Lirica Medievale Romanza
Published on Lirica Medievale Romanza (https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it)

Home > GAUCELM FAIDIT

GAUCELM FAIDIT

  • letto 80 volte

EDIZIONE

  • letto 60 volte

Ar es lo montç vermellç e vertç

  • letto 38 volte

Testo e traduzione

I I
  Ar es lo mont[ç] vermelltç e vertç 
  e de mantas colors cubertç 
  he rema·l brun’ aura negra, 
  e l'ausel deseron lur becs,
  per c’ieu ai talent che desplec
  tal un vers, ce far no pogra 
  mentre ce·l desturbier me tenc.
  Ora il mondo è vermiglio e verde 
  e coperto da molti colori 
  e si placa la scura brezza nera, 
  gli uccelli allentano i loro becchi, 
  per cui ho voglia di mostrare 
  un tale vers, che non avrei potuto fare 
  mentre ero preso dal dispiacere.
II II
  Mais era m’esmend e m’endertç 
  los maltraitç c’avia sufertç,
  non gies cill ce far o degra, 
  mas autra ce·m trais fors los decs, 
  can vic lo gran affan qui·m crec. 
  Don, giamais mos cors no·s mogra, 
  si·l fins gioi[s] no fos ce·m revenc 
  Ma ora mi migliora e mi eleva 
  [dalle] pene che avevo sofferto,
  non certo colei che dovrebbe farlo, 
  bensì un’altra che mi trasse fuori dal limite, 
  quando vide il grande affanno che aumentò in me.
  Per questo, il mio cuore non si sarebbe mai
  mosso, 
  se non fosse per la pura gioia che mi è tornata
III III
  de midons qi·m es si aut dertç  
  per c’ieu puosc et dei eser certç
  qu’ill a me no s’eschasegra. 
  Mais, pos que·l platç, eu no ssoi pecs,
  c’a ssom plasser ab lieis m’aplec 
  e l’autra, c’ades mi nogra,
  torne se·n ab aquo q[e] venc. 
  dalla mia signora, la quale mi ha elevato così in
  alto  
  che io posso e devo essere certo 
  che quella non si addica a me. 
  Tuttavia, siccome le piace, io non sono sciocco,
  giacché con sommo piacere mi dedico a lei 
  e l’altra, che ora mi nuocerebbe,
  se ne torni con ciò che è venuta.
IV IV
  Ab son engan qui·s vairtç e vertç 
  e ab sos bels ditç, fals, cubertç, 
  s’en torn [e] ab s’amor negra
  c’a doas lengas e dus becs. 
  Mais lieis non cal qui·s qu’en desplec 
  lo ver del mal q’ieu dir pogra, 
  si·m volges, pel dan en que·m tenc.
  Con il suo inganno che è mutevole e verde 
  e con le sue parole belle, false, celate, 
  se ne torni e con il suo amore nero
  che ha due lingue e due becchi.
  A lei, però, non importa chi è colui a cui mostro 
  la verità del male che io potrei raccontare, 
  se volessi, per avermi danneggiato.
V V
  No·s tainh qui·l bela m’o endertç 
  E, ssi tot eu ai lai sufertç
  los dantç que sufrir non degra, 
  tuogll m’en e met ab leis mos decs,
  cui grasisc, car mi det e·m crec, 
  che gia per autra no mogra 
  mos cor[s] del mal [c’]a me revenc. 
  Non conviene che la bella lo ripari per me 
  e, sebbene lì io abbia sofferto 
  le pene che non avrei dovuto patire, 
  me ne tolgo e rimetto i miei limiti a lei,
  che ringrazio, perché mi ha dato e mi ha sollevato, 
  così ora per un’altra non allontanerei 
  il mio cuore dal male che torna da me. 
VI VI
  Per so dic c’a bona fe·m dertç 
  ma do[m]pn[a] - e ssoi ne ben certç -
  mais dic ce non s’escasegra 
  neus q’eu en pens e ssoi ben pecs. 
  Per ce? car dic c’am lieis m’aplec.
  Mi trai, doncs? Oc. Noca·m nogra 
  ver dir al fi gioi qui m[e] venc.
  Per questo dico che con buona fede mi innalza
  la mia donna - e ne sono ben certo - 
  ma dico che non si addice 
  nemmeno che io ci pensi e sono ben sciocco. 
  Perché? Perché dico che mi dedico a lei.
  Mi sottraggo, dunque? Si. Mai mi nuocerebbe 
  dire la verità alla pura gioia che è venuta da me. 
VII VII
  Si fera que·l gioi[s] es trop vertç
  - e gia·l dir[s] no·n fura sufertç
  per lieis - e non s’escasegra, 
  que d’uns in a ab trenchan[s] becs, 
  tals c’anc giois ab lur vol non crec; 
  ans, si poges, cacs mi nogra
  ab lieis de cui mi meteis tenc. 
  Così sarà poiché la gioia è troppo verde 
  - e già il dirlo non sarebbe sopportato
  da lei - e non conviene, 
  perché ci sono qui alcuni con becchi affilati,  
  tali che neanche la gioia crebbe con il loro volo; 
  anzi, se potesse, ciascuno mi nuocerebbe
  presso colei dalla quale dipendo. 
VIII VIII
  Don, deportç, lieis mon ver[s] desplec
  denant n’Agout, de cui mogra 
  si·l gioi[s] non fos ce sai mi venc.
  Dunque, gioioso, le mostro il mio vers
  davanti ad Agout, da cui inizierei 
  se non fosse per la gioia che qui mi è giunta.
  • letto 15 volte

