lo reis li |
-tafort con totz sos parenz et amics. Ez avenc si qe Bertrans cerqet concordi e paz con son fraire, e fo faita granz paz e vegron amic. Mas, qan Bertrans fo con la soa gen dinz lo castel d’Autafort, fez faillimen et no⋅ill tenc sagramenz ni conven et a gran fellonia tolc lo castel a son fraire. E so fo un dia de lune, en lo qale era tals hora e tals punz qe, segon la razon dels agurs e d’astrolomia, no era bon comensar negun gran faitz. E⋅N Constantin s’en anet al rei Henric d’Angletera et a⋅N Richart, comte de Piteu, qerrer mantinimen contra Bertrans. E⋅l reis Henrics, per so qar volia mal a⋅N Bertran, per so q’el era amics et conseillare del Rei Jove, son fill, lo qals avia auuda guerra con el, et crezia qe Bertrans n’agues tota la colpa, si⋅l pres ad aiudar e⋅l coms Richart, sos fillz, et ferron grant host et asseieron Autafort et, a la fin, prenderon lo castel et Bertrans fo pres. E, qan fo menaz al pavailon denand al rei, ac gran paor. Mas per las paraulas qals el recordet al rei Henric del Rei Jove, son fill, lo reis li |
95v | |
rendet autafort. (et) p(er)donet li. el co(m)s Rich(artz) totz sos mals tallanz si co(m) uo(s) auez auzit enla ystoria qe es escri pcha denan sobre lo sirue(n)tes qe dis Pos lo genz t(er)minis floritz. Mas qa(n) lo reis henrics li rendia autafort. dis solassan ues de b(er)tran. Sia toa be la deues tu auer p(er) razon. ta(n) gra(n) felonia fezis tu de ton fraire. ez en b(er)trans sengenoillet de nan lui e dis. Seigner granz merces. be(n) mi platz aitals iuiamenz. ez entret. B(ertrans) el castel. el reis henric. el coms. Rich(artz). sen torneron en soa terra co(n) la lor gen. Qan li autre baron qa ju dauan constantin auziron so. eui ron qe .B(ertrans). encar auial castel. foron trop dolen (et) irat. eco(n)seilleron Con stantin qel se reclames de .B(ertrans). dena(n) lo rei henric qel manteria be(n) en ra zo. (et) si fez. Mas .B(ertrans). mostret al rei lo juzame(n) qel auia fait. qar el auia ben fait escrire. El reis sen ris e sol lasset. E B(ertrans). senanet ad autafort. e consta(n)tis no(n) ac autra razo. Mas li baron qui aiudauan .Const(antin). feron co(n) el lonc te(m)ps gran guerra an .B(ertran) |
rendet autafort et perdonet li, e⋅l coms Richartz, totz sos mals tallanz, si com vos avez auzit en la ystoria qe es escripcha denan sobre lo sirventes qe dis: “Pos lo genz terminis floritz”. Mas qan lo reis Henrics li rendia Autafort, dis solassan ves de Bertran: “Sia toa, be la deves tu aver per razon, tan gran felonia fezis tu de ton fraire.” Ez En Bertrans s’engenoillet denan lui e dis: “Seigner, granz merces! Ben mi platz aitals jujamenz.” Ez entret Bertrans el castel, e⋅l reis Henric e⋅l coms Richartz s’en torneron en soa terra con la lor gen. Qan li autre baron q’ajudavan Constantin auziron so e viron qe Bertrans encar avia⋅l castel, foron trop dolen et irat e conseilleron Constantin q’el se reclames de Bertrans denan lo rei Henric qe.l manteria ben en razo. Et si fez, mas Bertrans mostret al rei lo juzamen q’el avia fait, qar el avia ben fait escrire, e⋅l reis s’en ris e sollasset. E Bertrans s’en anet ad Autafort, e Constantis non ac autra razo. Mas li baron qui aiudavan Constantin feron con el lonc temps gran guerra a⋅N Bertrans |
96r | |
(et) el ad els etan co(m) uisqet noill uolc rendre lo castel. ni far paz co(n) son fraire ni tregua. eqan fo mortz a corderon se li fill de b(er)tran co(n) costa(n) tin son oncle. (et) co(n) sos fillz sos cosis (et) p(er) aqestas razos fez .B(ertrans). aqest sir uentes. |
et el ad els. E tan com visqet, no⋅ill volc rendre lo castel ni far paz con son fraire ni tregua. E qan fo mortz, acorderon se li fill de Bertran con Costantin, son oncle, et con sos fillz, sos cosis. Et per aqestas razos, fez Bertrans aqest sirventes. |
184r | |
![]() |
Aquesta es la razos daquest siruentes. xxij. SJ com uos auez mai(n)tas uetz auzitz. Enb(er)tra(n)s deborn esos fraire encostantis agren totz te- mps guerra ensems. et agren gran maluo- lenssa lus alautre. p(er) so que chascu(n)s uolia esser se- ingner dautafort lo lor comunal castel p(er) razo. et auenc se que com so fosse caussa aqen bertra(n)s agues presa etolguda autafort. ecasset costanti esos fills de laterra. Encostantis senanet. anae- mar lo uescomte de lemogas. (et) an amblart co(m)- te de peiregors. et antaillaran sei(n)gnor de mo(n)tai(n)- gnac querre lor merce quil lo deguesson aiuda(r) contra son fraire enbertran. qui malame(n) tenia autafort quera mieuz sieus enollen uolia dar ne- guna part. Anz la uia malamen deseretat. Et ill la iuderon e conseilleron contra enbertran. efeiro(n) lonc temps gran guerra ablui. etala fin tolgre(n) li autafort. enbertrans sen escampet abla soa ge(n). ecom(en)set aguerreiar autafort ab totz sos amics eparens. et aue(n)c si quen bertra(n)s cerquet (con)cordi epatz abson fraire efon faicha grans patz eue(n) gron amic. Mas qua(n)t enbertra(n)s fon abtota la soa gen dinz lo castel <le> dautafort sil fez faillim(en) enoil tenc sagrame(n) ni conuen. etolc lo chastel agran fellonia ason fraire. eso fon un dia de diluns enloqual era tals ora etals poinz q(ue) segon la razon delagurs ni de poinz edestrolomia no(n) era bon com(en)sar negun gran faich. enco(n)sta(n)tis sen anet al rei enric denglaterre. etanrichart lo comte de peitieus querre manteneme(n) (con)tran bertran. el reis enrics p(er) so quel uolia mal anb(er)- tran p(er) so quel era amics econseillaire denbertran. perdel rei ioue son fil lo quals auia auda guer- ra abel. ecrezia quen bertrans nagues tota la |
![]() |
colpa sil pres adaiudar el coms richartz sos fillz e feiron gran ost et assetgeiron autafort et ala fin preiseron lo castel. enbertran. Ecan fon me- natz al pauaillon denan lo rei ac gran paor. Mas p(er) las paraulas las quals el me(m)bret al rei enric del rei ioue son fill. lo reis li rendet au- tafort eperdonet li el el coms richartz totz sos mals talans si com uos auetz auzit en lestoria que es escrita denan sobre lo sirue(n)tes que dis. Puois lo gens terminis floritz (et) c(etera). Mas quan lo reis enrics li rendia autafort dis solazan ues de bertran sia toa ben la des tu auer p(er) razon tan gran fellonia fezis de ton fraire. et enbertrans sen genoillet denant lui edis. sei(n)gner granz M(er)- ces bem platz aital iutgame(n)z. Enbertrans in- tret el castel. el reis enrics. el coms richartz sen torneron en lor terra ablor gen. Quant li autre baron qua iudauon constanti auziro(n) so. euiron quen bertrans auia ancaras lo castel foron molt dolen et irat. econseilleron costa(n)ti quel se reclames denbertran denan lo rei enric. quel mantenria ben en razon. et el si fetz. mas bertrans mostret al rei lo iutgame(n) quel auia fa- it. car el sauia ben fait escrire el reis senris eis sollasset. enbertrans sen anet adautafort. ecosta(n) tis no(n) ac autra razo. Mas li baron que adiudauo(n) costanti feiren ablui lonc temps gra(n)t guerra anbertran et el adels. Eta(n)t com uisquet noil uolc rendre lo castel ni far patz abson fraire ni treua. ecan fon mortz. Acorderon se li fill denbertra(n) ab encostanti lor oncle et absos filz sos cosins. eper aquestas razos fetz enbertrans aquest sirue(n)tes que dis. Ges de far sirue(n)tes nom tart. Anz (et) c(etera). |
184r | |
Aquesta es la razos daquest siruentes. xxij. SJ com uos auez mai(n)tas uetz auzitz. Enb(er)tra(n)s deborn esos fraire encostantis agren totz te- mps guerra ensems. et agren gran maluo- lenssa lus alautre. p(er) so que chascu(n)s uolia esser se- ingner dautafort lo lor comunal castel p(er) razo. et auenc se que com so fosse caussa aqen bertra(n)s agues presa etolguda autafort. ecasset costanti esos fills de laterra. Encostantis senanet. anae- mar lo uescomte de lemogas. (et) an amblart co(m)- te de peiregors. et antaillaran sei(n)gnor de mo(n)tai(n)- gnac querre lor merce quil lo deguesson aiuda(r) contra son fraire enbertran. qui malame(n) tenia autafort quera mieuz sieus enollen uolia dar ne- guna part. Anz la uia malamen deseretat. Et ill la iuderon e conseilleron contra enbertran. efeiro(n) lonc temps gran guerra ablui. etala fin tolgre(n) li autafort. enbertrans sen escampet abla soa ge(n). ecom(en)set aguerreiar autafort ab totz sos amics eparens. et aue(n)c si quen bertra(n)s cerquet (con)cordi epatz abson fraire efon faicha grans patz eue(n) gron amic. Mas qua(n)t enbertra(n)s fon abtota la soa gen dinz lo castel <le> dautafort sil fez faillim(en) enoil tenc sagrame(n) ni conuen. etolc lo chastel agran fellonia ason fraire. eso fon un dia de diluns enloqual era tals ora etals poinz q(ue) segon la razon delagurs ni de poinz edestrolomia no(n) era bon com(en)sar negun gran faich. enco(n)sta(n)tis sen anet al rei enric denglaterre. etanrichart lo comte de peitieus querre manteneme(n) (con)tran bertran. el reis enrics p(er) so quel uolia mal anb(er)- tran p(er) so quel era amics econseillaire denbertran. perdel rei ioue son fil lo quals auia auda guer- ra abel. ecrezia quen bertrans nagues tota la |
Aquesta es la razos d’aquest sirventes. Sj com vos avez maintas vetz auzitz, En Bertrans de Born e sos fraire, En Costantis, agren totz temps guerra ensems et agren gran malvolenssa l’us a l’autre, per so que chascuns volia esser seingner d’Autafort, lo lor comunal castel per razo. Et avenc se que, com so fosse caussa a q’En Bertrans agues presa e tolguda Autafort e casset Costanti e sos fills de la terra, En Costantis s’en anet a N’Aemar, lo vescomte de Lemogas, et a N’Amblart, comte de Peiregors, et a⋅N Taillaran, seingnor de Montaingnac, querre lor merce, qu’il lo deguesson aiudar contra son fraire, En Bertran, qui malamen tenia Autafort, qu’era mieuz sieus, e no⋅ll en volia dar neguna part, anz l’avia malamen deseretat. Et ill l’aiuderon e conseilleron contra En Bertran e feiron lonc temps gran guerra ab lui et, a la fin, tolgren li Autafort. E⋅N Bertrans s’en escampet ab la soa gen e comenset a guerreiar Autafort ab totz sos amics e parens. Et avenc si qu’En Bertans cerquet concordi e patz ab son fraire, e fon faicha grans patz e vengron amic. Mas quant En Bertrans fon ab tota la soa gen dinz lo castel d’Autafort, si⋅l fez faillimen e no⋅il tenc sagramen ni conven e tolc lo chastel a gran fellonia a son fraire. E so fon un dia de diluns en lo qual era tals ora e tals poinz que, segon la razon del agurs ni de poinz e d’estrolomia, non era bon comensar negun gran faich. E⋅N Constantis s’en anet al rei Enric d’Englaterre et a⋅N Richart, lo comte de Peitieus, querre mantenemen contra⋅N Bertran. E.l reis Enrics, per so qu’el volia mal a⋅N Bertran, per so qu’el era amics e conseillaire d’En Bertran per del Rei Iove, son fil, lo quals avia auda guerra ab el, e crezia qu’En Bertrans n’agues tota la |
colpa sil pres adaiudar el coms richartz sos fillz e feiron gran ost et assetgeiron autafort et ala fin preiseron lo castel. enbertran. Ecan fon me- natz al pauaillon denan lo rei ac gran paor. Mas p(er) las paraulas las quals el me(m)bret al rei enric del rei ioue son fill. lo reis li rendet au- tafort eperdonet li el el coms richartz totz sos mals talans si com uos auetz auzit en lestoria que es escrita denan sobre lo sirue(n)tes que dis. puois lo gens terminis floritz (et) c(etera). Mas quan lo reis enrics li rendia autafort dis solazan ues de bertran sia toa ben la des tu auer p(er) razon tan gran fellonia fezis de ton fraire. et enbertrans sen genoillet denant lui edis. sei(n)gner granz M(er)- ces bem platz aital iutgame(n)z. Enbertrans in- tret el castel. el reis enrics. el coms richartz sen torneron en lor terra ablor gen. Quant li autre baron qua iudauon constanti auziro(n) so. euiron quen bertrans auia ancaras lo castel foron molt dolen et irat. econseilleron costa(n)ti quel se reclames denbertran denan lo rei enric. quel mantenria ben en razon. et el si fetz. mas bertrans mostret al rei lo iutgame(n) quel auia fa- it. car el sauia ben fait escrire el reis senris eis sollasset. enbertrans sen anet adautafort. ecosta(n) tis no(n) ac autra razo. Mas li baron que adiudauo(n) costanti feiren ablui lonc temps gra(n)t guerra anbertran et el adels. Eta(n)t com uisquet noil uolc rendre lo castel ni far patz abson fraire ni treua. ecan fon mortz. Acorderon se li fill denbertra(n) ab encostanti lor oncle et absos filz sos cosins. eper aquestas razos fetz enbertrans aquest sirue(n)tes que dis. Ges de far sirue(n)tes nom tart. Anz (et) c(etera). |
colpa, si⋅l pres ad aiudar e⋅l coms Richartz, sos fillz, e feiron gran ost et assetgeiron Autafort et, a la fin, preiseron lo castel e⋅N Bertran. E can fon menatz al pavaillon denan lo rei, ac gran paor. Mas per la paraulas las quals el membret al rei Enric del Rei Jove, son fill, lo reis li rendet Autafort e perdonet li, el e⋅l coms Richartz, totz sos maltalans, si com vos avetz auzit en l’estoria que es escrita denan sobre lo sirventes que dis: “Puois lo gens terminis floritz” etc. Mas quan lo reis Enrics li rendia Autafort, dis solazan ves de Bertran: “Sia toa, ben la des tu aver per razon, tan gran fellonia fezis de ton fraire.” Et En Bertrans s’engenoillet denant lui e dis: “Seingner, granz merces! Be⋅m platz aital jutgamenz.” E⋅N Bertrans intret el castel, e⋅l reis Enrics e⋅l coms Richartz s’en torneron en lor terra ab lor gen. Quant li autre baron qu’aiudavon Constanti auziron so e viron qu’En Bertrans avia ancaras lo castel, foron molt dolen et irat e conseilleron Costanti qu’el se reclames d’En Bertran denan lo rei Enric, que⋅l mantenria ben en razon. Et el si fetz. Mas Bertrans mostret al rei lo jutgamen qu’el avia fait, car el s’avia ben fait escrire, e⋅l reis s’en ris e.is sollasset. E⋅N Bertrans s’en anet ad Autafort e Costantis non ac autra razo. Mas li baron que adiudavon Costanti feiren ab lui lonc temps grant guerra a⋅N Bertran et el ad els. E tant com visquet, no⋅il volc rendre lo castel ni far patz ab son fraire ni treva. E can fon mortz, acorderon se li fill d’En Bertran ab En Constanti, lor oncle, et ab sos filz, sos cosins. E per aquestas razos, fetz En Bertrans aquest sirventes que dis: “Ges de far sirventes no⋅m tart, anz…” etc. |
169v | |
![]() |
Aquesta es la razos daqest siruentes. SJ com uos auetz maintas uetz auzitz. En- bertrans de born esos fraire encostantis agren totz temps guerra en sems. et a gren gran maluolensa lus alautre. p(er) so qe chascus uolia esser seigner dautafort lo lor comunal chastel per razo et aue(n)c se qe com so fosse causa aqen bertrans agues presa eto- lguda autafort. ecasset constantin esos fills de la terra. encostantins sen anet. Anaemar lo uescomte [de lemogas. (et) an amblart comte] de peiregors. et an taillaran sei- gnor de montagnac. querre lor merce quil lo deguesson aiudar contra son fraire enber- tran qui malame(n) tenia autafort qera mieuz sieus enollen uolia dar neguna part. Anz la- uia malamen deseretat. Et ill la iuderon econseilleron contra enbertran. efeiron lo- nc temps gran guerra ablui. et ala fin tol- gren li autafort. enbertrans sen escampet ab la soa gen. ecome(n)set aguerreiar autafo- rt ab totz sos amics eparens. et aue(n)c si que(n) bertrans cerquet concordi epatz ab so(n) frai- re efon faicha grans patz euengron amic. Mas qant en bertrans fon abtota la soa ge(n) dinz lo castel dautafort sil fetz faillime(n) e- noil tenc sagramen ni conuen etolc lo cha- stel agran fellonia ason fraire. eso fon un dia de dilus en lo qual era tals ora etals poi- ngs que segon la razon del agurs ni del po- ings edestrolomia no(n) era bon come(n)sar ne- gun gran faich. enconstantis sen anet al |
![]() |
rei enric dengleterre. et an richart lo comte de peiteus querre manteme(n) contran bertra(n). el reis enrics per so quel uolia mal anbertra(n) per so quel era amics econseillaire den bertra(n) perdel rei ioue son fil lo quals auia auda ge(r) ra ab el. ecrezia qenbertrans nages tota la co- lpa sil pres ad aiudar el coms richartz sos fillz efeiron gran ost et assetgeiron autafort et ala fin preiseron lo castel. enbertran. Ecan fon menatz al pauaillon denan lo rei ac gran paor. Mas per las paraulas las quals el me(m)- bret al rei enric del rei ioue son fill. lo reis li rendet autafort eperdonet li el el coms ri- chartz totz sos mal talans si com uos auetz au- zit en lestoria que es escrita denan sobre lo siruentes que dis. puois lo gens terminis floritz (et) c(etera). Mas qan lo reis enrics li rendia au- tafort dis solazan ues de bertran sia toa ben la des tu auer per razon tan gran fellonia fezis de ton fraire. et enbertrans sen genoillet de- nant lui edis. Seigner granz merces bem platz aital iutgame(n)z. Enbertrans intret el castel. el reis enrics. el coms richartz sen tor- neron en lor terra ablor gen. Qua(n)t li autre baron qa iudauon constantin auziron so. e- uiron qen bertrans auia ancaras lo chastel foron molt dolen et irat. et conseilleron co(n)- stantin quel se reclames denbertan dena(n) lo rei enric. quel mantenria ben en razon. et el si fetz. mas bertrans mostret al rei lo iutgamen quel auia fait. car el sauia ben fait lescrire el reis sen ris eis sollasset. en ber- trans sen anet ad autafort. econstantins n(on) ac autra razo. Mas li baron que adiudauo(n) constantin feiren ablui lonc temps grant guerra anbertran et el aels. eta(n)t com uis- quet noil uol rendre lo castel ni far patz ab son fraire ni treua. ecan fon mortz. Acor- deron se li fill denbertra(n) ab enco(n)stantin lor oncle et ab sos fillz sos cosins. eper aquestas razos fetz enbetrans aquest siruentes q(ue) dis. Ges de far siruentes nom tart. Anz lo fatz bon ses totz affanz. |
169v | |
Aquesta es la razos d’aqest siruentes. SJ com uos auetz maintas uetz auzitz. En- bertrans de born esos fraire encostantis agren totz temps guerra en sems. et a gren gran maluolensa lus alautre. p(er) so qe chascus volia esser seigner dautafort lo lor comunal chastel per razo et aue(n)c se qe com so fosse causa aqen bertrans agues presa eto- lguda autafort. ecasset constantin esos fills de la terra. encostantins sen anet. anaemar lo uescomte [de lemogas. (et) an amblart comte] de peiregors. et an taillaran sei- gnor de montagnac. querre lor merce quil lo deguesson aiudar contra son fraire enber- tran qui malame(n) tenia autafort qera mieuz sieus enollen uolia dar neguna part. anz la- uia malamen deseretat. Et ill la iuderon econseilleron contra enbertran. efeiron lo- nc temps gran guerra ablui. Et ala fin tol- gren li autafort. enbertrans sen escampet ab la soa gen. ecome(n)set aguerreiar autafo- rt ab totz sos amics eparens. et aue(n)c si que(n) bertrans cerquet concordi epatz ab so(n) frai- re efon faicha grans patz euengron amic. Mas qant en bertrans fon abtota la soa ge(n) dinz lo castel dautafort sil fetz faillime(n) e- noil tenc sagramen ni conuen etolc lo cha- stel agran fellonia ason fraire. eso fon un dia de dilus en lo qual era tals ora etals poi- ngs que segon la razon del agurs ni del po- ings edestrolomia no(n) era bon come(n)sar ne- gun gran faich. enconstantis sen anet al |
Aquesta es la razos d’aqest sirventes. Sj com vos avetz maintas vetz auzitz, En Bertrans de Born e sos fraire, En Costantis, agren totz temps guerra ensems et agren gran malvolensa l’us a l’autre, per so qe chascus volia esser seigner d’Autafort, lo lor comunal chastel per razo. Et avenc se qe, com so fosse causa a qu’En Bertans agues presa e tolguda Autafort e casset Constantin e sos fills de la terra, En Constantins s’en anet a N’Aemar, lo vescomte de Lemogas, et a N’Amblart, comte de Peiregors, et a⋅N Taillaran, seignor de Montagnac, querre lor merce, qu’il lo deguesson aiudar contra son fraire, En Bertran, qui malamen tenia Autafort, q’era mieuz sieus, e no⋅ll en volia dar neguna part, anz l’avia malamen deseretat. Et ill l’aiuderon e conseilleron contra En Bertran e feiron lonc temps gran guerra ab lui et, a la fin, tolgren li Autafort. E⋅N Bertrans s’en escampet ab la soa gen e comenset a guerreiar Autafort ab totz sos amics e parens. Et avenc si qu’En Bertrans cerquet concordi e patz ab son fraire, e fon faicha grans patz e vengron amic. Mas qant En Bertrans fon ab tota la soa gen dinz lo castel d’Autafort, si⋅l fetz faillimen e no⋅il tenc sagramen ni conven e tolc lo chastel a gran fellonia a son fraire. E so fon un dia de dilus en lo qual era tals ora e tals poings que, segon la razon del agurs ni del poings e d’estrolomia, non era bon comensar negun gran faich. E⋅N Constantis s’en anet al |
rei enric dengleterre. et an richart lo comte de peiteus querre manteme(n) contran bertra(n). el reis enrics per so quel uolia mal anbertra(n) per so quel era amics econseillaire den bertra(n) perdel rei ioue son fil lo quals auia auda ge(r) ra ab el. ecrezia qenbertrans nages tota la co- lpa sil pres ad aiudar el coms richartz sos fillz efeiron gran ost et assetgeiron autafort et ala fin preiseron lo castel. enbertran. Ecan fon menatz al pauaillon denan lo rei ac gran paor. Mas per las paraulas las quals el me(m)- bret al rei enric del rei ioue son fill. lo reis li rendet autafort eperdonet li el el coms ri- chartz totz sos mal talans si com uos auetz au- zit en lestoria que es escrita denan sobre lo siruentes que dis. puois lo gens terminis floritz (et)c. Mas qan lo reis enrics li rendia au- tafort dis solazan ues de bertran sia toa ben la des tu auer per razon tan gran fellonia fezis de ton fraire. et enbertrans sen genoillet de- nant lui edis. Seigner granz merces bem platz aital iutgame(n)z. Enbertrans intret el castel. el reis enrics. el coms richartz sen tor- neron en lor terra ablor gen. Qua(n)t li autre baron qa iudauon constantin auziron so. e- uiron qen bertrans auia ancaras lo chastel foron molt dolen et irat. Et conseilleron co(n)- stantin quel se reclames denbertan dena(n) lo rei enric. quel mantenria ben en razon. et el si fetz. mas bertrans mostret al rei lo iutgamen quel auia fait. car el sauia ben fait escrire el reis sen ris eis sollasset. en ber- trans sen anet ad autafort. econstantins n(on) ac autra razo. Mas li baron que adiudauo(n) constantin feiren ablui lonc temps grant guerra anbertran et el aels. eta(n)t com uis- quet noil uol rendre lo castel ni far patz ab son fraire ni treua. ecan fon mortz. acor- deron se li fill denbertra(n) ab enco(n)stantin lor oncle et ab sos fillz sos cosins. eper aquestas razos fetz enbetrans aquest siruentes q(ue) dis. Ges de far siruentes nom tart. anz lo fatz bon ses totz affanz. |
rei Enric d’Engleterre et a⋅N Richart, lo comte de Peiteus, querre mantemen contra⋅N Bertran. E⋅l reis Enrics, per so qu’el volia mal a⋅N Bertran, per so qu’el era amics e conseillaire d’En Bertran per del Rei Iove, son fil, lo quals avia auda gerra ab el, e crezia q’En Bertrans n’ages tota la colpa, si⋅l pres ad aiudar e⋅l coms Richartz, sos fillz, e feiron gran ost et assetgeiron Autafort, et a la fin preiseron lo castel e⋅N Bertran. E can fon menatz al pavaillon denan lo rei, ac gran paor. Mas per las paraulas las quals el membret al rei Enric del Rei Iove, son fill, lo reis li rendet Autafort e perdonet li, el e⋅l coms Richartz, totz sos maltalans, si com vos avetz auzit en l’estoria que es escrita denan sobre lo sirventes que dis: “Puois lo gens terminis floritz” etc. Mas qan lo reis Enrics li rendia Autafort, dis solazan ves de Bertran: “Sia toa, ben la des tu aver per razon, tan gran fellonia fezis de ton fraire.” Et En Bertrans s’engenoillet denant lui e dis: “Seigner, granz merces! Be⋅m platz aital iutgamenz.” E⋅N Bertrans intret el castel, e⋅l reis Enrics e⋅l coms Richartz s’en torneron en lor terra ab lor gen. Quant li autre baron q’aiudavon Constantin auziron so e viron q’En Bertrans avia ancaras lo chastel, foron molt dolen et irat et coinselleron Constantin qu’el se reclames d’En Bertran denan lo rei Enric, que⋅l mantenria ben en razon. Et el si fetz. Mas Bertrans mostret al rei lo iutgamen qu’el avia fait, car el s’avia ben fait escrire, e⋅l reis s’en ris e⋅is sollasset. E⋅N Bertrans s’en anet ad Autafort e Constantins non ac autra razo. Mas li baron que adiudavon Constantin feiren ab lui lonc temps grant guerra a⋅N Bertran et el a els. E tant com visquet, no⋅il vol rendre lo castel ni far patz ab son fraire ni treva. E can fon mortz, acorderon se li fill d’En Bertran ab En Constantin, lor oncle, et ab sos fillz, sos cosins. E per aquestas razos, fetz En Bertrans aquest sirventes que dis: “Ges de far sirventes no⋅m tart, anz lo fatz bon ses totz affanz” |
169v | |
Aquesta es la razos daqest siruentes. SJ com uos auetz maintas uetz auzitz. En- bertrans de born esos fraire encostantis agren totz temps guerra en sems. et a gren gran maluolensa lus alautre. p(er) so qe chascus uolia esser seigner dautafort lo lor comunal chastel per razo et aue(n)c se qe com so fosse causa aqen bertrans agues presa eto- lguda autafort. ecasset constantin esos fills de la terra. encostantins sen anet. Anaemar lo uescomte [de lemogas. (et) an amblart comte] de peiregors. et an taillaran sei- gnor de montagnac. querre lor merce quil lo deguesson aiudar contra son fraire enber- tran qui malame(n) tenia autafort qera mieuz sieus enollen uolia dar neguna part. Anz la- uia malamen deseretat. Et ill la iuderon econseilleron contra enbertran. efeiron lo- nc temps gran guerra ablui. et ala fin tol- gren li autafort. enbertrans sen escampet ab la soa gen. ecome(n)set aguerreiar autafo- rt ab totz sos amics eparens. et aue(n)c si que(n) bertrans cerquet concordi epatz ab so(n) frai- re efon faicha grans patz euengron amic. Mas qant en bertrans fon abtota la soa ge(n) dinz lo castel dautafort sil fetz faillime(n) e- noil tenc sagramen ni conuen etolc lo cha- stel agran fellonia ason fraire. eso fon un dia de dilus en lo qual era tals ora etals poi- ngs que segon la razon del agurs ni del po- ings edestrolomia no(n) era bon come(n)sar ne- gun gran faich. enconstantis sen anet al |
Aquesta es la razos d’aqest sirventes. Si com vos avetz maintas vetz auzitz, En Bertrans de Born e sos fraire, En Costantis, agren totz temps guerra ensems et agren gran malvolensa l’us a l’autre, per so qe chascus volia esser seigner d’Autafort, lo lor comunal chastel per razo. Et avenc se qe, com so fosse causa a qu’En Bertans agues presa e tolguda Autafort e casset Constantin e sos fills de la terra, En Constantins s’en anet a N’Aemar, lo vescomte de Lemogas, et a N’Amblart, comte de Peiregors, et a⋅N Taillaran, seignor de Montagnac, querre lor merce, qu’il lo deguesson aiudar contra son fraire, En Bertran, qui malamen tenia Autafort, q’era mieuz sieus, e no⋅ll en volia dar neguna part, anz l’avia malamen deseretat. Et ill l’aiuderon e conseilleron contra En Bertran e feiron lonc temps gran guerra ab lui et, a la fin, tolgren li Autafort. E⋅N Bertrans s’en escampet ab la soa gen e comenset a guerreiar Autafort ab totz sos amics e parens. Et avenc si qu’En Bertrans cerquet concordi e patz ab son fraire, e fon faicha grans patz e vengron amic. Mas qant En Bertrans fon ab tota la soa gen dinz lo castel d’Autafort, si⋅l fetz faillimen e no⋅il tenc sagramen ni conven e tolc lo chastel a gran fellonia a son fraire. E so fon un dia de dilus en lo qual era tals ora e tals poings que, segon la razon del agurs ni del poings e d’estrolomia, non era bon comensar negun gran faich. E⋅N Constantis s’en anet al |
rei enric dengleterre. et an richart lo comte de peiteus querre manteme(n) contran bertra(n). el reis enrics per so quel uolia mal anbertra(n) per so quel era amics econseillaire den bertra(n) perdel rei ioue son fil lo quals auia auda ge(r) ra ab el. ecrezia qenbertrans nages tota la co- lpa sil pres ad aiudar el coms richartz sos fillz efeiron gran ost et assetgeiron autafort et ala fin preiseron lo castel. enbertran. Ecan fon menatz al pauaillon denan lo rei ac gran paor. Mas per las paraulas las quals el me(m)- bret al rei enric del rei ioue son fill. lo reis li rendet autafort eperdonet li el el coms ri- chartz totz sos mal talans si com uos auetz au- zit en lestoria que es escrita denan sobre lo siruentes que dis. puois lo gens terminis floritz (et) c(etera). Mas qan lo reis enrics li rendia au- tafort dis solazan ues de bertran sia toa ben la des tu auer per razon tan gran fellonia fezis de ton fraire. et enbertrans sen genoillet de- nant lui edis. Seigner granz merces bem platz aital iutgame(n)z. Enbertrans intret el castel. el reis enrics. el coms richartz sen tor- neron en lor terra ablor gen. Qua(n)t li autre baron qa iudauon constantin auziron so. e- uiron qen bertrans auia ancaras lo chastel foron molt dolen et irat. et conseilleron co(n)- stantin quel se reclames denbertan dena(n) lo rei enric. quel mantenria ben en razon. et el si fetz. mas bertrans mostret al rei lo iutgamen quel auia fait. car el sauia ben fait lescrire el reis sen ris eis sollasset. en ber- trans sen anet ad autafort. econstantins n(on) ac autra razo. Mas li baron que adiudauo(n) constantin feiren ablui lonc temps grant guerra anbertran et el aels. eta(n)t com uis- quet noil uol rendre lo castel ni far patz ab son fraire ni treua. ecan fon mortz. Acor- deron se li fill denbertra(n) ab enco(n)stantin lor oncle et ab sos fillz sos cosins. eper aquestas razos fetz enbetrans aquest siruentes q(ue) dis. Ges de far siruentes nom tart. Anz lo fatz bon ses totz affanz. |
rei Enric d’Engleterre et a⋅N Richart, lo comte de Peiteus, querre mantemen contra⋅N Bertran. E⋅l reis Enrics, per so qu’el volia mal a⋅N Bertran, per so qu’el era amics e conseillaire d’En Bertran per del Rei Jove, son fil, lo quals avia auda gerra ab el, e crezia q’En Bertrans n’ages tota la colpa, si⋅l pres ad aiudar e⋅l coms Richartz, sos fillz, e feiron gran ost et assetgeiron Autafort, et a la fin preiseron lo castel e⋅N Bertran. E can fon menatz al pavaillon denan lo rei, ac gran paor. Mas per las paraulas las quals el membret al rei Enric del Rei Jove, son fill, lo reis li rendet Autafort e perdonet li, el e⋅l coms Richartz, totz sos maltalans, si com vos avetz auzit en l’estoria que es escrita denan sobre lo sirventes que dis: “Puois lo gens terminis floritz” etc. Mas qan lo reis Enrics li rendia Autafort, dis solazan ves de Bertran: “Sia toa, ben la des tu aver per razon, tan gran fellonia fezis de ton fraire.” Et En Bertrans s’engenoillet denant lui e dis: “Seigner, granz merces! Be⋅m platz aital jutgamenz.” E⋅N Bertrans intret el castel, e⋅l reis Enrics e⋅l coms Richartz s’en torneron en lor terra ab lor gen. Quant li autre baron q’aiudavon Constantin auziron so e viron q’En Bertrans avia ancaras lo chastel, foron molt dolen et irat et coinselleron Constantin qu’el se reclames d’En Bertran denan lo rei Enric, que⋅l mantenria ben en razon. Et el si fetz. Mas Bertrans mostret al rei lo jutgamen qu’el avia fait, car el s’avia ben fait l'escrire, e⋅l reis s’en ris e⋅is sollasset. E⋅N Bertrans s’en anet ad Autafort e Constantins non ac autra razo. Mas li baron que adiudavon Constantin feiren ab lui lonc temps grant guerra a⋅N Bertran et el a els. E tant com visquet, no⋅il vol rendre lo castel ni far patz ab son fraire ni treva. E can fon mortz, acorderon se li fill d’En Bertran ab En Constantin, lor oncle, et ab sos fillz, sos cosins. E per aquestas razos, fetz En Bertrans aquest sirventes que dis: “Ges de far sirventes no⋅m tart, anz lo fatz bon ses totz affanz”. |
A cura di Agozzino Federica, Arditi Vanessa, Gatti Flavia
62v | |
![]() |
[a]L te(m)ps qen Richarz era coms de piteus anz qe fos reis. Ber trans de born si era sos enemic(s). |
63r | |
![]() |
p(er)so qe b(er)trans uolia ben al rei ioue. q(e) gue(r)re- iaua adoncs cu(m) richart qera sos fraire. Eb(er) trans si auia faich iurar co(n)tra richart lo bon uesco(m)te de le moges. qui auia nom naimars. El uescomte de torena. el uesco(m) te de uentado(r)n. el uescomte de gumel. el comte de peiregors. e son fraire. el co(m)te dengoleima. esos dos fraires. El comte Raimon de tolosa. el comte de flandres. elcomte de barsalona. En centoill desta- rac. un comte de gascoigna. En gaston de bearn. comte de begoza. el co(m)te dignon Etuich aqist sil abandoneren. eferon paz ses lui. eses p(er)iureron uas lui. Enaimars lo uescoms delemoges qui plus li era te(n) gutz damor e desagramen. si la bando net efez paz ses lui. E richa(r)tz qan saup q(e) tuich aqist lauian abandonat. el sen ve(n)c denant. autafort. cu(m) la soa ost. edis e iu ret qe mais no(n) sen partiria si noil daua autafort eno uinia ason co(m)mandame(n). Bertrans qant auzi so qen richartz auia iurat. esabia qel era abandonatz de totz aqestz qe uos auez auzit. sil det lo castel. esi uen a son comandamen. El coms Ri- cha(r)tz lo receup p(er)donan e baisan lo. don b(er)trans fez da q(e)stas doas razos aq(e)st sirve(n)te(s). |
63v | |
![]() |
Ges eu nom desconort. Sieu hai p(er)dut. E sapchatz qe p(er)una cobla qel fez el si(r)ue- tes.laqals com(en)sa Sil coms mes auine(n)z e no(n) auars. Lo coms richartz li p(er)donet son brau talan. eli re(n)det son castel au tafort. e ue(n)c sos amics corals. Eua b(er)tra(ns). guerreiar. naimar lo uescont qel auia desa(m)parat. el comte de p(er)egors. don ber trans receup degra(n)z danz. et el alor fez granz mals. En richartz qan fo deue(n) gutz reis. passet outramar. e bertrans remas guereian. Bertrans de born. |
62v | |
[a]L te(m)ps qen Richarz era coms de piteus anz qe fos reis. Ber trans de born si era sos enemic(s). |
Al temps qe·N Richarz era coms de Piteus anz qe fos reis, Bertrans de Born si era sos enemics, |
63r | |
p(er)so qe b(er)trans uolia ben al rei ioue. q(e) gue(r)re- iaua adoncs cu(m) richart qera sos fraire. Eb(er) trans si auia faich iurar co(n)tra richart lo bon uesco(m)te de le moges. qui auia nom naimars. El uescomte de torena. el uesco(m) te de uentado(r)n. el uescomte de gumel. el comte de peiregors. e son fraire. el co(m)te dengoleima. esos dos fraires. El comte Raimon de tolosa. el comte de flandres. elcomte de barsalona. En centoill desta- rac. un comte de gascoigna. En gaston de bearn. comte de begoza. el co(m)te dignon Etuich aqist sil abandoneren. eferon paz ses lui. eses p(er)iureron uas lui. Enaimars lo uescoms delemoges qui plus li era te(n) gutz damor e desagramen. si la bando net efez paz ses lui. E richa(r)tz qan saup q(e) tuich aqist lauian abandonat. el sen ve(n)c denant. autafort. cu(m) la soa ost. edis e iu ret qe mais no(n) sen partiria si noil daua autafort eno uinia ason co(m)mandame(n). Bertrans qant auzi so qen richartz auia iurat. esabia qel era abandonatz de totz aqestz qe uos auez auzit. sil det lo castel. esi uen a son comandamen. El coms Ri- cha(r)tz lo receup p(er)donan e baisan lo. don b(er)trans fez da q(e)stas doas razos aq(e)st sirve(n)te(s). |
per so qe Bertrans volia ben al rei Jove, qe guerreiava adoncs cum Richart q'era sos fraire, e Bertrans si avia faich jurar contra Richart lo bon vescomte de Lemoges, qui avia nom N'Aimars, e·l vescomte de Torena, e·l vescomte de Ventadorn, e·l vescomte de Gumel, e·l comte de Peiregors e son fraire, e·l comte d' Engoleima e sos dos fraires, e·l comte Raimon de Tolosa, e·l comte de Flandres, e·l comte de Barsalona, e·N Centoill d' Estarac, un comte de Gascoigna, e·N Gaston de Bearn comte de Begoza, e·l comte Dignon. E tuich aqist si l'abandoneren e feron paz ses lui e ses perjureron vas lui. E N'Aimars lo vescoms de Lemoges qui plus li era tengutz d'amor e de sagramen si l'abandonet e fez paz ses lui. E Richartz qan saup qe tuich aqist l'avian abandonat el sen venc denant Autafort, cum la soa ost e dis e juret qe mais non sen partiria si no·il dava Autafort e no vinia a son commandamen. Bertrans qant auzi so q·En Richartz avia jurat e sabia qe·l era abandonatz de totz aqestz qe vos avez auzit, si·l det lo castel e si ven a son comandamen. E·l coms Richartz lo receup perdonan e baisan lo. Don Bertrans fez d'aqestas doas razos aqest sirventes: |
63v | |
Ges eu nom desconort. Sieu hai p(er)dut. E sapchatz qe p(er)una cobla qel fez el si(r)ue- tes.laqals com(en)sa Sil coms mes auine(n)z e no(n) auars. Lo coms richartz li p(er)donet son brau talan. eli re(n)det son castel au tafort. e ue(n)c sos amics corals. Eua b(er)tra(ns). guerreiar. naimar lo uescont qel auia desa(m)parat. el comte de p(er)egors. don ber trans receup degra(n)z danz. et el alor fez granz mals. En richartz qan fo deue(n) gutz reis. passet outramar. e bertrans remas guereian. Bertrans de born. |
"Ges eu no·m desconort s'ieu hai perdut", e sap chatz qe per una cobla q·el fez el sirvetes la qals comensa: " Si·l coms mes avinenz e non avars". Lo coms Richartz li perdonet son brau talan e li rendet son castel Autafort e venc sos amics corals. E va Bertrans guerreiar N'Aimar lo vescont q·el avia desamparat e·l comte de Peregors, Don Bertrans receup de granz danz et el alor fez granz mals. En Richartz qan fo devengutz reis, passet outra mar e Bertrans remas guereian. Bertrans de born. |
178 v | |
![]() |
Aquesta es la razos daquest siruentes. xxviy. Al temps quen richartz era coms de peitieus. A(n)z quel fos reis. Bertrans de born si era sos ene- mics. p(er)so quem bertrams uolia ben al rei ioue. Que guerreiaua adoncs abenrichartz quera sos fraire. Enbertrans si auia fait iurar contran richa- rt. lo bon uescomte de lemogas. Que auia [...] naema- rs. El uescomte de uentedorn. El uescomte de gu- mel. El comte de peiragors eson fraire. El comte dengoleime esos dos fraires. El comte raimon de tolosa. El comte de flandres. El comte de barso- lona. Encentoill de starac un comte de gascom- gna. En gaston de bearn comte de bigoza. El co(m)- te de digon. Etuich aquistz sil abandoneron efeir- on patz ses lui. Eses p(er)iureron uas lui. Enaemars lo uescoms de lemogas que plus lera tengutz damo(r) ede sagramen sil abandonet efetz pas ses lui. En richartz cant saup que tuich aquist lauion aban- donat el sen uenc denant autafort ablasoa ost. E dis eiuret que iamais nosen partiria sil noill da- ua Autafort. Eno uenia ason comandamen. Ber- trans quant auzi so quem richartz auia iurat esabi- a quel era abandonatz de totz aquestz que uos auetz ausit. Sil detlo castel esi uens ason coma(n)damen. El coms richartz lo recep perdonali ebaisan lo. E sapchatz que p(er) una cobla quel fetz el siruentes. lo cals comenssa. Sil coms mes auine(n)s eno(n) auars. lo coms richartz li p(er)donet son brau talan. Ere(n)det li son castel autafort. Euengren fui amic coral. Euai sen en Bertrans ecom(en)sa auguerreiar naem- ar lo uescomte que auia desamparat. El comte de peiregors. Don bertrans receup de grans dans. Et el alor fetz de grans mals. Enrichartz quant fon deue(n)gutz reis passet outramar. Enbertrans re- mas guerreian. Don bertrans fetz daquestas doas razos aquest siruentes. Ges eu nom desconort. (et)c(era). |
tiri
178v | |
Aquesta es la razos daquest siruentes. xxviy. Al temps quen richartz era coms de peitieus. A(n)z quel fos reis. Bertrans de born si era sos ene- mics. p(er)so quem bertrams uolia ben al rei ioue. Que guerreiaua adoncs abenrichartz quera sos fraire. Enbertrans si auia fait iurar contran richa- rt. lo bon uescomte de lemogas. Que auia [...] naema- rs. El uescomte de uentedorn. El uescomte de gu- mel. El comte de peiragors eson fraire. El comte dengoleime esos dos fraires. El comte raimon de tolosa. El comte de flandres. El comte de barso- lona. Encentoill de starac un comte de gascom- gna. En gaston de bearn comte de bigoza. El co(m)- te de digon. Etuich aquistz sil abandoneron efeir- on patz ses lui. Eses p(er)iureron uas lui. Enaemars lo uescoms de lemogas que plus lera tengutz damo(r) ede sagramen sil abandonet efetz pas ses lui. En richartz cant saup que tuich aquist lauion aban- donat el sen uenc denant autafort ablasoa ost. E dis eiuret que iamais nosen partiria sil noill da- ua Autafort. Eno uenia ason comandamen. Ber- trans quant auzi so quem richartz auia iurat esabi- a quel era abandonatz de totz aquestz que uos auetz ausit. Sil detlo castel esi uens ason coma(n)damen. El coms richartz lo recep perdonali ebaisan lo. E sapchatz que p(er) una cobla quel fetz el siruentes. lo cals comenssa. Sil coms mes auine(n)s eno(n) auars. lo coms richartz li p(er)donet son brau talan. Ere(n)det li son castel autafort. Euengren fui amic coral. Euai sen en Bertrans ecom(en)sa auguerreiar naem- ar lo uescomte que auia desamparat. El comte de peiregors. Don bertans receup de grans dans. Et el alor fetz de grans mals. Enrichartz quant fon deue(n)gutz reis passet outramar. Enbertrans re- mas guerreian. Don bertrans fetz daquestas doas razos aquest siruentes. Ges eu nom desconort. (et)c(era). |
Aquesta es la razos d'aquest sirventes. xxviy. Al temps qu'En Richartz era coms de Peitieus anz qu'el fos reis, Bertrans de Born si era sos enemics, per so que·m Bertrams volia ben al rei Jove, que guerreiava adoncs ab En Richartz qu'era sos fraire, En Bertrans si avia fait jurar contra·N Richart lo bon vescomte de Lemogas, que avia [...] N'Aemars, e·l vescomte de Ventedorn e·l vescomte de Gumel e·l comte de Peiragors e son fraire e·l comte d'Engoleime e sos dos fraires e·l comte Raimon de Tolosa e·l comte de Flandres e·l comte de Barsolona e·N Centoill d'Estarac, un comte de Gascomgna, e·N Gaston de Bearn comte de Bigoza e·l comte de Digon. E tuich aquistz si l'abandoneron e feiron patz ses lui e ses perjureron vas lui. E N'Aemars, lo vescoms de Lemogas que plus l'era tengutz d'amor e de sagramen, si l'abandonet e fetz pas ses lui. E·N Richartz, cant saup que tuich aquist l'avion abandonat, el s'en venc denant Autafort ab la soa ost e dis e juret que jamais no s'en partiria s'il no·ill dava Autafort e no venia a son comandamen. Bertrans, quant auzi so qu'em Richartz avia jurat, e sabia qu'el era abandonatz de totz aquestz que vos avetz ausit, si·l det lo castel e si vens a son comandamen. E·l coms Richartz lo recep, perdona li e baisan lo. E sapchatz que, per una cobla qu'el fetz el sirventes, lo cals comenssa: "Sil coms m'es avinens e non avars". Lo coms Richartz li perdonet son brau talan e rendet li son castel Autafort e vengren fui amic coral. E vai sen e'N Bertrans e comensa a guerreiar N'Aemar lo vescomte que avia desamparat. E·l comte de Peiregors; don Bertans receup de grans dans et el alor fetz de grans mals. E·N Richartz, quant fon devengutz reis, passet outra mar e·N Bertrans remas guerreian. Don Bertrans fetz d'aquestas doas razos aquest sirventes: " Ges eu no·m desconort..." |
163r | |
![]() |
Aquesta es la razos daquest siruentes. Al temps qen richartz era coms de peiteus. Anz quel fos reis. Bertrams deborn si era sos enemics. P(r)so qem bertrams uolia be(n) al rei ioue. Que guerreiaua adoncs ab en ric- hart quera sos fraire. En bertrams si auia fait iurar contran richart. lo bon uescomte de le- mogas. Que auia nom naemarz. El uescom- te de uentedorn. El uescompte de gumel. El co(m)- te de peiragors. eson fraire. El comte dengolei me. esos dos fraires. El comte raimo(n) de tolosa. El comte de flandres. El comte de barsolona. En centoill de sarac un comte de gascoigna. En gaston de bearn comte de bigora.El comte de digon. E tuich aquist sil abandoneron e fei- ron fatz ses lui .E ses p(er)iurero(n) uas lui. Enarmars lo uescons de le- mogas que plus lera tengutz d amor ede sagra- men sil abandonet efetz patz ses lui. En rich- artz cant saup que tuich aquist lauion aban- donat el sen uenc de nant autafort ablasoa- ost. Edis eiuret que iamais no sen partiria sil noill daua Autafort. Eno uenia ason coman- damen. Bertrams quant auzi so uen richartz auia iurat esabia quel era abandonatz de totz aquestz que uos auetz ausit. Sil det lo chastel esiuenc ason comandame(n). El coms richartz |
163v | |
![]() |
lo recheup perdoali ebaisan lo. E sapchatz que per una cobla quel fetz el siruentes. lo quals comensa. Sil coms mes auinens enon auartz. Lo coms richartz li perdonet son brau talan. Erendet li son chastel Autafort. Euengren fui amic coral. Euai sen en Bertrans ecomen- sa agguerreiar. naiemar lo uescomte q(ue)l auia desamparat. El comte de peiregors. Don Ber- trams receup de grans dans. Et el alor fetz de grans mals. En richartz quant fon de ue(n)- gutz reis passet outramar. Enbertrans re- mas guerreian. Don bertrans fetz daquestas doas razos aquest siruentes. Ges eu nom des- conort sieu ai perdut. |
163r | |
Al temps qen richartz era coms de peiteus. Anz quel fos reis. Bertrams deborn si era sos enemics. P(r)so qem bertrams uolia be(n) al rei ioue. Que guerreiaua adoncs ab en ric- hart quera sos fraire. En bertrams si auia fait iurar contran richart. lo bon uescomte de le- mogas. Que auia nom naemarz. El uescom- te de uentedorn. El uescompte de gumel. El co(m)- te de peiragors. eson fraire. El comte dengolei me. esos dos fraires. El comte raimo(n) de tolosa. El comte de flandres. El comte de barsolona. En centoill de sarac un comte de gascoigna. En gaston de bearn comte de bigora.El comte de digon. E tuich aquist sil abandoneron e fei- ron fatz ses lui .E ses p(er)iurero(n) uas lui. Enarmars lo uescons de le- mogas que plus lera tengutz d amor ede sagra- men sil abandonet efetz patz ses lui. En rich- artz cant saup que tuich aquist lauion aban- donat el sen uenc de nant autafort ablasoa- ost. Edis eiuret que iamais no sen partiria sil noill daua Autafort. Eno uenia ason coman- damen. Bertrams quant auzi so uen richartz auia iurat esabia quel era abandonatz de totz aquestz que uos auetz ausit. Sil det lo chastel esiuenc ason comandame(n). El coms richartz |
Al temps q’En Richartz era coms de Peiteus, anz qu’el fos reis, Bertrans de Born si era sos enemics, per so q’En Bertrans volia ben al Rei Jove, que guerreiava adoncs ab En Richart qu’era sos fraire. E·N Bertrans si avia fait jurar contra·N Richart lo bon vescomte de Lemogas, que avia nom N’Aemars, e·l vescomte de Torena e·l vescomte de Ventadorn e·l vescomte de Gumel e·l comte de Peiragors e son fraire e·l comte d’Engolesme e sos dos fraires e·l comte Raimon de Tolosa e·l comte de Flandres e·l comte de Barsalona e·N Centoill d’Estarac, un comte de Gascoigna, e·N Gaston de Bearn, comte de Bigora e·l comte de Digon. E tuit aquist si l’abandoneron e feiron patz ses lui e si·s perjureron vas lui. E N’Aemars, lo vescoms de Lemogas, que plus l’era ten- gutz d’amor e de sagramen, si l’abandonet e fetz patz ses lui. E·N Richartz, cant saup que tuich aquist l’avion abandonat, el s’en venc denant Autafort ab la soa ost e dis e juret que ja mais no s’en partiria s’il no·ill dava Autafort e no venia a son comandamen. Bertrans, quant auzi so qu’En Richartz avia jurat, e sabia qu’el era abandonatz de totz aquestz que vos avetz auzit, si·l det lo chastel e si venc a son comandamen. E·l coms Richartz
|
163v | |
lo recheup perdoali ebaisan lo. E sapchatz que per una cobla quel fetz el siruentes. lo quals comensa. Sil coms mes auinens enon auartz. Lo coms richartz li perdonet son brau talan. Erendet li son chastel Autafort. Euengren fui amic coral. Euai sen en Bertrans ecomen- sa agguerreiar. naiemar lo uescomte q(ue)l auia desamparat. El comte de peiregors. Don Ber- trams receup de grans dans. Et el alor fetz de grans mals. En richartz quant fon de ue(n)- gutz reis passet outramar. Enbertrans re- mas guerreian. Don bertrans fetz daquestas doas razos aquest siruentes. Ges eu nom des- conort sieu ai perdut. |
lo receup, perdona li e baisan lo. E sapchatz que, per una cobla qu’el fetz e·l sirventes, la quals comensa : “Si·l coms m’es avinens e non avars”.Llo coms Richartz li perdonet son brau talan e rendet li son chastel Autafort e vengren fin amic coral. E vai s’en En Bertrans e comensa a guerreiar N’Aemar, lo vescomte, que l’avia desamparat, e·l comte de Peiregors ; don Bertrans receup de grans dans et el a lor fetz de grans mals. E·N Richartz, quant fon devengutz reis, passet outra mar, e·N Bertrans remas guerreian. Don Bertrans fetz d’aquestas doas razos aquest sirventes : “Ges eu no·m desconort, s’ieu ai perdut...” |
96v | |
![]() |
[l] o plai(n)tz qe B(ertrans) de born fez del rei joue no portautra razon se no q(ue)l reis joues era lo meiller hom del mon. en B(ertrans) li uolia meillz qe az ho me del mon el reis joues uolia miellz ad el qe az home del mon e |
97r | |
![]() |
plus le crezia. per qe lo reis he(n)rics sos paire el coms Richarz. sos frai re uolum mal an. B(er)tran. ep(er) lava lor qel rei joues auia ep(er) lo gran danz qe(n) fo atota genz el fez aq(ue)st plai(n)gz de lui qe dis. |
96v | |
[l] o plai(n)tz qe B(ertrans) de born fez del rei joue no portautra razon se no q(ue)l reis joues era lo meiller hom del mon. en B(ertrans) li uolia meillz qe az ho me del mon el reis joues uolia miellz ad el qe az home del mon e |
Lo plaintz qe Bertrans de Born fez del Rei Jove no port’autra razon se no qe⋅l Reis Joves era lo meiller hom del mon, e⋅N Bertrans li volia meillz ad el qe az home del mon, e⋅l Reis Joves volia miellz ad el qe az home del mon e |
97r | |
plus le crezia. per qe lo reis he(n)rics sos paire el coms Richarz. sos frai re uolum mal an. B(er)tran. ep(er) lava lor qel rei joues auia ep(er) lo gran danz qe(n) fo atota genz el fez aq(ue)st plai(n)gz de lui qe dis. |
plus le crezia; per qe lo reis Henrics, sos paire, e⋅l coms Richarz, sos fraire, volum mal a⋅N Bertran. E per la valor qe⋅l Reis Joves avia e per lo gran danz qe⋅l Rei Joves avia e per lo gran danz q’en fo a tota genz, el fez aquest plaingz de lui qe dis. |
183v | |
![]() |
Aquesta es la razos daquest sirventes. xx. Lo plainz quen bertrans de born fetz del rei ioue no(n) porta autra razon si no(n) quel reis ioues era lo meiller hom del mon. enb(er)tra(n)s li uo- lia meills qua home del mon elo reis ioues adel meills qua home del mon. eplus lo crezia q(ue) home del mon. p(er) que lo reis enrics sos paire elco- ms richartz sos fraire uolian mal anbertran. ep(er) lo ualor quel reis ioues auia ep(er) lo gran dol que fon atota la gen el fetz lo plaing de lui quedis. Mon chan fenis abdol et amal traire. |
183v | |
Aquesta es la razos daquest sirventes. xx. Lo plainz quen bertrans de born fetz del rei ioue no(n) porta autra razon si no(n) quel reis ioues era lo meiller hom del mon. enb(er)tra(n)s li uo- lia meills qua home del mon elo reis ioues adel meills qua home del mon. eplus lo crezia q(ue) home del mon. p(er) que lo reis enrics sos paire elco- ms richartz sos fraire uolian mal anbertran. ep(er) lo ualor quel reis ioues auia ep(er) lo gran dol que fon atota la gen el fetz lo plaing de lui quedis. Mon chan fenis abdol et amal traire. |
Aquesta es la razos d'aquest sirventes. Lo plainz qu'En Bertrans de Born fetz del Rei Jove non porta autra razon si non que.l Reis Joves era lo meiller hom del mon, e.N Bertrans li volia meills qu'a home del mon, e lo Reis Joves ad el meills qu'a home del mon e plus lo crezia que home del mon. Per que lo reis Enrics, sos paire, e.l coms Richartz, sos fraire, volian mal a.N Bertran. E per lo valor que.l Reis Joves avia e per lo gran dol que fon a tota la gen, el fetz lo plaing de lui que dis: "Mon chan fenis ab dol et a maltraire" |
169r | |
![]() |
Aquesta es la razos daqest sirue(n)tes. Lo plainz qen bertrans de born fetz del rei ioue no(n) porta autra razon si no(n) quel reis ioues era lo meiller hom del mon enber trans li uolia meills qua home del mon elo reis ioues ad el meills qa home del mon. epl(u)s lo crezia que home del mon. p(er) que lo reis en- rics sos paire el coms richartz sos fraire uolia(n) mal an bertran. eper lo ualor quel reis ioues a- uia eper lo gran dol que fon atota la gen el fetz lo plaing de lui que dis. Mon chan fenis ab dol et amal traire. |
169r | |
Aquesta es la razos daqest sirue(n)tes. Lo plainz qen bertrans de born fetz del rei ioue no(n) porta autra razon si no(n) quel reis ioues era lo meiller hom del mon enber trans li uolia meills qua home del mon elo reis ioues ad el meills qa home del mon. epl(u)s lo crezia que home del mon. p(er) que lo reis en- rics sos paire el coms richartz sos fraire uolia(n) mal an bertran. eper lo ualor quel reis ioues a- uia eper lo gran dol que fon atota la gen el fetz lo plaing de lui que dis. Mon chan fenis ab dol et amal traire. |
Aquesta es la razos d'aqest sirventes. Lo plainz q'En Bertrans de Born fetz del Rei Jove non porta autra razon si non que.l Reis Joves era lo meiller hom del mon, e.N Bertrans li volia meills qu'a home del mon, e lo Reis Joves ad el meills q'a home del mon e plus lo crezia que home del mon. Per que lo reis Enrics, sos paire, e.l coms Richartz, sos fraire, volia mal a.N Bertran. E per lo valor que.l Reis Joves avia e per lo gran dol que fon a tota la gen, el fetz lo plaing de lui que dis:"Mon chan fenis ab dol et a maltraire..." |
A cura di Anna Spissu
73v | |
![]() |
(L)O reis henrics danglet(er)ra si tenía assis B(er)tran de born de dinz alta fort el con batia con sos edificis qe molt li uolia gran mal. qar el crezia qe tota la gue rra qel reis ioues sos fillz li auia fata. q(e) b(er)trans li agues faita far. E p(er)so era ue(n) gutz de nan auta fort p(er) lui des(er)etar. E lo reis daragon li uenc en lost del rei hen |
74r | |
![]() |
ric denan autafort. E qan b(er)trans o saup si fo molt legres qel reis daragon era en lost. p(er)so qel era sos amics specials. El rei(s) daragon si mandet sos messages dinz lo castel. qen b(er)trans li ma(n)des carn (et) pan e vi(n). (et) el si len mandet assaz. E p(er)lo mes p(er) qui el li mandet los presenz el lo mandet p(re) gan. qel fezes. si qel fezes los edificis mu dar. e far traire en autra p(er)te. qe murs era tot rotz on ill ferian. Et el p(er) gran auer del rei henric. el li dis tot so qen. B(ertran). li avia mandat pregan. El reis henrics si fez me t<e>re dels edificis plus en aqella p(er)te non saup qel murs era rotz. E fo ades lo murs p(er) terra. e castels pres e. B(ertran). etota sa genz. E fo menatz al pauaillon del rei henric. elo reis lo receup mol mal. El reis henrics si li dis. b(er)trans uos auez dit qe anc la mei tatz de uostre sen no(n) uos bisognet nul te(m)p(s). mas sa pchaz qara uos besogna ben. Seigner dis. b(ertran). eles uers qeu lo dis edis me be(n) uer tat. El reis dis. Eu crei ben qel uos sia ara(s) faillitz. Seigner dis.b(ertrans). be(n) mes faillitz. E com dis lo reis. Seigner lo iorn qel ualle(n)z joues reis uostre filz mori. Eu p(er)di lo saber el sen ela conoissenza. El reis qant auzi soqen. B(ertrans). dizia en ploran del fil. ue(n)c li gra(n)z dolor(s) |
74v | |
![]() |
al cor de pietat. (et) als oillz si qe no se pot tener qe no se pasmes de dolor. E qan re uenc de pasmaison. el ad en b(er)tran e(n)plo ran dis: vos auez ben dreig. et es be razo(s) si uos auez lo sen p(er)dut p(er) lo meu fill. q(i) uos uolia meillz qe ad home del mo(n)d. Et eu p(er) amor de lui uos quit la p(er)sona elauer. el uostre castel. euos ren la mia amor. ela mia gratia. E uoz don ci(n)c cenz marcs darzen p(er) los danz qe uos auez re ceubutz. En .b(ertran). si li cazi als pes referenli gratias (et) m(er)ces. El reis co(n) tota la soa ost sen anet. E .b(ertran). qan saup qel re(i)s darago(n) li auia faita si laida si fo molt iratz. co(n) lo rei an fos. E si saubia co(n) el era ue(n)gutz al rei henric esser soldadiers logaditz. E saubia co(n) lo reis darago(n) era uengutz de paubra gen(er)acion. de carlades. dun castel qui ha nom carlat. qes en rosergue. en la terra del comte de rodes. En peire de carlat qera seigner del castel. p(er) ualor (et) p(er) proesa si tolc p(er) muiller la comtessa de millau. qera caseguda en erectat. E si nac un fill qui fo ualenz epros. e co(n) qis lo co(n)tat de p(ro)enssa. Et us sos fillz si conqis lo comtat de barsalona. (et) ac il nom Raymonz berengiers. lo qal co(n)qis |
73v | |
(L)O reis henrics danglet(er)ra si tenía assis |
Lo reis Henrics d’Angleterra si tenía assis Bertran de Born dedinz Autafort, e.l conbatía con sos edificis, qe molt li volia gran mal qar el crezia qe tota la guerra qe.l reis Joves, sos fillz, li avia fata, qe Bertrans li agues faita far. E per so era vengutz denan Autafort per lui deseretar. E lo reis d’Aragon li venc en l'ost del rei Henric |
74r | |
ric denan autafort. E qan b(er)trans o saup si fo molt legres qel reis daragon era en lost. p(er)so qel era sos amics specials. El rei(s) daragon si mandet sos messages dinz lo castel. qen b(er)trans li ma(n)des carn (et) pan e vi(n). (et) el si len mandet assaz. E p(er)lo mes p(er) qui el li mandet los presenz el lo mandet p(re) gan. qel fezes. si qel fezes los edificis mu dar. e far traire en autra p(er)te. qe murs era tot rotz on ill ferian. Et el p(er) gran auer del rei henric. el li dis tot so qen. B(ertran). li avia mandat pregan. El reis henrics si fez me t<e>re dels edificis plus en aqella p(er)te non saup qel murs era rotz. E fo ades lo murs p(er) terra. e castels pres e. B(ertran). etota sa genz. E fo menatz al pauaillon del rei henric. elo reis lo receup mol mal. El reis henrics si li dis. b(er)trans uos auez dit qe anc la mei tatz de uostre sen no(n) uos bisognet nul te(m)p(s). mas sa pchaz qara uos besogna ben. Seigner dis. b(ertran). eles uers qeu lo dis edis me be(n) uer tat. El reis dis. Eu crei ben qel uos sia ara(s) faillitz. Seigner dis.b(ertrans).be(n) mes faillitz. E com dis lo reis. Seigner lo iorn qel ualle(n)z joues reis uostre filz mori. Eu p(er)di lo saber el sen ela conoissenza. El reis qant auzi soqen. B(ertans). dizia en ploran del fil. ue(n)c li gra(n)z dolor(s) |
denan Altafort. E qan Bertrans o saup, si fo molt legres qe.l reis d’ Aragon era en l'ost, per so q'el era sos amics specials. E.l reis d’Aragon si mandet sos messages dinz lo castel, q'En Bertrans li mandes carn et pan e vin, et el si l’en mandet assaz. E per lo mes per qui el li mandet los presenz, el lo mandet pregan, q'el fezes, si q'el fezes los edificis mudar e far traire en autra perte, qe murs era tot rotz on ill ferian. Et el, per gran aver del rei Henric, el li dis tot so q'En Bertran li avia mandat pregan. E.l reis Henrics si fez metre dels edificis plus en aqella perte, non saup qe.l murs era rotz, e fo ades lo murs per terra e castels pres e Bertran e tota sa genz. E fo menatz al pavaillon del rei Henric, e lo reis lo receup mol mal. E.l rei Henrics si li dis: "Bertrans, vos avez dit qe anc la meitatz de vostre sen non vos bisognet nul temps, mas sapchaz q'ara vos besogna ben". "Seigner," dis Bertran "el es vers q'eu lo dis, e dis me ben vertat." E.l reis dis: "Eu crei ben q'el vos sia aras faillitz". "Seigner," dis Bertran "ben m'es faillitz". "E com?" dis lo reis. "Seigner, lo jorn qe.l vallenz Joves Reis, vostre filz, mori, eu perdi lo saber, e.l sen e la conoissenza". E.l reis, qant auzi so qu'En Bertrans dizia en ploran del fil, venc li granz dolors |
74v | |
al cor de pietat. (et) als oillz si qe no se pot |
al cor de pietat et als oillz, si qe no se pot tener qe no se pasmes de dolor. E qan revenc de pasmaison, el ad En Bertran en ploran dis: "Vos avez ben dreig, et es be razos si vos avez lo sen perdut per lo meu fill, qi vos volia meillz qe ad home del mond. Et eu, per amor de lui, vos quit la persona e l'aver e.l vostre castel, e vos ren la mia amor e la mia gratia. E voz don cinc cenz marcs d’arzen per los danz qe vos avez receubutz". En Bertran si li cazi als pes, referen li gratias et merces. E.l reis con tota la soa ost s’en anet. E Bertran, qan saup qe.l reis d’Aragon li avia faita si laida, si fo molt iratz con lo rei Anfos. E si saubia con el era vengutz al rei Henric esser soldadiers logaditz, e si saubia con lo reis d’Aragon era vengutz de paubra generacion de Carlades, d’un castel qui ha nom Carlat, q'es en Rosergue, en la terra del comte de Rodes. En Peire de Carlat, q'era seigner del castel, per valor et per proesa, si tolc per muiller la comtessa de Millau, q'era caseguda en erectat, e si n'ac un fill qui fo valenz e pros, e conqis lo contat de Proenssa et us sos fillz si conqis lo comtat de Barsalona et ac il nom Raymonz Berengiers, lo qal conqis |
A cura di Venanzi Valeria
180v | |
![]() |
[L]O reis enrics dengleterra.si tenia assis enb(er)- tran de born de dins Autafort. Elcombatia ab sos edeficis que molt li uolia gran mal.Car el crezia que tota la guerra quel reis ioues sos fillz lauia faicha quen bertrans lail agues faita far ep(er) so era uengutz denant autafort p(er)lui des- iritar.El reis darragon uenc enlost del rei en- ric denant autafort.Ecant bertrans osaub si fo molt alegres quel reis darragon era enlost per so quel era sos amics especials.el reis darragon si mandet sos messatges dinz lo castel quen ber- trans li mandes pan e uin ecarn et el sil en man- det assatz.eper lo messatge p(er)cui el ma(n)det los presenz el li mandet pregan quel fezes si q(ue)l fezes mudar los edeficis efar traire en autra part.qel murs on il ferion era tot rotz.et el p(er) gran auer del rei enric el li dis tot [so] quen bertrans lauia ma(n)- dat adir.el reis enrics si fetz metre del edificis plus enaquella part on saup quel murs era rotz efon lo murs ades p(er)terra el castels pres enber- trans ab tota sa gen fon menatz al pabaillon del rei enric. el reis lo receup molt mal. El reis enrics sil dis. Bertrans Bertrans uos auetz dig que anc lameitatz del uostre sen nous ac mestier nulls temps. Mas sapchatz quara uos a el ben mestiertotz.Seigner dis enbertrans el es ben uers queu o dissi edissi ben uertat.El reis dis eu cre ben quel uos sia aras faillitz.Sei(n)gner dis en bertans. [ben mes faillitz. Eco(m) dis lo reis. Sei(n)gner dis enb(er)trans] lo iorn quel ualens ioues reis uostre fillz mori eu p(er)di lo sen el saber ela conoisse(n)sa. El reis qua(n)t auzi so quen bertra(n)s li dis en plora(n) del fil.Venc li granz dolors al cor de pietat et als oills si que nois poc tener quel no(n) pasmes de dolor.Equant el reue(n)c de pasmazo(n). el crida edis enploran enbertran enbertran.Vos auetz ben drech et es ben razos si uos auetz p(er)dutz lo se(n) p(er) mon fill. Quel uos uolia meils que ad home del mon.Et eu p(er) amor de lui uos quit la p(er)sona elauer el uostre castel. euos ren la mia amor e - la mia gracia.euos don cinc cenz marcs dargen |
181r | |
![]() |
p(er) los dans que uos auetz receubutz.Enbertran sil ca - zec als pes referrent li graciasemerces.Elreis ab tota la soa ost sen anet. Enb(er)trans can saup q(ue)l reis darragon la uia faita si laida fellonia fon molt i- ratz ab lo rei na(n)fos. Esi sabia com era uengutz al rei enric esser soudadiers logaditz.esabia com lo reis darragon era uengutz de paubra generacio(n) de carlades dun castel que anom carlat q(ue) es en la sei(n)gnoria del comte de rodes en peire de car- lat quera sei(n)gner del castel p(er) ualor ep(er) proessa si pres p(er)moiller la comtessa da millau quera ca seguda en eretat. Esin ac un fil que fon uale(n)s epros.econquis lo comtat de proenssa.Et us sos fils si conquis lo comtat de barsalona.et ac no(n) raimo(n) berre(n)gier. lo quals conquis lo regisme darragon.efo lo p(re)miers reis que anc fos enarrago(n). Et anet penre corona aroma. ecant sen tornaua efon alborc saint dalmas el mori. eremanseron- ne trei fill. Anfos lo quals fo reis darragon. aq(ue)st que fetz lo mal denbertran de born el autre donsa ncho. elautre berrengiers de besaudunes esaup comel auia traida la filla del enperador manuel. quel emperaire la uia mandada p(er) moiller ab gra(n)t tresor et ab gran auer et abmolt onrada co(n)pain gnia.elos raubet de tot lauer quella domna eill grec auian. Ecom les enuiet p(er) mar marritz eco(n) siros edesconseillatz. ecom sos fraire sanchos la uia tota p(ro)enssa ecom sesperiuret p(er) lauer q(ue)l reis enrics lidet contral comte de tolosa. ede totas aquestas razons fetz enbertrans de born lo sirue(n) tesque ditz. pois lo gens t(er)minis floris. (et) c(etera) |
180v | |
[L]O reis enrics dengleterra.si tenia assis enb(er)- tran de born de dins Autafort. Elcombatia ab sos edeficis que molt li uolia gran mal.Car el crezia que tota la guerra quel reis ioues sos fillzlauiafaichaquenbertranslail agues faita far ep(er) so era uengutz denant autafort p(er)lui des- iritar.El reis darragon uenc enlost del rei en- ric denant autafort.Ecant bertrans osaub si fo molt alegres quel reis darragon era enlost per so quel era sos amics especials.el reis darragon si mandet sos messatges dinz lo castel quen ber- trans li mandes pan e uin ecarn et el sil en man- det assatz.eper lo messatge p(er)cui el ma(n)det los presenz el li mandet pregan quel fezes si q(ue)l fezes mudar los edeficis efar traire en autra part.qel murs on il ferion era tot rotz.et el p(er) gran auer del rei enric el li dis tot [so] quen bertrans lauia ma(n)- dat adir.el reis enrics si fetz metre del edificis plus enaquella part on saup quel murs era rotz efon lo murs ades p(er)terra el castels pres enber- trans ab tota sa gen fon menatz al pabaillon del rei enric. el reis lo receup molt mal. El reis enrics sil dis. Bertrans Bertrans uos auetz dig que anc lameitatz del uostre sen nous ac mestier nulls temps. Mas sapchatzquarauos a el ben mestiertotz.Seigner dis enbertrans el es ben uers queu o dissi edissi ben uertat.El reis diseu cre ben quel uos sia aras faillitz.Sei(n)gner dis en bertans. [ben mes faillitz. Eco(m) dis lo reis. Sei(n)gner dis enb(er)trans] lo iorn quel ualens ioues reis uostre fillz mori eu p(er)di lo sen el saber ela conoisse(n)sa. El reis qua(n)t auzi so quen bertra(n)s li dis en plora(n) del fil.Venc li granz dolors al cor de pietat et als oills si que nois poc tener quel no(n) pasmes de dolor.Equant el reue(n)c de pasmazo(n). el crida edis enploran enbertran enbertran.Vos auetz ben drech et es ben razos si uos auetz p(er)dutz lo se(n) p(er) mon fill. Quel uos uolia meils que ad home del mon.Eteu p(er) amor de lui uos quit la p(er)sona elauer el uostre castel. euos ren la mia amor e la mia gracia.euos don cinc cenz marcs dargen |
Lo reis Enrics d’Engleterra si tenia assis En Bertran de Born dedins Autafort e·l combatia ab sos edeficis, que molt li volia gran mal, car el crezia que tota la guerra que·l reis Joves, sos fillz, l’avia faicha, qu’En Bertrans la.il agues faita far, e per so era vengutz denant Autafort per lui desiritar. E.l reis d’Arragon venc en l’ost del rei Enric denant Autafort, e cant Bertrans o saub, si fo molt alegres que.l reis d’Arragon era en l’ost, per so qu'el era sos amics especials. E.l reis d’Arragon si mandet sos messatges dinz lo castel, qu’En Bertrans li mandes pan e vin e carn, et el si l'en mandet assatz. E per lo messatge per cui el mandet los presenz, el li mandet pregan qu'el fezes si qu'el fezes mudar los edeficis e far traire en autra part, qe·l murs on il ferion era tot rotz, et el, per gran aver del rei Enric, el li dis tot so qu’En Bertrans l’avia mandat a dir. E.l reis Enrics si fetz metre del edeficis plus en aquella part on saup que.l murs era rotz, e fon lo murs ades per terra e.l castels pres. En Bertrans ab tota sa gen fon menatz al pabaillon del rei Enric. E.l reis lo receup molt mal. E.l reis Enrics si·l dis: ‹‹Bertrans, Bertrans vos avetz dig que anc la meitatz del vostre sen no.us ac mestier nulls temps, mas sapchatz qu’ara vos a el ben mestier totz!››. ‹‹Seigner››, dis En Bertrans, ‹‹El es ben vers qu’eu o dissi, e dissi ben vertat!›› , e.l reis dis ‹‹Eu cre ben qu’el vos sia aras faillitz››. ‹‹Seigner›› dis En Bertrans ‹‹Ben m'es faillitz!››, ‹‹E com?›› dis lo reis. ‹‹Seingner››, dis en Bertrans, ‹‹Lo jorn que·l valens Joves Reis, vostre fillz, mori eu perdi lo sen, e.l saber e la conoissensa››. E.l reis, quant auzi so qu’En Bertrans li dis en ploran del fil, venc li granz dolors al cor de pietat et als oills, si que no.is poc tener qu'el non pasmes de dolor. E, quant el revenc de pasmazon, el crida e dis en ploran: ‹‹En Bertran, En Bertran, vos avetz ben drech, et es ben razos si vos avetz perdutz lo sen per mon fill, qu'el vos volia meils que ad home del mon. Et eu, per amor de lui, vos quit la persona e l’aver e·l vostre castel, e vos ren la mia amor e la mia gracia, e vos don cinc cenz marcs d’argen |
181r | |
p(er) los dans que uos auetz receubutz. Enbertran sil ca - zec als pes referrent li gracias emerces.El reis ab tota la soa ost sen anet. Enb(er)trans can saup q(ue)l reis darragon la uia faita si laida fellonia fon molt i- ratz ab lo rei na(n)fos.Esi sabia com era uengutz al rei enric esser soudadiers logaditz.esabia com lo reis darragon era uengutz de paubra generacio(n) de carlades dun castel que anom carlat q(ue) es en la sei(n)gnoria del comte de rodes en peire de car- lat quera sei(n)gner del castel p(er) ualor ep(er) proessa si pres p(er)moiller la comtessa da millau quera ca seguda en eretat. Esin ac un fil que fon uale(n)s epros.econquis lo comtat de proenssa.Et us sos fils si conquis lo comtat de barsalona.et ac no(n) raimo(n) berre(n)gier. loqualsconquis lo regisme darragon. efo lo p(re)miers reis que anc fos enarrago(n). Et anet penre corona aroma. ecant sen tornaua efon alborc saint dalmas el mori. eremanseron- ne trei fill. Anfos lo quals fo reis darragon. aq(ue)st que fetz lo mal denbertran de born elautre donsa ncho.elautreberrengiers de besaudunesesaup comel auia traida la filla del enperador manuel. quel emperaire la uia mandada p(er) moiller ab gra(n)t tresor et ab gran auer et abmolt onrada co(n)pain gnia.elos raubet de tot lauer quella domna eill grec auian. Ecom les enuiet p(er) mar marritz eco(n) sirosedesconseillatz.ecomsosfrairesanchos la uia tota p(ro)enssa ecom sesperiuret p(er) lauer q(ue)l reis enrics lidet contral comte de tolosa. edetotas aquestas razons fetz enbertrans de born lo sirue(n) tesque ditz. pois lo gens t(er)minis floris. (et) c(etera) |
per los dans que vos avetz receubutz››. En Bertran si.l cazec als pes, referrent li gracias e merces. E.l reis ab tota la soa ost s'en anet. En Bertrans, can saup que·ll reis d’Arragon l’avia faita si laida fellonia, fon molt iratz ab lo rei N’Anfos, e si sabia com era vengutz al rei Enric esser soudadiers logaditz, e sabia com lo reis d’Arragon era vengutz de paubra generacion de Carlades, d’un castel que a nom Carlat, que es en la seingnoria del Comte de Rodes. En Peire de Carlat, qu’era seingner del castel, per valor e per proessa, si pres per moiller la comtessa da Millau, qu’era caseguda en eretat e si n’ac un fil que fon valens e pros, e conquis lo comtat de Proenssa. Et us sos fils si conquis lo comtat de Barsalona et ac non Raimon Berrengier, lo quals conquis lo regisme d’Arragon e fo lo premiers reis que anc fos en Arragon. Et anet penre corona a Roma e, cant s’en tornava e fon al borc Saint Dalmas, el mori e remanseron ne trei fill: Anfos lo quals fo reis d’Arragon, aquest que fetz lo mal d’En Bertran de Born, l’autre, Don Sancho, e l’autre, Berrengiers de Besaudunes. E saup com el avia traida la filla del enperador Manuel, que l'emperaire l’avia mandada per moiller ab grant tresor et ab gran aver et ab molt onrada conpaingnia, e los reubet de tot l’aver quella domna e ill Grec avian; e com les enviet per mar marritz e consiros e desconseillatz; e com sos fraire Sanchos l’avia tota Proenssa; e com s’esperjuret per l’aver que.l reis Enrics li det contra.l comte de Tolosa. E de totas aquestas razons fetz En Bertrans de Born lo sirventes que ditz , Pois lo gens terminis floris etc. |
A cura di Anna Spissu
66r | |
|
Lo reis enrics denglaterra si tenía assis en bertran de born de dins autafort. el combatía abses edeficis que molt li uolia gra(n) mal. Car el crezia que tota la guerra quel reis ioues sos filz la uia facha qen bertrans lail agues faita far e per so era uengutz denant autafort per lui desiritar. El reis daragon ue(n)c en lost del rei enric denant autafort. Ecant bertrans osaub si fo molt alegres quel reis da- ragon era en lost per so quel era sos amics espe- cials. el reis daragon si mandet sos messatges dinz lo castel qen bertrans li mandes pan e |
![]() |
uin ecarn et el sil en mandet assatz. eper lo messatge per cui el mandet los prese(n)z el li mandet pregan quel fezes si quel fezes mu- dar los edificis efar traire en autra part. q(ue)l murs on il ferion era totz rotz. et el p(er) gran auer del rei enric el li dis tot so quen bertra(n)s lauia mandat adir. el reis enrics si fetz met- re del edificis plus en aquella part on saup quel murs era rotz efon lo murs ades per ter- ra el castels pres en bertrans ab tota sa gen fon menatz al pabaillon del rei enric. el re- is lo receup molt malt. El reis enrics sil dis. bertran bertran uos auetz dig que anc la meitatz del uostre sen nous ac mestier nu- lls temps. Mas sapchatz quara uos a el ben mestier totz. Seigner dis enbertrans el es be(n) uers queu odissi edissi ben uertat. El reis dis eu cre ben quel uos sia aras faillitz . Ecom dis lo re- is. Seigner dis enbertrans. lo iorn quel ua- lens ioues reis uostre fillz mori eu perdi lo se(n) el saber e la conoissenssa. El reis cant auzi so qen bertrans li dis en ploran del fill. uencli granz dolors al cor de pietat. et als oills si que nois poc tener quel no(n) pasmes de dolor. E<l>quant el [re]uenc de pasmazon. el crida edis en ploran enbertran enbertran. uos auetz be(n) drech et es ben razos si uos auetz perdut lo se(n) per mo(n) fill. Quel uos uolia meils qe ad ho- me del mon. Et eu per amor de lui uos quit la persona. elauer. el uostre castel. euos ren la mia amor ela mia gracia. euos don cinc cenz marcs dargen per los dans que uos [auetz] receubutz. Enbertran sil cazec als pes refer- rent li gracias emerces. Elreis ab tota la soa ost sen anet. Enbertrans can saup quel reis daragon lauía faita si laida fellonia fon mo- lt iratz ab lo rei na(n)fos. Esi sabia comel era uengutz al rei enric esser soudadiers loga- ditz. esabia com lo reis daragon era uenguz de paubra generation de carlades duncastel que anom carlat q(ue) es en la seingnoria del comte de rodes en peire de carlat quera sei- gner del castel per ualor eper proessa si p(re)s per moiller la comtessa da millau quera ca- seguda en eretat. esin ac un fill que fo(n) ua- lens e pros. e conquis lo comtat de proensa. Et us sos fils si conquis lo comtat de barsa- lona. et ac nom raimon berengier . lo qu- als co(n)quis lo regissme daragon. efo lo p(re)- |
66v | |
![]() |
miers reis que ancfos en aragon. Et anet penre corona aroma. ecant sen tornaua e fo(n) alborc saint dalmas el mori. et remansero(n) netrei fil. Amfos lo quals fo reis daragon. A- quest que fetz lo mal denbertran de born. elau- tre don sancho. elautre berrengiers de besa- udunes. esaup com el auia traida la filla del emperador manuel. quel emperaire lauia mandada per moiller ab grant tresor et ab gran auer et ab molt onrada co(n)paignia. et los raubet de tot lauer quella domna eil grec auian. Ecom les enuiet per mar marritz e conssiros edesconseillatz. ecom sos fraire san- chos la uia tota proensa ecom sesperiuret p(er) lauer quel reis enrics li det contral comte de tolosa. ede toutas aquestas razons fetz en- bertrans de born lo siruentes que ditz. puois lo gens terminisfloris et sespandis.(et)c(etera). |
66r | |
Lo reis enrics denglaterra si tenía assis en bertran de born de dins autafort. el combatía abses edeficis que molt li uolia gra(n) mal. Car el crezia que tota la guerra quel reis ioues sos filz la uia facha qen bertrans lail agues faita far e per so era uengutz denant autafort per lui desiritar. El reis daragon ue(n)c en lost del rei enric denant autafort. Ecant bertrans osaub si fo molt alegres quel reis da- ragon era en lost per so quel era sos amics espe- cials. el reis daragon si mandet sos messatges dinz lo castel qen bertrans li mandes pan e |
Lo reis Enrics d’Englaterra si tenia assis En Bertran de Born dedins Autafort e·l combatia ab ses edificis, que molt li volia gran mal, car el crezia que tota la guerra que·l Reis Joves, sos fils, l’avia facta qu’En Bertrans la.il agues faita far, e per so era vengutz denant Autafort per lui desiritar. E.l reis d’Aragon venc en l’ost del rei Enric denant Autafort e, cant Bertrans o saub, si fo molt alegres que.l reis d’Aragon era en l’ost, per so qu'el era sos amics especials. E.l reis d’Aragon si mandet sos messatges dinz lo castel q’En Bertrans li mandes pan, |
uin ecarn et el sil en mandet assatz. eper lo messatge per cui el mandet los prese(n)z el li mandet pregan quel fezes si quel fezes mu- dar los edificis efar traire en autra part. q(ue)l murs on il ferion era totz rotz. et el p(er) gran auer del rei enric el li dis tot so quen bertra(n)s lauia mandat adir. el reis enrics si fetz met- re del edificis plus en aquella part on saup quel murs era rotz efon lo mursades per ter- ra el castels pres en bertrans ab tota sa gen fon menatz al pabaillon del rei enric. el re- is lo receup molt malt. El reis enrics sil dis. bertran bertran uos auetz dig que anc la meitatz del uostre sen nous ac mestier nu- lls temps. Mas sapchatz quara uos a el ben mestier totz. Seigner dis enbertrans el es be(n) uers queu odissi edissi ben uertat. El reis dis eu cre ben quel uos sia aras faillitz . Ecom dis lo re- is. Seigner dis enbertrans. lo iorn quel ua- lens ioues reis uostre fillz mori eu perdi lo se(n) el saber e la conoissenssa. El reis cant auzi so qen bertrans li dis en ploran del fill. uencli granz dolors al cor de pietat. et als oills si que nois poc tener quel no(n) pasmes de dolor. E<l>quantel [re]uenc de pasmazon. el crida edis en ploran enbertran enbertran. uos auetz be(n) drech et es ben razos si uos auetz perdut lo se(n) per mo(n) fill. Quel uos uolia meils qe ad ho- me del mon. Et eu per amor de lui uos quit la persona. elauer. el uostre castel. euos ren la mia amor ela mia gracia. euos don cinc cenz marcs dargen per los dans que uos [auetz] receubutz. Enbertran sil cazec als pes refer- rent li gracias emerces. Elreis ab tota la soa ost sen anet. Enbertrans can saup quel reis daragon lauía faita si laida fellonia fon mo- lt iratz ab lo rei na(n)fos. Esi sabia comel era uengutz al rei enric esser soudadiers loga- ditz. esabia com lo reis daragon era uenguz de paubra generation de carlades duncastel que anom carlat q(ue) es en la seingnoria del comte de rodes en peire de carlat quera sei- gner del castel per ualor eper proessa si p(re)s per moiller la comtessa da millau quera ca- seguda en eretat. esin ac un fill que fo(n) ua- lens e pros. e conquis lo comtat de proensa. Et us sos fils si conquis lo comtat de barsa- lona. et ac nom raimon berengier . lo qu- als co(n)quis lo regissme daragon. efo lo p(re)- |
vin e carn, et el si l' en mandet assatz. E per lo messatge per cui el mandet los presenz el li mandet pregan qu’el fezes si qu’el fezes mudar los edificis e far traire en autra part, que.l murs on il ferion era totz rotz. Et el, per gran aver del rei Enric, el li dis tot so qu’En Bertrans l’avia mandat a dir. E.l reis Enrics si fetz metre del edificis plus en aquella part on saup que.l murs era rotz e fon lo murs ades per terra e·l castels pres. En Bertrans ab tota sa gen fon menatz al pabaillon del rei Enric. E.l reis lo recup molt mal. E.l reis Enrics si·l dis: “Bertran, Bertran, vos avetz dig que anc la meitatz del vostre sen no.us ac mestier nulls temps, mas sapchatz qu’ara vos a el ben mestier totz”. “Seigner”, dis En Bertrans, “El es ben vers qu’eu o dissi, e dissi ben vertat.” E.l reis dis: “Eu cre ben qu'el vos sia aras faillitz.” E com dis lo reis, “Seigner” dis En Bertrans “lo jorn que.l valens Joves Reis, vostre fillz, mori, eu perdi lo sen e.l saber e la conoissenssa”. E.l reis, cant auzi so q’En Bertans li dis en ploran del fill, venc li granz dolors al cor de pietat et als oills, si que no.is poc tener qu'el non pasmes de dolor. E quant el revenc de pasmazon, el crida e dis en ploran: “En Bertran, En Bertran, vos avetz ben drech et es ben razos si vos avetz perdut lo sen per mon fill, qu'el vos volia meils qe ad home del mon. Et eu, per amor de lui, vos quit la persona, e l'aver, e.l vostre castel, e vos ren la mia amor e la mia gracia, e vos don cinc cenz marcs d’argen per los dans que vos avetz receubutz”. En Bertran si·l cazec als pes, referrent li gracias e merces. E.l reis ab tota la soa ost s'en anet. En Bertrans, can saup que.l reis d’Aragon l’avia faita si laida fellonia, fon molt iratz ab lo rei N’Anfos. E si sabia com el era vengutz al rei Enric esser soudadiers logaditz, e sabia com lo reis d’Aragon era venguz de paubra generation de Carlades, d’un castel que a nom Carlat, que es en la seingnoria del comte de Rodes. En Peire de Carlat, qu’era seigner del castel per valor e per proessa, si pres per moiller la comtessa da Millau, qu’era caseguda ed eretat. E si n'ac un fill que fon valens e pros e conquis lo comtat de Proensa. Et us sos fils si conquis lo comtat Barsalona et ac nom Raimon Berengier, lo quals conquis lo regissme d’Aragon e fo lo pre- |
66v | |
miers reis que ancfos en aragon. Et anet penre corona aroma. ecant sen tornaua e fo(n) alborc saint dalmas el mori. et remansero(n) netrei fil. Amfos lo quals fo reis daragon. A- quest que fetz lo mal denbertran de born. elau- tre don sancho. elautre berrengiers de besa- udunes. esaup com el auia traida la filla del emperador manuel. quel emperaire lauia mandada per moiller ab grant tresor et ab gran auer et ab molt onrada co(n)paignia. et los raubet de tot lauer quella domna eil grec auian. Ecom les enuiet per mar marritz e conssiros edesconseillatz. ecom sos fraire san- chos la uia tota proensa ecom sesperiuret p(er) lauer quel reis enrics li det contral comte de tolosa. ede toutas aquestas razons fetz en- bertrans de born lo siruentes que ditz. puois lo gens terminis floris et sespandis.(et)c(etera). |
miers reis que anc fos en Aragon. Et anet penre corona a Roma e, cant s’en tornava e fon al borc Saint Dalmas, el mori. Et remanseron ne trei fil: Amfos, lo quals fo reis d’Aragon, aquest que fetz lo mal d’En Bertran de Born, e l’autre, Don Sancho, e l’autre Berrengiers de Besaudunes. E saup com el avia traida la filla del emperador Manuel, que l'emperaire l’avia mandada per moiller ab grant tresor et ab gran aver et ab molt onorada compaignia, et los raubet de tot l‘aver quella domna e.il Grec avian; e com les enviet per mar marritz e conssiros e desconseillatz; e com sos fraire Sanchos l’avia tota Proensa; e com s’esperjuret per l’aver que.l reis Enrics li det contra.l comte de Tolosa. E de toutas aquestas razons, fetz En Bertrans de Born lo sirventes que ditz “Puois lo gens terminis floris et s’espandis” etc. |
A cura di Rosita Alemán
72r | |
![]() |
(b) Ertrans de born sico(m) uos hai dich en la sazo qe auia guerra co(m) lo co(m)te ri chart. ei fez si qe lo uescoms de uen tadorn. el uescoms de comborn. el uesco(m)s de segur. so fo de lemoges. el uescoms de torena. se iuren co(m) lo comte de peregors. e co(m) los borges daqella en contrada. (et) co(m)l seignor [decor donet e col se gnor] de mon fort. (et) si se serreren ense ble. p(er) qe se deffendesse(n)t dal comte richa(r)t. qe los uolia desereitar p(er) so qar ill uollio(n) ben al rei iouen son fraire. con qui elgue rreaiaua. al qal el auia tolto totas las re(n) |
72v | |
![]() |
das de las caretas [delas] qals caretas lo reis ioues prendia certa causa si co(m) lo paire li auia dat. enol laissaua neus alb(er)gar segur en tota la seua terra. E p(er) aqest sa gram(en) qe tuit aqist auian faich degue reiar richart. b(er)tran de born sifez aqest sirue(n)tes. pos uentadorns e comborns ab segur. p(er)assegurar totas la ge(n)z daqe lla [en]contrada p(er) lo sagram(n) qeaqill auian faich (con)tra richart. ereprende(n) lo rei ioue qar el enguerra no(n) era plus prosperos. Recordan ad el con richartz li auia tol tas las rendas de las caretas. E co(n) li auia faich leuar un castel el meilz loc de la t(er)ra qel paire li auia dada. E lausan lo seignor de poi guillem. e de clarenza (et) degragnol (et) de saint astier qeran qatre baron de pei regor. Elausan si mezeis. e torena (et) en golmesa. E dis qe sil uescoms de born (et) de gauaudan. so era gaston de bearn qe ra caps de tota guascogna. E uiuians de lo magna. e bernardos darmaignas el uescoms de tartaz. uenion sai ad els. qui uolion mal an rich. assaz auia el qe far. E sil segner de mauleon so era ja ols de mauleon. lo paire den sauaric. el segner de taunai. el uescoms de sio |
73r | |
![]() |
rai el seigner de taillaborc. el uescoms de toratz. qe tuit aqestor la iudarauen si lor fossen depres. p(er) lo gran tor qen ri chartz lor fazia. Et tuit aqist eron gran baron de peiteu. Et de totas aqestas ra zos. B(ertrans) si fez aqest sirue(n)tes. |
72v | |
(b) Ertrans de born sico(m) uos hai dich en la sazo qe auia guerra co(m) lo co(m)te ri chart. ei fez si qe lo uescoms de uen tadorn. el uescoms de comborn. el uesco(m)s de segur. so fo de lemoges. el uescoms de torena. se iuren co(m) lo comte de peregors. e co(m) los borges daqella en contrada. (et) co(m)l seignor [decor donet e col se gnor] de mon fort. (et) si se serreren ense ble.p(er) qe se deffendesse(n)t dal comte richa(r)t. qe los uolia desereitar p(er) so qar ill uollio(n) ben al rei iouen son fraire. con qui elgue- rreaiaua. al qal el auia tolto totas las re(n) |
Bertrans de Born, si com vos hai dich en la sazo qe avia guerra com lo comte Richart, ei fez si qe lo vescoms de Ventadorn e·l vescoms de Comborn e·l vescoms de Segur, so fo de Lemoges, e·l vescoms de Torena se iuren com lo comte de Peregors e com los borges d’aqella encontrada et com·l seignor de Cordon et e co·l segnor de Monfort. et si se serreren enseble per qe se deffendessent dal comte Richart qe los volia desereitar, per so qar ill vollion ben al rei Joven, son fraire, con qui el guerreaiava, al qal el avia tolto totas las rendas |
72r | |
das de las caretas [delas] qals caretas lo reis ioues prendia certa causa si co(m) lo paire li auia dat. enol laissaua neus alb(er)gar segur en tota la seua terra. E p(er) aqest sa gram(en) qe tuit aqist auian faich degue- reiar richart. b(er)tran de vorn sifez aqest sirue(n)tes. pos uentadorns e comborns ab segur: p(er)assegurar totas la ge(n)z daqe- lla [en]contrada p(er) lo sagram(n) qeaqill auian faich (con)tra richart. ereprende(n) lo rei ioue qar el enguerra no(n) era plus prosperos. Recordan ad el con richart: li auia tol tas las rendas de las caretas. E co(n) li auia faich leuar un castel el meilz loc de la t(er)ra qel paire li auia dada. E lausan lo seignor de poi guillem. e de clarenza (et) degragnol (et) de saint astier qeran qatre baron de pei- regor. Elausan si mezeis. e torena (et) en golmesa. E dis qe sil uescoms de born (et) de gauaudan. so era gaston de bearn qe- ra caps de tota guascogna. E uiuians de lo magna. e bernardos darmaignas el uescoms de tartaz. uenion sai ad els. qui uolion mal an rich. assaz auia el qe far. E sil segner de mauleon so era ra ols de mauleon. lo paire den sauaric. el segner de taunai. el uescoms de sio
|
de las caretas, de las qals caretas lo reis Ioves prendia certa causa, si com lo paire li avia dat, e no·l laissava neus albergar segur en tota la seua terra. E per aqest sagramen qe tuit aqist avian faich de guerreiar Richart, Bertran de Born si fez aqest sirventes: “Pos Ventadorns e Comborns ab Segur” per assegurar totas la genz d’aquella encontrada per lo sagramn qe aqull avian faich contra Richart, e reprenden lo rei Iove, qar el en guerra non era plus prosperos, recordan ad el con Richart li avia toltas las rendas de las caretas e con li avia faich levar un castel el meilz loc de la terra que·l paire li avia dada, e lausan lo signor de Poi Guillem e de Clarenza et de Gragnol et de Saint Astier, q’eran qatre baron de Peiregoz, e lausan si mezeis e Torena et Engolmesa. E dis qe si·l vescoms de Born et de Gavaudan, so era Gaston de Bearn, q’era caps de tota Guascogna, e Vivians de Lomagna e Bernardos d’Armaignas e·l vescoms de Tartaz venion sai ad els qui volion mal a·N Rich assaz avia el qe far. E si·l segner de Mauleon, so era Raols de Mauleon, lo paire d’En Savaric, e·l segner de Taunai el Vescoms de Siorai
|
73v | |
rai el seigner de taillaborc. el uescoms de toratz. qe tuit aqestor la iudarauen si lor fossen depres. p(er) lo gran tor qen ri chartz lor fazia. Et tuit aqist eron gran baron de peiteu. Et de totas aqestas ra zos. B. si fez aquest sirue(n)tes. |
e·l seigner de Taillaborc e·l vescoms de Toratz, qe tuit aqestor l’aiudaraven, si lor fossen de pres, per lo gran tor q’En Richartz lor fazia; et tuit aqist eron gran baron de Peiteu. Et de totas aqestas razos B. si fez aquest sirventes. |
180r | |
![]() |
B Ertrans de born si com uos ai dig enla sa zon quel auia guerra ab lo comte richa rt el fez si queluescoms de uentedorn. el uescoms de segur. so fo lo uescoms de lemo- gas. el uescom de torena. se iureron ablo com te de peiregors. etablos borges daquellas e(n)- contradas. [et ab losei(n)gnor de gordon] et ablo sei(n)gnor de monfort. esi se sareron ensems p(er) quil se deffendesson dal co(m) te richart. ques uolia deseretar. p(er) so car iluo- lion ben alrei ioue son fraire. ab cui el se guerreiaua. al das de las caretas. De las quals caretas lo re- is ioues prendia certa causa. si com lo paire lo auia donat. enol laissaua neus albergar se- gur entota la soa terra. Ep(er) aquest sagrame(n) qe tuich aquist auian fait de guerreiar en richart. Bertrans de born si fetz aquest s(er)ue(n)tes. puois uentadorns ecomborns. p(er) assegurar to- tas las gens daquella encontrada p(er) lo sagra- me(n)t que aquill auian faich contran richart ereprenden lo rei ioue car el enguerra non era plus prosperos. remenbran alui comen richart lauia totas las rendas de las caretas. ecom il auia fait leuar un castel el miei loc de la terra. quel paire lauia dada elauzan lo se- ingnor de puoi guillem ede clarenssa ede gragnol. ede saint estier. queren gran quatre baron de peiregors elauzan si mezeis etorena et engolmesa. edis que sil uescoms de born ede guardon so era engastos de bearn quera caps de tota gascoi(n)gna. en uiuias de lomai(n)gna. en bernardos darmai(n)gnac. el uescoms de tar- |
180v | |
![]() |
tarz uenion sai adel que uolion mal an rich art asatz auia el que far. E sil seingner de malleon so era enraols de malleon. Lo pai re densauaric.el sei(n)gner de taunai. el uesco- ms de siorai.el sei(n)gner de taillaborc. el uesco- ms de coratz. que tuit aquist laiudarauon. si lor fossen dapres p(er) lo grant tort quen richa rt lor fazia. etuit aquist eron gran baron de pei- tieu. ede totas aquestas razos si fez enbertra(n)s aquest siruentes que comenssa. puois ue(n)- tadorns ecomborns. Absegur torena emo(n)fortz. |
180r | |
B Ertrans de born si com uos ai dig enla sa zon quel auia guerra ab lo comte richa rt el fez si queluescoms de uentedorn. el uescoms de segur. so fo lo uescoms de lemo- gas. el uescom de torena. se iureron ablo com te de peiregors. etablos borges daquellas e(n)- contradas. [et ab losei(n)gnor de gordon] et ablo sei(n)gnor de monfort. esi se sareron ensems p(er) quil se deffendesson dal co(m) te richart. ques uolia deseretar. p(er) so car iluo- lion ben alrei ioue son fraire. ab cui el se guerreiaua. alqual qual el auia totas las re(n)- das de las caretas. De las quals carretas lo re- is ioues prendia certa causa. si com lo paire lo auia donat. enol laissaua neus albergar se- gur entota la soa terra. Ep(er) aquest sagrame(n) qe tuich aquist auian fait de guerreiar en richart. Bertrans de born si fetz aquest s(er)ue(n)tes. puois uentadorns ecomborns. p(er) assegurar to- tas las gens daquella encontrada p(er) lo sagra- me(n)t que aquill auian faich contran richart ereprenden lo rei ioue car el enguerra non era plus prosperos. remenbran alui comen richart lauia totas las rendas de las caretas. ecom il auia fait leuar un castel el miei loc de la terra. quel paire lauia dada elauzan lo se- ingnor de puoi guillem ede clarenssa ede gragnol. ede saint estier. queren gran quatre baron de peiregorz elausan si mezeis etorena et engolmesa. edis que sil uescoms de born ede guardon so era engastos de bearn quera caps de tota gascoi(n)gna. en uiuias de lomai(n)gna. en bernardos darmai(n)gnac. el uescoms de tar- |
Bertrans de Born, si com vos ai dig, en la sazon quel avia guerra ab lo comte Richart, el fez si que·l vescoms de Ventedorn e·l vescoms de Segur, so fo lo vescoms de Lemogas, el vescom de Torena se iureron ab lo comte de Peiregors. et ab los borges d’aquellas encontradas et ab lo seingnor de Gordon et ab lo seingnor de Monfort. E si se sareron ensems per quil se deffendesson dal comte Richart que·s volia deseretar, per so car il volion ben al rei Jove, son fraire, ab cui el se guerreaiava, al qual el avia totas las rendas de las caretas, de las quals carretas lo reis Joves prendia certa causa, si com lo paire lo avia donat, e no·l laissava neus albergar segur en tota la soa terra. E per aquest sagramen qe tuich aquist avian fait de guerreiar En Richart, Bertrans de Born si fetz aquest serventes: “Puois Ventadorns e Comborns.” per assegurar totas la gens d’aquella encontrada per lo sagrament que aquill avian faich contra N Richart, e reprenden lo rei Jove, car el en guerra non era plus prosperos, remenbran a lui com En Richart l’avia totas las rendas de las caretas e com il avia fait levar un castel el mieiloc de la terra que·l paire l’avia dada, e lauzan lo seingnor de Puoi Guillem e de Clarenssa e de Gragnol e de Saint Estier, qu’eren gran quatre baron de Peiregorz, e lausan si mezeis e Torena et Engolmesa. E dis que si·l vescoms de Born e de Guardon so era En Gastos de Bearn, qu’era caps de tota Gascoingna, En Vivias de Lomaingna En Bernardos d’Armaingnac el vescoms de Tartaz |
180v | |
taz uenion sai adel que uolion mal an rich art asatz auia el que far. E sil seingner de malleon so era enraols de malleon. Lo pai re densauaric.el sei(n)gner de taunai. el uesco- ms de siorai.el sei(n)gner de taillaborc. el uesco- ms de coratz. que tuit aquist laiudarauon. si lor fossen dapres p(er) lo grant tort quen richa rt lor fazia. etuit aquist eron gran baron de pei- tieu. ede totas aquestas razos si fez enbertra(n)s aquest siruentes que comenssa. puois ue(n)- tadorns ecomborns. Absegur torena emo(n)fortz. |
venion sai ad el que volion mal a·N Richart, asatz avia el que far. E si·l seinger de Malleon, lo paire d’En Savaric, e·l seingner de Taunai e·l vescoms de Siorai e·l seingner de Taillaborc e·l vescoms de Coratz, que tuit aquist l’aiudarauon, si lor fossen da pres, per lo grant tort qu’En Richart lor fazia; et tuit aquist eron gran baron de Peitieu. E de totas aquestas razos si fez en Bertrans aquest sirventes que comenssa. “Puois Ventadorns e Comborns a Segur, Torena e Monfortz.” |
165v | |
![]() |
B Ertrans de born si com uos ai dig eulasazo(n) quel auia guerra ab lo comte richart elfez (si) que uescoms de uentedorn. el uescoms de segur so fo lo uescoms de lemogas. el ues- coms de torena. se iureron ab lo comte de peiregors. et ab los borzes daquellas encon- tradas. et ab lo sei(n)gnor de gordo. et ab lo sein- gnor de monfort. e si se sareron ensems per quill se deffendesson dal comte richart.quels uolia deseretar. p(er) so car il uolion ben al rei ioue son fraire. ab cui el se gerreaiaua. al qal el auia totas las rendas de las caretas. De las quals caretas lo reis ioues prendia cer- ta causa. si com lo paire llo auia donat. enol laissaua neus albergar segur entota la soa terra. Eper aquesta sagramen qe tuich aqist auian fait de guerreiar en richart. Bertra(n)s de born sifetz aquest siruentes. puois ue(n)ta dorns ecomborns. (et) c(etera). Per assegurar totas las gens da quella encontrada per lo sagram(en)t que aquill auian faich contran richart ere- prenden lo rei ioue car el en guerra no(n)era plus prosperos. remenbran alui comen rich- art lauia totas las rendas de las caretas. e com il auia fait leuar un chastel el miei loc de la terra. quel paire lauia dada elauzan lo seignor de puoi guillem ede clarensa. ede gra- gnol.ede saint astier. queren gran iiij. ba- ron de peiregors elauzan si mezeis etorena. et engolmesa. edis que sil uescoms de born |
![]() |
ede gauardon so era en gastos bearn quera caps de tota gascoigna. en uiuias de loma- igna. en bernardos darmaignac. el uescoms de tartas uenion sai adel que uolion mal an richart asatz auia el que far. E sil seigne(r) de mal leon so era enraols de malleon. lo paire den sauaric. el seigner de taunai. el uescoms de siorai. el seigner de taillaborc. el uescoms de coratz. que tuit aqist laiu- darauon.silor fossen de pres per lo grant tort qen richart lor fazia. etuit aquist ero(n) gran baron de peitieu. e de totas aquestas razos sifez enbertrans aquest siruentes que comenssa. ¶ puois uentadors ecom borns ab segur. Torena emonfortz. |
165v | |
B Ertrans de born si com uos ai dig eulasazo(n) quel auia guerra ab lo comte richart elfez (si) que uescoms de uentedorn. el uescoms de segur so fo lo uescoms de lemogas. el ues- coms de torena. se iureron ab lo comte de peiregors. et ab los borzes daquellas encon- tradas. et ab lo sei(n)gnor de gordo. et ab lo sein- gnor de monfort. e si se sareron ensems per quill se deffendesson dal comte richart.quels uolia deseretar. p(er) so car il uolion ben al rei ioue son fraire. ab cui el se gerreaiaua. al qal el auia totas las rendas de las caretas. De las quals caretas lo reis ioues prendia cer- ta causa. si com lo paire llo auia donat. enol laissaua neus albergar segur entota la soa terra. Eper aquesta sagramen qe tuich aqist auian fait de guerreiar en richart. Bertra(n)s de born sifetz aquest siruentes. puois ue(n)ta dorns ecomborns. (et) c(etera). Per assegurar totas las gens da quella encontrada per lo sagram(en)t que aquill auian faich contran richart ere- prenden lo rei ioue car el en guerra no(n)era plus prosperos. remenbran alui comen rich- art lauia totas las rendas de las caretas. e com il auia fait leuar un chastel el miei loc de la terra. quel paire lauia dada elauzan lo seignor de puoi guillem ede clarensa. ede gra- gnol.ede saint astier. queren gran iiij. ba- ron de peiregors elauzan si mezeis etorena. et engolmesa. edis que sil uescoms de born ede gauardon so era en gastos bearn quera caps de tota gascoigna. en uiuias de loma- igna. en bernardos darmaignac. el uescoms de tartas uenion sai adel que uolion mal an richart asatz auia el que far. E sil seigne(r) de mal leon so era enraols de malleon. lo paire den sauaric. el seigner de taunai. el uescoms de siorai. el seigner de taillaborc. el uescoms de coratz. que tuit aqist laiu- darauon.silor fossen de pres per lo grant tort qen richart lor fazia. etuit aquist ero(n) gran baron de peitieu. e de totas aquestas razos sifez enbertrans aquest siruentes que comenssa. puois uentadors ecom borns ab segur. Torena emonfortz.
