79,39
Mss.: A174, B325.
Cantiga de refran di tre coblas singulars di sei versi. Si riscontra la rima derivata tra il quarto verso della prima e della terza strofa e il primo del refran.
Schema metrico: a10 b10 b10 a10 C10 C10 (160:141).
Edizioni: CA 174; Correia, Tese, XVI; Molteni 269; Machado 266*; Crestomatia, p. 163; Spina, Lírica, pp. 304-305; Piccolo 45.
*Machado attribuisce questa cantiga a Vasco Gil.
Noutro dia, quando m’eu espedi de mia senhor e quando mi ouv’a ir, e non me falou, nen me quis oir; tan sen ventura foi que non morri que, se mil vezes podesse morrer, 5 meõr coita me fora de sofrer! U lh’eu dixi: “Con graça, mia senhor!” catou-m’un pouco e teve-mi o en desden; e, porque me non disso mal nen ben, fiquei coitado e con tan gran pavor 10 que, se mil vezes podesse morrer, meõr coita me fora de sofrer! |
I.Qualche tempo fa, quando mi sono congedato dalla mia signora e stavo per andarmene, non mi ha parlato, né mi ha voluto ascoltare; fu una grande sfortuna che non morii dato che, se fossi morto mille volte, avrei sofferto sicuramente un dolore minore! II.Quando le ho detto: “Con il vostro permesso, signora!” mi scrutò appena e mi disprezzò; e, dal momento che non mi disse né male né bene, sono parso addolorato e pieno di sgomento dato che, se fossi morto mille volte, avrei sofferto sicuramente un dolore minore! III.Io so molto bene che, se sono riuscito a sopravvivere al dolore nel momento in cui mi sono congedato da lei e me ne sono andato e non mi ha voluto parlare, mai più morirò di dolore dato che, se fossi morto mille volte, avrei sofferto sicuramente un dolore minore! |
Noutro dia, quando m’eu espedi
de mia senhor e quando mi ouv’a ir,
e non me falou, nen me quis oir;
tan sen ventura foi que non morri
que, se mil vezes podesse morrer, 5
meõr coita me fora de sofrer!
U lh’eu dixi: “Con graça, mia senhor!”
catou-m’un pouco e teve-mi o en desden;
e, porque me non disso mal nen ben,
fiquei coitado e con tan gran pavor 10
que, se mil vezes podesse morrer,
meõr coita me fora de sofrer!
E sei mui ben, u me dela quitei,
e m’end’eu fui e non me quis falar,
ca, pois ali non morri con pesar, 15
nunca ja máis con pesar morrerei
que, se mil vezes podesse morrer,
meõr coita me fora de sofrer!
2 mouuha B 8 pouc(que) teuemi en A 9 p(or) quemi B 13 humeu dela B
v. 2: Machado e Correia in B leggono mounha.
v. 7: il verso sul manoscritto A non è chiaramente leggibile poiché la pagina 44v è tagliata sul margine superiore e non permette la decifrazione di alcuni grafemi; per questo motivo ho ricostruito il verso seguendo principalmente il codice B.
v. 8: il verso di A era in un primo momento identico a quello di B; è stato il copista, o molto più probabilmente il revisore, ad intervenire in un secondo momento per correggere l’ipermetria da egli percepita come tale: ha espunto infatti alcune vocali, suggerendo al correttore l’integrazione di que tramite un segno di rinvio a testo. A mio avviso l’ipermetria non sussiste poiché facilmente risolvibile mediante l’espediente della sinalefe; per questa ragione ho accolto a testo la lezione di B che rispecchia quasi sicuramente la volontà dell’autore e si manifesta più completa anche dal punto di vista semantico. Al contrario Michaëlis e Correia editano il verso così come si presenta sul codice A (per approfondimenti riguardo alla loro decisione cfr. Michaëlis 174, vol I; Correia, p. 435, nota 8).
v. 9: Il modus operandi del revisore di A e l’errore di B offrono la possibilità di valutare due ipotesi:
1. ci troviamo di fronte a un errore d’archetipo che il revisore di A corregge autonomamente;
2. i copisti dei due rami della tradizione, in maniera indipendente, potrebbero aver dimenticato di copiare la congiunzione iniziale e.
v. 13: ho accolto a testo, come Michaëlis e Correia, la variante di A dal momento che quella di B, anche se accettabile, risulta ridondante. Come segnala Correia infatti, una variante simile riecheggia al v. 7: Hulheu. La studiosa inoltre legge hnmeu dela in B.
v.14: Machado e Correia in B leggono menden.