Tradizione manoscritta

  • letto 30 volte

CANZONIERE T

  • letto 37 volte

Edizione diplomatica

 
  Ares lomont uermelltç euertç. edemantas colors cu
  bertç . heremal brunaura negra . els ausels desero
  n lur becs . pcíeu ai talent che despleic tal unuers 
  cefar no pogra mentre cel desturbier meuenc : -------------

 


 

 
  Mais erames mendemendertç losmaltraitç cauiā sufertç
  nongies cill cefarodegra . mas autra cemtrais fors los 
  decs canuic logran affan qium crec don giamais mos cors 
  nosmogra . sils fíns gioí nofos cemreuenc : -------------

 


 

 
  Demidons qīm es siautera dertç  pcieu puosc (et) deí eser dertç
  quill ameno ses chasegra mais pos quelplatç eu nossoí
  pecs . cassom plasser ablieís maplec elautra cadesmi 
  nogra . tornesen ab aquo q[]uenc : -------------

 


 

 
  Abson engan quis uairtç euertç . eab sos bels ditç fals
  cubertç . sen torn ab samor negra . cadoas lengas 
  edus becs . mais lieis noncal quis quen desplec . loue
  r del mal qieu dir enpogra . sim uolges pel dan en 
  qm tenc : -------------

 


 

 
  Nos tainh quilbelamo endertç essitot eu ailaí sufertç
  los dantç quesufrir non degra . tuogllmen emet
  ab leis mos ferms decs . cui grasisc car midet em
  crec . che giā paūtra nomogra . moscor delmal amere 
  uenc : -------------

 


 

 
  Pso díc cabona fem dertç . madopnessoí neben certç .
  mais díc cenonsescasegra . neus qeuenpenses soí ben 
  pecs . perce cardíc camlieis maplec . mitrai doncs 
  oc no cam nogra uerdir alfi gioí quim uenc

 


 

 
  Sifera quel gioi estrop uerç . e gialdir nonfura su
  ferç . perlieis enon sescasegra . que duns ina ab trench
  an becs . tals canc giois ablur uol non crec . ans sipo
  ges cais mínogra ab lieis decui mimeteis tenc : -------------

 


 

 
  Don deportç lieis monuer esplec . deuant nagout 
  decuí mogra . silgioi nonfos cesaí miuenc : -------------
  • letto 18 volte

Edizione diplomatico-interpretativa

I I
  Ares lomont uermelltç euertç. edemantas colors cu
  bertç . heremal brunaura negra . els ausels desero
  n lur becs . pcíeu ai talent che despleic tal unuers 
  cefar no pogra mentre cel desturbier meuenc
  Ar es lo mont vermelltç e vertç 
  e de mantas colors cubertç 
  he rema·l brun’ aura negra, 
  els ausels deseron lur becs,
  p(er) c’ieu ai talent che despleic 
  tal un vers, ce far no pogra 
  mentre ce·l desturbier me venc.
II II
  Mais erames mendemendertç losmaltraitç cauiā
  sufertç
  nongies cill cefarodegra . mas autra cemtrais fors
  los 
  decs canuic logran affan qium crec don giamais
  mos cors 
  nosmogra . sils fíns gioí nofos cemreuenc
  Mais era m’esmend e m’endertç
  los maltraitç c’aviā sufertç,
  non gies cill ce far o degra, 
  mas autra ce·m trais fors los decs, 
  can vic lo gran affan qiu·m crec.
  Don, giamais mos cors no·s mogra 
  si·ls fins gioi no fos ce·m revenc
III III
  Demidons qīm es siautera dertç  pcieu puosc (et)
  deí eser dertç
  quill ameno ses chasegra mais pos quelplatç eu
  nossoí
  pecs . cassom plasser ablieís maplec elautra
  cadesmi 
  nogra . tornesen ab aquo q[]uenc
  de midons qī·m es si autera dertç  
  p(er) c’ieu puosc (et) deí eser dertç
  qu’ill a me no s’eschasegra. 
  Mais, pos que·l platç, eu no ssoí pecs,
  c’a ssom plasser ab lieis m’aplec 
  e l’autra, c’ades mi nogra,
  torne s’en ab aquo q[] venc.
IV IV
  Abson engan quis uairtç euertç . eab sos bels ditç
  fals
  cubertç . sen torn ab samor negra . cadoas lengas 
  edus becs . mais lieis noncal quis quen desplec .
  loue
  r del mal qieu dir enpogra . sim uolges pel dan en 
  qm tenc
  Ab son engan qui·s vairtç e vertç 
  e ab sos bels ditç, fals, cubertç, 
  s’en torn ab s’amor negra
  c’a doas lengas e dus becs. 
  Mais lieis non cal qui·s qu’en desplec 
  lo ver del mal q’ieu dir en pogra, 
  si·m volges, pel dan en q(ue)·m tenc.
V V
  Nos tainh quilbelamo endertç essitot eu ailaí
  sufertç
  los dantç quesufrir non degra . tuogllmen emet
  ab leis mos ferms decs . cui grasisc car midet em
  crec . che giā paūtra nomogra . moscor delmal
  amere 
  uenc
  No·s tainh qui·l bela m’o endertç 
  E, ssi tot eu ai lai sufertç
  los dantç que sufrir non degra, 
  tuogll m’en e met ab leis mos ferms decs,
  cui grasisc, car mi det e·m crec, 
  che gia p(er) aūtra no mogra 
  mos cor del mal a me revenc.
VI VI
  Pso díc cabona fem dertç . madopnessoí neben
  certç .
  mais díc cenonsescasegra . neus qeuenpenses
  soí ben 
  pecs . perce cardíc camlieis maplec . mitrai doncs 
  oc no cam nogra uerdir alfi gioí quim uenc
  P(er) so dic ca bona fe·m dertç
  ma dopn - e ssoi ne ben certç -
  mais dic ce non s’escasegra 
  neus q’eu en pens e ssoi ben pecs. 
  Per ce? Car dic c’am lieis m’aplec.
  Mi trai, doncs? Oc. Noca·m nogra 
  ver dir al fi gioi qui·m venc.
VII VII
  Sifera quel gioi estrop uerç . e gialdir nonfura su
  ferç . perlieis enon sescasegra . que duns ina ab
  trench
  an becs . tals canc giois ablur uol non crec . ans
  sipo
  ges cais mínogra ab lieis decui mimeteis tenc
  Si fera que·l gioi es trop verç
  - e gia·l dir no-n fura suferç
  per lieis - e non s’escasegra, 
  que d’uns in a ab trenchan becs, 
  tals c’anc giois ab lur vol non crec; 
  ans, si poges, cais mi nogra
  ab lieis de cui mi meteis tenc.
VIII VIII
  Don deportç lieis monuer esplec . deuant nagout 
  decuí mogra . silgioi nonfos cesaí miuenc
  Don, deportç, lieis mon ver esplec 
  devant n’Agout, de cui mogra 
  si·l gioi non fos ce sai mi venc.
  • letto 5 volte