|
Bertrans de Born, si com vos ai dig, eu la sazon quel avia guerra ab lo comte Richart, el fez si que vescoms de Ventedorn e·l vescoms de Segur, so fo lo vescoms de Lemogas, e·l vescoms de Torena se iureron ab lo comte de Peiregors. et ab los borzes d’aqellas encontradas et ab lo seingnor de Gordo et ab lo seingnor de Monfort. E si se sareron ensems per quill se deffendesson dal comte Richart quel·s volia deseretar, per so car il volion ben al rei Jove, son fraire, ab cui el se gerreaiava, al qal el avia totas las rendas de las caretas, de las quals caretas lo reis Joves prendia certa causa, si com lo paire llo avia donat, e no·l laissava neus albergar segur en tota la soa terra. E per aquesta sagramen qe tuich aqist avian fait de guerreiar en Richart, Bertrans de Born si fetz aquest sirventes: “Puois Ventadorns e Comborns.” etcetera. Per assegurar totas la gens d’aquella encontrada per lo sagrament que aquill avian faich contra N Richart, e reprenden lo rei Jove, car el en guerra non era plus prosperos, remenbran a lui com En Richart l’avia totas las rendas de las caretas e com il avia fait levar un chastel el mieiloc de la terra que·l paire l’avia dada, e lausan lo seignor de Puoi Guillem e de Clarensa e de Gragnol e de Saint Astier, q’eren gran iiij baron de Peiregors, e lauzan si mezeis e Torena et Engolmesa. E dis que si·l vescoms de Born e de Gauardon so era En Gastos Bearn qu’era caps de tota Gascoigna, e·N Vivias de Lomaigna e·N Bernardos d’Armaignac e·l vescoms de Tartas venion sai ad el que volion mal a·N Richart, asatz avia el que far. E si·l seigner de Malleon, so era En Raols de Malleon, lo paire d'En Savaric, e·l seigner de Taunai e.l vescoms de Siorai e.l seingner de Taillaborc el vescoms de Coratz, que tuit aqist l’aiudaravon, si lor fossen da pres, per lo grant tort q’En Richart lor fazia; e tuit aquist eron gran baron de Peitieu. E de totas aqestas razos si fez En Bertrans aquest sirventes que comenssa. “Puois Ventadors e Comborns ab Segur, Torena e Monfortz.”
|
a cura di Damiano Benedetti
65v | |
![]() |
[] Nlo te(m)ps (et) enlasaso qel reis phelips de fransa guerreiaua co(n) lo rei richa(r)t dangelterra. si foron amdui en ca(m)p con tota la lor gen: Lo reis de fransa si avia ab se. franses. eborgognos. (et) campagnes. eflamencs. (et) cels de brui. El reis richartz auia ab se. engles enormanz. (et) bretons. epitauis. ecels denieu. e de toreine. e dal manie. (et)desantonge. (et)de lemozi. (et)era sobre lariba dun flum. qe ha nom caura- laqals passa li alpe de niort. E launa ost si era daluna riba. elautra da lautra pa(r)t. (et) aissi esteron be. xv. iornz. Ecascun dia sarmauon epareillauon de uenir ala ba tailla en semes. Mas arciuesqe (et) euesqe (et) abbat (et) home dorden qui cercauon la paz. eron en meiz. qui de fendian qe la batailla no(n) era. Et un dia foron armat tuit aqill qeran con lei richart (et)esqui rat de ueniralabatailla. (et) de passar la |
66r | |
![]() |
seura. Eli frances sarmere(n)t (et) sesqilirent. E li bon home derelion forn com las crotzels braz pregan righat el rei phelip qe la ba tailla no degues estre. El reis de fra(n)sa di sia qe no(n) remandria la batailla. sil reis richartz noill fazia fezeltat de tot so qel auia de sai mare. del ducat de norman dia e del ducat dequitania. (et) del comtat de piteus. Eqeill rendes gisort. lo qallo res richartzllauia tolt. Et en richa(r)tz qa(n)t auziaqestap(ar)aula qel reis phelips d(em)ma(n) daua. p(er) la gran baudessa qel auia qar li campagnes auian adel promes qe noill serian alencontra. p(er) lagran qantitat dels esterlis qe lauia semenatz entre lor. si montet en destrier. emes lelm en latesta. efai sonar las tro(m)pas. efai desserar los se- us confanos en contra laiga p(er) passar oltra. Et ordenet las esqeras dels baros. (et) de la seua gent p(er) passar oltra alabatai- lla. El reis phelips qan lo ui uinir mo(n) tet en destrier. emes lelm en latesta. eto ta la seua genz montet en destriers e prendere(n)t lor armas. p(er) ueniralabatai lla. trait li campanes qui no meteron elms entesta. El reis phelips qan ui ri chart uenir ela seua gen con ta(n) gran |
66v | |
![]() |
uigor. eui qill ca(m)panes no uenion ala batailla. el fo auiliz (et) espauentaz.Eco menset far appellar los archiuesqes (et) euesqes (et) homes derelion. totz aqels qel auion pregat de la paz far. e p(re)guet lor qill anesso prega(r) richart de la paz. e del concordi. E silor p(ro)mes de far e de- dir.(et) de recebre aqella paz (et)aqella(con) cordia degisort del demandel uassala ge. qe fazia an richart. E li saint home uengron tuit co(n) lascrotz en bratz en (con)tra lo rei richartz ploran. qel ague(s) pietat de tanta bona gen. co(n) auia el camp. qe tuit eran amorir. (et) qel uol gues la paz. qill li faran laissar gisort. el rei partir de sobre la seua terra. Eli baron qan auzire(n)t la grand honor qel reis phelips li presentaua. foron tuit al rei richart. conseilleron lo qel pre zes lo (con)cordi ela paz. Ep(er) los precs dels homes religios p(er) (con) seill dels seus ba ros. si fez la paz el concordi. si qe gisort li laisat quitame(n)z lo reis phelips el va ssalages remas en penden. si com se staua. E parti se del ca(m)p. el reis richartz remas. E fo iurada la paz dam dos lo reis adez anz. e desferron lor ost. (et) deron |
67r | |
![]() |
comiat al soldadiers. E ue(n)gron escars (et) auar (et) cobe am dui li rei. eno uolgron farost ni despendre. si non en en falco(n)s (et) en austors. (et)encans.(et) en libriers (et) en co(m)prar terras (et) possessios.(et) en far tort alor baros. Don tuit li baron del rei defra(n) sa forn trist (et) dolen. eli baron del rei Ri chart. qar ill auian la paz faicha perca scus dels dos reis era uengutz escars (et) uilans. E Bertrans de born fo plus iraz qe negus dels autres baros. p(er) so qarel no se deletaua mas en guerra de si e da utrui emais en la guerra dels dos reis. p(er) so qe quant ill guerreiauan en sems. el auia dal rei richart tot so qel uolia. da ueredonor. Et era temsutz p(er) lo dire de la lengua damdos los reis. Don el p(er) uo luntatqel acqill rei tornassen ala gue(r) ra. e p(er) la uoluntat qel ui als autres ba ros. si fez aqest siruentes. B(er)tra(n)s d(e) bo(r)n.
|
65v | |||
[ ] Nlo te(m)ps (et) enlasaso qel reis phelips de fransa guerreiaua co(n) lo rei richa(r)t dangelterra. si foron amdui en ca(m)p con tota la lor gen: Lo reis de fransa si avia ab se. franses. eborgognos. (et) campagnes. eflamencs. (et) cels de brui. El reis richartz auia ab se. engles enormanz. (et) bretons. epitauis. ecels de nieu. e de toreine. e dal manie. (et)desantonge. (et)de lemozi. (et)era sobre lariba dun flum. qe ha nom caura laqals passa li alpe de niort. E launa ost si era daluna riba. elautra da lautra pa(r)t. (et) aissi esteron be. xv. iornz. Ecascun dia sarmauon epareillauon de uenir ala ba tailla en semes. Mas arciuesqe (et) euesqe (et) abbat (et) home dorden qui cercauon la paz. eron en meiz. qui de fendian qe la batailla no(n) era. Et un dia foron armat tint aqill qeran con lei richart (et)esqui rat de uenir alabatailla. (et) de passar la |
[.]n lo temps et en la saso qe·l reis Phelips
de Fransa guerreiava con lo rei Richart |
||
66r | |||
|
|
||
66v | |||
uigor. eui qill ca(m)panes no uenion ala batailla. el fo auiliz (et) espauentaz.Eco menset far appellar los archiuesqes (et) euesqes (et) homes derelion. totz aqels qel auion pregat de la paz far. e p(re)guet lor qill anesso prega(r) richart de la paz. e del concordi. E silor p(ro)mes de far e de dir.(et) de recebre aqella paz (et)aqella(con) cordia degisort del demandel uassala ge. qe fazia an richart. E li saint home uengron tuit co(n) las crotz en bratz en (con)tra lo rei richartz ploran. qel ague(s) pietat de tanta bona gen. co(n) auia el camp. qe tuit eran amorir. (et) qel uol gues la paz. qill li faran laissar gisort. el rei partir de sobre la seua terra. Eli baron qan auzire(n)t la grand honor qel reis phelips li presentaua. foron tuit al rei richart. conseilleron lo qel pre zes lo (con)cordi ela paz. Ep(er) los precs dels homes religios p(er) (con) seill dels seus ba ros. si fez la paz el concordi. si qe gisort li laisat quitame(n)z lo reis phelips el va ssalages remas en penden. si com se staua. E parti se del ca(m)p. el reis richartz remas. E fo iurada la paz dam dos lo reis adez anz. e desferron lor ost. (et) deron |
vigor e vi q·ill Campanes no venion a la batailla, el fo aviliz et espaventaz. E comenset far appellar los archivesqes et evesqes et homes de relion, totz aqels qe l’avion pregat de la paz far, e preguet lor q’ill anesso pregar Richart de la paz e del concordi e si lor promes de far e de dir et de recebre aqella paz et aqella concordia de Gisort del deman del vassalage qe fazia a·N Richart. E li saint home vengron tuit con las crotz en bratz encontra lo rei Richartz, ploran q’el agues pietat de tanta bona gen con avia el camp, qe tuit eran a morir, et q’el volgues la paz, q’ill li faran laissar Gisort e.l rei partir de sobre la seua terra. E li baron, qan aurizent la grand honor qe·l reis Phelips li presentava, foron tuit al rei Richart, conseilleron lo q'el prezes lo concordi e la paz. E per los precs dels homes religios, per conseill dels seus baros, si fez la paz e·l concordi si qe Gisort li laisat quitamenz lo reis Phelips e·l vassalages remas en penden, si com s'e- stava, e parti se del camp, e·l reis Richartz remas. E fo jurada la paz d’amdos lo reis a dez anz e desferron lor ost et deron |
||
67r | |||
|
comjat al soldadiers. E vengron escars et avar et cobe amdui li rei e no volgron far ost ni despendre, si non en en falcons et en austors et en cans et en libriers et en comprar terras et possessios et en far tort a lor baros. Don tuit li baron del rei de Fransa forn trist et dolen, e li baron del rei Richart, qar ill avian la paz faicha, per cascus dels dos reis era vengutz escars et vilans. E Bertrans de Born fo plus iraz qe negus dels autres baros, per so qar el no se deletava mas en guerra de si e d’autrui e mais en la guerra dels dos reis, per so qe qant ill guerreiavan ensems, el avia dal rei Richart tot q'el volia d’aver e d'onor et era temsutz per lo dire de la lengua d'amdos los reis. Don el per volutant q'el ac qu·ill rei tornassen a la guerra e per la voluntat q'el vi als autres baros, si fez aqest sirventes |
178v | ||
![]() |
|
|
![]() |
|
|
179r | ||
![]() |
|
178v | |||
[E]nlotemps et enlasazon que lo reisricha(r)tz Dengleterra guerreiaua ablo rei felip de fransa. Sil feiron amduiencamp ab tota lor gen. lo reis de fransa si auiaabse. frances |
|
||
|
|
||
179r | |||
Quel [agues] pietat de tanta bona gen comauianel ca(m)p Que tuit eron amorir. Eques uolgues la patz qil farian laissar guisort. el rei partir de sobre la soa terra. Eli baron qua(n)t auziron la grant honor q(ue)l reis felips li presentaua. Foron tuich al rei richa- rt. conseilleron lo quel preses lo concordi ela patz. Et el per los precs dels boshomes de religion ep(er) lo conseill dels seus baros si fetz la patz el concor- di. Si quel reis felips li laisset guiort quitame(n). el uassalatges remas enpenden si com el estaua. epartit se del camp. El reis richartz remas. eforo(n) iurat ambedui la patz adetz anz. edeisfeiro(n) lor ostz. ederon comiat als soudadiers. Euengron escars et auars ambedui li rei ecobe. Eno uolg- ron far ost ni despendre. Si no(n) en falcos et en au- stors et en chans et enlebriers et enconprar ter- ras epossessions. et en far tort alor baros. Do(n) tuit li baron del rei de fransa foron trist edolen eli ba- ron del rei richart car auian la patz faicha. p(er) que chascu(n)s dels dos reis era uengutz escars euilans. enbertrans de born sifo plus iratz que negus de- ls autres baros. p(er) so car no se dellectaua mais en guerra de si edautrui. emais en la guerra dels dos reis. p(er) so que quant il auian li dui rei guerra ensems. eill auia<n> denrichart tot so q(ue)l uolia dauer edonor. Et era temsutz damdos los reis p(er) lor dire de la lenga. Don el p(er) uolu(n)tat qel ac queil rei torneson ala guerra e p(er) la uolu(n)tat quel ui als autres baros si fetz aquest s(ir)uentes. lo quals come(n)ssa. pois li baron son irat ni lor pesa. |
|
164r | ||
![]() |
[E]N lo temps et en la sazon que lo reis richa- rtz dengleterra guerreiaua ablo rei fe- lip de fransa. sil feiron amdui encamp ab tota lor gen. lo reis de fransa si auia ab se. frances ebergoignos. ecampanes. eflam- encs. e cels de berrion. El reis richartz auia abse. eng(l)es enormanz. ebretos. epeitaus. e cels danieu. ede torena. edalmaine. ede sai(n)t onge. ede lemozin. et era sobre la riba dun flum que anom Gaura. lo quals passa al pe de niort. Eluna ostz [si era duna riba. elaut(r)a ost] era dalautra. Et en - aissi esteron. xv. iorns. echascun iorn sar- mauan et appareillauan de uenir alabatai- lla ensems. Mas arciuesque et euesque et a- bat et home dorde que cercaua(n)t patz eran emiech que defend(i)an que la batailla non era. Et un dia foron armat tuit aquill qe- ran ablorei richart et esqueirat de uenir a- la batailla. ede passar la gaura. eli frances sarmere(n)t et esqueirere(n)t. eli bon home d(e) re- ligion foron ab las crotz en bratz. pregant richart el rei felip que la batailla no(n) degu- es esser. el reis de franza dizia que la batail la no(n) remanria. Sil reis richartz noill fazia fezeutat de tot so que auia desa mar. Del ducat de normandia. edelducat de quitan- ia. edel comtat de peitieus. equeil rendes guiortz. lo qual lo reis richartz la uia tot. Et enrichartz qua(n)t auzi aquesta paraula quel reisfelips demandaua. p(er) la grant ba udesa quel auia. Car li ca(m)panes alui p(ro)mes que noill serion alencontra per la grant |
|
![]() |
|
|
164v | ||
![]() |
guerra dels dos reis. p(er)so que quant il auia(n) li doi rei guerra ensems. el auia denrichartz. tot so quel uolia dauer edonor. Et era te(n)suz damdos los reis per lor dire de la lenga. Don- el per uoluntat quel ac queil rei torneson a la guerra eper la uolontat quel uials autres barons sifetz aquest siruentes. lo quals co- mensa. puois li baron son irat ni lor | pesa. |
164r | ||
|
En lo temps et en la sazon que lo reis Richartz d’Engleterra guerreiava ab lo rei Felip de Fransa, si·l feiron amdui en camp ab tota lor gen. Lo reis de Fransa si avia ab se Frances e Bergoignos e Campanes e Flamencs e cels de Berrion. E.l reis Richartz avia ab se Engles e Normanz e Bretos e Peitaus e cels d’Anjeu e de Torena e dal Maine e de Saintonge e de Lemozin. Et era sobre la riba d’un flum que a nom Gaura, lo quals passa al pe de Niort. E l’una ostz si era d’una riba e l’autra ost era da l’autra. Et enaissi esteron xv jorns, e chascun jorn s’armavan et appareillavan de venir a la batailla ensems. Mas arcivesque et evesque et abat et home d’orde que cercavant patz, eran e miech que defendian que la batailla non era. Et un dia foron armat tuit aquill q’eran ab lo rei Richart et esqueirat de venir a la batailla e de passar la Gaura. E li Frances s’armerent et esqueirerent. E li bon home de religion foron ab las crotz en bratz, pregant Richart e·l rei Felip que la batailla non degues esser. E.l reis de Franza dizia que la batailla non remanria si·l reis Richartz no·ill fazia fezeutat de tot so que avia de sa mar, del ducat de Normandia e del ducat d'Equitania e del comtat de Peitieus e que.il rendes Guiortz lo qual lo reis Richartz l’avia tot. Et En Richartz, quant auzi aquesta paraula que·l reis Felips demandava, per la grant baudesa qu'el avia, car li Campanes a lui promes que no·ill serion a l’encontra per la grant |
|
Cantitat dels esterlins que auia semenatz en- tre lor. Si montet endestrer emes lelm en la testa. efai sonar las trombas efai dessar los sieus confanos encontra laiga per passar outra. Et <i> aordena las esqueiras dels baros edela soagen per passar outra ala batailla. El reis felips cant lo u iuenir montet en destrer emes lelme entesta. Etota lasoa ge- ns monteron en destrers epreseron lor arm- as per uenir ala batailla. Trait li campan- es que no meteron elmes en testa. El reis felips quant ui uenir en richart elasoa gen ab tant grant uigor. Eui qeill ca(m)panes no uenion ala batailla. el fon auilitz et espa- uentatz. Ecomensa far apareillar los arciue- sques els euesques et homes de religion toz aquels quelauion pregat de la patz far. Ep(re)- guet lor quil aneson pregar en richart d(e) la patz far edel concordi. Esi lor promes de far ede dir aquellapatz et aquel concordi del deman de gisorte del uassatge queill fa- zia en richartz. Eli saint home uengron ab las crotz enbratz enco(n)tra lo reirichart plo- ran. Quel agues piatat de tanta bona ge(n) com auia nel ca(m)p que tuit eron amorir. Eques uolgues la patz quill farian laissa(r) guisort. el rei partir de sobre la <riba> soa terra. Eli baron quant auziron la gra(n)t ho- nor quel reis felips li presentaua. foro(n) tui- chal rei richart. conseilleron lo quel pre- ses lo concordi elapatz. Et el per los precs dels bos homes de religion eper lo conseill dels seus baros si fetz la patz el concordi. Si quel reis felips li laisset guiort quitamen. El uassalatges remasen penden si com el e- staua. epartit se del camp. El reis richartz remas. eforon iurat ambedui la patz adetz anz. edeisfeiron lor ostz. ederon comiat als soudadiers. Euengron escars et auars am bedui li rei ecobe. Eno uolgron far ost ni despendre. Si no(n) enfalcos et en austors (et) en cans et enlebriers et en co(m)prar terras epossessions. et enfar tort alor baros. Don tuit li baron del rei de fransa foron trist e dolen eli baron del rei richart car auian la patz faicha. p(er)que chascu(n)s dels do sreis era uengutz escars euilans. en Bertrans de born si fo plus iratz que negus dels au- tresbaros. p(er)so car el no se dellectaua ma- is enguerra desi ed<e>autrui. emais en la |
cantitat dels esterlins que avia semenatz entre lor, si montet en destrer e mes l’elm en la testa e fai sonar las trombas e fai dessar los sieus confanos encontra l’aiga per passar outra et aordena las esqueiras dels baros e de la soa gen per passar outra a la batailla. E.l reis Felips, cant lo vi venir, montet en destrer e mes l’elme en testa. E tota la soa gens monteron en destrers e preseron lor armas per venir a la batailla, trait li Campanes que no meteron elmes en testa. E.l reis Felips, quant vi venir En Richart e la soa gen ab tant grant vigor e vi qe·ill Campanes no venion a la batailla, el fon avilitz et espaventatz. E comensa far apareillar los arcivesques e·ls evesques et homes de religion, toz aquel que l’avion pregat de la patz far. E preguet lor qu'il aneson pregar En Richart de la patz far e del concordi. E si lor promes de far e de dir aquella patz et aquel concordi del deman de Gisort e del vassatge que ill fazia En Richartz. E li saint home vengron ab las crotz en bratz encontra lo rei Richart, ploran qu'el agues piatat de tanta bona gen com avia nel camp, que tuit eron a morir, e que.s volgues la patz, qu'ill farian laissar Guisort, e.l rei partir de sobre la soa terra. E li baron, quant auziron la grant honor que·l reis Felips li presentava, foron tuich al rei Richart, conseilleron lo qu'el preses lo concordi e la patz. Et el, per los precs dels bos homes de religion e per lo conseill dels seus baros, si fetz la patz e.l concordi, si que·l reis Felips li laisset Guiort quitamen e·l vassalatges remas en penden si com el estava, e partit se del camp, e.l reis Richartz remas. E foron jurat ambedui la patz a detz anz, e deisfeiron lor ostz e deron comjat als soudadiers. E vengron escars et avars ambedui li rei e cobe, e no volgron far ost ni despendre, si non en falcos et en austors et en cans et en lebriers et en comprar terras e possessions et en far tort a lor baros. Don tuit li baron del rei de Fransa foron trist e dolen, e li baron del rei Richart, car avian la patz faicha, per que chascuns dels dos reis era vengutz escars e vilans. En Bertrans de Born si fo plus iratz que negus dels autres baros per so car el no se dellectava mais en guerra de si e d'autrui e mais en la |
|
164v | ||
guerra dels dos reis. p(er)so que quant il auia(n) li doi rei guerra ensems. elauia denrichartz. tot so quel uolia dauer edonor. Et era te(n)suz damdos los reis per lor dire de la lenga. Don- el per uoluntat quel ac queil rei torneson a la guerra eper la uolontat quel uials autres baronssifetzaquestsiruentes. lo quals co- mensa. puois li baron son irat ni lor | pesa. |
guerra dels dos reis, per so que, quant il avian li doi rei guerra ensems, el avia d’En Richartz tot so quel volia d’aver e d’onor et era tensuz d’amdos los reis per lor dire de la lenga. Don el, per voluntat qu’el ac que.il rei torneson a la guerra e per la volontat qu’el vi als autres barons, si fetz aquest sirventes lo quals comensa: “Puois li baron son irat ni lor pesa”. |
A cura di Marco Cappelloni
80r | |
![]() |
[q] an lo reis rich(artz) sen fo passatz oltra mar. tui li baron delemozin e de peiregor se iureren emse(m)ble. e feren gran ost (et) anaren als ca stels (et) als borcs qe R(ichartz) lor auia tout. Mas se se co(m)batere(n)t eprese ren aqelor defenderon. Et aissi cobreren gran renda qecs. quen Rich(artz) lor auia tout .Eqan R(ichartz) fo uengutz doltramar (et) eissitz dep(re)i son molto fo iratz (et) dolenz dels castels edels borcs qill baron li auian tolt eco(m)meset lor fort a menassar de des(er)tar los (et) de destrvi re los. Eluescoms delemozes el coms de peiregor p(er) lo ma(n)tenem(en) qel reis de fransa lor auia faich. |
80v | |
![]() |
efazia. te(n)gron las soas menassa(s) anient. Eill manderen dizen qellera ue(n)gutz trop braus etrop orgoillos. eqeill mal son grat lo farian franc ecortes (et) humil. eqeill lo castiarian guereian. don B(ertrans) deborn. sico(m) aqell qui no(n) auia autra legressa mas deme sclar los baros de guerra. qan a uzi qel reis menassaua aqels baros eqeill nol prezauan dere emetian anien lo dir delui. e qeill li auian mandat dizen q(ue) ill lo castiarian el farian mal so(n) grat fra(n)c (et) cortes (et) humil B(ertrans) si molt alegres. esabia qel reis en era fort dolenz (et) irratz daiso qeill dizian. (et) del castel domo tron e dezent qeill liauian to ut efez un seu siruite(n)s p(er) far sai lir lo rei R(ichart) ala guerra. Eqa(n) el ac fait son si(r)uentes. el lo man det an raimon jauseran qera de catallogna del contat dur gel. segner de pinos ualentz homs elarcs e cortes egetils eno(n) era nultz en tota cataloi |
81r | |
![]() |
gna qe lui ualgues. p(er) la soa per sona.Ez entendia en larchesa q(ue) ra filla del comte durgel emvi ler dengirout decabriea(n) qera lo plus rics eplus gentils de cataloigna trait lo comte dur gel son seignor. Ecome(n)ssa en aisi lo siruentes. |
80r | |
[q] an lo reis rich(artz) sen fo passatz oltra mar. tui li baron delemozin e de peiregor se iureren emse(m)ble. e feren gran ost (et) anaren als ca stels (et) als borcs qe R(ichartz) lor auia tout. Mas se se co(m)batere(n)t eprese ren aqelor defenderon. Et aissi cobreren gran renda qecs. quen Rich(artz) lor auia tout. Eqan R(ichartz) fo uengutz doltramar (et) eissitz dep(re)i son molto fo iratz (et) dolenz dels castels edels borcs qill baron li auian tolt eco(m)meset lor fort a menassar de des(er)tar los (et) de destrui re los. Eluescoms delemozes el coms de peiregor p(er) lo ma(n)tenem(en) qel reis de fransa lor auia faich. |
Qan lo reis Richartz s’en fo passatz oltra mar, tui li baron de Lemozin e de Peiregor se iureren emsemble e feren gran ost, et anaren als castels et als borcs qe Richartz lor avia tout. Mas se se combaterent e preseren aqelor defenderon et aissi cobreren gran ren d’aqecs qu’En Richartz lor avia tout. E qan Richartz fo vengutz d’oltra mar et eissitz de preison, molto fo iratz et dolenz dels castels e dels borcs q⋅ill baron li avian tolt, e commeset lor fort a menassar de desertar los et de destruire los. E⋅l vescoms de Lemozes e⋅l coms de Peiregor, per lo mantenemen qe⋅l reis de Fransa lor avia faich |
80v | |
efazia. te(n)gron las soas menassas anient. Eill manderen dizen qellera ue(n)gutz trop braus etrop orgoillos. eqeill mal son grat lo farian franc e cortes (et) humil. eqeill lo castiarian guereian. don B(ertrans) de born. si co(m) aqell qui no(n) auia autra legressa mas deme sclar los baros de guerra. qan a uzi qel reis menassaua aqels baros eqeill nol prezauan dere emetian anien lo dir delui. e qeill li auian mandat dizen q(ue) ill lo castiarian el farian mal so(n) grat fra(n)c (et) cortes (et) humil B(ertrans) si molt alegres. esabia qel reis en era fort dolenz (et) irratz daiso qeill dizian. (et) del castels domo tron e dezent qeill liauian to ut efez un seu siruite(n)s p(er) far sai lir lo rei R(ichart) ala guerra. Eqa(n) el ac fait son si(r)uentes. el lo man det an raimon jauseran qera de catallogna del contat dur gel. segner de pinos ualentz homs elarcs e cortes egetils e no(n) era nultz en tota cataloi |
e fazia, tengron las soas menassas a nient e⋅ill manderen dizen q’ell era vengutz trop braus e trop orgoillos e qe ill, mal son grat, lo farian franc e cortes et humil e qe ill lo castiarian guereian. Don Bertrans de Born, si com aqell qui non avia autr’alegressa mas de mesclar los baros de guerra, qan auzi qe⋅l reis menassava aqels baros e qe ill no⋅l prezavan de re e metian a nien lo dir de lui, e qe ill li avian mandat dizen que ill lo castiarian e⋅l farian mal son grat franc et cortes et humil, Bertrans si molt alegres. E sabia qe⋅l reis en era fort dolenz et irratz d’aiso qe ill dizian et del castels do Motron e d’Ezent qe ill li avian tout, e fez un seu sirvitens per far sailir lo rei Richart a la guerra. E qan el ac fait son sirventes, el lo mandet a⋅N Raimon Jauseran, q’era de Catallogna del contat d’Urgel, segner de Pinos, valentz homs e larcs e cortes e getils e non era nultz en tota Cataloi- |
81r | |
gna qe lui ualgues. p(er) la soa per sona. Ez entendia en larchesa q(ue) ra filla del comte durgel emui ler dengirout decabriea(s) qera lo plus rics eplus gentils de cataloigna trait lo comte dur gel son seignor. Ecome(n)ssa en aisi lo siruentes. |
-gna qe lui valgues per la soa persona, ez entendia en l’archesa, qu’era filla del comte d’Urgel e muiler d’En Girout de Cabrieas, q’era lo plus rics e plus gentils de Cataloigna, trait lo comte d’Urgel, son seignor. E comenssa enaisi lo sirventes. |
184v | |
![]() |
Aquesta es la razos daquest siruentes. xxiiij. Qvant lo reis richartz sen fon passatz ou- tramar. tuit li baron de lemozi ede pei- regors se iureron ensems e feiron gra(n) ost. et anere(n)t als castels et als borcs quen ri- chartz lor auia tout. Et enaissi co(m)bateron epreseron totz aquels queis deffendion. et enaissi cobreron gran re dalquel quen ri- chart lor auia tout. Equa(n)t enrichart fo(n) ue(n)- gutz doutramar et issuz de preison molt fo iratz edolens dels chastels edels borcs quel baron lauian totz ecom(en)set los amenassar fortmen de deseretar los ede destruire los. el uescoms de lemogas el coms de peiregors p(er) lo manteneme(n) quel reis de fransa lor au- ia fait efazia. Sil tengron la soas menass- as anien. eil manderon dizen quel era uen- |
![]() |
gutz trop braus etrop orgoillos. equeill mal so(n) grat lo farian franc ecortes et humil. equeill lo castiarian guerreian. Don bertrans de born si com cel que no(n) auia autra alegressa mas d(e) me- sclar los barons de guerra cant auzi quel reis menassa aquels baros que nol prezauan re(n) e metion p(er) nien lo sieu dig. equeill lauio(n) ma(n)- dat dizen queill lo chastiarion el farion mal son grat tornar franc ecortes. enbertrans sin fo molt alegres. esabia queil reis en era fort dolens eiratz daisso queill dizion edel castel de montron edazgen queill auian tout el fez un son sirue(n)tes p(er) far saillir lo rei richart ala guerra. ecant el ac fait son sirue(n)tes el lo ma(n) det an raimon iauzeran quera del comtat dul- gel sei(n)gner de pinous. Valens hom elarcs ecortes egentils. eno(n) era nuls hom encataloi(n)- gna que ualgues lui p(er) la (per)sona et ente(n)dia se en la marquesa querra filla del comte dur- gel emoiller den Girout de cabrieras. quera lo plus rics hom el plus gentils de cataloi(n)gna trait lo comte durgel son sei(n)gnor. Ecomensa enaissi lo sirue(n)tes. Qua(n)t la nouella flors par el uergan. (et)c(etera). |
184v | |
Aquesta es la razos daquest siruentes. xxiiij. QUant lo reis richartz sen fon passatz ou- tramar. tuit li baron de lemozi ede pei- regors se iureron ensems e feiron gra(n) ost. et anere(n)t als castel et als borcs quen ri- chartz lor auia tout. Et enaissi co(m)bateron epreseron totz aquels queis deffendion. et enaissi cobreron gran re dalquel quen ri- chart lor auia tout. Equa(n)t enrichart fo(n) ue(n)- gutz doutramar et issuz de preison molt fo iratz edolens dels chastels edels borcs quel baron lauian totz ecom(m)set los amenassar fortmen de deseretar los ede destruire los. el uescoms de lemogas el coms de peiregors p(er) lo manteneme(n) quel reis de fransa lor au- ia fait efazia. Sil tengron la soas menass- as anien. eil manderon dizen quel era uen- |
Aquesta es la razos d’aquest sirventes. Quant lo reis Richartz s’en fon passatz outramar, tuit li baron de Lemozi e de Peiregors se iureron ensems e feiron gran ost et anerent als castel et als borcs qu’En Richartz lor avia tout. Et enaissi combateron e preseron totz aquels que⋅is deffendion et enaissi cobreron gran re d’alquel qu’En Richart lor avia tout. E quant En Richart fon vengutz d’outramar et issuz de preison, molt fo iratz e dolens dels chastels e dels borcs que⋅l baron l’avian totz, e commset los a menassar fortmen de deseretar los e de destruire los. E⋅l vescoms de Lemogas e⋅l coms de Peiregors, per lo mantenemen que⋅l reis de Fransa lor avia fait e fazia, si⋅l tengron las soas menassas a nien e⋅il manderon dizen qu’el era ven- |
gutz trop braus etrop orgoillos. equeill mal so(n) grat lo farian franc ecortes et humil. Equeill lo castiarian guerreian. Don bertrans de born si com cel que no(n) auia autra alegressa mas d(e) me- sclar los barons de guerra cant auzi quel reis menassa aquels baros que nol prezauan re(n) e metion p(er) nien lo sieu dig. equeill lauio(n) ma(n)- dat dizen queill lo chastiarion el farion mal son grat tornar franc ecortes. enbertrans sin fo molt alegres. esabia queil reis en era fort dolens eiratz daisso queill dizion edel castel de montron edazgen queill auian tout el fez un son sirue(n)tes p(er) far saillir lo rei richart ala guerra. ecant el ac fait son sirue(n)tes el lo ma(n) det an raimon iauzeran quera del comtat dul- gel seigner de pinous. Ualens hom elarcs ecortes egentils. eno(n) era nuls hom encataloi(n)- gna que ualgues lui p(er) la (per)sona et ente(n)dia se en la marquesa querra filla del comte dur- gel emoiller den Girout de cabrieras. quera lo plus rics hom el plus gentils de cataloi(n)gna trait lo comte durgel son sei(n)gnor. Ecomensa enaissi lo sirue(n)tes. Qua(n)t la novella flors par el vergan. (et)c. |
-gutz trop braus e trop orgoillos e que ill, mal son grat, lo farian franc e cortes et humil e que ill lo castiarian guerreian. Don Bertrans de Born, si com cel que non avia autra alegressa mas de mesclar los barons de guerra, cant auzi que⋅l reis menassa aquels barons que no⋅l prezavan ren e metion per nien lo sieu dig, e qeill l’avion mandat dizen queill lo chastiarion e⋅l farion, mal son grat, tornar franc e cortes, En Bertrans si⋅n fo molt alegres. E sabia que⋅il reis en era fort dolens e iratz d’aisso que⋅ill dizion e del castel de Montron e d’Azgen que⋅ill avian tout. El fez un son sirventes per far saillir lo rei Richart a la guerra e cant el ac fait son sirventes, el lo mandet a⋅N Raimon Iauzeran, qu’era del comtat d’Ulgel, seigner de Pinous, valens hom e larcs e cortes e gentils e non era nuls hom en Cataloigna que valgues lui per la persona, et entendia se en la marquesa, qu’erra filla del comte d’Urgel e moiller d’En Girout de Cabrieras, qu’era lo plus rics hom e⋅l plus gentils de Catailongna, trait lo comte d’Urgel, son seingnor. E comensa enaissi lo sirventes: “Quant la novella flors par el vergan…” etc. |
170r | |
![]() |
Aqesta es la razos daqest siruentes. Quant lo reis richartz sen fon passatz ou- tramar. tuit li baron de lemozin ede peiregors. se iureron ensems efeiron gran ost. et anere(n)t als chastels et als borcs quen richartz lor auia toutz. Et enaissi co(m) bateron epreseron totz aquels queis deffe(n) dion. et enaissi cobreron granre daq(ue)lque(n) richart lor auia tout. Eqant en richart fo(n) uengutz doutramar et issuz de preison mo- lt fo iratz edolens dels chastelz edel borcs |
![]() |
queill baron lauian totz ecomenset los amena- ssar fortmen de deseretar los ede destruire los. el uescoms de lemogas el coms de peiregors per lo mantenemen quel reis de fransa lor a- uia fait efazia. Sil tengron las soas menassas anien. eil manderon dizen quel era uengutz trop braus etrop orgoillos. equeill mal son grat lo farian franc ecortes et humil. eq(ue)il lo castiarian guerreian. Don bertrans de bo- rn si com cel que no(n) auia autra alegressa mas de mesclar los barons de guera cant auzi quel reis menassaua aquels baros qe nol prezauan re emetion per nien lo sieu dig. eqeill lauion mandat dizen queill lo chastia- rion el farion mal son grat tornar franc e cortes. enbertrans sin fo molt alegres. esa- bia queil reis en era fort dolens eiratz dais- so queill dizion et del chastel de montron edazgen queill auian tout el fetz un son sir- uentes per far saillir lo rei richart ala gerra. ecant el ac fait son siruentes el lo mandet an raimon iauzeran querra del co(m)- tat dulgel seigner de pinous. ualens hom elarcs ecortes egentils. eno(n) era nulls hom en cataloigna que ualgues lui per la per- sona et entendia se en la marquesa quera filla del comte durgel emoiller den Girout de cabrieras. quera lo plus rics hom el pl(u)s gentils de cataloigna trait lo comte durgel son seignor. ecomensa enaissi lo siruentes. Quant la nouella flors par el uergan. (et)c(etera) |
170r | |
Aqesta es la razos daquest siruentes. Quant lo reis richartz sen fon passatz ou- tramar. tuit li baron de lemozin ede peiregors. se iureron ensems efeiron gran ost. et anere(n)t als chastels et als borcs quen richartz lor auia toutz. Et enaissi co(m) bateron epreseron totz aquelz queis deffe(n) dion. et enaissi cobreron granre daq(ue)lque(n) richart lor auia tout. Eqant en richart fo(n) uengutz doutramar et issuz de preison mo- lt fo iratz edolens dels chastelz edel borcs |
Aqesta es la razos d’aquest sirventes. Quant lo reis Richartz s’en fon passatz outramar, tuit li baron de Lemozin e de Peiregors se iureron ensems e feiron gran ost et anerent als chastels et als borcs qu’En Richartz lor avia toutz. Et enaissi combateron e preseron totz aquelz que⋅is deffendion et enaissi cobreron gran re d’aquel qu’En Richart lor avia tout. E qant En Richart fon vengutz d’outramar et issuz de preison, molt fo iratz e dolens dels chastelz e del borcs |
queill baron lauian totz ecomenset los amena- ssar fortmen de deseretar los ede destruire los. el uescoms de lemogas el coms de peiregors per lo mantenemen quel reis de fransa lor a- uia fait efazia. Sil tengron las soas menassas anien. eil manderon dizen quel era uengutz trop braus etrop orgoillos. equeill mal son grat lo farian franc ecortes et humil. eq(ue)il lo castiarian guerreian. Don bertrans de bo- rn si com cel que no(n) auia autra alegressa mas de mesclar los barons de guera cant auzi quel reis menassaua aqels baros qe nol prezauan re emetion per nien lo sieu dig. eqeill lauion mandat dizen queill lo chastia- rion el farion mal son grat tornar franc e cortes. enbertrans sin fo molt alegres. esa- bia queil reis en era fort dolens eiratz dais- so queill dizion et del chastel de montron edazgen queill auian tout el fetz un son sir- uentes per far saillir lo rei richart ala gerra. ecant el ac fait son siruentes el lo mandet an raimon iauzeran querra del co(m)- tat dulgel seigner de pinous. ualens hom elarcs ecortes egentils. eno(n) era nulls hom en cataloigna que ualges lui per la per- sona et entendia se en la marquesa quera filla del comte durgel emoiller den Girout de cabrieras. quera lo plus rics hom el pl(u)s gentils de cataloigna trait lo comte durgel son seignor. ecomensa enaissi lo siruentes. Quant la nouella flors par el uergan. (et)c. |
que⋅ill baron l’avian totz, e comenset los a menassar fortmen de deseretar los e de destruire los. E⋅l vescoms de Lemogas e⋅l coms de Peiregors, per lo mantenemen que⋅l reis de Fransa lor avia fait e fazia, si⋅l tengron las soas menassas a nien e⋅il manderon dizen qu’el era vengutz trop braus e trop orgoillos e que ill, mal son grat, lo farian franc e cortes et humil e que ill lo castiarian guerreian. Don Bertrans de Born, si com cel que non avia autra alegressa mas de mesclar los barons de guera, cant auzi que⋅l reis menassava aqels baros qe no⋅l prezavan re e metion per nien lo sieu dig, e qe ill l’avion mandat dizen que ill lo chastiarion e⋅l farion, mal son grat, tornar franc e cortes, En Bertrans si⋅n fo molt alegres. E sabia que⋅il reis en era fort dolens e iratz d’aisso que⋅ill dizion et del chastel de Montron e d’Azgen que⋅ill avian tout. El fetz un son sirventes per far saillir lo rei Richart a la gerra e cant el ac fait son sirventes, el lo mandet a⋅N Raimon Iauzeran, qu’erra del comtat d’Ulgel, seigner de Pinous, valens hom e larcs e cortes e gentils e non era nulls hom en Catailogna que valges lui per la persona, et entendia se en la marquesa, qu’era filla del comte d’Urgel e moiller d’En Girout de Cabrieras, qu’era lo plus rics hom e⋅l plus gentils de Cataloigna, trait lo comte d’Urgel, son seignor. E comensa enaissi lo sirventes: “Quant la novella flors par el vergan…” etc. |
A cura di Roberta Pia
90r | |
![]() |
[b] Ertrans de born si apellaua rassa co(m) lo co(m)te iaufre de bretaigna. fra ire del rei joue. (et) den R(ichart). qera coms de piteus. (et) rich(art). e jaufres si sente- dion en la do(m)pna de(n) bertran de born. na maenz demo(n)tagnac. El reis na(n) fos darago(n). En ramons lo co(n)ms de tolosa. ez ella los refudaua totz per en bertran de born qe auia pres per e(n)tendedor (et) p(er) castiador. Ep(er) so qe ill se remansessen dels precs della. el uolc mostraral co(m)te jaufre qals era la do(m)pna en qe el se(n)tendea. E si la lauzetz ental mainera qe parq(e)l lagues uista nuda. (et) tenguda. E uolc be qom saubes qelera na ma enz la soa do(m)pna aqella qe refuda |
90v | |
![]() |
ua piteu. so era rich(art). qera coms de piteu. Ejaufre qera co(n)ms de bretegna. El rei darago(n) qera sei gner desaragosa. El co(m)te raimo(n) qera segner de tolosa. Ep(er) so dis en b(er)trans. Rassa al rics es orgoillosa. E fai gran sen alei de tosa. Q e non uol piteu ni tolosa. N i bretaigna ni saragosa. A nz es tan de prez en ueiosa. Q al pro paubre es amorosa. E da qesta razo qeu ai ditz. el fez son sirue(n)tes. (et) de blasmar los rics qe re no(n) donon eqe mal acoillon esonan. eqesenes tort ocaisonon. equi lor m(er)ce qe no p(er)donan. ni s(er) uizi no guizerdona(n). Ez aqellor q(i) mais no parlon si no de uollada daustor ni mais damor ni darma(s) no auson parlar entre lor. euolia qel richartz guerreies lo uesco(m)te de le mozes. eqel uescoms si defe(n) des proosamen. (et) daqestas razo(s) el fez lo sirue(n)tes qe ditz. |
90r | |
[b] Ertrans de born si apellaua rassa co(m) lo co(m)te iaufre de bretaigna. fra ire del rei joue. (et) den R(ichart). qera coms de piteus. (et) rich(art). e jaufres si sente- dion en la do(m)pna de(n) bertran de born. na maenz demo(n)tagnac. El reis na(n) fos darago(n). En ramons lo co(n)ms de tolosa. ez ella los refudaua totz per en bertran de born qe auia pres per e(n)tendedor (et) p(er) castiador. Ep(er) so qe ill se remansessen dels precs della. el uolc mostraral co(m)te jaufre qals era la do(m)pna en qe el se(n)tendea. E si la lauzetz ental mainera qe parq(e)l lagues uista nuda. (et) tenguda. E uolc be qom saubes qelera na ma enz la soa do(m)pna aqella qe refuda |
Betrans de Born si apellava Rassa com lo comte Jaufre de Bretaigna, fraire del rei Jove et d'En Richart, q’era coms de Piteus, et Richart e Jaufres si sentedion en la dompna d'En Bertran de Born, Na Maenz de Montagnac, e.l reis n'Anfos d’Aragon en Ramons, lo conms de Tolosa. Ez ella los refudava totz per en Bertran de Born, qe avia pres per entendedor et per castiador e, per so qe ill se remansessen dels precs d'ella, el volc mostrar al comte Jaufre qals era la dompna en qe el s'entendea e si la lauzetz en tal mainera qe aqel l'agues vista nuda et tenguda e volc be qom saubes qe l’era Na Maenz la soa dompna aqella ge refudava |
90v | |
ua piteu. so era rich(art). qera coms de piteu. Ejaufre qera co(n)ms de bretegna. El rei darago(n) qera sei gner desaragosa. El co(m)te raimo(n) qera segner de tolosa. Ep(er) so dis en b(er)trans. Rassa al rics es orgoillosa. E fai gran sen alei de tosa. Q e non uol piteu ni tolosa. N i bretaigna ni saragosa. A nz es tan de prez en ueiosa. Q al pro paubre es amorosa. E da qesta razo qeu ai ditz. el fez son sirue(n)tes. (et) de blasmar los rics qe re no(n) donon eqe mal acoillon esonan. eqesenes tort ocaisonon. equi lor m(er)ce qe no p(er)donan. ni s(er) uizi no guizerdona(n). Ez aqellor q(i) mais no parlon si no de uollada daustor ni mais damor ni darma(s) no auson parlar entre lor. euolia qel richartz guerreies lo uesco(m)te de le mozes. eqel uescoms si defe(n) des proosamen. (et) daqestas razo(s) el fez lo sirue(n)tes qe ditz. |
Piteu, so era Richart, q’era coms de Piteu, e Jaufre, q’era conms de Bretegna, e.l rei d’Aragon, q’era seigner de Saragosa, e.l comte Raimon, q’era segner de Tolosa. E, per so dis en Bertrans: Rassa al rics es orgoillosa e fai gran sen a lei de tosa qe non Vol Piteu ni Tolosa, ni Bretaigna ni Saragosa, anz es tan de prez enveiosa, q'al pro paubre es amorosa E d'aqesta razo q'eu ai ditz, el fez son sirventes et de blasinar los rics qe re non donon e qe mal acoillon e sonan e qe senes tort ocaisonon e qui lor merce qe no perdonan, ni servizi no guizerdona ez aquelloz qe mais no parlon si no de vollada d’austor ni mai d’amor ni d’armas no auson parlar entre lor e volia qe.l Richartz guerreies lo vescomte de Lemozes e qel vescomte si defendes proosamen et d’aqestas razos, el fez lo sirventes qe ditz. |
183r | |
![]() |
BErtrans de born sis apellaua raissa ab lo co(m)- te iaufre de bretai(n)gna quera fraire del rei ioue edenrichart quera coms de peitieus. Enrichartz eniaufres sis entendion enladom- na denbertran de born<a> enameuz de mo(n)tai(n)gnac el reis nanfos darragon. enraimo(n)s lo coms de tolosa et ella los refudaua totz p(er) enbertra(n) d(e) bo rn q(ue) auia pres p(er) entendedor ep(er) castiador. ep(er) so qeill remesesen dels precs della. eluole Mo(n) strar al comte iaufre quals era la domna en cui |
183v | |
![]() |
el sentendia. Esi lauzet en tal maineira que par quel lagues uista nuda etenguda. Euolc ben com saubes que namaeuz era la soa domna aq(ue)lla que refudaua peiteus so era enrichartz q(ue)ra coms de peitieus. eniaufres quera coms de bretai(n)gna. el rei darragon quera sei(n)gner de sarragoza. el comte raimon quera sei(n)gner de tolosa. ep(er) so dis enbertra(n)s. Rassa als rics etz orgoillasa. efaitz gransen alei de tosa. Que nouol peitieu ni to- losa. ni bretai(n)gna ni seragosa. Anz es tant de pretz enueiosa. Als pros paubres. (et)c(etera). Edaq(ue)sta razon queus ai dicha el fetz son sirue(n)tes de blas mar los rics que tenon don eque mal uolen e- souen eque se nes tort ochaisonen. equi lor q(ui)er merce que no(n) p(er)donen. Ni seruizi no(n) guierdone(n). et aquels que mais no(n) parlon si no(n) de uolada daustor. ni mais damor ni darmas no(n) auson par- lar entrelor. Euolia quel coms richartz guerreies lo uescomte de lemogas. equel uescoms si deffen- des proosamen. Edaquestas razos si fetz lo sirue(n)- tes que ditz. Rassa tan creis emonte puoia. Cella ques de totz emanz uoia. (et)c(etera). |
183r | |
BErtrans de born sis apellaua raissa ab lo co(m)- te iaufre de bretai(n)gna quera fraire del rei ioue edenrichart quera coms de peitieus. Enrichartz eniaufres sis entendion enladom- na denbertran de born<a> enameuz de mo(n)tai(n)gnac el reis nanfos darragon. enraimo(n)s lo coms de tolosa et ella los refudaua totz p(er) enbertra(n) d(e) bo rn q(ue) auia pres p(er) entendedor ep(er) castiador. ep(er) so qeill remesesen dels precs della. eluole Mo(n) strar al comte iaufre quals era la domna en cui |
Betrans de Born si s'apellava Raissa ab lo comte Jaufre de Bretaingna, qu’era fraire del rei Jove e d'En Richart, qu’era coms de Peitieus. E.N Richartz e.N Jaufres si s'entendion en la dom- na d'En Bertran de Born e Na Meuz de Montaingnac, e.l reis N'Anfos d’Arragon e.N Raimons, lo coms de Tolosa. Et ella los refuedava totz per En Betran de Born que avia pres per entendedor e per castiador. E per so qe ill remesesen dels precs d'ella, el vole mon- strar al comte Jaufre quals era la domna en cui |
183v | |
el sentendia. Esi lauzet en tal maineira que par quel lagues uista nuda etenguda. Euolc ben com saubes que namaeuz era la soa domna aq(ue)lla que refudaua peiteus so era enrichartz q(ue)ra coms de peitieus. eniaufres quera coms de bretai(n)gna. el rei darragon quera sei(n)gner de sarragoza. el comte raimon quera sei(n)gner de tolosa. ep(er) so dis enbertra(n)s. Rassa als rics etz orgoillasa. efaitz gransen alei de tosa. Que nouol peitieu ni to- losa. ni bretai(n)gna ni seragosa. Anz es tant de pretz enueiosa. Als pros paubres. (et)c(etera). Edaq(ue)sta razon queus ai dicha el fetz son sirue(n)tes de blas mar los rics que tenon don eque mal uolen e- souen eque se nes tort ochaisonen. equi lor q(ui)er merce que no(n) p(er)donen. Ni seruizi no(n) guierdone(n). et aquels que mais no(n) parlon si no(n) de uolada daustor. ni mais damor ni darmas no(n) auson par- lar entrelor. Euolia quel coms richartz guerreies lo uescomte de lemogas. equel uescoms si deffen- des proosamen. Edaquestas razos si fetz lo sirue(n)- tes que ditz. Rassa tan creis emonte puoia. Cella ques de totz emanz uoia. (et)c(etera). |
el s'entendia. E si lauzet en tal maineira que par qu'el I'agues vista nuda e tenguda. E volc ben c'om saubes que Na Maeuz era la soa domna aquella que refudava Peiteus, so era En Richartz qu’era coms de Peitieus, En Jaufres, qu’era coms de Bretaingna, e.l rei d’Arragon, qu’era seingner de Sarragoza, e.l comte Raimon, qu’era seingner de Tolosa. E per so dis en Bertrans: Rassa als rics etz orgoillasa e faitz gran sen a lei de tosa que no vol Peitieu ni To- losa, ni Bretaingna ni Seragosa. Anz es tant de pretz enveiosa als pros paubres. Etc. E d'aquesta razon que.us ai dicha el fetz son sirventes de blasmar los rics que tenon don e que mal volen e soven e que senes tort ochaisonen, e qui lor quer merce que non perdonen ni servizi non guierdonen et aquels que mais non parlon si non de volada d’austor, ni mais d’amor ni d’armas, non auson par- lar entre lor. E volia, que.l coms Richartz guerreies lo vescomte de Lemogas e que.l vescoms si deffen- des proosamen. E d'aquestas razos si fetz lo siruen- tes que ditz, Rassa tan creis e mont e puoia, cella qu'es de totz e manz voia. Etc. |
168v | |
![]() |
BErtrans de born sis apellaua raissa ab lo comte jaufre de bretaigna quera fr- aire del rei ioue edenrichart qera coms de peiteus. enrichartz en iaufres sis enten- dion en la domna denbertran de born. ena- meuz de montaignac el reis namfos darra- gon. enraimons lo coms de tolosa et ella los refudaua totz per enbertran de born qe auia pres per entendedor eper castiador. ep(er) |
169r | |
![]() |
so queill remesesen dels precs della. el uolc monstrar al comte iaufre quals era la do(m)na en cui el sentendia. Esi lauzet en tal mainei- ra que par quel lagues uista nuda etengu- da. euolc ben com Saubes que namaeuz era la soa domna aquella que refudaua peiteus so era en richartz quera coms de peitieus. en iaufres quera coms de bretaigna. el rei da- ragon quera seigner de saragoza. el comte raimon quera seigner de tolosa. eper so dis enbertrans. Rassa als rics etz orgoillosa. E faitz gran se(n)t alei de tosa. Que no uol peitieu ni tolosa. Ni bretaigna ni seragosa. Anz es <de> tant de pretz enueiosa. Als pros paubres (et)c(etera). Edaqesta razon qeus ai dicha el fetz so(n) sirue(n)- tes de blasmar los rics que tenon don eque mal uolen esouen eque se nes tort ochaison- en. equi lor quier merce que no(n) perdonen. Ni seruizi no(n) guierdone(n). et aquels qe mais no(n) parlon si no(n) de uolada daustor. ni mais damor ni darmas no(n) auson parlar entrelo(n). Euolia quel coms richartz guerreies lo ue- scomte de lemogas. equel uescoms si deffen- des proosamen. Edaquestas razos si fetz lo sir- uentes que ditz. Rassa tan creis emo(n)te poia. Cella ques de totz enianz uoia. (et)c(etera). |
168v | |
BErtrans de born sis apellaua raissa ab lo comte jaufre de bretaigna quera fr- aire del rei ioue edenrichart qera coms de peiteus. enrichartz en iaufres sis enten- dion en la domna denbertran de born. ena- meuz de montaignac el reis namfos darra- gon. enraimons lo coms de tolosa et ella los refudaua totz per enbertran de born qe auia pres per entendedor eper castiador. ep(er) |
Bertrans de Born si s'appelava Raissa ab lo comte Jaufre de Bretaigna, qu’era fr- aire del Rei jove, e d'En Richart, q’era coms de Peiteus. En Richartz e.N Jaufres si s'enten- dion en la domna d'En Bertran de Born e Na Meuz de Montaignac, e.l Reis N'Amfos d’Arra- gon e.N Raimons, lo coms de Tolosa. Et ella los refudava totz per En Bertran de Born qe avia pres per entendedor e per castiador. E per |
169r | |
so queill remesesen dels precs della. el uolc monstrar al comte iaufre quals era la do(m)na en cui el sentendia. Esi lauzet en tal mainei- ra que par quel lagues uista nuda etengu- da. euolc ben com Saubes que namaeuz era la soa domna aquella que refudaua peiteus so era en richartz quera coms de peitieus. en iaufres quera coms de bretaigna. el rei da- ragon quera seigner de saragoza. el comte raimon quera seigner de tolosa. eper so dis enbertrans. Rassa als rics etz orgoillosa. E faitz gran se(n)t alei de tosa. Que no uol peitieu ni tolosa. Ni bretaigna ni seragosa. Anz es <de> tant de pretz enueiosa. Als pros paubres (et)c(etera). Edaqesta razon qeus ai dicha el fetz so(n) sirue(n)- tes de blasmar los rics que tenon don eque mal uolen esouen eque se nes tort ochaison- en. equi lor quier merce que no(n) perdonen. Ni seruizi no(n) guierdone(n). et aquels qe mais no(n) parlon si no(n) de uolada daustor. ni mais damor ni darmas no(n) auson parlar entrelo(n). Euolia quel coms richartz guerreies lo ue- scomte de lemogas. equel uescoms si deffen- des proosamen. Edaquestas razos si fetz lo sir- uentes que ditz. Rassa tan creis emo(n)te p |
so que ill remesesen dels precs d'ella, el volc monstrar al comte Jaufre quals era la domna en cui el s’entendia, e si lauzet en tal mainei- ra que par qu'el l'agues nuda e tengu- da. E volc ben c'om saubes que Na Maeuz era la soa domna, aquella que refudava Peiteus, so era En Richartz qu’era coms de Peiteus, e.N Jaufres, qu’era coms de Bretaigna, el rei d’A- ragon, qu’era seigner de Saragoza, e.l comte Raimon, qu’era seigner de Tolosa. E per so dis en Bertrans: Rassa, als rics etz orgoillosa, e faitz gran sent a lei de tosa, que no vol Peitieu ni Tolosa, ni Bretaigna ni Saragosa, anz es de tant de pretz enveiosa als pros paubres etc. E d'aqesta razon qe.us ai dicha el fetz son siruen- tes de blasmar los rics que tenon don e que mal volen e soven e que senes tort ochaison- en e qui lor quier merce que non perdonen, ni servizi non guierdonen et aquels qe mais non parlon si non de volada d’austor, ni mais d’amor, ni d’armas non auson parlar entrelon. E volia que.l coms Richartz guerreies lo ve- scomte de Lemogas, e que.l vescoms si deffen- des proosament. E d'aquestas razos si fetz lo sir- ventes que ditz: Rassa tan creis e mont’e poia cella qu'es de totz enjanz voia. Etc. |
A cura di Siria Magi
86v | |
![]() |
[b] Ertrans de born si fo acomi(a)datz da soa dopna mado(m)pna mae(n)za. de mo(n)taignac. enoill te(n)c pro sa grame(n)z ni esditz quell fezes enco(m) tan ni enchantan. qella uolgre(s). creire qel no(n) ames naguiscarda. E si sen anet en santongne uezer mado(m)pna natibors de mo(n)t au sier. qera delas prezadas do(m)pna(s). qe fossen el mon. de beutat e de ualor e den seignamen. Ez aq(e)sta
|
87r | |
![]() |
do(m)pna era moiller del seignor de
|
87v | |
![]() |
llime(n)tz eu ni autra do(m)pna no vo(s) deu a coillir ni recebre p(er) caualer ni p(er) s(er)uidor. Mas eu farai ben aitan qeu uos ponrai ama(n)ticier (et) a farlo co(n) cordi entre uos (et) ella. B(er)trans si te(n)c molt p(er) pagatz de la respo(n)sion de mado(m)pna natibo(r)s. E promesli qel no amara mais autra do(m)pna si no mado(m)pna na tibors. si cosa era qel no pogues recobrar de mado(m)pna maens. E mado(m)pna natibors promes an B(er)tran qe sella nol podia acordar co(n) soa do(m)pna. qella lo recebria p(er) caualier ep(er) s(er)uidor. E non anet longa sazos qe madopna mae(n)z saup qe bertrans no(n) auia colpa. Et escoutet los precs qill eran faich p(er) emb(er)tran de born. sil tor net engracia de uezer lo e dau zir sos precs. Ez el dis econtet lo mantineme(n) qeill auia fait de mado(m)pna natibors. ella p(ro)missi on qella auia fait ad ell. Do(n). Ma. mae(n)z li dis qel prezes comiat de madona natibors. (et) qes fezes ab soluere las p(ro)missios els sagram(en)z
|
88v | |
![]() |
qeill auian faitz entre lor. don. B(ertran). de born. fez aqest sirue(n)tes. Sabrils (et) foillas eflors. E si recor det lo socors qanet a domandar a mado(m)pna natibors (et) la coillime qe lla li fez dinz son repaire en una co bla qel dis. Dompna si eu qezi socor(s). Ez en las autras coblas blasmet lo rics baros qe ses donar. p(er) paor uo lian prez auer. eqo(m) non auses retra ire los mals qeill fazian. Ez autres qe basten uolian se far parer rics. autres p(er) tener cans (et) austors. Ez autres p(er) guerreiar laisson ioi e iove(n) (et) amor. Los autres p(er) los granz qe fazian als torniame(n)z on rau baue(n) los paubres caualers. (et) laissauan los granz faitz donor. E da qestas razos fez aqest sirue(n)tes. |
86v | |
[b] Ertrans de born si fo acomi(a)datz da soa dopna mado(m)pna mae(n)za. de mo(n)taignac. enoill te(n)c pro sa grame(n)z ni esditz quell fezes enco(m) tan ni enchantan. qella uolgre(s). creire qel no(n) ames naguiscarda. E si sen anet en santongne uezer mado(m)pna natibors de mo(n)t au sier. qera delas prezadas do(m)pna(s). qe fossen el mon. de beutat e de ualor e den seignamen. Ez aq(e)sta |
Bertrans de Born si fo acomiadatz da soa dopna madompna Maenza de Montaignac e no•ill tenc pro sagramenz ni esditz qu’ell fezes en comtan ni en chantan q’ella volgres creire q’el non ames Na Guiscarda; E si s’en anet en Santogne vezer madompna Na Tibors de Montausier, q’era de las prezadas dompnas qe fossen el mon de beutat e de valor e d’enseignamen. Ez aqesta |
87r | |
do(m)pna era moiller del seignor de charles (et) de berbesill e de motau ser. E b(er)trans sill fez reclam d(e) ma do(m)pna maenz qel auia partit d(e) si e nol uolia creire p(er) sagrame(n) ni p(er) esditz qel li fezes qel no uol gues ben anaguiscarda. esila p(re) get qella lo degues recebre per caualier ep(er) s(er)uidor. Mado(m)pna na tibors si con sauia do(m)pna qella era. Sil respondet en aisi . Bertra(ns) p(er) la razo qe uos etz ue(n)guz sai amai eu en sui molt alegra. egaia. ete(n)c mo agra(n)t honor. (et) dautra part sim desplai. ad honor me tei(n)g. qar uos mest uengutz uener. epreiar qeu uos prenda p(er) caualier ep(er) ser uidor. (et) desplatz me molt si uos auez faich ni ditz so p(er) qe mado(m)p na maenz uos aia dat comiat. ni p(er) qe sia irada con uos. Mas eu sui aqella qe sai ben co(rn) se ca(m)bia tost cor en amador e en amairitz. E uos no(n) auetz faillitz uas dado(n) mado(m)pna maenz. tost en sabria la uertat. e si uos retornara en la seua gratia. E si en uos es lo fai |
dompna era moiller del seignor de Charles et de Berbesill e de Motauser. E Bertans si•ll fez reclam de madompna Maenz qe l’avia partit de si e no•l volia creire, per sagramen ni per esditz q'el li fezes, q’el no volgues ben a Na Guiscarda. E si la preget q’ella lo degues recebre per cavalier e per servidor. Madompna Na Tibors, si con savia dompna q’ella era, si•l respondet enaisi: "Bertrans per la razo qe vos etz venguz sai a mai eu en sui molt alegra e gaia e tenc m’o a grant honor; et d’autra part, si•m desplai. Ad honor me teing, qar vos m'est vengutz vener e preiar q’eu vos prenda per cavalier e per servidor; et desplatz me molt si vos avez faich ni ditz so per qe madompna Maenz vos aia dat comiat ni per qe sia irada con vos. Mas eu sui aqella qe sai ben corn se cambia tost cor en amador e en amairitz. E vos non avetz faillitz vas dadon madompna Maenz, tost en sabria la vertat e si vos retornara en la seua gratia. E si en vos es lo faillimentz, |
87v | |
llime(n)tz eu ni autra do(m)pna no vo(s) deu a coillir ni recebre p(er) caualer ni p(er) s(er)uidor. Mas eu farai ben aitan qeu uos ponrai ama(n)ticier (et) a farlo co(n) cordi entre uos (et) ella. B(er)trans si te(n)c molt p(er) pagatz de la respo(n)sion de mado(m)pna natibo(r)s. E promesli qel no amara mais autra do(m)pna si no mado(m)pna na tibors. si cosa era qel no pogues recobrar de mado(m)pna maens. E mado(m)pna natibors promes an B(er)tran qe sella nol podia acordar co(n) soa do(m)pna. qella lo recebria p(er) caualier ep(er) s(er)uidor. E non anet longa sazos qe madopna mae(n)z saup qe bertrans no(n) auia colpa. Et escoutet los precs qill eran faich p(er) emb(er)tran de born. sil tor net engracia de uezer lo e dau zir sos precs. Ez el dis econtet lo mantineme(n) qeill auia fait de mado(m)pna natibors. ella p(er)missi on qella auia fait ad ell. Do(n). Ma. mae(n)z li dis qel prezes comiat de madona natibors. (et) qes fezes ab soluere las p(er)missios els sagram(en)z |
eu ni autra dompna no vos deu acoillir ni recebre per cavaler ni per servidor. Mas eu farai ben aitan q’eu vos ponrai a manticier et a far lo concordi entre vos et ella". Bertrans si tenc molt per pagatz de la responsion de madompna Na Tibors e promes li q’el no amara mais autra dompna si no madompna Na Tibors, si cosa era q’el no pogues recobrar de madompna Maens. E madompna Na Tibors promes an Bertran, qe s'ella no•l podia acordar con soa dompna, q’ella lo recebria per cavalier e per servidor. E non anet longa sazos qe madopna Maenz saup qe Bertrans non avia colpa et escoutet los precs q•ill eran faich per Em Bertran de born, s•il tornet en gracia de vezer lo e d’auzir sos precs. Ez el dis econtet lo mantinemen qe ill avia fait de madompna Na Tibors ella promission q’ella avia fait ad ell. Don ma Maenz li dis q’el prezes comiat de madona Na Tibors et qes fezes absolvere las promissios els sagramenz |
88r | |
qeill auian faitz entre lor. don. B(ertran). de born. fez aqest sirue(n)tes. C Sabrils (et) foillas eflors. E si recor det lo socors qanet a domandar a mado(m)pna natibors (et) la coillime qe lla li fez dinz son repaire en una co bla qel dis. Dompna si eu qezi socor(s). Ez en las autras coblas blasmet lo rics baros qe ses donar. p(er) paor uo lian prez auer. eqo(m) non auses retra ire los mals qeill fazian. Ez autres qe basten uolian se far parer rics. autres p(er) tener cans (et) austors. Ez autres p(er) guerreiar laisson ioi e iove(n) (et) amor. Los autres p(er) los granz qe fazian als torniame(n)z on rau baue(n) los paubres caualers. (et) laissauan los granz faitz donor. E da qestas razos fez aqest sirue(n)tes. |
qe ill avian faitz entre lor. Don Bertrans de Born fez aqest sirventes: “S’abrils et foillas eflors.” E si recordet lo socors q’anet a domandar a madompna Na Tibors et l’acoillime q’ella li fez dinz son repaire en una cobla qel dis: “Dompna, s’ieu qezi socors”. Ez en las autras coblas blasmet lo rics baros qe, ses donar, per paor, volian prez aver e q’om non auses retraire los mals qe ill fazian; ez autres qe basten volian se far parer rics, autres per tener cans et austors; ez autres per guerreiar, laisson joi e joven et amor; los autres per los granz qe fazian als torniamenz on raubaven los paubres cavalers et laissavan los granz faitz d’onor. E d’aqestas razos fez aqest sirventes. |
182v | |
![]() |
BErtrans de born si fo acomiadatz de soa do(m)- pna madompna maeuz de mo(n)tai(n)gnac
|
183r | |
![]() |
Enoill ten pro sagrame(n)z ni esditz quel fezes encom tan ni enchatan. que la uolgues creire q(ue)l non ames na guiscarda. esi sen anet en saint onge uezer mado(m)pna natibors de mont asquer quera de las plus prezadas domnas que fossen el mo(n). de beutat ede ualor edensei(n)gnamen. Et aq(e)sta do(m)na era moiller del sei(n)gnor de chales ede berbesil ede mont ausier. Enbertrans sil fetz reclam de mado(m)p- na maeutz quel auia partit de si enol uolia creire p(er) sagrame(n) ne p(er) esdich queli fezes quel no(n) uolg ues ben ana guiscarda. esi la preguet quel al de- gues recebre p(er) cauallier ep(er) s(er)uidor. Ma domna natibors com sauia domna quella era sil respo(n)- det enaissi. Bertran p(er) la rason que uos etz uen- gutz sai ami eu en son mout alegra egaia. ete(n)c mo agrant honor. edautra part si me desplatz. ad honor mo tenc car uos mez uengutz uezer ni preiar qu(eu) uos prenda p(er) cauallier ep(er) s(er)uitor. Edesplatz me mout si uos auetz faich ni dich so p(er) que mado(m)pna maeuz uos aia dat comiat ni p(er) que sia irada ab uos. Mas eu son aquella q(ue) sai ben com se cambia tost cors damadors edamariz. |
![]() |
Esi uos no(n) auetz faillit uas madompna maeuz tost ensabrai la uertat. esi uos retornerai en la soa gracia sen aissies. esi en uos es lo faillimens eu ni autra domna nos deu mais acuillir ni re- cebre p(er) cauallier ni p(er) s(er)uidor. Mas eu farai be(n) aitan queu uos penrai amantener afar lo con- cordi entre uos et ella. Bertrans si sen tenc mo- ut p(er)pagatz de la responsion de madompna na- tibors. epromes li quel no(n) amara mais autra domna. ni seruirai si no(n) mado(m)na natibors. Si causa er quel no(n) pogues recobrar lamor de ma- domna maeuz. Emadomna natibors promes anbertran sella nol podia acordar ab mado(m)na maeuz quelal recebria p(er) cauallier ep(er) s(er)uidor. Eno(n) anet longa sazo que mado(m)pna maeuz sap quen bertran no(n) auia colpa. et escoutet los p(re)cs queill eron faich p(er) enbertran. esil tornet engra- cia de uezer lo edauzir sos precs. Et il li comtet el dis lo manteneme(n) queill auia faich mado(m)na natibors e la promession quela auia faich adels. don madomna maeuz li dis del pretz et comiat de mado(m)pna natibors equeis fezes absoluer las promessio(n)s elz sagrame(n)s assatz dones queil a- uian faich entre lor. Don bertrans de born fetz aquest siruentes. Sabrils efoillas eflors.(et)c(etera). |
182v | |
BErtrans de born si fo acomiadatz de soa do(m)- pna madompna maeuz de mo(n)tai(n)gnac |
Bertrans de Born si fo acomiadatz de soa dompna, madompna Maeuz de Montaingnac, |
183r | |
Enoill ten pro sagrame(n)z ni esditz quel fezes encom tan ni enchatan. que la uolgues creire q(ue)l non ames na guiscarda. esi sen anet en saint onge uezer mado(m)pna natibors de mont asquer quera de las plus prezadas domnas que fossen el mo(n). de beutat ede ualor edensei(n)gnamen. Et aq(e)sta do(m)na era moiller del sei(n)gnor de chales ede berbesil ede mont ausier. Enbertrans sil fetz reclam de mado(m)p- na maeutz quel auia partit de si enol uolia creire p(er) sagrame(n) ne p(er) esdich queli fezes quel no(n) uolg ues ben ana guiscarda. esi la preguet quel al de- gues recebre p(er) cauallier ep(er) s(er)uidor. Ma domna natibors com sauia domna quella era sil respo(n)- det enaissi. Bertran p(er) la rason que uos etz uen- gutz sai ami eu en son mout alegra egaia. ete(n)c mo agrant honor. edautra part si me desplatz. ad honor mo tenc car uos mez uengutz uezer ni preiar qu(eu) uos prenda p(er) cauallier ep(er) s(er)uitor. Edesplatz me mout si uos auetz faich ni dich so p(er) que mado(m)pna maeuz uos aia dat comiat ni p(er) que sia irada ab uos. Mas eu son aquella q(ue) sai ben com se cambia tost cors damadors edamariz. |
e no•ill ten pro sagramenz ni esditz qu’el fezes en comtan ni en chatan qu’ela volgues creire qu’el non ames Na Guiscarda. E si s’en anet en Saintonge vezer madompna Na Tibors de Montasquer, qu’era de las plus prezadas domnas que fossen el mon de beutat e de valor e d’enseingnamen. Et aqesta domna era moiller del seingnor de Chales e de Berbesil e de Montausier. En Bertrans s•il fetz reclam de madompna Maeutz que l’avia partit de si e no•l volia creire, per sagramen ne per esdich que li fezes, qu’el non volgues ben a Na Guiscarda. E si la preguet qu’ela•l degues recebre per cavallier e per servidor. Madomna Na Tibors, com savia domna qu’ella era, si•l respondet enaissi: “Bertran, per la rason que vos etz vengutz sai a mi, eu en son mout alegra e gaia e tenc m’o a grant honor; e d’autra part, si me desplatz. Ad honor m’o tenc, car vos m’ez vengutz vezer ni preiar qu’eu vos prenda per cavallier e per servitor; e desplatz me mout si vos avetz faich ni dich so per que madompna Maeuz vos aia dat comiat ni per que sia irada ab vos. Mas eu son aquella que sai ben com se cambia tost cors d’amadors e d’amariz. |
Esi uos no(n) auetz faillit uas madompna maeuz tost ensabrai la uertat. esi uos retornerai en la soa gracia sen aissies. esi en uos es lo faillimens eu ni autra domna nos deu mais acuillir ni re- cebre p(er) cauallier ni p(er) s(er)uidor. Mas eu farai be(n) aitan queu uos penrai amantener afar lo con- cordi entre uos et ella. Bertrans si sen tenc mo- ut p(er)pagatz de la responsion de madompna na- tibors. epromes li quel no(n) amara mais autra domna. ni seruirai si no(n) mado(m)na natibors. Si causa er quel no(n) pogues recobrar lamor de ma- domna maeuz. Emadomna natibors promes anbertran sella nol podia acordar ab mado(m)na maeuz quelal recebria p(er) cauallier ep(er) s(er)uidor. Eno(n) anet longa sazo que mado(m)pna maeuz sap quen bertran no(n) auia colpa. et escoutet los p(re)cs queill eron faich p(er) enbertran. esil tornet engra- cia de uezer lo edauzir sos precs. Et il li comtet el dis lo manteneme(n) queill auia faich mado(m)na natibors e la promession quela auia faich adels. don madomna maeuz li dis del pretz et comiat de mado(m)pna natibors equeis fezes absoluer las promessio(n)s elz sagrame(n)s assatz dones queil a- uian faich entre lor. Don bertrans de born fetz aquest siruentes. Sabrils efoillas eflors.(et)c(etera). |
E si vos non avetz faillit vas madompna Maeuz, tost en sabrai la vertat e si vos retornerai en la soa gracia, s’enaissi es. E si en vos es lo faillimens, eu ni autra domna nos deu mais acuillir ni recebre per cavallier ni per servidor. Mas eu farai ben aitan qu’eu vos penrai a mantener a far lo concordi entre vos et ella”. Bertrans si sen tenc mout per pagatz de la responsion de madompna Na Tibors e promes li qu’el non amara mais autra domna ni servirai si non madomna Na Tibors, si causa er qu’el non pogues recobrar l’amor de madomna Maeuz. E madomna Na Tibors promes an Bertran, s’ella no•l podia acordar ab madomna Maeuz, qu’elal recebria per cavallier e per servidor. E non anet longa sazo que madompna Maeuz sap qu’En Bertran non avia colpa et escoutet los precs que•ill eron faich per En Bertran, e s•il tornet en gracia de vezer lo e d’auzir sos precs. Et il li comtet el dis lo mantenemen que•ill avia faich madomna Na Tibors e la promession qu’ela avia faicha d’els. Don madomna Maeuz li dis del pretz et comiat de madompna Na Tibors e que•is fezes absolver las promessions elz sagramens assatz don es que il avian faich entre lor. Don Bertrans de Born fetz aquest sirventes: “S’abrils e foillas e flors.” etcetera. |
168r | |
![]() |
BErtrans de born si fo acomiadatz d(e) soa domna madomna maeuz de montai- gnac. Enoill tenc prosagram(en)z ni es- ditz quel fezes en comtan ni enchantan. qe la uolgues creire quel no(n) ames na gi- scarda esi se nanet en sai(n)t onge uezer ma |
168v | |
![]() |
domna natibors de mont asquer qera de las plus prezadas domnas qe fossen el mon. de beutat ede ualor edenseignamen. Et aqesta domna era moller del seignor de chales ede berbesil ede mont ausier. Enbertrans sil fetz reclam de ma domna maeutz quel auia pa(r)- tit de si enol uolia creire per sagrame(n) ne per esdich que li fezes quel no uolgues ben ana guiscarda. esi la preguet quelal degues recebre per cauallier eper seruidor. Mado(m)na natibors corn sauia domna quella era sil re- spondet enaissi. Bertran per la rason q(ue) uos etz uengutz sai ami eu en son mout alegra egaia etenc mo agrant honor. edautra p(ar)t si me desplatz. Ad honor mo tenc car uos mez uengutz uezer ni preiar queu uos prenda p(er) cauallier eper seruitor. Edesplatz me mout si uos auetz faich ni dich so per que madom- na maeuz uos aia dat comiat ni per que sia irada ab uos. Mas eu son aquella qe sai ben com se cambia tost cors damadors eda- mairitz. Esi uos no(n) auetz faillit uas mado(m)- na maeuz tost ensabrai la uertat esi uos re- tornerai en la soa gracia sen aissi es. esi en uos es lo faillime(n)s eu ni autra domna uos |
![]() |
deu mais acuillir ni recebre per cauallier ni per seuirdor. Mas eu farai ben aitan qeu uos penra amantener afar lo concordientre uos et ella. Bertrans si sen tenc mout per pagatz de la responsion de madomna nati- bors. epromes li quel no(n) amara mais autra domna ni seruira si no(n) madomna natibors. si causa er quel no(n) pogues recobrar lamor de madomnna maeutz. Ema domna natibo- rs promes anbertran sella nol podia acor- dar ab ma domna maeuz quelal recebria per cauallier eper seruidor. Eno(n) anet lon- ga sazo que madomna maeuz saup quen bertran no(n) auia colpa et escoutet los precs qeill eron faich per enbertran. esil tornet en gracia de uezer lo edauzir sos precs. Et illi comtet el dis lo manteneme(n) qeill auia fa- ich madomna natibors ela promessio(n) qel- la auia faich adels. Don madomna maeuz li dis del pretz et comiat de ma domna na- tibors eqeis fezes absoluer las promessio(n)s elz sagramens assatz don es queil auian fa- itz entre lor. Don bertrans de born fetz aq(ue)st siruentes. Sabrils efoillas eflors. Eill bel maitin eil clar ser. (et)c(etera). |
168r | |
BErtrans de born si fo acomiadatz d(e) soa domna madomna maeuz de montai- gnac. Enoill tenc prosagram(en)z ni es- ditz quel fezes en comtan ni enchantan. qe la uolgues creire quel no(n) ames na gi- scarda esi se nanet en sai(n)t onge uezer ma |
Bertrans de Born si fo acomiadatz de soa domna, madomna Maeuz de Montaignac, e no•ill tenc pro sagramenz ni esditz qu’el fezes en comtan ni en chantan q’ela volgues creire qu’el non ames Na Giscarda. E si s’en anet en Saintonge vezer madomna |
168v | |
domna natibors de mont asquer qera de las plus prezadas domnas qe fossen el mon. de beutat ede ualor edenseignamen. Et aqesta domna era moller del seignor de chales ede berbesil ede mont ausier. Enbertrans sil fetz reclam de ma domna maeutz quel auia pa(r)- tit de si enol uolia creire per sagrame(n) ne per esdich que li fezes quel no uolgues ben ana guiscarda. esi la preguet quelal degues recebre per cauallier eper seruidor. Mado(m)na natibors corn sauia domna quella era sil re- spondet enaissi. Bertran per la rason q(ue) uos etz uengutz sai ami eu en son mout alegra egaia etenc mo agrant honor. edautra p(ar)t si me desplatz. Ad honor mo tenc car uos mez uengutz uezer ni preiar queu uos prenda p(er) cauallier eper seruitor. Edesplatz me mout si uos auetz faich ni dich so per que madom- na maeuz uos aia dat comiat ni per que sia irada ab uos. Mas eu son aquella qe sai ben com se cambia tost cors damadors eda- mairitz. Esi uos no(n) auetz faillit uas mado(m)- na maeuz tost ensabrai la uertat esi uos re- tornerai en la soa gracia sen aissi es. esi en uos es lo faillime(n)s eu ni autra domna uos |
Na Tibors de Montasquer, q’era de las plus prezadas domnas qe fossen el mon de beutat e de valor e d’enseignamen. Et aqesta domna era moller del seignor de Chales e de Berbesil e de Montausier. En Bertrans s•il fetz reclam de madomna Maeutz que l’avia partit de si e no•l volia creire, per sagramen ne per esdich que li fezes, qu’el no volgues ben a Na Guiscarda. E si la preguet qu’ela•l degues recebre per cavallier e per servidor. Madomna Na Tibors, corn savia domna qu’ella era, s•il respondet enaissi: “Bertran, per la rason que vos etz vengutz sai a mi, eu en son mout alegra e gaia e tenc m’o a grant honor; d’autra part, si me desplatz. Ad honor m’o tenc, car vos m’ez vengutz vezer ni preiar qu’eu vos prenda per cavallier e per servitor; e desplatz me mout si vos avetz faich ni dich so per que madomna Maeuz vos aia dat comiat ni per que sia irada ab vos. Mas eu son aquella qe sai ben com se cambia tost cors d’amadors e d’amairitz. E si vos non avetz faillit vas madomna Maeuz, tost en sabrai la vertat e si vos retornerai en la soa gracia, s’enaissi es. E si en vos es lo faillimens, eu ni autra domna uos |
deu mais acuillir ni recebre per cauallier ni per seuirdor. Mas eu farai ben aitan qeu uos penra amantener afar lo concordientre uos et ella. Bertrans si sen tenc mout per pagatz de la responsion de madomna nati- bors. epromes li quel no(n) amara mais autra domna ni seruira si no(n) madomna natibors. si causa er quel no(n) pogues recobrar lamor de madomnna maeutz. Ema domna natibo- rs promes anbertran sella nol podia acor- dar ab ma domna maeuz quelal recebria per cauallier eper seruidor. Eno(n) anet lon- ga sazo que madomna maeuz saup quen bertran no(n) auia colpa et escoutet los precs qeill eron faich per enbertran. esil tornet en gracia de uezer lo edauzir sos precs. Et illi comtet el dis lo manteneme(n) qeill auia fa- ich madomna natibors ela promessio(n) qel- la auia faich adels. Don madomna maeuz li dis del pretz et comiat de ma domna na- tibors eqeis fezes absoluer las promessio(n)s elz sagramens assatz don es queil auian fa- itz entre lor. Don bertrans de born fetz aq(ue)st siruentes. Sabrils efoillas eflors. Eill bel maitin eil clar ser. (et)c(etera). |
deu mais acuillir ni recebre per cavallier ni per sevirdor. Mas eu farai ben aitan q’eu vos penra a mantener a far lo concordi entre vos et ella”. Bertrans si sen tenc mout per pagatz de la responsion de madomna Na Tibors e promes li qu’el non amara mais autra domna ni servira si non madomna Na Tibors, si causa er qu’el non pogues recobrar l’amor de madomnna Maeutz. E madomna Na Tibors promes an Bertran, s’ella no•l podia acordar ab madomna Maeuz, qu’ elal recebria per cavallier e per servidor. E non anet longa sazo que madomna Maeuz saup qu’En Bertran non avia colpa et escoutet los precs qe•ill eron faich per En Bertran, e s•il tornet en gracia de vezer lo e d’auzir sos precs. Et il li comtet el dis lo mantenemen qe•ill avia faich madomna Na Tibors e la promession q’ella avia faicha d’els. Don madomna Maeuz li dis d’el pretz et comiat de madomna Na Tibors e qe•is fezes absolver las promessions elz sagramens assatz don es que il avian faitz entre lor. Don Bertrans de Born fetz aquest sirventes: “S’abrils e foillas e flors eill bel maitin eil clar ser.” etcetera. |
76r | |
![]() |
[b] Ertrans de born si com eu hai dich en las autras razos si a uia un fraire qi auia nom Costantin de born. esi era bos caualiers darmas. mas no(n) era hom qe sentremezes molt do |
76v | |
![]() |
nor ni de valor mas totas sazos uolia mal an B(ertran) eben atotz cels qui uolia mal an bertran esillu na uez lo castel dautafort qera dam dos en comunailla. e bertra(n)s sil recrouet. esil casset de tot lo poder. Et aqel si senanet al uesco(m)t delemoges qel degues mantener (con)tra son fraire. Et el lo mantenc. El reis richart lo mantenc (con)tra B(ertrans). erichart si guerreiaua co(n) nai mar lo uescomte de le moges. E rich(art) enaimars si guirreiauen (con) B(ertrans) esi confondran la seua terra ela liardian. B(ertrans) si auia faich iu rar lo uesco(m)te de lemozin. el co(m)te de peiregors qui auia nom talai ran al qal rich(art) auia touta la ci utat de peiregors. eno(n) len fazia negun dan. qar era flacs euils (et) nuailos. E rich(art) auia tolt cor don. an guillem de cordon. (et) a uia p(ro)mes de iurar co(n) le uesco(m)te e co(n) B(ertrans) de born (et) co(n) los autres baros de peiregors (et) de lemozin (et) de caersin. los qals rich(art) deser taua. don B(ertrans) los repres fort. efez |
77r | |
![]() |
aqestas razos aqest s(ir)ue(n)tes. |
76r | |
[b] Ertrans de born si com eu hai dich en las autras razos si a uia un fraire qi auia nom Costantin de born. esi era bos caualiers darmas. mas no(n) era hom qe sentremezes molt do |
Bertrans de Born, si com eu hai dich en las autras razos, si avia un fraire qi avia nom Costantin de Born, e si era bos cavaliers d’armas, mas non era hom qe s’entremezes molt d’o- |
76v | |
nor ni de valor mas totas sazos uolia mal an B(ertran) eben atotz cels qui uolia mal an bertran esillu na uez lo castel dautafort qera dam dos en comunailla. e bertra(n)s sil recrouet. esil casset de tot lo poder. Et aqel si senanet al uesco(m)t delemoges qel degues mantener (con)tra son fraire. Et el lo mantenc. El reis richart lo mantenc (con)tra B(ertrans). erichart si guerreiaua co(n) nai mar lo uescomte de le moges. E rich(art) enaimars si guirreiauen (con) B(ertrans) esi confondran la seua terra ela liardian. B(ertrans) si auia faich iu rar lo uesco(m)te de lemozin. el co(m)te de peiregors qui auia nom talai ran al qal rich(art) auia touta la ci utat de peiregors. eno(n) len fazia negun dan. qar era flacs euils (et) nuailos. E rich(art) auia tolt cor don. an guillem de cordon. (et) a uia p(ro)mes de iurar co(n) le uesco(m)te e co(n) B(ertrans) de born (et) co(n) los autres baros de peiregors (et) de lemozin (et) de caersin. los qals rich(art) deser taua. don B(ertrans) los repres fort. efez |
-nor ni de valor, mas totas sazos volia mal a⋅N Bertran e ben a totz cels qui volia mal a⋅N Bertran. E si⋅ll una vez lo castel d’Autafort q’era d’amdos en comunailla. E Bertrans si⋅l recrovet e si⋅l casset de tot lo poder. Et aqel si s’en anet al vescomt de Lemoges, q’el degues mantener contra son fraire; et el lo mantenc. E⋅l reis Richart lo mantenc contra Bertrans. E Richart si guerreiava con N’Aimar, lo vescomte de Lemoges. E Richart e N’Aimars si guirreiaven con Bertrans e si confondran la seua terra e la li ardian. Bertrans si avia faich iurar lo vescomte de Lemozin e⋅l comte de Peiregors, qui avia nom Talairan, al qal Richart avia touta la ciutat de Peiregors, e non l’en fazia negun dan, qar era flacs e vils et nuailos. E Richart avia tolt Cordon a⋅N Guillem de Cordon; et avia promes de iurar con le vescomte e con Bertrans de Born et con los autres baros de Peiregors et de Lemozin et de Caersin, los qals Richart desertava, don Bertrans los repres fort e fez |
77r | |
aqestas razos aqest s(ir)ue(n)tes. | aqestas razos aqest sirventes. |
181r | ||
![]() |
Aquesta es la razos daquest siruentes. vi. BErtrans de born si com eu uos ai dich en las autras razos si auia un fraire q(ue) avia nom costanti de born. esi era bons cauallier dar- mas. mas no(n) era hom que sen trameses molt de valor ni donor. mas totas sazos uolia mal an bertran. Esil tolc unauetz lo castel dautafort qe- ra damdos comunalmen. en bertra(n)s sil recobret esil casset de tot lo poder. et aquel si sen anet al uescomte de lemogas quel degues ma(n)tener co(n)- tra son fraire. et lo mante(n)c. el reis richartz lo mantenia contran bertran. enrichartz si guer- reiaua abnaimar lo uesco(m)te de lemogas. enri- chart enaimar si guerreiauon ab enbertra(n) eill fondian la soa terra elail ardian. Bertrans si auia faich iurar lo vescomte de lemozin. el comte de peiregors que auia nom talairan al cal rich- artz auia tota la ciutat de peiregors. enoil enfa- zia negu(n) dan car el era flacs euils enuaillos. en richartz si auia tot gordon an Guillem de gordo(n). et auia promes de iurar ablo uescomte et aben bertran de born. et ablos autres baros de peireg- ors ede lemozi. ede caercin. los quals enrichartz deseretaua. don bertrans lo repres fort efez de |
|
181v | ||
![]() |
|
181r | |
Aquesta es la razos daquest siruentes. vi. BErtrans de born si com eu uos ai dich en las autras razos si auia un fraire q(ue) avia nom costanti de born. esi era bons cauallier dar- mas. mas no(n) era hom que sen trameses molt de valor ni donor. mas totas sazos uolia mal an bertran. Esil tolc unauetz lo castel dautafort qe- ra damdos comunalmen. en bertra(n)s sil recobret esil casset de tot lo poder. et aquel si sen anet al uescomte de lemogas quel degues ma(n)tener co(n)- tra son fraire. et lo mante(n)c. el reis richartz lo mantenia contran bertran. enrichartz si guer- reiaua abnaimar lo uesco(m)te de lemogas. enri- chart enaimar si guerreiauon ab enbertra(n) eill fondian la soa terra elail ardian. Bertrans si auia faich iurar lo vescomte de lemozin. el comte de peiregors que auia nom talairan al cal rich- artz auia tota la ciutat de peiregors. enoil enfa- zia negu(n) dan car el era flacs euils enuaillos. en richartz si auia tot gordon an Guillem de gordo(n). et auia promes de iurar ablo uescomte et aben bertran de born. et ablos autres baros de peireg- ors ede lemozi. ede caercin. los quals enrichartz deseretaua. don bertrans lo repres fort efez de |
Aquesta es la razos daquest sirventes. Bertrans de Born, si com eu vos ai dich en las autras razos, si avia un fraire que avia nom Costanti de Born, e si era bons cavallier d’armas, mas non era hom que s’entrameses molt de valor ni d’onor, mas totas sazos volia mal a⋅N Bertran. E si⋅l tolc una vetz lo castel d’Autafort, q’era d’amdos comunalmen. E⋅N Bertrans si⋅l recobret e si⋅l casset de tot lo poder. Et aquel si s’en anet al vescomte de Lemogas, que⋅l degues mantener contra son fraire, et lo mantenc. E⋅l reis Richartz lo mantenia contra⋅N Bertran. E⋅N Richartz si guerreiava ab N’Aimar, lo vescomte de Lemogas. E⋅N Richart e N’Aimar si guerreiavon ab En Bertran e⋅ill fondian la soa terra e la⋅il ardian. Bertrans si avia faich iurar lo vescomte de Lemozin e⋅l comte de Peiregors, que avia nom Talairan, al cal Richartz avia tota la ciutat de Peiregors, e no⋅il en fazia negun dan, car el era flacs e vils e nuaillos. E⋅N Richartz si avia tot Gordon a⋅N Guillem de Gordon, et avia promes de iurar ab lo vescomte et ab En Bertran de Born et ab los autres baros de Peiregors e de Lemozi e de Caercin, los quals En Richartz deseretava, don Bertrans lo repres fort e fez de |
181v | |
totas aquestas razos aquest siruentes que dis. Un sirventes que mot no(n) faill. ai faich canc no(m) costet un aill. |
totas aquestas razos aquest sirventes que dis: “Un sirventes que mot non faill ai faich, c’anc no⋅m costet un aill.” |
166v | |
![]() |
Aquesta es la razos daquest siruentes. BErtrans de born si com eu uos aidich en las autras razos si auia un fraire qe a- uia nom costantin de born. esi era bons cau- allier darmas. mas no(n) era hom que sen tra- meses molt de ualor ni donor. mas totas sa- zos uolia mal an bertran. Esil tolc unauetz lo castel dautafort quera damdos comunal- men. enbertrans sil recobret esil casset de tot lo poder et aquel si sen anet al uescomte de lemogas quel degues mantener contra son fraire et lo mantenc. el reis richartz lo mantenia contran bertran. enrichartz si ger- reiaua ab naimar lo uesco(m)te de lemoges. en richart enaimar si guerreiauon ab en bertran eil fondian la soa terra elail ardian. Bertrans si auia faich iurar lo uescomte de lemozin. el comte de peiregors que auia no(m) talairan al cal richartz auia tota la ciutat de peiregors. enoil en fazia negun dan car el e- ra flacs euils enuaillos. enrichartz si auia tot gordon an Guillem de gordon. et auia promes de iurar ab lo uescomte et ab en- bertran de born. et ab los autres baros de pei- regors edelemozin. ede caercin. los quals enrichartz deseretaua. Don bertrans lo repres fort efetz de totas aquestas razos aquest sir- uentes que dis. Un siruentes que mot no(n) faill. ai faich canc no(m) costet un aill. |
166v | |
Aquesta es la razos d’aquest siruentes. BErtrans de born si com eu uos aidich en las autras razos si auia un fraire qe a- uia nom costantin de born. esi era bons cau- allier darmas. mas no(n) era hom que sen tra- meses molt de ualor ni donor. mas totas sa- zos uolia mal an bertran. Esil tolc unauetz lo castel dautafort quera damdos comunal- men. enbertrans sil recobret esil casset de tot lo poder et aquel si sen anet al uescomte de lemogas quel degues mantener contra son fraire et lo mantenc. el reis richartz lo mantenia contran bertran. enrichartz si ger- reiaua ab naimar lo uesco(m)te de lemoges. en richart enaimar si guerreiauon ab en bertran eil fondian la soa terra elail ardian. Bertrans si auia faich iurar lo uescomte de lemozin. el comte de peiregors que auia no(m) talairan al cal richartz auia tota la ciutat de peiregors. enoil en fazia negun dan car el e- ra flacs euils enuaillos. enrichartz si auia tot gordon an Guillem de gordon. et auia promes de iurar ab lo uescomte et ab en- bertran de born. et ab los autres baros de pei- regors edelemozin. ede caercin. los quals enrichartz deseretaua. Don bertrans lo repres fort efetz de totas aquestas razos aquest sir- uentes que dis. Un siruentes que mot no(n) faill. ai faich canc no(m) costet un aill. |
Aquesta es la razos d’aquest sirventes. Bertrans de Born, si com eu vos ai dich en las autras razos, si avia un fraire qe avia nom Costantin de Born, e si era bons cavallier d’armas, mas non era hom que s’entrameses molt de valor ni d’onor, mas totas sazos volia mal a⋅N Bertran. E si⋅l tolc una vetz lo castel d’Autafort, qu’era d’amdos comunalmen. E⋅N Bertrans si⋅l recobret e s⋅il casset de tot lo poder. Et aquel si s’en anet al vescomte de Lemogas, que⋅l degues mantener contra son fraire, et lo mantenc. E⋅l reis Richartz lo mantenia contra⋅N Bertran. E⋅N Richartz si gerreiava ab N’Aimar, lo vescomte de Lemoges. E⋅N Richart e N’Aimar si guerreiavon ab En Bertran e⋅il fondian la soa terra e la⋅il ardian. Bertrans si avia faich iurar lo vescomte de Lemozin e⋅l comte de Peiregors, que avia nom Talairan, al cal Richartz avia tota la ciutat de Peiregors, e no⋅il en fazia negun dan, car el era flacs e vils e nuaillos. E⋅N Richartz si avia tot Gordon a⋅N Guillem de Gordon, et avia promes de iurar ab lo vescomte et ab En Bertran de Born et ab los autres baros de Peiregors e de Lemozin e de Caercin, los quals En Richartz deseretava, don Bertrans lo repres fort e fetz de totas aquestas razos aquest sirventes que dis: “Un sirventes que mot non faill ai faich, c’anc no⋅m costet un aill.” |
189r | |
![]() |
BErtrans deborn si fo us castellans deleuescat depeiregos. seigner dun castel qe auia nom autafort. (et) ac totz temps gerra ab totz sos uezins. ab lo comte depeiregos. (et) ab louescomte de lemotgas. (et) ab son fraire constantin et ab richart tant cant fon coms de peitieus. bons caualliers fo ebons ger- riers. ebons dompneiaire. ebons tro baire. esauis eben parlans. Esaup tractar bens emals. et era seigner to- tas uetz qan se uolia del rei henric den gla terra edel fill de lui. Mas totz temps uolia quil agesson gerra ensems lopai- re el fills. eil fraire luns ab lautre etotz temps uolia quil agesson gerra loreis defranssa el reis denglaterra ensems. Esil auion patz ni treua ades se pena ua eis percassaua ab sos siruentes de desfar lapatz. edemostrar cu(m) chascus era desonratz enla patz. Esinac el de grans bens edegrans mals deso qez el mesclet mal entre lor. Efetz mains bons siruentes dels cals son ganren aissi escriut segon que uos podetz ue zer et entendre |
BErtrans deborn si fo us castellans deleuescat depeiregos. seigner dun castel qe auia nom autafort. (et) ac totz temps gerra ab totz sos uezins. ab lo comte depeiregos. (et) ab louescomte de lemotgas. (et) ab son fraire constantin et ab richart tant cant fon coms de peitieus. bons caualliers fo ebons ger- riers. ebons dompneiaire. ebons tro baire. esauis eben parlans. Esaup tractar bens emals. et era seigner to- tas uetz qan se uolia del rei henric den gla terra edel fill de lui. Mas totz temps uolia quil agesson gerra ensems lopai- re el fills. eil fraire luns ab lautre etotz temps uolia quil agesson gerra loreis defranssa el reis denglaterra ensems. Esil auion patz ni treua ades se pena ua eis percassaua ab sos siruentes de desfar lapatz. edemostrar cu(m) chascus era desonratz enla patz. Esinac el de grans bens edegrans mals deso qez el mesclet mal entre lor. Efetz mains bons siruentes dels cals son ganren aissi escriut segon que uos podetz ue zer et entendre |
Bertrans de Born si fo us castellans del evescat de Peiregos, seigner d’un castel qe avia nom Autafort et ac totz temps gerra ab totz sos vezins: ab lo comte de Peiregos et ab lo vescomte de Lemotgas et ab son fraire Constantin et ab Richart, tant cant fon coms de Peitieus. Bons cavalliers fo e bons gerriers e bons dompneiaire e bons trobaire e savis e ben parlans e saup tractar bens e mals et era seigner, totas vetz qan se volia, del rei Henric d’ Englaterra e del fill de lui, mas totz temps volia qu’il agesson gerra ensems, lo paire e·l fils e il fraire l’uns ab l’autre e totz temps volia qu’il agesson gerra lo reis de Franssa e·l reis d’Englaterra ensems. E s’il avion patz ni treva, ades se penava eis percassava ab sos sirventes de desfar la patz e de mostrar cum chascus era desonratz en la patz e si n’ac el de grans bens e de grans mals deso qez el mesclet mal entre lor e fetz mains bons sirventes dels cals son ganren aissi escriut segon que vos podetz vezer et entendre
|
113r | |
![]() |
BErtrans deborn si fo uns cas tellans deleuescat depeiregos seigner dun castel que auia nom autafort. totztems ac gerra abtotz los sieus uezins. ab lo comte depeire gos. (et) ab louescomte delemotgas. et ab son fraire Constantin. (et) ab en richart tant qant fo coms depeiteus bons caualliers fo ebons gerriers. ebons dompneiaire. ebons trobaire. e sauis eben parlans. esaup tractar mals ebens. et era seigner totas uez qan seuolia del rei henric dengla terra edel fill de lui. mas totzte(m)ps uolia quill aguesson gerra ensems lo paire el fills eill fraire luns ab lautre. etotztemps uolc qel reis de franssa el reis denglaterra agessen gerra ensems. esil auian patz ni treua ades se penaua eis p(er)cassaua ab sos siruentes de desfar lapatz. ede- mostraua cum chascuns era desonratz enlapatz. esinac degrans bens edeg(ra)ns mals daisso qel mesclet entre lor. esi enfetz mains bons siruentes. dels cals ena aissi plusors escritz. |
BErtrans deborn si fo uns cas tellans deleuescat depeiregos seigner dun castel que auia nom autafort. totztems ac gerra abtotz los sieus uezins. ab lo comte depeire gos. (et) ab louescomte delemotgas. et ab son fraire Constantin. (et) ab en richart tant qant fo coms depeiteus bons caualliers fo ebons gerriers. ebons dompneiaire. ebons trobaire. e sauis eben parlans. esaup tractar mals ebens. et era seigner totas uez qan seuolia del rei henric dengla terra edel fill de lui. mas totzte(m)ps uolia quill aguesson gerra ensems lo paire el fills eill fraire luns ab lautre. etotztemps uolc qel reis de franssa el reis denglaterra agessen gerra ensems. esil auian patz ni treua ades se penaua eis p(er)cassaua ab sos siruentes de desfar lapatz. ede- mostraua cum chascuns era desonratz enlapatz. esinac degrans bens edeg(ra)ns mals daisso qel mesclet entre lor. esi enfetz mains bons siruentes. dels cals ena aissi plusors escritz. |
Bertrans de Born si fo uns castellans del evescat de Peiregos seigner d'un castel que avia nom Autafort. Totztems ac gerra ab totz los sieus vezins: ab lo comte de Peiregos et ab lo vescomte de Lemotgas et ab son fraire Constantin et ab en Richart tant qant fo coms de Peiteus. Bons cavalliers fo e bons gerriers e bons dompneiaire e bons trobaire e savis e ben parlans e saup tractar mals e bens. et era seigner totas uez qan seuolia del rei henric dengla terra edel fill de lui. mas totzte(m)ps uolia quill aguesson gerra ensems lo paire el fills eill fraire luns ab lautre. etotztemps uolc qel reis de franssa el reis denglaterra agessen gerra ensems. esil auian patz ni treua ades se penaua eis p(er)cassaua ab sos siruentes de desfar lapatz. ede- mostraua cum chascuns era desonratz enlapatz. esinac degrans bens edeg(ra)ns mals daisso qel mesclet entre lor. esi enfetz mains bons siruentes. dels cals ena aissi plusors escritz. |
62v | |
![]() |
Ertrans de born si fo us caste- llans del euesqat de p(er)egors. Seigner dun castel qui avia nom autafort. totz te(m)ps ac guerra co(m) totz lo seus uesis. cu(m) lo co(m)te de p(er)egor e cu(m) leuesco(m)te de le moges. e cu(m) son fraire costan tin. e cu(m) Richart. tant qant fo coms de piteus. Bos caualiers fo. e bos guirriers. ebos do(m)pneiaire. ebos trobaire. e sauis e ben parlanz. e saup ben tractar mals e bes. Sei- gner era totas uez qant se uolia- del rei henric. e del fill de lui. Mas totz te(m)ps uolia qe ill. aguessen gue(r) ra en sems. lo paire el fillz eil fraire lu(n)s elautre. E totz te(m)ps qe lo reis de fransa. elo reis henrics dangelter ra aguessen guerra ensems. Esill agron paz ni trega ades se penet cum sos siruentes de desfarla paz e de mostrar cum chascus era des honratz en lapatz. Esi nac degranz bens e degranz mals. |
Ertrans de born si fo us caste- llans del euesqat de p(er)egors. Seigner dun castel qui avia nom autafort. totz te(m)ps ac guerra co(m) totz lo seus uesis. cu(m) lo co(m)te de p(er)egor e cu(m) leuesco(m)te de le moges. e cu(m) son fraire costan tin. e cu(m) Richart. tant qant fo coms de piteus. Bos caualiers fo. e bos guirriers. ebos do(m)pneiaire. ebos trobaire. e sauis e ben parlanz. e saup ben tractar mals e bes. Sei- gner era totas uez qant se uolia- del rei henric. e del fill de lui. Mas totz te(m)ps uolia qe ill. aguessen gue(r) ra en sems. lo paire el fillz eil fraire lu(n)s elautre. E totz te(m)ps qe lo reis de fransa. elo reis henrics dangelter ra aguessen guerra ensems. Esill agron paz ni trega ades se penet cum sos siruentes de desfarla paz e de mostrar cum chascus era des honratz en lapatz. Esi nac degranz bens e degranz mals. |
[B]ertrans de Born si fo us castellans del evesqat de Peregors, seigner d’un castel qui avia nom Autafort. Totz temps ac guerra com totz lo seus vesis: cum lo comte de Peregor e cum le vescomte de Lemoges, e cum son fraire Constantin e cum Richart tant qant fo coms de Piteus. Bos cavaliers fo e bos guirriers e bos dompneiaire e bos trobaire e savis e ben parlanz e saup ben tractar mals e bes. Seigner era totas vez qant se volia del rei Henric e del fill de lui mas totz temps volia qe ill aguessen guerra ensems, lo paire e·l fillz e il fraire l’uns e l’autre e totz temps qe lo reis de Fransa e lo reis Henrics d’Angelterra aguessen guerra ensems. E s’ill agron paz ni trega ades se penet cum sos sirventes de desfar la paz e de mostrar cum chascus era deshonratz en la patz e si n’ac de granz bens e de granz mals. |
174v | |
![]() |
BErtrans de born si fo un castellans del eues- qat de peiregors. Sei(n)gner dun castel q(ue) auia nom aut<r>afort. Totz te(m)ps ac guerra co(m) totz los sieus uesins.Co(m) lo comte de peiregors. Ecom lo uesco(n)te de lemoges ecom son fraire co(n)sta(n)ti. Eco(m) richartz tant qua(n)t fo coms de peitieus. bons caualliers fo ebons guerrers. ebons domneiaire. ebons trobaire.esauis ben parlanz. esaup ben tractar mals ebens.Sei(n)gner era totas ues qan se uolia del rei enric edel fils de lui. Mas totz te(m)ps uolia queill aguessen guerra ensems lo paire el fils. el fraire luns co(m) lautre. Etoz te(m)ps uolc q(ue) lo reis de fransa el reis dengleterra.a guessen guerra ensems. Esil aguen patz ni treua. Ades se penet co(m) ses siruentes de far ede mostrar com cascuns era desonratz en a- |
![]() |
quella patz. Esi nac de grans bens ede grans mals. viiij. |
174v | |
BErtrans de born si fo un castellans del eues- qat de peiregors. Sei(n)gner dun castel q(ue) auia nom aut<r<afort. Totz te(m)ps ac huerra co(m) totz los sieus uesins. Co(m) lo comte de peiregors. Ecom lo uesco(m)te de lemoges ecom son fraire co(n)sta(n)ti. Eco(m) richartz tant qua(n)t fo coms de peitieus. bons caualliers fo ebons guerrers. ebons domneiaire. ebons trobaire. esauis ben parlanz. esaup ben tractar mals ebens. Sei(n)gner era totas ues qan se uolia del rei enric edel fils de lui. Mas totz te(m)ps uolia queill aguessen guerra ensems lo paire el fils. el fraire luns co(m) lautre. Etoz te(m)ps uolc q(ue) lo reis de fransa el reis dengleterra. a guessen guerra ensems. Esil aguen patz ni treua. Ades se penet co(m) ses siruentes de far ede mostrar com cascuns era desonratz en a- |
Bertrans de Born si fo un castellans del evesqat de Peiregors, seigner d’un castel que avia nom Autafort. Totz temps ac guerra con totz los sieus vesins: com lo comte de Peireguors e com lo vescomte de Lemoges e com son fraire Constantin e con Richartz, tant quant fo coms de Peitieus. Bons cavalliers fo e bons guerrers e bons domneiaire e bons trobaire e savis e ben parlanz e saup ben tractar mals e bens. Seigner era totas vetz, quan se volia, del rei Enric e del fils de lui. Mas tos temps volia que⋅ill aguessen guerra ensems lo paire e⋅l fils e⋅l fraire l’uns con l’autre e toz temps volc que lo reis de Fransa e⋅l reis d’Engletera aguessen guerra ensems. E s’il aguen patz ni treva, ades se penet con sos sirventes de far e de mostrar con cascuns era desonratz en aquella patz; e si n’ac de grans bens e de gran mals. viiij. |
quella patz. Esi nac de grans bens ede grans mals. viiij. |
159 v | |
![]() |
BErtrans de born. si fo un castellans del e- uesquat de peireguors. Seigner dun ca stel que auia nom autafort. Totz temps ac guerra con totz los sieus uesins. Comlo co(m)- te de peireguors. Ecom lo uescomte de le- moges ecom son fraire constantin. Econ ri- chartz tant quant fo coms de peitieus. bo(n)s caualliers fo ebons guerrers. Ebons dom- neiaire. Ebons trobaire. Esauis eben pa(r)la(n)z. Esaup ben tractar mals ebens. Seigner era totas uetz quan se uolia del rei enric. edel fils de lui. Mas tos te(m)ps uolia queill ague- ssen guerra ensems. lo paire el fils. El fraire luns co(n) lautre. Etoz te(m)ps uolc q(ue) lo reis d(e) fra(n)sa. el reis dengletera. Aguessen guerra ensems. Esil ague(n) patz ni treua. Ades se penet co(n)sos sir- uentes de far ede mostrar co(n) cascu(n)s era deso(n)raz en aquella patz. Esinac de grans bens ede grans mals. |
159v | |
BErtrans de born. si fo un castellans del e- uesquat de peireguors. Seigner dun ca stel que auia nom autafort. Totz temps ac guerra con totz los sieus uesins. Comlo co(m)- te de peireguors. Ecom lo uescomte de le- moges ecom son fraire constantin. Econ ri- chartz tant quant fo coms de peitieus. bo(n)s caualliers fo ebons guerrers. Ebons dom- neiaire. Ebons trobaire. Esauis eben pa(r)la(n)z. Esaup ben tractar mals ebens. Seigner era totas uetz quan se uolia del rei enric. edel fils de lui. Mas tos te(m)ps uolia queill ague- ssen guerra ensems. lo paire el fils. El fraire luns co(n) lautre. Etoz te(m)ps uolc q(ue) lo reis d(e) fra(n)sa. el reis dengletera. Aguessen guerra ensems. Esil ague(n) patz ni treua. Ades se penet co(n)sos sir- uentes de far ede mostrar co(n) cascu(n)s era deso(n)raz en aquella patz. Esinac de grans bens ede grans mals. |
Bertrans de Born si fo un castellans del evesqat de Peiregors, seigner d’un castel que avia nom Autafort. Totz temps ac guerra con totz los sieus vesins: com lo comte de Peireguors e com lo vescomte de Lemoges e com son fraire Constantin e con Richartz, tant quant fo coms de Peitieus. Bons cavalliers fo e bons guerrers e bons domneiaire e bons trobaire e savis e ben parlanz e saup ben tractar mals e bens. Seigner era totas vetz, quan se volia, del rei Enric e del fils de lui. Mas tos temps volia que⋅ill aguessen guerra ensems lo paire e⋅l fils e⋅l fraire l’uns con l’autre e toz temps volc que lo reis de Fransa e⋅l reis d’Engletera aguessen guerra ensems. E s’il aguen patz ni treva, ades se penet con sos sirventes de far, e de mostrar con cascuns era desonratz en aquella patz; e si n’ac de grans bens e de gran mals. |
210 | |
|
[B]ertran deborn si fo de lemozi […] |
[B]ertran deborn si fo de lemozi […] coms dautafort.quei auia prop demil homes. (et) auia fraires ecuiauals dezeretar. si no fos lo reis danclater- ra. molt fo bon trobador de siruentes. (et) anc nofes chansos fors doas. el reis darago donet per moiller. las chansos denguiraut deborneill asos sirventes. (et) aquel que cantaua per el auia n- om pepial. (et) era azautz hom ecortes. eclamaua rassa lo comte debretanha. elo rei dancla terra oc eno. el rei io- ue son fill marinier. (et) auia aital u zatge cades fazia mesclar guerra en- trels baros. efes mesclar lopairel fill dancla terra. tant entrol ioue rei fo mortz. dun cairel. enun castel debertr- an deborn. ebertran deborn sis uana- ua. quel cuiaua tan ualer. que ia no cuiaua que totz sos sens lagues mes- tier. epueis lo veis lo pres. equant lac pres. el li dis bertran. auraus en- cara mestier totz uostre sens. (et) elres pos quel auia tot son sen perdut quan lo rei ioues morit. adonx si ploret lo reis deson fill. eperdonet li el uestit. eill det terras (et) honors. euisquet lon- guamen el setgle. epueis rendet se al orde de sistel. (et) aqui trobares de sos siruentes. |
Bertran de Born si fo de Lemozi coms d’Autafort que·i avia prop de mil homes et avia fraires e cui ava·ls dezeretar, si no fos lo reis d’Anclaterra. Molt fo bon trobador de sirventes et anc no fes chansons fors doas. El reis d’Arago donet per moiller las chansos d’en Guiraut de Borneill a sos sirventes. Et aquel que cantava per el avia nom Pepial, era azautz hom e cortes e clamava Rassa lo comte de Bretanha, lo rei d’Anclaterra Oc-e-No, el rei Iove son fill Marinier et avia aital uzatge c’ades fazia mesclar guerra entre·ls baros; e fes mesclar lo pair’e·l fill d’Anclaterra, tant entro·l iove rei fo mortz d’un cairel en un castel de Bertran de Born. E Bertran de Born si·s vanava que·l cui ava tan valer que ia no cui ava que totz sos sens l’agues mestier e pueis lo veis lo pres e quant l’ac pres e·l li dis: ‹‹Bertran avra·us encara mestier totz vostre sens›› et el respos quel avia tot son sen perdut quan lo rei Ioves morit. Adonx si ploret lo reis de son fill e perdonet li e·l vestit e ill det terras et honors e visquet longuamen el setgle e pueis rendet se al orde de Sistel et aqui trobares de sos sirventes. |
2v |
![]() |
La uida de(n) B(er)tra(n) Bertran del born fon de lemozi uescoms.del born. daut fort. q(ue) auia pres de. M. homes. et auia frayres e cuia
uals deseretar. si no fos lo rey de(n)glat(er)ra. mot fe be siruentes. et anc no fes mas doas cansos. El rey darago donet p(er) mo- lher sas chansos de(n). Gr. de bornelh als sieus siruentesc. et aq(ue)l q(ue) cantaua p(er) el auia no(m) papiol. et era azautz e cortes. e clama ua rassa. lo coms de bretanha. el rey de(n)glat(er)ra. oc (et) no. El rey ioue so filh marinier. e metia tot so sen en mesclar guerras e fes mesclar lo payrel filh de(n)glaterra. tan quel ioue rey fo mortz du(n) cayrel e(n) un castel den b(er)tra(n) del bor(n). e(n). B(er)tra(n) sis uan aua q(ue)l cuyaua tan valer que nos pensaua q(ue) tot son sen la gues mestier. E pueys lo rey lo pres. e can fo pres el li demandet si auia tot so sen q(ue) aras pos aura ops. Et el respos q(ue)l auia tot lo sen p(er)dut. car tot lo p(er)det ca(n) lo rey ioue mori. ado(n)x seplorec lo rey de so(n) filh. e p(er)donet li. el uesti el do- net t(er)ras e onors e uisq(ue)t lo(n)gam(en) el segle. e pueis se re(n)det e(n) lor de de sistel. et aysi a de sa obra. |
Rubrica |
La uida de(n) B(er)tra(n) del born. |
Bertran del born fon de lemozi uescoms. daut fort. q(ue) auia pres de. M. homes. et auia frayres e cuia uals deseretar. si no fos lo rey de(n)glat(er)ra. mot fe be siruentes. et ancno fes mas doas cansos. El rey darago donet p(er) mo- lher sas chansos de(n). Gr. de bornelh als sieus siruentesc. et aq(ue)l q(ue) cantaua p(er) el auia no(m) papiol. et era azautz e cortes. e clama ua rassa. lo coms de bretanha. el rey de(n)glat(er)ra. oc (et) no. El rey ioue so filh marinier. e metia tot so sen en mesclar guerras e fes mesclar lo payrel filh de(n)glaterra. tan quel ioue rey fo mortz du(n) cayrel e(n)un castel den b(er)tra(n) del bor(n). e(n). B(er)tra(n) sis uan aua q(ue)l cuyaua tan valer que nos pensaua q(ue) tot son sen la gues mestier. E pueys lo rey lo pres. e can fo pres el li demandet si auia tot so sen q(ue) aras pos aura ops. Et el respos q(ue)l auia tot lo sen p(er)dut. car tot lo p(er)det ca(n) lo rey ioue mori. ado(n)x seplorec lo rey de so(n) filh. e p(er)donet li. el uesti el do- net t(er)ras e onors e uisq(ue)t lo(n)gam(en) el segle. epueis se re(n)det e(n) lor de de sistel. et aysi a de sa obra. |
La vida d’en Bertran del Born. |
Bertran del Born fon de Lemozi vescoms d’Autfort que avia pres de mil homes et avia frayres e cui ava·ls deseretar, si no fos lo rey d’Englaterra. Mot fe be sirventes et anc no fes mas doas cansos. El rey d’Arago donet per molher sas chansos d’en Guiraut de Bornelh a·ls sieus sirventesc et aquel que cantava per el avia nom Papiol et era azautz e cortes e clamava Rassa lo coms de Bretanha, el rey d’Englaterra Oc-et-No, el rey Iove so filh Marinier e metia tot so sen en mesclar guerras e fes mesclar lo payr’e·l filh d’Englaterra tan que·l Iove rey fo mortz d’un cayrel en un castel d’en Bertran del Born. En Bertran si·s vanava que·l cuy ava tan valer que nos pensava que tot son sen l’agues mestier. E pueys lo rey lo pres e can fo pres el li demandet si avia tot so sen que aras pos aura ops, et el respos que·l avia tot lo sen perdut car tot lo perdet can lo rey Iove mori. Adonx se ploret lo rey de son filh e perdonet li e·l vesti e·l donet terras e onors e visquet longamen el segle e pueis se rendet en l’orde de Sistel et aysi a de sa obra. |
196r | |
![]() |
Bertrans deborn. AR uen la coindeta sazos. Que ari- baran nostras naus. Euenral reis gaill artz epros. Canc lo reis richartz non fo taus. Adoncs ueirem aur (et) ar- gen despedre. peirieiras far destra- par edestendre. Murs esfondrar tors baissar. edissendre. Els enemics enca denar eprendre. Ges nom platz de nostres baros. Qant faitz sagramens non sai caus. P(er) sois nestaran uergoignos. Cum lo lops qal latz es enclaus. Qand nostre reis poi- ra mest nos atendre. Qastriers nuills dels nonsen poira defendre. Anz dirant tuich mi non pot hom mesprendre. De nuill mal plaich anz mi uuoil a uos rendre. Bella mes preissa deblessos. Cubertz e teins eblancs eblaus. dentressems e de gonfanos. de diuers colors entren taus. Tendas etraps erics pauaillons tendre. Lanssas frassar escutz traucar efendre. Elmes brunitz ecolps donar eprendre. Nom platz compaigna de blascos. Ni delas putanas uenaus. Sacs demoutos. Mes laitz qand son uengut defraus. Emainadier es cars deuria hom pendre. Eric homen |
196v | |
![]() |
can son donar uol uendre. Endomp nescarsa nois deuria hom entendre. Q(ue) p(er) aurer pot plegar edestendre. Bom sap lusatges qal leos. Qa ren ue(n)- cuda non es maus. Mas controrgoill es orgoillos. El reis non a baros aitaus. Anz qan uezon que sos affars es men dre. Poigna chascus cossil puosca mes- prendre. Enous cuietz q(ue)u fassa motz auendre. Mas p(er) ric bar deu hom tot iorn contendre. |
Al manoscritto
125r | ||
![]() |
B(ertran).idem.