I,1 v.1 |
A B |
Noutro dia, quando m’eu espedi Noutro dia, quando m’eu espedi |
I,2 v.2 |
A B |
de mia sennor, e quando mi ouv’a yr, de mha senhor, e quando m’ ouvh a hir, |
I,3 v.3 |
A B |
e me non falou, nen me quis oir, e me non falou, nen me quis oyr, |
I,4 v.4 |
A B |
tan sen ventura foy que non morri: tan sen ventura foy que non moiri: |
I,5 v.5 |
A B |
que, se mil vezes podesse morrer, que, se mil vezes podesse moirer, |
I,6 v.6 |
A B |
menor coita me fora de soffrer! meor coyta mi fora de sofrer! |
II,1 v.7 |
A B |
eu x o g aça a ennor Hu lh’eu dixi : "Con graça, mha senhor!" |
II,2 v.8 |
A B |
catou-m’un pouqu’e teve-mi en desden; catou-m’un pouco e teve-mh o en desden; |
II,3 v.9 |
A B |
e porque me non disso mal nen ben, porque mi non disse mal nen ben, -1 |
II,4 v.10 |
A B |
fiquey coitado e con tan gran pavor: fiquey coytad’ e con tan gram pavor: |
II,5 v.11 |
A B |
que, se mil vezes podesse morrer, que, se mil vezes podesse |
II,6 v.12 |
A B |
.............................. .............................. |
III,1 v.13 |
A B |
E sei muy ben, u me d’ela quitey, E ssey muy ben, hu m’eu d’ela quitey, |
III,2 v.14 |
A B |
e m’end’eu fuy, e non me quis falar, e m’end’eu foy, e non mi quis falar, |
III,3 v.15 |
A B |
ca, pois ali non morri con pesar, ca, pois ali non moiri com pesar, |
III,4 v.16 |
A B |
nunca iamais con pesar morrerey: nunca iamays com pesar moirerey: |
III,5 v.17 |
A B |
que, se mil vezes podesse morrer, que, se mil |
III,6 v.18 |
A B |
................................ ................................ |
Noutro dia, quando m' eu espedi
de mia senhor, e quando mi-ouv' a ir,
e me non falou, nen me quis oïr,
tan sen ventura foi que non morri!
Que, se mil vezes podesse morrer, 5
mẽor coita me fora de soffrer!
U lh' eu dixi: "con graça, mia senhor"!
catou-me un pouqu' e teve-mi en desden;
e porque me non disso mal nen ben,
fiquei coitado, e con tal gran pavor 10
que, se mil vezes podesse morrer,
mẽor coita me fora de soffrer!
E sei mui ben, u me d' ela quitei,
e m' end' eu fui, e non me quis falar,
ca, pois ali non morri con pesar, 15
nunca jamais con pesar morrerei:
que, se mil vezes podesse morrer,
mẽor coita me fora de soffrer!
![]() |
![]() |
|
![]() |
* e* eu x o g aça a ennor*
|
![]() |
e* sei muy ben u me dela quitey
|
I | I |
N outro dia quando meu es pedi. de mia sennor e quando miou ua yr. e me non falou nen me quis oyr. tan sen uentura foy que non morri. que se mil uezes podesse morrer me(n)or coita. me fora de soffrer. |
|
II | II |
eu x o g aça a ennor catou m un pouc tevemi en desden (et) por que me non disso mal nen ben. fiquey coitado e co(n) tan gran pauor. que se mil uezes podesse morrer |
|
III | III |
e sei muy ben u me dela quitey emendeu fuy e no(n) me q(ui)s falar. ca pois ali non morri co(n) pesar. nu(n)ca iamais co(n) pesar morrerey que se mil uezes podesse morrer. |
|
![]() |
![]() |
|
![]() ![]() |
|
![]() |
|
I | I |
Noutro dia quando meu espedi Demha senhor. e quando mouuha hir E me non falou nenme quis oyr Tan sen uentura foy que non moiri Que se mil uezes podesse moirer Meor coyta mi fora de sofrer |
|
II | II |
|
*Verso ipometro: b9. |
III | III |
|
|