Riproduzione fotografica

Vai al manoscritto [1]

 


 


  • letto 20 volte

Mas la bella de cuj mi mezeis tenh

  • letto 21 volte

Testo e traduzione

I I
  Mas la bella de cuj mi mezeis tenh,
  qu’ieu vuel e prec et am per bona fe,
  no vol ni·l platz qu’ieu l’am ni·l clam merce.
  No sai a que·m fos mais chantaire,
  quar, del maior afar en qu’ieu aten,
  non esperi plazer ni iauzimen;
  per so no puesc guaya chanso retraire
  et er esfortz si la fauc ne·y atenh.
  Ma la bella a cui mi attengo,
  che desidero, prego e amo in buona fede,
  non vuole né le piace che io l’ami, né che le
  chieda pietà.
  Non so più perché io canti,
  giacché, dall’occasione più grande che io attendo, 
  non mi aspetto piacere né gioia; 
  per questo non posso scrivere una canzone
  gioiosa
  e sarà un’impresa se la compongo o ci riesco. 
II II
  Quar tot m’auci, e·m trebalh, e·m destrenh
  selha cui am mil aitans mais que me,
  e pus li platz qu’enaissi·m luenh de se,
  no·i sai cosselh, mas un, que no·y val guaire:
  si vol que·m lays de lieys, tuelha·m lo sen, 
  e·l cor e·ls huelh[s] e pueys partirai m’en, 
  si puesc, si no fassa·n ylh son veiajre, 
  qu’en contra lieys non ai forsa ni genh.  
  Visto che mi uccide, mi tormenta e mi opprime del
  tutto
  colei che amo mille volte più di me stesso
  e più le piace che così mi allontani
  spontaneamente, 
  non ho un consiglio, se non uno, che vale poco:
  se vuole che mi separi da lei, mi tolga il senno,
  il cuore e gli occhi. Allora me ne separerò,
  se posso, altrimenti che faccia come crede,
  perché contro di lei non ho forza né ingegno.
III III
  Ni re no sai, s’ap merce no·i atenh,
  cum puesc’ esser qu’ieu de lieys aja re 
  et ab merce ni ab als non o cre. 
  Que farai doncs? Liuratz suj a maltraire
  e mortz de tot, si·l bon esper no·m ren,
  en que pauzet mon cor celadamen, 
  lai o·m retenc e sufferc qu’ieu fos laire 
  d’un bel plazer, per qu’ieu autra non denh.
  E non so affatto, se non lo ottengo con la Grazia,
  come possa accadere che io riceva qualcosa da
  lei, 
  né credo [che avverrà] per misericordia o per altro.
  Cosa farò dunque? Sono abbandonato alla
  sofferenza
  e del tutto morto, se non mi rende la buona
  speranza
  in cui ripose segretamente il mio cuore,
  lì dove mi trattenne e tollerò che fossi ladro
  di un bel piacere, per cui disdegno ogni altra.  
IV IV
  Ad honor pris, adoncas, lo mantenh 
  de son gen cors e promes mi maint be 
  quan m’autreiet s’amor, don no·lh sove. 
  E si·l plagues, no·lh fora ges d’estraire 
  so que promes per forsa franchamen, 
  qu’ieu suj de tot a son comandamen,
  fors que d’aitan: que ges no puesc desfaire
  qu’ades non l’am, que ren als no·i retenh.
  Con onore presi, dunque, la protezione  
  del suo gentil cuore ed ella mi promise ogni bene
  quando mi concesse il suo amore, donde io non lo
  ricordo.  
  E, se le piacesse, non sarebbe nulla per lei
  sottrarsi
  da ciò che mi promise con forza [e] sinceramente, 
  poiché sono del tutto al suo comando,
  tranne che per questo: che non posso affatto
  smettere
  di amarla sempre, perché non ricordo nient’altro.
V V
  E quar estauc? Que ades no·m empenh 
  ves Suria? Dieus sap per que m’ave: 
  que ma domna e·l reys engles mi te, 
  l’us per amor e l’autre per pauc faire
  del gran secors que m’avia en covinen.
  Ges non remanh, mas ben iray plus len, 
  quar d’anar ai bon cor, don ges no·m vaire,
  qu’e[n] nom de Dieu ai levat entresenh.
  E perché indugio? Perché ancora non mi spingo 
  verso la Siria? Dio [ne] conosce il motivo: 
  che la mia signora e il re inglese mi trattengono, 
  l’una per amore e l’altro per fare poco
  del grande aiuto che mi aveva convenuto. 
  Senza dubbio non rimango, ma certo andrò più
  lentamente, 
  perché sono ben disposto ad andare, dunque non
  cambio idea,
  siccome ho alzato l’insegna in nome di Dio.
  • letto 19 volte