AR uei la coindetas sasos. Q(ue) aribaran nostras naus. Euenral reis gaill arz epros. Qanc lo reis richarz no fota us.Adoncs ueiremaur etargen despendre. peireiras far destrapar edestendre. Murs e fondar tors baissar edeissendre. Els enemics encadenar eprendre. Ges nom plaz denostres baros. Qan faig sagramenz non si caus. perso nestaran uergoingons. Com lolops calaz es enclaus. Qan nostre reis poira mes nos atendre. Q(ue) stiers nuillz dels no sen poiran deffendre. Anz diran tuit ni no(n) podom mesprendre. De nuill mai plait anz mi uoill anos ren- dre. Bellamespresa deblezos. Cuberz de tenz uer meillz eblaus. Dentreseingz ede (con)fano(n)s. de diuersas colors tretaus. Tendas etraps erics pauillons tendre. Lansas frasar escuz trancar efendre. Elmes broniz granz colps donar eprendre. |
|
![]() |
Ges nom plaz compaingna debasclons. Ni de |
I | |
AR uei la coindetas sasos. Q(ue) aribaran nostras naus. Euenral reis gaill arz epros. Qanc lo reis richarz no fota us.Adoncs ueiremaur etargen despendre. peireiras far destrapar edestendre. Murs e fondar tors baissar edeissendre. Els enemics encadenar eprendre. |
Ar vei la coindetas sasos que aribaran nostras naus e venra·l reis gaillarz e pros, q’anc lo reis Richarz no fo taus. Adoncs veirem aur et argen despendre, peireiras far destrapar e destendre, murs efondar tors baissar e deissendre e·ls enemics encadenar e prendre |
II | |
Ges nom plaz denostres baros. Qan faig sagramenz non si caus. perso nestaran uergoingons. Com lolops calaz es enclaus. Qan nostre reis poira mes nos atendre. Q(ue) stiers nuillz dels no sen poiran deffendre. Anz diran tuit ni no(n) podom mesprendre. De nuill mai plait anz mi uoill anos ren- dre. |
Ges no·m plaz de nostres baros q’an faig sagramenz non si caus; per so n’estaran vergoingons com lo lops c’alaz es enclaus qannostre reis poira mesnos atendre; qu’estiers nuillz d’els no s’en poiran deffendre, anz diran tuit ni non pod om mesprendre de nuill mai plait, anz mi voill a nos rendre. |
III | |
Bellamespresa deblezos. Cuberz de tenz uer meillz eblaus. Dentreseingz ede (con)fano(n)s. de diuersas colors tretaus. Tendas etraps erics pauillons tendre. Lansas frasar escuz trancar efendre. Elmes broniz granz colps donar eprendre. |
Bella m’es presa de blezos cuberz de tenz vermeillz e blaus, d’entreseingz e de confanons de diversas colors tretaus, tendas e traps e rics pavillons tendre, lansas frasar, escuz trancar e fendre elmes broniz granz colps donar e prendre |
IV | |
Ges nom plaz compaingna debasclons. Ni de las putanas uenaus. Sacs demoutos. Mes laiz tan son uenguz desfraus. Emainader escars deuriom pren dre. Eric home qan son donar uol uendre. En domnescarsa nous deuriom entendre. Q(ue) per auer spot plegar edefendre. |
Ges no·m plaz compaingna de blasclons ni de las putanas venaus. Sacs de moutos, m’es laiz, tan son venguz desfraus, E mainader escars deuri’om pendre e ric home,qan son donar vol vendre. En domn’escarsa no·usdeuri’om entendre que per averspot plegar e defendre. |
V | |
Ben sap lusage cal leos. Qanc areueruda no fo maus. Mas controrguoill es orgu oillos. El reis non a baros aitaus. Anz qan uezen qel sieus affanz es mendre. Pogna cas cus (con)ssill puosca mesprendre. Enous cuges qeu fassa moz auendre. Mas per ric bar de uom tot iorn contendre. |
Ben sap l’usagec’a·l leos q’anca re veruda no fo maus, mas contr’orguoill es orguoillos. E·l reis non a baros aitaus, anz, qan vezen qel sieus affanz es mendre, pogna cascus conssi·ll pousca mesprendre. E no·us cuges qu’eu fassa moz a vendre, mas per ric bar deu om tot jorn contendre |
Al manoscritto I (175v-176r)
175v-176r | |
---|---|
![]()
|
Bertrans del born. XV. AR uen la coindeta sasos. Quez aribana(n) no- stras naus. Euenral reis gaillartz epros. Quanc lo reis richartz no(n) fo taus. Adoncs ueire(m) aur et argen despendre. pereiras far destrapar ede- stendre. Murs efondar tors baissar edeisendre. Els enemics encadenar eprendre. Ges nom platz de nostres baros. Quan fag segra- menz no(n) fai caus. P(er) so nestaran uergoi(n)gnos. Co(m) lo lops quan lazos lenclaus. Quan nostre reis poira mes nos atendre. Questiers nuillz delz no sen poiran defendre. Anz diran tuit ni non po- don mesprendre. De nuill mal plaitz anz mi uo- ill auos rendre. Bella mes preissa de blezos. Cubertz de tenz bla- ncs uermeillz eblaus. Dentresei(n)gz ede co(n)fanos. De diuersas colors treretaus. Tendas etraps e rics pauillons tendre. Lansas fransar escutz tra(n)- car efendre. El mes bornitz granz colps donar eprendre. Ges nom plan co(m)pai(n)gna de basclos. Ni de las putanas uenaus. Sacs des montous. Mes laitz tan son uengut deffraus. Emainader escars de- uriom prendre. Eric home quan son donar uol uendre. Endo(m)pnes carsa nos deuriom ente(n)dre. Que p(er) auer pot plegar edefendre. Ben sap lusatges cal leos. Quancare ueruda no fo maus. Mas controrgoill es orgoilhs. El reis no(n) abaros aitaus. Anz tan uezen quel seus afars es mendre. Pogna cascu(n)s cossil poscon mes- prendre. Enous cuges q(ue)u fassa motz auendre. Mais p(er) ric bar deu om tot iorn contendre. |
Bertrans del born. XV.
AR uen la coindeta sasos. Quez aribana(n) no-stras naus. Euenral reis gaillartz epros.
Ges nom platz de nostres baros. Quan fag segra- Bella mes preissa de blezos. Cubertz de tenz bla-
Ges nom platz co(m)pai(n)gna de basclos. Ni de las
Ben sap lusatges cal leos. Quancare ueruda |
Bertrans de Born. XV. Ar ven la coindeta sasos quez aribanan nostras naus e venra·l reis gaillartz e pros, qu’anc lo reis Richartz non fo taus. Adoncs veirem aur et argen despendre, pereiras far destrapar e destendre, murs efondar tors baissar e deisendre e·ls enemics encadenar e prendre. Ges no·m platz de nostres baros Bella m’es preissa de blezos Ges no·m platz compaingna de basclos Ben sap l’usatges c’a·l leos. |
161r | |
![]() |
Bertrams de born. XVI.
AR uen la coindeta sasos. Quez aribara(n)
nostras naus. Euenral reis gaillarz e
pros. Quanc lo reis richartz no(n) fo taus.
Adoncs ueirem aur (et) argen despendre. Pe-
reiras far destrapar edestendre. Murs effo(n)dar
tors baisar edeisendre. Els enemics encade
nar eprendre.
Ges nom platz de nostres baros. Qa(n) fag
sagramenz no(n) sai caus. P(er) so nestaran uergo
ingnos. Cum lo lops qan lazes len claus. Qa(n)
nostre reis poira mes nos atendre. Questie(r)s
nuillz delz no sen poiran deffendre. Anz dira
tuit ni non podon mesprendre. De nuill
mal plaitz anz mi uoill auos rendre.
Bella mes preissa de blezos. Cubertz de tenz
blancs uermeillz e blaus. Dentreseingz ede
confanons. De diuersas colors treretaus.
Tendas etraps erics pauillons tendre. Lan
sas frasar escutz trancar efendre. El mes
bornitz granz colps donar eprendre.
Ges non platz co(m)paigna de basclos. Ni de
las putanas uenaus. Sacs des
moutous. Mes laiz tan son uengut deffraus.
Emainader escars deuriom prendre. Eric
om˂o˃e qan son donar uol uendre. Endomnes
carsa nos deuriom entendre. Que per aue(r)
pot plegar edefendre.
Ben sap lusatges cal leos. Qanc are ue-
ruda no(n) fo maus. Mas controrgoill es or-
goilhs. El reis no(n) abaros aitaus. Anz tan ue-
zen quel seus affars es mendre. Pogna ca-
scuns cossil poscon mesprendre. Enous cu-
ges queu fassa motz auendre. Mas per ric
bar deu om tot iorn contendre.
|
139v | |
![]() |
Bertran de born BElh mes quan uey ca(m) iar lo cenhoratge. els uiels lairan als ioues lurs maizos. e quas ars pot giquir a son linhatge. aitans defans que lus puesc esser pros. La doncs mes belh quel segle denouelh. mielhs q(ue) per flor ni per chantar daizelh. e qui dona ni senhor pot camjar. uielh per ioue ben deu denouelar. Vielha la tenc dona pus ca pel aya. (et) es uielha quan caualier non a. uielha la tenc si de dos drutz sa paya. (et) es uielha si a uols hom lo fa. uielha la tenc sia ma dins son castelh. et es uielha que trop uuelha parlar. Ioues dona que sap honrar pa ratge. (et) es ioues per bos fagz quan los fa. ioues se te quan a adreg coratge. e uas bon pretz. |
140r | |
![]() |
auol mestier non a. ioue se te quan guarda son cors belh. (et) es ioues dona quan bes capdel. ioue se te quan noy cal deuinar. quab belh iouent se guart de Ioues es hom que malestar. lo sieu ben enguatge. (et) es ioues quan es ben sofraifos. ioues se te quan prol costa ostatge. (et) es ioues quan fa estraguat dos. io ues se te quan art larquael uai telh. e fai estorn e uoura e fe(n) belh. ioue se te quan li plai do(n) neyar. (et) es ioues quan ben la man iuglar. Uielhs es rier hom quan de no mer en garge. e li sobra blat e uis e bacos. per uielh lo tenc quan liurahuous e fromatge. a iorn carnal si e sos compa nhos. per uielh quan uiest ca pa sobre mantelh. e uielh si a caual quom sieu apelh. per uielh quan nol plai domneyars. e uielh si pot guandir ses bara. Mon siruentese port e tar. uielh e nouelh. arnaut iuglar a richart quel capdelh. e la the zaur uielh nouuelha massar. quab thezaur ioue pot pretz guazanhar. |
I | |
Bertran de born BElh mes quan uey ca(m) iar lo cenhoratge. els uiels lairan als ioues lurs maizos. e quas ars pot giquir a son linhatge. aitans defans que lus puesc esser pros. La doncs mes belh quel segle denouelh. mielhs q(ue) per flor ni per chantar daizelh. e qui dona ni senhor pot camjar. uielh per ioue ben deu denouelar. |
Bertran de born BElh mes quan vey camiar lo cenhoratge els viels lairan als ioves lurs maizos e quas ars pot giquir a son linhatge aitans defans que lus puesc esser pros La doncs mes belh quel segle denovelh mielhs que per flor ni per chantar daizelh e qui dona ni senhor pot camjar vielh per iove ben deu de novelar |
II | |
Vielha la tenc dona pus ca pel aya. (et) es uielha quan caualier non a. uielha la tenc si de dos drutz sa paya. (et) es uielha si a uols hom lo fa. uielha la tenc sia ma dins son castelh. et es uielha que trop uuelha parlar. |
Vielha la tenc dona pus ca pelaya et es vielha quan cavalier non a vielha la tenc si de dos drutz sa paya et es vielha si a vols hom lo fa vielha la tenc sia ma dins son castelh et es vielha que trop vuelha parlar |
III | |
Ioues dona que sap honrar pa ratge. (et) es ioues per bos fagz quan los fa. ioues se te quan a adreg coratge. e uas bon pretz. auol mestier non a. ioue se te quan guarda son cors belh. (et) es ioues dona quan bes capdel. ioue se te quan noy cal deuinar. quab belh iouent se guart de |
Ioves dona que sap honrar paratge et es ioves per bos fagz quan los fa ioves se te quan a adreg coratge e vas bon pretz avol mestier non a iove se te quan guarda son cors belh et es ioves dona quan bes cap del iove se te quan noy cal devinar quab belh iovent se guart de
|
IV | |
Ioues es hom que malestar. lo sieu ben enguatge. (et) es ioues quan es ben sofraifos. ioues se te quan prol costa ostatge. (et) es ioues quan fa estraguat dos. io ues se te quan art larquael uai telh. e fai estorn e uoura e fe(n) belh. ioue se te quan li plai do(n) neyar. (et) es ioues quan ben la man iuglar. |
Ioves es hom que mal estar lo sieu ben enguatge et es ioves quan es ben sofraifos ioves se te quan prol costa ostatge et es ioves quan fa estraguat dos ioves se te quan art larqua el vaitelh e fai estorn e voura e fen belh iove se te quan li plai donneyar et es ioves quan ben la man iuglar |
V | |
Uielhs es rier hom quan de no mer en garge. e li sobra blat e uis e bacos. per uielh lo tenc quan liurahuous e fromatge. a iorn carnal si e sos compa nhos. per uielh quan uiest ca pa sobre mantelh. e uielh si a caual quom sieu apelh. per uielh quan nol plai domneyars. e uielh si pot guandir ses bara. |
Vielhs es rier hom quan deno mer engarge e li sobra blat e vis e bacos per vielh lo tenc quan livra huous e fromatge a iorn carnal si e sos companhos per vielh quan viest capa sobre mantelh e vielh si a caval quom sieu apelh per vielh quan nol plai domneyars e vielh si pot guandir ses bara |
VI | |
Mon siruentese port e tar. uielh e nouelh. arnaut iuglar a richart quel capdelh. e la the zaur uielh nouuelha massar. quab thezaur ioue pot pretz guazanhar. |
Mon sirventese port e tar vielh e novelh Arnaut iuglar a Richart quel capdelh e la thezaur vielh novuelha massar quab thezaur iove pot pretz guazanhar |
C. 228v | |
![]() |
S(enho)r b(er)tan del bort BEll mes qan uei camiar lo seinhorage. qel uieilh laisson alsioues lur ma issos. e cascus pot laissar enso(m) linhage. tantz fils qeluns pue- sca ben esser pros. adoncs mesui(s) qel segles renouella. miells q(e) per flor ni per chantar dauzell. e qi senihor ni donna uol ca(m)iar. uieilh per loue bes deu renouel lar. VJells es totz homs qant nomet terraengage. e uiells qant ha uins ni blatz nibacos. per uieilh lo tenc pos liures ni formage. aior carnal sino(n) sos compainho(s). |
![]() |
uiells es qant uest capa sobre mantell. e uiells qant ha ca uall qom sieu apell. uiells es qanuol un lor enpar estar. e uiells qan pot gandir sesbaratar. PEr ioueltenc pos losieu ben en- gage. ez es ioues qant es bes so- frachos. pel iouel tenc pos pro coston ostage. ez es ioues qant fa estragatz dos. ioues qa(n)t art farcha nison uaissell. ioues qa(n) uol bastir cort ecembell. p(er)iouel tenc qan ben uueilha logar. ez esioues qan sap gen donneiar. PEr uieilha tenc donna ma capell aia. ez es uieilha pos cauailhier non ha. uieilha la tenc pos de dos drutz si paia. ezes uieilha qant auols hom loil fa. uieilha latenc mas amdinz so(n) castell. ezes uieilha malha ops de fachell. uieilha la tenc pos leniueion iuglar. ez es uieilha qan trop uueilha parllar. |
I | |
BEll mes qan uei camiar lo seinhorage. qel uieilh laisson alsioues lur ma issos. e cascus pot laissar enso(m) linhage. tantz fils qeluns pue- sca ben esser pros. adoncs mesui(s) qel segles renouella. miells q(e) per flor ni per chantar dauzell. e qi senihor ni donna uol ca(m)iar. uieilh per loue bes deu renouel lar. |
Bell mes qan vei camiar lo seinhorage qel vieilh laisson al sioves lur ma issos e cascus pot laissar ensom linhage tantz fils qeluns puesca ben esser pros adoncs me suis qel segles renovella miells qe per flor ni per chantar d'auzell e qi senihor ni donna vol camiar vieilh per lo ve bes deu renovellar |
II | |
VJells es totz homs qant nomet terraengage. e uiells qant ha uins ni blatz nibacos. per uieilh lo tenc pos liures ni formage. aior carnal sino(n) sos compainho(s). uiells es qant uest capa sobre mantell. e uiells qant ha ca uall qom sieu apell. uiells es qanuol un lor enpar estar. e uiells qan pot gandir sesbaratar. |
Vjells es totz homs qant nomet terraengage e viells qant ha vins ni blatz ni bacos per vieilh lo tenc pos livres ni formage aior carnal si non sos compainhos viells es qant vest capa sobre mantell e viells qant ha cavall qom sieu apell viells es qan vol un lor en par estar e viells qan pot gandir se sbaratar |
III | |
PEr ioueltenc pos losieu ben en- gage. ez es ioues qant es bes so- frachos. pel iouel tenc pos pro coston ostage. ez es ioues qant fa estragatz dos. ioues qa(n)t art farcha nison uaissell. ioues qa(n) uol bastir cort ecembell. p(er)iouel tenc qan ben uueilha logar. ez esioues qan sap gen donneiar. |
Per iovel tenc pos lo sieu ben engage ez es ioves qant es bes sofrachos pel iovel tenc pos pro coston ostage ez es ioves qant fa estragatz dos ioves qant art farcha ni son vaissell ioves qan vol bastir cort e cembell per iovel tenc qan ben vueilha logar ez es ioves qan sap gen donneiar |
IV | |
PEr uieilha tenc donna ma capell aia. ez es uieilha pos cauailhier non ha. uieilha la tenc pos de dos drutz si paia. ezes uieilha qant auols hom loil fa. uieilha latenc mas amdinz so(n) castell. ezes uieilha malha ops de fachell. uieilha la tenc pos leniueion iuglar. ez es uieilha qan trop uueilha parllar. |
PEr vieilha tenc donna ma capellaia ez es vieilha pos cavailhier non ha vieilha la tenc pos de dos drutz si paia ez es vieilha qant avols hom loil fa vieilha la tenc mas amdinz son castell ez es vieilha malha ops de fachell vieilha la tenc pos le niveion iuglar ez es vieilha qan trop vueilha parllar |
Al manoscritto
A 213r
Guillems desaint gregori s(er)uentes BEm plai lo gais temps de pascor. Que fai fuoillas eflors uenir. Eplai me qand auch labaudor. dels aulzels que fant retentir. Lo chant p(er) lo boscatge. Eplai me qand uei p(er) los pratz. tendas epauaillons fermatz. et ai grand alegratge. Qan uei per cam- paignas rengatz. Caualliers ecauals armatz. Eplatz mi qan licorredor. fant las gens elauer fugir. Eplatz me q(ua)n uei apres lor. Graren darmatz corren ue- nir. Eplatz me emon coratge. q(ua)n uei fortz chastels assetgatz. Els barris rotz (et) esfondratz. Euei lost elribatge. qes tot entorn claus defossatz.ablissas de fortz pals serratz. Et atressim platz deseignor. Qand es primiers alenuazir. En caual armatz ses temor. Caissi fai los sieus enardir. Ab ualen uassalatge. Epois q(ue)lestorns es mesclatz. Chascus deu esser acesm- atz. E segres dagradatge. Que nuills hom non es renpresatz. tro qa mains colps pres edonatz Massas e brans elms decolor. Escutz trau- car edesgarnir. Veirem a lintrar deles tor. E maing uassal essems ferir. Don anaran aratge. Cauail dels mortz edels nafratz. E qand er en lestor intratz. Chascus hom deparatge. Non pens mas dasclar caps ebratz. Car mais ual mortz q(ue) uius sobratz. Eus dic q(ue) tant noma sabor. Maniar nibeure nidormir. Cum a qand auch cridar alor. dambas las partz et auch bruir. Cauals uoitz p(er) lombratge. Et auch cridar aidatz aidatz. Euei cazer p(er) los fossatz. Paucs e grans p(er) lerbatge. Euei los mortz q(ue) pels costatz. Ant los tronchos ab los cendatz. Pros comtessa p(er) la meillor. Canc se mires ni mais se mir. Vos ten hom ep(er) la genssor. dona delmon segon cauch dir. Biatritz daut lignatge. Bona do(m)p- na endigz (et) enfaitz. Fonz lai onsorz tota bontatz. Bella ses maestratge. Vo stre rics pretz es tant poiatz. q(ue) sobre totz es enanssatz. Baron metetz engatge. Castels euilas eciutatz. Enans cus qecs nous gerrei- atz. |
Guillems desaint gregori s(er)uentes
BEm plai lo gais temps de pascor.
Que fai fuoillas eflors uenir.
Eplai me qand auch labaudor.
dels aulzels que fant retentir.
Lo chant p(er) lo boscatge.
Eplai me qand uei p(er) los
pratz. tendas epauaillons fermatz. et
ai grand alegratge. Qan uei per cam-
paignas rengatz. Caualliers ecauals
armatz.
Eplatz mi qan licorredor. fant las
gens elauer fugir. Eplatz me q(ua)n uei
apres lor. Graren darmatz corren ue-
nir. Eplatz me emon coratge. q(ua)n uei
fortz chastels assetgatz. Els barris rotz
(et) esfondratz. Euei lost elribatge. qes
tot entorn claus defossatz.ablissas de
fortz pals serratz.
Et atressim platz deseignor.
Qand es primiers alenuazir. En caual armatz
ses temor. Caissi fai los sieus enardir.
Ab ualen uassalatge. Epois q(ue)lestorns
es mesclatz. Chascus deu esser acesm-
atz. E segres dagradatge. Que nuills
hom non es renpresatz. tro qa mains
colps pres edonatz
Massas e brans elms decolor. Escutz trau-
car edesgarnir. Veirem a lintrar deles
tor. E maing uassal essems ferir. Don
anaran aratge. Cauail dels mortz edels
nafratz. E qand er en lestor intratz.
Chascus hom deparatge. Non pens
mas dasclar caps ebratz. Car mais ual
mortz q(ue) uius sobratz.
Eus dic q(ue) tant noma sabor. Maniar
nibeure nidormir. Cum a qand auch
cridar alor. dambas las partz et auch
bruir. Cauals uoitz p(er) lombratge. Et
auch cridar aidatz aidatz. Euei cazer
p(er) los fossatz. Paucs e grans p(er) lerbatge.
Euei los mortz q(ue) pels costatz. Ant los
tronchos ab los cendatz.
Pros comtessa p(er) la meillor. Canc se
mires ni mais se mir. Vos ten hom ep(er)
la genssor. dona delmon segon cauch
dir. Biatritz daut lignatge. Bona do(m)p-
na endigz (et) enfaitz.
Fonz lai onsorz
tota bontatz. Bella ses maestratge. Vo
stre rics pretz es tant poiatz. q(ue) sobre
totz es enanssatz.
Baron metetz engatge. Castels euilas
eciutatz. Enans cus qecs nous gerrei-
atz.
Al manoscritto
B 123r
Guillems de saint gregori. s(er)ue(n)tes. BEm platz lo gais temps de pas- cor. Q(ue) fai foillas eflors uenir. e plaz mi qand auch labaudor. dels au - zels q(ue) fant retentir. lo chan p(er) lo boscat- ge. eplaz me qand vei p(er)los pratz. ten das epauaillons fermatz. et ai gran alegratge. Qand uei p(er) campaignas rengatz. caualliers ecauals armatz. E plaz mi qan licorredor. fant las ge(n)s elauer fugir. eplaz mi qand uei apres lor. Granren darmatz apres venir. e plaz me emon coratge. Qand uei fortz chastels assetgats. els barris rotz (et) esson - dratz. euei lost el ribatge. Qes tot entorn claus de fossatz. ablissas defortz pals serratz. Et atressim plaz deseignor. Qand es primiers alenuazir. en caual armatz ses temor. caissi fai los sieus enardir ab ualen uassalatge. epois q(ue) lestorns es mesclatz. chascus deu esser acesmatz. esegrel dagradatge. Q(ue) nuills ho(m) non es ren prezatz. tro qa mains colps pre(s) e donats. Massas ebrans elms de color. escutz trancar edesgarnir. Veirem alintrar delestor. emaint uassal essems ferir. donc anaran aratge. cauaill dels ni- ortz edels nafratz. eqand er enlestor intratz. chascus hom deparatge. non pens mas dasclar caps ebratz. Q(ue) mais ualmortz q(ue) uius sobratz. Eus dic q(ue) tant noma sabor. Ma(n)iars ni beure ni dormir. cu(m)a qand auch cridar alor. dambas las partz et auch bruir. cauals uoitz p(er)lombrat ge. et auch cridar aidatz aidatz. e uei cazer p(er) los fossatz. paucs egra(n)s p(er) lerbatge. euei los mortz q(ue) pels co statz. ant los troncons ablos cendatz. Pros comtessa p(er) lameillor. canc se mires ni mais semir. Vos ten hom E p(er) la genssor. dompna del mon segon qauch dir. biatriz daut lignatge. bona dona enditz (et) en faitz. fons lai on sortz tota beutatz. bella ses maes tratge. Vostre rics pretz es tant po - iatz. Q(ue) sobre totz es enansantz. Baron metetz engantge. castels e ui las eciutatz. enans qus qecs nous gerreiatz. |
Al manoscritto
C 342r
[Be]m platz lo [ga]ys temps [de] pascor. q(ua)n [ue]y fuellas e [flo]rs venir. [e p]lay mi q(ua)n [au]g la bau- [or]. dels au- [sel]hs q(ue) fan [retentir. lur chant] per lo bos- catge. E plai me quan uey sus els pratz. tendas pauallos fer- matz. e plai mien mon corat ge. quan uey per companha rengatz. caualliers ab caualhs armatz. E play mi quan li cor redor. fan las gens elsauers fugir. e play me quan uey a proplor. gran ren darmatz apres venir. (et) ay gran alegra- ge. quan uey fortz castelhs assetjatz. e murs fondre e de- rocatz. e uey lost pel ribatge. e tot entorn claus de fossatz. ab lissas de fortz pals ficatz.
Atressim play de bon senhor. quant es primiers al enuazir. ab caualh armat ses temor. aissi fai lo sieu enartir. ab ua- lent uassallatge. e quant elh es el camp intratz. quascus deu esser assermatz. de seguir dagradatge. quar nulhs hom non es ren prezatz. tro qua manhs colps pres e donatz.
Lansas e brans elms de color. escutz asclar e desguarnir. ueyrem al intrar del estor. gra(n)- ren uassalhs ensems ferir. do(n) anaran arratge. caualiers mortz e derrocatz. e la pus les- torn er mesclatz. negus hom daut paratge. no ponch dasclar mas caps e bratz. que mays ual mortz que uius sobratz.
Pros comtessa per la melhor. Quhom puesc en tot lo mon chauzir. uos tenon ar per la gensor. quanc se mires ni ar se mir. biatritz daut paratge. bona dompna en digz en fatz. fons on sororn tota beutatz. bella ses mal estatge. uostre fi(n) pretz es tant prezatz. sobre to tas es coronatz.
|
Guillems desai(n)t Gregori
BEm plaz lo dolz temps de pascor. Q(ue) fai foillas e flors uenir. Eplaz me qant aug labaldor. Dels ausels que fan retentir. lor chan pel bos cage. Eplaz me qant uei sobrels praz. Tendas e pauillons fermaz. Et ai gran alegraie. Qan uei per campaingna rengaz. Cauailliers en cauals ar maz.
Eplaz mi qan li corredor. fan las ge(n)z elauer fugir. Eplaz me qan uei ap(re)s lor. Gran ren darmaz ensems fugir. Eplaz me mon corage. Qant uei forz chastels assetiaz. Eill bari roz edesfron saz. Euei lost el riuage. Qes claus de murs ede fossaz. Ablissas de fortz pals setiaz.
Et autressim plaz de seingnor. Qant es premiers al enuair. En caual armaz ses temor. Caissi fai los seus enardir. Aua len uassalage. Epuois qel estor(n)s es mesclaz. Chascuns deu esser asesmaz. Esegrel dagra dage. Car nuillz hom non es re prezaz. Tro camanz colps pres edonaz.
Machas ebranz elms de color. Escuz tran car edescarnir. Veirem alentrar delesto(r). Emainz uasals esems ferir. Don aneran ara ge. Cauals dels morz e dels naffraz. Eqan serem el estor intraz. Chascuns hom de pa rage. no pens mas dasclar caps ebraz. Car mais ual morz que uius sobraz. |
Al manoscritto
I 176
Bertrans del born. Bem platz lo douz temps de pascor. Q(ue) fai foillas eflors uenir. Eplatz me quan uei la baldor. Delz auselz que fan retentir. Lor chan p(er) lo bos cage. Em platz quan uei sobrels pratz. Tendas epa uillos fermatz. Er ai grant alegratze. Quan uei p(er) canpai(n)gna rengatz. Caualliers ecauals armatz. Eplatz mi quan li corredor. Fan las genz elauer fugir. Eplatz me quan uei apres lor. Gran re(n) dar- matz ensems uenir. Eplatz me mout en mo(n) cora- ge. Quan uei fortz castels aseiatz. El beri totz es es- fondratz. Euei lost el riuage. Ques tot entorn clau de fossatz. Ablichas de fortz pals seiatz. Et atressim platz de sei(n)gnor. Quant es p(re)miers alenuair. En caual armat ses temor. Caissi fai los sieus enardir. Aualen uassalatge. Epois quel estors es mesclatz. Echascus deu esser acesmatz. Esegrel dagradatge. Que nuls hom no(n) es ren prezatz. Tro qua mai(n)z colps pres edonatz. Lanssas ebrans elms de color. Escutz tra(n)car ede sgarnir. Veirem alentrar del estor. Emainz uassals ensems ferir. Don auaran aratge. Cauals dels mortz edels naffratz. Equan seren en lestor entraz. Cascus hom de paratge. No(n) pens mas dasclar caps ebratz. Que mais ual mors q(ue) uius sobratz. Ieus dic que tant nomasabor. Maniars ni beu re ni dormir. Com a quant aug cridar alor. Dambas las partz et aug enguir. Cauals uoiz p(er) lerbatge. Et aug cridar aiatz aiatz. Euei cazer p(er) los fossatz. Paucs egrans p(er) lombrage. Euei los mortz q(ue) pels costatz. ablos penons ablos rendatz. Baros metetz engatge. Castels ouillas ociutaz. Enans cus quecs nos guerreiatz.
|
Al manoscritto
K 161r
Bertrans de born. BEm platz lo douz temp de pascor. Qe fai foillas eflors uenir. Eplatz me qan uei la baldor. Dels auzels que fan retentir lor chan per lo boscage. Emplatz qand uei sobrels pratz. Tendas epauillos fermatz. Et ai gra(n)t ale- grage. Qand uei per campaigna rengatz. Ca- uaillers ecauals armatz. Eplatz mi qan li corredor. fan las gens elau(er) fugir. E platz me qan uei apres lor. Gran ren darmatz ensems uenir. E platz me mont en mo(n) corage. Qan uei fortz castels aseiatz. El baritoz es esfondratz. E uei lost el riuage. Ques tot entorn clau de fossatz. Ab lichas de fortz pals seiatz. Et autrassim platz de seignor. Qua(n)t es pre- miers alenuair. En caual armat ses temor. Caissi fai los sieus enardir. Aualen uasalat- ge. Epuois quel estors es mesclatz. Chascu(n)s deu esser acesmatz. Es agrel dagradage. Que nuls hom no(n) es ren prezatz. Tro qa mai(n)s co- lps pres edonatz. Lassas ebrans elms de col[or]. Escutz trancar e descarnir. Veirem alentrar del estor. Emai(n)z vasals ensems ferir. Don anarar arage. Ca- uals dels mortz edels naffratz. Equan sere(n) enlestor intratz. Cascus hom de parage. No(n) pens mas dasclar caps e bratz. Que mais ual mors que uius sobratz. Ieus dic que tant noma sabor. Maniars ni beure ni dormir. Coma qand aug cri- dar alor. Dambas las partz et aug enguir. Cavals uoiz per lerbage. Et aug cridar aiaz aiaz. Euei cazer per los fossatz. paucs egrans per lombratge. Euei los mortz que pels costatz. Allos penons ab los cendatz. Baron metez en gatge. Castel<la>s ouillas oci utatz. Enans cus qecs nos guerreiatz. |
Al manoscritto
M 242v
S(ire) en Guiellm auger d(e) g(ra)ssa. BEm plai logai temp(s) del pascor. qan uey fueillas e flors ue nir. e plai mi qan aug la baudor. dels ausels qi fan retentir lurchans per lo boscage. e plai me qan uei sobrels pratz. tendas e pauailhos fer matz. e plaimen mo(n) corage. qanuei per campanha re(n)gatz caualiers en cauals armatz. E Plai me qanli corredor fan la gen elauer fugir. e plai me qan uei apres lor. gran re dar matz en sems uenir. e ai gra(n) alegrage. qanuei fors castels aseiatz. e barres rotz e esfro(n)datz. e uei lost elriuage. tot en tor claus ambos fossatz. amliças e am pals serratz. TOtas ues me plai de seinhor qan uen primiers alenuair encaual armat ses temor qa issi fai los sieus enardir. ab ualen uassallage. eqant es en locamp entratz. chascus deu esser azesinatz. desegre dagra - dage. qar hom no(n) es adregh pre - satz. trosqa manz copls pres e donatz. MAcas ebranz elms decolor. escutz asclar edesgarnir. ueirem ale(n) trar delestor. e mans uasals en sems ferir. don anaran arage cauals del(s) mortz e dels nafratz. e pueis qelestorms er mesclatz ia nulls hom de parage. no pens mas desclar caps e bratz. qe maisual mortz qe uius so brats.
PRos comtessa pelameilhor.qo(m) puesca n tot lo mon chausir. uos ten hom e per la gensor. qa(n)c simires ni ia semir. biatritz daut parage. bona donna enditz e enfatz. fons on sorçon totas beutatz. bella ses maistrage. nostre rics prez es tan poiatz. qe sobre totz es enansatz.
Donzella dau linhage. tal e(n) cui es tota beutatz. am fort e sui p(er) leis amatz. e donam tal corage. qe ia no pens esser sobratz. per un dels plus outracuiatz. |
Al manoscritto
T 171r
Ben platz logai teinps del pascor. cauei fuagla s eflor uenir; eplaismi cauei labaudor. dels ausels q(ue) fan retetir lor cant p(er) lo boscatge, (et) platz mi can uei sobrels pratz tendas e paua glions fermatz. (et) platz imon coragie canuei p(er) la canpagna rengatz. caualier ecauals armatz. E plas mi calicomdor. fan la gen (et) lauer fugir (et) platz mi canuei apros lur. gran ren d'armatz esems brugir. cai grant alegragie canoise rez castell asegiatz. calbair q(ue) rat (et) defronsaiz. euei lost elriuagie. ce elaus demur (et) defos atz. ab liscas defort pals sin garz. E autresim platz desegnor. cant esprimiera leuasir. ecauals armatz sestemor. eusi fu losieus es audir . auale(n) uasalagie . ecant es elestorm entratz. ciascun deueser acesm atz desegre dagradage . carnuls om nones deren presatz. tro camantz colps pres (et) donatz. Beus dic caitant nomasabara. mangiar nibeure ni dormir. cant fai cant aug criar alur . anbos lesp artz. eaug aguir caultz uuotz p(er) lerbage . eauc cridar aidas adas. (et) los nafratz capel costatz. lorancron ab losendatz. Maza (et) blanc elm decolor. eseu trincar edesgarnir . ue irem alintrar delostor. emantz uaisals esem ferir. don aneran aragie. caualls demort edelnafratz. ecan lestortz sera mesclatz. negus om deparage . nosicug esclar caps nibratz. carmais ualmort caruiu sobratz Barons metes engagie. castell uilas (et) ciutat. abantz qeuos non gereg(a)tz. Papiol degradage ad oc canu tenuaic uiatz. (et) digas li cetrop estan enpatz. |
I, v. 1 |
A B C D E F I K R T a |
Casutz sui de mal en pena Casutz sui de mal en pena Cazutz suj de mal em pena Casutz sui de mal en pena Cazutz soi de mal em pena Cazutz sui de mal en pena Casutz sui de mal en pena Casutz sui de mal en pena Tornatz sui de mal en pena Caiutç son de mal e pena Cazutz sui de mal en pena |
I, v. 2 |
A B C D E F I K R T a |
e vau lai o·l cors mi mena e vau lai o·l cors mi mena quar vauc lai o·l cor mi mena quar vai lai o·l cors me mena quar vauc lai o·l cors mi mena qar vau lai o·l cors me mena quar vai lai o·l cors mi mena quar vai lai o·l cors mi mena car vau lay on lo cor me mena + car vauc lai o·l cor mi mena car vau la o·l cor me mena |
I, v. 3 |
A B C D E F I K R T a |
don ja mais don ja mais don ja mais e ja mais don ja mais e ja mais e ja mais e ja mais don ja mays on ja mais don ja mais |
I, v. 4 |
A B C D E F I K R T a |
no·m descargerai del fais no·m descargarai del fais no·m descarguarai del fays no·m descargarei del fais no·m descargarai del fais
no·m descarcarei del fais |
I, v. 5 |
A B C D E F I K R T a |
car mes m’a en tal cadena car mes m’a en tal cadena qu'ilh m’a mes en tal cadena car m'a mes en tal cadena qu'ill m'a mes en tal cadena qar mes m’a en tal cadena car mes m’a en tal cadena car mes m'a en tal cadena car mes m'a en tal cadena c’igll m’a mes al coll cadena q'el m'a mes en tal cadena |
I, v. 6 |
A B C D E F I K R T a |
don mailla no·is descontena don mailla no·is descontena don malha no·s descadena on mailla no·s descadena don mailla non descadena on mailla no·s descadena on mailla no·s descadena on mailla no·s descadena don malha no·s descontena don mailla no·m descadena on mailla no·s descontena |
I, v. 7 |
A B C D E F I K R T a |
car m’atrais car m’atrais qar m’atrays car m'atrais don ja quar m'atrais + qar m’atrais car m’atrais car m'atrais ni nos frays non gia car m’atrais + car mi trais |
I, v. 8 |
A B C D E F I K R T a |
ab un esgart en biais ab un esgart en biais un dous esguart en biays ab un esgart de biais un dous esgart en biais ab un esgar de biais ab un esgart de biais ab un esgart de biais ab un esgarde de biais un doutç es dard de biais ab un esgar de biais |
I, v. 9 |
A B C D E F I K R T a |
una gaia, fresca Elena una gaia, fresca Elena una blanca, grassa Lena d'una gaia lisa Lena una blanca grassa Lena d’una gaia lisa Lena d’una gaia lisa Lena d’una gaia lisa Lena una graila lisa Lena una blanc' e gras' Elena una gaia fresq' Elena |
I, v. 10 |
A B C D E F I K R T a |
Faich ai longa carantena Faicha ai longa carantena Fait ai longua quarantena fait ai longa carantena fait ai longua carantena Fach ai longa qareintena Fait ai longa quarentena fait ai longua quarantena fach ay lonia carantena Fac ai longa carantena faig ai longa carantena |
I, v. 11 |
A B C D E F I K R T a |
mas oimais mas oimais mas huey mais mais hui mais mas heui mais mas oimas mais hui mais mais hui mais et huey may mas uo mais mas oimais |
I, v. 12 |
A B C D E F I K R T a |
sui al digous de la Cena sui al digous de la Cena suj al digous de la Cena sui al dicous de la sena soi al digeus de la sena sui al dijous de la cena sui al dijous de la sena sui al dijous de la sena soy al dijous de la serena + son al digous de la sena sui al dous de la cena - |
II, v. 13 |
A B C D E F I K R T a |
Tant es d'amorosa mena |
II, v. 14 |
A B C D E F I K R T a |
q'eu morrai si no m'estrena q'ieu morrai, si no m'estrena que murrai si no·m n’estrena que mourai si no m'estrena que morrai si no m'estrena qe morai s'ill no m'estrena qe mourai si no m'estrena que mourai si no m'estrena q'ieu muray si no m'estrena c’e murai se no m'estrenna qe morrai si no m'estrena |
II, v. 15 |
A B C D E F I K R T a |
d’un doutz bais
d’un doutz bais d’un dous bays d’un doutz bais d’un doutz bais d’un doutç bais |
II, v. 16 |
A B C D E F I K R T a |
Mas en trop d’orguoill m’eslais!
Mas en trop d’orguoill m’eslais! Mas ab trop d’erguelh m’en lays! Mas en trop dire m'eslais Mas ab trop d'ergueill m'en lais Mas en trop dir m'eslais
Mas en trop dire m'eslais Mas en trop dire m'eslais pus fin amor l' azatrays - Mas ab trop d’erguoll m’en lais! Mas a truep d'orgueill m'en lais |
II, v. 17 |
A B C D E F I K R T a |
de tota beltat terrena de tota beutat terrena de tota beutat terrena qe de la beutat terrena de tota beutat terrena qe de la beutat terrena que de la beutat terrena que de la beutat terrena de tota beutat terrena de totas beutas terena de totas beutatz terrena |
II, v. 18 |
A B C D E F I K R T a |
ant pretz las tres de Torena ant pretz las tres de Torena an pres las tres de Tolena an prez las tre de Torrena an pres las tre de Tolena han prez las tres de Torena an pretz las tres de Torena an pretz las tres de Torena an pretz las tres de Torena an pres las tres de Torenna an pres las tres de Torrena |
II, v. 19 |
A B C D E F I K R T a |
fis essais fis essais fi s'en ays don ma pais fins e nais don ma pais don ma pais don ma pais fis e verays fins e gais fis esais |
II, v. 20 |
A B C D E F I K R T a |
mas ill n'a sobr'ellas mais mas ill val sobr'ellas mais mas ylh es sobr'ellas mais mas il n'a sobre lor mais mas ill es sobre las mais mas ill n'a sobre lor mais mas il n'a sobre lor mais mas il na sobre lor mais mas ilh na sobre lor mays mais ill es sobr'elas mais mas il es sobre las mais |
II, v. 21 |
A B C D E F I K R T a |
tant qant val mais aurs q'arena tant qant val aurs plus q'arena qe non es aurs sobr'arena plus qe fis aurs sobre arena que non es aurs sobre arena plus qe fis aur sobr'arena plus que fis aurs sobre arena plus que fis aurs sobre arena si co fis aur sobr'arena ce non es aur sobr’erenna qe non es aurs sobre rana |
II, v. 22 |
A B C D E F I K R T a |
q'eu no vuoill aver Torena q'ieu non vuoill aver Torena qu'ieu no vuelh aver c'arena e no voill aver Ravena qu' ieu no vueill aver c'arena e no voill aver Ravena e no voill aver Ravena e no voill aver Ravena e no vuelh aver garena q'ieu no voill aver c'arena qe uno voil aver Torena |
II, v. 23 |
A B C D E F I K R T a |
no Roais ni Roiais ni Doays ni Roais ni Roais ni Roais ni Roais ni mais - ni Roays ni Roais ni voil mais + |
II, v. 24 |
A B C D E F I K R T a |
ses lieis qe ja no·m reteigna. ses lieis qe ja no·m reteigna. ses cujdar quella·m retenha. qe·m cuides qe no·m retena. ses cuidar quella·m retenha. qe·m cuides qe·m no·m retena. que·m cuides que no·m retena. que·m cuides qe no·m retena. ses cuiar que no·m retena. ses cudar ce le·m retena. saint çinart qe la·m retena. |
III, v. 25 |
A B C D E F I K R T a |
Ja mais non er cortz complia Ja mais non er cortz complia Que·l cortz non er ja complia Jes non pot esser complia Que·ill cortz non er ja complida Ges non pot esser complia Jes no pot esser conplia Jes no pot esser complia a tart sera cort complia Que cortz non er gia complia Qe cortz non es ja complia |
III, v. 26 |
A B C D E F I K R T a |
on hom non gab ni non ria on hom non gab ni non ria on hom non guap ni non ria corz c'om no·i gab e no·i ria on hom non gap ni non ria cortz q'om no·i gab e no·i ria cortz c'om no·i gab e no·i ria cortz c'om no·i gab e no·i ria on hom non guab ni non ria a n'om non gaba et non ria on hom non gap ni non ria |
III, v. 27 |
A B C D E F I K R T a |
cortz ses dos cortz ses dos cort ses dos corz ses dos cortz ses dos cortz ses dos cortz ses dos cortz ses dos cort ses dos cort ses dons corts ses dos |
III, v. 28 |
A B C D E F I K R T a |
non es mas gabs de baros non es mas gabs de baros non es mas part d'us baros (d'us/de ?) non es mais parcs de baros non as mas part de baros non es mas parcs de baros non es mas parcs de baros no es mas parcs de baros non es may esbarc de baros non es mas perda d'aut barons + non es mais part de baros |
III, v. 29 |
A B C D E F I K R T a |
Et agra·m mort ses faillia Et agra·m mort ses faillia Que mort m'agra ses fayllia et agra·m mort ses fadia que mort m'agra ses failha Ez agra·m mort ses fadia E agra·m mort ses fadia e agra·m mort ses fadia et agra·m mort ses falsia qe mort m'agra ses faglia Qe mort m'agra senz faillia |
III, v. 30 |
A B C D E F I K R T a |
l'enois e la vilania l'enois e la vilania l'enuey e la vilania l'enois e la vilania l'enuei e la vilania l'enois e la vilania l'enois e la vilania aenois e la vilania l'enueg e la vilania l'enueui et la vilania l'enuegz e la vilania |
III, v. 31 |
A B C D E F I K R T a |
d'Argentos d'Argentos, d'Argentos, d'Argentos d'Argentos d'Argentos d'Argentos d'Argentos d'Argentos d'Argentos d'Arcentos |
III, v. 32 |
A B C D E F I K R T a |
ma·l gentils cors amoros mas gentils cors amoros mas lo gens cors amoros mas lo regarz amoros mas lo gentil cors amoros + mas lo regarz amoros mas lo regatz amoros mas lo regatz amoros trovi sas gayas faysos ma·l gentills cors amoros mas gentil cors amoros |
III, v. 33 |
A B C D E F I K R T a |
e la doussa cara pia e la doussa cara pia e la doussa cara pia de la cara dous' e pia e la doussa car' e pia de cara dousa pia - de la cara dousa pia de la cara dousa pia de la francha doss'e pia e la duse car' et pia e la douza cara pia |
III, v. 34 |
A B C D E F I K R T a |
e la bona compaignia e la bona compaignia e la bona companhia e la franca cortesia e la bona companhia e la franca cortesia e la franca cortesia e la francha cortesia el gen semblan que·m fazia e la bona conpagnia e la bona compagnia |
III, v. 35 |
A B C D E F I K R T a |
e·l respos e·l respos e·l gen respos + e·l respos e·l gen respos + e·l respos e·l respos e·l respos e·l respos et l gien respos + e·l respos |
III, v. 36 |
A B C D E F I K R T a |
de la s'aisi·m defendia. de la Saisa·m defendia. de lai s'ayssi·m deffendia. della Saissa·m deffendia. de lai s'aisi·m defendia. de la fassa·m defendia. de la Saissa·m deffendia. de la Saissa·m deffendia. de na Saysa·m defendia. de lai s'aixi·m defendria. de lai s'aisi·m defendria. |
IV, v. 37 |
A B C D E F I K R T a |
Ren de beutat non galia Ren de beutat non galia Re en beutat non gualia Ren en beutat no·m galia Ren en beutat no·m galia Ren beutat no galia Ren en beutat no galia Ren en beutat no galia En res no falh ni galia Sens e beuta no·m galia Ren de beutatz non gallia |
IV, v. 38 |
A B C D E F I K R T a |
ni·n fai nuilla fantaumia ni·n fai nuilla fantaumia ni·m fai nulha fantaumia nim fai nuilla fantaumia nim fai nulla fantaumia ni·n fai nulla fatonia ni fai nuilla fantaumia ni fai nuilla fantaumia ni fay nulha fantaumia ni fai nulla fantasmia ni fai nulla fatonia |
IV, v. 39 |
A B C D E F I K R T a |
lo joios lo joios deziros lo joios deziros lo joios lo joios lo joios lo joyos deriç le joios |
IV, v. 40 |
A B C D E F I K R T a |
joves gens cors amoros joves gens cors amoros joves gens cors amoros joues genz cors amoros ioues gen cors amoros joves genz cors amoros joves gens cors amoros joves genz cors amoros iove gai cors amoros giovens gien cor amoros jovez genz cors amoros |
IV, v. 41 |
A B C D E F I K R T a |
anz genssa qui la deslia e genssa qui la deslia e gensa qui la deslia e genser qui la deslia e gensa qui la deslia e genser qui la deslia e gensa qui la deslia e gensa qui la deslia an gensa qi la deslia a gensa qi la deslia ca genza quilla deslia |
IV, v. 42 |
A B C D E F I K R T a |
et on plus hom n’ostaria et on hom plus n’ostaria et on hom plus n’ostaria et on hom mais n'ostaria et on plus n'ostaria ez on hom mais non staria et on hom mais n’ostaria et on hom mais n'ostaria et on hom pus n'ostaria et on hom plus n'ostaria bom plus nos faria |
IV, v. 43 |
A B C D E F I K R T a |
garnizos garnizos guarnizos garnisos garnizos garnisos garnisos garnisos garnizos garnisos gavenizos |
IV, v. 44 |
A B C D E F I K R T a |
plus en seria enveios plus en seria enveios serian plus enveyos serian plus enveios serian plus enveios serian plus enveios serian plus enveios serian plus enveios pus en seri enveios sarian plus envios serian plus uvujos |
IV, v. 45 |
A B C D E F I K R T a |
que la nuoich fai parer dia Qe la nuoig fai parer dia que la nueg fai parer dia qe la nuoich fai semblar dia qe la nuoich fai semblar dia qella noich fai senblar dia que la nueg fai semblar dia qe la nueg fai semblar dia car la nueg fay semblar dia qe la nuot fait par dia qe la noitz fai parer dia |
IV, v. 46 |
A B C D E F I K R T a |
la gola e qui n vezia la gola e qui n vezia a guola qui la vezia la gola equin vedia la gola qui la veiria la gola e qui vizia la gola e qui n vedia la gola e qin vedia la gola e qin vezia la gola qi la veria la gole qi la veiria |
IV, v. 47 |
A B C D E F I K R T a |
plus en jos plus en ios plus en jos plus enios plus en los plus en iois plus en ios plus enios pus enios plus en gios plus en iois |
IV, v. 48 |
A B C D E F I K R T a |
totz lo mons en genssaria totz lo mons en gensaria tot lo mons n'agensaria toz lop monz n'alumpnaria tot lomon n'agensaria totz lo monz n'alumnaria tot lo monz n'alumpnaria totz lo monz n'alumpnaria tot lo mon en gensaria tut le mon m'agenseria tot le mon agenjern |
V, v. 49 |
A B C D E F I K R T a |
Doncs be·is taing c’amors m’aucia Doncs bers taing c’amors m’aucia Ab que·s tanh qu'amors m'aucia E qe·s taing c’amors m'ausia Ab qu'el tanh c'amors m'ausia A qe·s taing q’amors m’aucia E que·s taing c’amors m’aucia E que·s taing c'amors m'aucia Tan renz que s'amor m'ausia Ab qe·s tainh s'amor m'aucia Hl qe·s fain c'amors m'aucia |
V, v. 50 |
A B C D E F I K R T a |
per la genssor q’el mon sia per la genssor q’el mon sia per la gensor qu’el mon sia per la gensor q'el mon sia per la gensor qu'el mon sia per la gensor q’el mon sia per la gensor qu'el mon sia per la gensor qu'el mon sia de la genser qu'el mon sia per la gensor c'el mon sia per la genzor q'el mon sia |
V, v. 51 |
A B C D E F I K R T a |
en perdos en perdos en perdos em perdos en perdos en perdos em perdos em perdos en perdos em perdos em perdos |
V, v. 52 |
A B C D E F I K R T a |
qe qan remir sas faissos qe qand remir sas faissos quan mir sas belhas faissos qe qan remir sas faisos quan mir sas belas faisos qe qan remir sa faissos que quan remir sas faisos que qan remir sas faisos tan son de lieys cobeitos can mir sas bellas faissos can remir sas bellas feissos |
V, v. 53 |
A B C D E F I K R T a |
conosc qe ja non er mia,
conosc que ja non er mia, ben conosc que non er mia, conosc qe ia non er mia ben conosc que non er mia conosc que ia non er mia conosc que ia non er mia conosc que ia non er mia que tem que ia non er mia consc qen gies non es mia conosc qe ies non er mia |
V, v. 54 |
A B C D E F I K R T a |
car chausir pot, si·s volia,
car chausir pot, si·s volia, que chauzir pot, si·s volia, et causir pot sis volia que chauzir port sis volia qe chausir pot si·s volia que chausir pot si·s volia que chausir por sis volia car chauzir pot cascun dia qen causir pot sis volia qe chauzir pot sil volria |
V, v. 55 |
A B C D E F I K R T a |
dels plus pros delz plus pros de plus pros dels plus pros de plus pros dels plus pros dels plus pros dels plus pros els plus pros de plus pros de plus pros |
V, v. 56 |
A B C D E F I K R T a |
chastellans o rics baros, castellas o rics baros, castelhas ho rics baros, castelans o rics barons castelas ho (verso coperto) castelans o rircs baros castellans o rics barons castellans orics baros castelas et rics baros castellan son ric baros castellanz o rics baros
|
V, v. 57 |
A B C D E F I K R T a |
- q’en lieis es la seignoria (q'en/qen) - q’en lieis es la seignoria - qu’en leys es la senhoria (qu'en/quen) - quen leis es la seignoria - quen le (verso coperto) - q’en leis es la seignoria - quen leis eis la seingnoria - quen leis eis la seignoria - quen leys es la senhoria - celues la segnoria - - qen leis es la segnioria |
V, v. 58 |
A B C D E F I K R T a |
- de pretz e de cortesia - de pretz e de cortesia - de pretz e de cortezia - de prez e de cortesia - (verso coperto) cortezia - de prez et de cortesia - de pretz e cortesia - de pretz e cortesia - de pretz e de cortezia - de pretç et de cortesia - de pretz e de cortezia |
V, v. 59 |
A B C D E F I K R T a |
- de gens dos - de gens dos - --- - de faiz bos - e (verso coperto) - de faich bos - de faitz bos - de faitz bos - de ricx dos - et de grantç don + - e de doz |
V, v. 60 |
A B C D E F I K R T a |
- e de far que ben l'estia - e de far que ben l'estia - e deu far que ben l'estia - per far so qe gen l'estia - (verso coperto) - per far qe gen l'estia - per far so que gen l'istia - per far so que gen l'estia - e de far que gen l'estia - deu far qe ben l'estia - - granz deu far qe ben l'estia |
T,
v. 61 |
C E R |
Domna, sai en Normandia Dona isi e(verso coperto) Dona fay en Normandia |
T, v. 62 |
C E R |
suy per vos la nueit e·l dia sar la nuiz joios (verso coperto) soy per vos en passamen nueg e dia |
T, v. 63 |
C E R |
apensos, / / |
T,
v. 64 |
C E R |
que·l vostre gen cors joyos / / |
T,
v.65 |
C E R |
me sembla qu’ades me ria. mes (verso coperto) / |
A cura di:
191v | |
![]() |
Bertrans deborn. CAsutz sui demal enpena. Euau lai olcors mimena. Doniamais. Nom descargarai delfais. Car mes ma ental cadena. Don mailla nois descontena. Car matrais. Ab un es- gart enbiais. Vna gaia fresca ele- na. Faichai longa carantena. Mas oimais. Sui aldigous dela cena. Tant es damorosa mena. Q(e)umorrai si nomestrena. Dun doutz bais. Mas entrop dorguoill meslais. Detota bel tat terrena. Ant pretz las tres detore- na. Fis essais. Mas ill na sobrellas mais. Tant qant ual mais aurs qa- rena. Q(e)u nouuoill auer torena niro- ais. Ses lieis q(e)ia nom reteigna. Iamais noner cortz complia. On hom non gab ni non ria. Cortz ses dos. Non es mas gabs debaros. Et agram mort ses faillia. Lenois ela uilania. Dar gentos. Mal gentils cors amoros. Ela doussa cara pia. Ela bona compaig nia. El respos. De la saisim defendia. Ren debeutat non galia. Ninfai nuil la fantaumia. Lo ioios. Joues gens cors amoros. Anz genssa qui la deslia. Et onplus hom nostaria garnizos. Plus enseria enueios. Que la nuoich fai parer dia. La gola equinuezia. pl(us) enios. Totz lomons engenssaria. Doncs beis taing camors maucia. P(er) la genssor qel mon sia. Enp(er)dos. Q(e) qan remir sas faissos. Conosc q(e) ia non er mia. Car chausir pot sis uolia. Dels plus pros. Chastellans orics baros. Qen lieis es la seignoria. Depretz e de corte sia. De gens dos. E de far que ben lestia.
|
Rubrica | |
Bertrans deborn. | Bertrans de Born |
I | |
CAsutz sui demal enpena. Euau lai olcors mimena. Doniamais. Nom descargarai delfais. Car mes ma ental cadena. Don mailla nois descontena. Car matrais. Ab un es- gart enbiais. Vna gaia fresca ele- na. Faichai longa carantena. Mas oimais. Sui aldigous dela cena. |
Casutz sui de mal en pena e vau lai o·l cors mi mena, don ja mais no·m descargarai del fais, car mes m’a en tal cadena don mailla no·is descontena, car m’atrais ab un esgart en biais una gaia, fresca Elena. Faich ai longa carantena, mas oimais sui al digous de la Cena. |
II | |
Tant es damorosa mena. Q(e)umorrai si nomestrena. Dun doutz bais. Mas entrop dorguoill meslais. Detota bel tat terrena. Ant pretz las tres detore- na. Fis essais. Mas ill na sobrellas mais. Tant qant ual mais aurs qa- rena. Q(e)u nouuoill auer torena niro- ais. Ses lieis q(e)ia nom reteigna. |
Tant es d’amorosa mena, q’eu morrai si no m’estrena d’un doutz bais. Mas en trop d’orguoill m’eslais! De tota beltat terrena ant pretz las tres de Torena, fis essais, mas ill n’a sobr’ellas mais tant qant val mais aurs q’arena. Q’eu no vuoill aver Torena, ni Roais, ses lieis qe ja no·m reteigna. |
III | |
Iamais noner cortz complia. On hom non gab ni non ria. Cortz ses dos. Non es mas gabs debaros. Et agram mort ses faillia. Lenois ela uilania. Dar gentos. Mal gentils cors amoros. Ela doussa cara pia. Ela bona compaig nia. El respos. De la saisim defendia. |
Ja mais non er cortz complia on hom non gab ni non ria, cortz ses dos non es mas gabs de baros. Et agra·m mort ses faillia l'enois e la vilania d'Argentos, Ma·l gentils cors amoros e la doussa cara pia e la bona compaignia e·l respos de la s'aisi·m defendia. |
IV | |
Ren debeutat non galia. Ninfai nuil la fantaumia. Lo ioios. Joues gens cors amoros. Anz genssa qui la deslia. Et onplus hom nostaria garnizos. Plus enseria enueios. Que la nuoich fai parer dia. La gola equinuezia. pl(us) enios. Totz lomons engenssaria. |
Ren de beutat non galia, ni·n fai nuilla fantaumia lo joios, joves, gens cors amoros, anz genssa qui la deslia; et on plus hom n’ostaria garnizos, plus en seria enveios, que la nuoich fai parer dia la gola, e qui·n vezia plus en jos, totz lo mons en genssaria. |
V | |
Doncs beis taing camors maucia. P(er) la genssor qel mon sia. Enp(er)dos. Q(e) qan remir sas faissos. Conosc q(e) ia non er mia. Car chausir pot sis uolia. Dels plus pros. Chastellans orics baros. Qen lieis es la seignoria. Depretz e de corte sia. De gens dos. E de far que ben lestia. |
Doncs be·is taing c’amors m’aucia per la genssor q’el mon sia, en perdos, qe qan remir sas faissos conosc qe ja non er mia, car chausir pot, si·s volia, dels plus pros chastellans o rics baros, q’en lieis es la seignoria de pretz e de cortesia, de gens dos e de far que ben l’estia. |
A cura di
114 r | |
![]() |
Bertrans de born. siruentes. CAsutz sui demal en pena. euau lai ol cors mi mena. don ia mais. nom descargarai del fais. car mes ma ental cadena. don mailla nois descontena. car matrais. ab un esgart enbiais. vna gaia fresca elena. faicha ai longa carantena. Mas oimais. Sui al digous de la ce - na. Tant es damorosa mena. Qieu morrai si nomestrena. dun doutz bais. Mas entrop dorguoill mes lais. de tota beutat terrena. Ant p(re)tz las tres detorena. fis essais. Mas ill ual sobrellas mais. tant qant ual aurs plus qarena. Qieu non uuoill a - uer torena ni roiais. ses lieis q(e) ia nom reteigna. Iamais non er cortz complia. on hom non gab ni non ria. cortz ses dos. non es mas gabs debaros. et agram mort ses faillia. lenois e la uilania. dargentos. Mas ge(n)tils cors amoros. ela doussa cara pia. e la bona co(m)paignia. el respos. de la saisam defendia. |
114 v | |
![]() |
Ren debeutat non galia. nin fai nuilla fantaumia. lo ioios. ioues gens cors amoros. egenssa qui la des – lia. et on hom plus nostaria. garni – zos. plus enseria enueios. Q(e) la nuoig fai parer dia. la gola equin uezia. plus en ios. totz lomons en gensa- ria. Doncs bers taing camors maucia. p(er) la genssor qel mon sia. Enp(er)dos. Q(e) qand remir sas faissos. conosc que ia non er mia. car chausir pot sis uolia. delz plus pros. castellas orics baros. Qen lieis es la seignoria. de pretz e decortesia. de gens dos. e de far que ben lestia. |
Rubrica | ||
Bertrans de born. siruentes. | Bertrans de Born Sirventes |
|
I | ||
CAsutz sui demal en pena. euau lai ol cors mi mena. don ia mais. nom descargarai del fais. car mes ma ental cadena. don mailla nois descontena. car matrais. ab un esgart enbiais. vna gaia fresca elena. faicha ai longa carantena. Mas oimais. Sui al digous de la ce - na. |
Casutz sui de mal en pena e vau lai o·l cors mi mena, don ja mais no·m descargarai del fais, car mes m’a en tal cadena don mailla no·is descontena, car m’atrais ab un esgart en biais una gaia, fresca Elena. Faicha ai longa carantena, mas oimais sui al digous de la Cena. |
|
II | ||
Tant es damorosa mena. Qieu morrai si nomestrena. dun doutz bais. Mas entrop dorguoill mes lais. de tota beutat terrena. Ant p(re)tz las tres detorena. fis essais. Mas ill ual sobrellas mais. tant qant ual aurs plus qarena. Qieu non uuoill a - uer torena ni roiais. ses lieis q(e) ia nom reteigna. |
Tant es d’amorosa mena, q’ieu morrai, si no m’estrena d’un doutz bais. Mas en trop d’orguoill m’eslais! De tota beutat terrena ant pretz las tres de Torena, fis essais, mas ill val sobr’ellas mais tant qant val aurs plus q’arena. Q’ieu non vuoill aver Torena, ni Roiais, ses lieis qe ja no·m reteigna. |
|
III | ||
Iamais non er cortz complia. on hom non gab ni non ria. cortz ses dos. non es mas gabs debaros. et agram mort ses faillia. lenois e la uilania. dargentos. Mas ge(n)tils cors amoros. ela doussa cara pia. e la bona co(m)paignia. el respos. de la saisam defendia. |
|
|
IV | ||
Ren debeutat non galia. nin fai nuilla fantaumia. lo ioios. ioues gens cors amoros. egenssa qui la des – lia. et on hom plus nostaria. garni – zos. plus enseria enueios. Q(e) la nuoig fai parer dia. la gola equin uezia. plus en ios. totz lomons en gensa- ria. |
Ren de beutat non galia, ni·n fai nuilla fantaumia lo joios, joves, gens cors amoros e genssa qui la deslia; et on hom plus n’ostaria garnizos, plus en seria enveios, Qe la nuoig fai parer dia la gola, e qui·n vezia plus en ios, totz lo mons en gensaria. |
|
V | ||
Doncs bers taing camors maucia. p(er) la genssor qel mon sia. Enp(er)dos. Q(e) qand remir sas faissos. conosc que ia non er mia. car chausir pot sis uolia. delz plus pros. castellas orics baros. Qen lieis es la seignoria. de pretz e decortesia. de gens dos. e de far que ben lestia. |
Doncs bers taing c’amors m’aucia per la genssor q’el mon sia, en perdos, qe qand remir sas faissos conosc que ja non er mia, car chausir pot, si·s volia, delz plus pros castellas o rics baros, q’en lieis es la seignoria de pretz e de cortesia, de gens dos e de far que ben l’estia. |
A cura di:
140v | |
![]() |
Bertra(n)s de born. CAzutz suj de mal em- pena. quar uauc lai ol cor mi mena. do(n) iamais. nom descarguarai del fays. quilh ma mes en tal cade- na. don malha nos descadena. q(a)r matrays. un dous esguart en biays. una blanca grassa le- na. fait ai longua quarantena. mas huey mais. suj al digous. de la cena. Tant es damorosa mena. q(ue) murrai si nom nestre- na. dun dous bays. mas ab trop derguelh men lays. de tota beu- tat terrena. an pres las tres de- tolena. fis e nays. mas ylh es so- brellas mais. que non es aurs sobrarena. quieu no uuelh auer carena. ni doays. ses cujdar q(ue)l- lam retenha. Quel cortz non er ia complia. on hom non guap ni non ria. cort ses dos. non es mas part d(e) baros. que mort magra ses fayl- lia. le nuey e la uilania. darge(n)- tos. mas lo gens cors amoros. e la doussa cara pia. e la bona co(m)- panhia. el gen respos. de lai says- sim deffendia. Re en beutat non gualia. nim fai nulha fantaumia. dezuds. ioues gens cors amoros. e ge(n)- sa qui la deslia. (et) on hom plus nostaria. guarnizos. serian pl(us) enueyos. que la nueg fai parer dia. la guola qui la uezia plus
|
141r | |
![]() |
en ios. tot lo mons na gensaria. Ab questanh qua mors maucia. per la gensor quel mon sia. En p(er)- dos. quan mir sas belhas faissos. ben conosc que non er mia. que chauzir pot sis uolia. de pl(us) pros. castelhas ho rics baros. quen leys- es la senhoria. de pretz e de corte- zia. e deu far que ben lestia. Domna sai en normandia. suy per uos la nueit el dia. apensos. quel uostre gen cors ioyos. me sembla qua des me ria.
|
Rubrica | |
Bertra(n)s de born. | Bertrans de Born |
I | |
CAzutz suj de mal em- pena. quar uauc lai ol cor mi mena. do(n) iamais. nom descarguarai del fays. quilh ma mes en tal cade- na. don malha nos descadena. q(a)r matrays. un dous esguart en biays. una blanca grassa le- na. fait ai longua quarantena. mas huey mais. suj al digous de la cena. |
Cazutz suj de mal em pena quar vauc lai o·l cor mi mena, don ja mais no·m descarguarai del fays, qu'ilh m’a mes en tal cadena don malha no·s descadena, qar m’atrays un dous esguart en biays una blanca, grassa Lena. Fait ai longua quarantena, mas huey mais suj al digous de la Cena. |
II | |
Tant es damorosa mena. q(ue) murrai si nom nestre- na. dun dous bays. mas ab trop derguelh men lays. de tota beu- tat terrena. an pres las tres de- tolena. fis e nays. mas ylh es so- brellas mais. que non es aurs sobrarena. quieu no uuelh auer carena. ni doays. ses cujdar q(ue)l- lam retenha. |
Tant es d’amorosa mena, que murrai si no·m n’estrena d’un dous bays. Mas ab trop d’erguelh m’en lays! De tota beutat terrena an pres las tres de Tolena, fi s'en ays, mas ylh es sobr’ellas mais que non es aurs sobr’arena. Qu’ieu no vuelh aver Carena, ni Doays, ses cujdar quella·m retenha. |
III | |
Quel cortz non er ia complia. on hom non guap ni non ria. cort ses dos. non es mas part d(e) baros. que mort magra ses fayl- lia. le nuey e la uilania. darge(n)- tos. mas lo gens cors amoros. e la doussa cara pia. e la bona co(m)- panhia. el gen respos. de lai says- sim deffendia. |
Que·l cortz non er ja complia on hom non guap ni non ria, cort ses dos non es mas part de baros. Que mort m’agra ses fayllia l’enuey e la vilania d’Argentos, mas lo gens cors amoros e la doussa cara pia e la bona companhia e·l gen respos de lai s'ayssi·m deffendia. |
IV | |
Re en beutat non gualia. nim fai nulha fantaumia. dezuds. ioues gens cors amoros. e ge(n)- sa qui la deslia. (et) on hom plus nostaria. guarnizos. serian pl(us) enueyos. que la nueg fai parer dia. la guola qui la uezia plus en ios. tot lo mons na gensaria. |
Re en beutat non gualia, ni·m fai nulha fantaumia deziros, joves, gens cors amoros e gensa qui la deslia; et on hom plus n’ostaria guarnizos, serian plus enveyos, que la nueg fai parer dia la guola, qui la vezia plus en jos, tot lo mons na gensaria. |
V | |
Ab questanh qua mors maucia. per la gensor quel mon sia. En p(er)- dos. quan mir sas belhas faissos. ben conosc que non er mia. que chauzir pot sis uolia. de pl(us) pros. castelhas ho rics baros. quen leys- es la senhoria. de pretz e de corte- zia. e deu far que ben lestia. |
Ab que·s tanh qu'amors m'aucia. per la gensor qu’el mon sia, en perdos, quan mir sas belhas faissos ben conosc que non er mia, que chauzir pot, si·s volia, de plus pros castelhas ho rics baros, qu’en leys es la senhoria de pretz e de cortezia ---- e deu far que ben l’estia. |
VI | |
Domna sai en normandia. suy per uos la nueit el dia. apensos. quel uostre gen cors ioyos. me sembla qua des me ria. |
Domna, sai en Normandia suy per vos la nueit e·l dia apensos, que·l vostre gen cors joyos me sembla qu’ades me ria. |
A cura di
Daniel Marcucci
Rachele Grussu
Sofia Anselmi
Valentina Gallo
121-121v
121r | |
![]() |
Bert(ra)ns idem Cazutz sui de mal enpena.Quar uai Lai |
121v | |
![]() . . ![]() . . ![]() . . ![]() . . ![]() |
ol cors me mena. Eiamais. Nomdescarga |
Rubrica | |
Bert(ra)ns idem |
Bertrans idem |
I | |
Cazutz sui de mal enpena.Quar uai Lai ol cors me mena. Eiamais. Nomdescarga reidel fais. Car ma mes en tal cadena. On maillanos descadena. Car matrais. Abun esgart de biais. Duna gaia lisa lena. fait ailongacarantena.Mais huimais. Suial dicous de la sena. |
Casutz sui de mal en pena quar vai lai o·l cors me mena e ia mais nom descargarei del fais car m'a mes en tal cadena on mailla no·s descadena car m'atrais ab un esgart de biais d'una gaia lisa Lena fait ai longa carantena mais hui mais sui al dicous de la sena |
II | |
Tant suidamorosa mena.Q(e)mourai. Si nom estrena. Dundouz bais. Mas entrop dire meslais. Q(e) de la beutat terrena. an p(re)z las tres detorrena. Donma pais. Mais il na sobre lor mais. plus qe fis aurs sobre arena. Enouoill auerrauena. Niroais. Q(e)mcuides qe nom retena. |
Tant sui d’amorosa mena qe mourai si no m'estrena d'un douz bais mas en trop dire m'eslais qe de la beutat terrena an prez las tres de Torrena don ma pais mais il na sobre lor mais plus qe fis aurs sobre arena e no voill aver Ravena ni Roais qe·m cuides qe no·m retena |
III | |
Renenbeutat nomgalia. Nim fai nuilla fantaumia. Lo ioios. Joues *genz cors amoros. Egenser quiladeslia. Et on hom mais no staria. Garnisos. Serian plus enueios. Q(e) la nuoich fai semblar dia. La gola eq(i)n uedia. plus enios. Toz lo monz nalump naria. |
Renen beutat nom galia nim fai nuilla fantaumia lo ioios joues genz cors amoros e genser quila des lia et on hom mais n'ostaria garnisos serian plus enueios qe la nuoich fai semblar dia la gola equin uedia plus enios toz lop monz na lump naria |
IV | |
Ies non pot esser complia. Corz com noi gab enoiria. Corz ses dos. Non es mais parcs de baros. Et agram mort ses fadia. Le nois elauilania. dargentos. Mas lo regarz amo ros. de la cara dousepia. Ela franca cortesia. El respos. Della saissam deffendia. |
Jes non pot esser complia corz c'om no·i gab e no·i ria corz ses dos non es mais parcs de baros et agra·m mort ses fadia l'enois e la vilania d’Argentos mas lo regarz amoros de la cara dous' e pia e la franca cortesia e·l respos della Saissa·m deffendia |
V | |
Eqes taing camors mausia. p(er) la gensor qel monsia. Emperdos. Q(e) qan remir sas faisos. Conosc qeia non ermia. Et cau sir pot sis uolia. Dels plus pros. Castelans orics barons. Quenleis es la seignoria. De prez e de cortesia. De faiz bos. per far soqe gen lestia. |
E qe·s taing c’amors m'ausia per la gensor q'el mon sia em perdos qe qan remir sas faisos conosc qe ia non er mia et causir pot sis volia dels plus pros castelans o rics barons quen leis es la seignoria de prez e de cortesia de faiz bos per far so qe gen l'estia |
A cura di
Daniel Marcucci
Rachele Grussu
Sofia Anselmi
Valeria Bacocco
Valentina Gallo
101r | |
![]() |
bertran deborn.
Cazutz soi demal empena. quar uauc lai olcors mime- na. don iamais. nom descargarai del fa-
is. quill ma mes ental cadena. don ma-
illa no(n) descadena. don ia quar matrais.
un dous esgart enbiais. una blanca gr-
assa lena. fait ai longua carantena.
mas huei mais. soi aldigeus de la sena.
Tant es damoroza mena. que morrai
si nomestrena. dun dous bais. mas ab
trop dergueill men lais. detota beutat
terrena. anpres lastres detolena. fins e-
nais. mas ill es sobre las mais. que non
es aurs sobrarena. quieu no uueill a-
uer carena. ni roais. ses cuidar quelam
retenha.
Queill cortz no(n) er ia complida. on hom
non gap ni non ria. cortz ses dos. nonas
mas part debaros. que mort magra ses
failha. lenuei ela uilania. dargentos. m-
as lo gentil cors amoros. ela doussa ca-
repia. elabona companhia. elgen resp-
|
101v | |
![]() |
os. de lai saisim defendia.
Ren enbeutat nom galia. nim fai
nuilla fantaumia. deziros. ioues ge(n)
cors amoros. egensa qui la deslia. et
onplus nostaria. garnizos. serianpl(us)
enueios. que lanueit fai parer dia. la
gola qui laueiria. plus enlos. tot lomo(n)
nagensaria.
Ab queltanh camors mausia. per la
gensor quel mon sia. en perdos. quan
mir sas belas faisos. ben conosc que
non er mia. que chauzir pot sis uo-
lia. deplus pros. castelas ho (verso coperto)
os. quenle (verso coperto)
cortezia. e (verso coperto)
Donaisi e (verso coperto)
satz lanu (verso coperto)
ioios. mes (verso coperto)
|
Rubrica | |
bertran deborn. | bertran de born. |
I | |
Cazutz soi demal empena. quar uauc lai olcors mime- na. don iamais. nom descargarai del fa- is. quill ma mes ental cadena. don ma- illa no(n) descadena. don ia quar matrais. un dous esgart enbiais. una blanca gr- assa lena. fait ai longua carantena. mas huei mais. soi aldigeus de la sena. |
Cazutz soi de mal em pena quar vauc lai o·l cors mi mena don ia mais no·m descargarai del fais qu'ill m'a mes en tal cadena don mailla non descadena don ja quar m'atrais un dous esgart en biais una blanca grassa Lena fait ai longua carantena mas heui mais soi al digeus de la sena |
II | |
Tant es damoroza mena. que morrai si nomestrena. dun dous bais. mas ab trop dergueill men lais. detota beutat terrena. anpres lastres detolena. fins e- nais. mas ill es sobre las mais. que non es aurs sobrarena. quieu no uueill a- uer carena. ni roais. ses cuidar quelam retenha. |
Tant es d’amoroza mena que morrai si no m'estrena d'un dous bais mas ab trop d'ergueill m'en lais de tota beutat terrena an pres las tres de Tolena fins e nais mas ill es sobre las mais que non es aurs sobre arena qu'ieu no vueill aver c'arena ni Roais ses cuidar quella·m retenha |
III | |
Queill cortz no(n) er ia complida. on hom non gap ni non ria. cortz ses dos. nonas mas part debaros. que mort magra ses failha. lenuei ela uilania. dargentos. m- as lo gentil cors amoros. ela doussa ca- repia. elabona companhia. elgen resp- os. de lai saisim defendia. |
Que·ill cortz non er ja complida on hom non gap ni non ria cortz ses dos non as mas part de baros que mort m'agra ses failha l'enuei e la vilania d'Argentos mas lo gentil cors amoros e la doussa car' e pia e la bona companhia e·l gen respos de lai s'aisi·m defendia |
IV | |
Ren enbeutat nom galia. nim fai nuilla fantaumia. deziros. ioues ge(n) cors amoros. egensa qui la deslia. et onplus nostaria. garnizos. serianpl(us) enueios. que lanueit fai parer dia. la gola qui laueiria. plus enlos. tot lomo(n) nagensaria. |
Ren en beutat nom galia nim fai niulla fantaumia deziros ioues gen cors amoros e gensa qui la deslia et on plus n'ostaria garnizos serian plus enueios que la nueit fai parer dia la gola qui la veiria plus en los tot lomon na gensaria |
V | |
Ab queltanh camors mausia. per la gensor quel mon sia. en perdos. quan mir sas belas faisos. ben conosc que non er mia. que chauzir pot sis uo- lia. deplus pros. castelas ho (verso coperto) os. quenle (verso coperto) cortezia. e (verso coperto) Donaisi e (verso coperto) satz lanu (verso coperto) ioios. mes (verso coperto) |
Ab qu'el tanh c'amors m'ausia per la gensor quel mon sia en perdos quan mir sas belas faisos ben conosc que non er mia que chauzir port sis volia de plus pros castelas ho (verso coperto) os quen le (verso coperto) cortezia e (verso coperto) Donaisi e (verso coperto) satz lanu ioios (verso coperto) mes (verso coperto) |
A cura di
98v | |
![]() |
(C)Azutz sui de mal en pena. Qar uau lai ol cors me mena. E ia mais nom descarca rei del fais. Qar mes ma ental cadena. On mailla nos descadena. |
99r | |
![]() |
Qar matrais ab un esgar de biais. Duna gaia lisa lena. Fach ai longa qareintena. Mas oimas sui al di ious de la cena. (T)an sui damorosa mena. Qe morai sill nom estrena. Dun douz bais. Mas e(n)trop dir mes lais. Qe de la beutat terrena Han prez las tres de torena. Don ma pais. Mas ill na sobre lor mais. Plus qe fis aur sobra rena. E no uoill auer rauena. ni roais. Qem cuides qem nom retena. Ren beutat no galia. Nin fai nulla fatonia. Lo ioios joues genz cors amoros. E genser qui la deslia. Ezon hom mais no(n) staria. Garnisos. Serian plus en ueios. Qella noich fai senblar dia. La gola equi uizia. plus en iois. Totz lo monz nalum naria. (G)es no(n) pot ess(er) co(m)plia. Cortz qom noi gab e noi ria. Cortz ses dos. non es mas parcs debaros. Ez agram mort ses fadia. Le nois ela uilania. |
99v | |
![]() |
Darge(n)tos mas lo regarz amoros. De cara dousa pia. Ela franca cortesia. El respos de la fassam defendia. (A) qes tai(n)g qamors maucia. Per la gensor qel mon sia. En p(er)dos. Qe qan remir sa faissos. Conoscqeia non er mia. Qe chausir pot sis uolia. Dels plus pros. Castela(n)s orircs baros. Qen leis es la seignoria. De prez (et) de cortesia. Defaich bos. <per> Per farqe gen lestia. |
I | |
(C)Azutz sui de mal en pena. Qar uau lai ol cors me mena. E ia mais nom descarca rei del fais. Qar mes ma ental cadena. On mailla nos descadena. Qar matrais ab un esgar de biais. Duna gaia lisa lena. Fach ai longa qareintena. Mas oimas sui al di ious de la cena. |
Cazutz sui de mal en pena qar vau lai o·l cors me mena e ja mais no·m descarcarei del fais qar mes m’a en tal cadena on mailla no·s descadena qar m’atrais ab un esgar de biais d’una gaia lisa Lena. Fach ai longa qareintena mas oimas sui al dijous de la cena. |
II | |
(T)an sui damorosa mena. Qe morai sill nom estrena. Dun douz bais. Mas e(n)trop dir mes lais. Qe de la beutat terrena Han prez las tres de torena. Don ma pais. Mas ill na sobre lor mais. Plus qe fis aur sobra rena. E no uoill auer rauena. ni roais. Qem cuides qem nom retena. |
Tan sui d’amorosa mena qe morai sill no m’estrena d’un douz bais. Mas en trop dir m’eslais qe de la beutat terrena han prez las tres de Torena don ma pais mas ill n’a sobre lor mais plus qe fis aur sobr’arena e no voill aver Ravena ni Roais qe·m cuides qe·m no·m retena. |
III | |
Ren beutat no galia. Nin fai nulla fatonia. Lo ioios joues genz cors amoros. E genser qui la deslia. Ezon hom mais no(n) staria. Garnisos. Serian plus en ueios. Qella noich fai senblar dia. La gola equi uizia. plus en iois. Totz lo monz nalum naria. |
Ren beutat no galia ni·n fai nulla fatonia lo ioios joves genz cors amoros e genser qui la deslia ez on hom mais non staria garnisos serian plus enveios qella noich fai senblar dia la gola e qui vizia plus en iois totz lo monz na lumnaria. |
IV | |
(G)es no(n) pot ess(er) co(m)plia. Cortz qom noi gab e noi ria. Cortz ses dos. non es mas parcs debaros. Ez agram mort ses fadia. Le nois ela uilania. Darge(n)tos mas lo regarz amoros.
De cara dousa pia. Ela franca cortesia. El respos de la fassam defendia. |
Ges non pot esser complia cortz q'om no·i gab e no·i ria cortz ses dos non es mas parcs de baros. Ez agra·m mort ses fadia l’enois e la vilania d’Argentos mas lo regarz amoros de cara dousa pia e la franca cortesia e·l respos de la fassa·m defendia. |
V | |
(A) qes tai(n)g qamors maucia. Per la gensor qel mon sia. En p(er)dos. Qe qan remir sa faissos. Conoscqeia non er mia. Qe chausir pot sis uolia. Dels plus pros. Castela(n)s orircs baros. Qen leis es la seignoria. De prez (et) de cortesia. Defaich bos. <per> Per farqe gen lestia. |
A qe·s taing q’amors m’aucia per la gensor q’el mon sia en perdos qe qan remir sa faissos conosc que ia non er mia qe chausir pot si·s volia dels plus pros castelans o rircs baros q’en leis es la seignoria de prez et de cortesia de faich bos per far qe gen l’estia. |
A cura di
175v | |
![]() |
Bertrans de born.
Casutz sui de mal en pena. Quar uai lai ol cors mi mena. E ia mais no(n) descargarel del fais. Car mes ma ental cadena. On mailla nos descadena. Car matrais. ab un es- gart de biais. Duna gaia lisa lena. Fait ai lo(n)- ga quare(n)tena. Mais hui mais. Sui al di ious de l<e>a sena. Tant sui damorosa mena. Q(e) mourai si nom estrena. Dun doutz bais. Mas entrop dire mes lais. Que de la beutat terrena. An pretz las tres de torena. Don ma pais. Mas il na so- bre lor mais. Plus que fis aurs sobre arena. Eno uoill auer rauena. Ni roais. Que(m) cuides Que nom retena. Ren en beutat no galia. Ni fai nuilla fa(n)tau- |
![]() |
mia. Lo ioios. Joues genz cors amoros. Egensa q(u)i la
deslia. Et on hom mais nostaria. Garnisos. Seria(n) plus enueios. Que la nueg fai semblar dia. La gola equin uedia. Plus enios. Tot lo monz na lu(m)pnaria. Ies no pot esser conplia. Cortz com noi gabenoi ria. *Ea gram mort ses fadia. Lenois ela uilania. Dargentos. Mas lo regatz amoros. De la cara dousa pia. Ela franca cortesia. El respos. De la saissam deffendia.
E ques taing camors maucia. P(er) la gensor quel
mon sia. Emp(er)dos. Que quan remir sas faisos. Co- nosc que ia no(n) er mia. Que chausir pot sis uolia. Dels plus pros. Castellans orics barons. Quen leis eis la sei(n)gnoria. De pretz ecortesia. De faitz bos. p(er) far so que gen listia. . * [Cortz ses dos. No(n) es mas parcs de baros.] |
Rubrica | |
Bertrans de Born |
Bertrans de Born |
I | |
Casutz sui de mal en pena. Quar uai lai ol cors mi mena. E ia mais no(n) descargarel del fais. Car mes ma ental cadena. On mailla nos descadena. Car matrais. ab un es- gart de biais. Duna gaia lisa lena. Fait ai lo(n)- ga quare(n)tena. Mais hui mais. Sui al di ious de l<e>a sena. |
Casutz sui de mal en pena quar vai lai o·l cors mi mena e ja mais non descargarel del fais car mes m’a en tal cadena on mailla no·s descadena car m’atrais ab un esgart de biais d’una gaia lisa Lena. Fait ai longa quarentena mais hui mais sui al dijous de la sena. |
II | |
Tant sui damorosa mena. Q(e) mourai si nom estrena. Dun doutz bais. Mas entrop dire mes lais. Que de la beutat terrena. An pretz las tres de torena. Don ma pais. Mas il na so- bre lor mais. Plus que fis aurs sobre arena. Eno uoill auer rauena. Ni roais. Que(m) cuides Que nom retena. |
Tant sui d’amorosa mena qe mourai si no m’estrena d’un doutz bais. Mas en trop dire m’eslais que de la beutat terrena an pretz las tres de Torena don ma pais mas il n’a sobre lor mais plus que fis aurs sobre arena e no voill aver Ravena ni Roais que·m cuides que no·m retena. |
III | |
Ren en beutat no galia. Ni fai nuilla fa(n)tau-
mia. Lo ioios. Joues genz cors amoros. Egensa q(u)i la
deslia. Et on hom mais nostaria. Garnisos. Seria(n) plus enueios. Que la nueg fai semblar dia. La gola equin uedia. Plus enios. Tot lo monz na lu(m)pnaria. |
Ren en beutat no galia ni fai nuilla fantaumia. lo ioios joves gens cors amoros e gensa qui la deslia et on hom mais n’ostaria garnisos serian plus enveios que la nueg fai semblar dia la gola e qui·n vedia plus en ios tot lo monz na lumpnaria. |
IV | |
Ies no pot esser conplia. Cortz com noi gabenoi
ria. *Ea gram mort ses fadia. Lenois ela uilania. Dargentos. Mas lo regatz amoros. De la cara dousa pia. Ela franca cortesia. El respos. De la saissam deffendia.
* [Cortz ses dos. No(n) es mas parcs de baros.] |
Jes no pot esser conplia cortz c'om no·i gab e no·i ria cortz ses dos non es mas parcs de baros. E agra·m mort ses fadia l’enois e la vilania d’Argentos mas lo regatz amoros de la cara dousa pia e la franca cortesia e·l respos de la Saissa·m deffendia. |
V | |
E ques taing camors maucia. P(er) la gensor quel mon sia. Emp(er)dos. Que quan remir sas faisos. Co- nosc que ia no(n) er mia. Que chausir pot sis uolia. Dels plus pros. Castellans orics barons. Quen leis eis la sei(n)gnoria. De pretz ecortesia. De faitz bos. p(er) far so que gen listia. |
E ques taing c’amors m’aucia per la gensor quel mon sia em perdos que quan remir sas faisos conosc que ia non er mia que chausir pot si·s volia dels plus pros castellans o rics barons quen leis eis la seingnoria de pretz e cortesia de faitz bos per far so que gen l’istia. |
A cura di:
160v | |
![]() |
Bertrams de born. Casutz sui de mal en pena. Quar uai lai ol cors mi mena. Eia mais no(n) descargar- el del fais. Car mes ma ental <enta> cade- na. On mailla nos descadena. Car ma trais. Ab un esgart de biais. Duna gaia lisalena. Fait ai longua quarantena. Mais hui mais. Sui al di ious de la sena. Tant sui damorosa mena. Que mourai si nom estrena. Dun doutz bais. Mas en trop dire mes lais. Que de la beutat terrena. An pretz las tres de torena. Don ma pais. Mas il na sobre lor mais. Plus que fis aurs so- bre arena. Eno uoill auer rauena. Ni mais. Quem cuides que nom retena. Ren en beutat no galia. Ni fai nuilla fan- taumia. Lo ioios. Joues genz cors amoros. Egensa qui la deslia. Et on hom mais nosta- ria. Garnisos. Serian plus enueios. Qe la nueg fai semblar dia. La gola eqin uedia.
|
161r | |
![]() |
Plus enios. Totz lo monz nalu(m)pnaria. Ies no pot esser co(m)plia. Cortz com noi gab e noi ria. Cortz ses dos. No es mas parcs de baros. Eagram mort ses fadia Aenois ela uilania. Dargentos. Mas lo regatz amoros. de la cara dousa pia. Ela francha cortesia. El respos. De la saissa(m) deffendia. Eques taing camors maucia. Per la gen sor quel mon sia. Emperdos. Que qan rem- ir sas faisos. Conosc que ia no(n) er mia. Que chausir por sis uolia. Dels plus pros. Castel- lans orics baros. Quen leis eis laseignoria. De pretz ecortesia. De faitz bos. P(er) far so que gen lestia. |
K. (160v-161r) | |
I | |
Bertrams de born. Casutz sui de mal en pena. Quar uai lai ol cors mi mena. Eia mais no(n) descargar- el del fais. Car mes ma ental <enta> cade- na. On mailla nos descadena. Car ma trais. Ab un esgart de biais. Duna gaia lisalena. Fait ai longua quarantena. Mais hui mais. Sui al di ious de la sena. |
Bertrams de born Casutz sui de mal en pena quar vai lai o·l cors mi mena e ia mais non descargarel del fais car mes m'a en tal cadena on mailla no·s descadena car m'atrais ab un esgart de biais d’una gaia lisa Lena fait ai longua quarantena mais hui mais sui al dijous de la sena |
II | |
Tant sui damorosa mena. Que mourai si nom estrena. Dun doutz bais. Mas en trop dire mes lais. Que de la beutat terrena. An pretz las tres de torena. Don ma pais. Mas il na sobre lor mais. Plus que fis aurs so- bre arena. Eno uoill auer rauena. Ni mais. Quem cuides que nom retena. |
Tant sui d’amorosa mena que mourai si no m'estrena d’un doutz bais mas en trop dire m'eslais que de la beutat terrena an pretz las tres de torena don ma pais mas il na sobre lor mais plus que fis aurs sobre arena e no voill aver Ravena ni mais que·m cuides que nom retena |
III | |
Ren en beutat no galia. Ni fai nuilla fan- taumia. Lo ioios. Joues genz cors amoros. Egensa qui la deslia. Et on hom mais nosta- ria. Garnisos. Serian plus enueios. Qe la nueg fai semblar dia. La gola eqin uedia. Plus enios. Totz lo monz nalu(m)pnaria. |
Ren en beutat no galia ni fai nuilla fantaumia lo joios Joves genz cors amoros e gensa qui la deslia et on hom mais nostaria garnisos serian plus enveios qe la nueg fai semblar dia la gola e qin vedia plus enios totz lo monz nalumpnaria
|
IV | |
Ies no pot esser co(m)plia. Cortz com noi gab e noi ria. Cortz ses dos. No es mas parcs de baros. Eagram mort ses fadia Aenois ela uilania. Dargentos. Mas lo regatz amoros. de la cara dousa pia. Ela francha cortesia. El respos. De la saissa(m) deffendia. |
Jes no pot esser complia cortz c'om no·i gab e no·i ria cortz ses dos no es mas parcs de baros e agra·m mort ses fadia aenois e la vilania d’Argentos mas lo regatz amoros de la cara dousa pia e la francha cortesia e·l respos de la Saissa·m deffendia |
V | |
Eques taing camors maucia. Per la gen sor quel mon sia. Emperdos. Que qan rem- ir sas faisos. Conosc que ia no(n) er mia. Que chausir por sis uolia. Dels plus pros. Castel- lans orics baros. Quen leis eis laseignoria. De pretz ecortesia. De faitz bos. P(er) far so que gen lestia. |
E ques taing c'amors m'aucia per la gensor quel mon sia em perdos que qan remir sas faisos conosc que ia non er mia que chausir por sis volia dels plus pros castellans orics baros quen leis eis la seignoria de pretz e cortesia de faitz bos per far so que gen lestia |
A cura di:
6 v |
![]() |
B(er)tran del born. Tornatz {sui} de mal e(n) pena. car vau lay o(n) lo cor me mena. do(n) iamays nom descargaray del fays. car mes ma en tal cadena. do(n) malha nos des contena. ni nos frays. ab. i. esgar de |
7 r |
![]() |
de biais. una {graila} lisalena. fachay lonia cara(n)tena. (et) huey may. soy al diious de la se(re)na. Tant es damorosa mena. q(i)eu muray si no mestrena. dun dos bays. pus finamor lazatrays. de tota beutat terrena. An pretz las .iii. de torena. fis euerays. mas ilh na sobre lor mays. si co fis aur so- brarena. e no uuelh au(er) garena ni roays ses cuiar q(ue) nom retena. Ey res no falh ni galia. ni fuy nulha fantaumia. lo ioy(o)s. ioue gai cors amoros an gensa q(i) la deslia. (et) o(n) hom pus nostaria garnizos. pus e(n) serienueios. car la nueg fay semblar dia. la gola e q(i)n ue- zia pus e(n)ios. <rie(n)ueios>. tot lo mo(n) e(n)ge(n)saria. Tan re(n)z q(ue) samor mau sia. de la ge(n)ser quel mo(n) sia. en p(er)dos ta(n) so(n) de lieys cobeitos. q(ue) tem q(ue) ia n(on) er mia. car chauzir pot cascu(n)dia. els pus pros. castelas(et)rics baros. q(ue)n leys es la senhoria. de pretz e de cortezia. de ricx dos. e de far q(ue) ge(n) lestia. a tart sera cort co(m)pli<d>a. o(n) hom no(n) guab ni no(n) ria. cort ses dos. no(n) es may esbarc de baros. (et) agram mort ses falsia. lenueg e la uilania. darge(n)tos. trovi sas gayas faysos. de la francha dosse pia. el ge(n) sembla(n) q(uem) fazia. el <ge(n)> respos de na saysam defe(n)dia.