Tradizione manoscritta

  • letto 17 volte

CANZONIERE C

  • letto 27 volte

Edizione diplomatica

  Mas la bella de cuj dit.
  mimezeis tenh. q̍eu
  uuel e prec (e)tam p bo 
  na fe. no uol nil platz 
  quieu lam nil clam merce. no 
  sai aquem fos mais chantaire.
  quar del maior afar en q̍eu aten,
  non esperi plazer ni iauzimen.
  per[]so no puesc guaya chanso re
  traire. ter esfortz si la fauc ney

 


 

  Quar tot mauci em tre [simb.]atenh.
  balh em destrenh . selha cui am 
  mil aitans mais que me. e pus
  li platz quen aissim luenh de
  se. noi sai cosselh mas un q̅ noy 
  ual guaire. si uol quem laýs de
  lieys tuelham lo sen. el cor els
  huelh e pueys partiraimen. si
  puesc si no fassan ýlh son ueiaj
  re. quen contra lieys non ai for.

 


 

  Ni re no sai sap mer[simb.]sa ni genh.
  ce noi atenh. cum puesc esser
  quieu de lieys aja re. t ab mer
  ce ni ab als non o cre. que farai
  doncs liuratz suj amaltraire. e
  mortz de tot sil bon esper nom
  ren. en que pauzer mon cor ce
  ladamen. lai om retenc e suf
  ferc q̍eu fos laire. dun bel pla
  zer per q̍eu autra non denh.

 


 

  Ad honor pus adoncas lo man 
  tenh. de son gen cors e promes
  mi maint be quan mautreiet
  samor don nolh soue e sil pla

 


 

  gues nolh fora ges destraire. so
  que promes per forsa francha
  men. q̍eu suj de tot a son comā
  damen. fors que daitan q̅ ges
  no puesc desfaire. qua des nō
  lam q̅ uen als noi retenh.

 


 

  Equar estauc que ades nom
  empenh ues suria dieus sap p
  que maue. que ma domna el
  reýs engles mi te. lus per amor
  elautre per pauc faire. del grā 
  secors que mauia en couinen.
  ges non remanh mas ben iray
  plus len. quar danar ai bon cor
  don ges nom uaire q̅ nom de
  dieu ai leuat entresenh. 
  • letto 22 volte

Edizione diplomatico-interpretativa

I I
  Mas la bella de cuj dit.
  mimezeis tenh. q̍eu
  uuel e prec (e)tam p bo 
  na fe. no uol nil platz 
  quieu lam nil clam merce. no 
  sai aquem fos mais chantaire.
  quar del maior afar en q̍eu aten,
  non esperi plazer ni iauzimen.
  per[]so no puesc guaya chanso re
  traire. ter esfortz si la fauc ney
  Mas la bella de cuj mi mezeis tenh,
  qu’ieu vuel e prec et am per bona fe,
  no vol ni·l platz qu’ieu l’am ni·l clam merce.
  No sai a que·m fos mais chantaire,
  quar, del maior afar en qu’ieu aten,
  non esperi plazer ni iauzimen;
  per so no puesc guaya chanso retraire
  et er esfortz si la fauc ne·y atenh.
II II
  Quar tot mauci em tre [simb.]atenh.
  balh em destrenh . selha cui am 
  mil aitans mais que me. e pus
  li platz quen aissim luenh de
  se. noi sai cosselh mas un q̅ noy 
  ual guaire. si uol quem laýs de
  lieys tuelham lo sen. el cor els
  huelh e pueys partiraimen. si
  puesc si no fassan ýlh son ueiaj
  re. quen contra lieys non ai for.
  Quar tot m’auci, e·m trebalh, e·m destrenh
  selha cui am mil aitans mais que me,
  e pus li platz qu’enaissi·m luenh de se,
  no·i sai cosselh, mas un, que no·y val guaire:
  si vol que·m lays de lieys, tuelha·m lo sen, 
  e·l cor e·ls huelh e pueys partirai m’en, 
  si puesc, si no fassa·n ylh son veiajre, 
  qu’en contra lieys non ai forsa ni genh.
III III
  Ni re no sai sap mer[simb.]sa ni genh.
  ce noi atenh. cum puesc esser
  quieu de lieys aja re. t ab mer
  ce ni ab als non o cre. que farai
  doncs liuratz suj amaltraire. e
  mortz de tot sil bon esper nom
  ren. en que pauzer mon cor ce
  ladamen. lai om retenc e suf
  ferc q̍eu fos laire. dun bel pla
  zer per q̍eu autra non denh.
  Ni re no sai, s’ap merce no·i atenh,
  cum puesc’ esser qu’ieu de lieys aja re 
  et ab merce ni ab als non o cre. 
  Que farai doncs? Liuratz suj a maltraire
  e mortz de tot, si·l bon esper no·m ren,
  en que pauzet mon cor celadamen, 
  lai o·m retenc e sufferc qu’ieu fos laire 
  d’un bel plazer, per qu’ieu autra non denh.
IV IV
  Ad honor pus adoncas lo man 
  tenh. de son gen cors e promes
  mi maint be quan mautreiet
  samor don nolh soue e sil pla
  gues nolh fora ges destraire. so
  que promes per forsa francha
  men. q̍eu suj de tot a son comā
  damen. fors que daitan q̅ ges
  no puesc desfaire. qua des nō
  lam q̅ uen als noi retenh.
  Ad honor pris, adoncas, lo mantenh 
  de son gen cors e promes mi maint be 
  quan m’autreiet s’amor, don no·lh sove. 
  E si·l plagues, no·lh fora ges d’estraire
  so que promes per forsa franchamen, 
  qu’ieu suj de tot a son comandamen,
  fors que d’aitan: que ges no puesc desfaire
  qu’ades non l’am, que ren als no·i retenh. 
V V
  Equar estauc que ades nom
  empenh ues suria dieus sap p
  que maue. que ma domna el
  reýs engles mi te. lus per amor
  elautre per pauc faire. del grā 
  secors que mauia en couinen.
  ges non remanh mas ben iray
  plus len. quar danar ai bon cor
  don ges nom uaire q̅ nom de
  dieu ai leuat entresenh.
  E quar estauc? Que ades no·m empenh 
  ves Suria? Dieus sap per que m’ave: 
  que ma domna e·l reys engles mi te, 
  l’us per amor e l’autre per pauc faire 
  del gran secors que m’avia en covinen.
  Ges non remanh, mas ben iray plus len, 
  quar d’anar ai bon cor, don ges no·m vaire,
  qu(e) nom de Dieu ai levat entresenh.
  • letto 13 volte

Riproduzione fotografica

Vai al manoscritto [2]

  • letto 18 volte

Per l'esgar

  • letto 15 volte

Testo e traduzione

I I
  Per l’esgar 
  del temps clar,
  can la brun’ aur’ e·l freitç 
  a destreitç
  los adreitç
  auseletç de cantar, 
  s’esbaudeia 
  mos coragies,
  car salvagies 
  plens d’enveia 
  ai estat, 
  tant c’om m’en ten gia per fat. 
  Alla vista
  della stagione serena,
  dato che la brezza scura e fredda 
  ha impedito
  agli abili
  uccellini di cantare, 
  si rallegra 
  il mio cuore, 
  perché selvaggio 
  [e] pieno d’invidia
  è stato,
  tanto che ora mi considero sciocco.
II II
  Esmendat 
  e donat 
  m’a Amors, ben e gien,
  per ce·l ren
  merces cen, 
  qu’en aiso, ai proat 
  che feuneia 
  es foudatges,
  bon usages 
  qui merceia, 
  c’ab merce
  conqier drut[ç] si no·s recre.
  Mi ha elevato
  e donato 
  Amore, bene e gentilmente,
  per cui gli rendo 
  cento [volte] grazie 
  dal momento che, con questo, ho provato 
  che il risentimento 
  è follia,
  [che] fa bene 
  chi supplica, 
  perché con la pietà 
  conquista l’amante se non si arrende. 
III III
  C’Amor ve 
  e sap be 
  qui·ll es verais o fals. 
  Er corals, 
  fins lials 
  amic a cui conve, 
  cals qu’en seia 
  sos parages,  
  drectç viages. 
  On q’esteia, 
  lo condui 
  de fin’amor c’es ab lui.
  Perché Amore vede
  e sa bene 
  chi è sincero o falso. 
  Sarà un devoto,
  fidato [e] leale 
  amico a cui si addice, 
  quale che sia  
  il suo lignaggio, 
  la giusta strada. 
  Ovunque si trovi, 
  lo conduce  
  dal nobile amore che è presso di lui.
IV IV
  Tant d’autrui 
  gioi non fui
  enveos, ce·m quges
  ni·m penses
  ce gia·m des 
  Amors so qu’er m’adui. 
  E m’es pleia
  segnoragies
  e·l mesagies 
  ce m’autreia,
  qe concis 
  ai tal gioi, cor, don tu ris.
  Tanto dell’altrui 
  gioia non fui
  invidioso, che [non] ho creduto
  né pensato
  che mi avrebbe mai dato
  Amore ciò che ora mi ha portato. 
  E mi è garante
  la signoria 
  e il messaggero 
  che mi concede,
  perché ho conquistato 
  una tale gioia, cuore, per cui tu ridi.
V V
  Mos Estuis 
  volgra vis 
  lo gasardon qe·m fai 
  amors sai,
  ce·m ten gai 
  e mo[s] Linhaures fis 
  qu’er no·m creia
  nuls damagie[s] 
  e·l ric[s] gages 
  crei ce·m deia 
  e·l ge[n]s dos 
  esser saubutç per els dos.
  Vorrei che 
  il mio Estuis vedesse 
  la ricompensa che mi ha dato  
  qui Amore, 
  che mi mantiene allegro,  
  e che il mio fidato Linhaure
  ora non mi credesse
  [in preda ad] alcun danno
  e i ricchi pegni 
  credo che mi debba 
  e i gentili doni
  essere riconosciuti da entrambi.
VI VI
  Ma cansos 
  an vais vos, 
  amia, lai on etç, 
  p[e]l ric pretç 
  que avetç 
  esters grat del[s] gelos, 
  a cui greia 
  vasalages
  e·l legagies. 
  Lur sordeia
  ce no·m par 
  ai ben pro en lur gardar.
  La mia canzone 
  vada verso voi, 
  amico, laddove siete, 
  per il ricco pregio 
  che avete 
  contro il volere dei gelosi, 
  a cui provoca dolore 
  il vassallaggio 
  e il legame. 
  Per loro peggiora
  [a tal punto] che non mi sembra
  di avere alcuna virtù nel guardarli.
VII VII
  Hon que seia 
  mos estages,
  le coragies 
  s’asopleia,
  ab cor clar, 
  vas n’Agout qe non a par 
  d’acabar 
  so c’a preis s’escai a far. 
  Ovunque sia
  il luogo in cui mi fermo
  il pensiero
  si inchina,
  con cuore puro, 
  verso Agout che non ha pari 
  nel compiere
  ciò che al pregio spetta di fare.
  • letto 5 volte