Dona fay en norm |
I | |
B(er)tran del born. Tornatz {sui} de mal e(n) pena. car vau lay o(n) lo cor me mena. do(n) iamays nom descargaray del fays. car mes ma en tal cadena. do(n) malha nos des contena. ni nos frays. ab. i. esgar de de biais. una {graila} lisalena. fachay lonia cara(n)tena. (et) huey may. loy al diious de la se(re)na |
Bertran del born Tornatz sui de mal en pena car vau lay on lo cor me mena don ia mays nom descargaray del fays car mes ma en tal cadena don malha nos des contena ni nos frays ab. i. esgar de (de) biais una graila lisa lena fachay lonia carantena et huey may loy al dijous de la serena |
II | |
Tant es damorosa mena. q(i)eu muray si no mestrena. dun dos bays. pus finamor lazatrays. de tota beutat terrena. An pretz las .iii. de torena. fis euerays. mas ilh na sobre lor mays. si co fis aur so- brarena. e no uuelh au(er) garena ni roays ses cuiar q(ue) nom retena. |
Tant es d’amorosa mena Q’ieu muray si no m’estrena d’un dos bays pus fin amor lazatrays de tota beutat terrena An pretz las. iii. de torena fis e verays mas ilh na sobre lor mays si co fis aur sobr'arena e no vuelh aver garena ni Roays ses cuiar que no·m retena |
III | |
Ey res no falh ni galia. ni fuy nulha fantaumia. lo ioy(o)s. ioue gai cors amoros an gensa q(i) la deslia. (et) o(n) hom pus nostaria garnizos. pus e(n) serienueios. car la nueg fay semblar dia. la gola e q(i)n ue- zia pus e(n)ios. <rie(n)ueios>. tot lo mo(n) e(n)ge(n)saria. |
Ey res no falh ni galia ni fuy nulha fantaumia lo joyos iove gai cors amoros an gensa qi la deslia et on hom pus nostaria garnizos pus en seri enveios car la nueg fay semblar dia la gola e qin vezia pus enios <rienueios> tot lo mon en gensaria |
IV | |
Tan re(n)z q(ue) samor mau sia. de la ge(n)ser quel mo(n) sia. en p(er)dos ta(n) so(n) de lieys cobeitos. q(ue) tem q(ue) ia n(on) er mia. car chauzir pot cascu(n)dia. els pus pros. castelas(et)rics baros. q(ue)n leys es la senhoria. de pretz e de cortezia. de ricx dos. e de far q(ue) ge(n) lestia. a tart sera cort co(m)pli<d>a. o(n) hom no(n) guab ni no(n) ria. cort ses dos. no(n) es may esbarc de baros. (et) agram mort ses falsia. lenueg e la uilania. darge(n)tos. trovi sas gayas faysos. de la francha dosse pia. el ge(n) sembla(n) q(uem) fazia. el <ge(n)> respos de na saysam defe(n)dia.
|
Tan renz que s’amor mausia de la genser quel mon sia en perdos tan son de lieys cobeitos que tem que ia non er mia car chauzir pot cascundia els pus pros castelas et rics baros quen leys es la senhoria de pretz e de cortezia de ricx dos e de far que gen lestia a tart sera cort complia on hom non guab ni non ria cort ses dons non es may esbarc de baros et agra·m mort ses falsia l'enueg e la vilania d’Argentos trovi sas gayas faysos de la francha doss'e pia el gen semblan que·m fazia e·l respos de na Saysa·m defendia.
|
Dona fay en norm andia soy p(er) uos e(n) pessame(n). nueg e dia. |
Dona fay en Normandia soy per vos en passamen nueg e dia |
A cura di:
174r |
![]() |
Beutran delborn Caiutç son demal epena. car uauc lai olcor mimena. on iamais nom descargerai delfais. cigll mames alcoll cadena. don mailla nom descadena. non gia carmatrais. un doutç es dard debiais. unablanc egras elena. fac ailonga carante na. mas uomais. son aldi gous delasena. Tant es damorosa mena. cemurai senom estren(n)a. dun doutç bais. mas ab trop derguoll men lais. detotas beu tas terena. anpres las tres detoren(n)a. Fins egais mais illes soblelas mais. cenones aur sobre ren(n)a. qieu n on uoill auer carena niroais. sescudar celem rete na. |
174v |
Quecortz non er gia complia. anom nongaba (et) nonria.cort
ses dons nones masperda daut barons. qemort magra ses faglia.lenueui (et) lauilania dargentos. malgentills co rs amoros. eladuse car (et) pia. elabona conpagnia (et) lgien respos. de lai saixim defendria. Sens ebeuta nom galia. nifai nulla fantas mia. deriç egio uens gien cor amoros. agensa qiladeslia . (et) on hom plus nostaria. garnisos. sarian plus enuios. qelanuot fait par dia. lagola qilaueria. plus en gios tut lemon m agenseria. Ab qestainh samor maucia. p(er) lagensor celmonsia. emperdos canmir sas bellas faissos. consc qe(n) gies nones mia. qe(n) causir pot sis uolia. deplus pros. castellan sonric baros. celues lasegnoria. depretç (et) decortesia (et) degrantç don deufar qebenlestia. |
Rubrica | |
Beutran delborn | |
I | |
Caiutç son demal epena. car uauc lai olcor mimena. on iamais nom descargerai delfais. cigll mames alcoll cadena. don mailla nom descadena. non gia carmatrais. un doutç es dard debiais. unablanc egras elena. fac ailonga carante na. mas uomais. son aldi gous delasena. |
Caiutç son de mal e pena car vauc lai o·l cor mi mena, on ja mais no·m descargerai del fais, c’igll m’a mes al coll cadena don mailla no·m descadena, non gia car m’atrais un doutç es dard de biais una blanc' e gras' Elena. Fac ai longa carantena, mas uo mais son al digous de la sena. |
II | |
Tant es damorosa mena. cemurai senom estren(n)a. dun doutç bais. mas ab trop derguoll men lais. detotas beu tas terena. anpres las tres detoren(n)a. Fins egais mais illes soblelas mais. cenones aur sobre ren(n)a. qieu n on uoill auer carena niroais. sescudar celem rete na. |
Tant es d’amorosa mena, c’e murai se no m'estrenna d’un doutç bais. Mas ab trop d’erguoll m’en lais! De totas beutas terena an pres las tres de Torenna, fins e gais, mais ill es sobl’elas mais ce non es aur sobr’erenna. Q’ieu non voill aver Carena, ni Roais, ses cudar ce le·m retena. |
III | |
Quecortz non er gia complia. anom nongaba (et) nonria.cort ses dons nones masperda daut barons. qemort magra ses faglia.lenueui (et) lauilania dargentos. malgentills co rs amoros. eladuse car (et) pia. elabona conpagnia (et) lgien respos. de lai saixim defendria. |
Que cortz non er gia complia a n'om non gaba et non ria cort ses dons non es mas perda d'aut barons qe mort m'agra ses faglia l'enueui et la vilania d’Argentos ma·l gentills cors amoros e la duse car' et pia e la bona conpagnia et l gien respos de lai s'aixi·m defendria |
IV | |
Sens ebeuta nom galia. nifai nulla fantas mia. deriç egio uens gien cor amoros. agensa qiladeslia . (et) on hom plus nostaria. garnisos. sarian plus enuios. qelanuot fait par dia. lagola qilaueria. plus en gios tut lemon m agenseria. |
Sens e beuta nom galia ni fai nulla fantas mia deriç e giovens gien cor amoros a gensa qi la deslia et on hom plus n'ostaria garnisos sarian plus en vios qe la nuot fait par dia la gola qi la veria plus en gios tut le mon ma genseria |
V | |
Ab qestainh samor maucia. p(er) lagensor celmonsia. emperdos canmir sos bellas faissos. consc qe(n) gies nones mia. qe(n) causir pot sis uolia. deplus pros. castellan sonric baros. celues lasegnoria. depretç (et) decortesia (et) degrantç don deufar qebenlestia. |
Ab qes tainh samor maucia per la gensor cel mon sia em perdos can mir sas bellas faissos consc qen gies non es mia qen causir pot sis volia de plus pros castellan son ric baros ce lues la segnoria depretç et de cortesia et de grantç don deufar qe ben l'estia |
446 |
![]() |
en bertran. del born. Cazutz. sui de mal. en pena. car uau. la ol cor me mena. doniamais. non descargarai del fais. qel ma mesen tal cadena. on mailla nos des contena. car mi trais ab un esgar de biais. una gaia fresqe lena faig. ailonga carantena. mas oimais sui al dous de la cena. Tant ez damoroza mena qe morrai si no mestrena. dun douz bais mas a truep dorgueill. men lais. de totas beutatz terrena. an preslas tres de torrena. fis esais. mas il es sobre las mais. qe non es aurs. sobrerana. qeuno uoilauer torena. ni uoil mais. saint çinart qela(m) retena. Qe cortz non esia complia. on hom nongap ni no(n) ria. corts ses dos nones mais part de baros. qe mort magra senz faillia. lenuegz e la uilania darcentos. mas gentil cors amorose la douza cara pia. e la bona compagnia. el respos de lai sai sim defendria. Ren de beutatz. nongallia. ni fai milla fatonia leioiosiouez genz.
|
en bertran. del born. |
|
I | |
Cazutz. sui de mal. en pena. car uau. la ol cor me mena. doniamais. non descargarai del fais. qel ma mesen tal cadena. on mailla nos des contena. car mi trais ab un esgar de biais. una gaia fresqe lena faig. ailonga carantena. mas oimais sui al dous de la cena. |
Casutz sui de mal en pena car vau la o·l cor me mena don ia mais non descargarai del fais q'el m’a mes en tal cadena on mailla no·s descontena car mitrais ab un esgar de biais una gaia fresqe Lena. Faig ai longa carantena mas oi mais sui al dous de la cena. |
II | |
Tant ez damoroza mena qe morrai si no mestrena. dun douz bais mas a truep dorgueill. men lais. de totas beutatz terrena. an preslas tres de torrena. fis esais. mas il es sobre las mais. qe non es aurs. sobrerana. qeuno uoilauer torena. ni uoil mais. saint çinart qela(m) retena. |
Tant ez d'amoroza mena qe morrai si no m’estrena d’un douz bais. Mas a truep d’orgueill m’en lais de totas beutatz terrena an pres las tres de Torrena fi·s esais mas il es sobr’elas mais qe non es aurs sobre ‘rana q’eu no voil aver Torena. ni voil mais saint çinart qe la·m retena. |
III | |
Qe cortz non esia complia. on hom nongap ni no(n) ria. corts ses dos nones mais part de baros. qe mort magra senz faillia. lenuegz e la uilania darcentos. mas gentil cors amorose la douza cara pia. e la bona compagnia. el respos de lai sai sim defendria. |
Qe cortz non es ja complia on hom non gap ni non ria corts ses dos non es mais part de baros. Qe mort m'agra senz faillia l’enuegz e la vilania d’Arcentos mas gentil cors amoros e la douza cara pia e la bona compagnia e·l respos de lai s'aisi·m defendria. |
IV | |
Ren de beutatz. nongallia. ni fai milla fatonia leioiosiouez genz. cors amoros cagenza. qilla deslia. <et> on (hom) plus nostaria. gavenizos. serian plus euejos qe la noitz fai parer dia. la gole qi laueiria plus en iois tot le mon agenzeria. |
Ren de beutatz non gallia ni fai milla fatonia le joios jovez genz cors amoros ca genza qi·lla deslia. <et> on hom plus nostaria gavenizos serian plus evejos qe la noitz fai parer dia. la gole qi laveiria plus en iois tot le mon agenzeria. |
V | |
Hlqes fain camors maucia. p(er) lagenzor qel mon sia. emp(er)dos. can |
Hlqes fain camors maucia per la genzor qel mon sia emperdos can remir sas bellas faissos conosc qe ies non er mia qe chauzir pot s'il volria de plus pros castellanz orief baros qen leis es la segnioria de pretz e de cortesia e de doz granz deu far qe ben lestia |
en bertran. del born. | |
I | |
Cazutz. sui de mal. en pena. car uau. la ol cor me mena. doniamais. non descargarai del fais. qel ma mesen tal cadena. on mailla nos des contena. car mi trais ab un esgar de biais. una gaia fresqe lena faig. ailonga carantena. mas oimais sui al dous de la cena. |
|
II | |
Tant ez damoroza mena qe morrai si no mestrena. dun douz bais mas a truep dorgueill. men lais. de totas beutatz terrena. an preslas tres de torrena. fis esais. mas il es sobre las mais. qe non es aurs. sobrerana. qeuno uoilauer torena. ni uoil mais. saint çinart qela(m) retena. |
|
III | |
Qe cortz non esia complia. on hom nongap ni no(n) ria. corts ses dos nones mais part de baros. qe mort magra senz faillia. lenuegz e la uilania darcentos. mas gentil cors amorose la douza cara pia. e la bona compagnia. el respos de lai sai sim defendria. |
|
IV | |
Ren de beutatz. nongallia. ni fai milla fatonia leioiosiouoz genz. conch amoros cagenza. qilla deslia. con (bom) plus nos faria. g avenizos. serian plus euejos qe la noitz fai parerdia. la gole qi laueiria plus en iois tot le mon agenjern. |
|
V | |
Hlqes fain camors maucia. p(er) lagenzor qel mon sia. emp(er)dos. can |
en bertran. del born. | |
I | |
Cazutz. sui de mal. en pena. car uau. la ol cor me mena. doniamais. non descargarai del fais. qel ma mesen tal cadena. on mailla nos des contena. car mi trais ab un esgar de biais. una gaia fresqe lena faig. ailonga carantena. mas oimais sui al dous de la cena. |
|
II | |
Tant ez damoroza mena qe morrai si no mestrena. dun douz bais mas a truep dorgueill. men lais. de totas beutatz terrena. an preslas tres de torrena. fis esais. mas il es sobre las mais. qe non es aurs. sobrerana. qeuno uoilauer torena. ni uoil mais. saint çinart qela(m) retena. |
|
III | |
Qe cortz non esia complia. on hom nongap ni no(n) ria. corts ses dos nones mais part de baros. qe mort magra senz faillia. lenuegz e la uilania darcentos. mas gentil cors amorose la douza cara pia. e la bona compagnia. el respos de lai sai sim defendria. |
|
IV | |
Ren de beutatz. nongallia. ni fai milla fatonia leioiosiouoz genz. conch amoros cagenza. qilla deslia. con (bom) plus nos faria. g avenizos. serian plus euejos qe la noitz fai parerdia. la gole qi laueiria plus en iois tot le mon agenjern. |
|
V | |
Hlqes fain camors maucia. p(er) lagenzor qel mon sia. emp(er)dos. can |
I, 1 v. 1 |
A B D F I K |
Dompna, pois de mi no·us cal Dompna, puois de mi no·us cal Domna, puois de mi no·us cal Dompna, pos de mi no·us cal Dompna, pois de mi no·us cal Domna, puois de mi no·us cal |
I, 2 v. 2 |
A B D F I K |
e partit m'avetz de vos e partit m'avetz de vos e partit m' avez de vos e partit m'avez de vos e partit m'avetz de vos e partit m' avetz de vos |
I, 3 v. 3 |
A B D F I K |
senes totas ochaisos senes totas ochaios senes totas ochaisos senes totas ocaisos senes totas ochaisos senes totas ochaisos |
I, 4 v. 4 |
A B D F I K |
no sai o·m'enqueira, non sai o·n m'enqeira, no sai o∙m' enqeira, non sai o·n m'enqera, no sai o∙m'enqueira, non sai o∙m’enqueira, |
I, 5 v. 5 |
A B D F I K |
que ja mais que ja mais qe ja mais qe ja mais que ja mais que ja mais |
I, 6 v. 6 |
A B D F I K |
non er per mi tant rics jais non er per mi tant rics jais non er per mi tan rics jais non er per mi tan rics jais non er per mi tant rics jais non er per mi tant rics jais |
I, 7 v. 7 |
A B D F I K |
cobratz e si del senblan cobratz e si del semblan cobraz e si del semblan cobratz si de bel semblan cobratz e si del senblan cobratz e si del semblan |
I, 8 v. 8 |
A B D F I K |
nom trob domna mon talan, non trob do·na a mon talan non trob domna mon talan ni trob dompna·l meu talan nom trob domna mon talan nom trob do∙na mon talan |
I, 9 v. 9 |
A B D F I K |
que vailla vos qu'ai perduda qe∙m vailla vos q'ai perduda qe vailla vos c'ai perduda qe vailla vos q'ai perduda. que vailla vos qu’ai perduda que vailla vos q’ai perduda |
I, 10 v. 10 |
A B D F I K |
ja mais non voill aver druda. ja mais non vuoill aver druda. ja mais no voill aver druda. Mancante ja mais non voill aver druda. ja mais non voill aver druda. |
II, 1 v. 11 |
A B D F I K |
Pois no·us puosc trobar engal Puois no·us puosc trobar engal Puois non puos trobar egal Pos trobar non posc aital Pois non pos trobar egal Puois non pos trobar egal |
II, 2 v. 12 |
A B D F I K |
que sia tant bella ni pros que sia tant bella ni pros tan bellas qe fos tan pros qe vos tant bell’e tan pros tan bella que fos tan pros tan bella que fos tan pros |
II, 3 v. 13 |
A B D F I K |
ni sos rics cors tant joios ni sos rics cors tant joios ni sos rics cors tan joios ni ab tanz plezenz faissos ni sos rics cors tan joios ni sos rics cors tan joios |
II, 4 v. 14 |
A B D F I K |
de tant bella tieira de tant bella tieira de tan bella teira ni de bella ceira de tant bella teira de tant bella teira |
II, 5 v. 15 |
A B D F I K |
ni tant gais ni tant gais ni tan gais ni tan gais ni tant gais ni tant gais |
II, 6 v. 16 |
A B D F I K |
ni sos rics pietz tant verais, ni sos rics pretz tant verais, ni sos rics prez tan verais, sos rics prez ni tan verais, ni sos rics pretz tant verais, ni sos rics pretz tant verais, |
II, 7 v. 17 |
A B D F I K |
jrai per tot agaran jra per tot agaran jrai per tot acaptan yrai per tot azaptan Irai per tot acaptan jrai per tot acaptan |
II, 8 v. 18 |
A B D F I K |
de chascuna un bel semblan de chascuna un bel semblan de chascuna un bel semblan de chascuna un bel semblan de chascuna un bel senblan de chascuna un bel semblan |
II, 9 v. 19 |
A B D F I K |
per far dompna soiseubuda per far dompna soiseubuda per far domna soiseubuda a far dompna soiseubuda per far domna soicebuda per far domna soiceubuda |
II, 10 v. 20 |
A B D F I K |
troi vos me siatz renduda. tro vos me siatz renduda. tro vos mi siaz renduda. tro vos me siatz renduda. tro vos me siatz renduda. tro vos me siatz renduda. |
III, 1 v. 21 |
A B D F I K |
Fresca color natural Fresca color natural Fresca color natural Fresca color natural Fresca color natural Fresca color natural |
III, 2 v. 22 |
A B D F I K |
pren Bels Cembelins de vos pren Bels Cembelins de vos pren Bels Cebellins de vos pren Bels Sembelis de vos pren Bels Cebebrins de vos pren Bels Cebelins de vos |
III, 3 v. 23 |
A B D F I K |
e·l doutz esgart amoros e·l dolz esgart amoros e illz dolz esgarz amoros e∙l douz exgart amoros e ill douz esgartz amoros e ill douz esgarts amoros |
III, 4 v. 24 |
A B D F I K |
e fatz gran sobrieira e fatz gran sobreira e faz gran sobreira e dic gran sobreira e fatz gran sobreira e fatz gran sobreira |
III, 5 v. 25 |
A B D F I K |
car ren lais car ren·i lais car re∙i lais qe re lais car re·i lais car re·i lais |
III, 6 v. 26 |
A B D F I K |
c'anc res de ben no·us sofrais. q'anc res de ben no·us sofrais. q'anc res de be no·s soffrais. q'anc res de be no·us soffrais. qu'an res de bes no·us sofrais. q’an res de bes no·us sofrais. |
III, 7 v. 27 |
A B D F I K |
Midonz D'Al·s deman Midonz D'Al·z deman Midonz N'Aeilis deman A madompna Elis deman Midonz N'Aelis deman Midonz N'Aelis deman |
III, 8 v. 28 |
A B D F I K |
son adreich parlar gaban son adreig parlar gaban son adreiz parlar gaban son plazen parlar gaban son adreg parlar gaban son adreig parlar gaban |
III, 9 v. 29 |
A B D F I K |
qe∙m don a midonz aiuda qe∙m don a midonz aiuda qe∙m don a midonz aiuda qe∙m si ab midonz aiuda que∙m don a midonz aiuda que∙m don a mindonz aiuda |
III, 10 v. 30 |
A B D F I K |
pois non er fada ni muda. pois non er fada ni muda. puois non es fada ni muda. pos non er fada ni muda. pois non er fada ni muda. puois non er fada ni muda. |
IV, 1 v. 31 |
A B D F I K |
De Chales la vescomtal
De Chales la vescomtal
De Qales la vescomtal
De Chales la vetzcomdal
De Chales la vetzcomdal
De Chales la vetzcomdal
|
IV, 2 v. 32 |
A B D F I K |
vuoill qe·m done ad estors
vuoill qe·m done ad estors
voill qe·m done a estors
voill qe·m do de llas faissos
voill que·m done a estors
voill que·m done a estors
|
IV, 3 v. 33 |
A B D F I K |
la gola e·l mans amdos
la gola e·ls mans amdos
la gola e·ls mans amdos
la golla e·ls mans amdos
la gola e·s mans amdos
la gola e·s mans amdos
|
IV, 4 v. 34 |
A B D F I K |
pois tenc ma carrieira
pois tenc ma carrieira
puois tenc ma charrera
pois teing ma cairera
puois tenc ma charrera
puois tenc ma charrera
|
IV, 5 v. 35 |
A B D F I K |
no·m biais
no·m biais
no·m biais
ni biais
no·m biais
no·m biais
|
IV, 6 v. 36 |
A B D F I K |
vas Rocacoart m'eslais
ves Rocacoart m'eslais
vers Rochachoart m'eslais
vas Rozacoart m’eslais
vers Rocachoart m'eslais
vers Rocachoart m'eslais
|
IV, 7 v. 37 |
A B D F I K |
al pel n'Agnes qe·m daran
als pels n'Agnes qe·m daran
als pels N'Aigues qe·m daran
als avinenz qe·m daran
als pels N'Aignes que·m daran
als pels N'Aignes que·m daran
|
IV, 8 v. 38 |
A B D F I K |
qu'Iseutz, la dompna Tristan
q'Iseuz, la dompna Tristan
qe s'Yeuz, la domna Tristan
qe neus la dompna Tristan
que Yseutz, la domna Tristan
que Yseuz, la domna Tristan
|
IV, 9 v. 39 |
A B D F I K |
que fon per totz mentauguda
que fon per totz mentauguda
qe·n fon per toz mentaguda
qe fo per totz mentaguda
que·n fo per totz mentaguda
qe·n fo per totz mentaguda
|
IV, 10 v. 40 |
A B D F I K |
no·ls ac tant belz a saubuda.
no·ls ac tant bels a saubuda.
no·ls ac tan bels a saubuda.
non ac tan bell’a saubuda.
ni·ls ai tan bels a saubuda.
ni·ls ai tan bels a saubuda.
|
V, 1 v. 41 |
A B D F I K |
N'Audiartz, si bem vol mal,
N'Audiartz, si bem vol mal,
Haudiarz, si bem vol mal,
N' Audiaiz, si bem vol mal,
N'Audiartz, si bem vol mal,
N'Audiarz, si bem vol mal,
|
V, 2 v. 42 |
A B D F I K |
vuoill qe·m don de sas faissos
voill qe·m don de sas faissos
voill qe·m don de sas faissos
voill qe·m done ad estros
voill que·m don de sas faichos
voill que·m don de sas faichos
|
V, 3 v. 43 |
A B D F I K |
qie·il esteu gen liazos
qe·il estai gen liazos
qe·l esteu gen liasos
qe·l estei gen lai jos
quel esteu gen liasos
quel esteu gen liasos
|
V, 4 v. 44 |
A B D F I K |
e car es entieira
e car es enteira
e car es entiera
qar es enteira
e car es enteira
e car es enteira
|
V, 5 v. 45 |
A B D F I K |
c'anc no·is frais
c'anc no·is frais
q' anc no·s frais
no·s soffrais
qu'anc no·us frais
qu'anc no·us frais
|
V, 6 v. 46 |
A B D F I K |
s'amors, ni·s vols en biais.
s'amors, ni·s vols en biais.
s'amors ni·s vols em biais.
so prez ni no·l ven biais.
s'amors ni·ls vols em biais.
s’amors ni·ls vols em biais.
|
V, 7 v. 47 |
A B D F I K |
A mo·Mieils De Ben deman
A mon Mieills De Ben deman
A mon Meillz De Be deman
Et a mon Bel Oill deman
A mon Mielz de Ben deman
A mon Mielz de Ben deman
|
V, 8 v. 48 |
A B D F I K |
son adreich nou cors prezan
son adreich nou cors prezan
son adreit nou cors presan
son plazen cors benestan
son adreit nou cors presan
son adreit nou cors presan
|
V, 9 v. 49 |
A B D F I K |
de que par a la veguda
de qe par a la veguda
de que par a la veuda
don par ben a la vezuda
de que par a la veuda
de que par a la veuda
|
V, 10 v. 50 |
A B D F I K |
la fassa bon tener nuda.
la fassa bon tener nuda.
la fassa bon tener nuda.
la fassa bon tener nuda.
la faza bon tener nuda.
la faza bon tener nuda.
|
VI,1 v. 51 |
A B D F I K |
De Na Faidida atrestal De Na Faidida atretal De Na Faidid’ atretal E·n Faida atretal De Na Faidid’ atretal De Na Faidid’ atretal |
VI, 2 v. 52 |
A B D F I K |
vuoill sas bellas denz en dos voill sas bellas denz en dos
voill sas bellas denz em dos
voill qe·m don sas denz en dos
voill sas bellas denz en dos
voill sas bellas denz en dos |
VI, 3 v. 53 |
A B D F I K |
l'acuillir e·l gen respos |
VI, 4 v. 54 |
A B D F I K |
don es presentieira don es presentieira |
VI, 5 v. 55 |
A B D F I K |
dinz son ais. |
VI, 6 v. 56 |
A B D F I K |
Mos Bels Miraills vuoill qe·m lais Mos Bels Miraills voill qe·m lais |
VI, 7 v. 57 |
A B D F I K |
sa gaieza e son garan sa gaieza e son garan |
VI, 8 v. 58 |
A B D F I K |
e car sap son belestan e car sap son benestan |
VI, 9 v. 59 |
A B D F I K |
far don es reconoguda |
VI, 10 v. 60 |
A B D F I K |
e no·is cambia ni·s muda. e no·is camia ni·s muda. |
VII, 1 v. 61 |
A B D F I K |
Belz Seigner, eu no·us qier al |
VII, 2 v. 62 |
A B D F I K |
mas que fos tant cobeitos mas que fos tant cobeitos |
VII, 3 v. 63 |
A B D F I K |
d'aqestas cum sui de vos d'aqestas cum sui de vos |
VII, 4 v. 64 |
A B D F I K |
c'una lechadeira |
VII, 5 v. 65 |
A B D F I K |
amors nais amors nais |
VII, 6 v. 66 |
A B D F I K |
don mos cors es tant lechais, Mancante
Mancante |
VII, 7 v. 67 |
A B D F I K |
mais vuoill de vos lo deman |
VII, 8 v. 68 |
A B D F I K |
que autra tener baisan |
VII, 9 v. 69 |
A B D F I K |
doncs midonz per qe·m refuda |
VII, 10 v. 70 |
A B D F I K |
pois sap que tant l'ai volguda? |
VIII, 1 v.71 |
A B D F I K |
Papiol, mon Aziman Papiol, mon Aziman Papiol, mon Aziman Papiols, mon N' Aziman Papiol, mon Aziman Papiol, mon Aziman |
VIII,2 v.72 |
A B D F I K |
m'anaras dir en chantan m'anaras dir en chantan m'anaras dir en chatan m'anaras dir en chantan m'anaras dir en chantan m'anaras dir en chantan |
VIII,3 v.73 |
A B D F I K |
c'amors es desconoguda c'amors es desconoguda c' amors es desconoguda q' amors ses desconuguda qu’ amors es desconoguda qu’ amors es desconoguda |
VIII,4 v.74 |
A B D F I K |
sai e d'aut bas cazeguda. sai e d'aut bas cazuda. chai e d’aut bas cazeguda. sai e d’aut bas cazeguda. chai e d'aut bas cazeguda chai e d'aut bas cazeguda. |
c. 189v | |
![]() |
Bertrans deborn. DOmpna puois demi nous cal. E partit mauetz de uos. Senes to tas ochaisos. nonsai on menqieira. Q(ue) ia mais. non er p(er)mi tant rics iais. Cobratz esi del semblan. Non trob do(m)p na amon talan. Qem uailla uos qai p(er)duda. Jamais non uuoill auer dru da. Pois nous puosc trobar engal.Q(ue) sia tant bella nipros. Ni sos rics cors ta(n)t ioios. detant bella tieira.Ni ta(n)t gais. Ni sos rics pietz tant uerais. Jrai p(er)tot agaran.dechascuna unbel semblan. p(er) far dompna soiseubuda.Troi uos me siatz renduda. Fresca color natural. pren bels cem belins deuos. El doutz esgart amoros. Efatz gran sobrieira. Car renlais. Canc res deben nous sofrais.Midonz dals deman.Son adreich parlar ga ban.Qem don amidonz aiuda. pois non er fada ni muda. Dechales lauescomtal. Vuoill qem
|
![]() |
done adestors.La gola elmans amdos. pois tenc ma carrieira. Nombiais.uas roca coart meslais.Alpel nagnes qe(m) daran.Quiseutz ladompna tristan. Q(ue) fon p(er)totz mentauguda. Nolsac ta(n)t belz asaubuda. Naudiartz sibem uol mal.Vuoill qe(m) don desas faissos.Qieil esteu gen lia zos. Ecar es entieira. Canc nois frais. samors nis uols enbiais. amomieils deben deman.Son adreich nou cors p(re) zan.Deque par alaueguda. Lafassa bon tener nuda. Dena faidida atrestal. Vuoill sasbel las denz endos. Lacuillir elgen respos. don es presentieira.dinz son ais. Mos bels miraills uuoill qem lais.sa gaieza eson garan. Ecar sap son bel estan.Far don es reconoguda.enois cambia nis muda. Belz seigner eu nous qieral.Masque fos tant cobeitos.daqestas cum sui de uos. Cuna lechadeira.Amors nais.don mos cors es tant lechais.Mais uuoill de uos lodeman. Q(ue) autra tener baisan. doncs midonz p(er)qem refuda.pois sap que tant lai uolguda. Papiol mon aziman.Manaras dir enchantan. Camors es desconoguda. Sai edaut bas cazeguda. |
I | |
DOmpna pois demi nous cal. Epartit mauetz de uos. Senes totas ochaisos. Nosai omen q(ue)i- ra. Que iamais. No(n) er p(er)mi tant rics iais. Cobratz. Esi del senblan. Nom trob do(m)na mo(n)ta- lan. Que uailla uos quai perduda. Jamais non uoill auer druda. |
Dompna, pois de mi no·us cal |
II | |
Pois nous puosc trobar engal.Q(ue) sia |
Pois nous puosc trobar engal, que sia tant bella ni pros, ni sos rics cors tant joios de tant bella tieira, ni tant gais, ni sos rics pietz tant verais. Jrai pertot agaran de chascuna un bel semblan per far dompna soiseubuda, troi vos me siatz renduda.
|
III | |
Fresca color natural. pren bels cem |
Fresca color natural pren, Bels Cembelins, de vos e·l doutz esgart amoros e fatz gran sobrieira car ren lais c'anc res de ben no·us sofrais. Midonz D'Al·s deman son adreich parlar gaban q·em don a midonz aiuda, pois non er fada ni muda. |
IV | |
Dechales lauescomtal. Vuoill qem |
De Chales la vescomtal vuoill qe·m done ad estors la gola e·l mans amdos. Pois tenc ma carrieira no·m biais, vas Rocacoart m'eslais al pel n'Agnes qe·m daran qu'Iseutz, la dompna Tristan, que fon per totz mentauguda, n·ols ac tant belz asaubuda. |
V | |
Naudiartz sibem uol mal.Vuoill qe(m) |
N'Audiartz, si bem vol mal, vuoill qe·m don de sas faissos qie·il esteu gen liazos. E car es entieira c'anc nois frais s'amors, ni·s vols en biais, a mo·Mieils De Ben deman son adreich nou cors prezan, de que par a la veguda la fassa bon tener nuda. |
VI | |
Dena faidida atrestal. Vuoill sasbel |
De Na Faidida atrestal vuoill sas bellas denz en dos, l'acuillir el gen respos don es presentieira dinz son ais. Mos Bels Miraills vuoill q·em lais sa gaieza e son garan, e car sap son belestan far don es reconoguda e no·is cambia n·is muda. |
VII | |
Belz seigner eu nous qieral.Masque |
Belz Seigner, eu no·us qier al mas que fos tant cobeitos d'aqestas cum sui de vos, c'una lechadeira amors nais don mos cors es tant lechais mais vuoill de vos lo deman que autra tener baisan. Doncs, midonz per q·em refuda pois sap que tant l'ai volguda? |
VIII | |
Papiol mon aziman.Manaras dir |
Papiol, mon Aziman, m'anaras dir en chantan c'amors es desconoguda sai e d'aut bas cazeguda. |
c.113r | |
![]() |
. . . [d] Ompna puois de mi nous cal. epar- tit ma- uetz de uos.senes totas o- chaios. nonsai on menqeira.Que ia mais.non er p(er)mi tant rics iais. cobratz esi del semblan. non trob do na amon talan.Qem uailla uos qai p(er)duda.ia mais non uuoill a- uer druda. . Puois nous puosc trobar engal. Q(ue) sia tant bella nipros.ni sos rics cors tant ioios. detant bella tieira. ni tant gais.ni sos rics pretz tant uerais.ira p(er)tot agaran.dechascu- na un bel semblan.p(er) far dompna soiseubuda.tro uos me siatz ren duda. . Fresca color natural.pren bels ce(m) belins de uos.el dolz esgart amoros. efatz gran sobreira.car ren i lais. Qanc res deben nous sofrais. Mi donz dals deman.Son adreig parlar gaban.Qem don amidonz aiuda. pois non er fada ni muda. |
![]() |
. De chales la uescomtal.Vuoill qe(m)- done adestors.la gola els mans am- dos.pois tenc ma carrieira.nom bi- ais. Ves roca coart meslais.alspels nagnes qem daran.Qiseuz la do(m)p- na tristan.Q(ue) fon p(er)totz mentaugu- da. nols ac tant bels asaubuda. . Naudiartz sibem uol mal.Voill qe(m)- don desas faissos.qeil estai gen lia- zos.ecar es enteira.canc nois frais. s amors nis uols enbiais.amon- mieills deben deman.Son adreich nou cors prezan.de qe par alauegu- da.la fassa bon tener nuda. . Dena faidida atretal. Voill sas bel- las denz endos. las cuillir elgen res- pos. don es presentieira.dinz son ais.Mos bels miraills uoill qe(m) lais. Sa gaieza eson garan.ecar sap son benestan. far don es recono guda.enois camia nismuda. . Bels seigner eu nous qier al.mas que fos tant cobeitos.daqestas cu(m) sui de uos. cuna lechadeira. amors nais.don mos cors es tant lecais. Qam mais deuos lo deman.Q(ue)au- tra tener baisan. doncs midonz p(er) qem refuda. pois sap que tant lai uolguda.
|
![]() |
Papiol mon aziman. Manaras dir enchantan.camors es desconogu da.Sai edaut bas cazuda. |
I | |
[d] Ompna |
Dompna, puois de mi no·us cal e partit m'avetz de vos senes totas ochaios, non sai on m'enqeira que ja mais non er per mi tant rics jais cobratz e si del semblan non trob do·na a mon talan q·em vailla vos q'ai perduda, ja mais non vuoill aver druda. |
II | |
Puois nous puosc trobar engal. |
Puois no·us puosc trobar engal, que sia tant bella ni pros, ni sos rics cors tant joios de tant bella tieira, ni tant gais, ni sos rics pretz tant verais. Jra per tot agaran de chascuna un bel semblan per far dompna soiseubuda, tro vos me siatz renduda. |
III | |
Fresca color natural.pren bels ce(m) |
Fresca color natural pren, Bels Cembelins, de vos e·l dolz esgart amoros e fatz gran sobreira car ren i lais, q'anc res de ben no·us sofrais. Midonz D'Al·z deman son adreig parlar gaban q·em don a midonz aiuda, pois non er fada ni muda. |
IV | |
De chales la uescomtal.Vuoill qe(m)- |
De Chales la vescomtal, vuoill qe·m done ad estors la gola e·ls mans amdos. Pois tenc ma carrieira no·m biais, ves Rocacoart m'eslais als pels n'Agnes qe·m daran q'Iseuz, la dompna Tristan, que fon per totz mentauguda, n·ols ac tant bels asaubuda. |
V | |
Naudiartz sibem uol mal.Voill qe(m)- |
N'Audiartz, si bem vol mal, voill qe·m don de sas faissos qe·il estai gen liazos. E car es enteira c'anc nois frais s'amors, ni·s vols en biais, a mon Mieills De Ben deman son adreich nou cors prezan, de qe par a la veguda la fassa bon tener nuda. |
VI | |
Dena faidida atretal. Voill sas bel- |
De Na Faidida atretal voill sas bellas denz en dos, l'ascuillir e·l gen respos don es presentieira dinz son ais. Mos Bels Miraills voill q·em lais sa gaieza e son garan, e car sap son benestan far don es reconoguda e no·is cam·ia n·is muda. |
VII | |
Bels seigner eu nous qier al.mas |
Bels Seigner, eu no·us qier al mas que fos tant cobeitos d'aqestas cum sui de vos, c'una lechadeira amors nais don mos cors es tant lecais q'am mais de vos lo deman que autra tener baisan. Doncs, midonz per q·em refuda pois sap que tant l'ai volguda? |
VIII | |
Papiol mon aziman. Manaras dir |
Papiol, mon Aziman, m'anaras dir en chantan c'amors es desconoguda sai e d'aut bas caz·uda. |
A cura di Arditi Vanessa, Agozzino Federica, Miacola Aurora, Porcelli Giorgio e Edoardo Cari.
c. 124v | |
![]() |
Jdem. B(ertrans) DOmna puois demi nous cal. Epartit mauez deuos. Senes totas ochaisos; No sai omenqeira. Q(e) ia mais. Noner per mi tan rics iais. Cobraz. Esi del semblan; nontrob domna montalan. Q(e)uailla uoscai perduda. Jamais no uoill auer druda; Puois non puos trobar egal. Tanbella(s) qe fos tan pros. Nisos rics cors tanioios; De tanbella teira. Nitan gais. Ni sos rics p(re)z tanuerais. Jrai per tot acaptan. De chascu naun bel semblan. P(er) far domna soiseubu da. Tro uos mi siaz renduda; Fresca color natural. Pren bels cebellins deuos. Eillz dolz esgarz amoros. Efaz gran sobreira. Car rei lais. Qanc res debe nos soffrais. Midonz naelis deman. Son adreiz parlar gaban. Qem don amidonz aiuda. puois non es fada nimuda. Dechales lauescomdal. Voill qem done aestors. Lagola els mans amdos. Puois tenc ma charrera. Nom biais. Versrocha choart meslais. Als pels naigues qem daran Q(e) syeuz la domna tristan. Qen fon per toz mentaguda. Nols ac tan bels asaubuda. Haudiarz si bem uol mal. Voill qem don desas faissos. Qel esteu gen liasos. Ecar es entiera. Qanc nos frais. Samors nis uols |
c. 125r | |
![]() |
embiais. Amon meillz debe deman. Son adreit nou cors presan. Deque par ala ueuda. La fassa bon tenernuda; Dena faidida tretal. Voill sas bellas denz emdos. La cuillir el genz respons. Don es presentera. Dinz sonais. Mos bels moillos uoill qem lais. Sagaesa eson bel gran. Ecar sab son ben estan. Far don es reconguda. E nos camia nismuda; Bel seigner ieu nous quier al. Masqe fos tan cobeitos. Daquesta com sui deuos; Cuna lechadera. Amors mi nais. Don mos cors es tan lecais. Mais uoill de uos lo dema(n); Q(e) aiutra tener baisan. Doncs midonz per qem refuda. Puois sap qe tan laiuolgu da. Papiol mon aziman. Manaras dir encha tan. Camors es desconoguda. chai edaut bas cazeguda; |
I | |
Domna puois demi nous cal. Epartit mauez deuos. senes totas ochaisos no sai omen qeira. Q(e) iamais. Non er per mi tan rics iais. Cobraz. Esi del semblan. non trob domna montalan. Q(e)uailla uoscai perduda. Jamais no uoill auer druda. |
Domna, puois de mi no·us cal e partit m' avez de vos senes totas ochaisos no sai om' enqeira qe ja mais non er per mi tan rics iais cobraz, e si del semblan non trob domna mon talan qe vailla vos c'ai perduda. Ja mais no voill aver druda. |
II | |
Puois non puos trobar egal. Tanbella(s) qe fos tan pros. Nisos rics cors tanioios; De tanbella teira. Nitan gais. Ni sos rics p(re)z tanuerais. Jrai per tot acaptan. De chascu naun bel semblan. P(er) far domna soiseubu da. Tro uos mi siaz renduda; |
Puois non puos trobar egal tan bellas qe fos tan pros ni sos rics cors tan joios de tan bella teira ni tan gais ni sos rics prez tan verais jrai per tot acaptan de chascuna un bel semblan per far domna soiseubuda tro vos mi siaz renduda. |
III | |
Fresca color natural. Pren bels cebellins deuos. E illz dolz esgarz amoros. Efaz gran sobreira. Car rei lais. Qanc res debe nos soffrais. Midonz naeilis deman. Son adreiz parlar gaban. Qem don amidonz aiuda. puois non es fada nimuda. |
Fresca color natural pren Bels Cebellins de vos e illz dolz esgarz amoros e faz gran sobreira car re·i lais q'anc res de be no·s soffrais midonz N'Aeilis deman Son adreiz parlar gaban qe·m don a midonz aiuda puois non es fada ni muda. |
IV | |
Dechales lauescomdal. Voill qem done aestors. Lagola els mans amdos. Puois tenc ma charrera. Nom biais. Versrocha choart meslais. Als pels naigues qem daran Q(e) syeuz la domna tristan. Qen fon per toz mentaguda. Nols ac tan bels asaubuda |
De Chales la vescomdal voill qe·m done a estors la gola e·ls mans amdos puois tenc ma charrera no·m biais vers Rochachoart m'eslais als pels N'Aigues qe·m daran qe s'Yeuz la domna Tristan qe·n fon per toz mentaguda no·ls ac tan bels a saubuda. |
V | |
Haudiarz si bem uol mal. Voill qem don desas faissos. Qel esteu gen liasos. Ecar es entiera. Qanc nos frais. Samors nis uols embiais. Amon meillz debe deman. Son adreit nou cors presan. Deque par ala ueuda. La fassa bon tenernuda; |
Haudiarz si bem vol mal voill qe·m don de sas faissos qe·l esteu gen liasos e car es entiera q'anc no·s frais s'amors ni·s vols em biais. A mon Meillz De Be deman son adreit nou cors presan de que par a la veuda la fassa bon tener nuda. |
VI | |
Dena faidida tretal. Voill sas bellas denz emdos. La cuillir el genz respons. Don es presentera. Dinz sonais. Mos bels moillos uoill qem lais. Sagaesa eson bel gran. Ecar sab son ben estan. Far don es reconguda. E nos camia nismuda; |
De Na Faidida tretal voill sas bellas denz em dos l' acuillir el genz respons don es presentera dinz son ais. Mos Bels Moillos voill qe·m lais sa gaesa e son bel gran e car sab son benestan far don es reconguda e nos camia ni·s muda. |
VII | |
Bel seigner ieu nous quieral. Masqe fos tan cobeitos. Daquesta com sui deuos; Cuna lechadera. Amors mi nais. Don mos cors es tan lecais. Mais uoill de uos lo dema(n); Q(e) aiutra tener baisan. Doncs midonz per qem refuda. Puois sap qe tan laiuolgu da. |
Bel Seigner ieu no·us quier al mas qe fos tan cobeitos d' aquesta com sui de vos c' una lechadera amors mi nais don mos cors es tan lecais. Mais voill de vos lo deman qe aiutra tener baisan doncs mi donz per qe·m refuda puois sap qe tan l'ai volguda? |
VIII | |
Papiol mon aziman. Manaras dir encha tan. Camors es desconoguda. chai edaut bas cazeguda; |
Papiol, mon Aziman m' anaras dir en chatan c' amors es desconoguda chai e daut bas cazeguda. |
A cura di Arditi Vanessa, Agozzino Federica, Aurora Miacola, Porcelli Giorgio e Edoardo Cari.
c. 83v | |
![]() |
[d] Ompna pos demi. nous cal. E partit mauez deuos. Senes totas ocaisos. Non sai on me(n)qera. Qe iamais n(on) er p(er)mi tan rics iais. Cobratz si debel semblan. Ni trob do(m)pnal meu talan.
|
c. 84r | |
![]() |
Qe uailla uo<i>s qai p(er)duda. [p]os trobar non posc aital. Qe uos tant belle tan pros. Ni ab tanz plezenz faissos. Ni de bella ceira nitan gais. Sos rics prez nitan uerais. Yrai p(er) tot azaptan. De chascuna un bel se(m)blan. A far do(m)pna soiseubuda. Tro uos me siatz renduda. [f]resca color natural. Pren bel(s) sembelis. deuos. El douz exgart amoros. Edicgran sobreira. Qe relais. Qanc res debe nous so ffrais. A mado(m)pna elis de man. Son plazen parlar gaban. Qem si ab midonz aiuda. Pos no(n) er fada ni muda. [d]eqales lauesco(m)tal. Voill qem do dellas faissos. La golla els mans amdos. Pois tei(n)g macairera. Ni b(i)ais uas rozacoart. mes lais. Als auine(n)z qem daran. Qe neus lado(m)pna tristan. Qe fo p(er) totz me(n)taguda.
|
c. 84v | |
![]() |
Non ac tan bella saubuda. [n] audiaiz si bem uol mal. Voill qem done adestros Qel estei gen lai ios. Qares enteira. nos soffrais. So prez ni nolu enbiais. Etamon bel oill deman. Son plazen cors benestan. Don par ben ala uezuda. La fassa bon tener nuda. [e]n faida atretal. Voill qem don sas denz endos. E la coillir el respos. Dones plaz enteira. Eson sais. Mos bel seigner uoill qem lais. Deson plazen cors aitan. Son adreit parlar prezan. Dones gen ap(er)ceubuda. E p(er) tot reco<g>nuguda. [b]el seigner eu nous qieral. Mas qe fotz tanenueios. Daqesta co(m) sui de uos. Quna lecadeira. Amors nais. Don mon cor estan lecais. Mas uoill de uos lo deman. Qe autra tener baisan. Doncs mi donz p(er) qem refuda. |
c. 85r | |
![]() |
Pos sap qe tan lai uolguda. [p]apiols mon naziman. Man aras dir en chantan. Qamors ses desconuguda. Sai edaut bas cazeguda. |
I | |
[d] Ompna pos demi. nous cal. E partit mauez deuos. Senes totas ocaisos. Non sai on me(n)qera. Qe iamais n(on) er p(er)mi tan rics iais. Cobratz si debel semblan. Ni trob do(m)pnal meu talan. Qe uailla uo<i>s qai p(er)duda. |
Dompna, pos de mi no·us cal e partit m'avez de vos senes totas ocaisos non sai on m'enqera qe ja mais non er per mi tan rics iais cobratz si de bel semblan ni trob dompna·l meu talan qe vailla vos q'ai perduda. |
II | |
[p]os trobar non posc aital. Qe uos tant belle tan pros. Ni ab tanz plezenz faissos. Ni de bella ceira nitan gais. Sos rics prez nitan uerais. Yrai p(er) tot azaptan. De chascuna un bel se(m)blan. A far do(m)pna soiseubuda. Tro uos me siatz renduda. |
Pos trobar non posc aital qe vos, tant bell' e tan pros ni ab tanz plezenz faissos ni de bella ceira ni tan gais sos rics prez ni tan verais irai per tot azaptan de chascuna un bel semblan a far dompna soiseubuda tro vos me siatz renduda. |
III | |
[f]resca color natural. Pren bel(s) sembelis. deuos. E l douz exgart amoros. E dicgran sobreira. Qe relais. Qanc res debe nous soffrais. A mado(m)pna elis deman. Son plazen parlar gaban. Qem si ab midonz aiuda. Pos no(n) er fada ni muda. |
Fresca color natural pren Bels Sembelis de vos e·l douz exgart amoros e dic gran sobreira qe re lais q'anc res de be no·us soffrais a madompna Elis deman son plazen parlar gaban qe·m si·ab midonz aiuda pos non er fada ni muda. |
IV | |
[d]eqales lauesco(m)tal. Voill qem do dellas faissos. La gollaels mans amdos. Pois tei(n)g macairera. Ni b(i)ais uas rozacoart. mes lais. Als auine(n)z qem daran. Qe neus lado(m)pna tristan. Qe fo p(er) totz me(n)taguda. Non ac tan bella saubuda. |
De Qales la vescomtal voill qe·m do dellas faissos la golla e·ls mans amdos pois teing ma cairera ni biais vas Rozacoart m'eslais als avinenz qe·m daran qe neus la dompna Tristan qe fo per totz mentaguda non ac tan bell'a saubuda. |
V | |
[n] audiaiz si bem uol mal. Voill qem done adestros Qel estei gen lai ios. Qares enteira. nos soffrais. So prez ni nolu enbiais. Etamon bel oill deman. Son plazen cors benestan. Don par ben ala uezuda. La fassa bon tener nuda. |
N'Audiaiz si bem vol mal voill qe·m done ad estros qe·l estei gen lai jos qar es enteira no·s soffrais so prez ni no·l ven biais et a mon Bel Oill deman son plazen cors benestan don par ben a la vezuda la fassa bon tener nuda. |
VI | |
[e]n faida atretal. Voill qem don sas denz endos. E la coillir el respos. Dones plaz enteira. Eson sais. Mos bel seigner uoill qem lais. Deson plazen cors aitan. Son adreit parlar prezan. Dones gen ap(er)ceubuda. E p(er)tot reco<g>nuguda. |
En Faida atretal voill qe·m don sas denz en dos e l' acoillir e·l respos don es plazenteira e sons ais. Mos Bel Seigner voill qe·m lais de son plazen cors aitan son adreit parlar prezan don es gen aperceubuda e per tot reconuguda. |
VII | |
[b]el seigner eu nous qieral. Mas qe fotz tanenueios. Daqesta co(m) sui de uos. Quna lecadeira. Amors nais. Don mon cor estan lecais. Mas uoill de uos lo deman. Qe autra tener baisan. Doncs mi donz p(er) qem refuda. Pos sap qe tan lai uolguda. |
Bel Seigner eu no·us qier al mas qe fotz tan enveios d' aqesta com sui de vos q' una lecadeira amors nais don mon cor es tan lecais. Mas voill de vos lo deman qe autra tener baisan doncs midonz per qe·m refuda pos sap qe tan l'ai volguda? |
VIII | |
[p]apiols mon naziman. Man aras dir en chantan. Qamors ses desconuguda. Sai edaut bas cazeguda. |
Papiols, mon N' Aziman m' anaras dir en chantan q' amors ses desconuguda sai e daut bas cazeguda. |
C.182v | |
---|---|
![]() |
Bertrans de born. DOmpna pois demi nous cal. Epartit mauetz de uos. Senes totas ochaisos. Nosai omen q(ue)i- ra. Que iamais. No(n) er p(er)mi tant rics iais. Cobratz. Esi del senblan. Nom trob do(m)na mo(n)ta- lan. Que uailla uos quai perduda. Jamais non uoill auer druda. Pois no(n) pos trobar egal. Tan bella que fos tan pros. Ni sos rics cors tan ioios. De tant bella teira. Ni tant gais. Ni sos rics pretz tant uerais. Jrai per tot acaptan. De chascuna un bel senblan. p(er) far domna soicebuda. Tro uos me siatz renduda. Eill douz esgartz amoros. Efatz gran sobreira. Car rei lais. Quan res de bes nous sofrais. Mi donz naelis deman. Son adreg parlar gaban. Que(m) don amidonz aiuda. Pois no(n) er fada ni mu- da. Dechal es lauetz comdal. Voill que(m) done aestors. la gola es mans amdos. Puois tenc ma charrera. Nom biais. Vers roca choart meslais. Als pels naignes que(m) daran. Que yseutz la domna trista(n). Quen fo p(er) totz me(n)taguda.Nils ai tan bels asa- ubuda. Naudiartz si bem uol mal. Voill que(m)don de sas faichos. Quel esteu gen liasos. Ecar es entei- ra. Quanc nous frais. Samors nils uols embi- ais. Amon mielz de ben de man. Sonadreit nou cors presan. De que par ala ueuda.la faza bon tener nuda. Dena faidida tretal. Voill sas bellasdenz en dos. la cuillir el gent respos. Do(m)n es presentera. Dinz sou ais. Mos bels moiols uoill que(m) lais. Sa gaiesa eson bel gran. Ecar saup son ben est- an. Far don es reconoguda. Eno sen cambia nis muda. Bel seingner ieu nous quier al. Mas que fos tan cobeitos. Daquesta cu(m)sui de uos. Cunalechade- ra. Amors nais. Mas uoill de uos lo deman. Que dautra tener baisan. Doncs midons p(er) que(m) refuda. Pois sab que tan lai uolguda. Quamors es desconoguda. Chai edaut bas caze- guda. |
I | |
DOmpna pois demi nous cal. Epartit mauetz de uos. Senes totas ochaisos. Nosai omen q(ue)i- ra. Que iamais. No(n) er p(er)mi tant rics iais. Cobratz. Esi del senblan. Nom trob do(m)na mo(n)ta- lan. Que uailla uos quai perduda. Jamais non uoill auer druda. |
Dompna pois demi no·us cal |
II | |
Pois no(n) pos trobar egal. Tan bella que fos tan pros. Ni sos rics cors tan ioios. De tant bella teira. Ni tant gais. Ni sos rics pretz tant uerais. Jrai per tot acaptan. De chascuna un bel senblan. p(er) far domna soicebuda. Tro uos me siatz renduda. |
Pois non pos trobar egal |
III | |
Fresca color natural. Pren bels cebebrins de uos. Eill douz esgartz amoros. Efatz gran sobreira. Car rei lais. Quan res de bes nous sofrais. Mi donz naelis deman. Son adreg parlar gaban. Que(m) don amidonz aiuda. Pois no(n) er fada ni mu- da. |
Fresca color natural |
IV | |
Dechal es lauetz comdal. Voill que(m) done aestors. la gola es mans amdos. Puois tenc ma charrera. Nom biais. Vers roca choart meslais. Als pels naignes que(m) daran. Que yseutz la domna trista(n). Quen fo p(er) totz me(n)taguda.Nils ai tan bels asa- ubuda. |
De Chales la vetzcomdal |
V | |
Naudiartz si bem uol mal. Voill que(m)don de sas faichos. Quel esteu gen liasos. Ecar es entei- ra. Quanc nous frais. Samors nils uols embi- ais. Amon mielz de ben de man. Sonadreit nou cors presan. De que par ala ueuda.la faza bon tener nuda. |
N'Audiartz si bem vol mal |
VI | |
Dena faidida tretal. Voill sas bellasdenz en dos. la cuillir el gent respos. Do(m)n es presentera. Dinz sou ais. Mos bels moiols uoill que(m) lais. Sa gaiesa eson bel gran. Ecar saup son ben est- an. Far don es reconoguda. Eno sen cambia nis muda. |
De Na Faidida tretal |
VII | |
Bel seingner ieu nous quier al. Mas que fos tan cobeitos. Daquesta cu(m)sui de uos. Cunalechade- ra. Amors nais. Mas uoill de uos lo deman. Que dautra tener baisan. Doncs midons p(er) que(m) refuda. Pois sab que tan lai uolguda. |
Bel-Seingner ieu no·us quier al |
VIII | |
Papiol mon aziman. Manaras dir enchantan. Quamors es desconoguda. Chai edaut bas caze- guda. |
Papiol mon Aziman |
C.167r-167v | |
---|---|
![]() |
Bertrams de born. Domna puois de mi nous cal. Epartit mauetz de uos. Senes totas ochaisos. Non sai omen queira. Que iamais. No(n) er per mitant rics iais. Cobratz. Esi del semblan. Nom trob donamon talan. Que uailla uos qai perdu- |
![]() |
da. Jamais no(n) uoill auer druda. Puois no(n) pos trobar egal. Tan bella que fos tan pros. Ni sos rics cors tan ioios. De tant bella teira. Ni tant gais. Ni sos rics pretz ta- nt uerais. Jrai per tot acaptan. De chascuna un bel semblan. P(er) far domna soiceubuda. Tro uos me siatz renduda. Eill douz esgarts amoros. Efatz gran sobreira. Car rei lais. Qan res de bes nous sofrais. Ni- donz naelis teman. Son adreig parlar gaba(n). Que(m) don amindonz aiuda. Puois no(n) er fada ni muda. Dechal es lauetz comdal. Voill que(m) done a- estors. La gola es mans amdos. Puois tenc ma charrera. Nom biais. Vers roca choart meslais. Als pels naignes quem daran. Q(ue) yseuz la domna tristan. Qen fo per totz me(n)- taguda. Nils ai tanbels asaubuda. Naudiarz si bem uol mal. Voill quem don de sas faichos. Quel esteu gen liasos. Eca(r) es enteira. Quanc nous frais. Samors nils uo- ls embiais. Amo(n) mielz de ben deman. So(n) adreit nou cors presan. De que par ala ue- uda. La faza bon tener nuda. Dena faidida tretal. Voill sas bellas denz endos. La cuillir el gent respos. Don es prese(n)- tera. Dinz son ais. Mos bels moiols uoill qe(m) lais. Sa gaiesa eson bel gran. Ecar saup son ben estan. Far don es reconoguda. Eno sen cambia nis muda. Bel seigner ieu nous quier al. Mas que fos tan cobeitos. Daquesta cum sui de uos. Cuna lechadera. Amors nais. Mas uoill de uos lo deman. Que dautra tener baisan. Doncs mi dons per qem refuda. Puois sab que ta(n) lai uolguda. Papiol mon aziman. Manaras dir enchan- tan. Quamors es desconoguda. Chai edaut bas cazeguda. |
I | |
Domna puois de mi nous cal. Epartit mauetz de |
Domna puois de mi no·us cal |
II | |
Puois no(n) pos trobar egal. Tan bella que fos |
Puois non pos trobar egal |
III | |
Fresca color natural. Pren bels cebelins de uos. |
Fresca color natural |
IV | |
Dechal es lauetz comdal. Voill que(m) done a- |
De Chales la vetzcomdal |
V | |
Naudiarz si bem uol mal. Voill quem don |
N'Audiarz si bem vol mal |
VI | |
Dena faidida tretal. Voill sas bellas denz |
De Na Faidida tretal |
VII | |
Bel seigner ieu nous quier al. Mas que fos |
Bel-Seigner ieu no·us quier al |
VIII | |
Papiol mon aziman. Manaras dir enchan- |
Papiol mon Aziman |
A cura di Felice Napoli
195v | |
![]() |
Bertrans deborn. Dvn siruentes nom cal far loig nor ganda. tal talan ai q(ue)l diga |
![]() |
eqel espanda. Car nai razon tant |
I | |
Dun siruentes nom cal far loig |
D'un sirventes no·m cal far loignor ganda tal talan ai que·l diga e qe·l espanda car n'ai razon tant novella e tant granda del Joven Rei q'a fenit sa demanda sos frair Richartz pois sos paire·l comanda tant es forsatz pois N'Aimerics terra non ten ni manda sia reis dels malvatz. |
II | |
Que maluatz fai car aissi uiu aranda. deliurazon a comte (et) agaranda. Reis coronatz que dautrui pren liuranda. Mal sembla arnaut lo marques debe landa. Nil pro guillem que conquis tost mirmanda. tant son presatz. pos enpeitau lor ment elor truanda. noi er mais tant amatz. |
Que malvatz fai car aissi viu a randa de liurazon a comte et a garanda reis coronatz que d'autrui pren liuranda mal sembla Arnaut lo marques de Belanda ni·l pro Guillem que conquis tost Mirmanda tant son presatz pos en Peitau lor ment e lor truanda no·i er mais tant amatz. |
III | |
Ia p(er)dormir non er decoberlanda. reis dels engles ni conqerra yrlanda. ni tenra angieus ni monsaurel ni gan da.ni depeiteus non aura lamiran- da.ni sera ducs delaterra normanda. ni coms palaitz. ni debordels ni deis gascos part landa. Seigner ni deba satz. |
Ja per dormir non er de Coberlanda reis dels engles ni conquerra Yrlanda ni tenra Angieus ni Monsaurel ni Ganda ni de Peiteus non aura la miranda ni sera ducs de la terra normanda ni coms palaitz ni de Bordels ni deis Gascos part Landa seigner ni de Basatz. |
IV | |
Conseill uuoill dar el son den ala manda. Lai an richart sitot nolom demanda. Ja p(er)son frair mais sos ho mes non blanda. non cais fai el anz asetga els aranda. tol lor chastels e derroca et abranda. deuas toz latz. El reis tornei lai ab cels de gui<s>lan da. Elautre los coignatz |
Conseill vuoill dar el son de N'Alamanda lai a N Richart si tot no lo·m demanda ja per son frair mais sos homes non blanda nonca·is fai el anz asetga e·ls aranda tol lor chastels e derroca et abranda devas toz latz el reis tornei lai ab cels de Guislanda e l'autre los coignatz. |
V | |
Lo coms iaufres cui es bersilianda. volgra fos primiers natz. |
Lo coms Jaufres cui es Bersilianda volgra fos primiers natz. |
VI | |
Car es cor- tes efos ensa comanda. Regesmes el duchatz. |
Car es cortes e fos en sa comanda regesmes e·l duchatz. |
A cura di Giorgia Toccaceli
c.138v | |
![]() |
Dvn siruentes b(er)tra(n) d(e) b(o)rn. non qual far long<n> orga(n) da. tal talent ai quel di gue que lespanda. quar nai razon tan nouelle tangra(n)da. del ioue rey qua fenit sa dema(n)da. son frair richart pus sos pars loy. comanda. tant es forsatz. pus en |
![]() |
. . rics terra non te ni manda. sia reys dels maluatz. Que maluatz fai quar aissi uiu a randa. delioratz o a comtessa gua- randa. reys coronatz qui dautruj pren liuranda. be sembla mal yr- nautz lo marques de bellanda. nil pros guillem que conquis tor miranda. tan fon prezatz. pus en peitau lur men e lur truanda. noy er may tant amatz. Ia per dormir non er de tor berla(n)- da. reys dels engles ni non conq(ue)r- ra landa. ni tenra iorn ni mo(n) sau relh ni canda. ni de peytou non aura la miranda. ni er coms appel- latz. ia de bordel ni dels gascs part marmanda senhers ni de bezatz. Cosselh uuelh dar el so de nala- manda. lai an richart si tot non lom demanda. per son fraire mas sos omes no blanda. no quo fai elh ans azagel a randa. tolh lur castelhs e derroque zabranda. de ues totz latz. el reys torn lai ab ai selhs de guarlanda. e lautre sos Lo com iaufres cuj es [conhatz. bercelianda. uolgra fos primiers Quar es cortes e for en sa [natz. comanda. regismes e duguatz. |
Rubrica | |
b(er)tra(n) d(e) b(o)rn. | Bertran de Born |
I | |
Dvn siruentes non qual far long<n> orga(n) da. tal talent ai quel di gue que lespanda. quar nai razon tan nouelle tangra(n)da. del ioue rey qua fenit sa dema(n)da. son frair richart pus sos pars loy. comanda. tant es forsatz. pus en rics terra non te ni manda. sia reys dels maluatz. |
D'un sirventes non qual far longnor ganda tal talent ai que·l digu'e que·l espanda quar n'ai razon tan novell'e tan granda del jove rey qu'a fenit sa demanda son frair Richart pus sos pars lo·y comanda tant es forsatz pus Enrics terra non te ni manda sia reys dels malvatz. |
II | |
Que maluatz fai quar aissi uiu a randa. delioratz o a comtessa gua- randa. reys coronatz qui dautruj pren liuranda. be sembla mal yr- nautz lo marques de bellanda. nil pros guillem que conquis tor miranda. tan fon prezatz. pus en peitau lur men e lur truanda. noy er may tant amatz. |
Que malvatz fai quar aissi viu a randa de lioratz o a comte ssa guaranda reys coronatz qui d'autruj pren liuranda be sembla mal Yrnautz lo marques de Bellanda ni·l pros Guillem que conquis Tor Miranda tan fon prezatz pus en Peitau lur men e lur truanda no·y er may tant amatz. |
III | |
Ia per dormir non er de tor berla(n)- da. reys dels engles ni non conq(ue)r- ra landa. ni tenra iorn ni mo(n) sau relh ni canda. ni de peytou non aura la miranda. ni er coms appel- latz. ia de bordel ni dels gascs part marmanda senhers ni de bezatz. |
Ia per dormir non er de Tor Berlanda reys dels engles ni non conquerra Landa ni tenra iorn ni Monsaurelh ni Canda ni de Peytou non aura la miranda ni er coms appellatz ia de Bordel ni dels gascs part Marmanda senhers ni de Bezatz. |
IV | |
Cosselh uuelh dar el so de nala- manda. lai an richart si tot non lom demanda. per son fraire mas sos omes no blanda. no quo fai elh ans azagel a randa. tolh lur castelhs e derroque zabranda. de ues totz latz. el reys torn lai ab ai selhs de guarlanda. e lautre sos [conhatz. |
Cosselh vuelh dar el so de N'Alamanda lai a·N Richart si tot non lo·m demanda per son fraire mas sos omes no blanda no quo fai elh ans azag'el aranda tolh lur castelhs e derroqu'ez abranda deves totz latz e·l reys torn lai ab aiselhs de Guarlanda e l'autre sos conhatz. |
V | |
Lo com iaufres cuj es bercelianda. uolgra fos primiers [natz. |
Lo com Jaufres cuj es Bercelianda volgra fos primiers natz. |
VI | |
Quar es cortes e for en sa comanda. regismes e duguatz. |
Quar es cortes e for en sa comanda regismes e duguatz. |
c. 255 | |
![]() |
Ide(m) B(ertrans) Dvn seruentes nom cal far longorgan da. Tal talenai qel digueqel espanda. Car nai rason tan nouelle tangran da. Del ioue rei qa fenit sa demanda. Sos frairs richarz puois sos pairz lo comanda. Tant es forsaz. Puois na enrics terra non ten nimanda. Sia reis dels maluaz. |
![]() |
Qe maluaz fai car aissi uiu aranda. De liu rason acomte agaranda. Reis coronaz qe dautrui pren liuranda. Mal semblar naut lo marqes de bellanda. Nil pro guillem qi (con)quis tormilman da. Tan fo prezaz. puois en peitau lur ment els atruanda. Noi er mais tant amaz. |
![]() |
Iaper dormir non er decoberlanda. Re - is des engles ni conquerra islanda; ni tenran iou ni mon saurel ni ganda; Ni de peiteu non aura la miranda. Ni ducs |
![]() |
clamaz de la terra normanda. Sai de bordel ni dels gascoms part landa. Seingner ni de bassaz. Conseill ueill dar el son de nalamanda. lai an richart si tot nol om demanda. Ja per son frair mais sos homes non blan da. Non [...] fael a[...]z aseria els atanda. Tol lur chastel ederoqe abranda. De ues toz laz. El reis tornei lai ab sels de garlanda. Elautre sos coingnaz; |
![]() |
Lo coms iaufres cui es breselianda; vol gran fos premiers naz. Car es cortez efos en sa comanda. Reielmes el ducaz. |
I | |
Dvn seruentes nom cal far longor gan da. Tal talenai qel digueqel espanda. Car nai rason tan nouelle tan gran da. Del ioue rei qa fenit sa demanda. Sos frairs richarz puois sos pairz lo comanda. Tant es forsaz. Puois na enrics terra non ten nimanda. Sia reis dels maluaz. |
D'un serventes no·m cal far longor ganda tal talen ai qe·l digu'e qe·l espanda car n'ai rason tan novell'e tan granda del Joue Rei q'a fenit sa demanda sos frairs Richarz puois sos pairz lo comanda tant es forsaz puois n'Aenrics terra non ten ni manda sia reis dels malvaz. |
II | |
Qe maluaz fai car aissi uiu aranda. De liu rason acomte agaranda. Reis coronaz qe dautrui pren liuranda. Mal semblar naut lo marqes de bellanda. Nil pro guillem qi (con)quis tormilman da. Tan fo prezaz. puois en peitau lur ment els atruanda. Noi er mais tant amaz. |
Qe malvaz fai car aissi viu a randa de liu rason acomte agaranda. reis coronaz qe d'autrui pren liuranda mal sembl'Arnaut lo marqes de Bellanda ni pro Guillem qi conquis Tor Milmanda tan fo prezaz puois en Peitau lur ment e·ls atruanda no·i er mais tant amaz. |
III | |
Iaper dormir non er decoberlanda. Re - is des engles ni conquerra islanda; ni tenran iou ni mon saurel ni ganda; Ni de peiteu non aura la miranda. Ni ducs clamaz de la terra normanda. Sai de bordel ni dels gascoms part landa. Seingner ni de bassaz. |
Ja per dormir non er de Coberlanda reis des engles ni conquerra Islanda ni tenr'Anjou ni Monsaurel ni Ganda ni de Peiteu non aura la miranda ni ducs clamaz de la terra normanda sai de Bordel ni dels Gascoms part landa seingner ni de Bassaz. |
IV | |
Conseill ueill dar el son de nalamanda. lai a n richart si tot nol om demanda. Ja per son frair mais sos homes non blan da. Non [...] fael a[...]z aseria els atanda. Tol lur chastel ederoqe abranda. De ues toz laz. El reis tornei lai ab sels de garlanda. Elautre sos coingnaz; |
Conseill veill dar el son de N'Alamanda lai a N·Richart si tot no lo·m demanda ja per son frair mais sos homes non blanda non [...] fa el a[...]z aseria e·ls atanda tol lur chastel e deroq'e abranda deves toz laz e·l reis tornei lai ab sels de Garlanda e l'autre sos coingnaz. |
V | |
Lo coms jaufres cui es Breselianda; vol gran fos premiers naz. |
Lo coms Jaufres cui es Breselianda volgran fos premiers naz. |
VI | |
Car es cortez efos en sa comanda. Reielmes el ducaz. |
Car es cortez e fos en sa comanda rejelmes e·l ducaz. |
A cura di Mocci Simone
c.78r | |
![]() |
d Vn sirue(n)tes nom cal far longor ga(n)da. Tal tale(n)t hai qel dige qe lespanda. Qar nai razon tan nouelle ta(n) gra(n)da. Del jouen rei qa finit sa dema(n)da. Sos fraires. rich(ar). pos sos pairs lo coma(n)da. Tant es forssatz. pois nai henrics terre no ten ni manda. Sia reis dels maluatz. |
c.78v | |
![]() |
q e maluatz fai qar aisi uiu ara(n)da. Deliurason acomt (et) agaranda. Reis coronatz qui dautrui pre(n)liura(n)da. Mal se(m)blar naut lo marches de bella(n)da. Nil pro guillelm qui (con)quis tor mirma(n)da Tan fo prizatz. Pos em pitau lor me(n)t E lor truanda. I a p(er) dormir no(n) er de corberlanda. Reis dels engles ni (con)quira irlanda. No tenran iou ni mon saurel ni ca(n)da. Ni de piteu no(n) aura la miranda. Ni ducs clamatz de latera normada Ni coms pallatz. Ni de bordel ni de gasco(n)s part landa. Seigner ni debasatz c onsseill uoill dar el son denalama(n)da. L ai an richart si tot no lom dema(n)da. J a p(er) son fraire mais sos homes n(on) bla(n)da. No ca fai el anz asseitz els atanda. Tollor castels (et) de roc (et) abranda. Deues totz latz El reis tornei lai abcels de garlanda. El autre sos cognatz. l o coms Jaufres cui es bresilianda. Volgra fos premier natz. Qar ers cortes e fos insa comanda Regismes educatz. |
I | |
d Vn sirue(n)tes nom cal far longor ga(n)da. Tal tale(n)t hai qel dige qe lespanda. Qar nai razon tan nouelle ta(n) gra(n)da. Del jouen rei qa finit sa dema(n)da. Sos fraires. rich(ar). pos sos pairs lo coma(n)da. Tant es forssatz. pois nai henrics terre no ten ni manda. Sia reis dels maluatz. |
D'un sirventes no·m cal far longor ganda Tal talent hai qe·l dig'e qe·l espanda Qar n'ai razon tan novell'e tan granda Del Joven Rei q'a finit sa demanda Sos fraires Richar pos sos pairs lo comanda Tant es forssatz Pois n'ai Henrics terre no ten ni manda Sia reis dels malvatz |
II | |
q e maluatz fai qar aisi uiu ara(n)da. Deliurason acomt (et) agaranda. Reis coronatz qui dautrui pre(n)liura(n)da. Mal se(m)blar naut lo marches de bella(n)da. Nil pro guillelm qui (con)quis tor mirma(n)da Tan fo prizatz. Pos em pitau lor me(n)t E lor truanda. |
Qe malvatz fai qar aisi viu a randa de liurason a comt et a garanda reis coronatz qui d'autrui pren liuranda mal sembl'Arnaut lo marches de Bellanda ni·l pro Guillelm qui conquis Tor Mirmanda tan fo prizatz pos em Pitau lor ment e lor truanda. |
III | |
I a p(er) dormir no(n) er de corberlanda. Reis dels engles ni (con)quira irlanda. No tenran iou ni mon saurel ni ca(n)da. Ni de piteu no(n) aura la miranda. Ni ducs clamatz de latera normada Ni coms pallatz. Ni de bordel ni de gasco(n)s part landa. Seigner ni debasatz |
Ia per dormir non er de Corberlanda Reis dels engles ni conquira Irlanda No tenr'Anjou ni Monsaurel ni Canda Ni de Piteu non aura la miranda Ni ducs clamatz de la tera normada Ni coms pallatz Ni de Bordel ni de gascons part Landa Seigner ni de Basatz. |
IV | |
c onsseill uoill dar el son denalama(n)da. L ai an richart si tot no lom dema(n)da. J a p(er) son fraire mais sos homes n(on) bla(n)da. No ca fai el anz asseitz els atanda. Tollor castels (et) de roc (et) abranda. Deues totz latz El reis tornei lai abcels de garlanda. El autre sos cognatz. |
Consseill voill dar el son de n'Alamanda L'ai an Richart si tot no lom demanda Ja per son fraire mais sos homes non blanda No ca fai el anz asseitz els atanda Tol lor castels et de roc et abranda Deves totz latz El reis tornei l'ai ab cels de Garlanda El autre sos cognatz. |
V | |
l o coms Jaufres cui es bresilianda. Volgra fos premier natz. |
Lo coms Jaufres cui es Bresilianda Volgra fos premier natz. |
VI | |
Qar ers cortes e fos insa comanda Regismes educatz. |
Qar ers cortes e fos in sa comanda regismes e ducatz. |
A cura di Barboni Alessandra
c. 181v | |
![]() |
Bertrans de born. Vij. UN sirue(n)tes nom cal far longor ganda. Tal talent ai que digue que lespanda. Ca(r) nai rason tan nouelle tan granda. Del iouen rei ca fenit sa dema(n)da. Sos frair richartz pois sos pairs lo coma(n)da. Tan es forsatz. pois na enrics terra no(n) ten ni manda. Sia reis desmaluatz. |
![]() |
Que maluatz fai car aissi uiu aranda. De liurason acomte agaranda. Reis coronatz que dautrui pren liuranda. Mal senblar naut. lo marques de bellanda. Nil pro guillem que conquis tor mir manda. Tan fon prezatz. puois enpeitau lur me(n)t elos truanda. Nois er mais tant amatz. |
![]() |
Ca per dormir no(n) er decoberlanda. Reis dels en gles ni conquerra islanda. Ni tenra(n) iou ni mon saurel ni ganda. Ni de peitou no(n) aura la miranda. Ni ducs clamatz de la terra norma(n)da. Sai de bor del ni dels gascoms part landa. Sei(n)gner ni de basatz. |
![]() |
Conseill uoill dar el sonde nalama(n)da. lai anri chart si tot no(n) lom dema(n)da. Ja p(er) son frair mais sos homes no(n) blanda. No(n) com fael anz aseria els atanda. Tol lur chastels ederoque abranda. De ues totz latz. El reis tornei lai absels de garla(n)da. Elautre sos coi(n)gnatz. |
![]() |
Lo coms iaufres cui es breselianda. Volgra fos p(re)miers natz. Car es cortes efos ensa comanda. Reiel mes el ducatz. |
Rubrica | |
Bertrans de born. | Bertrans de Born |
I | |
UN sirue(n)tes nom cal far longor ganda. Tal talent ai que digue que lespanda. Ca(r) nai rason tan nouelle tan granda. Del iouen rei ca fenit sa dema(n)da. Sos frair richartz pois sos pairs lo coma(n)da. Tan es forsatz. pois na enrics terra no(n) ten ni manda. Sia reis desmaluatz.
|
Un sirventes no·m cal far longor ganda Tal talent ai que digu'e que·l espanda car n'ai rason tan novell'e tan granda Del joven rei c'a fenit sa demanda Sos frair Richartz pois sos pairs lo comanda Tan es forsatz pois n'a Enrics terra non ten ni manda Sia reis des malvatz. |
II | |
Que maluatz fai car aissi uiu aranda. De liurason acomte agaranda. Reis coronatz que dautrui pren liuranda. Mal senblar naut. lo marques de bellanda. Nil pro guillem que conquis tor mir manda. Tan fon prezatz. puois enpeitau lur me(n)t elos truanda. Nois er mais tant amatz. |
Que malvatz fai car aissi viu a randa de liurason a comt'e a garanda reis coronatz que d'autrui pren liuranda Mal senbl'Arnaut lo marques de Bellanda ni·l pro Guillem que conquis Tor Mirmanda tan fon prezatz puois en Peitau lur ment e los truanda no·is er mais tant amatz |
III | |
Ca per dormir no(n) er decoberlanda. Reis dels en gles ni conquerra islanda. Ni tenra(n) iou ni mon saurel ni ganda. Ni de peitou no(n) aura la miranda. Ni ducs clamatz de la terra norma(n)da. Sai de bor del ni dels gascoms part landa. Sei(n)gner ni de basatz. |
Ca per dormir non er de Coberlanda reis dels engles ni conquerra Islanda ni tenr'Anjou ni Monsaurel ni Ganda ni de Peitou non aura la miranda ni ducs clamatz de la terra normanda sai de Bordel ni dels Gascoms part Landa seingner ni de Basatz. |
IV | |
Conseill uoill dar el sonde nalama(n)da. lai anri chart si tot no(n) lom dema(n)da. Ja p(er) son frair mais sos homes no(n) blanda. No(n) com fael anz aseria els atanda. Tol lur chastels ederoque abranda. De ues totz latz. El reis tornei lai absels de garla(n)da. Elautre sos coi(n)gnatz. |
Conseill voill dar el son de N'Alamanda lai a N·Richart si tot non lo·m demanda ja per son frair mais sos homes non blanda non com fa el anz aseria e·ls atanda tol lur chastels e deroqu'e abranda deves totz latz e·l reis tornei lai ab sels de Garlanda e l'autre sos coingnatz. |
V | |
Lo coms iaufres cui es breselianda. Volgra fos p(re)miers natz. |
Lo coms Jaufres cui es Breselianda volgra fos premiers natz |
VI | |
Car es cortes efos ensa comanda. Reiel mes el ducatz. |
car es cortes e fos en sa comanda rejelmes e l·ducatz. |
A cura di Eleonora Pontillo
166v | |
![]() |
Bertrans de born. V. UN siruentes nom cal far longor ganda. Tal talent ai que digue que lespanda. Car nai rason tan nouelle tan granda. Del iouen rei cafenit sa dema(n)da. Sos frair richa- rtz pois sos pairs lo comanda. Tan es forsatz. puois na enrics terra no(n) ten ni manda. Sia reis desmaluatz. |
![]() |
Que maluatz fai car aisi uiu aranda. De li urason acomte agaranda. Reis coronatz Qe dautrui pren liuranda. Mal semblar naut. lo marqes de bellanda. Nil pro guillem Qe conquis tor mirmanda. Tan fon prezatz |
167r | |
![]() |
puois en peitau lur ment elos truanda. Noi er mais tant amatz. |
![]() |
Ca per dormir no(n) er decoberlanda. Reis de - ls engles ni conquerra islanda. Ni tenra(n) iou ni mon saurel ni ganda. Ni de peitou no(n) au- ra la miranda. Ni ducs clamatz de la terra nor- manda. Sai de bordel ni dels gascoms part la(n)- da. Seigner ni de basatz. |
![]() |
Conseill uoill dar el son de nalamanda. lai - an richart si tot no(n) lom demanda. Ja per son frair mais sos homes no(n) blanda. No(n) com fael anz aseria els atanda. Tol lur chastels edero- que abranda. De ues totz latz. El reis tornei lai- absels de garlanda. Elautre sos coignatz. |
![]() |
Lo coms iaufres cui es breselianda. Volgra fos premiers natz. Car es cortes efos ensa co- manda. Reielmes el ducatz. |
Rubrica | |
Bertrans de born. | Bertrans de Born |
I | |
UN siruentes nom cal far longor ganda. Tal talent ai que digue que lespanda. Car nai rason tan nouelle tan granda. Del iouen rei cafenit sa dema(n)da. Sos frair richa- rtz pois sos pairs lo comanda. Tan es forsatz. puois na enrics terra no(n) ten ni manda. Sia reis desmaluatz. |
Un sirventes no·m cal far longor ganda tal talent ai que digu'e que·l espanda car n'ai rason tan novell'e tan granda del joven rei c'a fenit sa demanda sos frair Richartz pois sos pairs lo comanda tan es forsatz puois n'a Enrics terra non ten ni manda sia reis des malvatz |
II | |
Que maluatz fai car aisi uiu aranda. De li urason acomte agaranda. Reis coronatz Qe dautrui pren liuranda. Mal semblar naut. lo marqes de bellanda. Nil pro guillem Qe conquis tor mirmanda. Tan fon prezatz puois en peitau lur ment elos truanda. Noi er mais tant amatz. |
Que malvatz fai car aisi viu a randa. de liurason a comt'e a garanda reis coronatz que d'autrui pren liuranda mal senbl'Arnaut lo marques de Bellanda ni·l pro Guillem que conquis Tor Mirmanda tan fon prezatz puois en Peitau lur ment e los truanda no·i er mais tant amatz. |
III | |
Ca per dormir no(n) er decoberlanda. Reis de - ls engles ni conquerra islanda. Ni tenra(n) iou ni mon saurel ni ganda. Ni de peitou no(n) au- ra la miranda. Ni ducs clamatz de la terra nor- manda. Sai de bordel ni dels gascoms part la(n)- da. Seigner ni de basatz. |
Ca per dormir non er de Coberlanda reis dels engles ni conquerra Islanda ni tenr'Anjou ni Monsaurel ni Ganda ni de Peitou non aura la miranda ni ducs clamatz de la terra normanda sai de Bordel ni dels Gascoms part Landa seigner ni de Basatz. |
IV | |
Conseill uoill dar el son de nalamanda. lai - an richart si tot no(n) lom demanda. Ja per son frair mais sos homes no(n) blanda. No(n) com fael anz aseria els atanda. Tol lur chastels edero- que abranda. De ues totz latz. El reis tornei lai- absels de garlanda. Elautre sos coignatz. |
Conseill voill dar el son de N'Alamanda lai a·N Richart si tot non lo·m demanda ja per son frair mais sos homes non blanda non com fa el anz aseria e·ls atanda tol lur chastels e deroqu'e abranda Deves totz latz e·l reis tornei lai ab sels de Garlanda e l'autre sos coignatz. |
V | |
Lo coms iaufres cui es breselianda. Volgra fos premiers natz. |
Lo coms Jaufres cui es Breselianda volgra fos premiers natz |
VI | |
Car es cortes efos ensa co- manda. Reielmes el ducatz. |
car es cortes e fos en sa comanda rejelmes e·l ducatz. |
240 r | |
![]() |
S(ire).miraual. DVn siruentes non uueilh far loinhor granda. qen tale(n)t ai qel diga (e) qel espanda·qar ai raço tannouella (e) tan granda. del iouen rei qa fenit sa dema(n)- da. fraire richart qe sos pairs lol comanda. tant esforssartz. pueis nainrics terra no ten ni manda·sia reis dels maluatz . . . .. QE maluaz fai qar aissi uiu a randa. aliurason a comte a ga- randa. reis coronatz qi dautre pren uianda. mal semblarn - aut lo seinhor de beulanda. nil pro<u>s gill(er)m qe conqes tor |
![]() |
miranda. tan fo duptatz. mas en peitieu lur me(n)t els en truan- da. non er mais tan amatz. . . COnseilh darai el son de nala - manda. sai anrichart sel tot nol mi demanda. ia per son frair mais sos homes nobla(n)da. no(n) qas faell anz assaguera (e) bla(n)- da. sai los castells els deroc els demanda. da ues totz laz. el reis tornei ab aqells de garllanda. e lautre sos coinhatz. . . . Ia per dormir [de] no sera de no blanda. rei dels emgleis ni co(n) qerra yrllanda. ni ducs clamaz de la terra normanda. ni te(n)cran gieus ni monssaurell ni canda. ni de peitieus no tenra la mira(n) da. ni coms palatz. sai de bordell ni dels gascons part landa. se inher ni debazatz. . . . LE coms iaufres cui es breceli anda. uolgra primier fos natz. . . . QAr ell es francs e fora (e)n sa coma(n)- da. reges mes e dugatz. |
240v | |
![]() |
SEinhen iaufre montainhas nos desmanda. sades no gerreiatz. |
Rubrica | |
S(ire)·miraual. | Sire Miraval |
I | |
DVn siruentes non uueilh far loinhor granda. qen tale(n)t ai qel diga (e) qel espanda·qar ai raço tannouella (e) tan granda. del iouen rei qa fenit sa dema(n)- da. fraire richart qe sos pairs lol comanda. tant esforssartz. pueis nainrics terra no ten ni manda·sia reis dels maluatz |
D'un sirventes non vueilh far loinhor granda q'en talent ai qe·l diga e qe·l espanda qar ai raço tan novella e tan granda del ioven rei q'a fenit sa demanda fraire Richart qe sos pairs lo·l comanda tant es forssartz pueis N'Ainrics terra no ten ni manda sia reis dels malvatz. |
II | |
QE maluaz fai qar aissi uiu a randa. aliurason a comte a ga- randa. reis coronatz qi dautre pren uianda. mal semblarn - aut lo seinhor de beulanda. nil pro<u>s gill(er)m qe conqes tor miranda. tan fo duptatz. mas en peitieu lur me(n)t els en truan- da. non er mais tan amatz. |
Qe malvatz fai qar aissi viu a randa a liurason a comt'e a garanda reis coronatz qi d'autre pren vianda mal sembl'Arnaut lo seinhor de Beulanda ni·l prous Gillerm qe conqes Tor Miranda tan fo duptatz mas en Peitieu lur ment e·ls en truanda non er mais tan amatz. |
III | |
COnseilh darai el son de nala - manda. sai anrichart sel tot nol mi demanda. ia per son frair mais sos homes nobla(n)da. no(n) qas faell anz assaguera (e) bla(n)- da. sai los castells els deroc els demanda. da ues totz laz. el reis tornei ab aqells de garllanda. e lautre sos coinhatz. |
Conseilh darai el son de N'Alamanda sai a·N Richart s'el tot no·l mi demanda ia per son frair mais sos homes no blanda nonqas fa ell anz a ssa guera e blanda sai los castells e·ls deroc e·ls demanda daves totz laz e·l reis tornei ab aqells de Garllanda e l'autre sos coinhatz. |
IV | |
Ia per dormir [de] no sera de no blanda. rei dels emgleis ni co(n) qerra yrllanda. ni ducs clamaz de la terra normanda. ni te(n)cran gieus ni monssaurell ni canda. ni de peitieus no tenra la mira(n) da. ni coms palatz. sai de bordell ni dels gascons part landa. se inher ni debazatz. |
Ia per dormir no sera de Noblanda rei dels emgleis ni conquerra Yrllanda ni ducs clamaz de la terra Normanda ni tencr'Angieus ni Monssaurell ni Canda ni de Peitieus no tenra la miranda ni coms palatz sai de Bordell ni de·ls gascons part Landa seinher ni de Bazatz. |
V | |
LE coms iaufres cui es breceli anda. uolgra primier fos natz. |
Le coms Jaufres cui es Brecelianda volgra primier fos natz. |
VI | |
QAr ell es francs e fora (e)n sa coma(n)- da. reges mes e dugatz. |
Qar ell es francs e fora en sa comanda regesmes e dugatz |
VII | |
SEinhen iaufre montainhas nos desmanda. sades no gerreiatz. |
Seinh'En Jaufre montainhas nos desmanda s'ades no gerreiatz |
carta 250r
carta 250v
c. 250r | |
![]() |
Bertram del borgn. Dvm siruentes nom cal far longor ganda. Tal ta lent ai quel dige que lespa(n) da. Car nairaçon tanouelle tan granda. Del ioue rei ca fenit sademanda. Sos fra irs richatç pos sos pars lo
|
c. 250v | |
![]() |
comanda. Tanes forsatç. pos na enrix terra non te nim anda. Sia reis delç malua tç. Qve maluatç fai car aisi uiu Gap(er)dormir non er Conseil uoil dar el son de na
|
![]() |
blanda. Non cofa el anç eseç ielç atanda. Tol lur castelç e derro que abranda. Deues toç latç. Elreis tornei lai abselç de garlanda. Elautre sos coi gnatç. Locoms iaufres cuies breselia(n) |
I | |
Dvm siruentes nom cal |
D'um sirventes no·m cal far longor ganda
|
II | |
Qve maluatç fai car aisi uiu arranda. del iuraçon aconte ça garanda. Reis coronatç qe dautrui pren liuranda. Mal semblarnaut lomarques debbellanda. Nil pro guillems que con quis tor mir man da. Tan fon precatç. pos en pe tau lur ment elostruan da. Noier mais tant amatç. |
Que malvatç fai car aisi viu a rranda de liuraçon a cont'e ç'a garanda: reis coronatç qe d'autrui pren liuranda mal sembl'Arnaut lo marques de Bellanda, ni·l pro Guillems que conquis Tor Mirmanda, tan fon precatç! Pos en Petau lur ment e los truanda, no i er mais tant amatç. |
III | |
Gap(er)dormir non er de cober landa. Reis delç en gles ni con querra iflanda. ni tenran iou nimonsaurel ni canda. Nidepeitou non aura lamiranda. Ner coms palatç ja debor delç nideis gascons part landa. seingner ni debazatç. |
Ga per dormir non er de Coberlanda, reis delç engles, ni conquerra Iflanda, ni tenr'Anjou ni Monsaurel ni Canda, ni de Peitou non aura la Miranda, n'er coms palatç; |
IV | |
Conseil uoil dar el son de na lamanda. Lai anrichart si tot nom lom demanda. jap(er) son frair mais sos homes no(n) blanda. Non cofa el anç eseç ielç atanda. Tol lur castelç e derro que abranda. Deues toç latç. Elreis tornei lai abselç de garlanda. Elautre sos coi gnatç. |
Conseil voil dar el son de N'Alamanda, lai a·N Richart si tot no·m lo·m demanda: ja per son frair, mais sos homes non blanda! Non c'o fa el, anç eseç i e·lç atanda, tol lur castelç e derroqu'e abranda deves toç latç; e·l reis tornei lai ab selç de Garlanda e l'autre sos coignatç.
|
V | |
Locoms iaufres cuies breselia(n) da volgra fos premiers natç. |
Lo coms Jaufres cui es Breselianda volgra fos premiers natç. |
VI | |
Cares cortes efore sacoman da. Reielms educatç. |
Car es cortes e for e·sa comanda reielms e ducatç. |
A cura di Raffaella Bartoccini
7r |
![]() |
Bertran del bornDun sirve(n)tesc no(n) pues far lanhor gra(n)da. tal talan ay q(ue)l diga el
|
![]() |
Ia p(er) dormir no(n) er coms
de besla(n)da. ni rey de(n)gles ni co(n)querra irla(n)da. ni er ducx clamatz delat(er)ra
norma(n)da. ni er seus angeus ni mo(n)s saurel ni glanda. ni de peytieus no(n) te(n)ra la mira(n)da. ni er com parlatz say de bordelh ni de gascos part landa. senher ni de bazatz. Ieu do(n) cosselh el so(n) de nalamanda. lay a(n) richart si tot nol mi demanda. ia p(er) sofrair nulh so(n) home non bla(n)da. no(n) fay el ies. ans assetiema(n)da say sos castels. els acor sels ab ra(n)da. car as- seiatz. e uenhal rey ab totz sels de garla(n)da. el autre sos conhatz. |
Rubrica | |
Bertran del born |
Bertran de Born |
I | |
Dun sirve(n)tesc no(n) pues far lanhor gra(n)da. tal talan ay q(ue)l diga el espanda. (et) eu razo ta(n) nouele ta(n) granda. del ioue rey car fenis sa demanda. so fraire richart car sos pa<i>re o dema(n)da. ta(n) so(n) natz car na enricx t(er)ra no(n) te ni manda sia reys dels maluatz. |
D’un sirventesc non pues far lanhor granda tal talan ay que·l diga e l’espanda et eu razo tan novel'e tan granda del Jove rey car fenis sa demanda so fraire Richart car sos paire o demanda tan son natz car na Enricx terra non te ni manda sia reys dels malvatz. |
II | |
Be(n) es maluatz can aysi vien a randa. delieuraxo(n) a comte a gara(n)da. reys co- ronatz q(ue) dautrui pre(n) uianda. mal semblar naut lo senhor de besla(n)da. nil pros. G(uillem). q(ue) conquistor mirmanda. tant fort duptatz. e sin peitaus los me(n). nils atrua(n)da. noy sera mays amatz. |
Ben es malvatz can aysi vien a randa de lieuraxon a comt'e a garanda reys coronatz que d’autrui pren vianda mal sembl'Arnaut lo senhor de Beslanda ni·l pros Guillem que conquis Tor Mirmanda tant fort duptatz e si·n Peitaus los men ni·ls atruanda noy sera mays amatz. |
III | |
Ia p(er) dormir no(n) er coms de besla(n)da. ni rey de(n)gles ni co(n)querra irla(n)da. ni er ducx clamatz delat(er)ra norma(n)da. ni er seus angeus ni mo(n)s saurel ni glanda. ni de peytieus no(n) te(n)ra la mira(n)da. ni er com parlatz say de bordelh ni de gascos part landa. senher ni de bazatz. |
Ja per dormir non er coms de Beslanda ni rey d'engles ni conquerra Irlanda ni er ducx clamatz de la terra Normanda ni er seus Angeus ni Mons Saurel ni Glanda ni de Peytieus non tenra la miranda ni er com parlatz say de Bordelh ni de gascos part Landa senher ni de Bazatz. |
IV | |
Ieu do(n) cosselh el so(n) de nalamanda. lay a(n) richart si tot nol mi demanda. ia p(er) sofrair nulh so(n) home non bla(n)da. no(n) fay el ies. ans assetiema(n)da say sos castels. els acor sels ab ra(n)da. car as- seiatz. e uenhal rey ab totz sels de garla(n)da. el autre sos conhatz. |
Ieu don cosselh e·l son de N'Alamanda lay an Richart si tot no·l mi demanda ja per so frair nulh son hom e non blanda non fay e·l jes ans assetj'e manda fay sos castels els acor sels abranda car assejatz e venhal rey ab totz sels de Garlanda e·l’autre sos conhatz |
I, 1 v. 1 |
A C D F I K M N R |
D'un sirventes no·m cal far loignor ganda D'un sirventes non qual far longnor ganda D'un serventes no·m cal far longor ganda D'un sirventes no·m cal far longor ganda Un sirventes no·m cal far longor ganda Un sirventes no·m cal far longor ganda D'un sirventes non vueilh far loinhor granda D'um sirventes no·m cal far longor ganda D’un sirventesc non pues far lanhor granda |
I, 2 v. 2 |
A C D F I K M N R |
tal talan ai que·l diga e qe·l espanda |
I, 3 v. 3 |
A C D F I K M N R |
car n'ai razon tant novella e tant granda quar n'ai razon tan novell'e tan granda car n'ai rason tan novell'e tan granda qar n'ai razon tan novell'e tan granda car n'ai rason tan novell'e tan granda car n'ai rason tan novell'e tan granda qar ai raço tan novella e tan granda car n'ai raçon ta novell'e tan granda et eu razo tan novel'e tan granda |
I, 4 v. 4 |
A C D F I K M N R |
del Joven Rei q'a fenit sa demanda del Jove Rey qu'a fenit sa demanda del Jove Rei q'a fenit sa demanda del Joven Rei q'a finit sa demanda del Joven Rei c'a fenit sa demanda del Joven Rei c'a fenit sa demanda del Joven Rei q'a fenit sa demanda del Jove Rei c'a fenit sa demanda del Jove Rey car fenis sa demanda |
I, 5 v. 5 |
A C D F I K M N R |
sos frair Richartz pois sos paire·l comanda son frair Richart pus sos pars lo·y comanda sos frairs Richarz puois sos pairz lo comanda sos fraires Richar pos sos pairs lo comanda +1 sos frair Richartz pois sos pairs lo comanda sos frair Richartz pois sos pairs lo comanda fraire Richart qe sos pairs lo·l comanda sos frairs Richatç pos sos pars lo comanda so fraire Richart car sos paire o demanda |
I, 6 v. 6 |
A C D F I K M N R |
tant es forsatz tant es forsatz tant es forsaz tant es forssatz tan es forsatz tan es forsatz tant es forssartz tan es forsatç tan son natz |
I, 7 v. 7 |
A C D F I K M N R |
pois N'Aimerics terra non ten ni manda pus Enrics terra non te ni manda -1 puois n'a Enrics terra non ten ni manda pois n'ai Henrics terre no ten ni manda pois n'a Enrics terra non ten ni manda puois n'a Enrics terra non ten ni manda pueis N'Ainrics terra no ten ni manda pos n'a Enrix terra non te ni manda car n'a Enricx terra non te ni manda |
A C D F I K M N R |
sia reis dels malvatz. sia reys dels malvatz. sia reis dels malvaz. sia reis des malvatz. sia reis dels malvatz sia reis des malvatz. sia reis dels malvatz. sia reis delç malvatç. sia reys dels malvatz. |
|
II, 1 v. 9 |
A C D F I K M N R |
Que malvatz fai car aissi viu a randa |
II, 2 v. 10 |
A C D F I K M N R |
de liurazon a comte et a garanda de lioratz o a comte ssa guaranda de liurason a comt'e a garanda. de liurason a comt'et a garanda de liurason a comt'e a garanda de liurason a comt'e a garanda a liurason a comt'e a garanda de liuraçon a cont'e ç'a garanda de lieuraxon a comt'e a garanda |
II, 3 v. 11 |
A C D F I K M N R |
reis coronatz que d'autrui pren liuranda reys coronatz qui d'autruj pren liuranda reis coronaz qe d'autrui pren liuranda reis coronatz qui d'autrui pren liuranda reis coronatz que d'autrui pren liuranda reis coronatz que d'autrui pren liuranda reis coronatz qi d'autre pren vianda reis coronatç qe d'autrui pren liuranda reys coronatz que d’autrui pren vianda |
II, 4 v. 12 |
A C D F I K M N R |
mal sembla Arnaut lo marques de Belanda be sembla mal Yrnautz lo marques de Bellanda +2 mal sembl'Arnaut lo marqes de Bellanda mal sembl'Arnaut lo marches de Bellanda mal senbl'Arnaut lo marques de Bellanda mal senbl'Arnaut lo marqes de Bellanda mal sembl'Arnaut lo seinhor de Beulanda mal sembl'Arnaut lo marques de Bellanda mal sembl'Arnaut lo senhor de Beslanda |
II, 5 v. 13 |
A C D F I K M N R |
ni·l pro Guillem que conquis tost Mirmanda ni·l pros Guillem que conquis Tor Miranda ni pro Guillem qi conquis Tor Milmanda ni·l pro Guillelm qui conquis Tor Mirmanda ni·l pro Guillem que conquis Tor Mirmanda ni·l pro Guillem que conquis Tor Mirmanda ni·l prous Gillerm qe conqes Tor Miranda ni·l pro Guillems que conquis Tor Mirmanda ni·l pros Guillem que conquis Tor Mirmanda |
II, 6 v. 14 |
A C D F I K M N R |
tant son presatz tan fon prezatz tan fo prezaz tan fo prizatz tan fon prezatz tan fon prezatz tan fo duptatz tan fon precatç tant fort duptatz |
II, 7 v. 15 |
A C D F I K M N R |
pos en Peitau lor ment e lor truanda pus en Peitau lur men e lur truanda puois en Peitau lur ment e·ls atruanda pos em Pitau lor ment e lor truanda. puois en Peitau lur ment e los truanda puois en Peitau lur ment e los truanda mas en Peitieu lur ment e·ls en truanda Pos en Petau lur ment e los truanda e si·n Peitaus los men ni·ls atruanda |
II, 8 v. 16 |
A C D F I K M N R |
no·i er mais tant amatz. no·y er may tant amatz no·i er mais tant amaz. - manca no·is er mais tant amatz no·i er mais tant amatz non er mais tan amatz no·i er mais tant amatç no·y sera mays amatz. |
III, 1 v. 17 |
A C D F I K M N R |
Ja per dormir non er de Coberlanda Ia per dormir non er de Tor Berlanda Ja per dormir non er de Coberlanda Ia per dormir non er de Corberlanda Ca per dormir non er de Coberlanda Ca per dormir non er de Coberlanda Ia per dormir no sera de Noblanda (Strofe IV) Ga per dormir non er de Coberlanda Ja per dormir non er coms de Beslanda |
III, 2 v. 18 |
A C D F I K M N R |
reis dels engles ni conquerra Yrlanda reys dels engles ni non conquerra Landa reis des engles ni conquerra Islanda reis dels engles ni conquira Irlanda reis dels engles ni conquerra Islanda reis dels engles ni conquerra Islanda rei dels emgleis ni conquerra Yrllanda (Strofe IV) reis delç engles, ni conquerra Iflanda ni rey d'engles ni conquerra Irlanda |
III, 3 v. 19 |
A C D F I K M N R |
ni tenra Angieus ni Monsaurel ni Ganda ni tenra iorn ni Monsaurelh ni Canda ni tenr'Anjou ni Monsaurel ni Ganda no tenr'Anjou ni Monsaurel ni Canda ni tenr'Anjou ni Monsaurel ni Ganda ni tenr'Anjou ni Monsaurel ni Ganda ni tencr'Angieus ni Monssaurell ni Canda (Strofe IV, v. 4) ni tenr'Anjou ni Monsaurel ni Canda ni er seus Angeus ni Mons Saurel ni Glanda |
III, 4 v. 20 |
A C D F I K M N R |
ni de Peiteus non aura la miranda ni de Peytou non aura la miranda ni de Peiteu non aura la miranda ni de Piteu non aura la miranda ni de Peitou non aura la miranda ni de Peitou non aura la miranda ni de Peitieus no tenra la miranda (Strofe IV, v. 5) ni de Peitou non aura la Miranda ni de Peytieus non tenra la miranda |
III, 5 v. 21 |
A C D F I K M N R |
ni sera ducs de la terra normanda - manca ni ducs clamaz de la terra normanda ni ducs clamatz de la tera normada ni ducs clamatz de la terra normanda ni ducs clamatz de la terra normanda ni ducs clamaz de la terra normanda (Strofe IV, v. 3) - manca ni er ducx clamatz de la terra Normanda (v. 3) |
III, 6 v. 22 |
A C D F I K M N R |
ni coms palaitz ni er coms appellatz - manca - ni coms pallatz - manca - manca ni coms palatz (Strofe IV) n'er coms palatç ni er com parlatz |
III, 7 v. 23 |
A C D F I K M N R |
ni de Bordels ni deis Gascos part Landa ia de Bordel ni dels gascs part Marmanda sai de Bordel ni dels Gascoms part landa ni de Bordel ni de gascons part Landa sai de Bordel ni dels Gascoms part Landa sai de Bordel ni dels Gascoms part Landa sai de Bordell ni de·ls gascons part Landa (Strofe IV) ja de Bordelç, ni deis gascons part Landa say de Bordelh ni de gascos part Landa |
III, 8 v. 24 |
A C D F I K M N R |
seigner ni de Basatz senhers ni de Bezatz seingner ni de Bassaz. seigner ni de Basatz. seingner de Basatz seigner de Basatz seinher ni de Bazatz. (Strofe IV) seingner ni de Bazatç senher ni de Bazatz. |
IV, 1 v. 25 |
A C D F I K M N R |
Conseill vuoill dar el son de N'Alamanda Cosselh vuelh dar el so de N'Alamanda Conseill veill dar el son de N'Alamanda Consseill voill dar el son de n'Alamanda Conseill voill dar el son de N'Alamanda Conseill voill dar el son de N'Alamanda Conseilh darai el son de N'Alamanda (Strofe III) Conseil voil dar el son de N'Alamanda, Ieu don Cosselh el son de N'Alamanda |
IV, 2 v. 26 |
A C D F I K M N R |
lai a·N Richart si tot no lo·m demanda lai a·N Richart si tot non lo·m demanda lai a·N Richart si tot no lo·m demanda l'ai a·N Richart si tot no lo·m demanda lai a·N Richart si tot non lo·m demanda lai a·N Richart si tot non lo·m demanda sai a·N Richart s'el tot no·l mi demanda (Strofe III) lai a·N Richart si tot no·m lo·m demanda lay a·N Richart si tot no·l mi demanda |
IV, 3 v. 27 |
A C D F I K M N R |
ja per son frair mais sos homes non blanda per son fraire mas sos omes no blanda ja per son frair mais sos homes non blanda ja per son fraire mais sos homes non blanda +1 ja per son frair mais sos homes non blanda ja per son frair mais sos homes non blanda ia per son frair mais sos homes no blanda (Strofe III) ja per son frair, mais sos homes non blanda ja per so frair nulh son hom e non blanda |
IV, 4 v. 28 |
A C D F I K M N R |
nonca·is fai el anz asetga e·ls aranda no quo fai elh ans azag'e·l aranda non [...] fa el a[...]z aseria e·ls atanda No ca fai el anz asseitz e·ls atanda non com fa el anz aseria e·ls atanda non com fa el anz aseria e·ls atanda nonqas fa ell anz a ssa guera e blanda (Strofe III) Non co fa el, anç eseç i e·lç atanda non fay el jes ans assetj'e manda |
IV, 5 v. 29 |
A C D F I K M N R |
tol lor chastels e derroca et abranda tolh lur castelhs e derroqu'ez abranda tol lur chastel e deroq'e abranda tol lor castels et deroc et abranda tol lur chastels e deroqu'e abranda tol lur chastels e deroqu'e abranda sai los castells e·ls deroc'e·ls demanda (Strofe III) tol lur castelç e derroqu'e abranda say sos castels els acor sels abranda |
IV, 6 v. 30 |
A C D F I K M N R |
devas toz latz deves totz latz deves toz laz deves totz latz deves totz latz deves totz latz daves totz laz (Strofe III) deves toç latç; car asseiatz |
IV, 7 v. 31 |
A C D F I K M N R |
el reis tornei lai ab cels de Guislanda e·l reys torn lai ab aiselhs de Guarlanda e·l reis tornei lai ab sels de Garlanda e·l reis tornei lai ab cels de Garlanda e·l reis tornei lai ab sels de Garlanda e·l reis tornei lai ab sels de Garlanda e·l reis tornei ab aqells de Garllanda (Strofe III) e·l reis tornei lai ab selç de Garlanda e venhal rey ab totz sels de Garlanda |
IV, 8 v. 32 |
A C D F I K M N R |
l'autre los coignatz e l'autre sos conhatz e l'autre sos coingnaz e l'autre sos cognatz e l'autre sos coingnatz e l'autre sos coignatz e l'autre sos coinhatz (Strofe III) e l'autre sos coignatç e l’autre sos conhatz |
V, 1 v. 33 |
A C D F I K M N R |
Lo coms Jaufres cui es Bersilianda Lo com Jaufres cuj es Bercelianda Lo coms Jaufres cui es Breselianda Lo coms Jaufres cui es Bresilianda Lo coms Jaufres cui es Breselianda Lo coms Jaufres cui es Breselianda Le coms Jaufres cui es Brecelianda Lo coms Jaufres cui es Breselianda - manca |
V, 2 v. 34 |
A C D F I K M N R |
volgra fos primiers natz volgra fos primiers natz volgran fos premiers naz volgra fos premier natz volgra fos premiers natz volgra fos premiers natz volgra primier fos natz volgra fos premiers natç - manca |
VI, 1 v. 35 |
A C D F I K M N R |
Car es cortes e fos en sa comanda Quar es cortes e for'en sa comanda Car es cortez e fos en sa comanda car es cortes e fos en sa comanda car es cortes e fos en sa comanda Qar ers cortes e fos in sa comanda Qar ell es francs e fora en sa comanda Car es cortes e for'e·sa comanda
- manca |
VI, 2 v. 36 |
A C D F I K M N R |
regesmes e·l duchatz. regismes e duguatz rejelmes e·l ducaz. regismes e ducatz. rejelmes e l·ducatz. rejelmes e·l ducatz. regesmes e dugatz reielms e ducatç. - manca |
VII, 1 |
A C D F I K M N R |
Seinh'En Jaufre montainhas nos desmanda |
VII, 2 v. 37 |
A C D F I K M N R |
s'ades no gerreiatz |
A cura di Andrea Alberto Maiolatesi, Serena Papini e Stella Radicati
196v. | |
![]() |
Bertrans deborn. Eu mescondisc dompna que mal leial uertadier. humil efranc cortes eplazentier. ab mi dompna per mes- songas comtar. |
197r. | |
![]() |
porton len qieul lor ueia plumar. sieu non am mais deuos lo cossirier. Que de nuill autra auer mon desirier. Qem don samor nim reteigna alcolgar. Sieu p(er) iogar mas et pres del taulier. ja noi puosca baratar un denier. mi ab taula presa non puosca intrar. Anz get ades loreirazar derrier. Sieu autra do(m)p- na mais deman ni enquier. Mas uos qui am e desir eteing car. Seigner sia eu decastel parsonier. Et en la tor siam catre parier. Sia lus lautre non poscam amar. Anz maion ops totz temps arbalestrier metge esiruen egai tas eportier. Sieu anc aic cor dautra dompna amar. . Madompnam lais p(er) autre cauallier. epois nonsai aque maia mestier. e fail lam uens qan serai sobre mar. En cort de rei mi batan liportier. Et encocha fas sal fugir primier. Si nous menti cel qeus anet comtar. bel emudat ben prenden emainier. Q(ue) tot auzel puosca apoderar. Sisne grua et aiglon blanc enier. volria lo malmu- dat gaillinier. Gras desbaten q(ue) non puosca uolar. abmidonz mauetz mes destorbier. beus |
I | |
Eu mescondisc dompna que mal |
Eu m’escondisc domna que mal non mier de so qeus ant dich de mi lausengier per merce•us prec qom non puosca mesclar lo vostre cors fin ,leial, vertadier, humil e franc ,cortes e plazentier ab mi domna per messongas comtar. |
II | |
Al primier get p(er) daeu mon esparuier. |
Al primier get per da eu mon esparvier o·l maucion el poing falcon lainier et porton l’en q’ieu l lor veia plumar s’ieu non am mais de vos lo cossirier que de nuill autra auer mon desirier Qe m don s’amor ni·m reteigna al colgar. |
III | |
Autrescondich uos farai plus sobrier. e nom puosc plus adorar dencombrier. Sieu anc failli uas uos neis del pensier. qan serem sol dinz cambra o en uer gier faillam poders dauas mon com- -paignier. de tal guisa que nom posca aiudar. |
Autr' escondich vos farai plus sobrier e no·m puosc plus adorar d’encombrier S’ieu anc failli vas vos neis del pensier qan serem sol dinz cambra o en ver gier faillam poders davas mon compaignier de tal guisa que nom posca aiudar. |
IV | |
Sieu p(er) iogar mas et pres del taulier. |
S’ieu per iogar mas et pres del taulier ja no·i puosca baratar un denier mi ab taula presa non puosca intrar anz get ades lo reir azar derrier S’ieu autra domna mais deman ni enquier mas vos qui am e desir e teing car. |
V | |
Seigner sia eu decastel parsonier. Et en |
Seigner sia eu decastel parsonier et en la tor siam catre parier s'ja lus lautre non poscam amar anz m’aion ops totz temps arbalestrier metge e siruen e gaitas e portier sieu anc aic cor dautra domna amar. |
VI | |
Madompnam lais p(er) autre cauallier. |
Ma domna·m lais per autre cavallier e pois non sai a que m’aia mestier e failla·m uens qan serai sobre mar en cort de rei mi batan li portier et en cocha fassa·l fugir primier si nous menti cel qe·us anet comtar. |
VII | |
Dompna sieu ai mon austor anedier. |
Domna s’ieu ai mon austor anedier bel e mudat ben prenden e mainier que tot auzel puosca apoderar sisne grua et aiglon blanc e nier volria lo mal mudat gaillinier gras des baten que non puosca volar? |
VIII | |
Fals enueios fementit lausengier. pois |
Fals e nueios fe mentit lausengier pois ab mi donz m’auetz mes destorbier beus lausera qem laissasetz estar. |
A cura di Andrea Alberto Maiolatesi, Serena Papini e Stella Radicati
116r | |
![]() |
Bertrans deborn siruentes. Ev mescondisc dompna q(ue) mal non mer. deso qeus ant dig demi lausengier. p(er) merceus prec que no(n) puoscant mesclar. lo uostre cor fin leial uertadier. humil e franc cortes eplazentier. abmi do |
116v | |
![]() |
na p(er) messongas comtar. Al primier get perdieu monespar uier. ol maucion elpoing falcon lainier. eporton len qeil lor ueia plumar. Sieu non am mais deuos lo consirier. Q(ue) de nuill autra auer mon desirier. Qem don samor nim reteigna al colgar. ... Sieu p(er) iogar maset pres del taulier. ia noi puosca baratar un denier.ni ab taula presa non puosca i(n)trar. anz get ades loreirazar derier. Sieu au tra dompna mais demannienqier. Seigner sia eu del castel parsonier. et en la tor sion catre parier. q(ue) ialus lautre nons poscam amar. anz ma ion ops totz temps arbalestier. Met ge siruen egaitas eportier. sieu anc aic cor dautra dona amar. faillam uens qan serai sobre mar. en cort de rei me batan li portier. et .. Dompna sieu ai mon austor ane-
|
![]() |
Signe grua et aiglon blanc enier. vol ria lo malmudat gaillinier. Gras de Fals enueios fementit lausengier. Pois abmidonz mauetz mes destor |
|
I |
Ev mescondisc dompna q(ue) mal |
Eu mescondisc dompna que mal non mer |
II | |
Al primier get perdieu monespar |
Al primier get perd'ieu mon esparvier |
III | |
Sieu p(er) iogar maset pres del taulier. |
S'ieu per iogar m'aset pres del taulier |
IV | |
Seigner sia eu del castel parsonier. |
Seigner sia eu del castel parsonier |
V | |
Ma dompnam lais p(er) autre caualli |
Ma dompna·m lais per autre cavallier |
VI | |
Dompna sieu ai mon austor ane- dier. bel emudat ben prenden emai nier. Q(ue) tot auzel puosca apoderar. Signe grua et aiglon blanc enier. vol ria lo malmudat graillmier. Dias de baten q(ue) non puosca uolar. |
Dompna s'ieu ai mon austor anedier bel e mudat ben prenden e mainier Que tot auzel puosca apoderar Sign'e grua et aiglon blanc e nier volria lo mal mudat gaillinier Gras de baten que non puosca volar |
VII | |
Fals enueios fementit lausengier. |
Fals e nueios fementit lausengier |
A cura di Carlotta Gargiulo, Andrea Grandi, Maria Francolini e Roberto Ruspantini
142v | |
![]() |
b(er)tans de born. IEu mescondesc domna que mal non mier. de so q(ua)n dig de mi fals lauzengier. p(er) merceus prec que nom puescon mes- clar. uostre gent cors adreg e plazentier. franc (et) humil leyal e drechurier. en con tral mieu per messorguas co(m)tar. Al primier lans pert ieu mon esparuier. el maucion el ponh falcon lanier. que lon porton e quiel ueya plumar. sieu mai de uos ont ai mon cossirier. no(n) am totz temps auer lo dezirier. que de nulha samor ni son col. guar. Domna sieu ai mon austor anedier. bon euolant e prenden e manier. que tot au- zelh puesca apoderar. singne grua (et) aigron blanc o nier. uol rai lo donc mal mudat gualli- nier. guort debaten que non |
143r | |
![]() |
puesca uolar. Escut acolh caualguieu ab te(m)- pier. e port sallat capairo trauer- sier. e regnas breus quom no pu- esca longuar. (et) estru eps loncs en cauallas trotier. (et) en ostal tru- ep irat ostalier. si neus menti quius o aner comtar. Ma donam lais per autre caua- lier. e pueys no sai aque maya mestier. e falham uens quan se- rai sobre mar. en cort de rey mi baton li portier. (et) en cocham uey- hom fugir primier. e sieu agui cor dautra domna mar. Senhor si eu dun castelh ab pa- rier. e quen lator siam quatre parsonier. elus en lautre non si puesca fizar. ans maion ops tostemps arc balhestier. metges guaitas e siruent (et) arquier. si eu uengui per uos agualiar. Autrescondig uos farai pus sobrier. e pus nom sai orar mais dencombrier. sieu tenc ma dom- na que la puesca brassar. qua(n) serai sols dins cambra o dins uergier. falham poders de uas mon companhier. de tal guiza que nom puesca iudar. |
b(er)tans de born | |
IEu mescondesc domna que mal non mier. de so q(ua)n dig de mi fals lauzengier. p(er) merceus prec que nom puescon mes- clar. uostre gent cors adreg e plazentier. franc (et) humil leyal e drechurier. en con tral mieu per messorguas co(m)tar. |
I‧eu m’escondesc domna que mal non mier de so quan dig de mi fals lauzengier per merce‧us prec que nom puescon mesclar vostre gent cors adreg e plazentier franc et humil leyal e drechurier en con tral m’ieu per messorguas comtar. |
II strofa | |
Al primier lans pert ieu mon esparuier. el maucion el ponh falcon lanier. que lon porton e quiel ueya plumar. sieu mai de uos ont ai mon cossirier. no(n) am totz temps auer lo dezirier. que de nulha samor ni son col. guar. |
Al primier lans pert’ieu mon esparvier el m’aucion el ponh falcon lanier que l’on porton e qui el veya plumar s’ieu m’ai de vos ont ai mon cossirier non am totztemps aver lo dezirier que de nulha s’amor ni son colguar. |
III strofa | |
Domna sieu ai mon austor anedier. bon euolant e prenden e manier. que tot au- zelh puesca apoderar. singne grua (et) aigron blanc o nier. uol rai lo donc mal mudat gualli- nier. guort debaten que non puesca uolar. |
Domna s’ieu ai mon austor anedier bon e volant e prenden e manier que tot auzelh puesc’apoderar sin gne grua et aigron blanc o nier volrai lo donc mal mudat guallinier guort debaten que non puesca volar. |
IV strofa | |
Escut acolh caualguieu ab te(m)- pier. e port sallat capairo trauer- sier. e regnas breus quom no pu- esca longuar. (et) estru eps loncs en cauallas trotier. (et) en ostal tru- ep irat ostalier. si neus menti quius o aner comtar. |
Escut acolh cavalgu‧i’eu ab tempier e port sallat capairo traversier e regnas breus qu‧om no puesca longuar et estru eps loncs en cavallas trotier et en ostal truep irat ostalier si ne‧us menti qui‧us o aner comtar. |
V strofa | |
Ma donam lais per autre caua- lier. e pueys no sai aque maya mestier. e falham uens quan se- rai sobre mar. en cort de rey mi baton li portier. (et) en cocham uey- hom fugir primier. e sieu agui cor dautra domna mar. |
Ma donam lais per autre cavalier e pueys no sai a‧que maya mestier e falham vens quan serai sobre mar en cort de rey mi baton li portier et en cocham vey hom fugir primier e s’ieu agui cor d’autra domna mar. |
VI strofa | |
Senhor si eu dun castelh ab pa- rier. e quen lator siam quatre parsonier. elus en lautre non si puesca fizar. ans maion ops tostemps arc balhestier. metges guaitas e siruent (et) arquier. si eu uengui per uos agualiar. |
Senhor si eu d’un castelh ab parier e qu‧en lator siam quatre parsonier e lus en l’autre non si puesca fizar ans maion ops tostemps arc balhestier met ges guaitas e sirvent et arquier si eu vengui per vos agualiar. |
VII strofa | |
Autrescondig uos farai pus sobrier. e pus nom sai orar mais dencombrier. sieu tenc ma dom- na que la puesca brassar. qua(n) serai sols dins cambra o dins uergier. falham poders de uas mon companhier. de tal guiza que nom puesca iudar. |
Autr’escondig vos farai pus sobrier e pus nom sai orar mais d' encombrier s’ieu tenc ma domna que la puesca brassar quan serai sols dins cambra o dins vergier falham poders de vas mon companhier de tal guiza que no'm puesca iudar. |
A cura di Chiara Cecchetti, Camilla Floriani e Erica Grassi.