Tradizione manoscritta

  • letto 12 volte

CANZONIERE T

  • letto 12 volte

Edizione diplomatica

 
  P lesgar deltemps clar – can labrunaurel freitç a 
  destreitç . los adreitç . auseletç decantar sesbau
  dea mos coragies . car saluagies plens denueia ar 
  tant estat com men tegna per fat . : -------------

 


 

 
  Esmendat edonat ma amors benegiet . pcelrenmer 
  ces cen quen aiso aiproat . chefeuniā es foudatag
  es. bonusages quī merceiā . cab merce conqier dru
  t sinos recre . : -------------
  Camor ue esapbe quill esuerais ofals . er corals
  fins lials . amic acuī conue . dals quenseiha

 


 

 
  sos parages drectç uiages . onqesteiā locondue de
  fina amor ces abluī . : -------------
  Tant dautruī gīoi nonfuī . enueos ceran quges
  nimpenses cegiam des . amois so quer maduī . 
  emenplega . segnoragies . elmesagies cemautrea
  qe concis ai tal guoī cor dontoris . : -------------

 


 

 
  Mos estuis uolgra uis . logasardon qemfaī . amors saī
  cem ten gaī emo linhaures fins quer nom creiha
  nuls damagiē . el ric gages creī cem deiā el
  gen dos esser saubutç pels dos

 


 

 
  Macanson anuais uos amía lai onetç .pl ric pre
  tç que auetç escers grant delgelos acuí 
  greiha uasalages ellegagies lur sor deiha ce
  nom par aiben pro en lur gardar . : -------------

 


 

 
  Hon que sia mos estages . lecoragies Lasopleiā 
  ab cor clar . uas nagout qe nonapar . : -------------
  dacabar . so capreis sescai afar . : -------------
  • letto 6 volte

Edizione diplomatico-interpretativa

I  I
  P lesgar deltemps clar – can labrunaurel freitç a 
  destreitç . los adreitç . auseletç decantar sesbau
  dea mos coragies . car saluagies plens denueia ar 
  tant estat com men tegna per fat
  P(er) l’esgar 
  del temps clar,
  can la brun’ aur’ e·l freitç 
  a destreitç
  los adreitç
  auseletç de cantar, 
  s’esbaudea 
  mos coragies, 
  car salvagies 
  plens d’enveia 
  ar tant estat, 
  c’om m’en tegna per fat.
II II
  Esmendat edonat ma amors benegiet .
  pcelrenmer 
  ces cen quen aiso aiproat . chefeuniā es foudatag
  es. bonusages quī merceiā . cab merce conqier
  dru
  t sinos recre
  Esmendat 
  e donat 
  m’a Amors, ben e giet,
  p(er) ce·l ren 
  merces cen, 
  qu’en aiso, ai proat 
  che feunia 
  es foudatages, 
  bon usages 
  qui merceia, 
  c’ab merce 
  conqier drut si no·s recre.
III III
  Camor ue esapbe quill esuerais ofals . er corals
  fins lials . amic acuī conue . dals quenseiha
  sos parages drectç uiages . onqesteiā locondue de
  fina amor ces abluī
  C’Amor ve 
  e sap be 
  qui·ll es verais o fals. 
  Er corals, 
  fins lials 
  amic a cui conve, 
  dals qu’en seiha
  sos parages, 
  drectç viages. 
  On q’esteia, 
  lo condue 
  de fina amor c’es ab lui.
IV IV
  Tant dautruī gīoi nonfuī . enueos ceran quges
  nimpenses cegiam des . amois so quer maduī . 
  emenplega . segnoragies . elmesagies cemautrea
  qe concis ai tal guoī cor dontoris
  Tant d’autrui 
  gioi non fui 
  enveos, ceran quges
  ni·m penses  
  ce gia·m des 
  amois so qu’er m’adui.
  E m’en plega 
  segnoragies 
  e·l mesagies 
  ce m’autrea,
  qe concis 
  ai tal guoi, cor, don to ris.
V V
  Mos estuis uolgra uis . logasardon qemfaī . amors
  saī
  cem ten gaī emo linhaures fins quer nom creiha
  nuls damagiē . el ric gages creī cem deiā el
  gen dos esser saubutç pels dos
  Mos Estuis 
  volgra vis 
  lo gasardon qe·m fai 
  amors sai,  
  ce·m ten gai, 
  e mo Linhaures fins 
  qu’er no·m creiha
  nuls damagie  
  e·l ric gages 
  crei ce·m deia 
  e·l gen dos 
  esser saubutç p(er) els dos. 
VI VI
  Macanson anuais uos amía lai onetç .pl ric pre
  tç que auetç escers grant delgelos acuí 
  greiha uasalages ellegagies lur sor deiha ce
  nom par aiben pro en lur gardar
  Ma canson 
  an vais vos, 
  amia, lai on etç, 
  pl ric pretç 
  que avetç 
  escers grant del gelos, 
  a cui greiha 
  vasalages 
  e·l legagies. 
  Lur sordeiha
  ce no·m par 
  ai ben pro en lur gardar.
VII VII
  Hon que sia mos estages . lecoragies Lasopleiā 
  ab cor clar . uas nagout qe nonapar .
  dacabar . so capreis sescai afar
  Hon que sia 
  mos estages,
  le coragies 
  L’asopleia,
  ab cor clar, 
  vas n’Agout qe non a par 
  d’acabar 
  so c’a preis s’escai a far.
  • letto 4 volte

Riproduzione fotografica

Vai al manoscritto [3]
 

  • letto 12 volte

Una dolors esforciva

  • letto 19 volte

Testo e traduzione

I I
  Una dolors esforciva
  me pren e·m tocha e·m briva
  e no vol que ieu plus viva
  tant es contra me esquiva: 
  per qu’esquiu
  tot quan vey, qu’a penas viu, 
  q’una voluntatz pessiva
  fai me ‘star tot iorn pessiu.
  Un dolore violento
  mi assale, mi tocca, mi stringe
  e non vuole che io più viva
  tanto mi è ostile:
  per cui io rifuggo
  tutto ciò che vedo – a malapena vivo,
  perché una volontà pensosa
  Mi tiene tutto il giorno immerso nei pensieri.
II II
  Ves qual que part que ieu tenha
  ni ves on qu’ieu an ni venha
  no vei dona que·m destrenha
  ni don m’agrade ni·m fenha
  ni no·m fenh
  mas sol d’una que·m destrenh
  e fai o mal quar no·m denha
  pus que ieu autra non denh.
  Ovunque io sia,
  dovunque io vada o torni,
  non vedo donna che mi trattenga,
  né luogo che mi piaccia o che mi inganni 
  e non mi fingo
  se non per una che mi trattiene
  e sbaglio perché non mi considera 
  più di quanto io non degni un’altra [donna]. 
III III
  Quar la su’ Amors m’afama
  que·m ten pres e m’aliama
  e s’ilh no m’osta la flama
  ben conosc que res no m’ama
  mas ieu l’am 
  ta fort que totz vius n’aflam
  e d’autra mos cors nos clama.
  qu’ai dig? Qu’en re no m’en clam!
  Perché il suo amore mi affama,
  mi tiene prigioniero e mi incatena,
  e se lei non mi toglie la fiamma
  ben capisco che non mi ama affatto.
  Ma io l’amo
  tanto profondamente che ardo vivo
  e il mio cuore non chiama nessun’altra.
  Cosa ho detto? Che in nulla mi lamento!
IV IV
  De me pot far que que·s vuelha
  non trobara qu’il mi tuelha 
  qu’ieu l’afi que no m’en duelha 
  …
  si m’acuelh
  de neguna [re] no·m duel 
  e sui selh que no s’erguelha
  ni fatz contra lieys orguelh.
  Può fare di me ciò che vuole
  non troverà che io mi sottragga
  perché garantisco che non mi adiro
  … 
  Se mi accetta [come amante]
  non mi dolgo per nessuna cosa
  e sono colui che non si inorgoglisce, 
  ne mi comporto verso di lei con orgoglio.
V V
  Re no sai dir cum esteya
  que de dol muer e d’enveya
  qu’Amors m’auci e-m guerreya
  que sobre me si desreya
  tal desrey 
  ai fait, per que ieu guerrey
  et ai en cor que·m recreya
  pus vei qu’ Amors nos recrey
  Non so affatto dire come io stia, 
  perché muoio di dolore e di desiderio.
  Amore mi uccide e mi combatte,
  si accanisce su di me.
  Tanto accanimento
  ho fatto, per cui guerreggio
  e ho in cuore di desistere
  più vedo che Amore non si arrende.
VI VI
  Ara m’au guerra moguda
  una folha gens cornuda
  mas si ma dona m’aiuda 
  tost l’avrem nos dui vencuda
  quar vencut
  son ab sol quelha m’aiut 
  si non vec vos recrezuda
  la guerr’ e me recrezut.
  Ora mi ha mosso guerra
  un popolo folle e cornuto,
  ma se la mia donna mi aiuta
  presto lo avremo vinto in due,
  giacché sono sconfitti
  solo se quella mi aiuta,
  se non vedo la vostra indolenza, 
  la guerra e me arresi.  
VII VII
  Dieus m’aiut
  Que de mi dons no·m remut
  Peironet, tu la·m saluda
  e Linhaure la·m salut.
  Dio mi aiuti
  affinché non mi allontani dalla mia donna.
  Peironet, tu salutamela
  e Linhaure la saluti per me. 
  • letto 16 volte

Tradizione manoscritta

  • letto 13 volte

CANZONIERE C

  • letto 17 volte

Edizione diplomatica

  Una dolors 
  esforciua . me pren em 
  tocha em briua . e no
  uol que ieu plus uiua.
  tant es contra me esquiua. per 
  quesq̍u . tot quan uey qua pe
  nas uiu . quna uoluntatz pes
  siua . me fai estar tot iorn pessiu.

 

 


 

  Ves qual que part que ieu te
  nha . ni ues on quieu an ni ue 
  nha . no uei dona quem destre
  nha . ni don magrade nim fenhA.
  ni nom fenh . mas sol duna quē
  destrenh . e fai o mal quar nom
  denha . pus q̅ ieu autra nō denh.

 


 

  Quar la sua mors mafama . quē
  ten pres e maliama . e silh nom 
  osta la flama . ben conosc q̅ res
  nom ama. Mas ieu lam . ta fort 
  que totz uius na flam . e dautra 
  mos cors nos clama . quai dig
  quen re nomen clam. 