122 | |
![]() |
Bertrans idem. .VIII.Ev mescondisc domna qe mal no m<er>er. .Deso qeus an de mi dit lausengier. per merce prec com non puosca mes clar. Lo uostre cors Fin leial uertadier. hu mil efranc cortes eplasentier. ab mi do(m)na per mensomias comdar. Al premier get (per)deu mon esparuier. Qel mausian el puoing falcon lainier. Epor ton len quiel lur ueia plumar. Seu no(n) am mais deuos lo (con)ssirier. Q(ue) de nuill autrau(er) mon desirier. Qem don samor nimretein gnal colgar. Autres (con)dit uos farai plus sobrier. Enon(m)i puosc orrar plus denconbrier. Seu anc failli ues uos neis del pensar. Qant sere(m) sol enchambra odinz uergier. faillampo ders de ues mon (con)paingnier. De tal guisa qe nom puosca iudar. Sieu per iugar ma set (pre)s del taulier. Janoi puosca baratar un denier. Ni ab taula (pre)sa non puosca intrar. Anz giet ades lo reir rairar derier. Sieu autra domna deman ni enquier. Mas uos cui am edesir etenc car. Seingner sieu ai encastel parsonier. Et en la tor siam qat<e>re parier. Eialuns lau tre nons poscam amar. Anz naion obs toz temps arbalestier. Metge siruen egaitas eportier. Sieu anc aic cor dautra domna amar. Ma domnam lais per autre cauailher. Epu ois no(n) sai aqe maia mestier. Efaillam uenz qant serai sobra mar. Encort derei mebatan liportier. Et encocha fasal fugir premier. Sinon menti cel qeus anet comtar. Domna sieu ai mon au[s]tor anadier. Bel emudat ben prendent emanier. Q(e) tot ausel puosca apoderar signe grua et aiglo blanc enier. Volrialo donc mal mu dat galinier. Gras debatent qe non puo
|
![]() |
sca uolar. Fals enueios fementit lausengier. puois ab midonz mauez mes destorbier. Ben lausera qem laissesez estar. |
Rubrica | |
Bertrans idem. | Betrans idem. |
I | |
.VIII.Ev mescondisc domna qe mal no m<er>er. .Deso qeus an de mi dit lausengier. per merce prec com non puosca mes clar. Lo uostre cors Fin leial uertadier. hu mil efranc cortes eplasentier. ab mi do(m)na per mensomias comdar. |
Eu m’escondisc domna, que mal no me<re>r de so que °us an de mi dit lausengier. Per merce, prec com non puosca mesclar lo vostre cors fin, leial, vertadier, humil e franc, cortes e plasentier ab mi, domna, per mensomias comdar. |
II | |
Al premier get (per)deu mon esparuier. Qel mausian el puoing falcon lainier. Epor ton len quiel lur ueia plumar. Seu no(n) am mais deuos lo (con)ssirier. Q(ue) de nuillautrau(er) mon desirier. Qem don samor nimretein gnal colgar. |
Al premier get perd’eu mon esparvier, que°l m’ausian el pnoing falcon lainier e porton l’en, qu’ie°l lur veia plumar, s’eu non am mais de vos lo conssirier que de nuill’autrau non desirier, quem don s’amor ni°m reteingn al colgar. |
III | |
Autres (con)dit uos farai plus sobrier. Enon(m)i puosc orrar plus denconbrier. Seu anc failli ues uos neis del pensar. Qant sere(m) sol enchambra odinz uergier. faillampo ders de ues mon (con)paingnier. De tal guisa qe nom puosca iudar. |
Autres condit vos farai plus sobrier, e non mi puosc oirar plus d’enconbrier: s’eu anc failli ves vos neis del pensar, quant serem sol en chambra o dinz vergier, failla°m poders de ves non conpaingnier de tal guisa que no°m puosc’aiudar. |
IV | |
Sieu per iugar ma set (pre)s del taulier. Janoi puosca baratar un denier. Ni ab taula (pre)sa non puosca intrar. Anz giet ades lo reir rairar derier. Sieu autra domna deman ni enquier. Mas uos cui am edesir etenc car. |
S’ieu per iugar m’aset pres del taulier ja noi, puosca baratar un denier ni ab taula presa non puosca intrar, anz giet ades lo reir rairar derier, s’ieu autra domna deman ni enquier mas vos cui am e desir e tenc car. |
V | |
Seingner sieu ai encastel parsonier. Et en la tor siam qat<e>re parier. Eialuns lau tre nons poscam amar. Anz naion obs toz temps arbalestier. Metge siruen egaitas eportier. Sieu anc aic cor dautra domna amar. |
Seingner s’ieu ai en castel parsonier, et en la tor siam quat<e>re parier, e ia l’uns l’autre nons poscam amar anz n’aion obs top temps arbalestrier metge sirven e gaitas e portier s’ieu anc aic cor d’autra domna amar. |
VI | |
Ma domnam lais per autre cauailher. Epu ois no(n) sai aqe maia mestier. Efaillam uenz qant serai sobra mar. Encort derei mebatan liportier. Et encocha fasal fugir premier. Sinon menti cel qeus anet comtar. |
Ma domnam lais per autre cavalier, e puois non sai a que m’aia mestier e failla°m venz quant serai sobra mar; en cort de rei me batan li portier, et en cocha fasa°l fugir premier, si non menti cel qe°us anet comtar. |
VII | |
Domna sieu ai mon au[s]tor anadier. Bel emudat ben prendent emanier. Q(e) tot ausel puosca apoderar signe grua et aiglo blanc enier. Volrialo donc mal mu dat galinier. Gras debatent qe non puo sca uolar. |
Domna, s’ieu ai mon austor anadier, bel e mudat ben prendent e manier que tot ausel puosca apoderar sign e grua et aiglo blanc e nier volrialo donc mal mudat galinier gras de batent qe non puosca volar. |
VIII | |
Fals enueios fementit lausengier. puois ab midonz mauez mes destorbier. Ben lausera qem laissesez estar. |
Fals, enveios, fe-mentit lausengier puois ab midonz m’avez mes destorbier ben lausera que°m laissesez estar. |
A cura di Carlotta Gargiulo, Andrea Grandi, Maria Francolini e Roberto Ruspantini
Al manoscritto: https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000801v/f102.item.r=chansonnier.langFR [77]
98 | |
![]() |
bertran de born. Eu mescondic dompna que mal no(n) mier. de so queus an demi dig lauzengier. per merce prec com no(n) puesca mesclar. lo uostre cors fin leial uertadier. franc (et) humil cortes eplazentier. ab mi dona |
98 | |
![]() |
per mensonias comtar. Alpremier giet perdieu mo(n) esparuer. quel mausion elponh falcon lanier. eporton lon quiel lur ueia plumar. si eu mais non am deuos lo consirier. q(ue) de nuillautrauer lo dezirier. quem do samor nim retenhal colguar. Autrescondics uos farai plus sobrier. er ei q . . . . . . . . . la ion siruen cor dautra Ma donam lais perautre caualer. epu- eis no(n) sai aque maia mester. efaillam uens quan cerai sobre mar. en cort de rei me batan li porter. (et) encocha fas- al fugir premer. fel queus ho anet comtar. Fals lauzengers enuios mensonger. pos ab midons maues mes destorber. be(n) lausera q(ue)m laisasez estar.
|
I STROFA | |
bertran de born. Eu mescondic dompna que mal no(n) mier. de so queus an demi dig lauzengier. per merce prec com no(n) puesca mesclar. lo uostre cors fin leial uertadier. franc (et) humil cortes eplazentier. ab mi dona per mensonias comtar |
bertran de born Eu m’escondisc dompna que mal non mier de so ques an demi dig lauzengier per merce prec com non puesca mesclar lo vostre cors fin leial vertadier franc et humil cortes eplazentier ab mi dona per mensonias comtar |
II STROFA | |
Alpremier giet perdieu mo(n) esparuer. quel mausion elponh falcon lanier. eporton lon quiel lur ueia plumar. si eu mais non am deuos lo consirier. q(ue) de nuillautrauer lo dezirier. quem do samor nim retenhal colguar. |
Al premier giet perdieu mon esparuer quel nausion el ponh falcon lanier eporton lon quiel lur veia plumar S’ieu mais non am de vos lo consirier que de nuillautrauer lo desirier Qe∙m do samor nim retenhal colguar |
III STROFA | |
Autrescondics uos farai plus sobrier. er ei q . . . . . la ion siruen cor dautra |
Autr' escondics vos farai plus sobrier er ei q la ion siruen cor datura |
IV STROFA | |
Ma donam lais perautre caualer. epu- eis no(n) sai aque maia mester. efaillam uens quan cerai sobre mar. en cort de rei me batam li porter. (et) encocha fas- al fugir premer. fel queus ho anet comtar. |
Ma donam lais per autre caualer e pueis non sai atque maia mester e faillam vens quam cerai sobre mar en cort de rei me batam li porter et en coch fasal fugir premer fel cueus ho anet comtar |
V STROFA | |
Fals lauzengers enuios mensonger. pos ab midons maues mes destorber. be(n) nausera q(ue)m laisasez estar. |
Fals lausengiers e nuios mensonger pos ab midons maues mes destorber ben lausera quem laisasez estar |
A cura di Carlotta Gargiulo, Andrea Grandi, Maria Francolini e Roberto Ruspantini
al manoscritto:
![]() |
Per aqesta do(n)pna guisenda sil para dasi (et) mado(n)pna maens qella crezia qelli uolgues melrq- ro ella (et) qella li fezes amor. Ep(er) aqest de partimene l fezla do(n)p- na sorseubuda (et) aqest sirue(n)tes. B(ertran). de born. EV me scondisc do(m)pna qe mal no mier. De soqean de mi dich lausengier. P(er) m(er)ce us prec qom no(n) posca mesclar. Lo uostre cors leial eu(er)tadier. Franc (et) humil cortes eplaxe(n)tiers. Ab mi do(m)pna p(er) me(n)soignas cuidar. Al premer get p(er)da mo(n) sparauier. Ol maucian el poi(n)g falcon lainier. |
86r | |
![]() |
E porton len qeu lor ueia plumar. Sieu mais no(n) am deuos lo co(n)si<rels.> rier. Qe de nullautra uer lo desirier. Qem don samor nim reteignal colgar. do(m)pna sieu ai bon austor anedier. Bon euolan eprenden emainier. Qe tot auzel puesca apoderar. Signegrua o aigron blanc onier. Volrailo doncs mal mudat galinier Grot debaten qe no(n) puesca uolar. autre scondich uos farai plus sobrier. E no me posc orar plus dengo(n)brier. Sieu anc failli uas uos neisdel pe(n)sar. Qan serem solencha(m)bra odinz u(er)gier. Faillam poders deues mo(n) con paignier. De tal guisa qe nom posc aiudar. Sieu p(er) iogar masset pres de taulier. Y a no(n) puesca baratar un dinier. Niab taula presa no(n) posca intrar. Anz get ades lo reazar derier. Sieu autra do(m)pna deman ni enqier. Mas uos cuiam edesir etei(n)g car. seigner sia eu de castel parsonier . Si qen lator siam quatre parier. Eia lus lautre no(n) poscam amar. Anz naion ops totz te(m)ps arbalastier. Mege siruenz ogaichas eportier. |
![]() |
Sieu anc aic cor dautra do(m)pna amar. e scut acol caualc eu ab te(m)pier. E port sailat capairon trau(er)sier. E ceignes breus qom no(n) posca alo(n)gar. E zestreups loncs encaual bas trotier. Ez alostal trob irat lostalier. Sieu agui cor dautra do(m)pna pregar. mado(m)pnam lais p(er)autre caualier. E pos no(n) sai aqemaia mestier. E faillam ue(n)z qam serai sobremar. En cort de rei me batan li portier. Ez en cocha fassal fugir primier. Si no me(n)ti cel qeus anet co(m)tar. Fals en ue(n)ios fe me(n)tit lause(n)gier. Possamidonz mauez mes destorbier. Ben lauzera qem laissassez estar. |
RAZOS | RAZOS |
Per aqesta do(n)pna guisenda sil para dasi (et) mado(n)pna maens qella crezia qelli uolgues melq- ro ella (et) qella li fezes amor. Ep(er) aqest de partimene l fezla do(n)p- na sorseubuda (et) aqest sirue(n)tes. . |
Per aqesta donpna guisend ∙ a s’il paradasi et ma donpna maens qella crezia, qelli volgues m ∙ elqro ella et qella l ∙i fezes amor.
|
B(ERTRAN) DE BORN | BERTRAN DE BORN |
eV me scondisc do(m)pna qe mal no mier. De soqean de mi dich lausengier. P(er) m(er)ce us prec qom no(n) posca mesclar. Lo uostre cors leial eu(er)tadier. Franc (et) humil cortes eplaxe(n)tiers. Ab mi do(m)pna p(er) me(n)soignas cuidar. |
Eu m’escondisc dompna qe mal no mier de so ge an de mi dich lausengier, per merce∙us prec q’om non posca mesclar lo vostre cors leial e vertadier franc et humil cortes e plazentiers ab mi, dompna, per mensoignas cuidar. |
II STROFA | |
al premer get p(er)da mo(n) sparauier. Ol maucian el poi(n)g falcon lainier. E porton len qeu lor ueia plumar. Sieu mais no(n) am deuos lo co(n)si<rels.> rier. Qe de nullautra uer lo desirier. Qem don samor nim reteignal colgar.
|
Al premer get perd∙a mon sparavier o∙l m’aucian el poing falcon lainier e porton l’en q’ eu l∙or veia plumar s’ieu mais non am de vos lo consirier qe de null’autr aver lo desirier qe∙m don s’amor ni∙m reteign al colgar.
|
III STROFA | |
do(m)pna sieu ai bon austor anedier. Bon euolan eprenden emainier. Qe tot auzel puesca apoderar. Signegrua o aigron blanc onier. Volrailo doncs mal mudat galinier Grot debaten qe no(n) puesca uolar |
Dompna ,s’ieu ai bon austor anedier bon e volan e prenden e mainier qe tot auzel puesca apoderar signegrua o aigron blanc o nier volrai∙lo doncs m’al mudat galinier grot debaten qe non puesca volar. |
IV STROFA | |
autre scondich uos farai plus sobrier. E no me posc orar plus dengo(n)brier. Sieu anc failli uas uos neisdel pe(n)sar. Qan serem solencha(m)bra odinz u(er)gier. Faillam poders deues mo(n) con paignier. De tal guisa qe nom posc aiudar. |
Autr' escondich vos farai plus sobrier e non me posc orar plus den gonbrier s’ieu anc failli vas vos ne∙is del pensar q’an serem sol en chambra o dinz vergier failla∙m poders deves mon conpaignier de tal guisa qe no∙m posc aiudar.
|
V STROFA | |
Sieu p(er) iogar masset pres de taulier. Y a no(n) puesca baratar un dinier. Niab taula presa no(n) posca intrar. Anz get ades lo reazar derier. Sieu autra do(m)pna deman ni enqier. Mas uos cuiam edesir etei(n)g car.
|
S’ieu per iogar m’asset pres de taulier ya non puesca baratar un dinier ni ab taula presa non posca intrar. anz get ades lo reazar derier s’ieu autra dompna deman ni enqier mas vos cuiam e desir e teing car.
|
VI STROFA | |
seigner sia eu de castel parsonier . Si qen lator siam quatre parier. Eia lus lautre no(n) poscam amar. Anz naion ops totz te(m)ps arbalastier. Mege siruenz ogaichas eportier |
Seigner sia eu de castel parsonier si gen la tor siam quatre parier ei a l∙us l’autre non poscam amar anz naion ops totz temps arbalastrier me ge sirvenz o gaichas e portier. |
A cura di Chiara Cecchetti, Camilla Floriani e Erica Grassi.
182r | |
![]() |
Bertrans de born. xiij.
Ev mescondic domna que mal no(n) mier. De
so queus an de mi dig lausengier. p(er) merce
prec com no(n) posca mesclar. lo uostre cors finli-
al uertadier. humil efranc ecortes eplase(n)tier.
ab mi domna p(er) me(n)sonias comdar.
Al premier get p(er) dieu mo(n) esparuier. Q(ue)l mau-
sian el poi(n)g falcon lanier. Eporton len qel lur
ueia plumar. Sieu no(n) am mais de uos lo conse-
rier. Que de nuillautrauer lo deserier. Quem
don samor nim retengal colgar.
Autres condig uos farai plus sobrier. Enomi
puosc orar plus denconbrier. Sieu anc failli uas
uos neis del pensar. Quant serem sol encham-
brodinz uergier. Faillam poders de ues mo(n) con-
pai(n)gnier. De tal guisa q(ue) nom posca iudar.
Sieu p(er) iutgar maset pres del taulier. Ja noi
posca baratar un denier. Ni ab taula p(re)sa. Nom
puosc intrar. Anz giet ades lorrerrarar derrier.
Sieu autra domna deman ni enquier. Mas
uos cui am edesir etenc car.
|
182v | |
![]() |
Seingner sieu de chastel parsonier. Et enlator si- am quatre parcier. Eia luns lautre nous puosca(m) amar. Anz maion obs toste(m)ps arbalestier. Mege siruen egaitas eportier. Sieu anc ac cordautra domna amar. Ma domna(m) lais p(er) autre cauallier. Epois no(n) saia que maia mestier. Efaillam uenz qua(n)t serai so- bre mar. Encort derrei mi bata(n) li portier. Et en- cocha falsa fugir p(re)mier. Si no(n) menti selqueus anet comtar. Domna sieu ai mon austor anadier. Bel emudat ben prendent emanier. Que tout ausel posca a poderar. Signe grua (et) agro blanc enier. Vol- ria lo donc mal mudat galinier. Gras debate(n)t que no(n) puosca uolar. Fals enueios fe mentit lausengier. pois ab mi- donz mauez mes destorbier. Ben lausera quem laissassetz estar. |
Rubrica | |
Bertrans de born. xiij. | Bertrans de born. xiij. |
I | |
Ev mescondic domna que mal no(n) mier. De so queus an de mi dig lausengier. p(er) merce prec com no(n) posca mesclar. lo uostre cors finli- al uertadier. humil efranc ecortes eplase(n)tier. ab mi domna p(er) me(n)sonias comdar. |
Eu m’escondic domna, que mal non mier de so que°us an de mi dig lausengier per merce prec com non posca mesclar lo vostre cors fin, lial, vertadier, humil e franc e cortes e plasentier ab mi, domna, per mensonias comdar. |
II | |
Al premier get p(er) dieu mo(n)esparuier.Q(ue)lmau- sian el poi(n)g falcon lanier. Eporton len qel lur ueia plumar. Sieu no(n) am mais de uos lo conse- rier. Que de nuillautrauer lo deserier. Quem don samor nim retengal colgar. |
Al premier get perd’ieu mon esparvier, que°l m’ausian el poing falcon lanier e porton l’en, q’e°l lur veia plumar, s’ieu non am mais de vos lo conserier que de nuill’autr' aver lo deserier, que°m don s’amor ni°m reteng al colgar. |
III | |
Autres condig uos farai plus sobrier. Enomi puosc orar plus denconbrier. Sieu anc failli uas uos neis del pensar. Quant serem sol encham- brodinz uergier. Faillam poders de ues mo(n) con- pai(n)gnier. De tal guisa q(ue) nom posca iudar. |
Autr’escondig vos farai plus sobrier, e no mi puosc orar plus d’enconbrier s’ieu anc failli vas vos neis del pensar, quant serem sol en chambr’ o dinz vergier failla°m poders de ves mon conpaingnier de tal guisa que no°m posc’aiudar. |
IV | |
Sieu p(er) iutgar maset pres del taulier. Ja noi posca baratar un denier. Ni ab taula p(re)sa. Nom puosc intrar. Anz giet ades lorrerrarar derrier. Sieu autra domna deman ni enquier. Mas uos cui am edesir etenc car. |
S’ieu per iutgar m’aset pres del taulier, ja no°i posca baratar un denier ni ab taula presa no°m puosc’intrar anz giet ades lor’rerrarar derrier, s’ieu autra domna deman ni enquier mas o vos cui am e desir e tenc car. |
V | |
Seingner sieu de chastel parsonier. Et enlator si- am quatre parcier. Eia luns lautre nous puosca(m) amar. Anz maion obs toste(m)ps arbalestier. Mege siruen egaitas eportier. Sieu anc ac cordautra domna amar. |
Seingner s’ieu de chastel parsonier, et en la tor siam quatre parcier e ja l’uns l’autre no°us puoscan amar, anz m’aion obs tostemps arbalestier meg’e sirven e gaitas e portier, s’ieu anc ac cor d’autra domna amar. |
VI | |
Ma domna(m) lais p(er) autre cauallier.Epoisno(n)saia que maia mestier. Efaillam uenz qua(n)t serai so- bre mar. Encort derrei mi bata(n) li portier. Et en- cocha falsa fugir p(re)mier. Si no(n) menti selqueus anet comtar. |
Ma domna°m lais per autre cavallier e pois, non sai a que m’aia mestier e failla°m venz quant serai sobre mar, en cort de rrei mi batan li portier et en cocha falsa fugir premier, si non menti sel que°us anet comtar. |
VII | |
Domna sieu ai mon austor anadier. Bel emudat ben prendent emanier. Que tout ausel posca a poderar. Signe grua (et) agro blanc enier. Vol- ria lo donc mal mudat galinier. Gras debate(n)t que no(n) puosca uolar. |
Domna s’ieu ai mon austor anadier bel e mudat, ben prendent e manier que tout ausel posca apoderar sign’e grua et agro, blanc e nier volria lo donc mal mudat galinier, gras debatent que non puosca volar. |
VIII | |
Fals enueios fe mentit lausengier. pois ab mi- donz mauez mes destorbier. Ben lausera quem laissassetz estar. |
Fals, enveios, fe-mentit, lausengier pois ab midonz m’avez mes destorbier ben lausera que°m laissassetz estar. |
A cura di Cristian Vettori, Elena Cosentino e Chiara Gabriella Palumbo.
167v | |
![]() |
Bertrans de born. viij. Eu mescondic domna qe mal no(n) mier. de so queus an de mi <dig> dig lausengier. P(er) merce prec com no(n) puosca mesclar. lo uostre cors fin lial uertadier. humilefra- nc <e>cortes eplasentier. Ab mi domna p(er) me- sonias comdar. Al premier get per dieu mon esparuier. Quel mausian el poing falco(n) lanier. Epo(r)- ton len quel lur ueia plumar. Sieu no(n) am mais de uos lo conserrier. Que de nuil au- trauer lo deserier. Quem don samor nim re- tengal colgar. Autres condig uos farai plus sobrier. Eno- mi puosc orar plus denconbrier. Sieu anc failli uas uos neis del pensar. Qua(n)t serem sol encham brodinz uergier. Faillam poders de ues mon conpaignier. De tal guisa qe nom puosca iudar. Sieu per iugar ma set pres del taulier. Ja noi puosca baratar un denier. Ni ab taula presa. Nom puosca <uirar> intrar. Anz giet ades lorreirarar derrier. Sieu autra do(m)na deman ni enquier. Mas uos cui am edesir etenc car. Seingner sieu de chastel parsonier. Et en lator siam quatre parcier. Eialuns la- utre nons puescam amar. Anz maio(n) obs tostemps arbalestier. Metge siruen egait- as eportier. Sieu anc ac cor dautra do(m)na |
168r | |
![]() |
amar. Ma domna(m) lais per autre cauallier. Epuois no(n) sai aque maia mestier. Efaillam uenz quant serai sobre mar. Encort derrei mi bata(n) li portier. Et en cocha falsa fugir premier. Si no(n) menti sel queus anet comtar. Domna sieu ai mon austor anadier. Bel e mudat ben prendent emainer. Que tout ausel puosca apoderar. Signe grua (et) agro blanc enier. Volria lo donc mal mudat galinier. Gras deb<c>ate(n)t que no(n) puosca uo- lar. Fals enueios fe mentit lausengier. Pois ab midonz mauez mes destorbier. Ben la- usera quem laissasetz estar. |
Bertrans de born. viij. | Bertrans de born. viij. |
I strofa | |
Eu mescondic domna qe mal no(n) mier. de so queus an de mi <dig> dig lausengier. P(er) merce prec com no(n) puosca mesclar. lo uostre cors fin lial uertadier. humilefra- nc <e>cortes eplasentier. Ab mi domna p(er) me- sonias comdar. |
Eu m’escondic, domna, qe mal non mier de so que·us an de mi dig lausengier; per merce prec c’om (uomo) non puosca mesclar lo vostre cors fin, lial, vertadier, humil e franc, cortes e plasentier ab mi, domna, per mesonias comdar. |
II strofa | |
Al premier get per dieu mon esparuier. Quel mausian el poing falco(n) lanier. Epo(r)- ton len quel lur ueia plumar. Sieu no(n) am mais de uos lo conserrier. Que de nuil au- trauer lo deserier. Quem don samor nim re- tengal colgar |
Al premier get perd’ieu mon esparvier, que·l m’ausian el poing falcon lanier e porton l’en, qu’e·l lur veia plumar, s’ieu non am mais de vos lo conserrier que de nuil’autr’aver lo deserier, que·m don s’amor ni·m reteng’al colgar. |
III strofa | |
Autres condig uos farai plus sobrier. Eno- mi puosc orar plus denconbrier. Sieu anc failli uas uos neis del pensar. Qua(n)t serem sol encham brodinz uergier. Faillam poders de ues mon conpaignier. De tal guisa qe nom puosca iudar. |
Autr’escondig vos farai plus sobrier, e no mi puosc orar plus d’enconbrier: s’ieu anc failli vas vos neis del pensar, quant serem sol en chambr’o dinz vergier, failla·m poders deves mon conpaignier de tal guisa qe no·m puosc’aiudar. |
IV strofa | |
Sieu per iugar ma set pres del taulier. Ja noi puosca baratar un denier. Ni ab taula presa. Nom puosca <uirar> intrar. Anz giet ades lorreirarar derrier. Sieu autra do(m)na deman ni enquier. Mas uos cui am edesir etenc car. |
S’ieu per iugar m’aset pres del taulier, ja no·i puosca baratar un denier ni ab taula presa no·m puosca intrar, anz giet ades lo rreirarar derrier, s’ieu autra domna deman ni enquier mas vos, cui am e desir e tenc car. |
V strofa | |
Seingner sieu de chastel parsonier. Et en lator siam quatre parcier. Eialuns la- utre nons puescam amar. Anz maio(n) obs tostemps arbalestier. Metge siruen egait- as eportier. Sieu anc ac cor dautra do(m)na amar. |
Seingner si’eu de chastel parsonier, et en la tor siam quatre parcier, e ia l’uns l’autre no·ns puescam amar, anz m’aion obs tos temps arbalestier, metg’e sirven e gaitas e portier, s’ieu anc ac cor d’autra domna amar. |
VI strofa | |
Ma domna(m) lais per autre cauallier. Epuois no(n) sai aque maia mestier. Efaillam uenz quant serai sobre mar. Encort derrei mi bata(n) li portier. Et en cocha falsa fugir premier. Si no(n) menti sel queus anet comtar. |
Ma domna·m lais per autre cavallier, e puois, non sai a que m’aia mestier; e failla·m venz quant serai sobre mar, en cort de rrei mi batan li portier, et en cocha falsa fugir premier, si non menti sel que·us anet comtar. |
VII strofa | |
Domna sieu ai mon austor anadier. Bel e mudat ben prendent emainer. Que tout ausel puosca apoderar. Signe grua (et) agro blanc enier. Volria lo donc mal mudat galinier. Gras deb<c>ate(n)t que no(n) puosca uo- lar. |
Domna, s’ieu ai mon austor anadier bel e mudat, ben prendent e mainer, que tout ausel puosca apoderar, sign’e grua et agro blanc e nier, volria lo donc mal mudat, galinier, gras, debatent, que non puosca volar? |
Tornada | |
Fals enueios fe mentit lausengier. Pois ab midonz mauez mes destorbier. Ben la- usera quem laissasetz estar. |
Fals, enveios, fementit lausengier, pois ab midonz m’avez mes destorbier, ben lausera que·m laissasetz estar. |
A cura di Cristian Vettori, Elena Cosentino e Chiara Gabriella Palumbo.
96r | |
![]() |
B(er)tra(n) del bor(n).. Ieu mes(con)disc dona q(ue) mal non<m> mier de so q(ue)us an. de mi dig lauzengier. p(er) merceus prec com nom. puesca mesclar. lo uostre cor fin lial vertadier. hu-. mils e francx e plazentier. Ab mi dona p(er) messonias comtar. Al p(ri)mier get p(er) dieu mo(n) esparuier. q(ue)l m- ausian el ponh falcon lanier. e porto(n) le(n) q(ui)el lor ueya plumar. si no(n) am mai de uos lo cossirier. no fas dautra iauzir lo dezirier. q(uem) do(n) samor nim retenhal colcar. Autresco(n)dig uos farai p(lus) sobrier. e no me(n) pu- esc o(n)rar. p(lus) e(n)combrier sieu a(n)c falhi ves vos neys del pe(n)- sar. can serem sols e(n) cambro dins u(er)gier. falham poders de- vas mo(n) companhier. de tal guiza q(ue) nom puescaiudar. Es- cut al col. caual guieu ab tempier. e port alas capairo(n) tra- u(er)sier e regnas breus. q(ue) no(n) puescalo(n)gar. et estrueps loncx e caual mal trotier. et al ostal truep irat lostalier. si nous menti. q(ui)eus o anes* comtar. Sieu p(er) iogar. maseti* al taulier. ia noy puesca baratar .i. denier*. ni ab taula p(re)za- no(n) puesq(ui)ntrar. ans giet ades lo reirazar derrier. sieu m(a)is autra dona am ni e(n)q(ui)er. m(a)is uos cuy am e dezir e te(n)c car. Senh(er) sia yeu de castel parsonier. si q(ue)n la tor siam q(a)tre parsonier. e lu(n) lautre noca(n)spuscam amar. a(n)s maio(n) obs toste(m)ps albalestier. metje sirue(n)s e gaitas e portier. sieu a(n)c aic cor. dautra donamar. Madonam lais p(er) autre ca- uaier. et pueis no sai a q(ue) maia mestier. et falham uens ca(n)t- yrai sobre mar e(n) cort de rey mi bato(n) li portier. (et) e(n) cocha fa- sal fogir premier. si nous me(n)ti q(ui)eu manet e(n)cuzar. Fals e(n)uios fe me(n)titz lauze(n)gier p(us) ab mi do(n)s* maues mes e(n)combrier be*(n) lauzera q(uem) laisassetz estar. |
B(er)tra(n) del bor(n). | Bertran del born. |
I strofa | |
Ieu mes(con)disc dona q(ue) mal non<m> mier de so q(ue)us an de mi dig lauzengier. p(er) merceus prec com nom puesca mesclar. lo uostre cor fin lial vertadier. hu-mils e francx e plazentier. Ab mi dona p(er) messonias comtar. |
Ieu m’escondisc, dona, que mal non mier de so que·us an de mi dig lauzengier; per merce·us prec c’om nom puesca mesclar lo vostre cor fin, lial, vertadier, humils e francx e plazentier, ab mi, dona, per messonias comtar. |
II strofa | |
Al p(re)mier get p(er) dieu mo(n) esparuier. q(ue)l m- ausian el ponh falcon lanier. e porto(n) le(n) q(ui)el lor ueya plumar. si no(n) am mai de uos lo cossirier. no fas dautra iauzir lo dezirier. q(uem) do(n) samor nim retenhal colcar. |
Al premier get perd’ieu mon esparvier, que·l m’ausian el ponh falcon lanier e porton l’en, qu’ie·l lor veya plumar, si non am mai de vos lo cossirier no fas d’autra iauzir lo dezirier, que·m don s’amor ni·m retenh’ al colcar. |
III strofa | |
Autresco(n)dig uos farai p(lus) sobrier. e no me(n) pu- esc o(n)rar. p(lus) e(n)combrier sieu a(n)c falhi ves vos neys del pe(n)-sar. can serem sols e(n) cambro dins u(er)gier. falham poders de-vas mo(n) companhier. de tal guiza q(ue) nom puescaiudar. |
Autr’escondig vos farai plus sobrier, e no m’en puesc onrar plus encombrier: s’ieu anc falhi ves vos neys del pensar, can serem sols en cambr’o dins vergier, falha·m poders devas mon companhier de tal guiza que no·m puesc’aiudar. |
IV strofa (IV bis) | |
Es-cut al col. caual guieu ab tempier. e port alas capairo(n) tra-u(er)sier e regnas breus. q(ue) no(n) puescalo(n)gar. et estrueps loncxe caual mal trotier. et al ostal truep irat lostalier. si nous menti. q(ui)eus o anes comtar. |
Escut al col cavalgu’ieu ab tempier e port alas capairon traversier e regnas breus que non puesc’alongar et estrueps loncx e caval mal, trotier, et a l’ostal truep irat l’ostalier, si no·us menti qui·eus o anes comtar. |
V strofa (IV strofa) | |
Sieu p(er) iogar. masetz al taulier. ia noy puesca baratar .i. denier. ni ab taula p(re)za-no(n) puesq(ui)ntrar. ans giet ades lo reirazar derrier. sieu m(a)is autra dona am ni e(n)q(ui)er. m(a)is uos cuy am e dezir e te(n)c car. |
S’ieu per iogar m’asetz al taulier, ia no·y puesca baratar denier ni ab taula preza non puesqu’intrar, ans giet ades lo reirazar derrier, s’ieu mais autra dona am ni enquier mais vos, cuy am e dezir e tenc car. |
VI strofa (V strofa) | |
Senh(er) sia yeu de castel parsonier. si q(ue)n la tor siam q(a)treparsonier. e lu(n) lautre noca(n)spuscam amar. a(n)s maio(n) obs toste(m)ps albalestier. metje sirue(n)s e gaitas e portier. sieu a(n)c aic cor. dautra donamar. |
Senher sia yeu de castel parsonier, si qu’en la tor siam qatre parsonier, e l’un l’autre nocans puscam amar, ans m’aion obs tos temps albalestier, metj’e sirvens e gaitas e portier, s’ieu anc aic cor d’autra don’amar. |
VII strofa (VI strofa) | |
Madonam lais p(er) autre ca- uaier. et pueis no sai a q(ue) maia mestier. et falham uens ca(n)t-yrai sobre mar e(n) cort de rey mi bato(n) li portier. (et) e(n) cocha fa-sal fogir premier. si nous me(n)ti q(ui)eu manet e(n)cuzar. |
Ma dona·m lais per autre cavaier, et pueis, no sai a que m’aia mestier; et falha·m vens cant’yrai sobre mar, en cort de rey mi baton li portier, et en cocha fasa·l fogir premier, si no·us menti qui eu m’anet encuzar. |
Tornada | |
Fals e(n)uios fe me(n)titz lauze(n)gier p(lus) ab mi do(n)s maues mes e(n)combrier be*(n) lauzera q(uem) laisassetz estar. |
Fals, envios, fe-mentitz lauzengier, plus ab midons m’aves mes encombrier, ben lauzera que·m laisassetz estar. |
A cura di Elisa Cioccolini, Fabiana Riccini e Jessica Fiorentini.
45r |
![]() |
dona per menconias comtar. Al primer get p(er)da eu mon esparuer q(ue)l maucizan el poinh falcolanier e porton len queu lor ueia plumar. siu mais non am de uos lo cors entier que denuyl autre au lo desirier quem don samor nim retenhal colgar Autres condigh uos faray plus sobriers e nom posc orar plus descombri er sieu anc falhi uas uos neis del pensar. tant serem sol en cambra odins uergiers. falhem poders deues mon compayner. de tal guisa que non posca iudar. |
![]() |
Si eu per ioglar maset pres de taulier. ia noi posca baratar .i. denier. ni taula preza no poscha entrar. ans giet ades lor enazar derrier. si eu autra dona deman ni enquier mas uos cui am edezir e tenc car Seyner sia eu de castel parsonier si quen la tor sian catre parier. eia lus lautre nonos poscam amar. ans maion obs totz temps arbalestier metges siruens e gathes e porters. si eu aic cor dautra dona mar |
![]() |
Madomna lais p(er) autre caualier. e pois no say a que maia mestier. e falhem uenz cant serai sobre mar. en cort de rey mi baton li portier. ezen cocha fassal <primer> fugir p(ri)mer. cel quius o anet comtar Fals lauzengiers ocios famentic. pos ab mi dons mauet mes destor bier. ben lausera quem laissesfaz estar. |
Edizione diplomatica I strofa (presente solo il verso finale) | |
dona per menconias comtar. | |
Edizione interpretativa I strofa (presente solo il verso finale) | |
dona per m’enconias comtar. | |
Edizione diplomatica II strofa | |
Al primer get p(er)da eu mon esparuer q(ue)l maucizan el poinh falcolanier e porton len queu lor ueia plumar. siu mais non am de uos lo cors entier que denuyl autre au lo desirier quem don samor nim retenhal colgar |
|
Edizione interpretativa II strofa | |
Al primer get perda eu mon esparver, que·l m’aucizan el poinh falco lanier e porton l’en, qu’eu lor veia plumar, s’iu mais non am de vos lo cors entier que de nuyl'autre au lo desirier que·m don s’amor ni·m retenh'al colgar. |
|
Edizione diplomatica III strofa | |
Autres condigh uos faray plus sobriers e nom posc orar plus descombri er sieu anc falhi uas uos neis del pensar. tant serem sol en cambra odins uergiers. falhem poders deues mon compayner. de tal guisa que non posca iudar. |
|
Edizione interpretativa III strofa | |
Autr’escondigh vos faray plus sobriers, e no·m posc orar plus d’escombrier: s’ieu anc falhi vas vos neis del pensar, tant serem sol en cambra o dins vergiers, falhe·m poders de ves mon compayner de tal guisa que non posc’aiudar. |
|
Edizione diplomatica IV strofa | |
Si eu per ioglar maset pres de taulier. ia noi posca baratar .i. denier. ni taula preza no poscha entrar. ans giet ades lor enazar derrier. si eu autra dona deman ni enquier mas uos cui am edezir e tenc car. |
|
Edizione interpretativa IV strofa | |
S’ieu per ioglar m’aset pres de taulier, ia no·i posca baratar (un) denier, ni taula preza no poscha entrar, ans giet ades lo renazar derrier, s’ieu autra dona deman ni enquier mas vos cui am e dezir e tenc car. |
|
Edizione diplomatica V strofa | |
Seyner sia eu de castel parsonier si quen la tor sian catre parier. eia lus lautre nonos poscam amar. ans maion obs totz temps arbalestier metges siruens e gathes e porters. si eu aic cor dautra dona mar. |
|
Edizione interpretativa V strofa | |
Seyner s’iaeu de castel parsonier, si qu’en la tor sian catre parier, e ja l’us l’autre no nos poscam amar, ans m’aion obs totz temps arbalestier, metg’es sirvens e gathes e porters, s’ieu aic cor d’autra dona mar. |
|
Edizione diplomatica VI strofa | |
Madomna lais p(er) autre caualier. e pois no say a que maia mestier. e falhem uenz cant serai sobre mar. en cort de rey mi baton li portier. ezen cocha fassal <primer> fugir p(ri)mer. cel quius o anet comtar. |
|
Edizione interpretativa VI strofa | |
Ma domna lais per autre cavalier, e pois no say a que m’aia mestier, e falhe∙m venz cant serai sobre mar, en cort de rey mi baton li portier, ez en cocha fassa∙l <primer> fugir primer. cel qui∙us o anet comtar. |
|
VII strofa mancante | |
Edizione diplomatica tornada | |
Fals lauzengiers ocios famentic. pos ab mi dons mauet mes destor bier. ben lausera quem laissesfaz estar. |
|
Edizione interpretativa tornada | |
Fals lauzengiers ocios famentic, pos ab midons m’avet mes destorbier, ben lausera que∙m laissesfaz estar. |
A cura di Elisa Cioccolini, Fabiana Riccini e Jessica Fiorentini.
97r | |
![]() |
Eu mes condich donna q(ue) mal no(n) mier Deiso q(ue)man demi dich lauzegier Per merceus prec q(ue)non puesca mes clar. louostre cor leal nidrechurier Franc eumil cortes eplazentier |
![]() |
En contral mieu p(er) messom(n)ia comtar Seihner sieudelcastel p(er)riet et Siq(ue)n lator sian quatre peirier. Eluns lautre ne(n)pusca ia amar. Anz maian ops toste(m)ps arbalestiers . Siant ac cor dautra do(n)na amar Autres condich farai uos plus sobrier. Ere(n) no(n) sai q(ue)miaia mestier. Q(ue) follia uens canserai sobremar. Edecorta ueiom faire p(ri)mer. Ecort de rei estia lai entier. Si no(n) mentic q(ui)inzo anet comtar. Sieu per iugar mimet tras lo taulier Ja no(n) puescha leuar mas un denier Ni no(n) puescha ataulas ben gitar Anz uueil ades gitar lazar derier Si do(n)na prec nirazon me(n) q(ui)er Alp(ri)mier giet perda mon esparuier Q(e)lomoston del p(on)ch falcon lanier Edemos uueis lolur ueia plumar Sieu mais deuos noam lo consirier Q(e)nuillautra(n) prna per caualier Nim do(n) samor nim reten acolcar Escut acol caualque(u) abte(m)pier. Eport Erengnas breus q(ue)nom puescalunhnar Etestieus lo(n)nie ecaualbas trotier E ca(n) uenrai trop irat lostalier Sieu ai cor dautra do(n)na amar |
![]() |
Do(n)na sieu ai mon austor anedier Bon eprene(n)t (et)olant (et)manier Qetot au[s]el puesca nesser sobrar Siq(ue) grua (et)aigro(n) pla(n)c enier Prenalien do(n)s mal mudat guallinier Guotz debate(n) q(ue) no(n) puesca leuar Autres condich uos farai pl(us) plenier Eia nomcal orar mas de(n)co(m)brier Deuos do(n)na q(ue) no(n) uuillas amar Qe cant seres di(n)tz ca(m)bra ouergier Faillam poders denes mo(n) co(m)pa(n)nnier Qe segon uioc no(n) puesca en uidar |
I strofa | |
Eu mes condich donna q(ue) mal no(n) mier Deiso q(ue)man demi dich lauzegier Per merceus prec q(ue)non puesca mes clar. louostre cor leal nidrechurier Franc eumil cortes eplazentier En contral mieu p(er) messom(n)ia comtar |
Eu m’escondich donna que mal non mier dei so que m'an de mi dich lauzegier; per merce·us prec que non puesca mesclar lo vostre cor leal ni drechurier, franc e umil, cortes e plazentier en contral m’ieu per messomnia comtar. |
(V) II strofa | |
Seihner sieudelcastel p(er)riet et Siq(ue)n lator sian quatre peirier. Eluns lautre ne(n)pusca ia amar. Anz maian ops toste(m)ps arbalestiers . Siant ac cor dautra do(n)na amar |
Seihner s’ieu del castel perriet, et si qu’en la tor sian quatre peirier, e l’uns l’autre nen pusca ia amar, anz m’aian ops tos temps arbalestiers, siant ac cor d’autra donna amar. |
III/VI strofa | |
Autres condich farai uos plus sobrier. Ere(n) no(n) sai q(ue)miaia mestier. Q(ue) follia uens canserai sobremar. Edecorta ueiom faire p(ri)mer. Ecort de rei estia lai entier. Si no(n) mentic q(ui)inzo anet comtar. |
Autr’escondich farai vos plus sobrier, e ren non sai que mi aia mestier, que follia vens can serai sobre mar, e de corta vei om faire primer, e cort de rei estia lai entier, si non mentic qui in zo anet comtar. |
IV strofa | |
Sieu per iugar mimet tras lo taulier Ja no(n) puescha leuar mas un denier Ni no(n) puescha ataulas ben gitar Anz uueil ades gitar lazar derier Si do(n)na prec nirazon me(n) q(ui)er |
S’ieu per iugar mi met tras lo taulier, ja non puescha levar mas un denier, ni non puescha a taulas ben gitar, anz vueil ades gitar l'azar derier,
si donna prec ni razon m’enquier. |
(II) V strofa | |
Alp(ri)mier giet perda mon esparuier Q(e)lomoston del p(on)ch falcon lanier Edemos uueis lolur ueia plumar Sieu mais deuos noam lo consirier Q(e)nuillautra(n) prna per caualier Nim do(n) samor nim reten acolcar |
Al primier giet perda mon esparvier, qe lo m'oston del ponch falcon lanier e de mos vueis lo lur veia plumar, s’ieu mais de vos no am lo consirier qe nuill’autran prna per cavalier ni·m don s’amor ni·m reten a colcar. |
(IV bis) VI strofa | |
Escut acol caualque(u) abte(m)pier. Eport Erengnas breus q(ue)nom puescalunhnar Etestieus lo(n)nie ecaualbas trotier E ca(n) uenrai trop irat lostalier Sieu ai cor dautra do(n)na amar |
Escut a col, cavalqu’eu ab tempier e port e rengnas breus, que no·m puesca lunhnar, et estie·us lonnie e caval bas trotier, e can venrai trop irat l’ostalier, s’ieu ai cor d’autra donna amar. |
VII strofa | |
Do(n)na sieu ai mon austor anedier Bon eprene(n)t (et)olant (et)manier Qetot au[s]el puesca nesser sobrar Siq(ue) grua (et)aigro(n) pla(n)c enier Prenalien do(n)s mal mudat guallinier Guotz debate(n) q(ue) no(n) puesca leuar |
Donna s’ieu ai mon austor anedier bon e prenent et olant et manier, qe tot ausel puesca nesser sobrar, si que grua et aigron planc e nier, prenalien dons mal mudat, guallinier, guotz, debaten que non puesca levar. |
(III) VIII strofa | |
Autres condich uos farai pl(us) plenier Eia nomcal orar mas de(n)co(m)brier Deuos do(n)na q(ue) no(n) uuillas amar Qe cant seres di(n)tz ca(m)bra ouergier Faillam poders denes mo(n) co(m)pa(n)nnier Qe segon uioc no(n) puesca en uidar |
Autr’escondich vos farai plus plenier, e ia no·m cal orar mas d’encombrier: de vos, donna, que non vuillas amar, qe cant seres dintz cambra o vergier, failla·m poders denes mon compannnier qe segon uioc non puesca en uidar. |
tornada assente |
Al manoscritto [82]
c. 232r (attenzione: le strofe III, IV, V e VI sono in realtà appartenenti a un altro componimento di Bertran de Born, BEdT 80,4 Ara sai eu de prez qals l'a plus gran).
c. 232r. | |
![]() |
. . S(enhe)r b(er)tran delbort. FVilheta uos mi p(re)iatz qe ieu chan. pero non hai ni seinhor ni uezi. daqest afar aia cor ni talan. ni uueilha ges chantan lo casti. mas uos o tenes aioia . amta ab pro mais qe honor ab dan. e aues mal chauzit al mieu semblan. . . . FA raucha uos doncridaz e(n) cha(n)ta(n). el niegre cors don semblas sar razi. el paupre mot qe dizes e(n) contan. e qar flairaz sap en e gema e pi. con auols gens de sauoia. e qar es lag garnitz e mal estan. ab qeus nanes farai uostre coman. |
I | |
FVilheta uos mi p(re)iatz qe ieu chan. pero non hai ni seinhor ni uezi. daqest afar aia cor ni talan. ni uueilha ges chantan lo casti. mas uos o tenes aioia . amta ab pro mais qe honor ab dan. e aues mal chauzit al mieu semblan. |
FVilheta uos mi p(re)iatz qe ieu chan pero non hai ni seinhor ni uezi daqest afar aia cor ni talan ni uueilha ges chantan lo casti mas uos o tenes a joia amta ab pro mais qe honor ab dan e aues mal chauzit al mieu semblan. |
II | |
FA raucha uos doncridaz e(n) cha(n)ta(n). el niegre cors don semblas sar razi. el paupre mot qe dizes e(n) contan. e qar flairaz sap en e gema e pi. con auols gens de sauoia. e qar es lag garnitz e mal estan. ab qeus nanes farai uostre coman. |
FA raucha uos doncridaz e(n) cha(n)ta(n) el niegre cors don semblas sarrazi el paupre mot qe dizes e(n)contan e qar flairaz sap e ne gema e pi con auols gens de Savoia e qar es lag garnitz e mal estan ab qeus nanes farai uostre coman. |
A cura di
Cristina Colli
Francesco Dionisi
Aurora Montanaro
Giorgio Parrano
Arianna Proietti
Marco Rossi
231v | |
![]() |
S(enior). b(er)tran delbort. FVilhetas ges autres uer giers. non fai fuilhair mars ni febriers. mas uos qe uos es trop cochat. de mo(n) tainha sai deuallat. enanz qe |
![]() |
granz cauz sabata. qieu ai ia iust albre fuilhat. qes cocha pueis ges lo mata MAs totz temps isses uoluntiers. de uostra terra blos p(r)imiers. anz qe sia li flors el prat. e fatz co(n)te de paupertat. con uos e uostra siata. ha tengut linuerns en serrat. qanc uns non passet la lata. FVilhetas sias soudadiers. nar chimbaud qi nasqet derriers. qe lantres o ha tout laissat. de proezae el gazainhat. e pos leu e gen barata. eluei adreit eza linhat. Lau q(e)n proe<n>ça sabata. NA tempre uos est tropleugiers. e fatz o qom a esparuiers. q(ue)s laissa quant ha randonat. mas ieu consahus aficat. desqem la rota mabata. no(n) aurials mils ans camiat. qieu siuals tot iorn noi glata. |
232r | |
![]() |
NA tempra ges de lieu chanta. no(n) sui anz o hai tot laissat. ez estauc a damiata. |
I | |
FVilhetas ges autres uer giers. non fai fuilhair mars ni febriers. mas uos qe uos es trop cochat. de mo(n) tainha sai deuallat. enanz qe granz cauz sabata. qieu ai ia iust albre fuilhat. qes cocha pueis ges lo mata |
Fuilhetas ges autres vergiers non fai fuilhair mars ni febriers mas vos qe vos es trop cochat de montainha sai devallat enanz que granz cauz s'abata q'ieu ai ia iust albre fuilhat qe·s cocha pueis ges lo mata.
|
II | |
MAs totz temps isses uoluntiers. de uostra terra blos p(r)imiers. anz qe sia li flors el prat. e fatz co(n)te de paupertat. con uos e uostra siata. ha tengut linuerns en serrat. qanc uns non passet la lata. |
Mas totz temps isses voluntiers de vostra terr ab los primiers anz qe sia li flors el prat e fatz conte de paupertat con vos e vostra siata ha tengut l'inverns en serrat q'anc uns no·n passet la lata. |
III | |
FVilhetas sias soudadiers. nar chimbaud qi nasqet derriers. qe lantres o ha tout laissat. de proezae el gazainhat. e pos leu e gen barata. eluei adreit eza linhat. Lau q(e)n proe<n>ça sabata. |
Fuilhetas sias soudadiers N' Archimabaud qi nasqet derriers qe l'antres o ha tout laissat de proezae e·l gazainhat e pos leu e gen barata e·l vei adreit ez alinhat lau q'en proença s'abata. |
IV | |
NA tempre uos est tropleugiers. e fatz o qom a esparuiers. q(ue)s laissa quant ha randonat. mas ieu consahus aficat. desqem la rota mabata. no(n) aurials mils ans camiat. qieu siuals tot iorn noi glata. |
Na Tempre vos est trop leugiers e fatz o qoma esparuiers que·s laissa quant ha randonat mas ieu con sahus aficat des qem la rota m’abata. Non aurials mils ans camjat q’ieu sivals tot jorn no·i glata. |
V | |
NA tempra ges de lieu chanta. no(n) sui anz o hai tot laissat. ez estauc a damiata. |
Na Tempra ges de lieu chanta non sui, anz o hai tot laissat ez estauc a Damiata. |
A cura di:
Amato Elena Enza Rosa
Barranca Laura Daniela
Cacchiarelli Roberta
Natalizi Gaia
Pelliccioni Enrico
A cura di:
Barranca Laura Daniela
176v | |
![]() |
Bertrans de born. XXII.
Gent part n(ost)re reis liouranda. P(er) so son tuit Reis que gran terra dema(n)da. Parq(ue) fassagas. Guerra uol comsanc espanda. Ecom foc nab |
177r | |
![]() |
pros. Mas ges no(n) dis uertat aicel que men. Ni to(r)t lauzat no son pro ni ualen. Als baros qui argen blanda. Sirue(n)tes diras. Qe- Breton son for de garanda. E son donor bas. Car Sirue(n)tes uai ten cochos al comte cano(n) nugos. |
I | |
Gent part n(ost)re reis liouranda. P(er) so son tuit gras. Sei engles enou eras. Echascus porta guirlanda. Efrances son roillos. De portar la garnizos. Esoffront fam eset eploia euen. El reis conquer lautrui el seu defen. |
Gent part nostre reis liouranda per so son tuit gras sei Engles e nou e ras e chascus porta guirlanda. E Frances son roillos de portar la garnizos e soffront fam e set e ploia e ven e·l reis conquer l’autrui e·l seu defen. |
II | |
Reis que gran terra dema(n)da. Parq(ue) fassagas. Quan qui au no(n) trai de pas. Ni chausa de fer no(n) randa. Benfel reis ques coraios. Car ne(n)c sai entrels bretos. Mas cel honors tornara anien. Ses tals la fis com lo com(en)samen. |
Reis que gran terra demanda par que fassa gas quan qui au non trai de pas ni chausa de fer non randa. Ben fe·l reis qu’es corajos car venc sai entre·ls Bretos mas cel’honors tornara a nien s’es tals la fis com lo comensamen. |
III | |
Guerra uol comsanc espanda. Ecom foc nab ras. que ia no(n) sia las. De donar ni meta ga(n)da. Q(ue)u sei fraires aitals dos. Lus es reis lautre coms pros. Mas ges no(n) dis uertat aicel que men. Ni to(r)t lauzat no son pro ni ualen. |
Guerra vol c’om sanc espanda e c’om foc n’abras que ja non sia las de donar ni meta ganda. Qu’eu sei fraires aitals dos: l’us es reis l’autre coms pros mas ges non dis vertat aicel que men ni tort lauzat no son pro ni valen. |
IV | |
Als baros qui argen blanda. Sirue(n)tes diras. Qe- nanz que passon lo pas. Veion siler foudatz gra(n)- da. siler sens odanz opros. Car per sei(n)gnor dormillos. No uoill i(n)trar en guerra ni enconten. Car greu con- quier hom ben terra dormen. |
Als baros qui argen blanda sirventes diras qu’enanz que passon lo pas veion s’il er foudatz granda. S’il er sens o danz o pros car per seingnor dormillos no voill intrar en gerra ni en conten car greu conquier hom ben terra dormen. |
V | |
Breton son for de garanda. E son donor bas. Car uns coms de san tomas. Entret enbraselia(n)da. Be(n) paron de bon cor blos. Etornat de sus en ios. Car lor artus dema(n)don freolmen no(n) dirai plus car ne- gus nomenten. |
Breton son for de garanda e son d’onor bas car uns coms de San Tomas entrer en Braselianda. Ben paron de bon cor blos e tornat de sus en jos car lor Artus demandon freolmen no·n dirai plus car negus no m’enten. |
VI | |
Sirue(n)tes uai ten cochos al comte cano(n) nugos. Car el ual tan eue esap esen. Que ia no uol pe(n)re Maluatz argen. |
Sirventes vai t’en cochos al comte c’a non n’Ugos. Car el val tan e ve e sap e sen que ja no vol penre malvatz argen. |
162r | |
Bertrans de born. XXIII.
Gent part no(st)re reis liouranda p(er) so son tuit gras. Sei engles enou eras. Echa scus porta guirlanda. Efrances son roi- llos. De portar la garnizos. Esoffront fam e set eploia euen. El reis conquer lautrui el seu defen. |
|
Reis que gran terra demanda. Par que fassa gas. Qan qiuan no(n) trai de pas. Ni chausa de fer no(n) randa. Ben fel reis ques coraios. Car ue(n)c sai entrels bretos. Mas cel honors tornara ani- en. Ses tals lafis comlo comensame(n). |
|
Guerra uol com sanc espanda. Ecom foc na- bras. Eque iano(n) sia las. De donar ni meta ga(n) - da. Queu sei fraires aitals dos. Lus es reis la- utre coms pros. Mas ges no(n) ditz uertat aicel que men. Ni tout lauzat no son pro ni uale(n). |
|
Als baros qui argen blanda. Siruentes diras. Quenanz que passon lo pas. Veion sil er fo- udatz granda. Sil er sens odanz opros. Car p(er) seignor dormillos. No uoill i(n)trar en guerra ni enconten. Car greu conquer hom ben terra dormen. |
|
Breton son for de garanda. Eson donor bas. Car uns coms de san tomas. Entreten brese lianda. Ben paron de bon cor blos. Etornat de sus en ios. Car lor artus demandon freu olmen. No(n) dirai plus car negus nom enten. |
|
Siruentes uai ten cochos. Al comte canon nugos. Car el ual tan eue esap. esen. Que ia no uol penre maluatz argen. |
I | |
Bertrans de born. XXIII.
Gent part no(st)re reis liouranda p(er) so son tuit gras. Sei engles enou eras. Echa scus porta guirlanda. Efrances son roi- llos. De portar la garnizos. Esoffront fam e set eploia euen. El reis conquer lautrui el seu defen. |
Gent part nostre reis liouranda
|
II | |
Reis que gran terra demanda. Par que fassa gas. Qan qiuan no(n) trai de pas. Ni chausa de fer no(n) randa. Ben fel reis ques coraios. Car ue(n)c sai entrels bretos. Mas cel honors tornara ani- en. Ses tals lafis comlo comensame(n). |
Reis que gran terra demanda par que fassa gas qan qi van non trai de pas ni chausa de fer non randa. Ben fe∙l reis qu’es corajos car venc sai entre∙ls Bretos, mas cel’honors tornara a nien s’es tals la fis com lo comensamen. |
III | |
Guerra uol com sanc espanda. Ecom foc na- bras. Eque iano(n) sia las. De donar ni meta ga(n) - da. Queu sei fraires aitals dos. Lus es reis la- utre coms pros. Mas ges no(n) ditz uertat aicel que men. Ni tout lauzat no son pro ni uale(n). |
Guerra vol c’om sanc espanda e c’om foc n’abras, e que ja non sia las de donar ni meta ganda. Qu’eu sei fraires aitals dos: l’us es reis l’autre coms pros, mas ges non ditz vertat aicel que men ni tout lauzat no son pro ni valen. |
IV | |
Als baros qui argen blanda. Siruentes diras. Quenanz que passon lo pas. Veion sil er fo- udatz granda. Sil er sens odanz opros. Car p(er) seignor dormillos. No uoill i(n)trar en guerra ni enconten. Car greu conquer hom ben terra dormen. |
Als baros qui argen blanda sirventes diras qu’enanz que passon lo pas veion sil er foudatz granda, sil er sens o danz o pros. car per seignor dormillos no voill intrar en guerra ni en conten, car greu conquer hom ben terra dormen. |
V | |
Breton son for de garanda. Eson donor bas. Car uns coms de san tomas. Entreten brese lianda. Ben paron de bon cor blos. Etornat de sus en ios. Car lor artus demandon freu olmen. No(n) dirai plus car negus nom enten. |
Breton son for de garanda e son d’onor bas, car uns coms de San Tomas entret en Breselianda. Ben paron de bon cor blos e tornat de sus en jos, car lor Artus demandon frevolmen no·n dirai plus, car negus no m’enten. |
VI | |
Siruentes uai ten cochos. Al comte canon nugos. Car el ual tan eue esap. esen. Que ia no uol penre maluatz argen. |
Sirventes, vai t’en cochos, al comte c’a non n’Ugos car el val tan e ve e sap e sen, que ja no vol penre malvatz argen. |
233 v. | |
![]() |
S(enho)r bertran delbord. GEs fai nostre reis uian da. per qe son tuit gra(s). sei engles e de nou ras. e chascus porta garllanda. e fra(n)- ces son rusillos. de portar lur(s) ga(r)- nisos. e suefron set e fam e plu- iae uen. el rei conqier lautrui el sieu defen. REis qi gran terra demanda.par GErra uol qe sancs espanda. e qe
BReton son fors de garanda. e |
![]() |
san thomas. nintret en brece lianda. ben par sion de cor blos. e tornat de sus en ios. e lur artuc demandon freu olmen. non dirai plus qe negus no me(n)ten. AL ualen rei qel genblanda sir uentes diras. qen anz q(ue) passes el pas. gard ben si es foldatz g(ra)n- da. si er senz o danz o pros. ia per seinhor durmilhos. no(n) intrerai en gerra ni enconten. qar grieu conqier hom ben terraen durmen.
SIruentes uai ten cochos. al co(m)te |
I | |
S(enho)r bertran delbord. GEs fai nostre reis uian da. per qe son tuit gra(s). sei engles e de nou ras. e chascus porta garllanda. e fra(n)- ces son rusillos. de portar lur(s) ga(r)- nisos. e suefron set e fam e plu- iae uen. el rei conqier lautrui el sieu defen. |
Senhor Bertran del Bord.
|
II | |
REis qi gran terra demanda.par qe fasa gas. qan caual no(n) tra del pas. ni calsas de fer no(n) ra(n)da. qieu sai fraires aitals dos. luns es reis lautres coms pros. mas no ditz ges uertat acel qimen. ni tuit lausat no son pro ni ualen. |
Reis qi gran terra demanda par qe fasa gas quan caval non trai de∙l pas ni calsas de fer non randa. Qi eu sai fraires aitals dos l’uns es reis, l’autres coms pros, mas no ditz ges vertat acel qi men ni tuit lausat no son pro ni valen. |
III | |
GErra uol qe sancs espanda. e qe fuecs nabras. e qomianon sia las. do donar ni metra ganda. el reis fes qe coraios. qan uenc çai entrels bretos. masla honor(s) tornera en nien. ses tals li fins confes comensamen. |
Gerra vol qe sancs espanda e qe fuecs n’abras e q’om ja non sia las do donar ni metra ganda. El reis fes qe coraios qan venc çai entre∙ls Bretos mas la honors tornera en nien s’es tals li fins con fes comensamen. |
IV | |
BReton son fors de garanda. e de honor bas. qar anc hom de san thomas. nintret en brece lianda. ben par sion de cor blos. e tornat de sus en ios. e lur artuc demandon freu olmen. non dirai plus qe negus no me(n)ten. |
Breton son fors de garanda e de honor bas qar anc hom de San Thomas n’intret en Brecelianda. Ben parsion de cor blos e tornat de sus en jos e lur Artuc demandon frevolmen, no·n dirai plus qe negus no m’enten. |
V | |
AL ualen rei qel genblanda sir uentes diras. qen anz q(ue) passes el pas. gard ben si es foldatz g(ra)n- da. si er senz o danz o pros. ia per seinhor durmilhos. no(n) intrerai en gerra ni enconten. qar grieu conqier hom ben terraen durmen. |
Al valen rei qe∙l gen blanda sirventes diras q’enanz que passes el pas gard ben si es foldatz granda, si er sens o dans o pros ja per semhor durmilhos non intrerai en gerra ni en conten, qar grieu conquier hom ben terra en durmen. |
VI | |
SIruentes uai ten cochos. al co(m)te qes ditz ugos. a cel qi e(n) donar nomet besten. e ges no(n) uol penre maluatz argen. |
Sirventes, vai t’en cochos al comte qe∙s ditz Ugos a cel qi en donar nomet besten, e ges non vol penre malvatz argen. |
c. 281r | |
![]() |
Bertrans de born.
Gent part nostre reis liou- Reis que gran terra dema(n)- Guerra uol com sanc espa(n)- |
c. 281v | |
![]() |
o pros. Car per seignor dormillos. No uoill intrar en gerra ni enconten. Car greu conquer ho(m) ben terra dormen. Breton son for de garanda. E son donor bas. Car uns coms de san tomas. Entret en brese- lianda. Ben paron de bon cor blos. Etornat de sus en ios. Car los artus demandon freu olmen. Non dirai plus. Car negus nom enten. Sirventes uai ten cochos. Al comte canonnugos. Car el ual tan eue sap. e sen. Que ia no uol penre maluatz argen. |
I, 1 v. 1 |
A C D E F I K |
Ges de far sirventes no·m tartz Ges de far sirventes no·m tartz Ges de far serventes no·m tarz Ges de far sirventes no·m tartz Ges de far sirventes no·m tarz, Ges de far sirventes no·m tartz, Ges de far sirventes no·m tartz, |
I, 2 v. 2 |
A C D E F I K |
anz lo fauc senes totz affans ans lo fas senes totz afans q'enanz lo faz ses toz affanz ans lo fauc senes totz afans anz lo faz be ses totz affanz, qu'enanz los fatz ses tortz affanz, qe vanz los fatz ses tortz affanz, |
I, 3 v. 3 |
A C D E F I K |
tant es sotils mos geins e m'artz tant es subtils mos genhs e m'artz tant es sotils mos geinz e m'arz tant es soptils mos genhs e m'arz tan sui suptils d'engeing et d'arz tant es sotils mes geins e m'arrtz tant es sotils mos geins e m'artz |
I, 4 v. 4 |
A C D E F I K |
que mes me·n sui en tal enans quez ieu n’ai pres aital enans qe·m sai gardar de toz enganz per qu'ieu n'ai pres aital enans q'ades n'ai fait tan granz enanz que·m sai gardar de totz enganz que·m sai gardar de toz enganz |
I, 5 v. 5 |
A C D E F I K |
e sai tant de sort et ai tan de sort e sai tant de sort e sai tant de sort qe tan sai de sort e sai tant de sort e sai tant de sort |
I, 6 v. 6 |
A C D E F I K |
que ve·us me·n estort que ve·us mi estort qe vec vos m'estort que ve·us mi estort qe ve·us me·n estort que vec vos m'estort que vec vos m'estort |
I, 7 v. 7 |
A C D E F I K |
que comte ni rei que·l comte ni·l rey qe·ill comte ni·l rei que·ill comte ni·ll rei qe comte ni rei que·il comte ni·l rei que·il comte ni·l rei |
I, 8 v. 8 |
A C D E F I K |
no·m forssan ni grei. no·m forfeiron rey. no·m forferon rei. no·m forfeiron rei. no·m forsaran rei. no·m forferon rei. no·m forferon rei. |
II, 1 v. 9 |
A C D E F I K |
E pois lo reis e·l coms Richartz E mas lo reys e·l coms Richartz Puois lo reis e·l coms Richarz E mas lo reis e·l coms Richartz Pos lo reis e∙l coms Richarz Pois lo reis e∙lo coms Richartz Puois lo reis e∙lo coms Richartz |
II, 2 v. 10 |
A C D E F I K |
M'ant perdonat lor mal talans m'an perdonatz lurs mals talans m’an perdonat lurs mals talanz m'an perdonatz lurs mals talans m'an perdonat lor mals talanz m'an perdonat lurs mals talanz m'an perdonat lurs mals talanz |
II, 3 v. 11 |
A C D E F I K |
Jamais Richartz ni n'Aguirans e mai Guirautz ni·N Audoartz jamais N'Aimars ni N'Aicharz jamais Guirautz ni n'Audoartz jamais N'Azemars ni N'Anblarz jamais N'Aimars ni N'Aychartz jamais N'Aimars ni N'Aychartz |
II, 4 v. 12 |
A C D E F I K |
no·m don tregas ni·N Talairans no·m don treguas ni·N Talairans no·m don trevas ni Talairanz no·m do treguas ni˙N Talairans no·m don treguas ni Talaranz no·m don trevas ni Tailaranz no∙m don trevas ni Talairanz |
II, 5 v. 13 |
A C D E F I K |
ni ja d'Autafort ni ja d'Autafort ni ja d'Autafort ni ja d'Autafort qe ja d'Autafort ni ja d'Autafort ni ja d'Autafort |
II, 6 v. 14 |
A C D E F I K |
no·il laissarai ort no fas dreyt ni tort non laissarai ort non fauc dreit ni tort no·m renda mais ort non lassarai ort non lassarai ort |
II, 7 v. 15 |
A C D E F I K |
qui·s vol me·n gerrei qui·s vol me·n guerrey qui·s vol me·n guerrei qui˙s vol me·n guerrei qi·s voilla·m plaidei qui·s vol me·n guerrei qui·s vol me·n guerrei |
II, 8 v. 16 |
A C D E F I K |
pois aver lo dei pus aver lo dey. puois aver lo dei. pos aver lo dei. pos aver lo dei. pois aver lo dei. puois aver lo dei. |
III, 1 v. 17 |
A C D E F I K |
Tant sui fortz devas totas partz. Quant es fis deves totas partz Puois qe fins es de totas parz Tant es fis deves totas partz Tan sui fis devas totas artz Pois fis es devas totas partz Puois fis es devas totas partz |
III, 2 v. 18 |
A C D E F I K |
qen mi resta de gerra·l pans. a mi resta de guerra·l vans a mi·n sobra de guerra uns panz a mi resta de guerra˙l vans a mi resta de guerra uns panz a mi·n sobra uns panz (ipometro) a mi·n sobra uns panz (ipometro) |
III, 3 v. 19 |
A C D E F I K |
Pustella en son huoill qui me·n partz pustel'en son huelh qui me·n partz pustella en l'uoill qi me·n parz pustela en son hueill qui me·n partz pustell'en son oill qui·m parz. pustulla en l'oill qui me·nz·i partz pustulla en l'uoill qui me·nz·i partz |
III, 4 v. 20 |
A C D E F I K |
Si tot m·o comenssiei enans. si tot m·o comensiey enans puois eu m·o comencei enanz si tot m·o comensei enans si ben eu commensei enanz pois eu m·o commcei enanz puois ieu m·o comencei enanz |
III, 5 v. 21 |
A C D E F I K |
Patz no·m fai conort. patz no·m a conort per paz no·m conort pas no·m a conort ges no·m desconort per patz no·m conort per patz no·m conort |
III, 6 v. 22 |
A C D E F I K |
Ab gerra m'acort ab guerra m'acort c'ab guerra m'acort ac guerra m'acort q'ab guerra·m cofort c'ab guerra m'acort c'ab guerra m'acort |
III, 7 v. 23 |
A C D E F I K |
Qieu non teing ni crei qu'ieu non tenh ni crey q'eu non tem ni crei qu'ieu non tenc ni crei eu no voill ni crei (inverte col successivo) qu'eu no tem ni crei qu'ieu no tem ni crei. |
III, 8 v. 24 |
A C D E F I K |
negun autra lei negun'autra ley negun'autra lei negun'autra lei en nuill autra lei. (inverte col prec.) negun'autra lei negun'autra lei. |
IV, 1 v. 25 |
A C D E F I K |
E no·i gart diluns ni dimartz E no·y guart dilus ni dimartz Eu non gardi lo lundi ni marz (verso ipermetro) E no˙i gart diluns ni dimartz Eu non gardi lusdi ni marz, Eu no·m gardi lunsdi ni martz, Eu no·m gardi lunsdi ni martz, |
IV, 2 v. 26 |
A C D E F I K |
Ni setmanas ni ans ni mes ni setmana ni mes ni ans ni setmanas ni mes ni anz ni senmana ni mes ni ans ni semana, ni mes, ni anz, ni setmanas, ni mes, ni anz, ni setmanas, ni mes, ni anz, |
IV, 3 v. 27 |
A C D E F I K |
ni·m lais per abril ni per martz ni·m lays per abril ni per martz ni·n lais per abril ni per marz ni·m lais per abril ni per martz ni·m lais per abril ni per marz, ni·m lais per abrils ni per martz, ni·m lais per abrils ni per martz, |
IV, 4 v. 28 |
A C D E F I K |
q'ieu non tracte cum veigna dans qu'ieu no tracte cum venha dans qu'eu non serqe con venga danz qu'ieu non tracte com vengua dans qe non cerqe con veigna danz q'eu non serque com venga danz qu'eu non serque con venga danz.
|
IV, 5 v. 29 |
A C D E F I K |
A celz qe·m fant tort a selhs qui·m fan tort a cels qui m'an tort a sels que·m fan tort a cels qe·m fan tort a cel qui m'an tort a cel qui m'an tort |
IV, 6 v. 30 |
A C D E F I K |
Mas ya per nuill sort e ja us per fort et i ab mi per fort e ja us per fort e·i a mi per fort et i ab mi per fort et i ab mi per fort |
IV, 7 v. 31 |
A C D E F I K |
non conquerran trei no·y conquerran trey non conqerran trei no˙i conquerran trei no conqueran rei non conqueiran trei non conqueran trei |
IV, 8 v. 32 |
A C D E F I K |
Lo pretz dun correi. lo pretz d'un correy lo prez d'un correi lo pretz d'un correi. lo prez d'un corei. lo pretz d'un correi. lo pretz d'un correi. |
V, 1 v. 33 |
A C D E F I K |
Qui que fassa debos issartz. Quals que fassa sos bos yssartz Si·s vol fassa sos bels essarz Cals que˙s fassa sos bos izartz Qui qe fassa sos bos eissarz Qui·s vol fassa sos bels escartz Qui·s vol fassa sos bels escartz |
V, 2 v. 34 |
A C D E F I K |
Eume sui totztemps mes engrans. ieu me·n suy mes tostemps en grans q'eu m'en sui mes toz temps engranz ieu me˙n soi tostems en grans eu me·n sui totz temps mes engranz. qu'eu m·en sui mes totztemps en granz q'eu me·n soi mes totz temps engranz |
V, 3 v. 35 |
A C D E F I K |
Cu(m) puosca auer cairels edartz. cum puesc aver cairels e dartz com puosca us cairels e darz com puesc aver cairels e dartz com pousca aver cairellz e darz, cum puosca aver cairels e dartz, com puosca aver cairels e dartz, |
V, 4 v. 36 |
A C D E F I K |
Elms (et) aubercs cauals ebrans. elms et aubercs cavals e brans elms et aubercs cavals e brans elms et aubercx cavels e brans elms et ausbercs, cauals e branz; elmz eb aubercs, cavals e branz; elms et aubers, cauals e branz; |
V, 5 v. 37 |
A C D E F I K |
C'ab aisso·m conort. qu'ab aysso·m cofort c'ab aiso·m conort c'ab aiso·m cofort ab isso·m conort. c'ab aiso·m conort c'ab aiso·m conort |
V, 6 v. 38 |
A C D E F I K |
E·m teing a deport. e·m trac a deport e·m tenc a deport e˙m trac a deport e teign a deport e·m tenc a deport e·m tenc a deport |
V, 7 v. 39 |
A C D E F I K |
Gerra e tornei. assaut e torney assaut e tornei assaut e tornei assaut e tornei assaut e tornei assaut e tornei |
V, 8 v. 40 |
A C D E F I K |
Donar e dompnei. donar e domney donar e domnei donar e dompnei donar et dompnei. donar e domnei. donar e domnei. |
VI, 1 v. 41 |
A C D E F I K |
Mos parsoniers es tant gaillartz. Mos parsoniers es tan gualarz Mos parsoniers es tant gainartz Mos parsoniers es tan gaillartz Mos parsoniers es tan gaillarz Mos parsoniers es tant gainatz Mos parsoniers es tant gainatz |
VI, 2 v. 42 |
A C D E F I K |
qu'el vol la terra mos enfans. que vol la terra mos enfans q'el vol ma terra sos enfanz que vol las terras mos enfans qe vol la terra mos enfanz. qu'el vol ma terra a sos enfantz qu'el vol ma terra a sos enfanz |
VI, 3 v. 43 |
A C D E F I K |
Et eu la·il vuoill dar tant sui gartz. et ieu vuelh lui dar tan suy guartz et eu darai le·n tan sui garz et ieu vueill l·en dar tan soi gartz ez eu voill le˙n dar tan sui gartz et eu darai le·n tant soi gart et eu darai le·n tant soi gart |
VI, 4 v. 44 |
A C D E F I K |
Pois diran tuich flacs en bertrans. pueys diran que mals es Bertrans puois diran qe mals es Bertranz pueis diran que mals es Bertrans Pos diran: qe mals es Bertranz! Pos diran: que mals es Bertranz! Puois diran que mals es Bertranz |
VI, 5 v. 45 |
A C D E F I K |
Mas sal tot lo tort quar tot non lo·y port tant c'a malvaz port quar tot no lo port qar tot noill·o port tant c'a malvatz port tant c'a malvatz portz |
VI, 6 v. 46 |
A C D E F I K |
Cre q'a malvatz port. mas a malvat port n'auran la lort sort mas a malvais port mas a malvatz port n'auran la lur sort n'auran la lur sort |
VI, 7 v. 47 |
A C D E F I K |
Venra sous autrei. venra so·us autrey eu lo li autrei venra so˙us autrei verra·i fe qe·us dei eu lo li autrei eu lo li autrei. |
VI, 8 v. 48 |
A C D E F I K |
Anz c'ab mi plaidei. ans qu'ab mi plaidey qals c'ab mi plaidei ans c'ab mi plaidei qals c'ab mi guerrei. quals c'ab mi plaidei. quals c'ab mi plaidei. |
VII, 1 v. 49 |
A C D E F I K |
No·m cal d'Aautafort Jamais d'Autafort No·m cal cal d'Autafort Jamais d'Autafort - No·m cal d'Autafort No·m cal d'Autafort |
VII, 2 v. 50 |
A C D E F I K |
Mais far dreich ni tort. no fas dreit ni tort mais far dreit ni ni tort no fas dreit ni tort - mas far dreit ni tort mais far dreit ni tort |
VII, 3 v. 51 |
A C D E F I K |
q'el jutgamen crei Lo jutgamen crey (abbiamo sostituito con C, VIII, 1) q'el jutgamen crei Lo jutiamen crei (abbiamo sostituito con E, VIII, 1) Lo juzamen crei qu'el jutgamen crei qu'el jutgamen crei |
VII, 4 v. 52 |
A C D E F I K |
mon seignor lo rei de mos senhe·l rey. (abbiamo sostituito con C, VIII, 2) de mon seingnor lo rei de mon senhor lo rei (abbiamo sostituito con E, VIII, 2) mon seignor lo rei. de mon seignor lo rei. de mon seignor lo rei. |
VIII, 1 v. 53 |
A C D E F I K |
- quis vol m'en guerrey (abbiamo sostituito con C, VII, 3) - quis vol m'en guerrei (abbiamo sostituito con E, VII, 3) - - - |
VIII, 2 v. 54 |
A C D E F I K |
- pus aver lo dey (abbiamo sostituito con C, VII, 4) - pos aver lo dei (abbiamo sostituito con E, VII, 4) - - - |
VIII, 3 v. 55 |
A C D E F I K |
- - - - - - - |
VIII, 4 v. 56 |
A C D E F I K |
- - - - - - - |
c. 190r | |
![]() |
Bertrans deborn. GEs defar siruentes nom tartz. Anz lo fauc senes totz affans. Tant es sotils mos geins emartz.Que mes men sui ental enans. Esai tant desort. Q(ue) ueus men estort.Q(ue)comte ni rei. nom forssan ni grei. Epois lo reis elcoms richartz. Mant p(er)donat lor maltalans. Jamais Ri- chartz nin aguirans. nom don tre- gas nin talairans. ni ia dautafort. noil laissarai ort. Quis uol men ger- rei. pois auer lo dei. Tant sui fortz deuas totas partz. qen mi resta de gerral pans. Pustella en son huoill qui men partz. Si tot mo co- menssiei enans. Patz nom fai conort. Ab gerra macort. Qieu non teing ni crei. negun autra lei. Enoigart diluns nidimartz. Ni set - manas ni ans ni mes. Nim lais per abril ni p(er) martz. qieu non tracte cu(m) ueigna dans. Acelz qem fant tort. Masia p(er)nuill sort. non conquerran trei. Lo pretz dun correi. Qui que fassa debos issartz. Eume sui totztemps mes engrans. Cu(m) puosca |
c. 190v | |
![]() |
auer cairels edartz. Elms (et) aubercs cauals ebrans. Cab aissom conort. Em teing adeport. Gerra etornei. Do- nar edompnei. Mos parsoniers es tant gaillartz. q(ue)l uol laterra mos enfans. Et eu lail uuoill dar tant sui gartz. Poisdiran tuich flacs enbertrans. Mas sal tot lo tort. Cre qamaluatz port. Venra sous autrei. Anz cab mi plaidei. Nom cal dautafort. Mais far dreich nitort. Qel iutgamen crei. Mon seig- nor lo rei. |
I | |
GEs defar siruentes nom tartz. Anz lo fauc senes totz affans. Tant es sotils mos geins emartz.Que mes men sui ental enans. Esai tant desort. Q(ue) ueus men estort.Q(ue)comte ni rei. nom forssan ni grei. |
Ges de far sirventes no·m tartz anz lo fauc senes totz affans, tant es sotils mos geins e m'artz que mes me·n sui en tal enans, e sai tant de sort que ve·us m'en estort, que comte ni rei no·m forssan ni grei. |
II | |
Epois lo reis elcoms richartz. Mant p(er)donat lor maltalans. Jamais Ri- chartz nin aguirans. nom don tre- gas nin talairans. ni ia dautafort. noil laissarai ort. Quis uol men ger- rei. pois auer lo dei. |
E pois lo reis e·l coms Richartz m'ant perdonat lor maltalans, jamais Richartz ni N'Aguirans no·m don tregas ni·N Talairans, ni ja d'Autafort no·il laissarai ort: qui·s vol me·n gerrei, pois aver lo dei. |
III | |
Tant sui fortz deuas totas partz. qen mi resta de gerral pans. Pustella en son huoill qui men partz. Si tot mo co- menssiei enans. Patz nom fai conort. Ab gerra macort. Qieu non teing ni crei. negun autra lei. |
Tant sui fortz devas totas partz q'en mi resta de gerra·l pans: pustella en son huoill qui me·n partz! Si tot mo comenssiei enans, patz no·m fai conort; ab gerra m'acort, q'ieu non teing ni crei negun autra lei. |
IV | a b a b c c d d |
Enoigart diluns nidimartz. Ni set - manas ni ans ni mes. Nim lais per abril ni p(er) martz. qieu non tracte cu(m) ueigna dans. Acelz qem fant tort. Masia p(er)nuill sort. non conquerran trei. Lo pretz dun correi. |
E no·i gart diluns ni dimartz ni setmanas ni ans ni mes, ni·m lais per abril ni per martz qi'eu non tracte cum veigna dans a celz qe·m fant tort; mas ja per nuill sort, non conquerran trei lo pretz d'un correi. |
V | ab,ab;cc,dd |
Qui que fassa debos issartz. Eume sui totztemps mes engrans. Cu(m) puosca auer cairels edartz. Elms (et) aubercs cauals ebrans. Cab aissom conort. Em teing adeport. Gerra etornei. Do- nar edompnei. |
Qui que fassa de bos issartz eu me sui totztemps mes en grans cum puosca aver cairels e dartz, elms et aubercs, cavals e brans c'ab aisso·m conort e·m teing a deport gerra e tornei donar e dompnei. |
VI | |
Mos parsoniers es tant gaillartz. q(ue)l uol laterra mos enfans. Et eu lail uuoill dar tant sui gartz. Poisdiran tuich flacs enbertrans. Mas sal tot lo tort. Cre qamaluatz port. Venra sous autrei. Anz cab mi plaidei. |
Mos parsoniers es tant gaillartz qu'el vol la terra mos enfans, et eu la·il vuoill dar tant sui gartz? Pois diran tuich: flacs En Bertrans! Mas, sal tot lo tort, cre q'a malvatz port venra, so·us autrei, anz c'ab mi plaidei. |
VII | |
Nom cal dautafort. Mais far dreich nitort. Qel iutgamen crei. Mon seig- nor lo rei. |
No·m cal d'Aautafort mais far dreich ni tort, q'el jutgamen crei mon seignor lo rei. |
c. 139v | |
![]() |
bertrans de born. GEs de far siruentes no(m) tartz. ans lo fas senes totz afans. tant es sub tils mos genhs e martz. que zieu nai pres aital enans. (et) aitan de sort. que ueus mi estort. quel comte nil rey. nom forfeiro(n) rey. E mas lo reys el coms ri chartz. man perdonatz lurs mals talans. e mai guirautz nin au doartz. nom don treguas nin ta lairans. ni ia dauta fort. no fas dreyt ni tort. quis uol men guer rey. pus auer lo dey. Quant es fis de ues totas partz. a mi resta de guerraluans. pus tel en son huelh qui men partz. si tot mo comensiey enans. patz nom a conort. ab guerra ma cort. quieu non tenh ni crey. negun autra ley. |
![]() |
Enoy guart dilus ni di martz. ni setmana ni mes ni ans. nim lays per abril ni p(er) martz. q(ui)eu no tracte cu(m) uenha dans. a selhs q(ui)m fan tort. e ia us per fort. noy conquerran trey. lo pretz dun correy. Quals que fassa sos bos yssartz. |
![]() |
ieu men suy mes tostemps en grans. cum puescauer cairels e dartz. elms (et) aubercs cauals e brans. quabayssom cofort. em trac adeport. assaut e torney. do nar e domney. Mos parsoniers es tan gualarz. que uol la terra mos enfans. (et) ieu uuelh lui dar tan suy guartz. pueys diran que mals es bertra(n)s. quar tot non loy port. mas amal uat port. uenra sous autrey. ans quab mi plaidey. Iamais dauta fort. no fas dreit ni tort. quis uol menguerrey. pus auer lo dey. Lo iutgamen crey. de mosse nhel rey. |
I | 8a 8b 8a 8b 5c 5c 5d 5d |
GEs de far siruentes no(m) tartz. ans lo fas senes totz afans. tant es sub tils mos genhs e martz. que zieu nai pres aital enans. (et) aitan de sort. que ueus mi estort. quel comte nil rey. nom forfeiro(n) rey. |
Ges de far sirventes no·m tartz ans lo fas senes totz afans, tant es subtils mos genhs e m'artz quez ieu n'ai pres aital enans, et ai tan de sort que ve·us mi estort que·l comte ni·l rey no·m forfeiron rey. |
II | 8a 8b 8a 8b 5c 5c 5d 5d |
E mas lo reys el coms ri chartz. man perdonatz lurs mals talans. e mai guirautz nin au doartz. nom don treguas nin ta lairans. ni ia dauta fort. no fas dreyt ni tort. quis uol men guer rey. pus auer lo dey. |
E mas lo reys e·l coms Richartz m'an perdonatz lurs mals talans, e mai Guirautz ni·N Audoartz no·m don treguas ni·N Talairans ni ja d'Autafort; no fas dreyt ni tort qui·s vol m·en guerrey, pus aver lo dey. |
III | 8a 8b 8a 8b 5c 5c 5d 5d |
Quant es fis de ues totas partz. a mi resta de guerraluans. pus tel en son huelh qui men partz. si tot mo comensiey enans. patz nom a conort. ab guerra ma cort. quieu non tenh ni crey. negun autra ley. |
Quant es fis deves totas partz a mi resta de guerra·l vans: pustel en son huelh qui me·n partz! Si tot mo comensiey enans patz no·m a conort ab guerra m'acort, qu'ieu non tenh ni crey negun'autra ley. |
IV | 8a 8b 8a 8b 5c 5c 5d 5d |
Enoy guart dilus ni di martz. ni setmana ni mes ni ans. nim lays per abril ni p(er) martz. q(ui)eu no tracte cu(m) uenha dans. a selhs q(ui)m fan tort. e ia us per fort. noy conquerran trey. lo pretz dun correy. |
E no·y guart dilus ni dimartz, ni setmana, ni mes, ni ans, ni·m lays per abril ni per martz qu'ieu no tracte cum venha dans a selhs qui·m fan tort; e ja us per fort no·y conquerran trey lo pretz d'un correy. |
V | 8a 8b 8a 8b 5c 5c 5d 5d |
Quals que fassa sos bos yssartz. ieu men suy mes tostemps en grans. cum puescauer cairels e dartz. elms (et) aubercs cauals e brans. quabayssom cofort. em trac adeport. assaut e torney. do nar e domney. |
Quals que fassa sos bos yssartz, ieu me·n suy mes tostemps en grans cum puesc aver cairels e dartz, elms et aubercs, cavals e brans qu'ab aysso·m cofort e·m trac a deport assaut e torney donar e domney. |
VI | 8a 8b 8a 8b 5c 5c 5d 5d |
Mos parsoniers es tan gualarz. que uol la terra mos enfans. (et) ieu uuelh lui dar tan suy guartz. pueys diran que mals es bertra(n)s. quar tot non loy port. mas amal uat port. uenra sous autrey. ans quab mi plaidey. |
Mos parsoniers es tan gualarz que vol la terra mos enfans, et ieu vuelh lui dar tan suy guartz? Pueys diran que mals es Bertrans quar tot non lo·y port, mas a malvat port venra so·us autrey, ans qu'ab mi plaidey. |
VII | 5a 5a 5b 5b |
Iamais dauta fort. no fas dreit ni tort. quis uol menguerrey. pus auer lo dey. |
Jamais d'Autafort no fas dreit ni tort, quis vol m'en guerrey pus aver lo dey. |
VIII | 5a 5a |
Lo iutgamen crey. de mosse nhel rey. |
Lo jutgamen crey de mos senhe·l rey. |
c. 119 r | |
![]() ![]() ![]() |
Bertrans de born GEs de far seruentes nomtarz. Q(e)na(n)z lo faz ses toz affanz. Tant es sotils mos geinz emarz. Qem sai gardar de toz enganz. Esai tant de sort. Q(e) uec uos mestort. Qeill comte nil rei. Nom forferon rei. Puois lo reis el co(m)s richarz. Man perdonat lurs mals talanz. Jamais naimars ni naicharz. No(m) dontreuas ni talairanz. Niia dauta fort. No(m) laissarai ort. Quis uol men guerrey. Puois auer lo dey. Mos parsoniers es tant gainartz. Qel uol ma terrasos enfanz. Et eu darai len tan suigarz. Puois diran qe mals es bertranz. Tant camaluaz port. Nauran la lor sort. Eu loli autrei. Qals cab mi plaidei. Puois qe fins es detotas parz. Aminsobra de guerra uns panz. Pustella en luoill qi men parz. puois eu mo comencei enanz. p(er) paz nom conort. Cab guerra ma cort. Q(e)uno(n) tem ni crei negun autra lei. Sis uol fassa sos bels essarz. Q(e)umen sui mes toz temps engranz. Com puosca us cairels edarz. Elms (et)aubercs caualsebrans. Cab ai som conort. Emtenc ade port. Assaut etor nei. Donar edomnei. Eu non gardi lolundi nimarz. Niset ma nas nimes ni anz. Nin lais perabril ni per marz. Q(ue)unon serqe (con)uenga danz. Acels qui man tort. Et iab mi p(er)fort. Non (con)qerran trei. Lo prez dun correj. Nomcal cal dauta fort. Mais far dreit ni |
c. 119 v | |
![]() |
ni tort. Q(e)l iutgamen crei. De mon seingno(r) lo rei. |
I | |
GEs de far seruentes nomtarz. Q(e)na(n)z lo faz ses toz affanz. Tant es sotils mos geinz emarz. Qem sai gardar de toz enganz. Esai tant de sort. Qe uec uos mestort. Qeill comte nil rei. Nom forferon rei. |
GEs de far serventes no·m tarz, q’enanz lo faz ses toz affanz, tant es sotils mos geinz e m’arz qe·m sai gardar de toz enganz. E sai tant de sort, qe vec vos m’estort, qe·ill comte ni·l rei no·m forferon rei. |
II | |
Puois lo reis richarz. man perdonat lurs mals talanz. jamais naimars ni naicharz. No(n) dontreuas ni talairanz. Niia dauta fort. No(n) laissarai ort. Quis uol men guerrey. Puois auer lo dey. |
Puois lo reis e·l coms Richarz m’an perdonat lurs mals talanz, jamais N’Aimars ni N’Aicharz no·n don trevas ni Talairanz ni ja d’Autafort no·n laissarai ort, qui·s vol m·en guerrei, puois aver lo dei. |
III | |
Mos parsoniers es tant gainartz. Qel uol ma terrasos enfanz. Et eu darai len tan suigarz. Puois diran qe mals es bertranz. Tant camaluaz port. Nauran la lor sort. Eu loli autrei. Qals cab mi plaidei. |
Mos parsoniers es tant gainartz, q’el vol ma terra sos enfanz. Et eu darai le·n tan sui garz, puois diran qe mals es Bertranz! Tant c'a malvaz port n’auran la lor sort eu lo li autrei qals c’ab mi plaidei. |
IV | |
Puois qe fins es detotas parz. Aminsobra de guerra uns panz. Pustella en luoill qi men parz. puois eu mo comencei enanz. p(er) paz nom conort. Cab guerra ma cort. Q(e)uno(n) tem ni crei negum autra lei. |
Puois qe fins es de totas parz, a mi·n sobra de guerra uns panz: pustella en l'uoill qi me·n parz! Puois eu m'o comencei enanz, per paz no·m conort, c'ab guerra m’acort; q’eu non tem ni crei negun’autra lei. |
V | |
Sis uol fassa sos bels essarz. Q(e)umen sui mes toz temps engranz. Com puosca us cairels edarz. Elms (et)aubercs caualnsebrans. Cab ai som conort. Emtenc ade port. Assaut etor nei. Donar edomnei. |
Si·s vol fassa sos bels essarz, q’eu m’en sui mes toz temps en granz com puosca us cairels e darz elms et aubercs cavals e brans, c’ab aiso·m conort e·m tenc a deport assaut e tornei donar e domnei. |
VI | |
Eu non gardi lolundi nimarz. Niset ma nas nimes ni anz. Nin lais perabril ni per marz. Q(ue)unon serqe (con) uenga danz. Acels qui man tort. Et iab mi p(er)fort. Non (con)qerran trei. Lo prez dun correj. |
Eu non gardi lo lundi ni marz, ni setmanas, ni mes ni anz, ni·n lais per abril ni per marz qu’eu non serqe con venga danz a cels qui m’an tort. Et i ab mi per fort non conqerran trei lo prez d’un correi. |
VII | |
Nomcal cal dauta fort. Mais far dreit ni ni tort. Q(e)l iutgamen crei. De mon seingno(r) lo rei. |
No·m cal cal d’Autafort mais far dreit ni ni tort, q'el jutgamen crei de mon seingnor lo rei. |
c. 100 | |
![]() |
bertran deborn Ges defar siruentes nom tartz. ans lo fauc senes totz afans. tant es soptils mos genhs emartz. perquieu nai pres aital enans. (et) aitant de sort. q(ue) ueus mi estort. queill comte nill rei. nom for- feiron rei. Emas lo reis elcoms richartz. man per- donatz lurs mals talans. iamais guira utz ni naudoartz. nom do treguas nin talairans. ni ia dautafort. non fauc dr- eit ni tort. quis uol men guerrei. pos auer lo dei. |
![]() |
Tant es fis deues totas partz. ami res- ta deguerral uans. pustela enson hueill qui men partz. si tot mo comensei en ans. pas nomaconort. ab guerra macort. quieu non tenc ni crei. negunautra lei. Enoi gart diluns ni dimartz. ni sen- mana ni mes ni ans. nim lais per abril ni per martz. quieu non tracte com |
c. 101 | |
![]() |
uengua dans. asels quem fan tort. eia us per fort. noi conquerran trei. lo pretz du(n) correi. Cals ques fassa sos bos izartz. ieu men soi tostems engrans. com puescauer cai- rels edartz. elms (et) aubercx cauals ebra(n)s. cabaisom cofort. emtrac adeport. assaut etornei. donar edompnei. Mos parsoniers es tan gaillartz. que uol las terras mos enfans. (et) ieu uueill len dar tan soi gartz. pueis diran que mals es bertrans. quar tot no lo port. mas amaluais port. uenra sous autrei. ans cabmi plaidei. Iamais dautafort. no fas dreit ni tort. quis uol men guerrei. pos auer lo dei. Lo iutiamen crei. demon senhor lorei. |
I | |
Ges defar siruentes nom tartz. ans lo fauc senes totz afans. tant es soptils mos genhs emartz. perquieu nai pres aital enans. (et) aitant de sort. q(ue) ueus mi estort. queill comte nill rei. nom for- feiron rei. |
Ges de far sirventes no˙m tartz ans lo fauc senes totz afans, tant es soptils mos genhs e m'arz per qu'ieu n'ai pres aital enans, e sai tant de sort que ve˙us mi estort, que˙ill comte ni˙ll rei no˙m forfeiron rei. |
II | |
Emas lo reis elcoms richartz. man per- donatz lurs mals talans. iamais guira utz ni naudoartz. nom do treguas nin talairans. ni ia dautafort. non fauc dr- eit ni tort. quis uol men guerrei. pos auer lo dei. |
E mas lo reis e˙l coms Richartz m'an perdonatz lurs mals talans, jamais Guirautz ni n'Audoartz no˙m do treguas ni˙N Talairans, ni ja d'Autafort; non fauc dreit ni tort qui˙s vol m'en guerrei, pos aver lo dei. |
III | |
Tant es fis deues totas partz. ami res- ta deguerral uans. pustela enson hueill qui men partz. si tot mo comensei en ans. pas nomaconort. ab guerra macort. quieu non tenc ni crei. negunautra lei. |
Tant es fis deves totas partz a mi resta de guerra˙l vans: pustela en son hueill qui me˙n partz! Si tot mo comensei enans pas no˙m a conort.. ac guerra m'acort, qu'ieu non tenc ni crei negun'autra lei. |
IV | |
Enoi gart diluns ni dimartz. ni sen- mana ni mes ni ans. nim lais per abril ni per martz. quieu non tracte com uengua dans. asels quem fan tort. eia us per fort. noi conquerran trei. lo pretz du(n) correi. |
E no˙i gart diluns ni dimartz ni senmana ni mes ni ans, ni˙m lais per abril ni per martz qu'ieu non tracte com vengua dans a sels que˙m fan tort; e ja us per fort no˙i conquerran trei lo pretz d'un correi. |
V | |
Cals ques fassa sos bos izartz. ieu men soi tostems engrans. com puescauer cai- rels edartz. elms (et) aubercx cauals ebra(n)s. cabaisom cofort. emtrac adeport. assaut etornei. donar edompnei. |
Cals que˙s fassa bos izartz, ieu me˙n soi tostems en grans com puesc aver cairels e dartz, elms et aubercx, cavals e brans c'ab aiso˙m cofort e˙m trac a deport assaut e tornei donar e dompnei. |
VI | |
Mos parsoniers es tan gaillartz. que uol las terras mos enfans. (et) ieu uueill len dar tan soi gartz. pueis diran que mals es bertrans. quar tot no lo port. mas amaluais port. uenra sous autrei. ans cabmi plaidei. |
Mos parsoniers es tan gaillartz que vol las terras mos enfans, et ieu vueill l˙en dar tan soi gartz? Pueis diran que mals es Bertrans quar tot no lo port, mas a malvais port venra, so˙us autrei, ans c'ab mi plaidei. |
VII | |
Iamais dautafort. no fas dreit ni tort. quis uol men guerrei. pos auer lo dei. |
Jamais d'Autafort no fas dreit ni tort, quis vol m'en guerrei pos aver lo dei. |
VIII | |
Lo iutiamen crei. demon senhor lorei. | Lo jutiamen crei de mon senhor lo rei. |
c. 96 r. | |
![]() |
B(er)tran de Born [G]es de far sirue(n)tes nom tarz. Anz lo faz be ses totz affanz. Tan sui suptils dengei(n)g (et) darz. Qades nai fait tan granz enanz. Qe tan sai desort qe ueus me(n) estort. Qe comte ni rei. Nom forsaran rei. [P]os lo reis el coms richarz. Man p(er) donat lor mals talanz. Jamais nazemars ni na(n)blarz. Nom don treguas ni talaranz. Qe ia dauta fort. No(m) renda maisort. Qis uoillam plaidei. pos auer lo dei. [E]u non gardi lusdi ni marz. Ni semana ni mes ni anz. Nim lais p(er) abril ni p(er) marz. Qe no(n) cerqe con ueigna danz. A cels qem fan tort. Eia mi p(er) fort. No conqueran rei. Lo prez dun corei. [M]os parsoniers es tan gaillarz. Qe uolla terra mos enfanz. |
c. 96 v. | |
![]() |
Ez eu uoill lendar. tan sui gartz. Pos diran qe mals es B(er)tranz. Qar tot noillo port Mas amaluatz port Verrai fe qeus dei. Qals (q)ab mi guerrei Tan sui fis de uas totas artz. A mi resta de guerra. uns panz Pustellen son oill quim parz. Si ben eu co(m)mensei enanz. Ges nom desconort. Qab guerram cofort. En nuillautra lei. Eu no uoill ni crei. Qui qe fassa sos bos eissarz Eu men sui totz te(m)ps mes engra(n)z. Com pousca auer cairellz edarz. Elms (et) ausbercs cauals ebranz. Abissom conort. Eteig(n) adeport. Assaut etornei. Donar (et) do(m)pnei. [L]o juzamen crei. Mon seignor lo rei. |
I | |
[G]es de far sirue(n)tes nom tarz. Anz lo faz be ses totz affanz. Tan sui suptils dengei(n)g (et) darz. Qades nai fait tan granz enanz. Qe tan sai desort qe ueus me(n) estort. Qe comte ni rei. Non forsaran rei. |
Ges de far sirventes no·m tarz anz lo faz be ses totz affanz tan sui suptils d’engeing et d’arz q’ades n’ai fait tan granz enanz qe tan sai de sort qe ve·us me·n estort qe comte ni rei no·m forsaran rei. |
II | |
[P]os lo reis el coms richarz. Man p(er) donat lor mals talanz. Jamais nazemars ni na(n)blarz. Nom don treguas ni talaranz. Qe ia dauta fort. No(m) renda maisort. Qis uoillam plaidei. pos auer lo dei. |
Pos lo reis e·l coms Richarz m’an perdonat lor mals talanz jamais N’Azemars ni N’Anblarz no·m don treguas ni Talaranz qe ja d’Autafort no·m renda mais ort qi·s voilla·m plaidei pos aver lo dei.
|
III | |
[E]u non gardi lusdi ni marz. Ni semana ni mes ni anz. Nim lais p(er) abril ni p(er) marz. Qe no(n) cerqe con ueigna danz. A cels qem fan tort. Eia mi p(er) fort. No conqueran rei. Lo prez dun corei. |
Eu non gardi lusdi ni marz ni semana ni mes ni anz ni·m lais per abril ni per marz qe non cerqe con veigna danz a cels qe·m fan tort e·i a mi per fort no conqueran rei lo prez d’un corei. |
IV | |
[M]os parsoniers es tan gaillarz. Qe uolla terra mos enfanz. Ez eu uoill lendar. tan sui gartz. Pos diran qe mals es B(er)tranz. Qar tot noillo port Mas amaluatz port Verrai fe qeus dei. Qals (q)ab mi guerrei |
Mos parsoniers es tan gaillarz qe vol la terra mos enfanz ez eu voill le·n dar tan sui gartz? pos diran qe mals es Bertranz! qar tot noill·o port mas a malvatz port verra·i fe qe·us dei qals c’ab mi guerrei. |
V | |
Tan sui fis de uas totas artz. A mi resta de guerra. uns panz Pustellen son oill quim parz. Si ben eu co(m)mensei enanz. Ges nom desconort. Qab guerram cofort. En nuillautra lei. Eu no uoill ni crei. |
Tan sui fis devas totas artz a mi resta de guerra uns panz pustell en son oill qui·m parz si ben eu commensei enanz ges no·m desconort q'ab guerra·m cofort en nuill autra lei eu non voill ni crei. |
VI | |
Qui qe fassa sos bos eissarz Eu men sui totz te(m)ps mes engra(n)z. Com pousca auer cairellz edarz. Elms (et) ausbercs cauals ebranz. Abissom conort. Eteig(n) adeport. Assaut etornei. Donar (et) do(m)pnei. |
Qui qe fassa sos bos eissarz eu me·n sui totz temps mes engranz com pousca aver cairellz e darz elms et ausbercs cavals e branz ab isso·m conort e teign a deport assaut e tornei donar et dompnei.
|
VII | |
[L]o juzamen crei. Mon seignor lo rei. | Lo juzamen crei mon seignor lo rei. |
c. 183 v. | |
![]() |
Bertrans de Born GEs de far sirue(n)tes nom tartz. Q(ue)nanz los fatz ses tortz affanz. Tant es sotils mes geins ema reitz. Que(m) sai gardar de totz enganz. Esai ta(n)t desort. Que uec uos me stort. Queil comte nil rei. Nom forfero(n) rei. Pois lo reis elo coms richartz. Man p(er)donat lurs mals talanz. Jamais naimars ni naychartz. No(m) don treuas ni tailaranz. Ni ia dautafort. No(m) lassa rai ort. Quis uolmen guerrei. Pois auerlo dei. Mos parsoniers es ta(n)t gainatz. Quel nol mate(r) ra asos enfanz. Et eudarai len tant soi gart. pos diran que mals es bertra(n)z. Tant camaluatz port. Nauran la lur sort. Eu lo li autrei. Quals cab mi plaidei. Pois fis es de uas totas partz. Amin sobra uns panz. pustulla en loill qui me(n)zi partz. Pois eu no com(m)cei enanz. p(er) patz nom conort. Cab guer |
c. 184 r. | |
![]() |
ra ma cort. Queu no tem ni crei. Negum autra lei. Quis uol fassa sos bels escartz. Queu men sui mes totz temps engranz. Com puosca auer cairels edar tz. Elmz eb aubercs cauals ebranz. Cab aisom con ort. Em tenc adeport. Assaut etornei. Donar edom nei. Eu no(m) gardi luns di ni martz. Ni setmanas ni mes ni ain. Nim lais p(er) abrils ni p(er) martz. Qeu no(m) serque co(m)uenga danz. Acel qui man tort. Et iab mi p(er) fort. No(m) conqueiran trei. Lo pretz dun correi. Nom cal dautafort. Mas far dreit ni tort. Quel iugamen crei. De mon sei(n)gnor lo rei. |
I | |
GEs de far sirue(n)tes nom tartz. Q(ue)nanz los fatz ses tortz affanz. Tant es sotils mes geins ema rr<i>tz. Que(m) sai gardar de totz enganz. Esai ta(n)t desort. Que uec uos me stort. Queil comte nil rei. Nom forfero(n) rei. |
Ges de far sirventes no·m tartz qu'enanz los fatz ses tortz affanz, tant es sotils mes geins e m'arrtz que·m sai gardar de totz enganz, e sai tant de sort que vec vos m'estort, que·il comte ni·l rei no·m forferon rei. |
II | |
Pois lo reis elo coms richartz. Man p(er)donat lurs mals talanz. Jamais naimars ni naychartz. No(m) don treuas ni tailaranz. Ni ia dautafort. No(m) lassa rai ort. Quis uolmen guerrei. Pois auerlo dei. |
Pois lo reis e·lo coms Richartz, man perdonat lurs mals talanz, jamais N'Aimars ni N'Aychartz no·m don trevas ni Tailaranz, ni ja d'Autafort no·m lassarai ort: qui·s vol me·n guerrei, pois aver·lo dei. |
III | |
Mos parsoniers es ta(n)t gainatz. Quel nol mate(r) ra asos enfanz. Et eudarai len tant soi gart. Pos diran que mals es bertra(n)z. Tant camaluatz port. Nauran la lur sort. Eu lo li autrei. Quals cab mi plaidei. |
Mos parsoniers es tant gainatz qu'el no·l materra a sos enfantz, et eu darai le·n tant soi gart? Pos diran: que mals es Bertranz! Tant c'a malvatz port, n'auran la lur sort eu lo li autrei, quals c'ab mi plaidei. |
IV | |
Pois fis es de uas totas partz. Amin sobra uns panz. pustulla en loill qui me(n)zi partz. Pois eu no com(m)cei enanz. p(er) patz nom conort. Cab guer ra ma cort. Queu no tem ni crei. Negum autra lei. |
Pois fis es devas totas partz a mi·n sobra uns panz: pustulla en l'oill qui me·nz·i partz! Pois eu mo commcei enanz, per patz no·m conort, c'ab guerra m'acort; qu'eu no tem ni crei negun' autra lei. |
V | |
Quis uol fassa sos bels escartz. Queu men sui mes totz temps engranz. Com puosca auer cairels edar tz. Elmz eb aubercs cauals ebranz. Cab aisom con ort. Em tenc adeport. Assaut etornei. Donar edom nei. |
Qui·s vol fassa sos bels escartz qu'eu me·n sui mes totztemps en granz cum puosca aver cairels e dartz, elmz et aubercs, cavals e branz; c'ab aiso·m conort e·m tenc a deport assaut e tornei donar e domnei. |
VI | |
Eu no(m) gardi luns di ni martz. Ni setmanas ni mes ni anz. Nim lais p(er) abrils ni p(er) martz. Qeu no(n) serque co(m)uenga danz. Acel qui man tort. Et iab mi p(er) fort. No(n) conqueiran trei. Lo pretz dun correi. |
Eu no·m gardi lunsdi ni martz, ni setmanas, ni mes, ni anz ni·m lais per abrils ni per martz, q'eu non serque com venga danz a cel qui m'an tort; et i ab mi per fort non conqueiran trei lo pretz d'un correi. |
VII | |
Nom cal dautafort. Mas far dreit ni tort. Quel iugamen crei. De mon sei(n)gnor lo rei. |
No·m cal d'Autafort mas far dreit ni tort, qu'el jutgamen crei de mon seignor lo rei. |
c. 169 r. | |
![]() |
Bertrans de born GEs de far siruentes nom tartz. Qe ua(n)z los fatz ses tortz affanz. Tant es sotils mos geins emartz quem sai gardar d(e) toz enganz. Esai tant de sort. Que uec uos me stort. Queil comte nil rei. Nom forfero(n) rei. Puois lo reis elo coms richartz. Man perdo- nat lurs mals talanz. Jamais naimars ni- naychartz. Nom don treuas ni talairanz. Ni ia dauta fort. No(m) lassarai ort. Quis uolmen guerrei. Puois auer lo dei. Mos parsoniers es tant gainatz. Quel uol materra asos enfanz. Et eudarai len tant soi gart. Puois diran que mals es bertra(n)z. Tant camaluatz portz. Nauran lalur sort. Eu |
c. 169 v. | |
![]() |
lo li autrei. Quals cab mi plaidei. Puois fis es de uas totas partz. Amin sobra uns panz. Pustulla en luoill qui me(n)zi partz. Puois ieu mo comencei enanz. P(er) patz nom conort. Cab guerra ma cort. Quieu no tem ni crei. Negun autra lei. Quis uol fassa sos bels escartz. Q(e)u men soi mes totz temps engranz. Com puosca auer cairels edartz. Elms et aubers cauals ebr- anz. Cab aisom conort. Em tenc adeport. As- saut etornei. Donar edomnei. Eu no(m) gardi luns di ni martz. Ni setmanas ni mes ni anz. Nim lais per abrils niper martz. Queu no(m) serque co(n)uenga danz. A cel qui man tort. Et iab mi per fort. Non conqueran trei. Lo pretz dun correi. Nom cal dautafort. Mais far dreit ni tort. Quel iutgame(n) crei. De mon seignor lo rei.
|
I | |
GEs de far siruentes nom tartz. Qe ua(n)z los fatz ses tortz affanz. Tant es sotils mos geins emartz quem sai gardar d(e) toz enganz. Esai tant de sort. Que uec uos me stort. Queil comte nil rei. Nom forfero(n) rei. |
Ges de far sirventes no∙m tartz, que vanz los fatz ses tortz affanz, tant es sotils mos geins e m’artz que∙m sai gardar de toz enganz. e sai tant de sort, que vec vos m’estort, que∙il comte ni∙l rei no∙m forferon rei. |
II | |
Puois lo reis elo coms richartz. Man perdo- nat lurs mals talanz. Jamais naimars ni- naychartz. Nom don treuas ni talairanz. Ni ia dauta fort. No(m) lassarai ort. Quis uolmen guerrei. Puois auer lo dei. |
Puois lo reis e lo coms Richartz m’an perdonat lurs mals talanz, jamais N’Aimars ni N’Aychartz no∙m don trevas ni Talairanz, ni ja d’Autafort. No∙m lassarai ort, qui∙s vol me∙n guerrei puois aver lo dei. |
III | |
Mos parsoniers es tant gainatz. Quel uol materra asos enfanz. Et eudarai len tant soi gart. Puois diran que mals es bertra(n)z. Tant camaluatz portz. Nauran lalur sort. Eu lo li autrei. Quals cab mi plaidei. |
Mos parsoniers es tant gainatz que∙l vol ma terra a sos enfanz. Et eu darai le∙n tant soi gart? Puois diran: que mals es Bertranz! Tant c'a malvatz portz n’auran la lur sort, eu lo li autrei quals c’ab mi plaidei. |
IV | |
Puois fis es de uas totas partz. Amin sobra uns panz. Pustulla en luoill qui me(n)zi partz. Puois ieu mo comencei enanz. P(er) patz nom conort. Cab guerra ma cort. Quieu no tem ni crei. Negun autra lei. |
Puois fis es devas totas partz a mi∙n sobra uns panz. Pustulla en l'uoill qui me∙nz∙i partz puois ieu mo comencei enanz. Per patz no∙m conort, c’ab guerra m’acort, qu'ieu no tem ni crei negun'autra lei. |
V | |
Quis uol fassa sos bels escartz. Q(e)u men soi mes totz temps engranz. Com puosca auer cairels edartz. Elms et aubers cauals ebranz. Cab aisom conort. Em tenc adeport. Assaut etornei. Donar edomnei. | Qui∙s vol fassa sos bels escartz, q'eu me∙n soi mes totz temps en granz com puosca aver cairels e dartz elms et aubers, cavals e branz. C’ab aiso∙m conort e∙m e∙m tenc a deport assaut e tornei, donar e domnei. |
VI | |
Eu no(m) gardi luns di ni martz. Ni setmanas ni mes ni anz. Nim lais per abrils niper martz. Queu no(n) serque co(n)uenga danz. A cel qui man tort. Et iab mi per fort. Non conqueran trei. Lo pretz dun correi. | Eu no∙m gardi lunsdi ni martz, ni setmanas ni mes ni anz, ni∙m lais per abrils ni per martz, qu'eu non serque con venga danz. A cel qui m’an tort et i ab mi per fort, non conqueran trei lo pretz d’un correi. |
VII | |
Nom cal dautafort. Mais far dreit ni tort. Quel iutgame(n) crei. De mon seignor lo rei. |
No∙m cal d’Autafort mais far dreit ni tort, qu'el jutgamen crei, de mon seignor lo rei |
189 r | |
![]() |
GEs nom desco - |
189 v | |
![]() |
I | |
GEs nom desco - nort sieu ai p(er) - dut. Que non chan emdeport. E nom aiut. Cum cobres autafort. Q(ue)u ai p(er)dut. del seignor demonfort. car la uolgut. Epuois tot merceian. Li sui ue(n) gutz denan. El coms enp(er)donan. Mare ceubut baisan. Eu noi dei auer dan. Que qem fezes antan. Ni lausengier non blan. |
|
II | |
III | |
IV | |
V | |
VI | |
A cura di Chiara Saltalamacchia, Maria Eugenia Savi, Marta Piergentili, Giorgia pernazza.
C. 121 r | |
![]() |
Jdem Bertrans . GEs eu nom desconort . Sieu ai perdut. Q(e) non chant em deport. Enomaiut. Co(n) cobres auta fort. Q(e)u ai rendut. Al seignor de niort. Car la uolgut. Epuois m(er) cian. Li sui uenguz denan. El coms emperdo nan. Ma retengut baisan. Ges non dei au(er) dan. Q(e) qemdises antan. Ni lausengier no(n) blan . Uasmi son p(er)iurat. Trei palazin. El catre uescomtat delemozin. Elidui penchenat. Peragorin. Eli trei comte fat. Englomezin. Ensestolsab gasto. Etuit lautrebaro. Me fei ron pleuiso. Elo coms de digo; En raimonz da uigno. Et anc uns nom tenc pro. Sil coms mes auinenz. Enon auars. Mout liserai ualens; en sos affars. Efis comus argenz. Humils ecars. El coms fassa lo se(n)z; Q(e) fai l amars. Qan ren ichaidebo. Vol q(e) ab lui sesto. Eso q(e) noill te pro. Gieta fors el sablo. Aissi taing de baro. Q(e) teingna so per do. Esel tol qe puois do; Ses pro tener amic. Tenc p(er)egal; Com faz mon enemic. Q(e) nom fai mal. Q(e) nun mo(n) ster antic. Me iureron main ric. Sobrun mesal. De saint marsal. Tals me pleui sa fe. non fezes plaig per me. Qanc noil estet ges be. Esa cordet ab se. So ues plui per ma fe. Lo comte uoill pregar. Q(e) ma maison. Mi- comant agardar. Eqelamdon. Cades mi- son auar. Tuit sist baron. Cab els no puosc estar. Ses (con)tenso. Ara mi pot cobrar. Lo coms ses mal estar. Et eu uas lui tornar. E servir et honrar. Enonouolgi far. Tro cal desampa
|
![]() |
rat sui uenguz de naimar. Domna ab cor auar. Q(e) p(ro)metre de dar. puois nom uolges colgar. Donases mun bai sar. Aissim podes ric far. E mon dan restau rar. Se dieus esainz m<o>an par. |
I | |
GEs eu nom desconort . Sieu ai perdut. Q(e) non chant em deport. Enomaiut. Co(n) cobres auta fort. Q(e)u ai rendut. Al seignor de niort. Car la uolgut. Epuois m(er) cian. Li sui uenguz denan. El coms emperdo nan. Ma retengut baisan. Ges non dei au(er) dan. Q(e) qemdises antan. Ni lausengier no(n) blan |
Ges eu no·m desconort, s’ieu ai perdut, que non chant e·m deport, e no m’aiut, con cobres Autafort, que ai rendut al seignor de Niort car l’a volgut. E puois mercian li sui venguz denan, e·l coms em perdonan m’a retengut baisan. Ges non dei aver dan que qe·m dises antan ni lausengier non blan. |
II | |
Uasmi son p(er)iurat. Trei palazin. El catre uescomtat delemozin. Elidui penchenat. Peragorin. Eli trei comte fat. Englomezin. Ensestolsab gasto. Etuit lautrebaro. Me fei ron pleuiso. Elo coms de digo; En raimonz da uigno. Et anc uns nom tenc pro |
Vas mi son perjurat, trei palazin e∙l catre vescomtat de Lemozin e li dui penchenat Peragorin e li trei comte fat Englomezin. E·N Sestols ab Gasto e tuit l’autre baro me feiron pleviso e lo coms de Digo, e·N Raimonz d’Avigno, et anc uns no∙m tenc pro. |
III | |
Sil coms mes auinenz. Enon auars. Mout liserai ualens; en sos affars. Efis comus argenz. Humils ecars. El coms fassa lo se(n)z; Q(e) fai l amars. Qan ren ichaidebo. Vol q(e) ab lui sesto. Eso q(e) noill te pro. Gieta fors el sablo. Aissi taing de baro. Q(e) teingna so per do. Esel tol qe puois do; |
Si·l coms m’es avinenz e non avars mout li serai valens en sos affars e fis comus argenz humils e cars. E∙l coms fassa lo senz qe fai la mars: qan ren i chai de bo vol qe ab lui s’esto, e so qe no ill te pro gieta fors el sablo. Aissi taing de baro, qe teingna so perdo, e s’el tol qe puois do. |
IV | |
Ses pro tener amic. Tenc p(er)egal; Com faz mon enemic. Q(e) nom fai mal. Q(e) nun mo(n) ster antic. Me iureron main ric. Sobrun mesal. De saint marsal. Tals me pleui sa fe. non fezes plaig per me. Qanc noil estet ges be. Esa cordet ab se. So vos plui per ma fe |
Ses pro tener amic tenc per engal com faz mon enemic qe no∙m fai mal. Q’en un monster antic me Jureron main ric sobr’un mesal. de Saint Marsal, tals me plevi sa fe, non fezes plaig per me. Q’anc no il estet ges be e s’acordet ab se. So vos plui per ma fe. |
V | .
|
Lo comte uoill pregar. Q(e) ma maison. Mi- comant agardar. Eqelamdon. Cades mi son auar. Tuit sist baron. Cab els no puosc estar. Ses (con)tenso. Ara mi pot cobrar. Lo coms ses mal estar. Et eu uas lui tornar. E servir et honrar. Enonouolgi far. Tro cal desampa rat sui uenguz de naimar. |
Lo comte voill pregar que ma maison mi comant agardar e qe la∙m don c’ ades mi son avar tuit sist baron. C’ab els no puosc estar ses contenso. Ara mi pot cobrar, lo coms ses malestar, et eu vas lui tornar, e servir et honrar e non o volgi far. Troc’al desamparat sui venguz de N’Aimar. |
VI | |
Domna ab cor auar. Q(e) p(ro)metre de dar. Puois nom uolges colgar. Donases mun bai sar. Aissim podes ric far. E mon dan restau rar. Se dieus esainz m<o>an par |
Domna ab cor avar qe prometr’e de dar, puois no∙m volges colgar, donases m’un baisar. Aissi∙m podes ric far e mon dar restaurar se Dieus e sainz m’anpar. |
A cura di Chiara Saltalamacchia, Maria Eugenia Savi, Marta Piergentili, Giorgia Pernazza.
C. 256 v | |
![]() |
Betranz deborn |
C. 257 r | |
![]() |
Ses pro tener amic. teing peregal. Coz faz mon enemic. Qui nom fai mal. Quen iureron ma(n)t ric sobru(n) mesal. Enun mo(n) ster antic desant ma(r)sal. Tals me pleui safe. No fe ces planch ses me. Qanc pois nomen tenc re. Eno lesteg ges be. Qar semes am(er)ce. Esa cordet abse Souos pliu p(er) mafe. |
SEs pro tener. amic. teing peregal. Coz faz mon enemic. Qui nom fai mal. Qen iureron ma(n)t ric sobru(n) mesal. Enun mo(n) ster antic desant ma(n)sal. Tals me pleui safe. No fe ces planch ses me. Qanc pois nomen tenc re. Eno lesteg ges be. Qar semes am(er)ce. Esa cordet abse Souos pliu p(er) mafe |
Ses pro tener amic teing per engal coz faz mon enemic qui no·m fai mal. Qe n’jueron mant ric sobr’un mesal en un monster antic de Sant Mansal. Tals me pleui sa fe no fe ces planch ses me q’anc pois no m’en tenc re e no·l esteg ges be. Qar se mes a merce e s’acorder ab se so vos pliu per ma fe. |
A cura di Chiara Saltalamacchia, Maria Eugenia Savi, Marta Piergentili, Giorgia Pernazza.
C. 63 v | |
![]() |
GEs eu nom desconort. Si eu bai p(er)dut |
![]() |
Sil coms mes aui(n)ez. Enon escars. Molt li seri ualenz. En sos affars. Efis com us argenz.Humils eclars. El coms fassa los senz.Qi fa(i) lamars. Qan res ichai debo.Vol qab lui sesto. Echo qe noil te pro.Gegta forse el sablo. Aissi tai(n)g de baro.Qe teigna son p(er)do. Esi tol qe pois do. Se(s) pro tener amic. tei(n)g p(er)engal. Com faz mon enemic.qe nom fai mal. Qen un mostier antic. De sant marsal. Me iureron mant ric. Sobrun mesal. Tals me pleui sa fe. No fezes plait ses me. Qanc pois no men te(n)c re. E noil estec ges be. Qar ses mes amerce. E sa cordet ab se. So uos p(er) lui p(er) ma fe. O conte uoill pregar. Qe ma maiso- Me coman agardar. o qelam do. Qades mi son auar. Tuit cist baro. Qab els no(n) puesc estar. Ses contenso. Ara me pot cobrar. Lo coms ses malestar. Et eu uas lui tornar. E s(er)uir (et) honrar. E non o uolgui far. Tro qal desamparar. Sui uengutz de naimar. [d]Ompna ab cor auar. De prometre de dar. po(s) nom uolez colgar. Donassez mun baisar Ai sim podez ric far. E mo(n) dan restaurar. Si deus efes ma(n)par. . |
I | |
GEs eu nom desconort. Si eu bai p(er)dut qeu no(n) cha(n)ten deport. Eno mauit. Com cobres auta fort. Qeu bai re(n)dut. Al seignor de niort. Qar la uulgut. E pos en m(er)ceian. Li sui uengutz de nan. El coms en p(er)donan. Ma rete(n)gut baisan. Ges non dei auerdan. Qe qem dissesa(n)tan. Ni lausengier no blan |
Ges eu no·m desconort si eu b’ai perdut q’eu non chant en deport e no m’auit com cobres Autafort q’eu b’ai rendut al seignor de Niort qar l’a vulgut. E pos en merceian li sui vengutz denan e•l coms en perdonan. m’a retengut baisan. Ges non dei aver dan qe qe•m disses antan ni lausengier no blan. |
II | |
[u] As me son p(er)iurat. trei palazi. Etuit li uescomtat. De lemozi. Eli dui penche- nat. Peire goizi. Eli trei (con)trafat. De(n)gol mesi. Ecentoill egaston. Etuit llautre baron. Mi feron pleuison. Elcomte de uion. Et un comte breton. Eramonda uignon. Et anc us nom tene pro |
Vas me son perjurat trei palazi e tuit li vescomtat de Lemozi e li dui penchenat. Peiregoizi e li trei contra fat. d' Engolmesi. E cento ill e Gaston, e tuit l l' autre baron mi feron plevison, e·l comte d'Evion et un comte Breton e Ramon d' Avignon et anc us nom tene pro. |
III | |
Sil coms mes aui(n)ez. Enon escars. Molt li seri ualenz. En sos affars. Efis com us argenz.Humils eclars. El coms fassa los senz.Qi fa(i) lamars. Qan res ichai debo.Vol qab lui sesto. Echo qe noil te pro.Gegta forse el sablo. Aissi tai(n)g de baro.Qe teigna son p(er)do. Esi tol qe pois do |
Si∙l coms m’es avinez e non escars molt li seri valenz en sos affars e fis com us argenz humils e clars. E∙l coms fassa los senz qi fai la mars: qan res i chai de bo vol q’ab lui s’esto e cho qe no il te pro gegta fors’e el sablo. Aissi taing de baro qe teigna son perdo e si tol qe pois do. |
IV | |
Se(s) pro tener amic. tei(n)g p(er)engal. Com faz mon enemic.qe nom fai mal. Qen un mostier antic. De sant marsal. Me iureron mant ric. Sobrun mesal. Tals me pleui sa fe. No fezes plait ses me. Qanc pois no men te(n)c re. E noil estec ges be. Qar ses mes amerce. E sa cordet ab se. So uos p(er) lui p(er) ma fe. |
Ses pro tener amic teing per engal com faz mon enemic qe no∙m fai mal. Q’en un mostier antic de Sant Marsal me jureron mant ric sobr’un mesal tals me plevi sa fe no fezes plait ses me. Q’anc pois no m’en tenc re e no·il estec ges be qar ses mes a merce e s’acordet ab se. So vos per lui per ma fe. |
V | |
[l] O conte uoill pregar. Qe ma maiso- Me coman agardar. o qelam do. Qades mi son auar. Tuit cist baro. Qab els no(n) puesc estar. Ses contenso. Ara me pot cobrar. Lo coms ses malestar. Et eu uas lui tornar. E s(er)uir (et) honrar. E non o uolgui far. Tro qal desamparar. Sui uengutz de naimar. |
[L]o conte voill pregar que ma maison me coman a gardar o qe la∙m do q’ades mi son avar tuit cist baro q’ab els non puesc estar ses contenso. Ara me pot cobrar lo coms ses malestar et eu vas lui tornar e servir et honrar e non o volgui far tro q’al desamparar sui vengutz de N’Aimar. |
VI | |
[d]Ompna ab cor auar. De prometre de dar. po(s) nom uolez colgar. Donassez mun baisar Ai sim podez ric far. E mo(n) dan restaurar. Si deus efes ma(n)par |
Dompna ab cor avar de prometr'e de dar pos no·m volez colgar donassez m'un baisar. Aisi·m podez ric far e mon dan restaurar si Deus e fes m'anpar. |
c.108r | |
![]() |
GEs nomi desconort. seu co(m) cobres auta fort. qeu ai ren dut. al segnor d(e)gisot. car la uol gut.epois enm(er)ceian.lin sui uen- guz d(e)nan.marete(n)gut baisan. noi dei mais au(er)dan qeq(e) niam tan. nilause(n)ger noi blan. |
c.108v | |
![]() |
Ses coms nes auinen.
|
![]() |
Cars emes am(er)ce. |
I | |
GEs nomi desconort. seu .ai p(er)dut. mon chan emo(n) d(e)port. co(m) cobres auta fort. qeu ai ren dut. al segnor d(e)gisot. car la uol gut.epois enm(er)ceian.lin sui uen- guz d(e)nan.marete(n)gut baisan. noi dei mais au(er)dan qeq(e) niam tan. nilause(n)ger noi blan. |
Ges no mi desconort, seu ai perdut, mon chan e mon deport com cobres Autafort q’eu ai rendut al segnor de Gisot, car la volgut. E pois en merceian lin sui venguz denan ma retengut baisan; no de mais auer dans, que que ni amtan, ni lausenger noi blan. |
II | |
Ses coms nes auinen. Enomes car. Molt lis(er)ai ualenz ensos afars. Efis com un argenz. humils eclars. El cons faicha lose(n) q(e) fai lama(r)s. Qeqan ichai d(e)bon. Vol q(e) alui seston Echo qenoil ten p(ro)n. Ceta fors elsablon. Aissi tang d(e)baron. Qete(n)ga son p(er)don. Esitol qepuois don. |
Ses coms nes avinen E no mes car, Molt li serai valens En sos afars E fis com un argenz, Humilis e clars Eˑl cons faicha lo sen Qe fai la mars: Qe qan i chai de bon, vol qe a lui s’eston, e cho qe noˑil ten pron Ceta forse l sablon Aissi teng de baron Que tenga son perdon E sˑil tol qe puois don. |
III | |
Vers mi son p(er)iurat. Trei palazi. Etuit liuesco(n)tat. Delimozi. Eli dui pezinat. P(er) engoli. Elitrei co(n)trafait. Degolinezi. Ence(n)tol en gaston. Etuit lautre baron. Mifeiron pleuiçon. Eloco(n)te deion. Ez un (con)te breton. Eranno(n) dauignon. Ezanc uns n(om) tenc p(ro)n. |
Vers mi son perjurat Trei palazi E tuit li vescontat De Limozi E li dui pezinat Perengoli E li trei contra fait D’Egolinezi. EˑN Centol en Gaston E tuit l’autre baron. Mi feiron plevicon E lo conte Deion Ez un conte breton. E Rannon d’Avignon Ez anc uns noˑm tenc pron. |
IV | |
Senz p(ro) tenir amic tenc p(er)igal. Co(m) faiz mon enemic. Qi no fai mal. Qe(n) iuron mai(n)t ric sobro(n) mesal. En un moster d(e)san marzal. Tal me pleui safe. No fezes plait ses me. Canc pois nom(en)te(n)c re. Eno lestes ges be.Cars emes am(er)ce. Esocordet abse. Cho nos pliu p(er)mafe. |
Senza pro tenir amic Tenc per igal Com faiz mon enemic Qi no fai mal Q’en iuron maint ric Sobr’on mesal En un monster De san Marzal Tal me plevi sa fe No fezes plait ses me C’anc pois no m’en tenc re; E no l’estes ges be Car se mes a merce E s’ocordet ab se Cho nos pliu per ma fe. |
V | |
Alco(n)te uoil p(re)iar q(e)ma maiso(n). Mi comant agardar oqellaz- don. Cades mison auar tuit cist baron. - Cabels no(n) puosc estar ses (con)te(n)zon. Ara mi pot cobrar. Loco(m)s ses malestar. Ez eu aliu tornar. Es(er)uir (et) honrar. Enono nolgui far. Tro qades ain parar. Siu uenguz. Denaimar. |
Alco(n)te uoil p(re)iar q(e)ma maiso(n). Mi comant agardar oqellaz- don. Cades mison auar tuit cist baron. - Cabels no(n) puosc estar ses (con)te(n)zon. Ara mi pot cobrar. Loco(m)s ses malestar. Ez eu aliu tornar. Es(er)uir (et) honrar. Enono nolgui far. Tro qades ain parar. Siu uenguz. Denaimar. |
177v | |
![]() |
GEs eu nom desconort. Sieu ai p(er)dut. Q(ue)u no(n) chant em deport. Eno maiut. Concob res au- tafort. Q(ue)uai rendut al sei(n)gnor de niort. Ca(r) la uolgut. Epois merceian li soi uengutz dena(n). El coms enp(er)donan. Ma retengut baisan. Ges noidei auer dan. Qui que(m) dises antan. Ni lausengier no(n) blan. Vas mison (per)iurat. Trei palazi. Elqatre uescom- tat. Delemozi. elidui penchenat. Pereigom. eli trei comte fat. Englomezi ensestols abgasto. Etuit lautre baro. Me feron pleuizon. Elo coms de digo. Eraimons dauigno. Etanc uns nom te(n)c pro. Sil coms mes auinens. Eno(n) auars. Mout liser- ai ualens. Ensos affars. Efis com us argens. hu- mils ecars. El coms fassa lo sens. Que fai lamars. Quan ren ichai de bon. Vol que ablui sesto. Eso q(ue) nol te pro. Gieta fors el sablo. Aisi tai(n)g de baro. Q(ue) tei(n)gna so perdo. Esel tol que pois do. Ges pro tener amic. Tenc p(er) egal. Com fas mon enemic. Qui no (n) fan mal. Quenun mostier antic. De san marsal. Qui me iureron man ric. Sobru(n) misal. Tals me pleuissa fe. No(n) fezetz plag les me. Quanc noill estet ges be. Car se mes amerce. Esa cordet ab se. Souos pliu p(er) ma fe. Lo comte uoill pregar. Que ma maison. Mi co- mant agardar. Oque lam don. Cades mi son au- ar. Tut sist baron. Cab els no(n) puosc estar. Sos co(n) tenson. Ara mi pot cobrar. lo coms ses mal estar. Et ieu uas lui tornar. Eseruir et onrar. Enono |
178r | |
![]() |
uolgui far. Tro cal desamparat. Sui uengutz de nai- mar. Domna ab cor auar. De prometre de dar. pois no(m) uoletz colgar. domna ses mun baisar. Aissim podes ric far. Emon dan restaurar. Se dieus esainz man par. |
I | |
GEs eu nom desconort. Sieu ai p(er)dut. Q(ue)u no(n) chant em deport. Eno maiut. Concob res au- tafort. Q(ue)uai rendut al sei(n)gnor de niort. Ca(r) la uolgut. Epois merceian li soi uengutz dena(n). El coms enp(er)donan. Ma retengut baisan. Ges noidei auer dan. Qui que(m) dises antan. Ni lausengier no(n) blan. |
Ges eu no•m desconort s’ieu ai perdut, qu’eu non chant e•m deport e no m’aiut concob res Autafort qu’eu ai rendut al seingnor de Niort car l’a volgut, e pois merceian li soi vengutz denan, e•l coms en perdonan, m’a retengut baisan, ges no•i dei aver dan, qui que•m dises antan, ni lausengier non blan.
|
II | |
Vas mison (per)iurat. Trei palazi. Elqatre uescom- tat. Delemozi. elidui penchenat. Pereigom. eli trei comte fat. Englomezi ensestols abgasto. Etuit lautre baro. Me feron pleuizon. Elo coms de digo. Eraimons dauigno. Etanc uns nom te(n)c pro. |
Vas mi son perjurat trei palazi e•l catre vescomtat De Lemozin e li dui penchenat Pereigom e li trei comte fat Englomezi. E•n se prols ab Gasto e tuit l’autre baro me feron pevizon e lo coms de Digo e Raimons d’Avignon et anc uns n•om tenc pro. |
III | |
Sil coms mes auinens. Eno(n) auars. Mout liser- ai ualens. Ensos affars. Efis com us argens. hu- mils ecars. El coms fassa lo sens. Que fai lamars. Quan ren ichai de bon. Vol que ablui sesto. Eso q(ue) nol te pro. Gieta fors el sablo. Aisi tai(n)g de baro. Q(ue) tei(n)gna so perdo. Esel tol que pois do. |
Si⋅l coms m’es avinens, e non avars, mout li serai valens, en sos affars, e fis com us argens, humils ec ars, e⋅l coms fassa lo sens, que fai l’amars. Quan ren i chai de bon, vol que ab lui s’esto, e so que no⋅l te pro, gieta fors el sablo. Aisi taing de baro, que teingna so perdo, e s’el tol que pois do.
|
IV | |
Ges pro tener amic. Tenc p(er) egal. Com fas mon
|
Ges pro tener amic tenc per egal com fas mon emic qui non fai mal. Que un mistier antic de San Marsal qui me Jureron man ric sobrun misal tals me plevissa fe non fezes plag ses me qu'anc no⋅ill estet ges be car se mes a merce e s'acorbet ab fe so vos pliu per ma fe. |
V | |
Lo comte uoill pregar. Que ma maison. Mi co- mant agardar. Oque lam don. Cades mi son au- ar. Tut sist baron. Cab els no(n) puosc estar. Sos co(n) tenson. Ara mi pot cobrar.lo coms ses mal estar. Et ieu uas lui tornar. Eseruir et ornar. Enono uolgui far.Tro cal desampart. Siu unengutz de nai- mar. |
Lo comte voill pregar que ma maison mi comant a gardar o que la•m don, c’ades mi son avar tut sist baron, c’ab els non puosc estar sos contenson ara mi pot cobrar lo coms ses malestar, et ieu vas lui tornar e servir et ornar, e no no volgui far troc'al desamparat soi unengutz de N'Aimar. |
VI | |
Domna ab cor auar. De prometre de dar. pois no(m) uoletz colgar. domna ses mun baisar. Aissim podes
|
Domna ab cor avar, de prometr’e de dar, pois no⋅m volez colgar, domnases m'un baisar. |
163r | |
![]() |
Bertrams de born. |
![]() |
rai ualens. Ensos affars. Efis com us arge(n)s.
humils ecars. El coms fassa lo sens. Que fai la- |
I |
|
GEs eu nom desconort. Sieu ai perdut. Queu no(n) chant em deport. Eno maiut. Con cob- res autafort. Queu ai rendut al seignor
de niort. Car la uolgut. Epuois emerceian li soi uengutz denan. El coms enperdonan. Ma rete(n)- gut baisan. Ges noi dei auer dan. Qui quem dis- ses autan. Noi lausengier no(n) blan. |
Ges eu no•m desconort s’ieu ai perdut, qu’eu non chant e•m deport e no m’aiut con cobres Autafort qu’eu ai rendut al seignor de Niort car l’a volgut, e puois e merceian li soi vengutz denan, e•l coms en perdonan m’a retengut baisan, ges no•i dei aver dan, qui que•m disses autr’an, ni lausengier non blan. |
II | |
Vas mison periurat. Trei palazi. Elcatre ues- |
Vas mi son perjurat trei palazi e•l catre vescomtat De Lemozin e li dui penchenat Peiragozin e li trei comte fat Englomezin E•N Seprols ab Gasto e tut l’autre baro me feron pevizon e lo coms de Digo e Raimons d’Avignon et anc uns n•om tenc pro. |
III | |
Sil coms mes auinens. Eno(n) auars. Mout lise- rai ualens. Ensos affars. Efis com us arge(n)s. humils ecars. El coms fassa lo sens. Que fai la- mars. Quan ren ichai de bon. Vol que ablui sesto. Eso que nol te pro. Gieta fors el sablo. Aisi tai(n)g de baro. Que teigna so perdo. Esel tol que pois do. |
Si·l coms m’es avinens, e non avars, mout li serai valens, en sos affars, e fis com us argens humils et cars, e·l coms fassa lo sens, que fai la mars. Quan ren i chai de bon, vol que ab lui s’esto, e so que no·l te pro, gieta fors el sablo. Aisi taing de baro, que teigna so perdo, e s'el tol que pois do. |
IV | |
Ges p(ro) tener amic. Tenc per egal. Com fas
|
Ges pro tener amic tenc per egal com fas mon enemic qui non fai mal. Qenun mostier antic de San Marsal qui me jureron man ric sobrun missal. Tals me ple vissa fe non fezez plag les me q'uanc no·ill estet ges be car se mes a merce e s'acordet ab se so ves pliu per ma fe. |
V | |
Lo comte uoil pregar. Que ma maison. Mi comant agardar. O que lam don. Cades mi son auar. Tut sist baron. Cab els no(n) puosc e- star. Ses contenson. Ara mi pot cobrar. lo co- ms ses mal estar. Et ieu uas lui tornar. Et ser- uir et ornar. Enono uolgui far.Tro cal des- amparat. Soi uengutz de naimar. |
Lo comte voil pregar que ma maison mi comant a gardar o que la•m don, c’ades mi son avar tut sist baron, c’ab els non puosc estar ses contenson. Ara mi pot cobrar lo coms ses malestar. Et ieu vas lui tornar et servir et ornar, e no no volgui far troc'al desamparat soi vengutz de N'Aimar. |
VI | |
Domna ab cor auar. De prometre de dar. Pu- ois nom uolez colgar. Dona ses mun baisar. |
Domna ab cor avar, de prometr’e de dar, puois no·m volez colgar, donases m’un baisar. |
c.230r | |
![]() |
S(ire). b(er)tran delbort. GEs non mi desconort. sieu ai perdut. qe no(n) chant e deport. e non maiut. con cobres autefort. cui ai rendut. alseinhor de niort. qar lauolgut. e qar enmerce ian. lensui uengutz denan. el coms enperdonan. ma reten gut baizan. ieu noi cuit auer dan. q(e) qen dieisses antan. ni lausengier nonblan.
Sjl coms mes auinenz. e no me(s) VAs mi son periurat. dui palazi. |
![]() |
dui penchenat. engolmezi. en sentolls den gasto. e tut llau tre gasco. en raymons dauinho. el seinhers de diio. ab lo comte breto. miferon fermazo. ez a(n)c uns nom tenc pro. SEs pro tener amic. tenc per aital. con fas mon enemic. qe nom fa mal. mi iureron mant ric. sus un missal . en un moster antic . de san maissal. tals mi pleuic safe . non feses plag ses <fe>me . qanc uns nomen tenc re . nili souenc de me . nill me(n) bret masde se . qant simes en merce . e non estet ges be.
Al comte uueilh pregar. de ma |
c.230v | |
![]() |
MA bella esmendas gar. hueimai(s) de sordeiar. qe ia permeilhurar. non la cal trebailhar. qel mon non sai sapar. de ioi ni de parllar. ni debell donneiar. DOnna ab cor auar. de prome |
I | |
S(ire). b(er)tran delbort. GEs non mi desconort. sieu ai perdut. qe no(n) chant e deport. e non maiut. con cobres autefort. cui ai rendut. alseinhor de niort. qar lauolgut. e qar enmerce ian. lensui uengutz denan. el coms enperdonan. ma reten gut baizan. ieu noi cuit auer dan. q(e) qen dieisses antan. ni lausengier nonblan. |
Sire Bertran del Bort
Ges non mi desconort |
II | |
Sjl coms mes auinenz. e no me(s) cars. mut liserai ualentz. en sos afars. e fis confins argens. amics eclars. el coms segalos senz. qe sec limars. qe so q(e)lles de pro. uol ben qab lieis se sto. e so qi noilles bo. geta foralsa blo. qaissistainh debaro. q(e) fas sa son perdo. e si toll q(e) pueis do. |
Siˑl coms m’es avinens E no mes cars Mut li serai valentz En sos afars E fis confins argens Amics e clars Eˑl coms sega los senz Qe sec li mars Qe so qelles de pro. Vol ben q’ab lieis s’esto E so qi noˑill es bo Geta for al sablo. Q’aissis tainh de baro Qe fas sa son perdo E si toll qe pueis do. |
III | |
Siˑl coms m’es avinens E no mes cars Mut li serai valentz En sos afars E fis confins argens Amics e clars Eˑl coms sega los senz Qe sec li mars Qe so qelles de pro. Vol ben q’ab lieis s’esto E so qi noˑill es bo Geta for al sablo. Q’aissis tainh de baro Qe fas sa son perdo E si toll qe pueis do. |
Vas mi son periurat Dui palazi E tut li vescontat De Lemozi E li trei peirefat Peiragorci E li dui penchenat Engolmezi. Eˑn Sentolls den Gasto. E tut l’autre gasco. Eˑn Raymons d’Avinho. Eˑl seinhers de Diio. Ab lo comte breto Mi feron fermazo Ez anc uns nom tenc pro. |
IV | |
SEs pro tener amic. tenc per aital. con fas mon enemic. qe nom fa mal. mi iureron mant ric. sus un missal . en un moster antic. de san maissal. tals mi pleuic safe. non feses plag ses <fe>me. qanc uns nomen tenc re. nili souenc de me. nill me(n) bret masde se. qant simes en merce. e non estet ges be. |
Ses pro tener amic Tenc per aital Con fas mon enemic Qe nom fa mal Mi iureron mant ric Sus un missal En un moster antic De san maissal Tals mi pevic sa fe Mom feses plag ses me. Q’anc uns no m’en tenc re; Ni li sovenc de me nˑill men bret mas de se qant si mes en merce e non estet ges be |
V | |
Al comte uueilh pregar. de ma maiço. qelamiman gardar. e qe lam do. qades mison auar. aqist baro. qablur no(n) puesc durar. ses contenso. hueimais mi po cobrar. le coms ses mal estar. e ieu ablui tornar. e ser uir e onrar. e non ocuidei far. tro al dezamparar. sui uengutz de naimar. |
Al comte vueilh pregar De ma maiço Qe la mi man fardar E qe laˑm do Qades mi son avar A qist baro Ses contenso Huemais mi po cobrar Le coms ses mal estar E ieu ab lui tornar E servir e onrar E non ocuidei far Tro al dezamoarar Sui vengutz de N’Aimar |
Tornada | |
MA bella esmendas gar. hueimai(s) de sordeiar. qe ia permeilhurar. non la cal trebailhar. qel mon non sai sapar. de ioi ni de parllar. ni debell donneiar. |
Ma bella es mendas gar Huemais de sordeiar Qe ia per me ilhurar Non la cal trebailhar Q’el mon non sai saper De ioi ne de parlar Ni de bel donneiar |
Tornada | |
DOnna ab cor auar. de prome tre de dar. donassesmun baissar. e so uoliasfar. poiriasmi refar. e ma perdaesmendar. si dombres dieus mi gar. |
Donna ab cora var De prometre de dar Donas es mun baissar E so volias far Poirias mi refar E ma perda es mendar Si dombres dieus mi gar |
A cura di: Serena Vestri, Martina Cecchini, Chiara Durastante e Miriana Martoni
228r-v | |
![]() |
S(enhe)r b(er)tran delbord. Mailolin ioglars mau lastruc. pos acomdat mahom de uos. e mi uenes qerre chansos. entale(n)t ai qieus enuailha. qar iest auols e semblasbos. mieills fora foses campios. qe uiure dautrui corailha. Aital solatz maues faissuc. qautroms enseriaenuios. ezes plus nescis qe mo(n)tos. e canta plus clar li grailha. porc qo(m) regarda millargos. Fai meil- hor escoutar qe uos. o nafrat |
![]() |
qam hom lo tailha. Qieus apellaua paoruc. sembla ria qe uers non fos. qar iest g(ra)nz e ioues etos. far semblan qaias corailha. mas lai on lebres es leos. uos est uollpills enuail- hos. flacs ses tota defensailha De di(n)tz iest plus caus dun sauc. ez as maior cors cuns soiros. mas le feges et le polmos. es grans sotz la cabeçailha. ez iest de matin someilhos. q(e) qious sona un mot o dos. fassembla(n) q(e) nos encailha. Mal uos tenen per asertuc. darmas en la ost delsbasclos. q(e) un non hia dels garços. qe denan uos no(n) assailha. sis defendian ab melos. cascus intrerianz qe uos. saui as elm e uentailha. Lai onsentes raustir mo(n)tos. uos fas delintrar pluscochos. qal pal ni alaserrailha. E non es tan grans le roinhos. |
![]() |
qen un sol morsell o endos. non llen passes qil uos tailha. Raimon de planell qar es pros. uueilh qauial siruentes de uos. el sons iescan ab trebailha. Car sordei chantatz qe paos. e ga- uainhatz los motz els sos. P(er) qes folls qilos uos bailha. |
I | |
Ser. B(er)tran delbord. Mailolin ioglars mau lastruc. pos acomdat mahom de uos. e mi uenes qerre chansos. entale(n)t ai qieus enuailha. qar iest auols e semblasbos. mieills fora foses campios. qe uiure dautrui corailha |
SenherBertran del Bord. Mailolinjoglarsmaulastruc. posacomdatmahom de vos. e mivenesqerrechansos. entalent ai q’ieּּּּ·us enuailha. qariestavols e semblasbos. mieillsfora fosescampios. qeviured’autruicorailha. |
II | |
Aital solatz maues faissuc. qautroms enseriaenuios. ezes plus nescis qe mo(n)tos. e canta plus clar li grailha. porc qo(m) regarda millargos. Fai meil- hor escoutar qe uos. o nafrat qam hom lo tailha. |
Aitalsolatzm’avesfaissuc. q’autr’omsenseriaenuios. ezesplus nescisqemontos. e cantaplus clar li grailha. porcq’omregardamillargos. fai meilhorescoutarqevos. o nafratqamhom lo tailha. |
III | |
Qieus apellaua paoruc. sembla ria qe uers non fos. qar iest g(ra)nz e ioues etos. far semblan qaias corailha. mas lai on lebres es leos. uos est uollpills enuail- hos. flacs ses tota defensailha |
Q’ie-usapellavapaoruc. Semblaria qevers non fos. qariestgranze jovesetos. far semblanq’aiascorailha. mas lai on lebres esleos |
IV | |
De di(n)tz iest plus caus dun sauc. ez as maior cors cuns soiros. mas le feges et le polmos. es grans sotz la cabeçailha. ez iest de matin someilhos. q(e) qious sona un mot o dos. fassembla(n) q(e) nos encailha. |
De dintziest plus caus dun sauc. ez as maiorcorscunssoiros. mas le feges et le polmos. Esgrans sotz la cabeçailha. eziestde matin someilhos. qeqi’oussona un mot o dos. fassemblanqe nos encailha |
V | |
Mal uos tenen per asertuc. darmas en la ost delsbasclos. q(e) un non hia dels garços. qe denan uos no(n) assailha. sis defendian ab melos. cascus intrerianz qe uos. saui as elm e uentailha. |
Mal vostenen per asertuc. d’armasen la ostdelsbasclos. qe un nonhia delsgarços. qedenanvos nonassailha. sis defendian ab melos. cascusintrer’ ianzqevos. s’ avias elm e ventailha. |
VI | |
Lai onsentes raustir mo(n)tos. uos fas delintrar pluscochos. qal pal ni alaserrailha. |
Lai onsentesraustirmontos. vosfas del’intrar pluscochos. q’al pal ni alaserrailha |
VII | |
E non es tan grans le roinhos. qen un sol morsell o endos. non llen passes qil uos tailha. |
E non es tan grans le roinhos. q’en un sol morsell o endos. nonl’enpassesqilvostailha. |
VIII | |
Raimon de planell qar es pros. uueilh qauial siruentes de uos. el sons iescan ab trebailha. |
Raimon de planellqar es pros. vueilhq’auial sirventes de vos. el sons iescan ab trebailha |
IX | |
Car sordei chantatz qe paos. e ga- uainhatz los motz els sos. P(er) qes folls qilos uos bailha. |
Carsordeichantatzqepaos. e gavainhatzlosmotzelssos. Perq’esfolls qilosvosbailha |
A cura di Roberta Cacchiarelli, Enrico Pelliccioni, Laura Daniela Barranca, Gaia Natalizi.
S(enho)r. B(er)tran del bord MIez siruentes uueilh far dels reis amdos. q(e)n brieuueirem qaura mais cauailhiers. del ualen rei de castella nanfos. caug dir qe uen euolra sodadiers. richarz metra amueis ea sesti- ers. aur e argen e te(n) sabenana(n)- sa. metre donar e no(n) uol safian za. anz uol gerra mais qe qaillae sparuiers. |
|
SAmdui li rei son prou ni cora ios. enbrieu ueirem camps io(n)- catz deqartiers. delms e descutz e debranz e darços. e defendutz per bustz tro alsbraiers. esara- ge ueirem anar destriers. e per costatz e per piechz manta lan za. e gaug e plor e dol ealegra(n) ça. le perdrer granz el gasainhz er sobriers. |
|
![]() |
TRo(m)pas tabors seinheras e penos. e entreseinhs e cauals blancs e niers. uerrem enbrieu qel se - gles fera bos. qes hom tolra lauer als usuriers. e per camis no(n)ana ra saumiers. iorn afiçatz nibor- ies ses duptansa. nimercadiers qiuenga de uer frança. anz se - rarics qitolra uolontiers. |
MAs sel reisuen ieu ai endieu fi- ansa. qieu sera uius o serai per qartiers. e si sui uius o serai er mi gran benanansa. e se ieu mueir er mi grans deluiriers. |
S(enho)r. B(er)tran del bord | Senhor Bertran del Bord |
I | |
MIez siruentes uueilh far dels reis amdos. q(e)n brieuueirem qaura mais cauailhiers. del ualen rei de castella nanfos. caug dir qe uen euolra sodadiers. richarz metra amueis ea sesti- ers. aur e argen e te(n) sabenana(n)- sa. metre donar e no(n) uol safian za. anz uol gerra mais qe qaillae sparuiers. |
Miez sirventes vueilh far dels reis amdos q'en brieu veirem q'avra mais cavailhiers del valen rei de Castella N'Anfos c'aug dir qe ven e volra sodadiers. Richarz metra a mueis e a sestiers aur e argen e ten sa benanansa metr' e donar e non vol s'afianza anz vol gerra mais qe qailla esparviers. |
II | |
SAmdui li rei son prou ni cora ios. enbrieu ueirem camps io(n)- catz deqartiers. delms e descutz e debranz e darços. e defendutz per bustz tro alsbraiers. esara- ge ueirem anar destriers. e per costatz e per piechz manta lan za. e gaug e plor e dol ealegra(n) ça. le perdrer granz el gasainhz er sobriers. |
S’amdui li rei son pro ni coratjos,
en brieu veirem champs jonchatz de quartiers
d’elms e d’escutz e de brans e d’arzos
e de fendutz per bustz tro als braiers;
et arratge veirem anar destriers
e per costatz e per pechs mainta lanza
e gauch e plor e dol e alegrança.
le perdrer granz e·l gasainhz er sobriers.
|
III | |
TRo(m)pas tabors seinheras e penos. e entreseinhs e cauals blancs e niers. uerrem enbrieu qel se - gles fera bos.qes hom tolra lauer als usuriers. e per camis no(n)ana ra saumiers. iorn afiçatz nibor- ies ses duptansa. nimercadiers qiuenga de uer frança. anz se - rarics qitolra uolontiers. |
Trompas tabors seinheras e penos e entreseinhs e cavals blancs e niers verrem en brieu qe·l segles fera bos qes hom tolra l'aver als usuriers. e per camis non anara saumiers jorn afiçatz ni bories ses duptansa ni mercadiers qi venga dever França anz sera rics qi tolra volontiers. |
IV | |
MAs sel reisuen ieu ai endieu fi- ansa. qieu sera uius o serai per qartiers. e si sui uius o serai er mi gran benanansa. e se ieu mueir er mi grans deliuriers. |
Mas se·l reis ven, ieu ai en Dieu fiansa |
I, 1 v. 1 |
A C D F I K M R T U V a |
Non puosc mudar mon chantar non esparga Non estarai mon chantar non esparia Non puosc mudar un chantar non esparga [.]on posc mudar q’un chantar non esparia Non puosc mudar un chantar non esparga Non puosc mudar un chantar non esparga No puesc mudar q’un chantar non esparia Non estaray mon chantar non esparia Non muderai mon cantar non esparga Non pusc mudar mon chantar non esparia Non puesc mudar mon cantar non esparia Non laisserai mon chantar non l’esparia |
I, 2 v. 2 |
A C D F I K M R T U V a |
pois N’Oc e Non ant mes fuoc e traich sanc pus N’Oc e Non an mes foc e fach sanc puois Oc e Non a mes foc e trat sanc pos Oc e No ha mes foc e trait sanc pos N’Oc e Non ant mes foc e traig sanc pos N’Oc e Non a mes foc e trag sanc pueis N’Oc e Non ha mes fuec e trach sanc pus N’Oc e No an mes foc e fag sanc pois N’Oc e No a mes fioc e trait sang pos N’Oc e No a mes foc e trait sanc pos Oc e No a mes foc e trait sanc pos Hoc e Non an mes foc e trait sanc |
I, 3 v. 3 |
A C D F I K M R T U V a |
car grans gerra fai d’escars seignor larc e gran guerra fa d’escars senhor larc car granz guerra fai d'escars seingnor larc qe granz guerras fan d’escars segnor larc car grans guerra fai d’escars seignor larc car grans guerra fai d’escars seignor larc qar grans gerra fa d’escas seinhor larc e grans guerras fan d’escas senhor larc car grans geras fay d’escars segnor larc car gran gerra fai d’escars seingnier larc car gran gerra fai d’escars seinher larc qe guerra fai descrose segnor larc. |
I, 4 v. 4 |
A C D F I K M R T U V a |
per qe·m plai ben dels reis auzir la bomba per que mi play dels reys, quan vey lur bomba per qe·m plai ben dels reis auzir la bonba per qe·m plaz ben dels reis vegcer la bomba per que·m plai ben dels reis auzir la bomba per qe·m plai ben dels reis auzir la bomba per que·m plai ben del rei si·n vei la bonba per que me play dels reys can vei lur bomba per ce·m sap bon del rei si·n vei la la bona per qe·m plai ben del rei vezer la bomba per qe·m plai ben del rei vezer la bomba per qe·m saub bon del rei vezer la tumba |
I, 5 v. 5 |
A C D F I K M R T U V a |
que n’aion ops paisson, cordas e pom e·ns hi an ops pals e cordas e pon qe n’aion obs paisson, cordas e pom qe n’aion ops tendas, cordas e pom que n’aion obs paisson, cordas e pom que n’aion obs paisson cordas e pom qe ill agron ops paisson, cordas e pom e·ns aio ops pals e cordas e pom e l’aion ops paixo cordas y pom qe·n n’aiam ops passen, cordas e pon qe n’aiam ops passer, cordas et pon on aion ops paixen cortes e com |
I, 6 v. 6 |
A C D F I K M R T U V a |
e·n sion trap tendut per fors jazer e·n shian trap tendut per forz jazer e sion trap tendut per fors jazer e·n sion trap tendut per fors jazer e·n sion trap tendut per fors jazer e·n sion trap tendut per fors jazer e·n sion trap tendut per for jaser e·n sian draps tendutz per fors jazer e·n sio trop tendut per fors giaser e sio·m drap tengut per fors jaser e sion drap tenduz per fors jaxer e sion trap tendut per feur jazer, |
I, 7 v. 7 |
A C D F I K M R T U V a |
e·nz encontrem a milliers et a cens e·ns ainassem a milhers et a cens e·nz encontrem a meillers et a sens e s’encontrem a milliers et a cenz e·nz encontrem a milliers et a sens e·nz encontrem a milliers et a sens e·ls encontrem a milhiers e a cenz e·ns amassem a miliers e a cens e·ns atrobem a miliers et a cens e s’encontrem a miglier e da cenz e s’emcontrem a migler et da cen e s'aviste[n] a mil[l]iers et a cui |
I, 8 v. 8 |
A C D F I K M R T U V a |
si c’apres nos en chant hom puois de gesta si qu’apres non en chant hom de la gesta tant q’apres nos en chant om puois de gesta si q’apres nos en chant on de la gesta si c’apres nos en chant on de la gesta si c’apres nos en chant on de la gesta si q’apres nos en chant hon de la gesta si c’apres nos en chant hom de la gesta si c’apros non ne cant hom de la giesta si q’apres nos cant on pois de la gesta si g’apres nos cant on puoi de la gesta si q'a pres lor en chant on de la gesta. |
II, 1 v. 9 |
A C D F I K M R T U V a |
Q’ieu n’agra colp receubut en ma targa Colps n’agra ieu receubutz en ma taria Qu’ieu n’agra colp receubut en ma targa [.]u n’agra colps receubutz en ma taria Qu’ieu n’agra colp reseubut e ma targa Qu’ieu n’agra colp resenbut en ma targa Ieu n’agra colp receuput en ma taria Colps n’agra ieu receubutz en ma taria Q’ieu n’agra recebut e ma targia - Q’eu n’aia colp recebut en ma taria Q’eu n’aia colps recebutz en ma taria Q’ieu m’agra colp receuput e ma taria |
II, 2 v. 10 |
A C D F I K M R T U V a |
e faich vermeil de mon gonfanon blanc e fag vermelh de mon gonfainon blanc; e faich vermeill de mon confanon blanc e fait vermeill de mon confanon blanc e faig vermeill de mon confanon blanc e fag vermeill de mon confanon blanc e fach vermeilh de mon confanon blanc e fayt vermelh de mon guoffayno blanc e fait vermegll de mon gonfano blanc, e fait vermeilh de mon gonfanon blanc e faitz vermeilh de mon gonfanon blanc e faig us miells de mon gonfanon blanc |
II, 3 v. 11 |
A C D F I K M R T U V a |
mas per aisso m’en soffrisc e m’en parc mas per aisso m’en sofri e m’en parc mais per aisso m’en soffrisc e m’en parc mas per aisso m’en suffier e m’en part mas per aisso m’en soffric e m’en parc mas per aisso m’en soffric e m’en parc mas per aiço m’en suefri e m’en parc mays per ayso m’en suefri e m’en parc mais per aiso m’en fuc et m’en part - mais per aiço m’en sufri e m’en parc mas per aizo m’en sufri e m’en parc mas per aizo m’en suffric e m’en parc |
II, 4 v. 12 |
A C D F I K M R T U V a |
que N’Oc e Non vei que un dat mi plomba; mo N’ Oc e Non que ab us datz mi plomba; que Oc e Non vei que un dat mi plomba qe N’Oc e No conosc q’un dat mi plomba; que N’Oc e Non vei que un dat mi plomba que N’Oc e Non vei que un dat mi plomba, pueis N’Oc e Non conois q’un dat mi plomba mo N’Oc e No c’ap datz mi plomba. - que Oc e No me par qu’el dantç me plonba, qe N’ Oc e Non sap ben qe un dat mi plomba, qe Oc e No sap ben q’un datz me plomba qar Hoc e Non conois q’om datz li plumba |
II, 5 v. 13 |
A C D F I K M R T U V a |
mas non ai ges Lezinan ni Rancom e non es mieus li Senhal ni·l Rancom, mais eu non ai ges Lezignan ni Rancom, + q’eu non hai ges Lisignan ni Rancom mas eu non ai Lenzignan ni Rancom. mas eu non ai Lenzignan ni Rancom, e non es mieus Lezianz ni Rancon e non es meus li Senhas ni·l Rancon e no es mieus Lesinha ni Racum, ma non es meus Licinas ni Rancon. mas non es meus Lesinans ni Rancon, e non es mieus Luzigans <am>[ni] Racora |
II, 6 v. 14 |
A C D F I K M R T U V a |
q’ieu puosca loing ostejar ses aver, e non pues luenh osteyar ses aver; qu’eu puosca loing ostejar ses aver, qe posca loingn ostejar ses aver q’ieu puosca loing osteiar ses aver, qu’ieu puesca loing ostejar ses aver, q’ieu puesca lieu osteiar ses aver e non pues luenh ostejar ses aver ce puosca luogn ostear ses aver, - q’eu pusca loing ostejar ses aver q’eu puesc loing ostejar ses aver qe z’eu puesca esteiar sos aver |
II, 7 v. 15 |
A C D F I K M R T U V a |
mas aiudar puosc de mos conoissens, mas aiudar puesc a mos conoyssens, mas aiudar puosc de mos conoissens, mas aiudar posc de mos conoissenz, mas aiudar puosc de mos conoissenz, mas aiudar puosc de mos conoissenz, mas aiudar puesch a mos conoisenz mas aiudar puesc a mos conoysens mais aiudar piuosc a mos conoisens, mas audar posc de mos conoscenz mas aiudar pues de mos conoscenz, <gr> [m]as aiudar puesc de mon conoissen |
II, 8 v. 16 |
A C D F I K M R T U V a |
l’escut al col e capel en ma testa. escut a col e capelh en ma testa. l’escut au col e·l chapel en ma testa. escut a col e capel en ma testa. l’escut au col en ma testa el capel. l’escut au col en ma testa el capel. escut al col el capell en ma testa. escut al col e capel en ma testa. escut al col e capell en ma testa. escud a col e capel en ma testa. escud a col e capel en ma testa. escut <l> col e capel e ma testa |
III, 1 v. 17 |
A C D F I K M R T U V a |
Si·l reis Felips n’agues ars una barga Si·l reys Felips l’agues asanamaria Si·l reis Phelips n’agues ars una barga [.]i·l reis Phelips agues ars una baria Si·l reis Felips n’agues ars una barga Si·l reis Felips n’agues ars una barga, S’el reis Felips n’ages ars una maria Si·l rey Felip plagues asanamarga Si·l rei Filipp n’ages ars una baria S’el rei Felis n’agues ars una baria S’el rei Felipz n’agues ars una baria Si·l reis Filips li agues ars una baria |
III, 2 v. 18 |
A C D F I K M R T U V a |
denan Guiortz o crebat un estanc de san Gisorc o crebat un estanc denan Giorz o crebat un estanc denan Giort, o crebat un estanc denan Giortz o crebat un estanc denan Giorz o crebat un estanc denan Gisors o crebat un estanc denan Gissort et crebat un estanc davan Giors o fermat son estanc aenan Ghiorz o crebat un estanc denan Ghiorz o crebat un estanc denans Nisort e cremavi n’estanc |
III, 3 v. 19 |
A C D F I K M R T U V a |
o a Roam intres per forssa el parc quar quant intres tot per forsa el parc [o a Roem entres per forsa el parc] o a Roam intres per fors’el parc quar dan intres per fors’el parc - qar dan intres per fors’elparc - si q’a Roam n’intres per forca el parc car Ais intres per fors’el parc - ca Roam intres per forç’elparc - o avriom entres per forza·l parc - c’avriom entres per forza·l parc - o a cram l’ontres per farc’el pai<r>[x] - |
III, 4 v. 20 |
A C D F I K M R T U V a |
que l’asetges pel puoig e per la comba el-s·sassetges pel pueg e per la comba que l’atsegues pel pueg e per la comba qe l’asseges pel pueg e per la comba que l’asegues pel pueg e per la comba que l’asegues pel pueg e per la comba e ils aseges pel puei e per la comba e·ls asseties pel pueg e per la comba e que·l segies pel puoc e per las conbas qe l’asegues pel poig e per la comba qe l’asegues pel p(?) comba - e l’aguesses e per pueg e per comba |
III, 5 v. 21 |
A C D F I K M R T U V a |
c’om non pogues traire breu ses colom qu’om non pogues traire breu ses colom c’om non pogues traire breu ses colom q’om non pogues traire breu ses colom c’om non pogues traire breu ses colom c’om non pogues traire breu ses colom q’om non poges traire brieu ses colon c’om non pogues trayre breu ses colom c’om no poges traire breu ses colom c’om non pogues traire breu ses colom c’om non pogues traire breu ses colom qe non pogues traire breia ses colom |
III, 6 v. 22 |
A C D F I K M R T U V a |
adoncs sai eu q’el volgra far parer lai doncx viram que feira aparer adonc sai eu q’el volgra far parer adoncs sai eu q’el volgra far parer adoncs sai eu qu’el volgra far parer adoncs sai ieu qu’el volgra far parer adoncs sai ieu q’el cujera valer lay doncx viram qui fera aparer aixi sai ieu ce volgra far parer adonc sai eu qu’el volgra far parer adonc sai eu q’el volgra fa parer adonc saubr’eu com volgra far parer |
III, 7 v. 23 |
A C D F I K M R T U V a |
Carle, que fon del mieills de sos parens al fach Quarles lo sieu melhor parens Carle que fon dels miellz de sos parens Carle, qi fo lo meillz de sos parenz Carle, que fon dels miels de sos parens Carle, que fon dels miels de sos parens Carle Maine e sos meilhors parens al fag Carles lo sieu melhor paren Carles qui fo de sos miglers parens Carle Mangnes e sos meillier parenz Carle Magnes e sos meiller parens semles Carlon lo seu noble paren |
III, 8 v. 24 |
A C D F I K M R T U V a |
per cui fon Poilla e Sansoigna conquesta qu’en fon Polha e Samsuenha conquesta per cui fon Poill’e Sansoinna conquesta per cui fo Poill’e Sansogna conqesta per cui fon Poill’e Sansoina conquesta per cui fon Poill’e Sansoina conquesta per cui Poilha e Sannsoinha fu conqesta per qui fo Polha e Samsuenha conquista per cui fo Poiles Sassinha concesta per cui fo Poillia e Sasogna conquesta per cui fo Poilla e Sasongna conqesta per qi son Spagna e Saisognia conqesta |
IV, 1 v. 25 |
A C D F I K M R T U V a |
Anta l’adutz e de pretz lo descarga Anta l’adutz e de pretz lo descazia Anta l’adus e de prez lo descarga, [.]Nta l’adutz e de prez lo descaria Anta l’adus e de pretz lo descarga Anta l’adus e de pretz lo descarga Amta ll’adus e de prez lo descaria Anta l’adutz e de pretz lo descaria Anta l’adutç et de pretç lo descargia Enta l’aduz e de prez la descaria Anta l’aduz e de prez lo descaria Anta l’aduz e de pretz lo descaria |
IV, 2 v. 26 |
A C D F I K M R T U V a |
gerra cellui cui hom en troba franc, guerra seluy que hom non troba franc guerra celui cui om en troba franc, guerra celui cui hom non troba franc guerra celui quant trop lo troba franc guerra cellui quant trop lo troba franc gerra cellui qes hom no troba franc gerra selui que hom non troba franc gerra seinhor pos hom lo·n troba franc guerra celui cui non troba franc - guerra celui cui non troba franc - guerra celui c’om no<u>[n] e troba franc |
IV, 3 v. 27 |
A C D F I K M R T U V a |
per que non cuich lais Caortz ni Caiarc per que no vuelh lais Caortz ni Orlhac per q’eu non cug lais Caors ni Cairac per q’eu non cug lais Caors ni Caiarc per q’ieu non cuig lais Caors ni Cairac per qu’eu non cug lais Caors ni Cairac per q’ieu non laus vas Caors ni Caarc per que no vuelh lais Caors ni Gualhac per o no·m par lais Caortç ni Cangiaire per q’eu non cuit lais Caorz ni Caiarc per q’eu non cuit lais Caortz ni Caiarc per q’ieu non cug lais Caors ni cor sanc |
IV, 4 v. 28 |
A C D F I K M R T U V a |
mon Oc e Non, pois tant sap de trastomba. mon Oc e Non, pus tan sap de trastomba; mos Oc e Non puois tant sab de trastomba mos Oc e No, pos tan sap de trastomba. mos Oc e Non pos tant sap de trastromba mos N’Oc e Non pos tant sap de strastomba mon Oc e Non qe tan sap de stratonba mon Oc e No pus tan sap de trastomba m’Oc e No que trop sap de trastoinha - mos Oc e Non pos tan saub de trastomba mos Oc et No pos tan saub de trastonba mas Hoc e Non car trop sab de trastomba. |
IV, 5 v. 29 |
A C D F I K M R T U V a |
si·l reis li da lo thesaur de Chinon, si·l bayla·l rey lo thezaur de Simon, si·l reis li da lo tesor de Chimom, si·l reis li da lo tresaur de Chinom, si·l reis li da tesour de Chimon - si·l reis li da tesour de Chimon - s’el reis li des lo tresaur de Gion si·l baila·l rey lo trezaur de Simon si·l bait la·l rei lo tristor de Çirom si·l balla reis lo tresaur de Cinom si·l bailla reis lo tresaur de Cinom si·l bara·l reis lo tesaur de Qinom |
IV, 6 v. 30 |
A C D F I K M R T U V a |
de gerra a cor e aura·n pois poder; de guerr’a cor et auria·n poder; de guerr’a cor et aura puois poder; de guerra a cor et aura·n pois poder; de guerr’a corr aura·n pois poder - de guerr’a cor et aura·n puois poder de gerr’a cor e agra en poder de guerr’a cor et aura·n poder - de guerr’a cor auria·n poder - de guerra a cor e auram pois poder de guerra a cor e aura·n pois poder de<uria> guerr’a cor et auria·n poder |
IV, 7 v. 31 |
A C D F I K M R T U V a |
tant l’es trebaills e messios plazens tan l’es trebalhs e messios plazens, tant ll’es trebaills e messios plasens tan l’es trebaillz e messios plazenz tant l’es trebaills e messios plasens tant l’es trebaills e messios plasens tan ill’es trebaills e messios plasentz tan l’es trebals e messios plazens tant l’es traballs e mesions plansens tan li ez trebailh e messions plaisenz tan li es trebaill e mesions plaisenz tan qe trebaill e messios plaideu |
IV, 8 v. 32 |
A C D F I K M R T U V a |
que les amics e·ls enemics tempesta. per qu’els amicx e·ls enemicx tempesta. que los amics e·ls enemics tempesta. qe los amics e·ls enemics tempesta. que los amics e·ls enemics tempesta que los amics e·ls enemics tempesta. qe·l sieus amics e·ls enemics tempesta per qu’els amicx e·ls enemicx tempesta. ce sus amics e·ls enemics tenpesta. qe sos amics et enemics tempesta. qe soz amics e li enemixs tenpesta. per qe·ls amics e·ls enemics tempesta. |
V, 1 v. 33 |
A C D F I K M R T U V a |
Anc naus de mar qand a perdut la barga En nau en mar quant a perdu sa baria Anc naus de mar qant a perdut sa barga [.]nc naus en mar qan ha perdut sa baria Anc naus de mar quant a perdut sa barcha Anc naus de mar quant a perdut sa barba Anc naus en mar qan del tot pert sa baria + E nau en mar cant a perdut sa baria Hanc nauc en mar cant a perdut sa baria Anc naus en mar qant a perdut sa baria Anc naus en mar qant ac perdutz sa baria Anc naus en mar qant ae perdut sa baria. |
V, 2 v. 34 |
A C D F I K M R T U V a |
et a mal temps e·is vol virar al ranc et a mal temps que va urtar al tanc, et a mal temps e vol urtar al ranc e fai mal temps e vai urtar al ranc et a mal temps e vol urtar al ranc. et a mal temps e vol urtar al ranc, e fai fort temps e vai ferir al ranc et a mal temps e va urtar al ranc per trop mals temps et vai urtar e ranc, ez a mal temps e vol urtar a ranc e a mal tenps e vol urtar a ranc et a mal temps e vai urtar al ranc. |
V, 3 v. 35 |
A C D F I K M R T U V a |
e cor plus fort d’una sajeta d’arc, e cor pus tost d’una sageta d’arc, e cor plus fort c’una sageta d’arc e cor plus fort q’una sageta d’arc, e cor plus fort c’una sajeta d’arc, e cor plus fort c’una sajeta d’arc, e cor plus fort c’una sajeta d’arc e cor pus tost d’una sajeta d’arc. e cor plus fort d’una sagetta d’arc, e vau plus tost c’una saiceta d’arc. e vai plus tost c’una sajecta d’arc e cor plus tost non fai sagita d’arc |
V, 4 v. 36 |
A C D F I K M R T U V a |
e·is leva en aut e puois aval jos tomba, e puez’en aut e pueys en bas si plomba, e lev’en aut e puois aval jos tomba, e lev’en aut e pois a val jos tomba, e lev’en aut e puois aval jos tomba, e lev’en aut e puois aval jos tomba, e sailh en aut e pueis en bas si plonba. e puei’en aut e pueis en jos si plomba, e puogia n’aut e puois as bas sotç plonba, e·s lev’a inn aut e pueis aval jos comba, e·s leva in aut e pueis aval jos conba e pois en aut e pois en batz sotz plumba |
V, 5 v. 37 |
A C D F I K M R T U V a |
non trais anc pieitz, e dirai vos com, - no tray tan mal, et essai vostre com, non trais anc pieg e dirai vos ben com, no trais anc piez e dirai vos ben com, non trais anc pietz e dirai vos ben com, non trais anc pietz e dirai vos ben com non trais anc pieg e sai vos dire con no tray tan mal e say dire com - no trais tan mal e ssais vos dire com, non trais anc piez e dirai vos ben com non trais anc piez e dirai vos ben co non trac tal mal e sai vos dire com. |
V, 6 v. 38 |
A C D F I K M R T U V a |
q’ieu fatz per lieis que no·m vol retener, cum fas per lieys que anc no·m volc tener qu’eu faz per leis que no·m vol retener, q’eu faz per leis qe no·m vol retener, qu’eu fas per leis que no·m vol retener, qu’ieu fas per leis que no·m vol retener, qon faiz per leis qes anc no·m volc tener com fas per lieys que anc no·m volc tener eu fas per lieis, ci anc no·m vole tener, + q’eu faz per lei qui non vol retener, q’eu fai per lei qui no vol retener con eu per leis qe anc nom vol tener. |
V, 7 v. 39 |
A C D F I K M R T U V a |
que no·m manten jorn, terme ni covens, jorn ni respieg, termenis ni covens, que no·m mante jor, terme ni covens termes ni duz, ni plevitz, ni convenz, que no maten jorn, terme ni covens, que no maten jorn terme ni covens, jorn ni respieg, terme, ni covenenz, jorn ni respies <mal e say vos dire com> q·erminis ni covens dit respeit ni terme ni conves, - qe non manten jorn, termen ni conven qe no matern jorn, termen ni conven terme ni jorn ni respegni coven |
V, 8 v. 40 |
A C D F I K M R T U V a |
per que mos jois, qu’era floritz, bisesta. per que mos chanson mielhs floris bissesta. per que mos chans, q’era floriz, bisesta. per qe mos jois, q’era floriz, bisesta. per que mos chans, qu’era flort, besesta. per que mos chans, qu’era flort, besesta. per qe mos jois, q’era floritz, bisesta. per que mos chanson miels fluris bissesta. per ce mos gioi qui gent floris bistensa. per qe mos jois q’era floriz bisesta. [...] mos jois q’era floritz bisesta per qe mos jois qi gen florit tempesta. |
VI, 1 v. 41 |
A C D F I K M R T U V a |
Vai, sirventes, ades tost e correns, . Vai, serventes, ades tost e corens, [.]Ai [Papiols], sirventes, ades tost e corenz, Vai sirventes, ades tost e correns Vai sirventes, ades tost e correns, Vay Papiol e no sias ges lentz . Vai Papiol et non sias trop lens. Vai Papiol e non istia lenz, Va Papiol e no istia lens, Vai sirventes, ades non sias lenz |
VI, 2 v. 42 |
A C D F I K M R T U V a |
a Trainac sias anz de la festa. . a Trainac siaz anz de la festa; a Trainac sias anz de la festa; a Trainac sias anz de la festa. a Trainac sias anz de la festa. a Trasinhac on sias anz la festa . a Traint sias a de la festa. - a Trainat siaz anz de la festa a Trainatz siaz anz de la festa. a Trafigac siaz anz de la festa |
VII, 1 v. 43 |
A C D F I K M R T U V a |
Di·m a·N Rotgier et a totz mos parens . Di·m a·N Rogier et a toz mos parenz [.]i·m a·N Rogier et a totz sos parenz Di·m a·N Rogier et a totz mos parens Di·m a·N Rogier et a totz mos parens Di·m a·N'Augier e a totz sos parentz . Di·m a·N Rogier, qis mos miglior parens Di·m a·N Rogier, c’a toz sos parenz, [.] m a Rogier, c’a toz sos parenz, Diz m’a Rogier et a totz sos parenz |
VII, 2 v. 44 |
A C D F I K M R T U V a |
que no·i trob plus ombra ni olm ni resta . que no·i trop plus omba ni om ni esta q'eu non trob mais omba ni om ni esta qe no·i trob plus omba ni om ni esta qe no·i trop plus omba ni om ni esta q'ieu non trueb plus onba ni on ni resta . c’ieu no trop mais umba ni um ni esta q'eu non trop mais omba ni om ni esta q’eu no trob mais omba ni om ni esta q’unz non treup mais umbra ni un <m>[ni]esta |
a cura di Raffaele Strocchia
193v | |
![]() |
Bertrans deborn. NOn puosc mudar mon chantar non esparga. pois noc enon ant mes fuoc etraich sanc. Car grans ger ra fai descars seignor larc. p(er)qem plai ben dels reis auzir la bomba. Q(ue) naion ops paisson cordas epom. En sion trap tendut p(er) fors iazer. Enz encontrem a milliers (et) a cens.si capres nos encha(n)t hom puois degesta. Qieu nagra colp receubut en ma tar ga. Efaich uermeil demon go(n)fanon |
194r | |
![]() |
blanc. Mas p(er) aisso men soffrisc emen Sil reis felips nagues ars una bar- Anta ladutz edepretz lo descarga. Ger- Anc naus demar qand a p(er)dut labar- Vai siruentes ades tost ecorrens. atra Dim an rotgier et a totz mos parens. |
Rubrica | |
Bertrans deborn. | Bertrans de Born |
I | |
NOn puosc mudar mon chantar non esparga. pois noc enon ant mes fuoc etraich sanc. Car grans ger ra fai descars seignor larc. p(er)qem plai ben dels reis auzir la bomba. Q(ue) naion ops paisson cordas epom. En sion trap tendut p(er) fors iazer. Enz encontrem a milliers (et) a cens.si capres nos encha(n)t hom puois degesta. |
Non puosc mudar mon chantar non esparga pois N'Oc-e-Non ant mes fuoc e traich sanc, car grans gerra fai d'escars seignor larc, per qe·m plai ben dels reis auzir la bomba, que n'aion ops paisson, cordas e pom, e·n sion trap tendut per fors jazer, e·nz encontrem a milliers et a cens, si c'apres nos en chant hom puois de gesta. |
II | |
Qieu nagra colp receubut en ma tar
ga. Efaich uermeil demon go(n)fanon |
Q'ieu n'agra colp receubut en ma targa
e faich vermeil de mon gonfanon blanc; |
III | |
Sil reis felips nagues ars una bar- ga. denan guiortz o crebat un estanc. O aroam intres p(er) forssa elparc. Que la setges pel puoig ep(er)la comba.com non pogues traire breu ses colom.A- doncs sai eu qel uolgra far parer. Car- le que fon del mieills desos parens.per cui fon poilla esansoigna conq(ue)sta. |
Si·l reis Felips n'agues ars una barga denan Guiortz o crebat un estanc o a Roam intres per forssa el parc, que l'asetges pe·l puoig e per la comba c'om non pogues traire breu ses colom, adoncs sai eu q'el volgra far parer Carle, que fon del mieills de sos parens, per cui fon Poilla e Sansoigna conquesta. |
IV | |
Anta ladutz edepretz lo descarga. Ger- ra cellui cui hom entroba franc.p(er) qu(e) non cuich lais caortz nicaiarc.Mon oc enon pois tant sap detrastomba.sil reis li da lo thesaur de chinon.degerra a cor (e) auran pois poder.tant les tre- baills emessios plazens. q(ue) les amics els enemics tempesta. |
Anta l'adutz e de pretz lo descarga Gerra cellui cui hom en troba franc, per que non cuich lais Caortz ni Caiarc mon Oc-e-Non, pois tant sap de trastomba. Si·l reis li da lo thesaur de Chinon, de gerra a cor, e aura·n pois poder; tant l'es trebaills e messios plazens que les amics e·ls enemics tempesta. |
V | |
Anc naus demar qand a p(er)dut labar- ga. Et a mal temps eis uoluirar al ranc. Ecor plus fort duna saieta darc. Eis leua en aut epuois aual ios tom ba. non trais anc pieitz edirai uos co(m). Qieu fatz p(er)lieis que nom uol retener. q(ue) nom manten iorn terme ni coue(n)s. per q(ue) mos iois q(ue)rafloritz bisesta. |
Anc naus de mar, qand a perdut la barga et a mal temps eis vol virar al ranc e cor plus fort d'una sajeta d'arc, eis leva en aut e puois aval jos tomba, non trais anc pieitz, e dirai vos com, q'ieu fatz per lieis que no·m vol retener, que no·m manten jorn, terme ni covens, per que mos jois, qu'era floritz bisesta. |
VI | |
Vai siruentes ades tost ecorrens. atra inac sias anz delafesta. |
Vai, sirventes, ades tost e correns, a Trainac sias anz de la festa. |
VII | |
Dim an rotgier et a totz mos parens. q(ue) noi trob plus ombra ni olm ni resta. |
Di·m a·N Rotgier et a totz mos parens, que noi trob plus ombra ni olm ni resta. |
a cura di Raffaele Strocchia
138r | |
![]() |
Bertran de born. NOn estarai mon cha(n)tar non esparia. pus noc e non an mes foc e fach. sanc. egran guerra fa descas senhor larc. per que mi. play dels reys quan uey lur bom ba. ens hian ops pals e cordas e pon. ens hian trap tendut per fors iazer. ens ainassem amilhers (et) a cens. si qua pres non encha(n)t hom de la gesta. Anta la dutz e de pretz lo desca zia. guerra seluy que hom non troba franc. per que no uuelh lais caortz ni orlhac. mon oc e non p(us) tan sap de trastomba. sil bayl al rey lo thezaur de simon. de guer ra cor (et) aurian poder. tan les tre balhs e messios plazens. p(er) q(ue)ls amicx els enemicx tempesta. Colps nagra ieu receubiatz en mataria. e fag uermelh de mo(n) gonfainon blanc. mas per aisso men sofri e men parc. mon oc e non que abus darz mi plomba. e non es anieus li senhal nil ra(n) com. e non pues luenh osteyar ses auer. mas aiudar puesc a mos conoyssens. escut a col e ca pelh en ma testa. Sil reys felips la gues a sana maria. de san gisorc o crebat un estanc. quar quant intres tot p(er) forsa el parc. els assetges pel. pueg e per la comba. quom no(n) pogues traire breu ses colom. lai doncx uiram que feira aparer. al fach quar les lo sieu melhor |
![]() |
parens. quen fon polha e sam suenha conquesta. En nau en mar quant a p(er)du sabaria. (et) a mal temps que ua urtar al ranc. e cor pus tost du na sageta darc. e pueze naut e pueys en bas si plomba. notray tan mal (et) essai uostre com. cum fas per lieys que anc nom uolc tener. iorn ni respieg termenis ni couens. per que mos chans- on mielhs floris bissesta. |
Rubrica | |
Bertran de born. | Bertran de Born |
I | |
NOn estarai mon cha(n)tar non esparia. pus noc e non an mes foc e fach. sanc. egran guerra fa descas senhor larc. per que mi. play dels reys quan uey lur bom ba. ens hian ops pals e cordas e pon. ens hian trap tendut per fors iazer. ens ainassem amilhers (et) a cens. si qua pres non encha(n)t hom de la gesta. |
Non estarai mon chantar non esparia, pus N'Oc-e-Non an mes foc e fach sanc, e gran guerra fa d'escas senhor larc, per que mi play dels reys, quan vey lur bomba, e·ns hian ops pals e cordas e pon, e·ns hian trap tendut per forz jazer, e·ns ainassem a milhers et a cens, si qu'apres non en chant hom de la gesta. |
II | |
Anta la dutz e de pretz lo desca zia. guerra seluy que hom non troba franc. per que no uuelh lais caortz ni orlhac. mon oc e non p(us) tan sap de trastomba. sil bayl al rey lo thezaur de simon. de guer ra cor (et) aurian poder. tan les tre balhs e messios plazens. p(er) q(ue)ls amicx els enemicx tempesta. |
Anta l'adutz e de pretz lo descazia Guerra seluy que hom non troba franc; per que no vuelh lais Caortz ni Orlhac mon Oc-e-Non, pus tan sap de trastomba; si·l bayl al rey lo thezaur de Simon, de guerr'a cor et avrian poder; tan l'es trebalhs e messios plazens, per qu'els amicx e·ls enemicx tempesta. |
III | |
Colps nagra ieu receubutz en mataria. e fars uermelh de mo(n) gonfainon blanc. mas per aisso men sofri e men parc. mon oc e non que abus datz mi plomba. e non es mieus li senhal nil ra(n) com. e non pues luenh osteyar ses auer. mas aiudar puesc a mos conoyssens. escut a col e ca pelh en ma testa. |
Colps n'agra ieu receubutz en ma taria, e fag vermelh de mon gonfainon blanc; mas per aisso m'en sofri e m'en parc, mon Oc-e-Non que ab us datz mi plomba; e non es mieus li senhal ni·l rancom, e non pues luenh osteyar ses aver; mas aiudar puesc a mos conoyssens, escut a col e capelh en ma testa. |
IV | |
Sil reys felips la gues a sana maria. de san gisorc o crebat un estanc. quar quant intres tot p(er) forsa el parc. els assetges pel. pueg e per la comba. quom no(n) pogues traire breu ses colom. lai doncx uiram que feira aparer. al fach quar les lo sieu melhor parens. quen fon polha e sam suenha conquesta. |
Si'l reys Felips l'agues a sana maria de san Gisorc, o crebat un estanc, quar quant intres tot per forsa el parc e·ls assetges pe·l pueg e per la comba, qu'om non pogues traire breu ses colom, lai doncx viram que feira aparer al fach quar les lo sieu melhor parens, qu'en fon Polha e Samsuenha conquesta. |
V | |
En nau en mar quant a p(er)du sabaria. (et) a mal temps que ua urtar al ranc. e cor pus tost du na sageta darc. e pueze naut e pueys en bas si plomba. notray tan mal (et) essai uostre com. cum fas per lieys que anc nom uolc tener. iorn ni respieg termenis ni couens. per que mos chans- on mielhs floris bissesta. |
En nau en mar, quant a perdu sa baria, et a mal temps que va urtar al ranc, e cor pus tost d'una sageta d'arc, e puez en aut e pueys en bas si plomba, no tray tan mal, et essai vostre com, cum fas per lieys que anc no·m volc tener jorn ni respieg, termenis ni couens, per que mos chanson mielhs floris bissesta. |
a cura di Barbara Ortenzi
120v
121r
120v | |
![]() |
Bertrans Ide(m) Non puosc mudar un chantar nonespar ga. puois oc enon ames foc etrat sanc. Car granz guerra fai descars seignor larc. Per qem plai ben dels reis auzir la bon ba. Qe naion obs paisson cordas epom. Esion trap tendut per fors iazer. Enz en(con)trem amei llers (et)asens. Tant qapres nos en chantom puois de gesta. Quieu nagra colp receubut en ma targa. E faich uermeill de mon confanon blanc. Mais peraisso men soffrisc emen parc. Q(ue) oc e non uei que undat mi plomba. Mais eunon ai ges lezingnan ni rancom. Q(ue)u puosca loing osteiar ses auer. Mas aiudar puosc de mos co noissens. Lescut aucol el chapel en ma te sta. Sil reis phelips nagues ars una barga. De nangiorz ocrebat unestanc. [o a roem entres per forsa el parc] Q(ue) lat segues pel pueg e per la comba. Com no pogues tra ire breu ses colom. Adoncs saieu ql uolgra far parer. Carle qe fon dels miellz de sos pa rens. p(er) cui fon poille sansoinna (con)q(ue)sta Anta ladus edeprez lo descarga. Guerra ce lui cui om entroba franc. p(er) qeu no(n) cug lais caors nicairac. Mos oc enon puois tant sab de trastomba. Sil reis lida lotesor dechimom. De guerracor et aurapuois poder. Tant lles tre baills emessios plasens. Q(ue)los amics els ene mics tempesta. Anc naus demar qant ap(er)dut sabarga. Et amal temps euol urtar al ranc. Ecorplus fort cuna sageta darc. Eleue naut epuois aual ios tomba. Nontrais anc pieg edirai uos |
121r | |
![]() |
uos ben com. Q(ue)u faz perleis que nomuol rete ner. Q(ue) nom mante ior terme ni couens. Per qe mos chanz qera floriz bisesta. Uai seruentes ades tost ecorens. atrainac siazanz de la festa. Diman rogier (et) atoz mos parenz. Q(ue)noitrop plus omba ni om ni esta. |
Rubrica | |
Bertrans Ide(m) | Bertrans idem |
|
I |
Non puosc mudar un chantar nonespar ga. puois oc enon ames foc etrat sanc. Car granz guerra fai descars seignor larc. Per qem plai ben dels reis auzir la bon ba. Qe naion obs paisson cordas epom. Esion trap tendut per fors iazer. Enz en(con)trem amei llers (et)asens. Tant qapres nos en chantom puois de gesta. |
Non puosc mudar un chantar non esparga |
II | |
Quieu nagra colp receubut en ma targa. E faich uermeill de mon confanon blanc. Mais peraisso men soffrisc emen parc. Q(ue) oc e non uei que undat mi plomba. Mais eunon ai ges lezingnan ni rancom. Q(ue)u puosca loing osteiar ses auer. Mas aiudar puosc de mos co noissens. Lescut aucol el chapel en ma te sta. |
Qu'ieu n’agra colp receubut en ma targa |
III | |
Sil reis phelips nagues ars una barga. De
nangiorz ocrebat unestanc.<o a roem entres per forsa el parc> Q(ue) lat segues pel pueg e per la comba. Com no pogues tra ire breu ses colom. Adoncs saieu ql uolgra far parer. Carle qe fon dels miellz de sos pa rens. p(er) cui fon poille sansoinna (con)q(ue)sta |
Si·l reis Phelips n’agues ars una barga |
IV | |
Anta ladus edeprez lo descarga. Guerra ce
lui cui om entroba franc. p(er) qeu no(n) cug lais caors nicairac. Mos oc enon puois tant sab de trastomba. Sil reis lida lotesor dechimom. De guerracor et aurapuois poder. Tant lles tre baills emessios plasens. Q(ue)los amics els ene mics tempesta. |
Anta l’adus e de prez lo descarga, |
V | |
Anc naus demar qant ap(er)dut sabarga. Et
amal temps euol urtar al ranc. Ecorplus fort cuna sageta darc. Eleue naut epuois aual ios tomba. Nontrais anc pieg edirai uos uos ben com. Q(ue)u faz perleis que nomuol rete
ner. Q(ue) nom mante ior terme ni couens. Per qe mos chanz qera floriz bisesta. |
Anc naus de mar qant a perdut sa barga |
VI | |
Uai seruentes ades tost ecorens. atrainac siazanz de la festa. Diman rogier (et) atoz mos parenz. Q(ue)noitrop plus omba ni om ni esta. |
Vai, serventes, ades tost e corens, |
a cura di Barbara Ortenzi
64v | |
![]() |
[.]Nc mais p(er) re b(er)trans disses en coblas ni en siruentes al rei phelip. ni p(er) re cordamen de tort ni d'aunimen qill fos duz ni faitz. no uole guerreiar lo rei richa(r)t. Mas en richartz si sailli alaguerra qan uie la freuoleza del rei phelip. E raubet (et) preset (et) ars castels (et) borcs (et) uillas. (et) aucis homes epres. don tuich li baron a cui despazia la paz. foron moltale gre. E b(er)trans de born plus qe tuit. p(er)so qar plus uolia laguerra qe autr hom. E qar crezia qe p(er)lo seu dire lo reis Ri cha(r)tz aguessecome(n)sada la gue(r)ra. co(n) lo qal el sa pellaua. oceno. si com auzirez el sirue(n)tes qel fez. sitost com el auziqen ri chartz era saillitz alaguerra. lo qals co me(n)sset enaissi. Bertra(n)s de born. [.]On posc mudar qun cha(n)tar n(on) esparia. Pos oc eno ha mes foc etrait sanc Qe granz guerras fan descars seg(no)r la(r)c Per qem plaz be(n) dels reis uegçer la bo(m)ba. Qen aion ops tendas cordas epom. En sion trap tendut p(er) fors iazer. E sen contrem amilliers (et) acenz. Si qa pres nos en chanton de la gesta. [.]V nagra colps receubutz en ma taria E fait u(er)meill demon co(n)fanon blanc. |
65r | |
![]() |
Mas p(er)aisso men suffier em e(n) parc. |
65v | |
![]() |
Qeu faz p(er)leis qe nom uol retener. Termes ni ditz ni pleuitz ni co(n)uenz. Per qe mos iois qera floritz bisesta. [.] Ai [papiols] sirve(n)tes ades tost ecorenz. A trainac sias anz de la festa. [.]Iman rogier (et) atotz sos parenz. Qeu non trob mais omba ni om niesta. |
Rubrica | |
Bertra(n)s de born. | Bertrans de Born |
I | |
[.]On posc mudar qun cha(n)tar n(on) esparia. |
[.]on posc mudar q'un chantar non esparia, pos Oc-e-No ha mes foc e trait sanc, qe granz guerras fan d'escars segnor larc, per qe·m plaz ben dels reis vegcer la bomba, qe n'aion ops tendas, cordas e pom, e·n sion trap tendut per fors iazer, e s'encontrem a milliers et a cenz, si q'apres nos en chant on de la gesta. |
II | |
[.]V nagra colps receubutz en ma taria E fait u(er)meill demon co(n)fanon blanc. Mas p(er)aisso men suffierem e(n) part. Qen oceno conosc qun dat mi plomba. Qeu no(n) hai ges lisignan ni rancom. Qe posca loi(n)gn osteiar ses auer. Mas aiudar posc de mos conoissenz. E scut acol e capel en ma testa. |
[.]u n'agra colps receubutz en ma taria, e fait vermeill de mon confanon blanc; mas per aisso me·n suffier e me·n part qe N'Oc-e-No conosc q'un dat mi plomba; q'eu non hai ges Lisignan ni Rancom qe posca loingn ostejar ses aver, mas aiudar posc de mos conoissenz, escut a col e capel en ma testa. |
III | |
[.]Il reis phelips agues ars una baria. Denan giort o crebat unestanc. O aroam intres p(er) fors el parc. Q elasseges pel pueg e p(er) la comba. Qom non pogues traire breu ses colom. A doncs sai eu qel uolgra far parer. Carle qi fo lo meillz de sos parenz. Per cui fo poille sansogna conqesta. |
[.]il reis Phelips agues ars una baria denan Giort, o crebat un estanc, o a Roam intres per fors el parc, qe l'asseges pe·l pueg e per la comba q'om non pogues traire breu ses colom, adoncs sai eu q'el volgra far parer Carle, qi fo lo meillz de sos parenz, per cui fo Poill'e Sansogna conqesta. |
IV | |
[.]Nta la dutz e de prez lo descaria. Guerra celui cui hom no(n) troba franc. Per qeu no(n) cug lais caors ni caiarc. Mos oc eno pos tan sap de trastomba. Sil reis li dalo tresaur de chinom. De guerra cor (et) auran pois poder. Tan les trebaillz e messios plazenz. Qe los amics els enemics te(m)pesta. |
[.]nta l'adutz e de prez lo descaria Guerra celui cui hom non troba franc, per q'eu non cug lais Caors ni Caiarc mos Oc-e-No, pos tan sap de trastomba. Si·l reis li da lo tresaur de Chinom, de guerr'a cor et avran pois poder; tan l'es trebaillz e messios plazenz qe los amics e·ls enemics tempesta. |
V | |
[.] Nc naus en marqan ha p(er)dut sa baria. E fai mal te(m)ps euai urtar al ranc. Ecor plus fort quna sageta darc. E leuen aut epois aual ios.tomba. No trais anc piez e dirai uos be(n)com. Qeu faz p(er)leis qe nom uol retener. Termes ni ditz ni pleuitz ni co(n)uenz. Per qe mos iois qera floritz bisesta. |
[.]nc naus en mar qan ha perdut sa baria, e fai mal temps e vai urtar al ranc e cor plus fort q'una sageta d'arc, e lev'en aut e pois a val jos tomba, no trais anc piez e dirai vos ben com, q'eu faz per leis qe no·m vol retener, termes ni ditz, ni plevitz, ni convenz, per qe mos jois, q'era floritz bisesta. |
VI | |
[.] Ai <papiols> sirve(n)tes ades tost ecorenz. A trainac sias anz de la festa. |
[.]ai sirventes, ades tost e corenz, a Trainac sias anz de la festa; |
VII | |
[.]Iman rogier (et) atotz sos parenz. Qeu non trob mais omba ni om niesta. |
[.]i·m a·N Rogier et a totz sos parenz q'eu non trob mais omba ni om ni esta. |
Razó | |
[.]Nc mais p(er) re b(er)trans disses en coblas ni en siruentes al rei phelip. ni p(er) re cordamen de tort ni d'aunimen qill fos duz ni faitz. no uole guerreiar lo rei richa(r)t. Mas en richartz si sailli alaguerra qan uie la freuoleza del rei phelip. E raubet (et) preset (et) ars castels (et) borcs (et) uillas. (et) aucis homes epres. don tuich li baron a cui despazia la paz. foron moltale gre. E b(er)trans de born plus qe tuit. p(er)so qar plus uolia laguerra qe autr hom. E qar crezia qe p(er)lo seu dire lo reis Ri cha(r)tz aguessecome(n)sada la gue(r)ra. co(n) lo qal el sa pellaua. oceno. si com auzirez el sirue(n)tes qel fez. sitost com el auziqen ri chartz era saillitz alaguerra. lo qals co me(n)sset enaissi. |
[.]Nc mais per re Bertrans disses en coblas ni en sirventes al rei Phelip ni per recordamen de tort ni d'aunimen q'ill fos duz ni faitz, no volc guerrejar lo rei Richart; mas En Richartz si sailli a la guerra, qan vie la frevoleza del rei Phelip, e raubet et preset et ars castels et borcs et villas, et aucis homes e pres; don tuich li baron a cui despazia la paz foron molt alegre, e Bertrans de Born plus qe tuit, per so qar plus volia la guerra qe autr'hom e qar crezia qe per lo seu dire lo reis Richartz aguesse comensada la guerra, con lo qal el s'apellava, Oc-e-No, si com auzirez el sirventes q'el fez si tost com el auzi q'En Richartz era saillitz a la guerra; lo qals comensset enaissi: |
a cura di Giorgia Pallotta
178r | |
![]() |
Bertrans de born. Non puosc mudar un chantar no(n) esparga. pos noc eno(n) ames foc etrag sanc. Car grans gu- erra fai descars seignor larc. p(er) que(m) plai ben dels reis auzir la bomba. Que naion obs paisson cordas epom. Ension trap tendut p(er) fors iazer. Enz enco(n) |
![]() |
trem amilliers et asens. Si capres nos encha(n)ton de la gesta. Quieu nagra colp reseubut ema targa. Efaig uermeill demon co(n)fano(n) blanc. Mas p(er)aisso men soffric emen parc. Que noc e no(n) uei que undat mi plomba. Mas eu non ai lenzignan ni ranco(m). Q(ie)u puosca loing osteiar ses auer. Mas aiudar puosc de mos conoissenz. lescut au col enma testa el capel. Sil reis felips nagues ars una barga. Denan gi ortz ocrebat un estanc. Quardan intres p(er) forsel parc. Que la segues pel pueg ep(er) la comba. Co(m) no(n) pogues traire breu ses colom. a doncs sai eu quel uolgra far parer. Carle q(ue) fon delsmiels de sos pa rens. p(er) cui fon poille sansoina (con)questa. Anta ladus ede pretz lo descarga. Guerra celui quant trop lo troba franc. p(er) q(ie)u no(n) cuig lais ca ors ni cairac. Mos oc e no(n) pos tant sap destrasto(m)ba. Sil reis lida tesour dechimon. De guerra corret auran pois poder. Tant les trebaills emessios pla sens. Que los amics els enemics tempesta. Anc naus de mar quant ap(er)dut sabarcha. Et am al temps euol urtar al ranc. Ecor plus fort cuna saieta darc. Eleue naut epuois aual ios tomba. No(n) trais anc pietz edirai uos ben com. Queu fas p(er) leis que nom uol retener. Que no maten iorn terme ni couens. p(er)q(ue) mos chans q(ue)ra flort bes esta. Vai sirue(n)tes ades tost ecorrens. Atrainac sias anz de la festa. Diman rogier et atotz mos parens. Qe noi trob plus omba ni om ni esta. Aquesta es la razos daquest siruentes. AN mais p(er)ren quen Bertrans de born disses en coblas ni en sirue(n)tes al rei felips ni p(er) recor damen detort ni daunime(n)t queill fos faitz. no uolc guerreiar lo rei richart. Mas en richartz si sailli alaguerra qua(n)t el uit la freuoleza del rei felip. Eraubet eprenet ears castels eborcs euillas. et aucis homes epres. Don tuich li baron acui des- plasia la patz. foron molt alegre. Enb(er)trans de born plus que tuich. p(er) so quel plus uolia gue(r)ra q(ue) autrom. Ecar crezia q(ue) per lo seu dire lo reis ric- hartz agues com(en)sada la guerra ab lo qual el sapel laua oc eno(n). si com ausiretz el s(ir)ue(n)tes q(ue)l fetz. Si tost com el auzi quen richart era saillitz ala guer ra et el fetz aguest sirue(n)tes qui comenssa: No(n) puosc mudar un chantar no(n) esparga. (et)c(etera). |
Rubrica | |
Bertrans deborn. | Bertrans deborn. |
I | |
Non puosc mudar un chantar no(n) esparga. pos |
Non puosc mudar un chantar non esparga pos N'Oc-e-Non a mes foc etrag sanc, car grans guerra fai d'escars seignor larc, per que·m plai ben dels reis auzir la bomba, que n'aion obs paisson, cordas e pom, e·n sion trap tendut per fors jazer, e·nz encontrem a milliers et a sens, si c'apres nos en chanton de la gesta. |
II | |
Quieu nagra colp reseubut ema targa. Efaig uermeill demon co(n)fano(n) blanc. Mas p(er)aisso men soffric emen parc. Que noc e no(n) uei que undat mi plomba. Mas eu non ai lenzignan ni ranco(m). Q(ie)u puosca loing osteiar ses auer. Mas aiudar puosc de mos conoissenz. lescut au col enma testa el capel. |
Qu'ieu n'agra colp reseubut e ma targa e faig vermeill de mon confanon blanc; mas per aisso m'en soffric e m'en parc, que N'Oc-e-Non vei que un dat mi plomba; mas eu non ai Lenzignan ni Rancom, q'ieu puosca loing ostejar ses aver, mas aiudar puosc de mos conoissenz, l'escut au col en ma testa el capel. |
III | |
Sil reis felips nagues ars una barga. Denan gi ortz ocrebat un estanc. Quardan intres p(er) forsel parc. Que la segues pel pueg ep(er) la comba. Co(m) no(n) pogues traire breu ses colom. a doncs sai eu quel uolgra far parer. Carle q(ue) fon delsmiels de sos pa rens. p(er) cui fon poille sansoina (con)questa. |
Si·l reis Felips n'agues ars una barga, denan Giortz o crebat un estanc. Qu'ardan intres per fors el parc, que la segues pel pueg e per la comba, c'om non pogues traire breu ses colom, adoncs sai eu qu'el volgra far parer Carle, que fon dels miels de sos parens, per cui fon Poill'e Sansoina conquesta. |
IV | |
Anta ladus ede pretz lo descarga. Guerra celui quant trop lo troba franc. p(er) q(ie)u no(n) cuig lais ca ors ni cairac. Mos oc e no(n) pos tant sap destrasto(m)ba. Sil reis lida tesour dechimon. De guerra corret auran pois poder. Tant les trebaills emessios pla sens. Que los amics els enemics tempesta. |
Anta l'adus e de pretz lo descarga, Guerra celui quant trop lo troba franc, per q'ieu non cuig lais Caors ni Cairac, mos Oc-e-Non, pos tant sap de strastomba. Si·l reis li da tesour de Chimon, de guerr'a corr et aura·n pois poder; tant l'es trebaills e messios plasens, que los amics els enemics tempesta. |
V | |
Anc naus de mar quant ap(er)dut sabarcha. Et am al temps euol urtar al ranc. Ecor plus fort cuna saieta darc. Eleue naut epuois aual ios tomba. No(n) trais anc pietz edirai uos ben com. Queu fas p(er) leis que nom uol retener. Que no maten iorn terme ni couens. p(er)q(ue) mos chans q(ue)ra flort bes esta. |
Anc naus de mar, quant a perdut sa barcha et am al temps e vol urtar al ranc, e cor plus fort c'una sajeta d'arc, e lev'en aut e puois aval jos tomba, non trais anc pietz e dirai vos ben com, qu'eu fas per leis que nom vol retener, que no m'aten jorn, terme ni covens, per que mos chans qu'era flort besesta. |
VI | |
Vai sirue(n)tes ades tost ecorrens. Atrainac sias anz de la festa. |
Vai sirventes, ades tost e correns, a Trainac sias anz de la festa. |
VII | |
Diman rogier et atotz mos parens. Q(ieu) noi trob plus omba ni om ni esta. |
Di·m a·N Rogier et a totz mos parens, qe no·i trob plus omba ni om ni esta. |
Razó | |
Aquesta es la razos daquest siruentes. AN mais p(er)ren quen Bertrans de born disses en coblas ni en sirue(n)tes al rei felips ni p(er) recor damen detort ni daunime(n)t queill fos faitz. no uolc guerreiar lo rei richart. Mas en richartz si sailli alaguerra qua(n)t el uit la freuoleza del rei felip. Eraubet eprenet ears castels eborcs euillas. et aucis homes epres. Don tuich li baron acui des- plasia la patz. foron molt alegre. Enb(er)trans de born plus que tuich. p(er) so quel plus uolia gue(r)ra q(ue) autrom. Ecar crezia q(ue) per lo seu dire lo reis ric- hartz agues com(en)sada la guerra ab lo qual el sapel laua oc eno(n). si com ausiretz el s(ir)ue(n)tes q(ue)l fetz. Si tost com el auzi quen richart era saillitz ala guer ra et el fetz aguest sirue(n)tes qui comenssa: No(n) puosc mudar un chantar no(n) esparga. (et)c(etera). |
Aquesta es la razos daquest sirventes:
An mais per ren qu'En Bertrans de Born disses en coblas ni en sirventes al rei Felips ni per recordamen de tort ni d'auniment que·ill fos faitz, no volc guerrejar lo rei Richart; mas En Richartz Non puosc mudar un chantar non esparga... |
a cura di Alessandra Pulizzi
K163 | |
![]() |
Non puosc mudar un chantar no(n) espa(r)- ga. pos noc eno(n) ames foc etrag sanc. Car grans guerra fai descars seignor la- rc. p(er) qem plai ben dels reis auzir la bomba. Que naion obs paisson cordas epom. En sion trap tendut per fors iazer. Enz encontrem a- milliérs et asens. Si capres nos enchanto(n) de la gesta. Quieu nagra colp reseubut ema targa. Efag uermeill de mon confanon blanc. Mas p(er) ais- so men soffric emen parc. Que noc eno(n) uei que un dat mi plomba. Mas eu nonai len- zignan ni rancom. Quieu puesca loing o- steiar ses auer. Mas aiudar puosc de mos conoissenz. Lescut aucol *en ma testa* el capel. Sil reis felips nagues ars una barga. De nan giorz ocrebat un estanc. Qardan i(n)tres per forsel parc. Que la segues pel pueg ep(er) la comba. Com no(n) pogues traíre breuses colom. Adoncs sai ieu quel uolgra far parer. Carle que fon dels miels desos parens. per cui fon poille sansoina (con)questa. Anta ladus edepretz lo descarga. Guerra cel- lui quant trop lo troba franc. p(er) queu non cug lais caors ni cairac. Mos oc eno(n) postant sap destrastomba. Sil reis li da tesour dechi mon. De guerra coret auran puois poder. Tant les trebaills emessios plasens. Qe los amics els enemics tempesta. Anc naus de mar quant a perdut sa ba(r)ba. Et amal temps euol urtar al ranc. Ecor pl(us) fort cuna saieta darc. Eleue naut epuois aual ios tomba. No(n) trais anc pietz edirai uos ben com. Quieu fas per leis que nom uol retener. Que no maten iorn terme |
![]() |
. . . . . ni couens. P(er) que mos chans quera flort bes esta. Vai siruentes ades tost ecorrens. Atrainac si
as anz de la festa. Diman rogier et atotz mos parens. Qe noi
trop plus omba niom ni esta. Aquesta es la razos daquest sirventes. ANc mais per re qen Bertrans de born di- sses en coblas ni en siruentes al rei felip ni per recordamen de tort ni daunime(n) queill fos faitz. no uole guerreiar lo rei ric- hart. Mas en richartz si sailli ala guerra o- qua(n)t uit la freuoleza del rei felip. Eraubet epreuet ears castels eborcs euillas. et aucis homes epres. Dontuich li baron acui desp- lasia la patz. foron molt alegre. Enbertrans de born plus que tuich. p(er) so que plus uolia querra que autrom. E car crezia que perlo seu dire lo reis richartz agues comensada la guerra ab lo qual el sapellaua oc e no(n). si co(m) ausiretz el siruentes quel fetz. Sitost com el auzi quen richart era sailliz ala guerra. et el fetz aquest siruentes. qui comensa. No(n) puosc mudar cun chantar no(n) esparga.