 


 

  De me pot far que ques uuel
  ha. non trobara quil mi tuelha . 
  quieu lafi que nomen tuelha .
  si macuelh . de neguna nom duel . 
  e suj selh que nos erguelha . ni 
  fatz contra lieys orguelh.

 


 

  Re no sai dir cum esteya . que 
  de dol muer e denueya . qA mors 
  mauci em guerreya . que sobre
  me si desreya . tal desrey ai fait 
  per que ieu agrey . t ai en cor quē
  recreya . pus uei qua mors nos 

 


 

  Ara mau guerra mo [simb.] recrey. 
  guda . una folha gens cornuda . 
  mas si ma dona mauida . tost lau
  rem  nos dui uencuda . qAr uēcut

 


 

  son ab sol quelha maiut .si non 
  uec uos recrezuda . laguerre me 
  recrezut - . 
  Dieus mauit. Que de midons 
  nom remut. Peironet tulam sa 
  luda . e linhaure lam salut.
  • letto 9 volte

Edizione diplomatico-interpretativa

I I
  Una dolors 
  esforciua . me pren em 
  tocha em briua . e no
  uol que ieu plus uiua.
  tant es contra me esquiua. per 
  quesq̍u . tot quan uey qua pe
  nas uiu . quna uoluntatz pes
  siua . me fai estar tot iorn pessiu.
  Una dolors esforciva
  me pren e·m tocha e·m briva
  e no vol que ieu plus viva
  tant es contra me esquiva:
  per qu’esq(ui)u
  tot quan vey, qua penas viu, 
  q’una voluntatz pessiva
  me fai estar tot iorn pessiu.
II II
  Ves qual que part que ieu te
  nha . ni ues on quieu an ni ue 
  nha . no uei dona quem destre
  nha . ni don magrade nim fenhA.
  ni nom fenh . mas sol duna quē
  destrenh . e fai o mal quar nom
  denha . pus q̅ ieu autra nō denh .
  Ves qual que part que ieu tenha
  ni ves on qu’ieu an ni venha
  no vei dona que·m destrenha
  ni don m’agrade ni·m fenha
  ni no·m fenh
  mas sol d’una que(-m) destrenh
  e fai o mal quar no-m denha
  pus q(ue) ieu autra no(n) denh. 
III III
  Quar la sua mors mafama . quē
  ten pres e maliama . e silh nom 
  osta la flama . ben conosc q̅ res
  nom ama. Mas ieu lam . ta fort 
  que totz uius na flam . e dautra 
  mos cors nos clama . quai dig
  quen re nomen clam.
  Quar la sua mors m’afama
  que(-m) ten pres e m’aliama
  e s’ilh nom osta la flama
  ben conosc q(ue) res nom ama 
  mas ieu l’am 
  ta fort que totz vius n’aflam
  e d’autra mos cors nos clama
  qu’ai dig? Qu’en re no m’en clam!
IV IV
  De me pot far que ques uuel
  ha. non trobara quil mi tuelha . 
  quieu lafi que nomen tuelha .
  si macuelh . de neguna nom duel . 
  e suj selh que nos erguelha . ni 
  fatz contra lieys orguelh.
  De me pot far que que·s vuelha
  non trobara qu’il mi tuelha 
  qu’ieu l’afi que no m’en tuelha
  … 
  si m’acuelh
  de neguna no·m duel
  e sui selh que no s’erguelha
  ni fatz contra lieys orguelh.
V V
  Re no sai dir cum esteya . que 
  de dol muer e denueya . qA mors 
  mauci em guerreya . que sobre
  me si desreya . tal desrey ai fait 
  per que ieu agrey . t ai en cor quē
  recreya . pus uei qua mors nos
  Re no sai dir cum esteya
  que de dol muer e d’enveya
  q’Amors m’auci e·m guerreya
  que sobre me si desreya 
  tal desrey 
  ai fait, per que ieu agrey
  et ai en cor que(-m) recreya
  pus vei qua mors nos [recrey]
VI VI
  Ara mau guerra mo [simb.] recrey. 
  guda . una folha gens cornuda . 
  mas si ma dona mauida . tost lau
  rem  nos dui uencuda . qAr uēcut
  son ab sol quelha maiut .si non 
  uec uos recrezuda . laguerre me 
  recrezut - .
  Ara m’au guerra moguda
  una folha gens cornuda
  mas si ma dona m’auida 
  tost l’avrem nos dui vencuda
  qar ve(n)cut
  son ab sol quelha m’aiut 
  si non vec vos recrezuda
  la guerr’ e me recrezut.
VII VII
  Dieus mauit. Que de midons 
  nom remut. Peironet tulam sa 
  luda . e linhaure lam salut.
  Dieus m’aiut
  Que de mi dons no·m remut
  Peironet, tu la·m saluda
  e Linhaure la·m salut.
  • letto 5 volte

Riproduzione fotografica

Vai al manoscritto [4] 

  • letto 10 volte
Credits | Contatti | © Sapienza Università di Roma - Piazzale Aldo Moro 5, 00185 Roma T (+39) 06 49911 CF 80209930587 PI 02133771002

Source URL: https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/gaucelm-faidit

Links:
[1] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000798t/f292.item.r=Fran%C3%A7ais%2015211
[2] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419246t/f204.item.r=Fran%C3%A7ais%20856.zoom
[3] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b6000798t/f301.item.r=Fran%C3%A7ais%2015211
[4] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419246t/f213.item.r=Fran%C3%A7ais%2520856.zoom