|
I | |
Non puosc mudar un chantar no(n) espa(r)- ga. pos noc eno(n) ames foc etrag sanc. Car grans guerra fai descars seignor la- rc. p(er) qem plai ben dels reis auzir la bomba. Que naion obs paisson cordas epom. En sion trap tendut per fors iazer. Enz encontrem a- milliérs et asens. Si capres nos enchanto(n) de la gesta. |
Non puosc mudar un chantar non esparga, pos N’Oc-e-Non a mes foc e trag sanc, car grans guerra fai d'escars seignor larc, per qe·m plai ben dels reis auzir la bomba que n'aion obs paisson cordas e pom, e·n sion trap tendut per fors jazer, e·nz encontrem a milliers et a sens, si c'apres nos en chant on de la gesta. |
II | |
Quieu nagra colp resenbut ema targa. Efag uermeill de mon confanon blanc. Mas p(er) ais- so men soffrir emen parc. Que noc eno(n) uei que un dat mi plomba. Mas eu nonai len- zignan ni rancom. Quieu puesca loing o- steiar ses auer. Mas aiudar puosc de mos conoissenz. Lescut aucol en ma testa el capel. |
Qu'ieu n'agra colp reseubut en ma targa, e fag vermeill de mon confanon blanc, mas per aisso me·n soffric e me·n parc, que N’Oc-e-Non vei que un dat mi plomba, mas eu non ai Lenzignan ni Rancom, qu'ieu puesca loing ostejar ses aver, mas aiudar puosc de mos conoissenz, l'escut au col en ma testa el capel. |
III | |
Sil reis felips nagues ars una barga. De nan giorz ocrebat un estanc. Qardan i(n)tres per forsel parc. Que la segues pel pueg ep(er) la comba. Com no(n) pogues traire breuses colom. Adoncs sai ieu quel uolgra far parer. Carle que fon dels miels desos parens. per cui fon poille sansoina (con)questa. |
Si·l reis Felips n'agues ars una barga, denan Giorz o crebat un estanc, q'ardan intres per fors el parc que la segues pe·l pueg e per la comba, com non pogues traire breu ses colom, adoncs sai ieu qu'el volgra far parer Carle, que fon dels miels de sos parens, per cui fon Poill'e Sansoina conquesta. |
IV | |
Anta ladus edepretz lo descarga. Guerra cel- lui quant trop lo troba franc. p(er) queu non cug lais caors ni cairac. Mos oc eno(n) postant sap destrastomba. Sil reis li da tesour dechi mon. De guerra coret auran puois poder. Tant les trebaills emessios plasens. Qe los amics els enemics tempesta. |
Anta ladus e de pretz lo descarga, Guerra cellui quant trop lo troba franc per qu'eu non cug lais caors ni cairac, Mos Oc-e-Non pos tant sap de strastomba, si·l reis li da tesour de Chimon de guerra cor et avran puois poder, tant les trebaills e messios plasens que los amícs e·ls enemics tempesta. |
V | |
Anc naus de mar quant a perdut sa ba(r)ba. Et amal temps euol urtar al ranc. Ecor pl(us) fort cuna saieta darc. Eleue naut epuois aual ios tomba. No(n) trais anc pietz edirai uos ben com. Quieu fas per leis que nom uol retener. Que no maten iorn terme ni couens. P(er) que mos chans quera flort bes esta. |
Anc naus de mar quant a perdut sa barba, et a mal temps e vol urtar al ranc, e cor plus fort c'una sajeta d’arc, e lev'en aut e puois aval jos tomba, non trais anc pietz e dirai vos ben com qu'ieu fas per leis que no·m vol retener, que no maten jorn terme ni covens, per que mos chans, qu'era flort, besesta. |
VI | |
Vai siruentes ades tost ecorrens. Atrainac si as anz de la festa. |
Vai, sirventes, ades tost e correns, a Trainac sias anz de la festa. |
VII | |
Diman rogier et atotz mos parens. Qe noi trop plus omba niom ni esta. |
Di·m a·N Rogier et a totz mos parens qe·n oi trop plus «omba» ni «om» ni «esta». |
Razó | |
Aquesta es la razos daquest sirventes. ANc mais per re qen Bertrans de born di- sses en coblas ni en siruentes al rei felip ni per recordamen de tort ni daunime(n) queill fos faitz. no uole guerreiar lo rei ric- hart. Mas en richartz si sailli ala guerra o- qua(n)t uit la freuoleza del rei felip. Eraubet epreuet ears castels eborcs euillas. et aucis homes epres. Dontuich li baron acui desp- lasia la patz. foron molt alegre. Enbertrans de born plus que tuich. p(er) so que plus uolia querra que autrom. E car crezia que perlo seu dire lo reis richartz agues comensada la guerra ab lo qual el sapellaua oc e no(n). si co(m) ausiretz el siruentes quel fetz. Sitost com el auzi quen richart era sailliz ala guerra. et el fetz aquest siruentes. qui comensa. No(n) puosc mudar cun chantar no(n) esparga. |
Aquesta es la razos daquest sirventes:
Anc mais per re q'En Bertrans de Born disses en coblas ni en sirventes al rei Felip ni per recordamen de tort ni d'aunimen que·ill fos faitz, no vole guerrejar lo rei Richart. Mas En Richart si sailli a la guerra oquant vit la frevoleza del rei Felip, e raubet e prevet e ars castels e borcs e villas, et aucis homes e pres; don tuich li baron a cui desplasia la patz foron molt alegre, e·N Betrans de Born plus que tuich, per so que plus volia guerra que autr'om e car crezia que per lo seu dire lo reis Richartz agues comensada la guerra, ab lo qual el s'apellava «Oc e Non», si com ausiretz el sirventes qu'el fetz si tost com el auzi qu'En Richart era sailliz a la guerra; et el fetz aquest sirventes qui comensa: Non puosc mudar c'un chantar non esparga. |
a cura di Marika Barchi
232v | |
![]() |
. S(ire). Btran delbort. NO puesc mudar qun chantar non esparia. pueis noc e non ha mes fuec etrach sanc. qar grans ger ra fa de scas seinhor larc. p(er)q(ue)m plai ben del rei sinuei la bonba. qeill ag(r)on ops paisson cordas e pom. ension trap*amilhiers e a cenz. si qapres nos encha(n)t ho(m) dela gesta. . . . . AMta lladus e de prez lo descaria. gerra cellui qes hom no troba franc. per qieu n(on) laus uas caors ni caarc. mon oc e non qetan sap de stratonba. sel reis li des lo tresaur de gion. de gerra cor e agra enpoder. tan illes treba ills e messios plasentz. qel sie us amics els enemics te(m)pesta. . . . . SEl reis felips nages ars una ma(r) ia. denan gisors o crebat un estanc. si qa roam nintres per forcael parc. e ils aseges pel puei e per la comba. qom no(n) poges traire brieu ses colon. adoncs sai ieu qel cuiera ualer. carle . . *tendut per for iaser. els e(n)co(n)trem |
![]() |
maine e sos meilhors parens. per cui poilhae san(n)soinha fu conqesta. .. .. . . IEunagra colp receuput e(n) ma taria. e fach uermeilh de mo(n) confanon blanc. mas p(er) aiço men suefri e men parc. pueis noc e non conois qun dat mi plo(m)ba. e non esmieus lezianz ni ra(n)con. qieu puesca lieu osteiar ses a uer. mas aiudar puesch a mos conoisenz. escut al col el capell en ma testa. . .. . ANc naus enmar qan del tot p(er)t sa baria. e fai fort temps. e uai ferir al ranc. e cor plus fort cu na saieta darc. e sailh en aut e pueis enbas siplonba. non trais anc pieg e sai uos dire con. qon fatz perleis qes anc nom uolc tener. iorn ni respieg ter me ni couenenz. p(er)qe mosiois qera floritz bisesta. . .. .. . Vay papiol e no sias ges lentz. atrasinhacon sias anz la festa. dimanaugier e atotz sos pa |
233r | |
![]() |
rentz. qieu non trueb plus onba nion niresta. |
Rubrica | |
S(i)r(e). Btran delbort. | Sire Btran del bort |
I | |
NO puesc mudar qun chantar non esparia. pueis noc e non ha mes fuec etrach sanc. qar grans ger ra fa de scas seinhor larc. p(er)q(ue)m plai ben del rei sinuei la bonba. qeill ag(r)on ops paisson cordas e pom. ension trap*amilhiers e a cenz. si qapres nos encha(n)t ho(m) dela gesta. |
No puesc mudar q'un chantar non esparia pueis N'Oc-e-Non ha mes fuec e trach sanc qar grans gerra fa d'escas seinhor larc per que·m plai ben del rei si·n vei la bonba qe·ill'agron ops paisson, cordas e pom. E·n sion trap tendut per for jaser e·ls encontrem a milhiers e a cenz si q'apres nos en chant hom de la gesta. |
II | |
AMta lladus e de prez lo descaria. gerra cellui qes hom no troba franc. per qieu n(on) laus uas caors ni caarc. mon oc e non qetan sap de stratonba. sel reis li des lo tresaur de gion. de gerra cor e agra enpoder. tan illes treba ills e messios plasentz. qel sie us amics els enemics te(m)pesta. |
Amta ll'adus e de prez lo descaria Gerra cellui qes hom no troba franc per q'ieu non l'aus vas Caors ni Caarc mon Oc-e-Non qe tan sap de stratonba. S'el reis li des lo tresaur de Gion de gerr'a cor e agra en poder tan ill es trebaills e messios plasentz q'el sieus amics e·ls enemics tempesta. |
III | |
SEl reis felips nages ars una ma(r) ia. denan gisors o crebat un estanc. si qa roam nintres per forcael parc. e ils aseges pel puei e per la comba. qom no(n) poges traire brieu ses colon. adoncs sai ieu qel cuiera ualer. carle . *tendut per for iaser. els e(n)co(n)trem . maine e sos meilhors parens. per cui poilhae san(n)soinha fu conqesta. |
S'el reis Felips n'ages ars una maria denan Gisors o crebat un estanc si q'a Roam n'intres per força el parc e ils aseges pe·l puei e per la comba q'om non poges traire brieu ses colon adoncs sai ieu q'el cujera valer Carle Maine e sos meilhors parens per cui Poilha e Sannsoinha fu conqesta. |
IV | |
IEunagra colp receuput e(n) ma taria. e fach uermeilh de mo(n) confanon blanc. mas p(er) aiço men suefri e men parc. pueis noc e non conois qun dat mi plo(m)ba. e non esmieus lezianz ni ra(n)con. qieu puesca lieu osteiar ses a uer. mas aiudar puesch a mos conoisenz. escut al col el capell en ma testa. |
Ieu n'agra colp receuput en ma taria e fach vermeilh de mon confanon blanc mas per aiço me·n suefri e me·n parc pueis N'Oc-e-Non conois q'un dat mi plomba e non es mieus Lezianz ni Rancon q'ieu puesca lieu ostejar ses aver mas aiudar puesch a mos conoisenz escut al col el capell en ma testa. |
V | |
ANc naus enmar qan del tot p(er)t sa baria. e fai fort temps. e uai ferir al ranc. e cor plus fort cu na saieta darc. e sailh en aut e pueis enbas siplonba. non trais anc pieg e sai uos dire con. qon fatz perleis qes anc nom uolc tener. iorn ni respieg ter me ni couenenz. p(er)qe mosiois qera floritz bisesta. |
Anc naus en mar qan del tot pert sa baria e fai fort temps e vai ferir al ranc e cor plus fort c'una sajeta d'arc e sailh en aut e pueis en bas si plonba. Non trais anc pieg e sai vos dire con q'on fatz per leis qes anc no·m volc tener jorn, ni respieg, terme, ni covenenz, per qe mos jois q'era floritz bisesta. |
VI | |
Vay papiol e no sias ges lentz. atrasinhacon sias anz la festa. |
Vay Papiol e no sias ges lentz a Trasinhac on sias anz la festa. |
VII | |
Dimanaugier e atotz sos pa rentz. qieu non trueb plus onba ni on niresta. |
Di·m a·N'Augier e a totz sos parentz q'ieu non trueb plus onba ni on ni resta. |
a cura di Marika Barchi
7r |
![]() |
B(er)tra(n) del bor(n).
Non estarai mo(n) cha(n)tar no(n) es paria. pus noc e no a(n) mes |
![]() |
Colps nagra ieu receubutz e(n) ma taria. e fayt u(er)melh de mo(n) guoffayno blanc. mays p(er) ayso me(n) suefri e me(n) parc. mo(n) oc e no capdatz mi plomba. enon es meus li senhas nil ranco(m). e no(n) pu es luenh osteiar ses au(er). mas aiudar puesc a mos conoysens. escut al col e capel e(n) ma testa. Sil rey felip plagues. a sana marga dena(n) gissort. (et) crebat un estanc. car aisintres p(er) forsel parc. els asseties pel pueg e p(er) la comba. com no(n) pogues trayre breu ses colom. lay doncx viram q(ui) fera aparer al fag carles lo sieu me lhor pare(n). p(er) q(ui) fo polha e samsuenha co(n)quista. E nau e(n)mar ca(n)t a p(er)dut sabaria. et a mal temps e ua urtar al ranc. e cor pus tost duna saieta darc. e pueien aut e pueis en ios si plo(m)ba. no |
![]() |
tray ta(n) mal e say dire com. com fas p(er) lieys q(ue) anc nom volc tener iorn. ni res <mal e say uos dire com> [pies] q(ue)r minis ni coue(n)s. p(er) q(ue) mos cha(n)s on miels fluris bissesta. |
Rubrica | |
B(er)tra(n) del bor(n). | Bertran del Born |
I | |
Non estarai mo(n) cha(n)tar no(n) es paria. pus noc e no a(n) mes / foc e fag sanc. e gra(n)s guerra fa(n) descas senhor larc / p(er) q(ue) me play dels reys can vei lurbo(m)ba. e(n)s aio ops / pals e cordas e pom. e(n) sian draps te(n)dutz p(er) fors iazer / e(n)s amassem a miliers e a ce(n)s. si ca pres nos e(n) chant ho(m) de la gesta // | Non estarai mon chantar non esparia pus N'Oc-e-No an mes foc e fag sanc e grans guerra fan d'escas senhor larc per que me play dels reys can vei lur bomba e·ns aio ops pals e cordas e pom e·n sian draps tendutz per fors jazer. e·ns amassem a miliers e a cens si c'apres nos en chant hom de la gesta. |
II | |
Anta ladutz e de pretz lo descaria.gerra selui q(ue) ho(m) no(n) troba fra(n)c./ p(er) q(ue) no uuelh lais caors ni gualhac. mo(n) oc e no pus ta(n) sap de tra / stomba. sil bailal rey lo trezaur de simo(n). de guerra cor. (et) auria(n) po / der. ta(n) les trebals e messios plazens. p(er) q(ue)ls amicx els enemicx te(m)pes / ta. // | Anta l'adutz e de pretz lo descaria Gerra selui que hom non troba franc per que no vuelh lais Caors ni Gualhac mon Oc-e-No pus tan sap de trastomba. Si·l bailal rey lo trezaur de Simon de guerr'a cor et auria·n poder tan les trebals e messios plazens per qu'e·ls amicx e·ls enemicx tempesta. |
III | |
Colps nagra ieu receubutz e(n) ma taria. e fayt u(er)melh de mo(n) / guoffayno blanc. mays p(er) ayso me(n) suefri e me(n) parc. mo(n) oc e no / capdatz mi plomba. enon es meus li senhas nil ranco(m). e no(n) pu / es luenh osteiar ses au(er). mas aiudar puesc a mos conoysens. escut / al col e capel e(n) ma testa. // | Colps nagra ieu receubutz en ma taria e fayt vermelh de mon guoffayno blanc mays per ayso me·n suefri e me·n parc mon Oc-e-No cap datz mi plomba e non es meus li senhas ni·l Rancom e non pues luenh ostejar ses aver mas aiudar puesc a mos conoysens escut al col e capel en ma testa. |
IV | |
Sil rey felip plagues. a sana marga / dena(n) gissort. (et) crebat un estanc. car aisintres p(er) forsel parc. els / asseties pel pueg e p(er) la comba. com no(n) pogues trayre breu ses / colom. lay doncx viram q(ui) fera aparer al fag carles lo sieu me / lhor pare(n). p(er) q(ui) fo polha e samsuenha co(n)quista. // | Si·l rey Felip plagues a sana marga denan Gissort et crebat un estanc carais intres per fors el parc e·ls asseties pel pueg e per la comba c'om non pogues trayre breu ses colom lay doncx viram qui fera aparer al fag carles lo sieu melhor paren per qui fo Polha e Samsuenha conquista. |
V | |
E nau e(n)mar ca(n)t /a p(er)dut sabaria. et a mal temps e ua urtar al ranc. e cor pus / tost duna saieta darc. e pueien aut e pueis en ios si plo(m)ba. no tray ta(n) mal e say dire com. com fas p(er) lieys q(ue) anc nom volc tener / iorn. ni res <mal e say uos dire com> [pies] q(ue)r minis ni coue(n)s. p(er) q(ue) mos cha(n)s on miels fluris bissesta. // | E nau en mar canta perdut sa baria et a mal temps e va urtar al ranc e cor pus tost d'una sajeta d'arc e puei en aut e pueis en jos si plomba, no tray tan mal e say dire com c'om fas per lieys que anc nom volc tener jorn ni respies <mal e say vos dire com> q·erminis ni covens per que mos chans on miels fluris bissesta. |
a cura di Giorgia Pallotta
172r |
![]() |
beutran delborn
Non muderai moncantar nonesparga. pois noc (et)
no ames fioc etrait sang. car gransgeras fan de
scars segnor larc. p(er)cem sap bon delrei sinuei la
|
172v |
![]() |
labona. elaion ops paixo cordas y pom. e(n)sio trop tendut per fors
giaser. ensatrobem amiliers (et)acens. sicapres non ne cant hom
delagiesta.
|
![]() |
Sil rei filipp nages ars unabaria. dauan giors ofermat
son estanc. caro am intres perforçelparc equel segiespel
puoc ep(er)lasconbas. com nopoges traire breu ses colom. aixi
sai ieu ceuolgra farparer. carles quifo desos miglers
parens. p(er)cui fopoi lessassoinha concesta.
|
![]() |
Anta ladutç (et) depretç lodescargia. gerra seinhor pos hom
lon troba franc. peronompar lais caortç nicangiaire. moc e no q(u)e trop sap detrastoinha. sil bait lalrei lotristor deçirom. deguerra cor aurian poder. tant les traba lls emesions plasens. cesus amics els enemics tenpesta. |
![]() |
Qieu nagra recebut ematargia. efait uermegll demon
gonfano blanc. mais peraiso menfuc (et)menpart que oc enu mepar quel datç meplonba. enocs mieus lesinha niratum. cepuosca luogn ostear ses auer. mais aiudar piuosc amos conoisens. escut alcoll ecapell ematesta. |
![]() |
Hanc uauc emar cant aperdut sabaria. per trop mals
temp (et) uai urtar eranc. ecor plus fort duna sagetta darc. epuogia naut epuoisas bas sotç plonba. notrais tan mal essai uos dire com. eufasperlieis. cianc nom uo lc tener. dit respeit niterme niconues. p(er) ce mos gio oi quigent floris bistensa. Vai papiol (et) nonsias trop lens. Atraint sias adelafesta. Diman rogier qis mos miglior parens. cieu notrop mais um ba nium niesta. |
Rubrica | |
beutran delborn | Beutran del Born |
I | |
Non muderai moncantar nonesparga. pois noc (et)\
no ames fioc etrait sang. car gransgeras fan de\
scars segnor larc. p(er)cem sap bon delrei sinuei la\
labona. elaion ops paixo cordas y pom. e(n)sio trop tendut per fors\
giaser. ensatrobem amiliers (et)acens. sicapres non ne cant hom\
delagiesta.
|
Non muderai mon cantar non esparga, pois N'Oc et No a mes fioc e trait sang, car grans geras fan de scars segnor larc, percem sap bon del rei sinuei la la bona, el aion ops paixo, cordas y pom, |
II | |
Sil rei filipp nages ars unabaria. dauan giors ofermat\
son estanc. caro am intres perforçelparc equel segiespel\
puoc ep(er)lasconbas. com nopoges traire breu ses colom. aixi\
sai ieu cequolgra farparer. carles quifo desos miglers\
parens. p(er)cui fopoi lessassoinha concesta.
|
Si'l rei Filipp n'ages ars una baria, davan Giors o fermat son estanc, caro am intres per forç el parc e quel segies pel puoc e per las conbas, c'om no poges traire breu ses colom, aixi sai ieu ceq volgra far parer, Carles qui fo de sos miglers parens, per cui fo Poil es Sassinha concesta. |
III | |
Anta ladutç (et) depretç lodescargia. gerra seinhor pos hom\ lon troba franc. peronompar lais caortç nicangiaire\ moc e no q(u)e trop sap detrastoinha. sil bait lalrei lotristor\ deçirom. deguerra cor aurian poder. tant les traba\ lls emesions plasens. cesus amics els enemics tenpesta. |
Anta l'adutç et de pretç lo descargia, |
IV | |
Qieu nagra recebut ematargia. efait uermegll demon\ gonfano blanc. mais peraiso menfuc (et)menpart que oc\ enu mepar quel datç meplonba. enocs mieus lesinha\ niratum. cepuosca luogn ostear ses auer. mais aiudar\ piuosc amos conoisens. escut alcol ecapell ematesta. |
Q'ieu n'agra recebut e ma targia, e fait vermegll de mon gonfano blanc; mais per aiso m'en fuc et m'en part que Oc e Nu me par quel datç me plonba, e nocs mieus Lesinha ni Ratum, ce puosca lougn ostear ses aver, mais aiudar piuosc a mos conoisens, escut al col e capell e ma testa. |
V | |
Hanc vauc emar cant aperdut sabaria. per trop mals\ temp (et) uai urtar eranc. ecor plus fort duna sagetta\ darc. epuogia naut epuoisas bas sotç plonba. notrais\ tan mal essai uos dire com. eufasperlieis. cianc nom uo\ lc tener. dit respeit niterme niconues. p(er) ce mos gio\ oi quigent floris bistensa.\ |
Hanc vauc e mar cant a perdut sa baria, per trop mals temp et vai urtar e ranc, e cor plus fort d'una sagetta d'arc, e puogia naut e puoisas bas sotç plonba, no trais tan mal essais vos dire com, eu fas per lieis, cianc nom volc tener, dit respeit ni terme ni conues, per ce mos gioi qui gent floris bistensa. |
VI | |
Vai papiol (et) nonscas trop lens. Atraint sias adelafesta.\ | Vai, Papiol, et non sias trop lens, A traint sias a de la festa. |
VII | |
Diman rogier qis mos miglior parens. cieu notrop mais um\ ba nium niesta. |
Di·m a·N Rogier qis mos miglior parens, cieu no trop mais umba ni um ni esta. |
a cura di Mattia Callegari
140r | |
![]() |
Bertram de born. Non pusc mudar mon chantar no(n) es paria. por noc e no ames foc e trait sa(n)c. car gran gerra fai descars seingnier larc. P erqem plaiben del rei uezer la bomba. Q en naia mops passen cordas e pon. E siom drap tengut per fors iaser. E sen contrem a miglier e da cenz. S i qa pres nos canton pois delagesta. Qeu naia colp recebut en mataria. E fait uermeilh de mon gon fano(n) blanc. M ais per aiço men sufri e men parc. Q e noc e non sap ben qe undat mi plomba M asnones meus liçinans ni rancon. Q eu pusca loing o steiar ses auer. M as audar posc de mos conoscenz. |
140v | |
![]() |
E scud col e capel en ma testa. SEl rei felis nagues ars una baria . D enan ghiorz ocrebat une stanc. O auriom entres per forzal parc. Q elasegues pelpoig e per lacomba. C om non pogues t(r)ai re breu ses colom. A donc sai eu queluolgra far parer. C arle mangnes e sos meillier pare(n)z. P ercui fo poillia e sa sogna co(n) questa. En taladuz e de prez la descaria. G uerra celui cui non troba franc. P erq(e)u non cuit laiscaorz nicaiarc. M os oc eno pos tan saub detrastomba. S ilballa reis lotre saur de cinom. D e guerra a cor e auram pois poder. T anliez trebailh e messions plaise(n)z. Q e sos amics els enemics tempesta. A nc naus en mar qanta perdut sabaria. E zamal temps e uolurtar aranc. E uau plus tost cuna saiceta darc. E s leva innaut e pueis aual ios co(m)ba. N on trais anc piez ediraiuos ben com. Q eufaz per lei qui non uol retener Q e non manten iorn t(er)men ni co(n)uen. P er qe mos iois qera floriz bisesta. Uai papiol e non istia lenz a trainat siaz anz de la festa. Djman rogier catoz sos pare(n)z. Q eu non trop mais omba ni om ni esta. |
Rubrica | |
Bertram de born. | Bertram de Born |
I | |
Non pusc mudar mon chantar no(n) es paria. por noc e no ames foc e trait sa(n)c. car gran gerra fai descars seingnier larc. P erqem plaiben del rei uezer la bomba. Q en naia mops passen cordas e pon. E siom drap tengut per fors iaser. E sen contrem a miglier e da cenz. S i qa pres nos canton pois delagesta. |
Non pusc mudar mon chantar non esparia por Oc-e-Non a mes foc e trait sanc, car gran gerra fai d'escars seignier larc per qe·m plai ben del rei vezer la bomba, qe·n n'aiam ops passen, cordas e pon e siom drap tengut per fors jaser, e s'encontrem a miglier e da cenz si q'apres nos cant'on pois de la gesta. |
II | |
Qe u naia colp recebut en mataria. E fait uermeilh de mon gon fano(n) blanc. M ais per aiço men sufir e men parc. Q e noc e non sap ben qeundat mi plomba M asnones meus licinans ni rancon. Q eu pusca loing o steiar ses auer. M as audar posc de mos conoscenz. Escud a col e capel en matesta. |
Q'eu n'aia colp recebut en ma taria e fait vermeilh de mon gonfanon blanc; mais per aiço men sufir e men parc qe Oc-e-Non sap ben qe un dat mi plomba, mas non es meus Licinas ni Rancon, q'eu pusca loing ostejar ses aver mas audar posc de mos conoscenz, escud a col e capel en ma testa. |
III | |
SEl rei felis nagues ars una baria . D enan ghiorz ocrebat une stanc. O auriom entres per forzal parc. Q elasegues pelpoig e per lacomba. C om non pogues t(r)ai re breu ses colom. A donc sai eu queluolgra far parer. C arle mangnes e sos meillier pare(n)z. P ercui fo poillia e sa sogna co(n) questa. |
S'el rei Felis n'agues ars una baria de nan Ghiorz o crebat un estanc, o avriom entres per forz al parc qe l'asegues pel poig e per la comba c'om non pogues traire breu ses colom, adonc sai eu quel volgra far parer Carle Mangnes e sos meillier parenz, per cui fo Poillia e Sasogna conquesta. |
IV | |
En taladuz e de prez la descaria. G uerra celui cui non troba franc. P erq(e)u non cuit laiscaorz nicaiarc. M os oc eno pos tan saub detrastomba. S ilballa reis lotre saur de cinom. D e guerra a cor e auram pois poder. T anliez trebailh e messions plaise(n)z. Q e sos amics et enemics tempesta. |
Enta l'aduz e de prez la descaria, Guerra celui cui non troba franc, per q'eu non cuit lais Caorz ni Caiarc mos Oc-e-Non pos tan saub de trastomba si·l balla reis lo tresaur de Cinom, de guerra a cor e avram pois poder, tan liez trebailh e messions plaisenz qe sos amics et enemics tempesta. |
V | |
A nc naus en mar qanta perdut sabaria. E zamal temps e uolurtar aranc. E uau plus tost cuna saiceta darc. E s leva innaut e pueis aual ios co(m)ba. N on trais anc piez ediraiuos ben com. Q eufaz per lei qui non uol retener Q e non manten iorn t(er)men ni co(n)uen. P er qe mos iois qera floriz bisesta. |
Anc naus en mar qant a perdut sa baria ez a mal temps e vol urtar a ranc e vau plus tost c'una saiceta d'arc es lev'a inn'aut e pueis aval jos comba, non trais anc piez e dirai vos ben com q'eu faz per lei qui non vol retener, qe non manten jorn, termen ni conven. per qe mos jois q'era floriz bisesta. |
VI | |
Uai papiol e non istra lenz a trainac fiaz anz de la festa. |
Vai Papiol, e non istia lenz, a Trainat siaz anz de la festa; |
VII | |
Djman rogier catoz sos pare(n)z. Q eu non trop mais omba ni om ni esta. |
Di·m a·N Rogier, c'a toz sos parenz, q'eu non trop mais omba ni om ni esta. |
a cura di Mattia Callegari
C. 27r |
![]() |
Bertran dalborn
Nonpuesc mudar mon cantar no(n)esparia. pos oc e no ames fos
e trait sanc. car gran gerra fai descars seinher larc. p(er)qem plai ben delrei uexer labomba. qenaiam ops passer cordas (et) pon. e sion drap tenduz p(er) fors iaxer. esemcontrem amigler (et) da cen. si qa pres nos canton puois delagesta. |
![]() |
Qeu naia colps recebutz enmataria. efaitz uermeilh demon
gonfanon blanc. mas p(er)aizo men sufri e men parc. qe oc e no sap ben qun datz me plomba. mas no(n) es meus lesinans ni rancon. qeu puesc loing osteiar ses auer. mas aiudar pues de mos conoscenz. escud acol ecapel en ma testa. |
![]() |
Sel rei felipz nagues ars una baria. denan ghiorz ocrebat une
stanc. cauriom entres p(er) forz alparc. qelasegues pel p[...] comba. com no(n) pogues t(r)aire breu ses colom. adonc sai eu qel uolgrafa parer. carle magnes e sos meiller parens p(er) cui fo poilla e sasongna conqesta. |
![]() |
Anta laduz e de prez lodescaria. gue(r)ra celui cui no(n) troba franc. p(er)
qeu no(n) cuit lais caortz ni caiarc. mos oc (et) no pos tan saub de trast onba. silbailla reis lotesaur de cinom. de querra acor e auran pois poder tan lies trebaill e mesions plaisenz. qe soz amixs eli enem ixs tenpesta. |
![]() |
Anc naus enmar qant ac perdutz sabaria. e amal tenps euol
urtar aranc e uai plus tost cuna saiecta darc es leua ina ut e pueis aual iosconba. no(n) traisanc piez e dirai uos ben co. qeu faz p(er)lei qui no uol retener. qe nomatern iorn term(en) ni co(n)ue(n) [...] mos iois qera floritz bisesta. |
![]() |
Va papiol e no(n) istia len(z) atrainatz siaz anz delafesta
[.] ma rogier catotz sos parenz. qeu no(n) trob mais omba ni om ni esta |
Rubrica | |
Bertran dalborn | Bertran dal Born |
I | |
Nonpuesc mudar mon cantar no(n)esparia. pos oc e no ames fos
e trait sanc. car gran gerra fai descars seinher larc. p(er)qem plai ben delrei uexer labomba. qenaiam ops passer cordas (et) pon. e sion drap tenduz p(er) fors iaxer. esemcontrem amigler (et) da cen. si qa pres nos canton puois delagesta. |
Non puesc mudar mon cantar non esparia pos Oc-e-Non a mes fos e trait sanc car gran gerra fai d'escars seinher larc per qe·m plai ben del rei vexer labomba qe·n'aiam ops passer cordas et pon e sion drap tenduz per fors jaxer es emcontrem a migler et da cen si q'a pres nos canton puois de la gesta |
II | |
Qeu naia colps recebutz enmataria. efaitz uermeilh demon gonfanon blanc. mas p(er)aizo men sufri e men parc. qe oc e no sap ben qun datz me plomba. mas no(n) es meus lesinans ni rancon. qeu puesc loing osteiar ses auer. mas aiudar pues de mos conoscenz. escud acol ecapel en ma testa. |
Q'eu naia colps recebutz en ma taria e faitz vermeilh de mon gonfanon blanc mas per aizo m'en sufri e m'en parc qe Oc-e-Non sap ben q'un datz me plomba mas non es meus Lesinans ni Rancon q'eu puesc loing ostejar ses aver mas aiudar pues de mos conoscenz escud a col e capel en ma testa. |
III | |
Sel rei felipz nagues ars una baria. denan ghiorz ocrebat une stanc. cauriom entres p(er) forz alparc. qelasegues pel p[...] comba. com no(n) pogues t(r)aire breu ses colom. adonc sai eu qel uolgrafa parer. carle magnes e sos meiller parens p(er) cui fo poilla e sasongna conqesta. |
S'el rei Felipz n'agues ars una baria denan Ghiorz o crebat une stanc c'avriom entres per forz al parc qe l'asegues pe·l p(?) comba com non pogues traire breu ses colom adonc sai eu qe·l volgra fa parer Carle Magnes e sos meiller parens per cui fo Poilla e Sasongna conqesta |
IV | |
Anta laduz e de prez lodescaria. gue(r)ra celui cui no(n) troba franc. p(er) qeu no(n) cuit lais caortz ni caiarc. mos oc (et) no pos tan saub de trast onba. silbailla reis lotesaur de cinom. de querra acor e auran pois poder tan lies trebaill e mesions plaisenz. qe foz amixs eli enem ixs tenpesta. |
Anta l'aduz e de prez lo descaria guerra celui cui non troba franc per q'eu non cuit lais Caortz ni Caiarc mos Oc-et-No pos tan saub de trastonba si·l baill'a reis lo tesaur de Cinom de querr'a acor e auran pois poder tan li es trebaill e mesions plaisenz qe soz amixs e li enemixs tenpesta |
V | |
Anc naus enmar qant ac perdutz sabaria. e amal tenps euol urtar aranc e uai plus tost cuna saiecta darc es leua ina ut e pueis aual iosconba. no(n) traisanc piez e dirai uos ben co. qeu faz p(er)lei qui no uol retener. qe nomatern iorn term(en) ni co(n)ue(n) [...] mos iois qera floritz bisesta. |
Anc naus en mar qant ac perdutz sa baria e a mal tenps e vol urtar a ranc e vai plus tost c'una sajecta d'arc es leva in aut e pueis aval jos conba non trais anc piez e dirai vos ben co q'eu faz per lei qui no vol retener qe no matern jorn termen ni conven (?) mos jois q'era floritz bisesta |
VI | |
Va papiol e no(n) istra len(z) atrainacz siaz anz delafesta [.] ma rogier catotz sos parenz. qeu no(n) trob mais omba ni om ni esta |
Va Papiol e non istia lenz, a Trainatz siaz anz de la festa [.] ma Rogier, c'a totz sos parenz, q'eu non trob mais omba ni om ni esta. |
![]() |
Non laisserai mon chantar non lesparia. pos hoc enon an mes foce trait sanc. qe guerra fai descrose segnor larc. p(er)qem <sab> saub. bon del rei uezer. la <on a lon> [tumba on aion] ops paixen cortes. e come sion trap tendut p(er) feur iazer. e sauiste[n] a mil[l]iers (et) a cui siqa pres lor en chanton de la gesta. |
![]() |
Anta la dutz e de pretz lo descaria. guerra celui comno<u>[n]etroba franc. p(er) qieu noncug lais ca ors ni cor sanc. mas hoc enon car trop sab de trastomba. sil baral reis lotesaur de qino[m] de<uria> guerra. cor (et) aurian poder. tan qe trebails e messios plaideu p(er) qels amics. els enemics tempesta. |
![]() |
Sil reis filips liagues arsuna baria. denans ni sort e cremauin estanc o aoram. lon tres p(er)far cel pai<r>[x]. e laguesses e p(er) pueg e p(er) comba qe non pogues traire breia ses colom. adonc saubreu comuolgra far parer. sembles carlon lo seu noble paren. p(er) qison spagna e saisognia co[n]qesta. |
![]() |
Qieu magra colp receuput e ma taria. efaig us miells de mon gonfano(n) blanc mas p(er) aïzomen suffric e men parc qar hoceno(n) conois qom datz li plumba. e non es mieus luzigans <am>[ni] racora qe zeu puesca esteiar. sos auer. <gr>[m]as aiudar. puesc demon conoissen. escuta<l> col e capel e ma testa. |
![]() |
Anc naus en mar qant ac p(er)dut sa baria. (et) amal temps e uai urtar alranc. e cor plus tost nonfai sagita darc e pois en aut e pois en batz. sotz plumba non trac tal mal. e sai uosdire com. con eu p(er) leis qe anc nom uol tener. terme ni iorn ni respegni couen p(er) qe mos iois. qigen florit tempesta. |
![]() |
Vai siruentes ades non sias lenz. a trafigat siaz anz de la festa. Dizmarogier (et) a totz sos parenz qunz non treup mais umbra ni un <m>[ni]esta |
I | I |
Non laisserai mon chantar non lesparia. pos hoc enon an mes / foce trait sanc. qe guerra fai descrose segnor larc. p(er)qem <sab> / saub. bon del rei uezer. la <on a lon> [tumba on aion] ops paixen cortes. e come sion / trap tendut p(er) feur iazer. e sauiste[n] a mil[l]iers (et) a cui siqa / pres lor en chanton de la gesta. | Non laisserai mon chantar non lesparia, pos Hoc-e-Non an mes foc e trait sanc, que guerra fai descrose segnor larc, per qe·m saub bon del rei vezer la tumba on aion ops paixen cortes, e com e sion trap tendut per feur jazer, e sauisten a milliers et a cui si q'a pres lor en chant on de la gesta. |
II | II |
Anta la dutz e de pretz lo descaria. guerra celui comno<u>[n]etroba / franc. p(er) qieu noncug lais ca ors ni cor sanc. mas hoc enon car / trop sab de trastomba. sil baral reis lotesaur de qino[m] de<uria> / guerra. cor (et) aurian poder. tan qe trebails e messios plaideu p(er) / qels amics. els enemics tempesta. | Anta l'adutz e de pretz lo d'escaria, guerra celui com non e troba franc per q'ieu non cug lais Caors ni cor sanc, mas Hoc-e-Non car trop sab de trastomba, si·l bara·l reis lo tesaur de Qinom de guerr'a cor et auria·n poder tan qe trebails e messios plaideu per qe·ls amics e·ls enemics tempesta. |
III | III |
Sil reis filips liagues arsuna baria. denans ni sort e cremauin / estanc o aoram. lon tres p(er)far cel pai<r>[x]. e laguesses e p(er) pueg e p(er) / comba qe non pogues traire breia ses colom. adonc saubreu comuolgra / far parer. semles carlon lo seu noble paren. p(er) qison spagna / e saisognia co[n]qesta. | Si·l reis Filips li agues ars una baria, denans Nisort e cremavi n'estanc o a Oram l'ontres per farc'el paix, e l'aguesses e per pueg e per comba qe non pogues traire breia ses colom, adonc saubr'eu com volgra far parer, semles Carlon lo seu noble paren per qi son Spagna e Saisognia conqesta. |
IV | IV |
Qieu magra colp receuput e ma taria. efaig us miells de mon / gonfano(n) blanc mas p(er) aïzomen suffric e men parc qar hoceno(n) / conois qom datz li plumba. e non es mieus luzigans <am>[ni] racora qe / zeu puesca esteiar. sos auer. <gr>[m]as aiudar. puesc demon conoissen. / escuta<l> col e capel e ma testa | Q’ieu m’agra colp receuput en ma taria, e faig us miells de mon gonfanon blanc mas per aizo me·n suffric e men parc, qar Hoc-e-Non conois q'om datz li plumba, e non es mieus Luzigans [ni] Racora qe z'eu puesca estejar sos aver, [m]as aiudar puesc de mon conoissen, escuta<l> col e capel e ma testa. |
V | V |
Anc naus en mar qant ac p(er)dut sa baria. (et) amal temps e uai urtar / alranc. e cor plus tost nonfai sagita darc e pois en aut e pois / en batz. sotz plumba non trac tal mal. e sai uosdire com. con eu p(er) / leis qe anc nom uol tener. terme ni iorn ni respegni couen p(er) qe / mos iois. qigen florit tempesta. | Anc naus en mar quant ac perdut sa baria, et a mal temps e vai urtar al ranc, e cor plus tost non fai sagita d’arc e pois en aut e pois en batz sotz plumba, non trac tal mal, e sai vos dire com con eu per leis que anc no·m vol tener, terme ni jorn ni respegni coven per qe mos jois qi gen florit tempesta. |
VI | VI |
Vai siruentes ades non sias lenz. a trafigat siaz anz de la festa. / Dizmarogier (et) a totz sos parenz qunz non treup mais umbra ni un <m>[ni]esta | Vai, sirventes, ades non sias lenz a Trafigat siaz anz de la festa. Diz m'a Rogier et a totz sos parenz q'unz non treup mais umbra ni un ni esta. |
64v | |
![]() |
[a] Nc mais p(er) re b(er)trans disses en coblas ni en siruentes al rei phelip. ni p(er) re- cordamen de tort ni da unimen qill fos ditz ni faitz. no uolc guerreiar lo rei richa(r)t. Mas en richartz si sailli ala guerra qan- uic la freuolesa del rei phelip. E raubet (et) preset (et) ars castels (et) borcs (et) uillas. (et) aucis homes epres. Don tuich li baron acui des plazia la paz. foron molt ale- gre. E b(er)trans de born plus qe tuit. p(er)so qar plus uolia la guerra qe autr hom. E qar crezia qe p(er)lo seu dire lo reis Ri cha(r)tz aguesse come(n)ssada laguer(r)a. co(m) lo qal el sa pellaua. oc eno. si com auzirez el sirue(n)tes qel fez. sitost com el auzi qen ri- chartz era saillitz ala guerra. lo qals co me(n)sset enaissi. Bertra(n)s de born. |
[a] Nc mais p(er) re b(er)trans disses en coblas ni en siruentes al rei phelip. ni p(er) re- cordamen de tort ni da unimen qill fos duz ni fauz. no uolc guerreiar lo rei richa(r)t. Mas en richartz si sailli ala guerra qan- uic la freuolesa del rei phelip. E raubet (et) preset (et) ars castels (et) borcs (et) uillas. (et) aucis homes epres. Don tuich li baron acui des plazia la paz. foron molt ale- gre. E b(er)trans de born plus qe tuit. p(er)so qar plus uolia la guerra qe autr hom. E qar crezia qe p(er)lo seu dire loreis Ri cha(r)tz aguesse come(n)ssada laguer(r)a. co(m) lo qal el sa pellaua. oc eno si com auzirez el sirue(n)tes qel fez. sitost com el auzi qen ri- chartz era saillitz ala guerra. lo qals co me(n)sset enaissi. Bertra(n)s de born. |
[A]nc mais per re Bertrans disses en coblas ni en sirventes al rei Phelip ni per recordamen de tort ni d’aunimen q’ill fos d’uz ni fauz, no volc guerreiar lo rei Richart. Mas en Richartz si sailli a la guerra qan vic la frevolesa del rei Phelip e raubet et preset et ars castels et borcs et villas et aucis homes e pres; don tuich li baron a cui desplazia la paz foron molt alegre. E Bertrans de Born plus qe tuit, per so qar plus volia la guerra qe autr hom, e qar crezia qe per lo seu dire lo reis Richartz aguesse comenssada la guerra, con lo qal el s‘apellava oc e no si com auzirez el sirventes q’el fez si tost com el auzi qen Richartz era saillitz a la guerra. Lo qals comensset enaissi. Bertrans de Born. |
178 r | |
![]() |
Aquesta es la razos daquest siruentes. xxx. |
Edizione diplomatica | Edizione interpretativa |
Aquesta es la razos daquest siruentes. xxx. |
A questa es la razos da quest sirventes
|
163v | |
![]() |
Aquesta es la razos daquest siruentes. ANc mais per re qen Bertrans de born di- sses en coblas ni en siruentes al rei felip ni per recordamen de tort ni daunime(n) queill fos faitz. no uolc guerreiar lo rei ric- hart. Mas en richartz si sailli ala guerra o. qua(n)t uit la freuoleza del rei felip. Eraubet eprenet ears castels eborcs euillas. et aucis homes epres. Don tuich li baron acui desp- lasia la patz. foron molt alegre. Enbertrans de born plus que tuich. P(er) so que plus uolia guerra que autrom. Ecar crezia que per lo seu dire lo reis richartz agues comensada la guerra ab lo qual el sapellaua oc eno(n). si co(m) ausiretz el siruentes quel fetz. Si tost com el auzi quen richart era saillitz ala guerra. et el fetz aquest siruentes. qui comensa. No(n) puosc mudar cun chantar no(n) esparga. |
163v | |
Aquesta es la razos daquest siruentes. ANc mais per re qen Bertrans de born di- sses en coblas ni en siruentes al rei felip ni per recordamen de tort ni daunime(n) queill fos faitz. no uolc guerreiar lo rei ric- hart. Mas en richartz si sailli ala guerra o. qua(n)t uit la freuoleza del rei felip. Eraubet eprenet ears castels eborcs euillas. et aucis homes epres. Don tuich li baron acui desp- lasia la patz. foron molt alegre. Enbertrans de born plus que tuich. P(er) so que plus uolia guerra que autrom. Ecar crezia que per lo seu dire lo reis richartz agues comensada la guerra ab lo qual el sapellaua oc eno(n). si co(m) ausiretz el siruentes quel fetz. Si tost com el auzi quen richart era saillitz ala guerra. et el fetz aquest siruentes. qui comensa. No(n) puosc mudar cun chantar no(n) esparga. |
Aquesta es la razos d'aquest sirventes. Anc mais per re q’En Bertrans de Born disses en coblas ni en sirventes al rei Felip ni per recordamen de tort ni d’aunimen que⋅ill fos faitz, no volc guerreiar lo rei Richart. Mas En Richartz si sailli a la guerra o quant vit la frevoleza del rei Felip; e raubet e prenet e ars castels e borcs e villas et aucis homes e pres; don tuich li baron a cui desplasia la patz foron molto alegre, En Bertrans de Born plus que tuich, per so que plus volia guerra que autr'om e car crezia que per lo seu dire lo reis Richartz agues comensada la guerra, ab lo qual el s'apellava "Oc e Non", si com ausiretz el sirventes qu'el fetz si tost com el auzi qu'En Richart era saillitz a la guerra; et el fetz aquest sirventes qui comensa: Non puosc mudar c'un chantar non esparga. |
c. 196v | |
![]() |
|
![]() |
I | |
II | |
III | |
IV | |
V | |
VI | |
VII | |
VIII | |
c. 116r | |
![]() |
|
![]() |
c. 141r | |
c. 141v | |
c. 26v | |
c. 27r | |
c. 195r | |
![]() |
Bertrans deborn. Pois lo gens terminis floritz. Sespa(n) dis gairzions egais. Mes uengut encor que meslais. Defar un nouel sir uentes. On sapchont li aragones. cab mal agur. Daisso sion ill tuich segur. Sai uenc lo reis dones aunitz. Esiei sol dadier logaditz. Sos bas paratges sobrissitz. Sai que fe nira coma lais. Etornara lai don se trais. Ameillau et encarlades. Qand qecs naura son dreich conques. Ant sen uas sur. Greu er que en mar nol de bur. Laura car es tant pauc arditz. Fl acs euans esoiornaditz. Proenssa pert dones issitz. Qe son frair sanson prezon mais. Quel nona soing mas que sengrais. E beua p(er) rossigno mur. Entolsal tenon p(er) preiur. Tuich cill ab cui sera pleuitz. Carlos a p(er) pa or giquitz. Lo reis cui es castrasoritz. Eten detole tal palais. Lau que mostre de sos es lais. sai alfill delbarsalones. Car p(er) dreich sos maluatz homes. Del rei tafur. pretz mais sacort eson atur. Non fatz cella don fui trahitz. Lo iorn qel fon p(er)
|
![]() |
mi seruitz. Lo bons reis garsia arabitz. Cobrera qan uidail sofrais. Aragon q(ue)l mon ges lestrais. Elbons reis nauars cui dreitz es. Cobraral ab sos alanes. sol si atur. Aitant qant aurs ual mais dazur. Uas meills etant es plus com plitz. Sos pretz que del rei apostitz. Per cella decui es maritz. p(er) labona re inam lais. Edesqem dis so don mapais. Berengiers debesaudunes. Li retraise ra sil plagues. Mas tot recur. Sos mal uatz faitz que son tafur. Car per el fo mortz etrahitz. Don es sos lignatges aunitz. Mout trahi laich lemp(er)airitz. Cum fals reis preiurs esauais. Qand pres aqin tals (et) afais. lauer que manuels tra mes. Ela rauba etot larnes. Pois ab cor dur. Qand nac traich lo uert el madur. El nenuiet p(er) mar marritz. la dompna els grecs qel ac trahitz. |
Canzoniere A, F, M e T a cura di Roberta Cacchiarelli, Margherita Casini, Livia Duranti, Virginia Sebastiani e Gioia Stragapede.
Canzonieri C, D, I e K a cura di Veronica Di Giovenale, Francesco Dionisi, Barbara Firmani, Giorgio Parrano, Stefano Simone e Anna Spissu.
c. 192 r | |
![]() |
Bertrans deborn. Qan la nouella flors par el uer- gan. On son uermeill uert ebl anc li brondel. ab la doussor q(e)u sent altorn delan. Chant atressi cu(m) fant li autre ausel. Car p(er) auzel mi teing emaintas res. Car aus uoler tot lo mieills qel mon es. Voler laus eu et auer cor uolon. Mas noil aus dir mon cor anz loil rescon. Eu non sui drutz nidamor nom feing tan. Qieu enrazon ges dompna nin apel. Ni non dompnei esimual atre- tan. Q(e) lausengier fals enoios fradel. Desenseignat uilan emal apres. ant dich demi tant enson entremes. Que fant cuiar q(e) lagensser delmon. Mi te(n) |
![]() |
ga gai gauzen edesiron. Com ses dompna non pot far damor chan. Mas siruentes farai fresc eno- uel. puois chastiar cuidon engerreian. nostre baron lo seignor debordel. E p(er) forssa tornar franc ecortes. Mal estara sancar uilans non es. tant que chas cuns aia gauch sil respon. Enols enoi si bels pela nils ton. Antai aura saissi pert son afan. Enli- mozin on a traich tant cairel. etanta tor tant mur etant anuan. fraich e desfaich efondut tant castel. Eta(n)t auer tout edonat emes. Eta(n)t colp dat e receubut epres. Etanta fam ta(n)- ta set etant son. Cum el a traich da gen tro amotron. Rassa p(er)uos remanon mout claman. Enlimozin desai uas monsaurel. Pel uostre pro auetz faich delor dan. som dis naimars el seigner demartel. En taillafer enrostans engolfiers. etuich aicill cab uos seron enpres. non ant las patz ges p(er)uos enque son. anz fa(n)t lor grat lai alcomte raimon. Siruentes uai an raimon gausseran. Lai apinos qen marazon lespel. Car tant aut son siei dich esiei deman. delieis que ten cabrieira efon durgel. amon fraire en ren gratz emerces. de berguedan del fin ioi que menqes. Q(ue)tot mon cor entornet gauzion. q(a)n nos partim amdui elcap delpon. Si cum lauzeill son desotz laurion. Son las autras sotz la genssor del mon.
|
Rubrica | |
Bertrans deborn. | Bertrans de Born |
I | |
Qan la nouella flors par el uer- gan. On son uermeill uert ebl anc li brondel. ab la doussor q(e)u sent altorn delan. Chant atressi cu(m) fant li autre ausel. Car p(er) auzel mi teing emaintas res. Car aus uoler tot lo mieills qel mon es. Voler laus eu et auer cor uolon. Mas noil aus dir mon cor anz loil rescon. |
Qan la novella flors par el vergan, on son vermeill, vert e blanc li brondel, ab la doussor q'eu sent al torn de l'an chant atressi cum fant li autre ausel car per auzel mi teing e·maintas res car aus voler tot lo mieills q'el mon es voler l'aus eu et aver cor volon mas no·il aus dir mon cor anz lo·il rescon. |
II | |
Eu non sui drutz nidamor nom feing tan. Qieu enrazon ges dompna nin apel. Ni non dompnei esimual atre- tan. Q(e) lausengier fals enoios fradel. Desenseignat uilan emal apres. ant dich demi tant enson entremes. Que fant cuiar q(e) lagensser delmon. Mi te(n) ga gai gauzen edesiron. |
Eu non sui drutz ni d'amor no·m feing tan q'ieu en razon ges dompna ni·n apel ni non dompnei e si·m val atretan qe lausengier fals, e noios, fradel desenseignat vilan e malapres ant dich de mi tant en son entremes que fant cujar qe la gensser del mon mi tenga gai, gauzen e desiron. |
III | |
Com ses dompna non pot far damor chan. Mas siruentes farai fresc eno- uel. puois chastiar cuidon engerreian. nostre baron lo seignor debordel. E p(er) forssa tornar franc ecortes. Mal estara sancar uilans non es. tant que chas cuns aia gauch sil respon. Enols enoi si bels pela nils ton. |
C'om ses dompna non pot far d'amor chan, mas sirventes farai fresc e novel puois chastiar cuidon engerrejan nostre baron lo seignor de Bordel e per forssa tornar franc e cortes mal estara s'ancar vilans non es, tant que chascuns aia gauch si·l respon e no·ls enoi si bels pela ni·ls ton. |
IV | |
Antai aura saissi pert son afan. Enli- mozin on a traich tant cairel. etanta tor tant mur etant anuan. fraich e desfaich efondut tant castel. Eta(n)t auer tout edonat emes. Eta(n)t colp dat e receubut epres. Etanta fam ta(n)- ta set etant son. Cum el a traich da gen tro amotron. |
Anta i aura s'aissi pert son afan, en Limozin on a traich tant cairel e tanta tor, tant mur, e tant anvan, fraich, e desfaich, e fondut tant castel. E tant aver tout e donat e mes e tant colp dat e receubut e pres e tanta fam, tanta set e tant son cum el a traich d'Agen tro a Motron. |
V | |
Rassa p(er)uos remanon mout claman. Enlimozin desai uas monsaurel. Pel uostre pro auetz faich delor dan. som dis naimars el seigner demartel. En taillafer enrostans engolfiers. etuich aicill cab uos seron enpres. non ant las patz ges p(er)uos enque son. anz fa(n)t lor grat lai alcomte raimon. |
Rassa, per vos remanon mout claman, en Limozin de sai vas Monsaurel pel vostre pro avetz faich de lor dan, so·m dis N'Aimars, el seigner de Martel e·N Taillafer e·N Rostans e·N Golfiers e tuich aicill c'ab vos s'eron enpres non ant las patz ges per vos en que son anz fant lor grat lai al comte Raimon. |
VI | |
Siruentes uai an raimon gausseran. Lai apinos qen marazon lespel. Car tant aut son siei dich esiei deman. delieis que ten cabrieira efon durgel. amon fraire en ren gratz emerces. de berguedan del fin ioi que menqes. Q(ue)tot mon cor entornet gauzion. q(a)n nos partim amdui elcap delpon. |
Sirventes vai a·N Raimon Gausseran, lai a Pinos q'en ma razon l'espel, car tant aut son siei dich e siei deman de lieis que ten Cabrieira e fon d'Urgel a mon fraire en ren gratz e merces de Berguedan del fin joi que m'enqes. Que tot mon cor en tornet gauzion qan nos partim amdui el cap del pon. |
VII | |
Si cum lauzeill son desotz laurion. Son las autras sotz la genssor del mon. |
Si cum l'auzeill son de sotz l'aurion, son las autras sotz la genssor del mon. |
143r | |
![]() |
ber- trans de born. Qvan la nouelha flor par el uerjan. don son uer- melh blanc e uert li brotelh. per la doussor q(ue) mou del temps del an. cobbri mon chant cum fan li autrauzelh. quar per auzelh mi tenc d(e) ma(n) tas res. quazamar mes la ge(n) ser quans nasques. amar |
![]() |
laus ieu (et) auer cor uolon. mas non laus dir mon cor ans loy rescon. Ieu no sui drutz ni damors nom fenh tan. quel mon do(n) na non razon nin apelh. ni non domney esim ual atresta(n). quar lauzengiers fals enoios fradel. mal ensenhat uilas e mal apres. man ab mentir ai- tan aut entremes. que fan cu- iar que la genser del mon. mi tenha iay iauzent e deziron. Quom sens domna no pot far damor chan. mas siruentes farai fresc e nouelh. mas cas- tiar auzon en guerrejan. p(er) fort siey hom al senhor de bordelh. e mai per fort lau fag franc e cortes. mal lestara senquerui las non es. que aia gaug q(ue)s cus silh li respon. e uos mono(n) si belhs raosils ton. Rassa per uos reman on sai claman. en caerci e sai uas mo(n) maurelh. Pel uostre pro auetz fag lo lur dan. som dis nau uarc el senher de martelh. en tal la ferr en folcaus emaufres. e tug aquilh quab uos seron empres. non au las patz eras ges enque son. ans faus lur gat al pros comten raimon. Anta naura saissi pert son afa(n) en lemozi ont atrag mant cai relh. en tanta tor tans murs etant an uan. fag e desfag e fondut tan castelh e tant auer tout e donat e mes. e tant colp dat e receuput e pres e tanta. |
143v | |
![]() |
fam e tan set e tan son. quon el na trag dagen truesca naustron. Una ren sapchon breton e norman. e colonhas peitaui e maucelh. que dostasualhs en tro a mon ferran. e de roziers en tro lai mirabelh. e mais ensems tro que lajam conques. e pus lezer uol coms ni sos dregz es. demandiei tant la terra sanhai- mon. tro la crisma li pauzon sus el fron. Siruentes uai an raimon gaus- ceran. dreg a pinos que ma ra- zon espelh. pus tant aut son siey prec e siey deman. de lieys que ten cabreirael fons durgelh. amon fraire tenrai gratz e mer- ces. de bergueda. del ric ioy q(o)m trames. quan nos partim am duj el cap del pon . que trist cor mi tornet iauzion. Gausceran durtz e son frairen raimon. am atretan cu(m) seron mey seguon. Sicum lauzel san tug sotz in aurion. sus las autras es la ge(n) ser del mon . |
Rubrica | |
ber- trans de born. |
Bertrans de Born |
I | |
Qvan la nouelha flor par el uerjan. don son uer- melh blanc e uert li brotelh. per la doussor q(ue) mou del temps del an. cobbri mon chant cum fan li autrauzelh. quar per auzelh mi tenc d(e) ma(n) tas res. quazamar mes la ge(n) ser quans nasques. amar laus ieu (et) auer cor uolon. mas non laus dir mon cor ans loy rescon. |
Quan la novelha flor par el verjan |
II | |
Ieu no sui drutz ni damors nom fenh tan. quel mon do(n) na non razon nin apelh. ni non domney esim ual atresta(n). quar lauzengiers fals enoios fradel. mal ensenhat uilas e mal apres. man ab mentir ai- tan aut entremes. que fan cu- iar que la genser del mon. mi tenha iay iauzent e deziron. |
Ieu no sui drutz ni d'amors no·m fenh tan qu'el mon donna no·n razon ni n'apelh ni non domney; e si·m val atrestan quar lauzengiers fals, enoios, fradel, malensenhat, vilas e malapres m'an ab mentir aitant aut entremes que fan cujar que la genser del mon mi tenha jay, jauzent e deziron. |
III | |
Quom sens domna no pot far damor chan. mas siruentes farai fresc e nouelh. mas cas- tiar auzon en guerrejan. p(er) fort siey hom al senhor de bordelh. e mai per fort lau fag franc e cortes. mal lestara senquerui las non es. que aia gaug q(ue)s cus silh li respon. e uos mono(n) si belhs raosils ton. |
Qu'om sens domna no pot far d’amor chan mas sirventes farai fresc e novelh. Mas castiar auzon en guerrejan per fort siey hom al senhor de Bordelh. E mai per fort l'au fag franc e cortes, mal l’estara s'enquer vilas non es que aia gaug quescus silh li respon e vos mo non si belhs ra o s·ils ton. |
IV | |
Rassa per uos reman on sai claman. en caerci e sai uas mo(n) maurelh. Pel uostre pro auetz fag lo lur dan. som dis nau uarc el senher de martelh. en tal la ferr en folcaus emaufres. e tug aquilh quab uos seron empres. non au las patz eras ges enque son. ans faus lur gat al pros comten raimon. |
Rassa, per vos remanon sai claman en Caerci e sai vas Monmaurel pel vostre pro avetz fag lo lur dan. So·m dis N'Auvarc el senher de Martel e·N Tallaferr e·N Folcaus e Maufres. E tug aquilh qu’ab vos s'eron empres. Non au las patz eras ges en que son, ans faus lur gat al pros comte Raimon. |
V | |
Anta naura saissi pert son afa(n) en lemozi ont atrag mant cai relh. en tanta tor tans murs etant an uan. fag e desfag e fondut tan castelh e tant auer tout e donat e mes. e tant colp dat e receuput e pres e tanta. fam e tan set e tan son. quon el na trag dagen truesca naustron. |
Anta n'aura s'aissi pert son afan en Lemozi ont a trag mant cairelh en tanta tor, tans murs e tant anvan fag e desfag e fondut tan castelh e tant aver tout e donat e mes e tant colp dat e receuput e pres e tanta fam e tan set e tan son quon el n'a trag d'Agen truesc a Naustron. |
VI | |
Una ren sapchon breton |
Una ren sapchon breton e norman e colonhas peitavi e maucelh que d'Ostasvalhs entro a Monferran e de Roziers entro lai Mirabelh e mais ensems troque l'ajam conques. E pus lezer vol coms ni sos dregz es demandiei tant la terra San Haimon tro la crisma li pauzon sus el fron. |
VII | |
Siruentes uai an raimon gaus- ceran. dreg a pinos que ma ra- zon espelh. pus tant aut son siey prec e siey deman. de lieys que ten cabreirael fons durgelh. amon fraire tenrai gratz e mer- ces. de bergueda. del ric ioy q(o)m trames. quan nos partim am duj el cap del pon. que trist cor mi tornet iauzion. |
Sirventes, vai a·N Raimon Gausceran dreg a Pinos que ma razon espelh pus tant aut son siey prec e siey deman de lieys que ten Cabreira el fons d'Urgelh a mon fraire tenrai gratz e merces de Bergueda del ric joy q'om trames quan nos partim amduj el cap del pon que trist cor mi tornet jauzion. |
VIII | |
Gausceran durtz e son frairen raimon. am atretan cu(m) seron mey seguon. |
Gausceran d'Urtz e son fraire·N Raimon am atretan cum s'eron mey seguon. |
IX | |
Sicum lauzel san tug sotz in aurion. sus las autras es la ge(n) ser del mon. |
Si cum l'auzel san tug sotz in aurion sus las autras es la genser del mon. |
c.119 | |
![]() |
Bertrans de born . QAn la nouella flors par el uerchan. On son uermill uerd eblan li brondeill. Abla dousor qeuse(n)t al torn delan. Cha(n)t autresi com fan li autre auseill. Car per ausel me teing en maintas res. Car aus uoler tot lo meillz qel mones. Voler laus eu et auer cor uolon. Mais non llaus dir mon cor anz loill rescon. Eu non sui druz ni damor nom feing tan Qen rason domna damor nin apel. Ni no domnei esim ual autretan. Q(e) lausen giers fals enoios fradel. Desenseingnat ui lan emal apres. An de mi dit tant en son en tremes. Q(e) fan cuiar qe la genser del mo(n) Mi teingna gai iausen edesiron. Com ses domna non pot far damor cha(n). Mas seruentes farai fresc enouel. pu ois chastiar cuidon en guerreian. Nostre ba ron lo seingnor de bordel. Eperforsa tornar franc ecortes. Mal estara sancar uilans no(n) es. Tanqe qascuns aia gaug sil respon. E nols enoi sipels pela nil ton. Ancta aura saissi pert son affan. En limo zin on atrait maint cairel. Etanta tor taint mur etaint auan. faich edes faic efon dut taint chastel. Etant auer tolt edonat emes. Etaint colp dat ereseubut epres. Eta(n) ta fam tanta set etan son. Com el atrat dan gen tro amon tron. Rassa per uos remanon sai claman. En li mozin de sai uas mon saurel. p(er)uostre pro aurez faiz de lor dan. Som dis naimars el seingner de martel. Emaclafers engol fa nz engol fiers. Etuit aisel qen uos seron en pres. Non an la paz ges per uos en q(ue) son. anz fa<z> n lor grat lai al comte raimon. Siruentes uai an raimon gauseran. Lai |
c.119v | |
![]() |
apinos en ma rason lespel. Car tant aut son sei dit esei deman. Delleis qem ten ca briera efon durgel. Amon fraire en ren graz emerces. De bergidan del fin ioi qe menqes. Q(e) tot mor cor tornet en iauzion. Qan nos partim amdui al cap del pon. Si com lausel son de soz laurion. Son las autras sos la gensor del mon. |
I | |
QAn la nouella flors par el uerchan. On son uermill uerd eblan li brondeill. Abla dousor qeuse(n)t al torn delan. Cha(n)t autresi com fan li autre auseill. Car per ausel me teing en maintas res. Car aus uoler tot lo meillz qel mones. Voler laus eu et auer cor uolon. Mais non llaus dir mon cor anz loill rescon. |
Qan la novella flors par el verchan on son vermill, verd e blan li brondeill, ab la dousor q'eu sent al torn de l'an chant autresi com fan li autre auseill; car per ausel me teing en maintas res, car aus voler tot lo meillz q'el mon es. Voler l'aus eu et aver cor volon, mais non ll'aus dir mon cor anz lo·ill rescon. |
II | |
Eu non sui druz ni damor nom feing tan Qen rason domna damor nin apel. Ni no domnei esim ual autretan. Q(e) lausen giers fals enoios fradel. Desenseingnat ui lan emal apres. An de mi dit tant en son en tremes. Q(e) fan cuiar qe la genser del mo(n) Mi teingna gai iausen edesiron. |
Eu non sui druz ni d'amor no·m feing tan qe·n rason domna d'amor ni·n apel. Ni no domnei e si·m val autretan qe lausengiers fals, enoios, fradel. Desenseingnat vilan e malapres. An de mi dit tant en son entremes qe fan cujar qe la genser del mon mi teingna gai, jausen e desiron. |
III | |
Com ses domna non pot far damor cha(n). Mas seruentes farai fresc enouel. pu ois chastiar cuidon en guerreian. Nostre ba ron lo seingnor de bordel. Eperforsa tornar franc ecortes. Mal estara sancar uilans no(n) es. Tanqe qascuns aia gaug sil respon. E nols enoi sipels pela nil ton. |
C'om ses domna non pot far d'amor chan mas serventes farai fresc e novel puois chastiar cuidon en guerrejan nostre baron lo seingnor de Bordel e per forssa tornar franc e cortes mal estara s'ancar vilans non es tan qe qascuns aia gaug si·l respon e no·ls enoi si pels pela ni·l ton. |
IV | |
Ancta aura saissi pert son affan. En limo zin on atrait maint cairel. Etanta tor taint mur etaint auan. faich edes faic efon dut taint chastel. Etant auer tolt edonat emes. Etaint colp dat ereseubut epres. Eta(n) ta fam tanta set etan son. Com el atrat dan gen tro amon tron. |
Ancta aura s'aissi pert son affan en Limozin on a trait maint cairel e tanta tor, taint mur e taint avan faich e desfaic e fondut taint chastel e tant aver tolt e donat e mes e taint colp dat e reseubut e pres e tanta fam tanta set e tan son com el a trat d'Angen tro a Montron. |
V | |
Rassa per uos remanon sai claman. En li mozin de sai uas mon saurel. p(er)uostre pro aurez faiz de lor dan. Som dis naimars el seingner de martel. Emaclafers engol fa nz engol fiers. Etuit aisel qen uos seron en pres. Non an la paz ges per uos en q(ue) son. anz fa<z> n lor grat lai al comte raimon. |
Rassa, per vos remanon sai claman, en Limozin de sai vas Monsaurel per vostre pro aurez faiz de lor dan so·m dis N'Aimars, el seigner de Martel e Maclafers e·N Golfanz e·N Golfiers e tuit aisel q'en vos s'eron enpres non an la paz ges per vos en que son anz fan lor grat lai al comte Raimon. |
VI | |
Siruentes uai an raimon gauseran. Lai apinos en ma rason lespel. Car tant aut son sei dit esei deman. Delleis qem ten ca briera efon durgel. Amon fraire en ren graz emerces. De bergidan del fin ioi qe menqes. Q(e) tot mor cor tornet en iauzion. Qan nos partim amdui al cap del pon. |
Sirventes vai a·N Raimon Gauseran lai a Pinos en ma rason l'espel car tant aut son sei dit e sei deman de lleis qe·m ten Cabrieira e fon d'Urgel. A mon fraire en ren graz e merces de Bergidan del fin joi qe m'enqes qe tot mor cor tornet en jauzion qan nos partim amdui el cap del pon. |
VII | |
Si com lausel son de soz laurion. Son las autras sos la gensor del mon. |
Si com l'ausel son de soz l'aurion son las autras sos la gensor del mon. |
f. 81 r-v | |
![]() |
B(ertran).debor.
Qan la floreta par iostal uerian.
Don son u(er)meill uert (et) bla(n)cli b(r)o<r>del. Pe(r) la dousor qem uen del torn delan. Chan e deport si com fan lautrauzel. Qe p(er) auzel me tei(n)g en mantas res. Qeu aus uoler lazensor qel mon es. Voler laus eu (et) auercor uolon. Mas noill aus dir mon cor anz ssel resco(n). Eu no(n) sui drutz nim fei(n)g damor aita(n). Qel mo(n) do(m)pna no razo nil apell. Endreit damor esim ualautretan. Qe lause(n)gier fals enoios fradel. Dese(n)seignat uilan emalapres. Qan en parlar aitan aut entremes. Qill fan cuiar qella genser del mon. Me teignal cor allegre iauzion. Hom ses dompna non pot far damor çan. Mas sirue(n)tes farai fresc enouel. Pos castian mandan em guereian. |
![]() |
Sai sei home lo seignor debordella. Qel sia francs sauis eben apres. Mal estera sogan uilans no(n) es. Tan qe chascus aia gauz sel respo(n). O nos moua si benl ra ni benl ton. Ma<e>l estara saissi p(er)t son affan. En lemozin on ha trait mai(n)t qairel. E mai(n)t tor mai(n)t murema(n)t an uan. Frait et refrait efondut ma(n)t castel. E mantz colps daz (et) receubuz epres. E mant auer tout edonat emes. E ma(n)ta fam emai(n)t freit ema(n)t son. Qaura suffert degens trosqa motro(n). Sirue(n)tes uai an raimon gauseran. Sel depinos emarazo lesples. Pos tant aut son sei faitesei deman. Delei qe te cabreira efon durgel. Embergedam refer granz emerces. Del grant honor e del ioi qe me(n)qes. Qan nos partim amdui del cap del po(n). Qe de marrit me tornet jauzion. Sicom lauzel son tuit sotz laurion. Son las autras sotz las gensor delmon. |
Rubrica | |
B(ertran).debor | Bertran de Born |
|
I |
Qan la floreta par iostal uerian.
Don son u(er)meill uert (et) bla(n)cli b(r)o<r>del.
Pe(r) la dousor qem uen del torn delan. Chan e deport si com fan lautrauzel. Qe p(er) auzel me tei(n)g en mantas res. Qeu aus uoler lazensor qel mon es. Voler laus eu (et) auercor uolon. Mas noill aus dir mon cor anz ssel resco(n). |
Qan la floreta par iostal vergan don son vermeill, vert et blanc li brodel, per la dousor qe·m ven del torn de l'an chan e deport si com fan l'autr'auzel, qe per auzel me teing en mantas res, q·eu aus voler la zensor q'el mon es; voler l'aus eu et aver cor volon, mas no·ill aus dir mon cor anz ssel rescon. |
II | |
Eu no(n) sui drutz nim fei(n)g damor aita(n). Qel mo(n) do(m)pna no razo nil apell. Endreit damor esim ualautretan. Qe lause(n)gier fals enoios fradel. Dese(n)seignat uilan emalapres. Qan en parlar aitan aut entremes. Qill fan cuiar qella genser del mon. Me teignal cor allegre iauzion. |
Eu non sui drutz nu·m feing d'amor aitan, q'el mon dompna no razo ni·l apell, endreit d'amor e si·m valau tretan, qe lausengier fals e noios fradel desenseignat vilan e malapres qan en parlar aitan aut entremes qill fan cuiar qe la genser del mon me teignal cor allegre iauzion. |
III | |
Hom ses dompna non pot far damor çan. Mas sirue(n)tes farai fresc enouel. Pos castian mandan em guereian. Sai sei home lo seignor debordella. Qel sia francs sauis eben apres. Mal estera sogan uilans no(n) es. Tan qe chascus aia gauz sel respo(n). O nos moua si benl ra ni benl ton. |
Hom ses dompna non pot far d'amor can, mas siruentes farai fresc e novel pos castian mandan em guererian sai sei home lo seignor de Bordella qel sia francs savis e ben apres; mal estera s'ogan vilans non es, tan qe chascus aia gauz s·el respon o no·s mova si benl ra ni beln ton. |
IV | |
Ma<e>l estara saissi p(er)t son affan. En lemozin on ha trait mai(n)t qairel. E mai(n)t tor mai(n)t murema(n)t an uan. Frait et refrait efondut ma(n)t castel. E mantz colps daz (et) receubuz epres. E mant auer tout edonat emes. E ma(n)ta fam emai(n)t freit ema(n)t son. Qaura suffert degens trosqa motro(n). |
Mal estara s'aissi pert son affan en Lemozin on ha trait maint qairel; e maint tor, maint mur, e mant anvan frait, et refrait, e fondut mant castel. E mantz colps daz et receubuz e pres e mant aver tout e donat e mes e manta fam, e maint freit e mant son q'aura suffert d'Egens trosq'a Motron. |
V | |
Sirue(n)tes uai an raimon gauseran. Sel depinos emarazo lesples. Pos tant aut son sei faitesei deman. Delei qe te cabreira efon durgel. Embergedam refer granz emerces. Del grant honor e del ioi qe me(n)qes. Qan nos partim amdui del cap del po(n). Qe de marrit me tornet jauzion. |
Sirventes vai a·N Raimon Gauseran sel de Pinos em a razo l'esples, post tant aut son sei fait e sei deman de lei qe te Cabreira e fon d'Urgel em Bergedam refer granz e merces del grant honor e del ioi qe m'enqes. Qan nos partim amdui del cap del pon qe de marrit me tornet jauzion. |
VI | |
Sicom lauzel son tuit sotz laurion. Son las autras sotz las gensor delmon. |
Si com l'auzel son tuit sotz l'aurion, son las autras sotz las gensor del mon. |
Al manoscritto
c. 184-184 v°.
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f382.item.r=Chansonnier.langFR.zoom# [106]
c.184 | |
![]() |
Bertrans de born. xxiij.
Qvan la nouella flors par el uergan. On son
uermeill uert eblanc li brondel. abla dou- sor quieu sent al torn del an. Chant autresi con fan li autre ausel. Car p(er) ausel me tei(n)g en mantas res. Car aus uoler tot lo mielz quel mo(n) es. Voler lauseuet auer cor uolon. Mas non laus dir mon cor anz loill rescon. Eu no(n) sui drutz nidamor no(n) fei(n)g ta(n). Que(n) rason domna damor nim apel. Ni no dom nei esim ual autretan. Que lausengier fals enoios fradel. Desensei(n)gnat uillan emal ap(re)s. An demi dit tant neson entremes. Qe fan cuiar que lagenser del mon. Mi tei(n)gna gai |
c. 184 v. | |
![]() |
lausen edesiron. Quom ses domna no(n) pot far damor chan. Mas siruentes farai fresc enouel. Puis castiar cuido(n) enguerreian. Nostre baron lo sei(n)gnor de bor- del. Ep(er) forsar tornar franc ecortes. Mal estara sancar uillans nones. Tant que chascus aia gaug sil respon. Enols enoi si bels pela nils ton. Antra aura saissi pert son affan. Enlimoisi on ai trait cairel tant. Etanta tor tant mur etant anuan. Faig edesffaig efondut tant ch- astel. Etant auetz tolt edonat emes. Eta(n)t colp dat ereseubut epres. Etanta fam tant set etant son. Com el atrait da gen troa no(n)tron. Passa p(er)uos remanon saiclaman. Enlemoisi desai uas mon saurel. P(er) uostre pro auetz faz delordan. Som dis naimars el sei(n)gner de martel. Emtaglafers engol fautz eniofres. etut aisel q(ue)n uos seron enpres. No(n) anlas paz gens p(er)uos enque son. anz fan lor grat lai al comte raimon. Siruentes uai an raimon gauseran. Lai api nos en ma rason lespel. Quar tan aut so(n) sei dit esei deman. Deleis que ten cabriera efo(n) durgel. Amo(n). fraire en ren gratz emerces. De bergida del fin ioi que menques. Que tot mon cor me tornet iauzion. Quan nos par tim amdoi al cap del pon. Si com lausel son de sotz laurion. Son las au tras sotz la gensor del mon. |
I | I |
Qvuan la nouella flors par el uergan. On son uermeill uert eblanc li brondel. abla dou- sor quieu sent al torn del an. Chant autresi con fan li autre ausel. Car p(er) ausel me tei(n)g en mantas res. Car aus uoler tot lo mielz quel mo(n) es. Voler lauseuet auer cor uolon. Mas non laus dir mon cor anz loill rescon. |
Quan la novella flors par el vergan on son vermeill, vert e blanc li brondel, ab la dousor q'ieu sent al torn de l'an chant autresi con fan li autre ausel; car per auzel me teing en mantas res, car aus voler tot lo mielz qu'el mon es. Voler l'aus eu et aver cor volon, mas non l'aus dir mon cor, anz lo·il rescon. |
II | II |
Eu no(n) sui drutz nidamor no(n) fei(n)g ta(n). Que(n) rason domna damor nim apel. Ni no dom nei esim ual autretan. Que lausengier fals enoios fradel. Desensei(n)gnat uillan emal ap(re). An demi dit tant neson entremes. Qe fan cuiar que lagenser del mon. Mi tei(n)gna gai lausen edesiron. |
Eu non sui drutz ni d'amor non feing tan que·n razon domna d'amor ni m'apel, ni no domnei e si·m val autretan, que lausengier fals, enoios, fradel, desenseignat, villan e malapres an de mi dit, tant ne son entremes, qe fan cujar que la genser del mon mi teingna gai, lauzen e desiron. |
III | III |
Quom ses domna no(n) pot far damor chan. Mas siruentes farai fresc enouel. Puis castiar cuido(n) enguerreian. Nostre baron lo sei(n)gnor de bor- del. Ep(er) forsar tornar franc ecortes. Mal estara sancar uillans nones. Tant que chascus aia gaug sil respon. Enols enoi si bels pela nils ton.
|
Quom ses domna non pot far d'amor chan, mas sirventes farai, fresc e novel. Puis castiar cuidon en guerreian nostre baron lo seingnor de Bordel, e per forsar tornar franc e cortes, mal estara, s'ancar villans non es tant que chascus aia gaug si·l respon, e no·ls enoi si bels pela ni·ls ton. |
IV | IV |
Antra aura saissi pert son affan. Enlimoisi on ai trait cairel tant. Etanta tor tant mur etant anuan. Faig edesffaig efondut tant ch- astel. Etant auetz tolt edonat emes. Eta(n)t colp dat ereseubut epres. Etanta fam tanta set etant son. Com el atrait da gen troa no(n)tron. |
Antra aura s'aissi pert son affan en Limoisi on ai trait cairel tant e tanta tor, tant mur e tant anvan faig e desffaig, e fondut tant chastel, e tant avetz tolt e donat e mes, e tant colp dat e reseubut e pres, e tanta fam, tanta set e tant son com el a trait d'Agen tro a Nontron. |
V | V |
Passa p(er)uos remanon saiclaman. Enlemoisi desai uas mon saurel. P(er) uostre pro auetz faz delordan. Som dis naimars el sei(n)gner de martel. Emtaglafers engol fautz eniofres. etut aisel q(ue)n uos seron enpres. No(n) anlas paz gens p(er)uos enque son. anz fan lor grat lai al comte raimon. |
Passa, per vos remanon sai claman en Lemoisi, de sai vas Monsaurel per vostre pro avetz faz de lor dan, so·m dis N'Aimars, el seingner de Martel, e·M Taglafers, e·N Golfautz e·N Jofres, e tut aisel qu'en vos s'eron enpres. Non an las paz gens per vos en que son, anz fan lor grat lai al comte Raimon. |
VI | VI |
Siruentes uai an raimon gauseran. Lai api nos en ma rason lespel. Quar tan aut so(n) sei dit esei deman. Deleis que ten cabriera efo(n) durgel. Amo(n). faire en ren gratz emerces. De bergida del fin ioi que menques. Que tot mon cor me tornet iauzion. Quan nos par tim amdoi al cap del pon. |
Sirventes, vai a·N Raimon Gauseran lai a Pinos, en ma rason l'espel quar tan aut son sei dit e sei deman de leis que ten Cabriera e fon d'Urgel. A mon fraire en ren gratz e merces de Bergida, del fin joi que m'enques, que tot mon cor me tornet jauzion quan nos partim amdoi al cap del pon. |
VII | VII |
Si com lausel son de sotz laurion. Son las au tras sotz la gensor del mon. |
Si com l'ausel son de sotz l'aurion. son las autras sotz la gensor del mon. |
Al manoscritto
c. 169v.- 170r.
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960.r=chansonnier.langFR [107]
c. 169 v. | |
![]() |
Bertrans de born. xiij QVan la nouella flors par el uergan. On son uermeill uerd eblanc li brondel. abla dousor quieu sent altorn del an. Chant autresi con fan li autre ausel. Car p(er) ausel me teing en mantas res. Car aus uo- ler tot lo mielz quel mon es. Voler laus |
c. 170 r. | |
![]() |
euet auer cor uolon. Mas no(n) laus dir mon cor anz loill rescon. Eu no(n) soi drutz ni damor no(n) feing ta(n). Qe(n) rason domna damor nim apel. Ni no dom- nei esim ual autretan. Que lausengier fals enois fra del. Des enseignat uillan emal apres. An de me dit tant neson entremes. Que fan cuiar que la genser del mon. Mi tengua gai iausen edesiron. Qom ses domna no(n) pot far damor chan. Mas siruentes farai fresc enouel. Pu casti- ar cuidon enguerreian. Nostre baron lo sein- gnor de bordel. Eper forsa tornar franc ecor- tes. Mal estara sancar uillans no nes. Ta- nt que chascu(n)s aia gaug sil respon. Enols enoi si bels pela nils ton. Autra aura saissi pert son affan. Enlimoi- si on atrait tant cairel. Etanta tor tant mur etant anuan. Faig edeffaig efondut tant chaste . Etant auet tolt edonat emes. Eta(n)t colp dat ereseubut epres.Etanta fam ta(n)ta set etant son. Com el atrait da gentroa no(n) tron. Passa per uos remanon sai claman. En le- moisi de sai uas mon saurel. P(er) uostre pro a- uez faitz de lor dan. Som dis naimars el sei- gner de martel. Emtaglafers engol fautz eniofres. Etut aisel qen uos seron enpres. No(n) an las patz gens per uos enque son. Anz fan lor grat lai al comte raimon. Siruentes uai an raimo(n) gauseran. Lai a- pinos en ma rason lespel. Quar tan aut so(n) sei dit esei deman. Delleis que ten cabriera efon durgel. Amo(n) fraire enren gratz emer- ces. De bergida delfin ioi que menq(ue)s. Qe tot mon cor me tornet iauzion. Quan nos partim amdoi aLcap del pon. Si com lausel son de sotz laurion. Son las autras sotz la gensor del mon. |
Rubrica | |
Bertrans de born. xiij | Bertrans de Born XIII |
I | |
QVan la nouella flors par el uergan. On son uermeill uerd eblanc li brondel. abla dousor quieu sent altorn del an. Chant autresi con fan li autre ausel. Car p(er) ausel me teing en mantas res. Car aus uo- ler tot lo mielz quel mon es. Voler laus euet auer cor uolon. Mas no(n) laus dir mon cor anz loill rescon. |
Quan la novella flors par el vergan on son vermeill, verd e blanc li brondel, ab la dousor qu'ieu sent al torn de l'an chant autresi con fan li autre ausel car per ausel me teing en mantas res car aus voler tot lo mielz qu'el mon es voler l'aus eu et aver cor volon mas non l'aus dir mon cor anz lo·ill rescon. |
II | |
Eu no(n) soi drutz ni damor no(n) feing ta(n). Qe(n) rason domna damor nim apel. Ni no dom- nei esim ual autretan. Que lausengier fals enois fra del. Des enseignat uillan emal apres. An de me dit tant neson entremes. Que fan cuiar que la genser del mon. Mi tengua gai iausen edesiron. |
Eu non soi drutz ni d'amor non feing tan qe·n rason domna d'amor ni m'apel ni no domnei e si·m val autretan que lausengier fals, enois, fradel, desenseignat, villan e malapres an de me dit tant ne son entremes que fan cujar que la genser del mon mi tengua gai, jausen e desiron. |
III | |
Qom ses domna no(n) pot far damor chan. Mas siruentes farai fresc enouel. Pu casti- ar cuidon enguerreian. Nostre baron lo sein- gnor de bordel. Eper forsa tornar franc ecor- tes. Mal estara sancar uillans no nes. Ta- nt que chascu(n)s aia gaug sil respon. Enols enoi si bels pela nils ton. |
Q'om ses domna non pot far d'amor chan, mas sirventes farai fresc e novel pu castiar cuidon en guerrejan nostre baron lo seignor de Bordel e per forsa tornar franc e cortes mal estara s'ancar villans non es tant que chascuns aia gaug si·l respon e no·ls enoi si bels pela ni·ls ton. |
IV | |
Autra aura saissi pert son affan. Enlimoi- si on atrait tant cairel. Etanta tor tant mur etant anuan. Faig edeffaig efondut tant chaste . Etant auet tolt edonat emes. Eta(n)t colp dat ereseubut epres.Etanta fam ta(n)ta set etant son. Com el atrait da gentroa no(n) tron. |
Autra aura s'aissi pert son affan, en Limoisi on a trait tant cairel e tanta tor, tant mur e tant anvan faig e deffaig e fondut tant chaste. E tant avet tolt e donat e mes, e tant colp dat e reseubut e pres, e tanta fam, tanta set, e tant son. Com el a trait d'Agen tro a Nontron. |
V | |
Passa per uos remanon sai claman. En le- moisi de sai uas mon saurel. P(er) uostre pro a- uez faitz de lor dan. Som dis naimars el sei- gner de martel. Emtaglafers engol fautz eniofres. Etut aisel qen uos seron enpres. No(n) an las patz gens per uos enque son. Anz fan lor grat lai al comte raimon. |
Passa, per vos remanon sai claman en Lemoisi de sai vas Monsaurel Per vostre pro avez faitz de lor dan, so·m dis N'Aimars el seigner de Martel e·M Taglafers e·N Golfautz e·N Jofres e tut aisel q'en vos s'eron enpres non an las patz gens per vos en que son, anz fan lor grat lai al comte Raimon. |
VI | |
Siruentes uai an raimo(n) gauseran. Lai a- pinos en ma rason lespel. Quar tan aut so(n) sei dit esei deman. Delleis que ten cabriera efon durgel. Amo(n) fraire enren gratz emer- ces. De bergida delfin ioi que menq(ue)s. Qe tot mon cor me tornet iauzion. Quan nos partim amdoi aLcap del pon. |
Sirventes, vai a·N Raimon Gauseran, lai a Pinos en ma rason l'espel, quar tan aut son sei dit e sei deman de lleis que ten Cabriera e fon d'Urgel. A mon fraire en ren gratz e merces de Bergida del fin joi que m'enques, qe tot mon cor me tornet jauzion quan nos partim amdoi al cap del pon.
|
VII | |
Si com lausel son de sotz laurion. Son las autras sotz la gensor del mon. |
Si com l'ausel son de sotz l'aurion, son las autras sotz la gensor del mon. |
c. 229 r | |
![]() |
B(er)tran delbort. . Quan la nouella flors par eluerian. don son uermeilh uerd e bla(n)c li blondell. per la doussor qem uen del temps delan. uueilh malegrar atressi con llauzell. qar per auzell mitenc de matas res. qar ausuoler la gensor qa(n)c uis res. uoler lausieu eauer cor uolon. mas noilh ausdir mon cor anz loill rescon. . . . VNa ren sapchan e breton e nor man. eangeui peitauin et ma(n) |
![]() |
. sell. qe dostasuaus entro amo(n) ferran. e del tibre entro a san ma(r) cell. noi aura un nol ueia son arnes. e pueis le coms o uol e sos dretz es. deman ades la terra sa(n)t aimon. tro qel pauçom la cres ma sobrel fron. . . . AMtaiaura saissi pert son afan. e(n) lemozin on ha trach tan qairell. e tanta tor tant mur e tant an uan fag e desfag e briçat tant ca stell. e tant auer tout e donat e mes. e tant colp dat e receuput e pres. e tanta fam e tant freg e tant son. con ellhatrag daien iusta nontron. . . . VAi s(er)uentes a raimon ioceran. cel de pinos qe ma raçonespell. mas tant aut son siei prec e siei deman. de leis queten cabreir e font derguell. mon dezirat en ren grat e merces. eb(er)gadam del ricioi qem promes. qe de gra(n) dol mitornet iauçion qan nos partim amdui del cap del mon. |
I | |
Quan la nouella flors par eluerian. don son uermeilh uerd e bla(n)c li blondell. per la doussor qem uen del temps delan. uueilh malegrar atressi con llauzell. qar per auzell mitenc de matas res. qar ausuoler la gensor qa(n)c uis res. uoler lausieu eauer cor uolon. mas noilh ausdir mon cor anz loill rescon. |
Quan la novella flors par el verjan don son vermeilh, verd e blanc li blondell per la doussor qe·m ven del temps de l'an vueilh m'alegrar atressi con ll'auzell qar per auzell mi tenc de matas res qar aus voler la gensor q'anc vis res voler l'aus ieu e aver cor volon mas no·ilh aus dir mon cor anz lo·ill rescon. |
II | |
UNa ren sapchan e breton e nor man. eangeui peitauin et ma(n) sell. qe dostasuaus entro amo(n) ferran. e del tibre entro a san ma(r) cell. noi aura un nol ueia son arnes. e pueis le coms o uol e sos dretz es. deman ades la terra sa(n)t aimon. tro qel pauçom la cres ma sobrel fron. |
Una ren sapchan e breton e norman e angevi, peitavin et mansell qe d'Ostasvaus entro a Monferran e del Tibre entro a San Marcell no·i aura un no·l veia son arnes e pueis le coms o vol e sos dretz es. deman ades la terra Sant Aimon troqe·l pauç om la cresma sobr'el fron. |
III | |
AMtaiaura saissi pert son afan. e(n) lemozin on ha trach tan qairell. e tanta tor tant mur e tant an uan fag e desfag e briçar tant ca stell. e tant auer tout e donat e mes. e tant colp dat e receuput e pres. e tanta fam e tant freg e tant son. con ellhatrag daien iusta nontron. |
Amta i aura s'aissi pert son afan en Lemozin on ha trach tan qairell e tanta tor tant mur e tant anvan fag e desfag e brisat tant castell e tant aver tout e donat e mes e tant colp dat e receuput e pres e tanta fam e tant freg e tant son con ell ha trag d'Ajen iusta Nontron. |
IV | |
VAi s(er)uentes a raimon ioceran. |
Vai serventes a Raimon Joceran cel de Pinos qe ma raçon espell mas tant aut son siei prec e siei deman de leis que ten Cabreir'e font d'Erguell Mon Dezirat en ren grat e merces e Bergadam del ric joi qe·m promes qe de gran dol mi tornet jausion qan nos partim amdui del cap del mon. |
C. 173v |
![]() |
beltran delborn Canlanouella flor par pel uerian. donson uermegll ue rt blanc liblondell. perlasaiso queue altemps delan. malegrom chant. aisi comfan liausell. plus gais causell soieu emantas res. caraus uoler lomilç canc om uolges uoler lausieu (et) auer cor uolon. mais non laus dir mo ncor anslorescon. |
![]() |
Eunossoi drutç nidamor nom feign tan. causor dem an arescos nimapell. edreit damor esis ual altrestan. qe(n) lausengier fals enoios fraidell. malensegnatç uilla (et) malcortes. maab lorditç fals tan aut entrepres. qe(n) fan creire che lagencer delmon. miten gioios (et) gau sen edesirn. |
![]() |
Hom ses domna nedeufar damor cant. masiruentes fe rai fresc enouell. puois cangiat cuc auer ecantan. uais sos omes losegner delbordell. (et) mais tuit es tan franc ecortes. mal estera sienquir mals nols es. sicascunaia gauc silrespont. enasmoua silpela osilto(r)n |
![]() |
Ant(r)a iaura saisi pert son afan. elemosi ona trait tant cairell. (et) tanta cortan mur (et) tan anuan. fait edes fait. efondut man castell. etant auer tout (et) donat emes etant colp dat ereçebut (et) pres. (et) tan tafam (et) tant freic (et) tan son. comel apres dagen truesca clarmon. |
![]() |
Rassa deuos remano ssai cla(r)mon. (et) lemosi essai part |
C.174r |
![]() |
mon maurell. car p(er) uostre pr(r)o auetz fat lor dan. som ditz naimars ellsegnar demartell entalafer enfolcaunt en iaufres. etutz acels cab uos sairan ep res. noan per uos ges lapatz eceson. ans nefan gra nt lai alcomte raimon. |
![]() |
Siruentes uai airaimon gauseran. dreit apynos qema rason espell. pos tan aur son sei prec (et) sei deman. de leis ten capreire fon dorguogll. amon fraire sai grait (et) fas merces. debergueda pelric gioi on menq ues. can nos partim amdos al cap delpont. car degra n gioi ai mon cor giausien. |
![]() |
Gauserant durcz (et) sson Fraire raimon. am ater tan com seron miei segon. |
I | |
Canlanouella flor par pel uerian. donson uermegll ue rt blanc liblondell. perlasaiso queue altemps delan. malegrom chant. aisi comfan liausell. plus gais causell soieu emantas res. caraus uoler lomilç canc om uolges uoler lausieu (et) auer cor uolon. mais non laus dir mo ncor anslorescon. |
Can la novella flor par pe·l verjan don son vermegll, vert, blanc li blondell per la saiso que ve al temps de l’an. M’alegrom chant aisi com fan li ausell plus gais c'ausell soi eu e·mantas res. Car aus voler lo milç c'anc om volges voler l’aus ieu et aver cor volon mais non l’aus dir mon cor ans lo rescon. |
II | |
Eunossoi drutç nidamor nom feign tan. causor dem an arescos nimapell. edreit damor esis ual altrestan. qe(n) lausengier fals enoios fraidell. malensegnatç uilla (et) malcortes. maab lorditç fals tan aut entrepres. qe(n) fan creire che lagencer delmon. miten gioios (et) gau sen edesirn. |
Eu no·ssoi drutç ni d’amor no·m feign tan c'ausor deman a rescos ni m’apell e dreit d’amor e si·s val altrestan. Q'en lausengier fals e noios fraidell malensegnatç villa et mal cortes m'a ab lor ditç fals tan aut entrepres. Qe·n fan creire che la gencer del mon mi ten gioios et gausen e desirn. |
III | |
Hom ses domna nedeufar damor cant. masiruentes fe rai fresc enouell. puois cangiat cuc auer ecantan. uais sos omes losegner delbordell. (et) mais tuit es tan franc ecortes. mal estera sienquir mals nols es. sicascunaia gauc silrespont. enasmoua silpela osilto(r)n |
Hom ses domna ne deu far d’amor cant ma sirventes ferai fresc e novell. Puois cangiat cuc aver e cantan, vais sos omes lo segner del Bordell et mais tuit es tan franc e cortes. Mal estera si enquir mals no·ls es si cascun aia gauc si·l respont E nas mova s·il pela o s·il torn. |
IV | |
Ant(r)a iaura saisi pert son afan. elemosi ona trait tant cairell. (et) tanta cortan mur (et) tan anuan. fait edes fait. efondut man castell. etant auer tout (et) donat emes etant colp dat ereçebut (et) pres. (et) tan tafam (et) tant freic (et) tan son. comel apres dagen truesca clarmon. |
Antra i aura s'aisi pert son afan e Lemosi on a trait tant cairell et tanta cor tan mur et tan anvan. Fait e desfait e fondut man castell e tant aver tout et donat e mes e tant colp dat e reçebut et pres et tanta fam et tant freic et tan son. Com el apres d’Agen truesc'a Clarmon. |
V | |
Rassa deuos remano ssai cla(r)mon. (et) lemosi essai part mon maurell. car p(er) uostre pr(r)o auetz fat lor dan. som ditz naimars ellsegnar demartell entalafer enfolcaunt en iaufres. etutz acels cab uos sairan ep res. noan per uos ges lapatz eceson. ans nefan gra nt lai alcomte raimon. |
Rassa de vos remano ssai Clarmon et Lemosi e·ssai part Monmaurell car per vostre pro avetz fat lor dan. So·m ditz N’Aimars ell segnar de Martell e·N Talafer e·N Folcaunt e·N Jaufres e tutz acels c'ab vos s'airan e pres no an per vos ges la patz e ce son ans ne fan grant lai al comte Raimon. |
VI | |
Siruentes uai airaimon gauseran. dreit apynos qema rason espell. pos tan aur son sei prec (et) sei deman. de leis ten capreire fon dorguogll. amon fraire sai grait (et) fas merces. debergueda pelric gioi on menq ues. can nos partim amdos al cap delpont. car degra n gioi ai mon cor giausien. |
Sirventes vai ai Raimon Gauseran dreit a Pynos qe ma rason espell pos tan aur son sei prec et sei deman de leis ten Capreir'e fon d'Orguogll a mon fraire sai grait et fas merces. De Bergueda pe·l ric gioi on m'enques can nos partim amdos al cap del pont, car de gran gioi ai mon cor giausien. |
VII | |
Gauserant durcz (et) sson Fraire raimon. am ater tan com seron miei segon. |
Gauserant d'Urcz et sson fraire Raimon am atertan com s'eron miei segon. |
I, 1 |
A C D F I K M T |
Qan la novella flors par el vergan Quan la novelha flor par el verjan Qan la novella flors par el verchan Qan la floreta par josta·l vergan Quan la novella flors par el vergan Quan la novella flors par el vergan Quan la novella flors par el verjan Can la novella flor par pe·l verjan |
I, 2 v. 2 |
A C D F I K M T |
on son vermeill, vert e blanc li brondel don son vermelh, blanc e vert li brotelh on son vermill, verd e blan li brondeill don son vermeill, vert et blanc li brordel on son vermeill, vert e blanc li brondel on son vermeill, verd e blanc li brondel don son vermeilh, verd e blanc li blondell don son vermegll, vert, blanc li blondell -1 |
I, 3 v. 3 |
A C D F I K M T |
ab la doussor q'eu sent al torn de l'an per la doussor que mou del temps de l'an ab la dousor q'eu sent al torn de l'an per la dousor qe·m ven del torn de l'an ab la dousor q'ieu sent al torn de l'an ab la dousor q'ieu sent al torn de l'an per la doussor qe·m ven del temps de l'an per la saiso que ve al temps de l'an |
I, 4 v. 4 |
A C D F I K M T |
chant atressi cum fant li autre ausel cobbri mon chant cum fan li autr'auzelh chant autresi com fan li autre auseill chan e deport si com fan l'autr'auzel chant autresi con fan li autre ausel chant autresi con fan li autre ausel vueilh m'alegrar atressi con ll'auzell M'alegrom chant aisi com fan li ausell |
I, 5 v. 5 |
A C D F I K M T |
car per auzel mi teing e·maintas res quar per auzelh mi tenc de mantas res car per ausel me teing en maintas res qe per auzel me teing en mantas res car per auzel me teing en mantas res car per ausel me teing en mantas res qar per auzell mi tenc de matas res plus gais c'ausell soi eu e·mantas res |
I, 6 v. 6 |
A C D F I K M T |
car aus voler tot lo mieills q'el mon es qu’az’amar m’es la genser quans nasques car aus voler tot lo meillz q'el mon es q·eu aus voler la zensor q'el mon es car aus voler tot lo mielz qu'el mon es car aus voler tot lo mielz qu'el mon es qar aus voler la gensor q'anc vis res Car aus voler lo milç c'anc om volges |
I, 7 v. 7 |
A C D F I K M T |
voler l'aus eu et aver cor volon Amar l’aus ieu et aver cor volon Voler l'aus eu et aver cor volon voler l'aus eu et aver cor volon Voler l'aus eu et aver cor volon voler l'aus eu et aver cor volon voler l'aus ieu e aver cor volon voler l’aus ieu et aver cor volon |
I, 8 v. 8 |
A C D F I K M T |
mas no·il aus dir mon cor anz lo·il rescon mas non l’aus dir mon cor, ans lo·y rescon mais non ll'aus dir mon cor anz lo·ill rescon mas no·ill aus dir mon cor anz ssel rescon mas non l'aus dir mon cor, anz lo·il rescon mas non l'aus dir mon cor anz lo·ill rescon mas no·ilh aus dir mon cor anz lo·ill rescon mais non l’aus dir mon cor ans lo rescon |
II, 1 v. 9 |
A C D F I K M T |
Eu non sui drutz ni d'amor no·m feing tan Ieu no sui drutz ni d'amors no·m fenh tan Eu non sui druz ni d'amor no·m feing tan Eu non sui drutz nu·m feing d'amor aitan Eu non sui drutz ni d'amor non feing tan Eu non soi drutz ni d'amor non feing tan - Eu no·ssoi drutç ni d’amor no·m feign tan |
II, 2 v. 10 |
A C D F I K M T |
q'ieu en razon ges dompna ni·n apel qu'el mon donna no·n razon ni n'apelh qe·n rason domna d'amor ni·n apel q'el mon dompna no razo ni·l apell que·n razon domna d'amor ni m'apel qe·n rason domna d'amor ni m'apel - c'ausor deman a rescos ni m’apell |
II, 3 v. 11 |
A C D F I K M T |
ni non dompnei e si·m val atretan ni non domney e si·m val atrestan ni no domnei e si·m val autretan endreit d'amor e si·m val autretan ni no domnei e si·m val autretan ni no domnei e si·m val autretan - e dreit d’amor e si·s val altrestan |
II, 4 v. 12 |
A C D F I K M T |
qe lausengier fals, enoios, fradel quar lauzengiers fals, enoios, fradel qe lausengiers fals, enoios, fradel qe lausengier fals, enoios, fradel que lausengier fals, enoios, fradel que lausengier fals, enois, fradel - Q'en lausengier fals, enoios, fraidell |
II, 5 v. 13 |
A C D F I K M T |
desenseignat vilan e malapres malensenhat vilas e malapres Desenseingnat vilan e malapres. desenseignat vilan e malapres desenseignat villan e malapres desenseignat villan e malapres - malensegnatç villa et mal cortes |
II, 6 v. 14 |
A C D F I K M T |
ant dich de mi tant en son entremes m'an ab mentir aitant aut entremes An de mi dit tant en son entremes qan en parlar aitan aut entremes an de mi dit, tant ne son entremes an de me dit tant ne son entremes - m'a ab lor ditç fals tan aut entrepres |
II, 7 v. 15 |
A C D F I K M T |
que fant cujar qe la gensser del mon que fan cujar que la genser del mon qe fan cujar qe la genser del mon qill fan cuiar qe la genser del mon qe fan cujar que la genser del mon que fan cujar que la genser del mon - Qe·n fan creire che la gencer del mon |
II, 8 v. 16 |
A C D F I K M T |
mi tenga gai, gauzen e desiron mi tenha jay, jauzent e deziron mi teingna gai, jausen e desiron me teignal cor allegre iauzion mi teingna gai, lauzen e desiron mi tengua gai, jausen e desiron - mi ten gioios et gausen e desirn |
III, 1 v. 17 |
A C D F I K M T |
C'om ses dompna non pot far d'amor chan Qu'om sens domna no pot far d’amor chan C'om ses domna non pot far d'amor chan Hom ses dompna non pot far d'amor can Quom ses domna non pot far d'amor chan Q'om ses domna non pot far d'amor chan - Hom ses domna ne deu far d’amor cant |
III, 2 v. 18 |
A C D F I K M T |
mas sirventes farai fresc e novel mas sirventes farai fresc e novelh mas serventes farai fresc e novel mas siruentes farai fresc e novel mas sirventes farai, fresc e novel mas sirventes farai fresc e novel - ma sirventes ferai fresc e novell |
III, 3 v. 19 |
A C D F I K M T |
puois chastiar cuidon engerrejan Mas castiar auzon en guerrejan puois chastiar cuidon en guerrejan pos castian mandan em guererian Puis castiar cuidon en guerreian pu castiar cuidon en guerrejan - Puois cangiat cuc aver e cantan |
III, 4 v. 20 |
A C D F I K M T |
Nostre baron lo seignor de Bordel per fort siey hom al senhor de Bordelh Nostre baron lo seingnor de Bordel sai sei home lo seignor de Bordella Nostre baron lo seingnor de Bordel Nostre baron lo seignor de Bordel - vais sos omes lo segner del Bordell |
III, 5 v. 21 |
A C D F I K M T |
e per forssa tornar franc e cortes E mai per fort l'au fag franc e cortes e per forssa tornar franc e cortes qel sia francs savis e ben apres e per forsar tornar franc e cortes e per forsa tornar franc e cortes - et mais tuit es tan franc e cortes |
III, 6 v. 22 |
A C D F I K M T |
mal estara s'ancar vilans non es mal l'estara s'enquer vilas non es mal estara s'ancar vilans non es mal estera s'ogan vilans non es mal estara s'ancar villans non es mal estara s'ancar villans non es - mal estera si enquir mals no·ls es |
III, 7 v. 23 |
A C D F I K M T |
tant que chascuns aia gauch si·l respon
que aia gaug quescus silh li respon tan qe qascuns aia gaug si·l respon tan qe chascus aia gauz s·el respon tant que chascus aia gaug si·l respon tant que chascuns aia gaug si·l respon - si cascun aia gauc si·l respont |
III, 8 v. 24 |
A C D F I K M T |
e no·ls enoi si bels pela ni·ls ton e vos mo non si belhs ra o s·ils ton e no·ls enoi si pels pela ni·l ton o no·s mova si benl ra ni beln ton e no·ls enoi si bels pela ni·ls ton e no·ls enoi si bels pela ni·ls ton - e no·s mova s·il pela o s·il torn |
IV, 1 v. 25 |
A C D F I K M T |
Anta i aura s'aissi pert son afan Anta n'aura s'aissi pert son afan Ancta aura s'aissi pert son affan Mal estara s'aissi pert son affan Antra aura s'aissi pert son affan Autra aura s'aissi pert son affan Amta i aura s'aissi pert son afan Antra i aura s'aisi pert son afan |
IV, 2 v. 26 |
A C D F I K M T |
en Limozin on a traich tant cairel en Lemozi ont a trag mant cairelh en Limozin on a trait maint cairel en Lemozin on ha trait maint qairel en Limoisi on ai trait cairel tant en Limoisi on a trait tant cairel en Lemozin on ha trach tan qairell e Lemosi on a trait tant cairell |
IV, 3 v. 27 |
A C D F I K M T |
e tanta tor, tant mur, e tant anvan en tanta tor, tans murs e tant anvan e tanta tor, taint mur e taint avan e maint tor, maint mur, e mant anvan e tanta tor, tant mur e tant anvan e tanta tor, tant mur e tant anvan e tanta tor tant mur e tant anvan et tanta cor tan mur et tan anvan |
IV, 4 v. 28 |
A C D F I K M T |
fraich, e desfaich, e fondut tant castel fag e desfag e fondut tan castelh faich e desfaic e fondut taint chastel frait, et refrait, e fondut mant castel faig e desffaig, e fondut tant chastel faig e deffaig e fondut tant chaste fag e desfag e brisat tant castell fait e desfait e fondut man castell |
IV, 5 v. 29 |
A C D F I K M T |
e tant aver tout e donat e mes e tant aver tout e donat e mes e tant aver tolt e donat e mes e mant aver tout e donat e mes e tant avetz tolt e donat e mes e tant avet tolt e donat e mes e tant aver tout e donat e mes e tant aver tout et donat e mes |
IV, 6 v. 30 |
A C D F I K M T |
e tant colp dat e receubut e pres e tant colp dat e receuput e pres e taint colp dat e reseubut e pres E mantz colps daz et receubuz e pres e tant colp dat e reseubut e pres e tant colp dat e reseubut e pres e tant colp dat e receuput e pres e tant colp dat e reçebut et pres |
IV, 7 v. 31 |
A C D F I K M T |
e tanta fam, tanta set e tant son e tanta fam e tan set e tan son e tanta fam tanta set e tan son e manta fam e maint freit e mant son e tanta fam, tanta set e tant son e tanta fam, tanta set, e tant son e tanta fam e tant freg e tant son et tanta fam et tant freic et tan son |
IV, 8 v. 32 |
A C D F I K M T |
cum el a traich d'Agen tro a Motron quon el n'a trag d'Agen truesc a Naustron com el a trat d'Angen tro a Montron q'aura suffert d'Egens trosq'a Motron com el a trait d'Agen tro a Nontron Com el a trait d'Agen tro a Nontron con ell ha trag d'Ajen iusta Nontron Com el apres d’Agen truesc'a Clarmon |
V, 1 v. 33 |
A C D F I K M T |
Rassa per vos remanon mout claman Rassa per vos remanon sai claman Rassa per vos remanon sai claman - Passa per vos remanon sai claman Passa per vos remanon sai claman - Rassa de vos remano ssai Clarmon |
V, 2 v. 34 |
A C D F I K M T |
En Limozin de sai vas Monsaurel en Caerci e sai vas Monmaurel En Limozin de sai vas Monsaurel - En Lemoisi de sai vas Monsaurel En Lemoisi de sai vas Monsaurel - Et Lemois e ssai part Monmaurell |
V, 3 v. 35 |
A C D F I K M T |
Pel vostre pro avetz faich de lor dan pel vostre pro avetz fag lo lur dan Per vostre pro aurez faiz de lor dan - Per vostre pro avetz faz de lor dan Per vostre pro avez faitz de lor dan - Car per vostre pro avetz fat lor dan |
V, 4 v. 36 |
A C D F I K M T |
So·m dis N'Aimars el seigner de Martel So·m dis N'Auvarc el senher de Martel So·m dis N'Aimars el segnor de Martel - So·m dis N'Aimars el seigner de Martel So·m dis N'Aimars el seigner de Martel - So·m ditz N 'Aimars ell segnar de Martel |
V, 5 v. 37 |
A C D F I K M T |
e·N Taillafer e·N Rostans e·N Golfiers e·N Tallaferr e·N Folcaus e Maufres e Maclafers e·N Golfanz e·N Golfiers - e·M Taglafers e·N Golfautz e·N Jofres e·M Taglafers e·N Golfautz e·N Jofres - e·N Talafer e·N Folcaunt e·N Jaufres |
V, 6 v. 38 |
A C D F I K M T |
e tuich aicill c'ab vos s'eron enpres E tug aquilh qu’ab vos s'eron empres E tuit aisel q'en vos s'eron enpres - E tut aisel qu'en vos s'eron enpres E tut aisel q'en vos s'eron enpres - E tutz acels c'ab vos s'airan e pres |
V, 7 v. 39 |
A C D F I K M T |
Non ant las patz ges per vos en que son Non au las patz eras ges en que son Non an la paz gens per vos en que son - Non an las patz gens per vos en qe son Non an las patz gens per vos en qe son - No an per vos ges la patz e ce son |
V, 8 v. 40 |
A C D F I K M T |
Anz fant lor grat lai al comte Raimon ans faus lur gat al pros comte Raimon Ans fan lor grat lai al comte Raimon - Anz fan lor grat lai al comte Raimon Anz fan lor grat lai al comte Raimon - Anz ne fan grant lai al comte Raimon |
VI, 1 v. 41 |
A C D F I K M T |
- Una ren sapchond breton e norman - - - - Una ren sapchan e breton e norman +1 - |
VI, 2 v. 42 |
A C D F I K M T |
- e colonhas peitavi e maucelh - - - - e angevi peitavin et mansell - |
VI, 3 v. 43 |
A C D F I K M T |
- que d'Ostasvalhs entro a Monferran - - - - qe d'Ostasvaus entro a Monferran - |
VI, 4 v. 44 |
A C D F I K M T |
- e de Roziers entro lai Mirabelh - - - - e del Tibre entro a San Marcell - |
VI, 5 v. 45 |
A C D F I K M T |
- e mais ensems troque l'ajam conques - - - - no·i aura un no·l veia son arnes - |
VI, 6 v. 46 |
A C D F I K M T |
- E pus lezer vol coms ni sos dregz es - - - - e pueis le coms o vol e sos dretz es - |
VI, 7 v. 47 |
A C D F I K M T |
- demandiei tant la terra San Haimon - - - - deman ades la terra Sant Aimon - |
VI, 8 v. 48 |
A C D F I K M T |
- tro la crisma li pauzon sus el fron - - - - troqe·l pauç om la cresma sobr'el fron - |
VII, 1 v. 49 |
A C D F I K M T |
Sirventes vai a·N Raimon Gausseran Sirventes vai a·N Raimon Gausceran Sirventes vai a·N Raimon Gauseran Sirventes vai a·N Raimon Gauseran Sirventes vai a·N Raimon Gauseran Sirventes vai a·N Raimon Gauseran Vai serventes a Raimon Joceran Sirventes vai ai Raimon Gauseran |
VII, 2 v. 50 |
A C D F I K M T |
lai a Pinos q'en ma razon l'espel dreg a Pinos que ma razon espelh lai a Pinos en ma rason l'espel sel de Pinos em a razo l'esples lai a Pinos en ma rason l'espel lai a Pinos en ma rason l'espel cel de Pinos qe ma raçon espell dreit a Pynos qe ma rason espell |
VII, 3 v. 51 |
A C D F I K M T |
car tant aut son siei dich e siei deman pus tant aut son siey prec e siey deman car tant aut son sei dit e sei deman post tant aut son sei fait e sei deman quar tan aut son sei dit e sei deman quar tan aut son sei dit e sei deman mas tant aut son siei prec e siei deman pos tan aur son sei prec et sei deman |
VII, 4 v. 52 |
A C D F I K M T |
de lieis que ten Cabrieira e fon d'Urgel de lieys que ten Cabreira el fons d'Urgelh de lleis qe·m ten Cabrieira e fon d'Urgel de lei qe te Cabreira e fon d'Urgel de leis que ten Cabriera e fon d'Urgel de lleis que ten Cabriera e fon d'Urgel de leis que ten Cabreir'e font d'Erguell de leis ten Capreir'e fon d'Orguogll |
VII, 5 v. 53 |
A C D F I K M T |
a mon fraire en ren gratz e merces a mon fraire tenrai gratz e merces a mon fraire en ren graz e merces em Bergedam refer granz e merces a mon fraire en ren gratz e merces a mon fraire en ren gratz e merces mon Dezirat en ren grat e merces a mon fraire sai grait et fas merces |
VII, 6 v. 54 |
A C D F I K M T |
de Berguedan del fin joi que m'enqes de Bergueda del ric joy q'om trames de Bergidan del fin joi qe m'enqes del grant honor e del ioi qe m'enqes de Bergida, del fin joi que m'enques de Bergida del fin joi que m'enques e Bergadam del ric joi qe·m promes de Bergueda pe·l ric gioi on m'enques |
VII, 7 v. 55 |
A C D F I K M T |
Que tot mon cor en tornet gauzion que trist cor mi tornet jauion -1 qe tot mor cor tornet en jauzion qe de marrit me tornet jauzion que tot mon cor me tornet jauzion qe tot mon cor me tornet jauzion qe de gran dol mi tornet jausion car de gran gioi ai mon cor giausien |
VII, 8 v. 56 |
A C D F I K M T |
qan nos partim amdui el cap del pon quan nos partim amduj el cap del pon qan nos partim amdui el cap del pon Qan nos partim amdui del cap del pon quan nos partim amdoi al cap del pon quan nos partim amdoi al cap del pon qan nos partim amdui del cap del mon can nos partim amdos al cap del pont |
VIII, 1 v. 57 |
A C D F I K M T |
- Gausceran d'Urtz e son fraire·N Raimon - - - - - Gauserant d'Urcz et sson fraire Raimon |
VIII, 2 v. 58 |
A C D F I K M T |
- am atretan cum s'eron mey seguon - - - - - am atertan com s'eron miei segon |
IX, 1 v. 59 |
A C D F I K M T |
Si cum l'auzeill son de sotz l'aurion Si cum l'auzel san tug sotz in aurion Si com l'ausel son de soz l'aurion Si com l'auzel son tuit sotz l'aurion Si com l'ausel son de sotz l'aurion Si com l'ausel son de sotz l'aurion - - |
IX, 2 v. 60 |
A C D F I K M T |
son las autras sotz la genssor del mon sus las autras es la genser del mon son las autras sos la gensor del mon son las autras sotz las gensor del mon son las autras sotz la gensor del mon son las autras sotz la gensor del mon - - |
A 193v | |
![]() |
Bertrans deborn PAssa me si son primier. En la fin que ant parlada. Li seignor eil mainadier. Eil baron delencontrada. Esil fant uas uos estrada. Et eu cal mal uos enmier. Que terra non ai cobrada. Chaschus mi laissa derrier. Qan mant mes enla mesclada. Ligentil eli lai nier. Pois qant ma terra adermada. et arsa et abrasada. dizont cill de colombier. Qen prenda dreich sim agrada. Nos em.xxx. tal gerrier. Chascus ha capa traucada. tuich seignor eparso |
![]() |
nier. p(er) cor degerra mesclada. Ca(n)c non cobrem dinarrada. Anz qand a als colps mestier. Ant lor coreilla presta- da. Oimais seran ric portier. Que tenrant porta serrada. Esabran arbalestier. qes lapatz enlencontrada. Com nonlor da- ra soudada. doncs auran chan elebri er. delcomte samor priuada. Austor efalcon gruer. Corn etabors en cuirada. Libraquet eil liamer. Arc ab saieta barbada. Gannacha larga fol- rada. Et osas desalauier. Serant mais delor mainada. Serrat ai damonpeslier. tro lai part la mar salada. Que non trob baron en- tier. Caia proez acabada. Qel mieich lucc nonsia oscada. Ofraicha dalun cartier. nimais us nomen agrada. Bella dompna adieu uos qier. Q(ue) tant uos ai desirada. Q(ue) mort mant lidesiri er. Auinens do(m)pna prezada. Natenpres gensser magrada. Q(ue) ma p(er)son messatgier. Delmon la razon celada. |
143v | |
![]() |
Rassa mes se son priemier. en la fin q(ue) an parlada. li senhor el mainadier. els ba - ros desten contrada. sels an fag uas uos passada. (et) hieu qual - mal uos en mier. que terra no(n) ai cobrada. Nos fom tal trenta guerrier. quascus ab capa trau - cada. tug senhor e parsonier. per nom de guerra finada. qanc non aguem denairada. al com - |
144r | |
![]() |
de karla mestier. a lor querre la prestada. Totz temps mi lais son derrier. quan man mes en la mesclada. li gentil e li lanier. e quan lur patz es parlada. ni man ma terra brazada. dizon filh del colombier. que prenda dreg sim agrada. Huey mai seran ric portier. qar tenran porta serrada. e sabran - arc balhestier. que la patz ses en- contrada. quom non lor dara soudada. ans auran can e lebri er. del comte samor priuada. Austor e falcon cruier. loire e tabor coirada. e braquet e lian nier. arc e sageta barbada. gan- nachae capa folrada. (et) ozas de sa- labier. seran mais de lur maina da. Estat ai part mon peslier tro fai eu la marsalada. q(ue) noy truep baron entier. quaya proe- za cabada. quezen luec no sia os- cada. o fracha daus lun cartier. ni mas us no mi agrada. Na temprel genser ma grada. per cui hieu suj messatgier. del mon la razon celada.
|
D. 120v | |
![]() |
Idem Bertrans. Rassa mes seson premier. En la fin qe an parlada. Li seingnor eill mainai der. Eill baron delen contrada. Esil fan uas uos estrada. Et eu cal mal uos en mer. Q(ue) terra non ai cobrada. Cadan me laison deirer. Qan man mes en la mesclada. Li gentil eli lainier. Puois q(ue) an ma terra ermada. Earsa eabrasada. Di son cel del columbier. Qen prenga dreiz si ma grada. Nos som tal. yyy. gerrier. Chascuns ab capa traucada. Tuit seingnor eparsonier. p(er) cor degerra mesclada. Qanc non cobrem de nerada. Anz als colps qanc ac mestier. An lor correilla prestada. Qui mai seranric porter. Q(ue) tenran porta seirada. Esabran arbalester. Q(ue) lapazen lencontrada. Com nonlor dara soudada. Et auran qain elebrer. Del comte samor pri uada. Austor efalcon gruer. Cors etabors encu rada. Librachet eill liamer. Ait esagi ta barbada. Garnacha largua fourada. Et osas desalauer. Seran mai de lor mainada. Sercat aide monpeslier. Tro lai part lama(r) salada. Q(ue) non trob baron entier. Aia p(ro) essa acabada. Q(ue)l mieg luce nonsia oscada. Efra chaenlun cartier. Nimais an no mi
|
![]() |
agrada. Bona domna adieu uos quier. Q(ue) tant uos ai desirada. Q(ue) mort man li cossirer. Auine(n)z domna prezada. Natempres genser magrada. Q(ue)ma per son mesager. Del mon la rason en cela da. |
D.120V | |
I | |
Idem Bertrans. Rassa mes seson premier. En la fin qe an parlada. Li seingnor eill mainai der. Eill baron delen contrada. Esil an uas uos estrada. Et eu cal mal uos en mer. Q(ue) terra non ai cobrada |
Rassa, mes se son premier en la fin qe an parlada li seingnor e∙ill mainaider e∙ill baron de l’encontrada E s’il fan vas vos estrada et eu cal mal vos en mer que terra non ai cobrada |
II | |
Cadan me laison deirer. Qan man mes en la mesclada. Li gentil eli lainier. Puois q(ue) an ma terra ermada. Earsa eabrasada. Di son cel del columbier. Qen prenga dreiz si ma grada. |
Cadan me laison deirer qan m’an mes en la mesclada li gentil e li lainier Puois que an ma terra ermada e arsa e abrasada Dison cel del Columbier q’en prenga dreiz si m’agrada. |
III | |
Nos som tal. xxx. gerrier. Chascuns ab capa traucada. Tuit seingnor eparsonier. p(er) cor degerra mesclada. Qanc non cobrem de nerada. Anz als colps qanc ac mestier. An lor correilla prestada. |
Nos som tal. xxx. gerrier Chascuns ab capa traucada tuit seingnor e parsonier per cor de gerra mesclada Q’anc no∙n cobrem denerada anz als colps qanc ac mestier an lor correilla prestada. |
IV | |
Qui mai seranric porter. Q(ue) tenran porta seirada. Esabran arbalester. Q(ue) lapazen lencontrada. Com nonlor dara soudada. Et auran qain elebrer. Del comte samor pri uada. |
Qui mai seran ric porter que tenran porta seirada e sabran arbalester que la pazen l’encontrada c’om non lor dara soudada et auran qain e lebrer del comte s’amor privada |
V | |
Austor efalcon gruer. Cors etabors encu rada. Librachet eill liamer. Ait esagi ta barbada. Garnacha largua fourada. Et osas desalauer. Seran mai de lor mainada. |
Austor e falcon gruer Cors e tabors encurada li brachet e∙ill liamer Ait e sagita barbada Garnacha largua fourada et osas de Salaver seran mai de lor mainada |
VI | |
Sercat aide monpeslier. Tro lai part lama(r) salada. Q(ue) non trob baron entier. Aia p(ro) essa acabada. Q(ue)l mieg luce nonsia oscada. Efra chaenlun cartier. Nimais an no mi agrada. |
Sercat ai de Monpeslier tro lai part la mar salada que non trob baron entier Aia proessa acabada Qu’el miegluce non sia oscada E fracha en l’un cartier Ni mais an no∙mi agrada. |
VII | |
Bona domna adieu uos quier. Q(ue) tant uos ai desirada. Q(ue) mort man li cossirer. Auine(n)z domna prezada. |
Bona domna a Dieu vos quier que tant vos ai desirada que mort m’an li cossirer avinenz domna prezada. |
VIII | |
Natempres genser magrada. Q(ue)ma per son mesager. Del mon la rason en cela da. |
Na Tempres genser m’agrada Que m’a per son mesager del mon la rason en celada. |
K. 160v | |
![]() |
Bertran de Born RAssa mes se son primier. En la finqe an Parlada li seingno<el> el mainaider. El baron de lencontrada. Esil fan uas nos estrada. Et eu cal mal uos enmer. Que terra no(n) ai cobrada. Cadan me laisson deirer. Quan man mes en lamesclada li gentil eli lainer. Puois qan man ma terra ermada. Earsa et abrasada. Dison cel del colonbier. Quen prenga dretz simagrada. Nos som tal .xxx. guerrer. Chascu(n) ab capa traucada. Tuit seingnor eparsoner. P(er) cor de guerra mesclada. Quanc no(n) cobre(n) dinerada. Ans als colps quan es mestier. An lor querre- Ila prestada. Qui mai seran ric porter. Que tenran porta seirada. Esabran ar balester. Que la patz en len contrada. Com no(n) lor daria soudada. Et auran aisil lebrer. Del comte samor p(ri)uada. [A]ustor efalco gruer. lors etabors encuirada. li braquet el liamer. Arc esagita barbada. Gu- arnacha larga foudrada. Et osas de salauer. Seran mai delor mainada. Cercat ai de monpellier. Tro lai part la mar salada. Que no(n) trob baron entier. Aia proessa acabada. Quel mieg luec nosie oschada. Ofra- tsa enlor cartier. Ni mais .j. nomi agrada. Bona domna adieu uos quier. Que tant uos ai desiranda. Que mort man li desirer. Auine(n) domna presada. Na tempres genser ma grada. Que ma per so messagier. Del nom la rason cellada. |
I | |
RAssa mes se son primier. En la finque an |
Rassa, mes se son primier en la fin qe an parlada li seingnor e·l mainaider e·l baron de l’encontrada. E s’il fan vas nos estrada, et eu cal mal vos en mer que terra non ai cobrada? |
II | |
Cadan me laisson deirer. Quan man mes en lamesclada li gentil eli lainer. Puois qan man ma terra ermada. Earsa et abrasada. Dison cel del colonbier. Quen prenga dretz simagrada. |
Cadan me laisson deirer quan man mes en la mesclada li gentil e li lainer. Puois q’an man ma terra ermada e arsa et abrasada dison cel del Colonbier qu’en prenga dretz, si m’agrada. |
III | |
Nos som tal .xxx. guerrer. Chascu(n) ab capa traucada. Tuit seingnor eparsoner. P(er) cor de guerra mesclada. Quanc no(n) cobre(n) dinerada. Ans als colps quan es mestier. An lor querre- Ila prestada. |
Nos som tal .xxx. guerrer: chascuns ab capa traucada, tuit seingnor e parsoner per cor de guerra mesclada, qu’anc no·n cobren dinerada; ans als colps quan es mestier an lor querreila prestada. |
IV | |
Qui mai seran ric porter. Que tenran porta seirada. Esabran ar balester. Que la patz en len contrada. Com no(n) lor daria soudada. Et auran aisil lebrer. Del comte samor p(ri)uada. |
Qui mai seran ric porter que tenran porta seirada, e sabran arbalester que la patz en l’encontrada c’om non lor daria soudada. Et auran aisil lebrer del comte s’amor privada. |
V | |
[A]ustor efalco gruer. lors etabors encuirada. li braquet el liamer. Arc esagita barbada. Gu- arnacha larga foudrada. Et osas de salauer. Seran mai delor mainada. |
Austor e falco gruer, lors e tabors encuirada, li braquet e·l liamer, arc e sagita barbada, guarnacha larga, foudrada, et osas de Salaver seran mai de lor mainada. |
VI | |
Cercat ai de monpellier. Tro lai part la mar salada. Que no(n) trob baron entier. Aia proessa acabada. Quel mieg luec nosie oschada. Ofra- tsa enlor cartier. Ni mais .j. nomi agrada. |
Cercat ai de Monpellier tro lai part la mar salada, que non trob baron entier aia proessa acabada, qu’el miegluec no sie oschada o fratsa en lor cartier ni mais .j. no mi agrada. |
VII | |
Bona domna adieu uos quier. Que tant uos ai desiranda. Que mort man li desirer. Auine(n) domna presada. |
Bona domna, a Dieu vos quier, que tant vos ai desiranda que mort m’an li desirer avinen domna presada. |
VIII | |
Na tempres genser ma grada. Que ma per so messagier. Del nom la rason cellada. |
Na Tempres, genser m’agrada que m’a per so messagier del nom la rason cellada. |
230 v | |
![]() |
S(enhe)r B(er)tran delbort. Rassames sison p(re)mier. en la fin q(ue)z an parllada. li seinhor elmainader. el baron delecontrada. sill an fag uas uos passada. ez ieu qal mal uos enmier. qe gerra en ai cobrada. NOs fom tall .xxx. garrier. cha scus ab chapa traucada. tut se inhor e parsoner. ab cor de ger ra mesclada. qanc no(n) trobem denairada. ansle coms qar na mestier. na sa co(n)painha cobra da. |
![]() |
ADes mi leisson derrier. pos manmes en la mesclada. lise inhor el mainader. qan man materra ermada. es arsa eza brazada. disson cill de salamer. q(en) prenda drech sima grada. AGutz sui enmon pellier. e de sa lamar salada. e noi trueb baron entier. qaia ualor ata dada. qe no(n) sia mie oscada. O fracha enun qarterier. Ni mas un no(n) mi agrada. HUeimais seran ric porterier. e tenran porta serrada. e sabran arbalastier. Qe li paz ses e(n)con trada. co(n) no(n) lur dara sodada. anz auran can e lebrier. del comte samor priuada. AUstor e falcon gruer. loire ab tabor curada. E brachet eliam(er) arc ab saieta barbada. e gantz e capa forada. ez osas de salam(er). ˂e˃ er le miels de sa masnada. PAuiol ten drech sentier. non temas uen ni gelada. digas |
231 r | |
![]() |
un amon rainer. qe sa proesa ma grada. |
I | |
Rassames sison p(re)mier. en la fin q(ue)z an parllada. liseinhor elmainader. el baron delecontrada. sill an fag uasuos passada. ez ieu qal mal uos enmier. qe gerra en ai cobrada. |
Rassames sison p(re)mier. en la fin q(ue)z an parllada. liseinhor elmainader. el baron delecontrada. sill an fag uasuos passada. ez ieu qal mal uos enmier. qe gerra en ai cobrada. |
II | |
NOs fom tall .xxx. garrier. cha scus ab chapa traucada. tut se inhor e parsoner. ab cor de ger ra mesclada. qanc no(n) trobem denairada. ansle coms qar na mestier. na saco(n)painha cobra da. |
Nos fom tall .xxx. garrier chascus ab chapa traucada, tut seinhor e parsoner, ab cor de gerra mesclada, q’anc no·n tobrem denairada; ansle coms qar n’a mestier, n’a saconpainha cobrada. |
III | |
ADes mi leisson derrier. pos manmes en la mesclada. lise inhor el mainader. qan man materra ermada. es arsa eza brazada. disson cill de salamer. q(en) prenda drech sima grada |
Ades mi leisson derrier pos m’an mes en la mesclada liseinhor el mainader qanm’an materr’aermada es arsa ezabrazada, dissoncill de Salamer q’en prenda drech, sim’agrada |
IV | |
AGutz sui enmon pellier. e de sa lamar salada. e noi trueb baron entier. qaia ualor ata dada. qe no(n) sia mie oscada. O fracha enun qarterier. Ni mas un no(n) mi agrada. |
Agutz sui enMonpellier e de sa lamar salada, e no·i truebbaron entier q’aia valor atadada, que non sia mie oscada ofracha enon qarterier ni mas un non mi agrada. |
V | |
HUeimais seranric porterier. e tenran porta serrada. e sabran arbalastier. Qelipaz ses e(n)con trada. co(n) no(n) lur dara sodada. anz auran can e lebrier. del comte samor priuada. |
Huei mais seranric porterier, etenran porta serrada e sabran arbalastier quelipaz s’es encontrada, con nonlur dara soudada, anz auran can e lebrier del comte s’amor privada. |
VI | |
AUstor e falcon gruer. loire ab tabor curada. E brachet eliam(er) arc ab saieta barbada. e gantz e capa forada. ez osas de salam(er). ˂e˃ er le miels de sa masnada. |
Austor et falcon gruer, loire ab tabor curada e brachet eliamer arc ab sajeta barbada, e gantz e capa forada ez osas de Salamer er le miels de sa masnada. |
VII | |
PAuiol ten drech sentier. non temas uen ni gelada. digas un amon rainer. qe sa proesa ma grada. |
Paviol, ten drech sentier, non temas ven ni gelada, digas un amon Rainer que sa proesa m’agrada. |
A cura di Franchetti Martina, Barbanti Americo e Arditi Vanessa.
c. 190v | |
![]() |
Bertrans deborn. Rassa tant creis emonta e poia. cel la qes detotz engans uoia. Sos pretz alas autras enoia. Cuna noni a calrei uoia. Qel uezers de sabeltat uoia. Los pros asos ops cui que doia. q(ue)l plus conoissen eil meillor. Manten ran ades sa lauzor. Elatenont p(er)la genssor. Quil sap far tan entier ho- nor. non uol mas un sol preiador. Rassa als rics es orgoillosa. (et) a gran sen alei detosa. Qui non uol peitieus ni tolosa. nibretaigna ni serragosa. Anz es depretz tant enueiosa. qalz pros paubres es amorosa. Pois ma pres p(er) chastiador. prec la quil ten- gua car samor. Et am mais un pro uauassor. Qun comte o duc galiador. Quela tengues adesonor. Rassa dompna qes fresca efina. coin da egaia emesquina. pel saur ab co- lor derobina. Blanca pel col cu(m) flors despina. Coide mol ab dura tetina. Esembla conil delesquina. Et a fina |
![]() |
fresca color. Ab bon pretz (et) ab gran lau zor. Leu podon triar li meillor. Aquil qeis fant conoissedor. Demi uas cal part qieu ador. Rassa rics hom que ren non dona. ni acuoill nimet ni non sona. Equi se- nes tort ochaisona. Equi merceil qier non p(er)dona. Meneio etota p(er)sona. Q(ue) seruizi non guizerdona. Eli ric home cassador. Menoiont eil buzatador. Gaban deuolada daustor. Ni iamais ni damor. Non parlaran mot entrelor. Rassa aissous prec que uos plassa. rics hom que degerra nois lassa. ni no sen laissa p(er)menassa. Tro com se lais que mal noil fassa. Val mais que ribieira ni cassa. Que bon pretz nacuoill ena massa. Niort enagaut son seignor. Ten hom p(er) bon enuazidor. Eluescoms defenda sonor. El coms lapelle p(er) ui gor. Eueiam lades al pascor. Mainier camiat auem seignor. Bon gerrier p(er)torneiador. Eprec an golfi er delator. Mos chantars noil fassa paor. |
I | |
Rassa tant creis emonta e poia. cel la qes detotz engans uoia. Sos pretz alas autras enoia. Cuna noni a calrei uoia. Qel uezers de sabeltat uoia. Los pros asos ops cui que doia. q(ue)l plus conoissen eil meillor. Manten ran ades sa lauzor. Elatenont p(er)la genssor. Quil sap far tan entier ho- nor. non uol mas un sol preiador. |
Rassa, tant creis e monta e poia, cella q'es de totz engans voia sos pretz a las autras enoia, c'una non·i·a cal re i voia, q'el vezers de sa beltat voia, los pros a sos ops cui que doia que·l plus conoissen e il meillor, mantenran ades sa lauzor e la tenont per la genssor, qui·l sap far tan entier honor non vol mas un sol prejador. |
II | |
Rassa als rics es orgoillosa. (et) a gran sen alei detosa. Qui non uol peitieus ni tolosa. nibretaigna ni serragosa. Anz es depretz tant enueiosa. qalz pros paubres es amorosa. Pois ma pres p(er) chastiador. prec la quil ten- gua car samor. Et am mais un pro uauassor. Qun comte o duc galiador. Quela tengues adesonor. |
Rassa, als rics es orgoillosa et a gran sen a lei de tosa qui non vol Peitieus ni Tolosa ni Bretaigna ni Serragosa, anz es de pretz tant enveiosa q'alz pros paubres es amorosa pois ma pres per chastiador prec la qui·l tengua car s'amor et a·m mais un pro vavassor q'un comte o duc galiador que la tengues a desonor. |
III | |
Rassa dompna qes fresca efina. coin da egaia emesquina. pel saur ab co- lor derobina. Blanca pel col cu(m) flors despina. Coide mol ab dura tetina. Esembla conil delesquina. Et a fina fresca color. Ab bon pretz (et) ab gran lau zor. Leu podon triar li meillor. Aquil qeis fant conoissedor. Demi uas cal part qieu ador. |
Rassa, dompna q'es fresca e fina coinda e gaia e mesquina, pel saur, ab color de robina, blanca pel col cum flors d'espina, coide mol ab dura tetina e sembla conil de l'esquina et a fina fresca color, ab bon pretz et ab gran lauzor, leu podon triar li meillor a quil qe is fant conoissedor de mi vas cal part q'ieu ador. |
IV | |
Rassa rics hom que ren non dona. ni acuoill nimet ni non sona. Equi se- nes tort ochaisona. Equi merceil qier non p(er)dona. Meneio etota p(er)sona. Q(ue) seruizi non guizerdona. Eli ric home cassador. Menoiont eil buzatador. Gaban deuolada daustor. Ni iamais ni damor. Non parlaran mot entrelor. |
Rassa, rics hom que ren non dona ni acuoill ni met ni non sona e qui senes tort ochaisona e qui merce il qier non perdona m'eneio e tota persona que servizi non guizerdona. E li ric home cassador m'enoiont e il buzatador gaban de volada d'austor, ni jamais ni d'amor non parlaran mot entre lor. |
V | |
Rassa aissous prec que uos plassa. rics hom que degerra nois lassa. ni no sen laissa p(er)menassa. Tro com se lais que mal noil fassa. Val mais que ribieira ni cassa. Que bon pretz nacuoill ena massa. Niort enagaut son seignor. Ten hom p(er) bon enuazidor. Eluescoms defenda sonor. El coms lapelle p(er) ui gor. Eueiam lades al pascor. |
Rassa, aisso·us prec que vos plassa rics hom que de gerra no·is lassa ni no s'en laissa per menassa troc'om se lais que mal no·il fassa val mais que ribieira ni cassa que bon pretz n'acuoill e n'amassa. Niort e N'Agaut, son seignor, ten hom per bon envazidor. E·l vescoms defenda s'onor e·l coms la pelle per vigor e veiam l'ades al pascor. |
VI | |
Mainier camiat auem seignor. Bon gerrier p(er)torneiador. Eprec an golfi er delator. Mos chantars noil fassa paor. |
Mainier, camjat avem seignor bon gerrier per torneiador e prec an Golfier de la tor mos chantars no·il fassa paor. |
A cura di Pernazza Giorgia, Barbanti Americo e Arditi Vanessa.
c. 144v | |
![]() |
Rassa tant creys e mont e pueja. selha ques de totz enjans uueja. sos pretz qua las melhors e nueja. quna noya que ren ynue- ia. de uezer que sa beutat lueja. las pros quassos ops cuj quen e ueya. quel plus conoissent el melhor. mantenon ades sa ua- lor. e la tenon per la gensor. e sap far entieira honor. no uol % mas sol un preyador. Rassa domna ques fresque fina. cuenda e guaya e mesq(i)na. pel saur ab color de robina. bla(n) ca pel cors cum flors despina. cu- ende mol ab dura tetina. resse(n)- bla conil per lesquina. ala fina fresca color. el bon pretz e la lau- zor. pot hom leu triar la melhor. cylh que sen fan conoyssedor. de mi uas qual part ieu azor. Rassa als ricx es ergulhoza. e fai gran sen aley de tozo. q(ue) no uol peitieus ni toloza. ans es tan de pretz enueyoza. quals pros paupres es amoroza. et am pres per castiador. prec li q(ue) tenha car samor. (et) ama mays pros uasuassor. que comte ric gualiador. que la menes a dezo Rassa ricx hom que res| nor. non dona. ni honra ni acuelh ni sona. e que senes tort ochai zona. e qui quer merce no(n) per dona. menueja e tota persona que seruezi no(n) guazardona. e li ric home cassador. menue ion el buzatador. guaban la uo- lada daustor. q(ue) iamais darmas |
![]() |
ni damor no(n) parlara hom en- Baros a totz o dic en | tre lor. plassa. qua uols es qui de guer- raslassa. ni qui sen recre per me nassa. tro que ueja quom tort nol fassa. mai ual que ribeira ni cassa. que bon pretz nacuelh en abrassa. mauri ab nalguar so senhor. ac guerra ab pretz uale dor. el coms ac cor desuazidor. el uescomte defendedor. e ueia(m) los lai al pascor. Marinier uos auetz honor. e nos auem camjat senhor. bon guerrier per torneyador. Papiol mon chantar recor. lai on es mon mal belh senhor. |
I | |
Rassa tant creys e mont e pueja. selha ques de totz enjans uueja. sos pretz qua las melhors e nueja. quna noya que ren ynue- ia. de uezer que sa beutat lueja. las pros quassos ops cuj quen e ueya. quel plus conoissent el melhor. mantenon ades sa ua- lor. e la tenon per la gensor. e sap far entieira honor. no uol % mas sol un preyador. |
Rassa, tant creys e mont'e pueja, selha qu'es de totz enjans vueja sos pretz qu'a las melhors enueja, q'una no·y·a que ren y nueia de vezer que sa beutat lueja las pros qu'as sos ops, cuj qu'en eveya; que·l plus conoissent e·l melhor mantenon ades sa valor e la tenon per la gensor, e sap far entieira honor, no vol mas sol un preyador. |
II | |
Rassa domna ques fresque fina. cuenda e guaya e mesq(i)na. pel saur ab color de robina. bla(n) ca pel cors cum flors despina. cu- ende mol ab dura tetina. resse(m)- bla conil per lesquina. ala fina fresca color. el bon pretz e la lau- zor. pot hom leu triar la melhor. cylh que sen fan conoyssedor. de mi uas qual part ieu azor. |
Rassa, domna qu'es fresqu'e fina, cuenda e guaya e mesqina: pel saur, ab color de robina, blanca pel cors cum flors d'espina, cuende mol ab dura tetina, ressembla conil per l'esquina. A la fina fresca color, e·l bon pretz e la lauzor, pot hom leu triar la melhor cylh que sen fan conoyssedor de mi vas qual part ieu azor. |
III | |
Rassa als ricx es ergulhoza. e fai gran sen aley de toza. q(ue) no uol peitieus ni toloza. ans es tan de pretz enueyoza. quals pros paupres es amoroza. et am pres per castiador. prec li q(ue) tenha car samor. (et) ama mays pros uasuassor. que comte ric gualiador. que la menes a dezo | nor. |
Rassa, als ricx es ergulhoza, e fai gran sen a ley de toza que no vol Peitieus ni Toloza .............................................. ans es tan de pretz enueyoza qu'als pros paupres es amoroza et a·m pres per castiador: prec li que tenha car s'amor et ama mays pros vasvassor que comte ric gualiador que la menes a dezonor. |
IV | |
Rassa ricx hom que res non dona. ni honra ni acuelh ni sona. e que senes tort ochai zona. e qui quer merce no(n) per dona. menueja e tota persona que seruezi no(n) guazardona. e li ric home cassador. menue ion el buzatador. guaban la uo- lada daustor. q(ue) iamais darmas ni damor no(n) parlara hom en- | tre lor. |
Rassa, ricx hom que res non dona ni honra ni acuelh ni sona e que senes tort ochaizona e qui quer merce, non perdona m'enueja, e tota persona que servezi non guazardona. E li ric home cassador m'enueion e·l buzatador guaban la volada d'austor, que jamais d'armas ni d'amor non parlara hom entre lor. |
V | |
Baros a totz o dic en plassa. qua uols es qui de guer- raslassa. ni qui sen recre per me nassa. tro que ueja quom tort nol fassa. mai ual que ribeira ni cassa. que bon pretz nacuelh en abrassa. mauri ab nalguar so senhor. ac guerra ab pretz uale dor. el coms ac cor desuazidor. el uescomte defendedor. e ueia(m) los lai al pascor. |
Baros, a totz o dic en plassa: qua vols es qui de guerras lassa ni qui s'en recre per menassa tro que veja qu'om tort no·l fassa mai val que ribeira ni cassa, que bon pretz n'acuelh e n'abrassa. Mauri ab N'Alguar, so senhor, ac guerra ab pretz valedor, e·l coms ac cor d'esvazidor e·l vescomte defendedor e veiam los lai al pascor. |
VI | |
Marinier uos auetz honor. e nos auem camjat senhor. bon guerrier per torneyador. |
Marinier, vos avetz honor e nos avem camjat senhor bon guerrier per torneyador. |
VII | |
Papiol mon chantar recor. lai on es mon mal belh senhor. |
Papiol, mon chantar recor lai on es mon mal Belh-Senhor. |
A cura di Mocini Arianna, Barbanti Americo e Arditi Vanessa.
C. 122 r | |
![]() |
Bertrans idem Rassa tant creis emonte epoia. Sellaqes detoz enganz uoia. Sos prez calas meil lors enoia. Cuna non ia cui rei nuoia. De uezer qe fa beutaz uoia. Las pros ca sos obs cui qenc uoia. Qeill plus conoissent eil mei llor. Mantenon ades lalausor. Ela tenonper la gensor. Esap far tant entiera honor. Non uol mais un sol preiador. Rassa domnai ques fresc qe fina. C(o)uinde gaia emes quina. pel saur ab color de robina. Coinde mol ab dura tetina. Blanca per cors com flors despina. E sembla conill per les quina. Ala fina fresca color. Al bon p(re)z et a la lausor. Pot hom ben triar la meillor. Sill q(ue) se fan conoissedor. De mi uas cal part ieu ador. Rassa als rios es orguoillosa. Efai gran sen alei de tosa. Q(ue) non uol piteus ni tolososa. Ni bretaingna ni seragosa. Anz es tant de prez enueiosa. Cals pros paubres es amo rosa. Et am pres per castiador. Prec li qan teingna car samor. Et am(a) mais un proua uasor. Q(ue) comt orei galiador. Q(ue) lameres adesenor. Rassa rics hom qe ren non dona. Ni honra ni acuoill ni sona. Eqe senes tort ochai sona. Equil qer merce noill perdona. Me uoia etota persona. Q(ue) seruise non gazardo na. Eli ric home casador. Me noion eill bu sa tador. Gaban de uolada daustor.Q(ue)ia mais dar mas ni damor. non parlara hom etre lor. Rassa aisso uoill qe uns zilassa. Rics hom qe de guerra nos laissa. Ni no sen recre per manaisa. Tro qom lo lais qe mas noill fassa Val mais qe ribera ni cassa. Q(ue) bon prez na |
C. 122v | |
![]() |
cuoill ena(n) brassa. Maurin ab nalgar son sein gnor. Tenc hom per bon enuaidor. El uesco(m)s defendal sonor. El com de manlal peruigor Eueiam lal dels alpascor. |
I | |
Rassa tant creis emonte epoia. Sellaqes detoz enganz uoia. Sos prez calas meil lors enoia. Cuna non ia cui rei nuoia. De uezer qe fa beutaz uoia. Las pros ca sos obs cui qenc uoia. Qeill plus conoissent eil mei llor. Mantenon ades lalausor. Ela tenonper la gensor. Esap far tant entiera honor. Non uol mais un sol preiador. |
Rassa, tant creis e monte e poia sella q'es de toz enganz voia sos prez c'a las meillors enoia, c'una non i·a cui re i nuoia de vezer qe fa beutaz voia las pros ca sos obs, cui q'enc voia; qe·ill plus conoissent e·il meillor mantenon ades la lausor e la tenon per la gensor, e sap far tant entiera honor, non vol mais un sol prejador. |
II | |
Rassa domnai ques fresc qe fina. C(o)uinde gaia emes quina. pel saur ab color de robina. Coinde mol ab dura tetina. Blanca per cors com flors despina. E sembla conill per les quina. Ala fina fresca color. Al bon p(re)z et a la lausor. Pot hom ben triar la meillor. Sill q(ue) se fan conoissedor. De mi uas cal part ieu ador.
|
Rassa, domn'ai qu'es fresc qe fina, couind e gaia e mesquina pel saur, ab color de robina, coinde mol ab dura tetina, blanca per cors com flors d'espina, e sembla con ill per l'esquina. A la fina fresca color, al bon prez et a la lausor, pot hom ben triar la meillor sill que se fan conoissedor de mi vas cal part ieu ador.
|
III | |
Rassa als rios es orguoillosa. Efai gran sen alei de tosa. Q(ue) non uol piteus ni tolososa. Ni bretaingna ni seragosa. Anz es tant de prez enueiosa. Cals pros paubres es amo rosa. Et am pres per castiador. Prec li qan teingna car samor. Et am(a) mais un proua uasor. Q(ue) comt orei galiador. Q(ue) lamenes adesenor. |
Rassa, als rics es orguoillosa, e fai gran sen a lei de tosa que non vol Piteus ni Tolososa, ni Bretaingna ni Seragosa, anz es tant de prez enveiosa c'als pros paubres es amorosa et a·m pres per castiador: prec li qan teingna car s'amor et ama mais un pro vavasor que comt'o rei galiador que la menes a desenor. |
IV | |
Rassa rics hom qe ren non dona. Ni honra ni acuoill ni sona. Eqe senes tort ochai sona. Equil qer merce noill perdona. Me noia etota persona. Q(ue) seruise non gazardo na. Eli ric home casador. Me noion eill bu sa tador. Gaban de uolada daustor.Q(ue)ia mais dar mas ni damor. non parlara hom entre lor.
|
Rassa, rics hom qe ren non dona ni honra ni acuoill ni sona e qe senes tort ochaisona e, qui·l qer merce, no·ill perdona m'enoia, e tota persona que servise non gazardona. E li ric home casador m'enoion e ill busatador gaban de volada d'austor, que ja mais d'armas ni d'amor non parlara hom entre lor.
|
V | |
Rassa aisso uoill qe uns plassa. Rics hom qe de guerra nos laissa. Ni no sen recre per manaisa. Tro qom lo lais qe mas noill fassa Val mais qe ribera ni cassa. Q(ue) bon prez na cuoill ena(n) brassa. Maurin ab nalgar son sein gnor. Tenc hom per bon enuaidor. El uesco(m)s defendal sonor. El com de manlal peruigor Eueiam lal dels alpascor. |
Rassa, aisso voill qe uns plassa: rics hom qe de guerra no·s laissa ni no s'en recre per manaisa tro q'om lo lais qe mas no·ill fassa val mais qe ribera ni cassa, que bon prez n'acuoill e n'anbrassa. Maurin ab N'Algar, son seingnor, tenc hom per bon envaidor e·l vescoms defenda·l s'onor, e·l com deman la·l per vigor, e veiam la·l dels al pascor.
|
A cura di Arditi Vanessa.
c. 257r | |
![]() |
Bertranz debo(r)n Rassa tan creis emont epoia. Rassa rics hon qere nodona. Ni honra ni acoill ni sona. Eqe senes tort ochai sona. Eqil qer m(er)ce noil p(er)dona. Meno ia etota p(er)sona. Qe s(er)uisio no guizerdona. Eliric home cassador menoion eill busatador. Gaba(n) de uolada daustor. Qe iamais da(r)mas ni damor. No pa(r)laran ho mentre lor. |
A cura di Montechiarini Aurora, Barbanti Americo e Arditi Vanessa.
c. 98v | |
![]() |
bertran deborn Rassa tan creis e monte pueia cela ques detotz emans uueia. sos pretz calas meillors enueia. cuna noia que rei enuege. de uezer que sabeutat |
![]() |
lueia. las pros casos obs cui quen cueia. queill plus conoisent eill meillor. mante non ades sa ualor. ela tenon per lage(n)sor. esap far tant enteironor. non uol mas un sol preguador. Rassa dona ques fresque fina. cueinde gaia emesquina. pel saur ab color de ro- bina. blanca per cors com flor despina. cou- de mou abdura tetina. esembla conill per lesquina. ala fina fresca color. el bon pretz ela lauzor. pot hom leu triar lameillor. sill que se faun conoisedor. de mi ues qual part leu azor. Rassa als ricx es erguilloza. efaitz gra(n) sen alei de toza. que no uol peiteu ni toloza. ans es tan depretz enueioza. cal pros paubres amoroza. (et) am pres per castiador. prec li que tenha quar sonor. (et) am mais un pros uasuasor. que com torei galiador. que la menes adezonor. Rassa ricx hom que re non dona. ni onra ni acueill ni sona. eque cenestort ochaizona. equill quer merce noill per- dona. menueia etota persona. que ser uizi non guizardona. cill ricome cassa- dor. menueion eill buzatador. guaban uolada daustor. que iamais darmas ni damor. non parla hom entre lor. Baros atotz ho dic enplassa. cauols es qui deguerras lasa. ni que sen recre per me nassa. tro que ueia com tort noill fassa. m- ais ual que ribeira ni cassa. que bon pretz nacueill enabrassa. mauri ab nalgar son senhor. ac guerra ab pretz ualor. (et) ac bon cor denuaidor. eluescomte defendaill sonor. eueiam los ades elpascor. Marinier uos aues honor. enos auem camiat senhor. bon guerreier per torne iador. Ceiangolfier deueronor. no fassuei |
![]() |
mais per paor. Papiol mon chantar recor. mon bel m- al senhor. |
I | |
Rassa tan creis e monte pueia cela ques detotz emans uueia. sos pretz calas meillors enueia. cuna noia que rei enuege. de uezer que sabeutat lueia. las pros casos obs cui quen cueia. queill plus conoisent eill meillor. mante non ades sa ualor. ela tenon per lage(n)sor. esap far tant enteironor. non uol mas un sol preguador. |
Rassa, tan creis e mont'e pueia, cela qu'es de totz emans vueia sos pretz c'a las meillors enueia c'una no·i·a que re i enuege de vezer que sa beutat lueia las pros c'a sos obs, cui qu'en cueia, que ill plus conoisent e ill meillor mantenon ades sa valor e la tenon per lagensor; e sap far tant enteir onor non vol mas un sol preguador. |
II | |
Rassa dona ques fresque fina. cueinde gaia emesquina. pel saur ab color de ro- bina. blanca per cors com flor despina. cou- de mou abdura tetina. esembla conill per lesquina. ala fina fresca color. el bon pretz ela lauzor. pot hom leu triar lameillor. sill que se faun conoisedor. de mi ues qual part leu azor. |
Rassa, dona qu'es fresqu'e fina cueinde gaia e mesquina: pel saur, ab color de robina, blanca per cors com flor d'espina, coude mou ab dura tetina e sembla conill per l'esquina, a la fina fresca color, el bon pretz e la lauzor pot hom leu triar la meillor sill que se faun conoisedor de mi ves qual part leu azor. |
III | |
Rassa als ricx es erguilloza. efaitz gra(n) sen alei de toza. que no uol peiteu ni toloza. ans es tan depretz enueioza. cal pros paubres amoroza. (et) am pres per castiador. prec li que tenha quar sonor. (et) am mais un pros uasuasor. que com torei galiador. que la menes adezonor. |
Rassa, als ricx es erguilloza, e faitz gran sen a lei de toza, que no vol Peiteu ni Toloza ........................................... ans es tan de pretz enueioza cal pros paubr'es amoroza et a·m pres per castiador; prec li que tenha quar s'onor et am mais un pros vasvasor, que comt'o rei galiador que la menes a dezonor. |
IV | |
Rassa ricx hom que re non dona. ni onra ni acueill ni sona. eque cenestort ochaizona. equill quer merce noill per- dona. menueia etota persona. que ser uizi non guizardona. cill ricome cassa- dor. menueion eill buzatador. guaban uolada daustor. que iamais darmas ni damor. non parla hom entre lor. |
Rassa, ricx hom que re non dona ni onra ni acueill ni sona, e que cenes tort ochaizona, e qui·ll quer merce no ill perdona, m'enueia e tota persona que servizi non guizardona cill ric ome cassador m'enueion e ill buzatador guaban volada d'austor, que jamais d'armas ni d'amor non parla hom entre lor. |
V | |
Baros atotz ho dic enplassa. cauols es qui deguerras lasa. ni que sen recre per me nassa. tro que ueia com tort noill fassa. m- ais ual que ribeira ni cassa. que bon pretz nacueill enabrassa. mauri ab nalgar son senhor. ac guerra ab pretz ualor. (et) ac bon cor denuaidor. eluescomte defendaill sonor. eueiam los ades elpascor. |
Baros, a totz ho dic en plassa: c'avols es qui de guerras lasa, ni que s'en recre per menassa, tro que veia com tort no·ill fassa, mais val que ribeira ni cassa que bon pretz n'acueill e n'abrassa. Mauri ab N'Algar, son senhor, ac guerra ab pretz valor et ac bon cor d'envaidor e·l vescomte defenda ill s'onor e veiam los ades e·l pascor. |
VI | |
Marinier uos aues honor. enos auem camiat senhor. bon guerreier per torne iador. Ceiangolfier deueronor. no fassuei mais per paor. |
Marinier, vos aves honor e nos avem camjat senhor bon guerreier per torneiador ce ja·N Golfier de Veronor, no fass'uei mais per paor. |
VII | |
Papiol mon chantar recor. mon bel m- al senhor. |
Papiol, mon chantar recor, mon Bel mal Senhor. |
A cura di Arditi Vanessa.
c. 90v | |
![]() |
[r] assa tan creis epoia. Cella qes de totz enianz uoia. Son prez qa la meillor enoia. |
![]() |
Quna noia qe uoia. De uezer qe sa beutat loia. Las pros qa sos ops cui qen coia. Qill plus conois sent eill meillor. Mantenon ades sa uallor. Ella tenon tuit p(er) gensor. E sap tan gen tener sa honor. Non ha mas un sol pregador. [r] assa do(m)pna hai qes fresc e fina. Coinda (et) gaia emeschina. Pel saur ab color de robina. Blanchal pel com flors despina. Conde mol ab dura tetina. E sembla conill p(er) lesqina. A bla fina fresca collor. Ab bon prez (et) alaualor. Pot hom leu tria(r) la meillor. Cill qui se fan conoissedor. De me uas qal part cui ador. [r] assa als rics es orgoillosa. E fai gran sena lei de tosa. Qe no uol piteu ni tolosa. Ni bertaigna ni saragosa. Anz es tan de prez en ueiosa. Qal pro paubre es amorosa. Ez am pres p(er) chastiadors. Per lei qe teigna car samor. |
![]() |
Ez ama mais pro ualuasor. Qe comte o rei galiador. Qui la menes adesenor. [r] assa rics homs qui re no dona. Ni honora ni acoill ni sona. E senes tot tort ocaisona. E qill qere merce no p(er)dona. Menoia etota p(er)sona. Qui s(er)uizi no guizerdona. E li ric home cassador. Me noian eli busnador. Gabans de uollada daustor. Q eia mais darmas ni damor. No parlera hom entrelor. [r] assa aiso uoill qe uos plassa. Rics homs qui de guerra nos lassa. Ni no sen recre p(er) menassa. Tro qom lais qe no li fassa. Ni uol ribeira ni cassa. Qe bon prez acoill (et) embrassa. Maurins ab negarn son seignor. Foron fort bonenuaidor. El uescoms defendaill sonor. El coms de manlai p(er) uigor. E ueian lades al pascor. |
I | |
[r] assa tan creis epoia. Cella qes de totz enianz uoia. Son prez qa la meillor enoia. Quna noia qe uoia. De uezer qe sa beutat loia. Las pros qa sos ops cui qen coia. Qill plus conois sent eill meillor. Mantenon ades sa uallor. Ella tenon tuit p(er) gensor. E sap tan gen tener sa honor. Non ha mas un sol pregador. |
Rassa, tan creis e poia, cella q'es de totz enianz voia, son prez qa la meillor enoia, q'una no·i·a qe voia, de vezer qe sa beutat loia, las pros qa sos ops cui q'en coia, qi·ll plus conoissent e ill meillor, mantenon ades sa vallor, e lla tenon tuit per gensor, e sap tan gen tener sa honor non ha mas un sol pregador. |
II | |
[r] assa do(m)pna hai qes fresc e fina. Coinda (et) gaia emeschina. Pel saur ab color de robina. Blanchal pel com flors despina. Conde mol ab dura tetina. E sembla conill p(er) lesqina. A bla fina fresca collor. Ab bon prez (et) alaualor. Pot hom leu tria(r) la meillor. Cill qui se fan conoissedor. De me uas qal part cui ador. |
Rassa, dompna hai q'es fresc e fina, coinda et gaia e meschina: pel saur, ab color de robina, blancha·l pel com flors d'espina, conde mol ab dura tetina, e sembla conill per l'esqina. A bla fina fresca collor, ab bon prez et a la valor pot hom leu triar la meillor, cill qui se fan conoissedor, de me vas qal part cui ador. |
III | |
[r] assa als rics es orgoillosa. E fai gran sena lei de tosa. Qe no uol piteu ni tolosa. Ni bertaigna ni saragosa. Anz es tan de prez en ueiosa. Qal pro paubre es amorosa. Ez am pres p(er) chastiadors. Per lei qe teigna car samor. Ez ama mais pro ualuasor. Qe comte o rei galiador. Qui la menes adesenor. |
Rassa, als rics es orgoillosa, e fai gran sen a lei de tosa, qe no vol Piteu ni Tolosa, ni Bertaigna ni Saragosa, anz es tan de prez enveiosa, qal pro paubre es amorosa, ez a·m pres per chastiadors per lei qe teigna car s'amor, ez ama mais pro valvasor, qe comte o rei galiador, qui la menes a desenor. |
IV | |
[r] assa rics homs qui re no dona. Ni honora ni acoill ni sona. E senes tot tort ocaisona. E qill qere merce no p(er)dona. Menoia etota p(er)sona. Qui s(er)uizi no guizerdona. E li ric home cassador. Me noian eli busnador. Gabans de uollada daustor. Q eia mais darmas ni damor. No parlera hom entrelor. |
Rassa, rics homs qui re no dona, ni honora ni acoill ni sona, e senes tot tort ocaisona, e qi·ll qere merce no perdona, m'enoia e tota persona, qui servizi no guizerdona, e li ric home cassador, m'enoian e li busnador, gabans de vollada d'austor, qe ja mais d'armas ni d'amor, no parlera hom entre lor. |
V | |
[r] assa aiso uoill qe uos plassa. Rics homs qui de guerra nos lassa. Ni no sen recre p(er) menassa. Tro qom lais qe no li fassa. Ni uol ribeira ni cassa. Qe bon prez acoill (et) embrassa. Maurins ab negarn son seignor. Foron fort bonenuaidor. El uescoms defendaill sonor. El coms de manlai p(er) uigor. E ueian lades al pascor. |
Rassa, aiso voill qe vos plassa: rics homs qui de guerra no·s lassa, ni no s'en recre per menassa, troq'om lais qe no li fassa, ni vol ribeira ni cassa, qe bon prez acoill et embrassa. Maurins ab N'Egarn, son seignor, foron fort bon envaidor, e·l vescoms defenda ill s'onor, e·l coms deman lai per vigor, e veian l'ades al pascor. |
A cura di Rossi Eva, Barbanti Americo e Vanessa Arditi.
c. 183r | |
![]() |
Bertrans de born. Rassa tant creis emonte puoia. Cella ques de totz enianz uoia. Sos pretz calas meillors en uoia. Cuna no(n) ia que rei nuoia. De uezer quesa beutatz luia. las pros ca sos obs cui quens uoia. Quel plus conoissent el meillor. Manteno(n) ades la lausor. Elateno(n) p(er) la gensor. Esap far ta(n)t entie ra honor. No(n) uol mas un sol preiador. Rassa domnai ques fresque fina. Cuncda egaia emesquina. pels saura qui ab color de robina. Blanca p(er) cors com flors de spina. Coude mol ab dura tetina. Esembl conil p(er) lesquina. Ala fina fresca color. Al bon pretz et ala lausor. pot hom ben triar la meillor. Sil que sen fan conoissedor. De mi uas cal part ieu ador. Rassa als rics es orgoillousa. Efai gran sen alei de tosa. Que no(n) uoill peitieus ni tolosa. Ni bre tai(n)gna ni saragosa. Ans estant de pretz enueiosa. |
![]() |
Cal pros paubres es amorosa. |
![]() |
Et am pres p(er) castiador. Prec li que(m) tei(n)gna ca(r) samor. Et am mais un pro uauausor. Q(ue) comt orei galiador. Que la menes adesenor. Rassa rics hom que ren no(n) dona. Ni honra ni a cuoill ni sona. Eque senes tort ochaisona. Eqil quier merce noill p(er)dona. Menoia etota p(er)sona. Que s(er)uize no(n) gazardona. Eli ric home cassador. Menueion el busatator. Gaban de uolada dau- stor. Que iamais darmas ni damor. No(n) parle- ra hom entre lor. Rassa aisso uoill que uos plassa. Rics hom qe de guerra nos lassa. Ni no sen recre p(er) manassa. Tro quom lo lais que mal nol fassa. Val mais que rebieira ni cassa. Que bon pretz na cuoil enabrassa. Maurins ab nal gar son sei(n)gnor. Te nc hom p(er) bon enuazidor. El uescoms defendal sonor. El coms deman lal p(er) uigor. Eueiam lal dels al pascor. |
I | |
Rassa tant creis emonte puoia. Cella ques de totz enianz uoia. Sos pretz calas meillors en uoia. Cuna no(n) ia que rei nuoia. De uezer quesa beutatz luia. las pros ca sos obs cui quens uoia. Quel plus conoissent el meillor. Manteno(n) ades la lausor. Elateno(n) p(er) la gensor. Esap far ta(n)t entie ra honor. No(n) uol mas un sol preiador. |
Rassa, tant creis e mont'e puoia cella qu'es de totz enianz voia sos pretz c'a las meillors enuoia c'una non i·a que re i nuoia de vezer que sa beutatz luia las pros ca sos obs, cui qu'ens voia que·l plus conoissent e·l meillor mantenon ades la lausor e la tenon per la gensor e sap far tant entiera honor non vol mas un sol preiador. |
II | |
Rassa domnai ques fresque fina. Cuncda egaia emesquina. pels saura qui ab color de robina. Blanca p(er) cors com flors de spina. Coude mol ab dura tetina. Esembl conil p(er) lesquina. Ala fina fresca color. Al bon pretz et ala lausor. pot hom ben triar la meillor. Sil que sen fan conoissedor. De mi uas cal part ieu ador. |
Rassa, domn'ai qu'es fresqu'e fina cuncda e gaia e mesquina pels saura, qui ab color de robina, blanca per cors com flors d'espina coude mol ab dura tetina e sembl conil per l'esquina. A la fina fresca color al bon pretz et a la lausor pot hom ben triar la meillor sil que sen fan conoissedor de mi vas cal part ieu ador. |
III | |
Rassa als rics es orgoillousa. Efai gran sen alei de tosa. Que no(n) uoill peitieus ni tolosa. Ni bre tai(n)gna ni saragosa. Ans estant de pretz enueiosa. Cal pros paubres es amorosa. Et am pres p(er) castiador. Prec li que(m) tei(n)gna ca(r) samor. Et am mais un pro uauausor. Q(ue) comt orei galiador. Que la menes adesenor. |
Rassa, als rics es orgoillousa e fai gran sen a lei de tosa que non voill Peitieus ni Tolosa ni Bretaingna ni Saragosa ans estant de pretz enveiosa c'al pros paubres es amorosa et a·m pres per castiador prec li que·m teingna car s'amor et am mais un pro vavausor que comt'o rei galiador que la menes a desenor. |
IV | |
Rassa rics hom que ren no(n) dona. Ni honra ni a cuoill ni sona. Eque senes tort ochaisona. Eqil quier merce noill p(er)dona. Menoia etota p(er)sona. Que s(er)uize no(n) gazardona. Eli ric home cassador. Menueion el busatator. Gaban de uolada dau- stor. Que iamais darmas ni damor. No(n) parle- ra hom entre lor. |
Rassa, rics hom que ren non dona ni honra ni acuoill ni sona, e que senes tort ochaisona e qi·l quier merce no·ill perdona m'enoia e tota persona que servize non gazardona e li ric home cassador m'enueion e·l busatator gaban de volada d'austor que jamais d'armas ni d'amor non parlera hom entre lor. |
V | |
Rassa aisso uoill que uos plassa. Rics hom qe de guerra nos lassa. Ni no sen recre p(er) manassa. Tro quom lo lais que mal nol fassa. Val mais que rebieira ni cassa. Que bon pretz na cuoil enabrassa. Maurins ab nal gar son sei(n)gnor. Te nc hom p(er) bon enuazidor. El uescoms defendal sonor. El coms deman lal p(er) uigor. Eueiam lal dels al pascor. |
Rassa, aisso voill que vos plassa: rics hom qe de guerra no·s lassa ni no s'en recre per manassa troq'uom lo lais que mal nol fassa val mais que rebieira ni cassa que bon pretz n'acuoil e n'abrassa. Maurins ab N'Algar, son seingnor tenc hom per bon envazidor e·l vescoms defendal s'onor e·l coms deman la·l per vigor e veiam l'aldels al pascor. |
A cura di Arditi Vanessa.
c. 168v | |
![]() |
Bertrans de born. Rassa tant creis emonte puoia. Cella ques de toz enianz uoia. Sos pretz calas meill- ors enuoia. Cuna no(n)ia que rei nuoia. De uezer quesa beutatz luia. las pros ca sos obs cui quens uoia. Quel plus conoissent el meillor. Mantenon ades la lausor. Ela teno(n) per la gensor. Esap far tant entiera honor. No(n) uol mas un sol preiador. Rassa domnai ques fresque fina. Cuncda e- gaia e mesquina. pels saura qui ab color de robina. Blanca per cors co(n) flors despina. Cou- de mol ab dura tetina. Esembl conil per le- squina. Ala fina fresca color. Al bon pretz et a la lausor. pot hom de triar la maillor. Sil q(ue) sen fan conoissedor. De mi uas cal part ieu ador. Rassa als rics es orgoillousa. Efai gran sen alei de tosa. Que no(n) uoill peitieus ni to- losa. Ni bretaigna ni saragos. Ans estant d(e) pretz enueiosa. Cal pros paubres es amoro- sa. Et am pres per castiador. prec li quem tei(n) gna car samor. Et am mais un pro uauaso(r). Que comt orei galiador. Que la menes ade- sonor. Rassa rics hom que ren no(n) dona. Ni honra ni acuoill ni sona. Eque senes tort ochaisona. Equill quier merce noill perdona. Menoia etota persona. Que seruize no(n) gazardona. Eli ric home cassador. Men ueion el busa- tador. Gaban de uolada daustor. Q(ue) iamais darmas ni damor. No(n) parlara hom entre lor. Rassa aisso uoill que uos plassa. Rics hom que de guerra nos lassa. Ni no sen recre per manassa. Tro qom lo lais que mal nol fassa. val mais que rebieira ni % Que bon pretz %cassa nacuoill enabrassa. Maurins abnalgar so(n) seignor. Tenc hom per bon enuazidor. El uescoms defendal sonor. El coms deman lal per uigor. Eueiam lal dels al pascor. |
I | |
Rassa tant creis emonte puoia. Cella ques de toz enianz uoia. Sos pretz calas meill- ors enuoia. Cuna no(n)ia que rei nuoia. De uezer quesa beutatz luia. las pros ca sos obs cui quens uoia. Quel plus conoissent el meillor. Mantenon ades la lausor. Ela teno(n) per la gensor. Esap far tant entiera honor. No(n) uol mas un sol preiador. |
Rassa, tant creis e mont'e puoia cella qu'es de toz enianz voia sos pretz c'a las meillors enuoia c'una non i·a que re i nuoia de vezer que sa beutatz luia las pros ca sos obs, cui qu'ens voia, que·l plus conoissent e·l meillor mantenon ades la lausor e la tenon per la gensor e sap far tant entiera honor non vol mas un sol preiador. |
II | |
Rassa domnai ques fresque fina. Cuncda e- gaia e mesquina. pels saura qui ab color de robina. Blanca per cors co(n) flors despina. Cou- de mol ab dura tetina. Esembl conil per le- squina. Ala fina fresca color. Al bon pretz et a la lausor. pot hom de triar la maillor. Sil q(ue) sen fan conoissedor. De mi uas cal part ieu ador. |
Rassa, domn'ai qu'es fresqu'e fina Cuncda e gaia e mesquina pels saura, qui ab color de robina, blanca per cors con flors d'espina coude mol ab dura tetina e sembl conil per l'esquina. A la fina fresca color al bon pretz et a la lausor pot hom de triar la maillor sil que sen fan conoissedor de mi vas cal part ieu ador. |
III | |
Rassa als rics es orgoillousa. Efai gran sen alei de tosa. Que no(n) uoill peitieus ni to- losa. Ni bretaigna ni saragos. Ans estant d(e) pretz enueiosa. Cal pros paubres es amoro- sa. Et am pres per castiador. prec li quem tei(n) gna car samor. Et am mais un pro uauaso(r). Que comt orei galiador. Que la menes ade- sonor. |
Rassa, als rics es orgoillousa e fai gran sen a lei de tosa que non uoill Peitieus ni Tolosa ni Bretaigna ni Saragos ans es tant de pretz enveiosa c'al pros paubres es amorosa et a·m pres per castiador prec li que·m teingna car s'amor et am mais un pro vavasor que comt'o rei galiador que la menes a desonor. |
IV | |
Rassa rics hom que ren no(n) dona. Ni honra ni acuoill ni sona. Eque senes tort ochaisona. Equill quier merce noill perdona. Menoia etota persona. Que seruize no(n) gazardona. Eli ric home cassador. Men ueion el busa- tador. Gaban de uolada daustor. Q(ue) iamais darmas ni damor. No(n) parlara hom entre lor. |
Rassa, rics hom que ren non dona. ni honra ni acuoill ni sona e que senes tort ochaisona e qui·ll quier merce, no·ill perdona m'enoia e tota persona que servize non gazardona e li ric home cassador m'enueion e·l busatador gaban de volada d'austor que jamais d'armas ni d'amor non parlara hom entre lor. |
V | |
Rassa aisso uoill que uos plassa. Rics hom que de guerra nos lassa. Ni no sen recre per manassa. Tro qom lo lais que mal nol fassa. val mais que rebieira ni % Que bon pretz %cassa nacuoill enabrassa. Maurins abnalgar so(n) seignor. Tenc hom per bon enuazidor. El uescoms defendal sonor. El coms deman lal per uigor. Eueiam lal dels al pascor. |
Rassa, aisso voill que vos plassa: rics hom que de guerra no·s lassa ni no s'en recre per manassa troq'om lo lais que mal no·l fassa val mais que rebieira ni cassa que bon pretz n'acuoill e n'abrassa. Maurins ab N'Algar, son seignor tenc hom per bon envazidor. E·l vescoms defendal s'onor e·l coms deman la·l per vigor e veiam l'aldels al pascor. |
A cura di Anselmi Giorgia, Americo Barbanti e Vanessa Arditi.
c. 231r | |
![]() |
S(er) b(er)tran delbort. Rassa tan uers ae mo(n)ta e pueia . sos prez q(ue) las autras ennu(e)ia . delei(s) qes de totz enianz nu(e)ia . quna no(n) ha poder qel nu(e)ia . qel uer sers de sa beutat luega . prez e iouen acui qe cueia . el plus co- noissen el meilhor . manteno(n) ades saualor . e la tenon p(er)la gençor . qar il fa tan dentier amor. qe no(n) uol mais un pre gador . Rassa corteza gentae fina. coin dae gaia ioue meschina. blan cha per cors qol flors despina. pell saur ab color de robina. coc de mol ab dura tetina. qe sembla conill de(le)scina. sai ieu ab un entendedor. per qe ma sos lausars sabor. qar uol ma is paubre uauasor. qe duc ni rei galiador. qe la tornes adeso nor. |
![]() |
Rassa richaes ez ergueilhosa. o
fai gran sen alei d(e) tosa. qi non uol peitei ni telosa. (ni) b(er)tainha ni sara(go)sa . anz es de prez % talen %tan tosa. qals prous paubres es amo- rosa. ez am pres per castiador. preg li qe tenga car samor. qe ia tut siei donneiador. nos fe inhan delei gabador. mas rema inhon sol amador. Rassa li genser qanc fos nada. e li mieilher del mon magrada. tals qanc de mal no(n) fon noma da. nidelag % fon apellada. e pe %fach sam qar laus ailauzada. e qar laus ai enseinhada. qalafina fre sca color. alprez e ala gran lau sor. podhom conoisser lameil hor. e tut fan si deuinador. de mi uas qal part ieu azor. |
![]() |
dastor. e iamais darmas ni damo(r). non parllera hom iuron lor. Rassa atot dic e enplaça. qe flacs es qide gerras lassa . ni % sen recrei %qi per menassa. tro qe ueza con tort li fasa. mais ual qe ribieira ni cassa. qe rics hom nacueilh e nabrasa. maoretz ab nagout son seinhor. pren gerra ab p(re)z ualedor. el coms hacor denua sidor. el uescoms de defendedor. e uenial adoncs al pascor. [m] ariner uos aues honor. e nos a- uem cha(m)iat seinhor. bo(n) gerrier per torniador. e iamais golfi ers delator. nos don de mon chantar paor. Pauiol mon chantar ricor. en la cort mon bel mal seinhor. |
I | |
Rassa tan uers ae mo(n)ta e pueia . sos prez q(ue) las autras ennu(e)ia . delei(s) qes de totz enianz nu(e)ia . quna no(n) ha poder qel nu(e)ia . qel uer sers de sa beutat luega . prez e iouen acui qe cueia . el plus co- noissen el meilhor . manteno(n) ades saualor . e la tenon p(er)la gençor . qar il fa tan dentier amor. qe no(n) uol mais un pre gador .
|
Rassa, tan versa e monta e pueia sos prez que las autras ennueia de leis qes de totz enianz nueia q'una non ha poder qel nueia qel ver sers de sa beutat luega prez e joven a cui qe cueia e·l plus conoissen e·l meilhor mantenon ades sa valor e la tenon per la gençor qar il fa tan d'entier'amor qe non vol mais un pregador .
|
II | |
Rassa corteza gentae fina. coin dae gaia ioue meschina. blan cha per cors qol flors despina. pell saur ab color de robina. coc de mol ab dura tetina. qe sembla conill de(le)scina. sai ieu ab un entendedor. per qe ma sos lausars sabor. qar uol ma is paubre uauasor. qe duc ni rei galiador. qe la tornes adeso nor. |
Rassa, corteza genta e fina coinda e gaia jove meschina blancha per cors qo·l flors d'espina pell saur, ab color de robina, cocde mol ab dura tetina qe sembla conill de l'escina sai ieu ab un entendedor per qe ma sos lausars sabor qar vol mais paubre vavasor qe duc ni rei galiador qe la tornes a desonor. |
III | |
Rassa richaes ez ergueilhosa. o fai gran sen alei d(e) tosa. qi non uol peitei ni telosa. (ni) b(er)tainha ni sara(go)sa . anz es de prez % talen %tan tosa. qals prous paubres es amo- rosa. ez am pres per castiador. preg li qe tenga car samor. qe ia tut siei donneiador. nos fe inhan delei gabador. mas rema inhon sol amador. |
Rassa, richa es ez ergueilhosa o fai gran sen a lei de tosa qi non vol Peitei ni Telosa ni Bertainha ni Saragosa anz es de prez tan talentosa q'als prous paubres es amorosa ez a·m pres per castiador preg li qe tenga car s'amor qe ja tut siei donneiador nos feinhan de lei gabador mas remainhon sol amador. |
IV | |
Rassa li genser qanc fos nada. e li mieilher del mon magrada. tals qanc de mal no(n) fon noma da. nidelag % fon apellada. e pe %fach sam qar laus ailauzada. e qar laus ai enseinhada. qalafina fre sca color. alprez e ala gran lau sor. podhom conoisser lameil hor. e tut fan si deuinador. de mi uas qal part ieu azor. |
Rassa, li genser q'anc fos nada e li mieilher del mon m'agrada, tals q'anc de mal non fon nomada ni de lag fach fon apellada e pesa·m qar la·us ai lauzada e qar la·us ai enseinhada q'a la fina fresca color al prez e a la gran lausor pod hom conoisser la meilhor e tut fan si devinador de mi vas qal part ieu azor. |
V | |
Rassa rics hom qe re non dona. ni onra ni acueilh nisona. meno ia e tota persona. qi s(er)uizi non gizerdona. e qi senes tort uchai sona. e qi amerce no(n) p(er)dona. e li ric home cassador. menoion el busatador. pa(r)llan de uolada dastor. e iamais darmas ni damo(r). non parllera hom uiron lor. |
Rassa, rics hom qe re non dona ni onra ni acueilh ni sona m'enoia e tota persona qi servizi non gizerdona e qi senes tort uchaisona e qi a merce non perdona e li ric home cassador m'enoion e·l busatador parllan de volada d'astor e ja mais d'armas ni d'amor non parllera hom viron lor. |
VI | |
Rassa atot dic e enplaça. qe flacs es qide gerras lassa . ni % sen recrei %qi per menassa. tro qe ueza con tort li fasa. mais ual qe ribieira ni cassa. qe rics hom nacueilh e nabrasa. maoretz ab nagout son seinhor. pren gerra ab p(re)z ualedor. el coms hacor denua sidor. el uescoms de defendedor. e uenial adoncs al pascor. |
Rassa, a tot dic e en plaça qe flacs es qi de gerras lassa ni qi sen recrei per menassa troq'e veza con tort li fasa mais val qe ribieira ni cassa qe rics hom n'acueilh e n'abrasa. Maoretz ab N'Agout, son seinhor pren gerra ab prez valedor e·l coms ha cor d'envasidor e·l vescoms de defendedor e venia la doncs al pascor. |
VII | |
[m] ariner uos aues honor. e nos a- uem cha(m)iat seinhor. bo(n) gerrier per torniador. e iamais golfi ers delator. nos don de mon chantar paor. |
Mariner vos aves honor e nos avem chamiat seinhor bon gerrier per torniador e ja mais Golfiers de la Tor no·s don de mon chantar paor. |
VIII | |
Pauiol mon chantar ricor. en la cort mon bel mal seinhor. |
Paviol, mon chantar ricor en la cort mon Bel mal Seinhor! |
A cura di Arditi Vanessa.
c. 6v | |
![]() |
B(er)tra(n) del bor(n) Rassa tan derts e monte pueia de leys ques de totz e(n) iaus vueia. son pretz calas melhors enueia cuna no(n) a poder quell nueia. quell uezer de sa beutat lueia. a sos obs les pros cuy q(ue) cueya. el pus conoysent el melhor mantene(n)t ades la lauzor. e la trio p(er) belazor. mas ilh sap far ta- entieiraonor. q(ue) no uol mas vn preiador. Rassa als ricx es ergulhoza. e fay gra(n) se(n) a ley de to za. q(i)lh no uol peitieus ni toloza. ni bretanha ni saragoza. a(n)s es ta(n)t de pretz e(n)ueioza. cal(s) pros paubre(s) nes amorosa. pus pres ma p(er) castiador. ial prec q(ue) tenha car samor. ta(n)t q(ue) tug siey corte iador. nos fassa(n) de luy senhidor. mas retanha .i. sol aymador. Rassa ge(n)ta e corteza e fina. cunde gaya. toza bla(n)q(i)na. pel daur ab color de robina. bla(n)ca per cors com flor despina. cunde mol ab dura tetina. e sembla(m) conilh delesq(i)na. say ab .i. sol e(n)te(n)de- dor. p(er) q(ue) sos lauzars ma sabor. mays vol pros paubre valuas sor. q(ue) comte duc galiador. q(ue) la tornes a dezonor. Rassa la ge(n)- ser ca(n)c fos nada. ela pus pros del mo(n) magrada. tal ca(n)c de ma- la res nonmada. ni de(n)ian no fo apelada. may fol suy car laus ay no(m)nada. caras laus ay ensenhada. ala fina fresca color. al pretz (et) la gra(n) ualor. pot ho(m)z e(n)te(n)dre la melhor. p(er) q(ue)s fa(n) tug conoyssedor. de mi vas cal part ieu adzor. Rassa ricx ho(m) q(ue) re(n) no(n) dona. ni o(n)dra ni acuelh ni sona. ni q(ue) home ses tort a cayzona. e q(i)l quier merse e no p(er)dona. menueia e tota p(er)so na q(ue) seruizi no(n) guazardona. e li ric home cassador menueia el buzacador. parla(n) de volada daustor. e iamais ho(m)z de uiro lor. no parle darmas ni damor. Senhors a totz uos dic e(n) plassa cauols q(i) de guerras lassa. ni qui se(n) rete p(er) menassa. tro q(ue) ho(m) se(n) lays q(ue) tort nol fassa. mays ual q(ue) ribieyra ni cassa. q(ue) ricx ho(m) na requelh e(n) abrassa. mauri enagarn so senhor sdonet gracia pretz e valor. el coms a cor de(n) vazidor. el uescoms de defe(n)dedor. e veire(m) de lor est pascor. |
I | |
Rassa tan derts e monte pueia de leys ques de totz e(n) iaus vueia. son pretz calas melhors enueia cuna no(n) a poder quell nueia. quell uezer de sa beutat lueia. a sos obs les pros cuy q(ue) cueya. el pus conoysent el melhor mantene(n)t ades la lauzor. e la trio p(er) belazor. mas ilh sap far ta- entieiraonor. q(ue) no uol mas vn preiador. |
Rassa, tan derts e mont'e pueia de leys qu'es de totz enjaus vueia son pretz calas melhors enueia c'una non a poder que·ll nueia que·ll vezer de sa beutat lueia a sos obs les pros cuy que cueya e·l pus conoysent e·l melhor mantenent ades la lauzor e la trio per belazor mas ilh sap far ta entieira onor que no vol mas un prejador. |
II | |
Rassa als ricx es ergulhoza. e fay gra(n) se(n) a ley de to za. q(i)lh no uol peitieus ni toloza. ni bretanha ni saragoza. a(n)s es ta(n)t de pretz e(n)ueioza. cal(s) pros paubre(s) nes amorosa. pus pres ma p(er) castiador. ial prec q(ue) tenha car samor. ta(n)t q(ue) tug siey corte iador. nos fassa(n) de luy senhidor. mas retanha .i. sol aymador. |
Rassa, als ricx es ergulhoza e fay gran sen a ley de toza q'ilh no vol Peitieus ni Toloza ni Bretanha ni Saragoza ans es tant de pretz enveioza c'als pros paubres n'es amorosa pus pres m'a per castiador ia·l prec que tenha car s'amor tant que tug siey corteiador nos fassan de luy senhidor mas retanha un sol aymador. |
III | |
Rassa ge(n)ta e corteza e fina. cunde gaya. toza bla(n)q(i)na. pel daur ab color de robina. bla(n)ca per cors com flor despina. cunde mol ab dura tetina. e sembla(m) conilh delesq(i)na. say ab .i. sol e(n)te(n)de- dor. p(er) q(ue) sos lauzars ma sabor. mays vol pros paubre valuas sor. q(ue) comte duc galiador. q(ue) la tornes a dezonor. |
Rassa, genta e corteza e fina cund'e gaya toza blanqina pel d'aur, ab color de robina blanca per cors com flor d'espina cunde mol ab dura tetina e sembla·m conilh de l'esqina say ab un sol entendedor per que sos lauzars ma sabor mays vol pros paubre valvassor que comt'e duc galiador que la tornes a dezonor. |
IV | |
Rassa la ge(n)- ser ca(n)c fos nada. ela pus pros del mo(n) magrada. tal ca(n)c de ma- la res nonmada. ni de(n)ian no fo apelada. may fol suy car laus ay no(m)nada. caras laus ay ensenhada. ala fina fresca color. al pretz (et) la gra(n) ualor. pot ho(m)z e(n)te(n)dre la melhor. p(er) q(ue)s fa(n) tug conoyssedor. de mi vas cal part ieu adzor. |
Rassa, la genser c'anc fos nada e la pus pros del mon m'agrada tal c'anc de mala res nonmada ni d'enjan no fo apelada may fol suy car la·us ay nomnada c'aras la·us ay ensenhada a la fina fresca color al pretz et la gran valor pot homz entendre la melhor per que·s fan tug conoyssedor de mi vas cal part ieu adzor. |
V | |
Rassa ricx ho(m) q(ue) re(n) no(n) dona. ni o(n)dra ni acuelh ni sona. ni q(ue) home ses tort a cayzona. e q(i)l quier merse e no p(er)dona. menueia e tota p(er)so na q(ue) seruizi no(n) guazardona. e li ric home cassador menueia el buzacador. parla(n) de volada daustor. e iamais ho(m)z de uiro lor. no parle darmas ni damor. |
Rassa, ricx hom que ren non dona ni ondra ni acuelh ni sona ni que home ses tort acayzona e qi·l quier merse e no perdona m'enueia e tota persona que servizi non guazardona e li ric home cassador m'enueia e·l buzacador parlan de volada d'austor e ja mais homz de viro lor no parle d'armas ni d'amor. |
VI | |
Senhors a totz uos dic e(n) plassa cauols q(i) de guerras lassa. ni qui se(n) rete p(er) menassa. tro q(ue) ho(m) se(n) lays q(ue) tort nol fassa. mays ual q(ue) ribieyra ni cassa. q(ue) ricx ho(m) na requelh e(n) abrassa. mauri enagarn so senhor sdonet gracia pretz e valor. el coms a cor de(n) vazidor. el uescoms de defe(n)dedor. e veire(m) de lor est pascor. |
Senhors, a totz vos dic en plassa c'avols qi de guerra·s lassa ni qui sen rete per menassa tro que hom s'en lays que tort no·l fassa mays val que ribieyra ni cassa que ricx hom n'a requelh e n'abrassa. Mauri e N'Agarn, so senhor, s'donet gracia pretz e valor e·l coms a cor d'envazidor e·l vescoms de defendedor e veirem de lor est pascor. |
A cura di Cristina Colli
c.194 | |
![]() |
Bertrans deborn. SEigner encoms ablasmar vos fai- |
![]() |
seneS faillia. Car noi ausatz anar. pois ella o uolia. A la dompna parlar. Et alfor decataloigna. Al uostrops eunai uergoigna. Car lai fesetz fa- diar. Efis drutz nois deu tardar. Si messat- gel uenia. Mas que pens delanar. Eq(ue)is meta enlauia. Com non sap son af far. desidonz ni sabesoigna. Ben leu a talan que loigna. (per)que nois deu aturar. Eqan uitz uostre ioglar. Que de uas lieis uenia. Ja nous degratz restar. qius dones normandia. Sacsetz bon cor da- nar. Antre beira edordoigna. deregart nous daratz soigna. ni ia nous degra membrar. Mas ara podetz proar. Ses uers so q(ue)u dizia. Que non fai adamar. Rics ho(m) p(er) drudaria. tant ant acossirar. p(er) qel iois damor los loigna. Qieu non uuoil auer bergoigna. Sens temer esens celar. Qieu non uuoill ges esser bar. ni de gran manentia. p(er) qem pogues rep- tar. nuills hom deuilania. Mais am rire egabar. abmidonz que men so- moigna. Q(ue)uno uolria gascoigna. ni bretaigna capdellar. Mon chant uir uas nazemar. Qui so nor en sabria. Cui nostre seigner car. Sa pauca lombardia. tant gen sap do(m)pneiar. Q(ue) nois camia nis broigna. p(er) menassas anz ressoigna. Lemozin fai reserar. Sil coms iaufres nois loigna. peitau egascoigna. Si tot nois sap dompnei ar. |
c. 194r | |
I | |
SEigner encoms ablasmar vos fai- seneS faillia. Car noi ausatz anar. pois ella o uolia. A la dompna parlar. Et alfor decataloigna. Al uostrops eunai uergoigna. Car lai fesetz fa- diar. |
Seigner En coms, a blasmar vos fai senes faillia car no∙i ausatz anar pois ella o volia a la dompna parlar et al for de Cataloigna al vostr’ops eu n’ai vergoigna car la∙i fesetz fadiar. |
II | |
Efis drutz nois deu tardar. Si messat- gel uenia. Mas que pens delanar. Eq(ue)is meta enlauia. Com non sap son af far. desidonz ni sabesoigna. Ben leu a talan que loigna. (per)que nois deu aturar. |
E fis drutz no∙is deu tardar, si messatge∙l venia, mas que pens del anar e que∙is meta en la via, com non sap son affar de sidonz ni sa besoigna. Ben leu a talan que loigna, per que no∙is deu aturar. |
III | |
Eqan uitz uostre ioglar. Que de uas lieis uenia. Ja nous degratz restar. qius dones normandia. Sacsetz bon cor da- nar. Antre beira edordoigna. deregart nous daratz soigna. ni ia nous degra membrar. |
E qan vitz vostre joglar que devas lieis venia ja no∙us degratz restar, qi·us dones Normandia. S’acsetz bon cor d’anar antre Beira e Dordoigna de regart no∙us daratz soigna ni ja no∙us degra membrar. |
IV | |
Mas ara podetz proar. Ses uers so q(ue)u dizia. Que non fai adamar. Rics ho(m) p(er) drudaria. tant ant acossirar. p(er) qel iois damor los loigna. Qieu non uuoil auer bergoigna. Sens temer esens celar. |
Mas ara podetz proar s’es vers so qu’eu dizia que non fai ad amar rics hom per drudaria. Tant ant a cossirar per qe∙l jois d’amor los loigna. Q’ieu non vuoil aver Bergoigna sens temer e sens celar. |
V | |
Qieu non uuoill ges esser bar. ni de gran manentia. p(er) qem pogues rep- tar. nuills hom deuilania. Mais am rire egabar. abmidonz que men so- moigna. Q(ue)uno uolria gascoigna. ni bretaigna capdellar. |
Q’ieu non vuoil ges esser bar ni de gran manentia per q∙em pogues reptar nuills hom de vilania, mais am rire e gabar ab midonz que m’en somoigna qu’eu no volria Gascoigna ni Bretaigna capdellar. |
VI | |
Mon chant uir uas nazemar. Qui so nor en sabria. Cui nostre seigner car. Sa pauca lombardia. tant gen sap do(m)pneiar. Q(ue) nois camia nis broigna. p(er) menassas anz ressoigna. Lemozin fai reserar. |
Mon chant vir vas N’Azemar qui s’onor en sabria, cui nostre seigner car. Sa pauca Lombardia tant gen sap dompneiar que no∙is camia Ni s∙broigna per menassas, anz ressoigna Lemozin fai reserar. |
VII | |
Sil coms iaufres nois loigna. peitau egascoigna. Si tot nois sap dompnei ar. |
S∙il coms Jaufres no isloigna Peitau e Gascoigna si tot no∙is sap dompneiar. |
A cura di Aurora Montanaro
c. 121 | |
![]() |
Bertrans idem. SEigner en coms ablasmar. Vos fai senes falia. Car noi auses anar. Puois ella ouolia. Ala domna parlar. Etal forde cataloingna. Al nostrops eu nai ueigoingna. Car lai fezes faidiar. Efis druz nous deu tardar. Simesatgel ue nia. Mas qes pens del anar. Eques meta enlauia. Com no(n) sabon son afar. de sidonz nisabesoingna. Benleu atalan qe iongna. p(er) qenos deu aturar. Qan uis uostre ioglar. Q(ue) de uas leis uenia. Ja nous degraz restar. Quis dones norman dia. Sacses boncor damar. antre bera edar doi(n) gna. De regart nous dara soingna. Niia no us degra membrar. Masara potez proar. Ses uer soqeudisia. Q(ue) noifai ad amar. Rics homper drudaria. Tant anacossirar. p(er)qel iois damor los loin gna. Q(ue)u non uoill auer bergoingna. Ses temer eses cellar. Qeuia no uoill esseibar. Ni de granmanen tia. p(er)qem pogues reptar. Nuillz hom de uillania. Mais am rire gabar. Ab midonz qe men somoingna. Q(ue)uno uolria gascoingna. Ni bertaingna chapdelar. Monchan uir uas naemar. Qi sonor en sa bria. Cui uostre seingner car. Sapauca lombardia. Tan gen sap do(m)neiar. Q(ue) nas cam ia nisbroigna. per menassa anresoingna. Li mezifai reserar. Sil coms iaufres nos loingna. pietau aura egascoingna. Si tot non sap domneiar.
|
c.121 | |
I | |
SEigner en coms ablasmar. Vos fai senes falia. Car noi auses anar. Puois ella ouolia. Ala domna parlar. Etal forde cataloingna. Al nostrops eu nai ueigoingna. Car lai fezes faidiar. |
Seigner En coms a blasmar vos fai senes falia car no·i auses anar puoi ella o volia a la domna parlar et al for de Cataloingna Al nostr'ops eu n'ai veigoingna car la·i fezes faidiar. |
II | |
Efis druz nous deu tardar. Simesatgel ue nia. Mas qes pens del anar. Eques meta enlauia. Com no(n) sabon son afar. de sidonz nisabesoingna. Benleu atalan qe iongna. p(er) qenos deu aturar. |
E fis druz no·us deu tardar si mesatge·l venia. mas qe·s pens del anar e que·s meta en la via com non sabon son afar de sidonz ni sa beisoingna ben leu a talan qe jongna per qe no·s deu aturar. |
III | |
Qau uis uostre ioglar. Q(ue) de uas leis uenia. Ja nous degraz restar. Quis dones norman dia. Sacses boncor damar. antre bera edar doi(n) gna. De regart nous dara soingna. Niia no us degra membrar. |
Qan vis vostre joglar que devas leis venia ja no·us degraz restar qui·s dones Normandia sac ses bon cor d'amar antre Bera e Dardoingna de regart no·us dara soingna Ni ja no·us degra membrar. |
IV | |
Masara potez proar. Ses uer soqeudisia. Q(ue) noifai ad amar. Rics homper drudaria. Tant anacossirar. p(er)qel iois damor los loin gna. Q(ue)u non uoill auer bergoingna. Ses temer eses cellar. |
Mas ara potez proar s'es ver so q'eu disia que no·i fai a d'amar rics hom per drudaria tant an a cossirar per qe·l jois d'amor los loingna qu'eu non voill aver Bergoingna Ses temer e ses cellar. |
V | |
Qeuia no uoill esseibar. Ni de granmanen tia. p(er)qem pogues reptar. Nuillz hom de uillania. Mais am rire gabar. Ab midonz qe men somoingna. Q(ue)uno uolria gascoingna. Ni bertaingna chapdelar. |
Q'eu ia no voill essei bar ni de gran manentia per qe·m pogues reptar nuillz hom de villania. mais am rire gabar ab midonz qe m'en somoingna qu'eu no volria Gascoingna Ni Bertaingna chapdelar. |
VI | |
Monchan uir uas naemar. Qi sonor en sa bria. Cui uostre seingner car. Sapauca lombardia. Tan gen sap do(m)neiar. Q(ue) nas cam ia nisbroigna. per menassa anresoingna. Li mezifai reserar. |
Mon chan vir vas N'Aemar qi s'onor en sabria cui vostre seingner car Sa pauca Lombardia tan gen sap domneiar que nas camja nis broigna per menassa an resoingna Limezi fai reserar. |
VII | |
Sil coms iaufres nos loingna. pietau aura egascoingna. Si tot non sap domneiar. |
Si·l coms Jaufres nos loingna Pietau aura e Gascoingna Si tot non sap domneiar. |
a cura di Arianna Proietti
c. 175v | |
![]() |
SEigner encoms ablasmar. Vos fai senes fa- lia.Quar noi auses anar. Puois ella oulia. Ala domna parlar. Et al for cataloigna. Al uostrops naieu uergoi(n)gna. Quar lai lais- ses fadiar. E fis drutz nos deu tardar. Si messagel uenia. Mas que pens del anar. Eques meta en la uia. Com no sap son afar. De sidonz ni sabe- soingna. Benleu atalan q(ue) ioingna. P(er) qe nos deu aturar. A quan uis nostre iutglar. Que de uas leis uenia. Ja nous degratz restar. Q(ue)us dones nor- mandia. Sacsetz bon cor damar. Antre bera e- bordoi(n)gna. De regart nous daratz soi(n). Ni ia nous degra menblar. Mas ara podetz proar. Ses uer so q(ue)u dizia. Q(ue) no fai ad amar. Rics hom p(er) drudaria. Ta(n)t an aconssirar. P(er) que iois damor los longna. Qeu no uoill auer bergoi(n)gna. Ses temer eses cela(r). Queuia no uoill esser bar. Nide gran mane(n)tia. P(er) que(m) pogues reptar. Nuls hom de uilania. Mais am rire gabar. Ab midonz q(ue) mensomoi(n)g- na. Q(ue)u no(n) uolria gasco(n)igna. Ni bertai(n)gna cap- dellar. Mon chan uir naemar. Quisonor ensab- ria. Cui nostre sei(n)gner car. Sa pauca lo(m)ba(r)dia. Tant gens sap domneiar. Q(ue) nos camia ni sen broi(n)gna. P(er) menassas anz resoi(n)gna. limogel fai reserar. Sil coms iaufres no ses loi(n)gna. Peitau aura e Gascoi(n)gna. Si tot no(n) sap domneiar.
|
c.175v | |
I | |
SEigner encoms ablasmar. Vos fai senes falia. Quar noi auses anar. |
Seigner en coms a blasmar vos fai senes falia car no-is auses anar puois ella o volia a la domna parlar et al for Cataloigna al vostr'ops nai'eu vergoingna car la-i laisses fadiar. |
II | |
E fis drutz nos deu tardar. Si |
E fis drutz no·s deu tardar si message·l venia mas que pens del anar eque·s meta en la via com no sap son afar de sidonz ni sa besoingna ben leu a talan que joingna per qe nos deu aturar. |
III | |
A quan uis nostre iutglar. Que de uas |
A quan vis nostre jutglar que devas leis venia ja no·us degratz restar que·us dones Normandia s'acsetz bon cor d'amar antre Bera e Dordoingna de regart no·us daratz soingna ni ja no·us degra menblar. |
IV | |
Mas ara podetz proar. Ses uer so |
Mas ara podetz proar s'es ver so qu’eu dizia que no fai ad amar rics hom per dudraria tant an a conssirar per que jois d'amor los longna qu'eu no voill aver Bergoingna ses temer e ses celar. |
V | |
Queuia no uoill esser bar. Nide gran |
Qu'eu'ja no voill esser bar ni de gran manentia per quem pogues reptar nuls hom de vilania mais am rire gabar ab midonz que m’en somoingna qu’eu non volria Gascoigna ni Bertaingna capdellar. |
VI | |
Mon chan uir naemar. Quisonor ensab- |
Mon chan vir vas n'aemar qui s'onor en sabria cui vostre seingner car sa pauca Lombardia tant gens sap domneiar. que no·s camja ni s'enbroingna per menassas anz resoingna. Limog'e·l fai reserar. |
VII | |
Sil coms iaufres no ses loi(n)gna. |
Si·l coms jaufres no s'esloingna Peitau aura e Gascoingna Si tot non sap domneiar. |
A cura di Marco Rossi
160v | |
![]() |
Bertrams de born SEingner en coms ablasmar. Vos sai senes falia. Quar noi auses auar. Puois ella |
![]() |
ouolia. Ala domna parlar. Et al for cataloi- gua. Al uostrops nai eu uergoigna. Quar lai laissez fadiar. Efis drutz nos deu tardar. Si messatgel uenia. Mas que pens del anar. Eques meta enla (*) uia. Com no sap son affar. De sidonz nisabe. soigna. Den leu atalan que iogna. p(er)qe nos deu aturar. Eqan uis uostre iuglar. Que de uas leis ue- nia. Ja nous degratz restar. Quieus dones normandia. Sacsetz bon cor damar. Antre be- ra edordoigna. De regart nous daratz soi(n)gna. Ni ia nous degra menbrar. Mas ara podetz proar. Ses uerso queu dizia. Que no fai ad amar. Rics hom per druda(r)ia. Tant an aconssirar. per que iois damor los lo(n)- gna. Quieu no uoil auez bergoigna. Seste- mer eses cellar. Quieu ia no uoill esser bar. Ni de gran man- entia. P(er) quem pogues reptar. Nuls hom de uilania. Mais am rire gabar. Ab midonz <q(ue)> que men somoigna. Queu no(n) uolria gasco- ina. Ni bertaigna capdelar. Sil coms iaufres no ses loigna. Peitau aura |
c.160v | |
I | |
Bertrams de born SEingner en coms ablasmar. Vos sai senes falia. Quar noi auses auar. Puois ella ouolia. Ala domna parlar. Et al for cataloi- gua. Al uostrops nai eu uergoigna. Quar lai laissez fadiar. |
Bertrams de born SEingner en coms a blasmar. Vos sai senes falia. Quar noi auses auar. Puois ella ouolia. Ala domna parlar. Et al for cataloigua. Al uostrops nai eu uergoigna. Quar lai laissez fadiar. |
II | |
Efis drutz nos deu tardar. Si messatgel uenia. Mas que pens del anar. Eques meta enla (*) uia. Com no sap son affar. De sidonz nisabe. soigna. Den leu atalan que iogna. p(er)qe nos deu aturar. |
Efis drutz nos deu tardar. Si messatgel uenia. Mas que pens del anar. Eques meta enla uia. Com no sap son affar. De sidonz nisabe. soigna. Den leu atalan que iogna. perqe nos deu aturar. |
III | |
Eqan uis uostre iuglar. Que de uas leis ue- nia. Ja nous degratz restar. Quieus dones normandia. Sacsetz bon cor damar. Antre be- ra edordoigna. De regart nous daratz soi(n)gna. Ni ia nous degra menbrar. |
Eqan uis uostre iuglar. Que de uas leis uenia. Ja nous degratz restar. Quieus dones normandia. Sacsetz bon cor damar. Antre bera edordoigna. De regart nous daratz soingna. Ni ia nous degra menbrar. |
IV | |
Mas ara podetz proar. Ses uerso queu dizia. Que no fai ad amar. Rics hom per druda(r)ia. Tant an aconssirar. per que iois damor los lo(n)- gna. Quieu no uoil auez bergoigna. Seste- mer eses cellar. |
Mas ara podetz proar. Ses uerso queu dizia. Que no fai ad amar. Rics hom per druda(r)ia. Tant an aconssirar. per que iois damor los longna. Quieu no uoil auez bergoigna. Sestemer eses cellar. |
V | |
Quieu ia no uoill esser bar. Ni de gran man- entia. P(er) quem pogues reptar. Nuls hom de uilania. Mais am rire gabar. Ab midonz <q(ue)> que men somoigna. Queu no(n) uolria gasco- ina. Ni bertaigna capdelar. |
Quieu ia no uoill esser bar. Ni de gran manentia. Per quem pogues reptar. Nuls hom de uilania. Mais am rire gabar. Ab midonz <q(ue)> que men somoigna. Queu no(n) uolria gascoina. Ni bertaigna capdelar. |
VI | |
Mon chan uir uas naemar. Qui sonor en sabria. Cui uostre seigner car. sa pauca lo(m)- bardia. Tant gent sap domneiar. Que nos camia ni sen broigna. P(er) menassas anz resoi- gna. li motgel fai reserar. |
Mon chan uir uas naemar. Qui sonor en sabria. Cui uostre seigner car. sa pauca lo(m)bardia. Tant gent sap domneiar. Que nos camia ni sen broigna. P(er) menassas anz resoigna. li motgel fai reserar. |
VII | |
Sil coms iaufres no ses loigna. Peitau aura egascoingna. Sitot no(n) sap domneiar. |
Sil coms iaufres no ses loigna. Peitau aura egascoingna. Sitot non sap domneiar. |
Links:
[1] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizione-57
[2] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0177
[3] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f378.item.r=Chansonnier.langFR
[4] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f359.item.r=chansonnier.langFR
[5] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0143
[6] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f371.item.r=Chansonnier.langFR
[7] http://https//gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f352.item.r=chansonnier.langFR
[8] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0164
[9] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0146
[10] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f373.item.r=Chansonnier.langFR#
[11] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f354.item.r=chansonnier.langFR#
[12] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0173
[13] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f377.item.r=Chansonnier.langFR
[14] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f358.item.r=chansonnier.langFR
[15] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0163
[16] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f376.item.r=Chansonnier.langFR.zoom#
[17] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f357.item.r=chansonnier.langFR#
[18] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0170
[19] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f376.item.r=Chansonnier.langFR#
[20] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0196
[21] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f381.item.r=Chansonnier.langFR#
[22] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f362.item.r=chansonnier.langFR#
[23] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0132
[24] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f369.item.r=Chansonnier.langFR
[25] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f349.item.r=chansonnier.langFR
[26] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A
[27] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f380.item.r=Chansonnier.langFR
[28] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f361.item.r=chansonnier.langFR#
[29] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f374.item.r=Chansonnier.langFR
[30] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f355.item.r=chansonnier.langFR
[31] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0151
[32] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f373.item.r=Chansonnier.langFR.zoom
[33] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0138
[34] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f371.item.r=Chansonnier.langFR#
[35] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f351.item.r=chansonnier.langFR
[36] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f382.item.r=Chansonnier.langFR
[37] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f363.item.r=chansonnier.langFR#
[38] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f379.item.r=Chansonnier.langFR.zoom#
[39] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f360.item.r=chansonnier.langFR
[40] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0180
[41] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f378.double.r=Chansonnier#
[42] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f375.item.r=Chansonnier.langFR.zoom
[43] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f356.item.r=chansonnier.langFR.zoom#
[44] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.5232/0379
[45] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419241r/f235.item.r=1592.langFR.zoom#
[46] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f362.item.r=Chansonnier.langFR
[47] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f342.item.r=chansonnier.langFR
[48] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000801v/f214.item.r=chansonnier.langFR#
[49] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60004306/f18.item.r=chansonnier.langFR#
[50] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.5232/0393
[51] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.5232/0394
[52] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f345.item.r=chansonnier.langFR.zoom#
[53] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419246t/f346.item.r=856.langFR#
[54] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000427q/f480.item.r=chansonnier.langFR#
[55] https://edl.cultura.gov.it/item/8wr2g285mq
[56] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.5232
[57] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419241r/f237.item.r=1592.langFR.zoom
[58] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419246t/f348.item.r=856.langFR
[59] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000801v/f105.item.r=chansonnier.langFR.zoom#
[60] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f364.item.r=Chansonnier.langFR
[61] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f344.item.r=chansonnier.langFR
[62] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60004306/f27.item.r=chansonnier.langFR.zoom
[63] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000798t/f359.item.r=Fran%C3%A7ais+15211.langFR
[64] http://bibliotecaestense.beniculturali.it/info/img/mss/i-mo-beu-gamma.n.8.4.11-13.pdf
[65] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419241r/f235.item.r=1592.langFR
[66] http://bibliotecaestense.beniculturali.it/info/img/mss/i-mo-beu-alfa.r.4.4.html
[67] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0174
[68] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f377.item.r=Chansonnier.langFR.zoom
[69] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f357.item.r=chansonnier.langFR
[70] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419246t/f344.item.r=856.langFR.zoom
[71] http://bibliotecaestense.beniculturali.it/info/img/mss/i-mo-beu-alfa.r.4.4.pdf
[72] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f376.image.r=Chansonnier.langFR
[73] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f356.image.r=chansonnier.langFR
[74] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000427q/f503.image.r=chansonnier.langFR
[75] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419241r/f241.item.r=1592.langFR.zoom
[76] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419246t/f352.item.r=856.langFR
[77] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000801v/f102.item.r=chansonnier.langFR
[78] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f359.item.r=chansonnier.langFR.zoom#
[79] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60004306/f203.item.r=chansonnier.langFR
[80] https://mdc.csuc.cat/digital/collection/manuscritBC/id/273435/rec/2
[81] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000798t/f205.item.r=Fran%C3%A7ais+15211.langFR.zoom
[82] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000427q/f487.item.r=chansonnier.langFR.zoom
[83] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000427q/f486.item.r=chansonnier.langFR
[84] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f366.item.r=Chansonnier.langFR
[85] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f347.item.r=chansonnier.langFR
[86] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000427q/f490.item.r=chansonnier.langFR
[87] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0134
[88] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f368.item.r=Chansonnier.langFR
[89] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000427q/f483.item.r=chansonnier.langFR
[90] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000427q/f479.item.r=chansonnier.langFR.zoom
[91] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000427q/f489.item.r=chansonnier.langFR#
[92] https://www.internetculturale.it/jmms/iccuviewer/iccu.jsp?id=oai%3A193.206.197.121%3A18%3AVE0049%3AARM0000523
[93] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0136
[94] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f350.item.r=chansonnier.langFR.zoom
[95] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419241r/f241.item
[96] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419246t/f349.item
[97] https://edl-jarvis.cultura.gov.it/meta/iiif/9c41ca3f-a3af-4218-a11a-4e29978b1347/manifest
[98] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000801v/f101.item
[99] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0141
[100] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f370.item
[101] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f350.item
[102] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60004306/f54.item
[103] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419246t/f353.item.r=856.langFR.zoom
[104] https://edl.beniculturali.it/beu/850010892
[105] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0169
[106] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f382.item.r=Chansonnier.langFR.zoom#
[107] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960.r=chansonnier.langFR
[108] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000427q/f481.item.r=chansonnier.langFR#
[109] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419246t/f355.item.r=856.langFR.zoom#
[110] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419246t/f354.item.r=856.langFR
[111] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000427q/f484.item.r=chansonnier.langFR.zoom
[112] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000427q/f485.item.r=chansonnier.langFR.zoom
[113] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.5232/0382
[114] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419246t/f356.item
[115] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000801v/f102.item
[116] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0187
[117] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f379.item
[118] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f360.item
[119] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000427q/f485.item
[120] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60004306/f26.item
[121] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f364.item.r=Chansonnier.langFR#